Lichtplan Gent JENTE DE MUYTER

Transcriptie

1 Lichtplan Gent JENTE DE MUYTER 1

2 Algemene informatie In 1998 voerde de stad Gent een nieuw integraal lichtplan in. Met dit nieuwe lichtplan worden monumenten, toegangspoorten, handelsstraten, verkeersassen, parken en pleinen uitgelicht. Het doel van dit plan is een mooiere en aangenamere stad creëren. De stad wordt s avonds leuker om naar te kijken en om door te wandelen. Het zorgt er niet enkel voor dat de stad mooier wordt maar het lichtplan heeft ook tal van andere voordelen: Het werkt energiebesparend: de stad Gent wil tegen 2020 minstens 20% energie besparen. Dit gebeurt door de juiste hoeveelheid licht op de juiste plaats te gebruiken, lichthinder en lichtvervuiling te bestrijden en door vernieuwde en zuinigere installaties te gebruiken. Het schept veiligheid en sfeer: via gerichte verlichting stijgt het sociale veiligheidsgevoel. Lichthinder en lichtvervuiling worden tegengegaan: de stad bestrijdt lichthinder en lichtvervuiling op twee manieren: ten eerste door informatie en sensibilisering (communicatie) en ten tweede door normen en richtlijnen op te leggen in verband met private verlichting. Het dient als decor voor het lichtfestival en lichtkunst: om de drie jaar dient de stad als decor voor het lichtfestival. Het lichtplan zorgt voor internationale uitstraling en zorgde ook voor verschillende prijzen voor de stad. Drie soorten verlichting In de stad zijn drie verlichtingstypes terug te vinden: functionele verlichting, sfeerverlichting en accentverlichting. Functionele verlichting: grote spots op 12 meter hoogte. Sint-Pietersnieuwstraat te Gent 2

3 Sfeerverlichting: kleinere projectoren tussen het gelijkvloers en de eerste verdieping. Scheerlicht en etalages die verlicht zijn. Korenlei te Gent Accentverlichting: monumenten of delen van monumenten worden uitgelicht. Onze-Lieve-Vrouw-Sint-Pieterskerk te Gent 3

4 Invloed op de kwaliteit van de hemel - Is er werkelijk minder lichthinder? Voor middernacht wordt in een groot deel van het centrum de traditionele straatverlichting vervangen door gevelverlichting. Deze verlichting schijnt van onder naar boven. In theorie wordt er een soort van natuurlijke grens getrokkken door de dakgoten bovenaan de gebouwen. In praktijk is dit echter niet altijd het geval waardoor strooilicht in de lucht terechtkomt en zorgt voor lichthinder. Ook de reflectie van licht op de gevels van gebouwen zorgt ervoor dat extra licht richting de hemel weerkaatst wordt in plaats van naar de straat waar het nuttig zou kunnen zijn voor voetgangers en fietsers. Om deze observaties te objectiveren werd een test gedaan met de "Skye Quality Meter" van de Canadese firma Unihedron. Dit apparaatje wordt wereldwijd gebruikt en is zowat de standaard en referentie geworden. De "Skye Quality Meter" meet de helderheid van de hemel en zo dus de kwaliteit. Hoe hoger de meetwaarden op het toestel, hoe beter (donkerder) de hemelkwaliteit. Op verschillende plaatsen in de stad werden metingen uitgevoerd. Een eerste maal voor middernacht en een tweede maal na middernacht (wanneer de meeste accentverlichting gedoofd is). Uit de resultaten van de metingen wordt duidelijk dat er na middernacht plots heel wat hogere, en dus betere waarden te zien zijn (een gemiddelde stijging van 1,14 magnitude/vierkante boogseconde). In praktijk omgezet komt dit overeen met 320 zichtbare sterren in het centrum bij een heldere, onbewolkte hemel als het lichtplan niet actief staat. Als het lichtplan wel actief is daalt het aantal zichtbare sterren tot 100 zichtbare sterren. In de buitenwijken daalt het aantal zichtbare sterren van ongeveer 450 tot

5 Metingen voor middernacht 5

6 Metingen na middernacht Volgens Friedel Pas, voorzitter van Lichthinder vzw (een adviesorgaan op het gebied van lichtbeheersing), is het logisch dat wanneer je zo goed als alle lichten in de richting van de hemel stuurt dit een impact zal hebben. Het licht wordt weggestuurd van de plaatsen waar het nodig is en dus zal de oppervlakte donkerder zijn dan de hemel erboven. Bovendien wordt in het lichtplan van Gent blauwwit licht gebruikt, met deze soort licht wordt de hemel tot drie keer helderder dan met warm licht. Om deze neveneffecten te vermijden is het volgens hem beter om verlichting te gebruiken die neerwaarts verlicht in plaats van verlichting die van onder naar boven schijnt. Op deze manier kunnen de historsiche monumenten toch nog in de kijker gezet worden en wordt meteen ook de straat degelijk verlicht. Ook zou de stad Gent beter voor warm licht kiezen in plaats van blauwwit licht om de wetenschappelijk vastgestelde impact op mens en natuur te beperken. 6

7 Bronnenlijst Project Lichtplan. Geraadpleegd op 29 november 2014 via Lichtplan Gent gemeten en gewogen. Geraadpleegd op 30 november 2014 via 7