Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid. van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid

Transcriptie

1 EUROPEES PARLEMENT Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid 2012/2063(INI) ADVIES van de Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid aan de Commissie ontwikkelingssamenwerking inzake het EU-verslag 2011 over beleidscoherentie voor ontwikkeling (2012/2063(INI)) Rapporteur voor advies: Andrea Češková AD\ doc PE v02-00 In verscheidenheid verenigd

2 PA_NonLeg PE v /8 AD\ doc

3 SUGGESTIES De Commissie rechten van de vrouw en gendergelijkheid verzoekt de ten principale bevoegde Commissie ontwikkelingssamenwerking onderstaande suggesties in haar ontwerpresolutie op te nemen: 1. verklaart dat de sterftecijfers onder moeders in ontwikkelingslanden onevenredig hoog liggen; stelt bezorgd vast dat Afrikaanse vrouwen een 175 maal grotere kans hebben om tijdens de bevalling te sterven dan vrouwen in de ontwikkelde delen van de wereld 1 ; benadrukt dat toegankelijke, betaalbare, adequate en kwalitatief hoogwaardige spoedeisende verloskundige zorg onmisbaar is om de sterftecijfers onder moeders terug te dringen; onderstreept dat ontwikkelingslanden meer gekwalificeerde beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg nodig hebben om vrouwen tijdens de bevalling te begeleiden; benadrukt dat vrouwen en voornamelijk meisjes moeten worden geïnformeerd omtrent hun seksuele en reproductieve rechten, de gezondheidszorg waartoe zij toegang hebben, het gebruik van anticonceptiemiddelen en het risico op hiv/aids; 2. is verheugd over het actieve optreden van de Commissie zowel op beleidsniveau als via haar verschillende financierings- en begrotingssteuninstrumenten, gericht op bevordering van haar verbintenissen ter versterking van de positie van vrouwen, met name door te proberen de prioriteiten en behoeften van vrouwen te integreren in alle belangrijke vormen van beleidscoherentie voor ontwikkeling; 3. beklemtoont dat betrouwbare statistische gegevens moeten worden bijgehouden en de oorzaken van moedersterfte moeten worden vastgelegd in overeenstemming met de ICDcodering van moedersterfte van de WHO, die landen kan begeleiden en hen helpen de toeschrijving en inschatting van de oorzaken van moedersterfte te verbeteren; 4. bevestigt opnieuw zijn verklaring A (2010) van de Parlementaire Vergadering ACS-EU; 5. herinnert eraan dat de klimaatverandering op evenredige wijze haar weerslag op vrouwen heeft, zowel qua gezondheid, omdat meer vrouwen als gevolg van natuurrampen sterven, als op economisch, migratie- en sociaal vlak, vanwege de discriminatie en sociale genderrollen die nog in onze samenlevingen heersen. Bijgevolg moet een van de hoofdcriteria voor het welslagen van PCD grotendeels berusten op de integratie van transversale genderkwesties, teneinde te voorkomen dat gendergelijkheid tijdens de uitwerking en uitvoering van de verschillende beleidslijnen onder het tapijt wordt geveegd, en ook om contraproductieve effecten op de gelijkheid van vrouwen en mannen van de beleidslijnen in het algemeen te voorkomen; 6. vraagt dat, in het kader van de beleidscoherentie voor ontwikkeling, de voorkeur wordt gegeven aan een op participatie gebaseerde genderbenadering gericht op autonomie en zelfbeschikking van de volkeren en hoofdzakelijk van vrouwen; 1 Trends in maternal mortality: 1990 to 2010, WHO, UNICEF, UNFPA and The World Bank estimates, AD\ doc 3/8 PE v02-00

4 7. herhaalt dat rekening moet worden gehouden met de situatie van vrouwen, niet alleen als kwetsbare bevolkingsgroep, maar ook om te fungeren als hefboom voor het ontwikkelingsbeleid. Brengt in dit opzicht in herinnering dat vrouwen in Afrika verantwoordelijk zijn voor 80% van de landbouw, ondanks dat zij nog zelden toegang hebben tot de eigendom van het land die zij verbouwen; vraagt daarom dat het landbouwen visserijbeleid niet alleen vanwege zijn impact op de ontwikkeling in PCD wordt geïntegreerd, maar dat het ook naargelang zijn verschillende impact op vrouwen en mannen wordt geëvalueerd; 8. beklemtoont dat rekening moet worden gehouden met de meest kansarme en kwetsbare groepen, met name vrouwen en meisjes, en specifieke aandacht aan hen moet worden besteed om toenemende ongelijkheid te voorkomen. Uit ervaring is gebleken dat "neutrale" maatregelen situaties van verworven macht versterken en dat positieve, bewuste en stelselmatige maatregelen ter verbetering van de situatie van vrouwen moeten worden getroffen, zodat de meest kansarme groepen hier de vruchten van kunnen plukken; 9. benadrukt dat het beleid ter bevordering van de gelijkheid van vrouwen en mannen niet alleen moet vallen onder een specifiek begrotingsonderdeel in het kader van het ontwikkelingsbeleid, maar ook als een transversale kwestie moet worden beschouwd, aangezien ieder beleid met een impact op de samenleving een voor vrouwen en mannen verschillende impact inhoudt, en gezien het voortbestaan van genderrollen in de samenleving is PCD een concreet hulpmiddel om negatieve externe effecten op de gelijkheid van vrouwen en mannen te voorkomen; 10. benadrukt dat vrouwen en organisaties van het maatschappelijk middenveld die zich inzetten voor de rechten van vrouwen en de gelijkheid van vrouwen en mannen bij de uitwerking van het ontwikkelingsbeleid moeten worden opgenomen, met name middels opleidingen in het gendervraagstuk bij de EEAS en de delegaties van de EU in derde landen; onderstreept dat deze opleidingen moeten zorgen voor bewustmaking omtrent de gender- en gelijkheidskwestie van vrouwen en mannen in het algemeen, maar ook op praktische en contextafhankelijke wijze naargelang het land concrete manieren moeten aanreiken om de sociale normen die de gelijkheid belemmeren aan de hand van EUinstrumenten, met name op basis van PCD, te ontwikkelen; 11. benadrukt dat een allesomvattende benadering, die de gezins- en microsociale situatie overstijgt en rekening houdt met genderverhoudingen, in PCD moet worden geïntegreerd. Het betreft een transversale genderbenadering die in alle ontwikkelingsprojecten en analyses van een samenleving is vereist; deze is niet alleen transversaal ten opzichte van de sectoren, maar ook op politiek, economisch, sociaal, ecologisch, cultureel vlak enz. Deze transversale benadering, die stelselmatig rekening houdt met de situatie en de rol van vrouwen alsook de genderverhoudingen in een samenleving, is meer omvattend, humanistischer en democratischer dan de benadering waarbij vrouwen worden geïsoleerd; deze benadering voorkomt het marginaliseren van vrouwen in "vrouwenprojecten" of projecten die de werkbelasting of verantwoordelijkheden van vrouwen vergroten zonder dat hun macht of controle over de voordelen van die projecten toeneemt; 12. onderstreept dat het welslagen van het ontwikkelingsbeleid, en bijgevolg van PCD, niet alleen moet worden geëvalueerd aan de hand van algemene indicatoren die hun PE v /8 AD\ doc

5 beperkingen al hebben aangetoond, zoals de ontwikkeling van het bbp per inwoner, maar dat andere indicatoren een vollediger beeld moeten schetsen van de impact van het ontwikkelingsbeleid in zijn geheel, zoals indicatoren over de gelijkheid van vrouwen en mannen. Voor de evaluatie en verbetering van de impact van PCD moeten dus ter plaatse per sekse uitgesplitste gegevens worden verzameld; 13. benadrukt de rol van vrouwen om te fungeren als hefboom voor het ontwikkelingsbeleid in termen van deelname aan de uitwerking en invoering van ontwikkelingsbeleid, aangezien alleen vrouwen zelf ervoor kunnen zorgen dat hun belangen op de politieke en economische onderhandelingstafel komen, hetgeen een gunstig ontwikkelingspatroon tot stand brengt waarbij vrouwen de motor voor het ontwikkelingsbeleid vormen aan de hand waarvan de nodige instrumenten voor versterking van de positie van vrouwen worden ingevoerd; beklemtoont dat steun moet worden verleend aan organisaties en groeperingen van het maatschappelijk middenveld die zich inzetten voor het bevorderen van gendergelijkheid en de versterking van de positie van vrouwen; 14. verklaart dat de rol van vrouwen op het gebied van ontwikkeling essentieel is, omdat zij door hun rol van moeder en verantwoordelijkheid voor de zorg over hun kinderen en andere afhankelijke familieleden, belast zijn met de verantwoordelijkheid voor het algemeen welzijn. Zo is bijvoorbeeld de rol van vrouwen op vlak van voeding en voedselveiligheid van cruciaal belang, met name als het gaat om zelfvoorzieningslandbouw; 15. onderstreept dat de situatie van vrouwen vaak meer verslechtert dan die van mannen, zowel in relatieve als vaak in absolute zin. Sinds een twintigtal jaren is sprake van een toename van de armoede, waar voornamelijk vrouwen door worden getroffen; 16. benadrukt dat, hoewel het belang van de rol van vrouwen in het ontwikkelingsbeleid en de ontwikkelingssamenwerking breed wordt erkend, hun specifieke statistieken en kwantitatieve gegevens nog ontoereikend zijn en het doel missen verslag uit te brengen van de situatie van vrouwen in ontwikkelingslanden, vooral wat betreft domeinen zoals gezondheid, onderwijs, preventie en vervulling van basisbehoeften. Daarom moet PCD ervoor zorgen dat de kwantitatieve gegevens in al zijn doelstellingen, analyses, documenten en evaluaties per sekse worden uitgesplitst en dat seksespecifieke indicatoren worden opgenomen teneinde verslag uit te brengen van de daadwerkelijke levensomstandigheden van vrouwen; 17. verklaart dat ieder kind, ongeacht geslacht, het recht op leven, overleven en ontwikkeling heeft en herhaalt dat ook meisjes gelijkwaardig zijn overeenkomstig het VN-verdrag inzake de rechten van het kind (VRK); roept EU-delegaties in ontwikkelingslanden op samen te werken met de regeringen van die landen om ervoor te zorgen dat meisjes zonder discriminatie hun rechten kunnen genieten, onder andere door te verlangen dat alle kinderen onmiddellijk na de geboorte worden geregistreerd, meisjes en jongens hetzelfde recht op onderwijs en scholing te verlenen, stereotypen te bestrijden en een einde te maken aan onethische en discriminatoire praktijken als prenatale geslachtsselectie, abortus van vrouwelijke foetussen, het doden van meisjesbaby's, gedwongen huwelijken op jonge leeftijd, vrouwelijke genitale verminking en met name kinderprostitutie en sekstoerisme; herhaalt zijn resolutie van 5 juli 2012 over het schandaal van gedwongen abortussen in AD\ doc 5/8 PE v02-00

6 China (2012/2712(RSP)) 1 ; 18. beklemtoont de noodzaak van eerbiediging van het recht van meisjes om zich uit te spreken en te worden gehoord over kwesties aangaande hun gezondheid en menselijke waardigheid, waarbij wordt benadrukt dat de belangen van het kind voorop moeten staan; onderstreept dat alle kinderen, en met name meisjes, moeten opgroeien in een gezinsomgeving waar vrede, waardigheid, verdraagzaamheid, vrijheid, non-discriminatie, gendergelijkheid en solidariteit centraal staan; verzoekt om de strikte toepassing van de Verklaring van Genève inzake de Rechten van het Kind en de verklaring van Beijing over vrouwen; 19. brengt in herinnering dat de EU en de lidstaten rekening moeten houden met de rechten en plichten van de ouders, wettelijke voogden of andere individuen die wettelijk voor het kind verantwoordelijk zijn, bij het behandelen van de rechten van het kind in de context van ontwikkelingssteun; roept de bevoegde instellingen op om bijzondere aandacht te besteden aan de relaties tussen ouders en kinderen, bijvoorbeeld via programma's met concrete maatregelen die specifiek op nationale voorschriften zijn afgestemd, waarbij wordt getracht maximale en optimale bijstand te verlenen aan ouders of voogden bij het nakomen van hun ouderlijke plichten ter voorkoming van gezinsbreuk, kindermishandeling of plaatsing van kinderen in sociale instellingen als gevolg van ernstige armoede of om ervoor te zorgen dat een dergelijke maatregel alleen als laatste redmiddel wordt overwogen; 20. stelt vast dat, bij de toepassing van het verbod van de specifieke Internationale Conferentie van Caïro over bevolking en ontwikkeling (ICPD) op dwang en compulsie op het gebied van seksuele en reproductieve gezondheidszorg, gezien de wettelijk bindende internationale mensenrechteninstrumenten, het acquis communautaire van de EU en de beleidsbevoegdheden van de Unie op dit gebied, geen steun van de Unie mag worden verleend aan overheden, organisaties of programma's die zich bezighouden met de bevordering, ondersteuning of deelname in het beheer van activiteiten waarbij schendingen van mensenrechten plaatsvinden, bijvoorbeeld in de vorm van gedwongen abortus, gedwongen sterilisatie van vrouwen en mannen, bepaling van het geslacht van de foetus met prenatale geslachtsselectie of infanticide als gevolg, met name wanneer dergelijke activiteiten worden uitgevoerd als gevolg van psychologische, sociale, economische of juridische druk. De Commissie dient een verslag in over de tenuitvoerlegging van de buitenlandse hulp van de Unie in het kader van dit programma; 21. spreekt grote bezorgdheid uit over wijdverbreid op gender gebaseerd geweld, met name seksueel geweld, uitbuiting en feminicide, in de wereld en in ontwikkelingslanden in het bijzonder; handhaving van vrouwenrechten, inclusief hun seksuele en reproductieve rechten, en het waarborgen van eerbiediging van hun menselijke waardigheid is van essentieel belang om op gender gebaseerd geweld te voorkomen en te bestrijden, bescherming en passende begeleiding aan slachtoffers te bieden en ervoor te zorgen dat daders worden gestraft; roept de Commissie op de bestrijding van straffeloosheid voor de plegers van dergelijk geweld uit te roepen tot een van de prioriteiten van haar ontwikkelingshulpbeleid; 1 P7_TA(2012)0301 PE v /8 AD\ doc

7 22. wijst op het feit dat vrouwen vaak gediscrimineerd worden bij de erkenning van de inspanningen die zij leveren in vredesprocessen en op de specifieke, dramatische gevolgen waarmee vrouwen geconfronteerd worden in landen in oorlog; benadrukt dat die gevolgen, met inbegrip van de verkrachting van meisjes door soldaten, gedwongen prostitutie, gedwongen zwangerschap, seksuele slavernij, verkrachting en aanranding en ontvoering, misdaden zijn die niet mogen worden genegeerd; stelt vast dat die door de EU moeten worden beschouwd als fundamentele problemen die moeten worden aangepakt; 23. benadrukt dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan gendereducatie van beide geslachten vanaf een vroeg schoolstadium, zodat maatschappelijke attitudes en stereotypen geleidelijk veranderen in de zin van gelijkheid van mannen en vrouwen; 24. verklaart dat bij de steunmaatregelen rekening moet worden gehouden met de specifieke kenmerken van crises of noodsituaties en van landen of situaties waarin de fundamentele vrijheden ernstig in het gedrang komen, waarin de veiligheid van de mensen het meest gevaar loopt, of waarin mensenrechtenorganisaties en mensenrechtenactivisten in de moeilijkste omstandigheden moeten werken; benadrukt dat er bijzondere aandacht moet worden besteed aan situaties waarin vrouwen worden blootgesteld aan fysiek of psychologisch geweld; 25. benadrukt het belang van de bevordering van mensenrechten voor vrouwen en van de mainstreaming van gendergelijkheid op civiel, politiek, sociaal, economisch en cultureel gebied evenals in de nationale wetgeving; 26. benadrukt het belang van het versterken van de rol van vrouwen in het bevorderen van mensenrechten en democratische hervorming, in het ondersteunen van conflictpreventie en in het consolideren van politieke deelname en vertegenwoordiging. AD\ doc 7/8 PE v02-00

8 UITSLAG VAN DE EINDSTEMMING IN DE COMMISSIE Datum goedkeuring Uitslag eindstemming +: : 0: Bij de eindstemming aanwezige leden Bij de eindstemming aanwezige vaste plaatsvervanger(s) Edit Bauer, Andrea Češková, Marije Cornelissen, Edite Estrela, Zita Gurmai, Mikael Gustafsson, Lívia Járóka, Teresa Jiménez-Becerril Barrio, Rodi Kratsa-Tsagaropoulou, Constance Le Grip, Astrid Lulling, Elisabeth Morin-Chartier, Joanna Katarzyna Skrzydlewska, Angelika Werthmann, Marina Yannakoudakis, Anna Záborská, Inês Cristina Zuber Izaskun Bilbao Barandica, Mariya Gabriel, Gesine Meissner, Antigoni Papadopoulou PE v /8 AD\ doc