INHOUDSOPGAVE. 2. Rapportage Raad van Toezicht 49

Transcriptie

1 1

2 INHOUDSOPGAVE 1. Directieverslag Profiel RDW Voorwoord directie Strategische doelstellingen & belangrijkste projecten Kerntaken & Bedrijfsresultaten Human Resources: de medewerkers Financiële resultaten In control verklaring Governance Maatschappelijk verantwoord ondernemen Rapportage Raad van Toezicht Financieel verslag 55 Jaarrekening Balans Exploitatierekening Kasstroomoverzicht Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling Toelichting behorende tot de jaarrekening 61 Overige gegevens 3.6 Regeling voor bestemming van het exploitatiesaldo Controleverklaring Overige informatie Prestatie-indicatoren Mededeling inzake BKR- en CRB-systemen Personalia 88 Bijlage Bijlage 1 GRI-tabel 91 2

3 1. DIRECTIEVERSLAG 1.1 Profiel RDW Bestaansgrond De RDW is een publieke dienstverlener in de mobiliteitsketen. De RDW beschikt over een grote expertise door jarenlange ervaring met de uitvoering van wettelijke en opgedragen taken. Taken op het gebied van toelating van voertuigen en onderdelen daarvan, toezicht en handhaving, registratie, informatieverstrekking en documentafgifte. Taken die de RDW in nauwe samenwerking met diverse partners in de mobiliteitsketen uitvoert. Dit geeft de RDW een duidelijke positie in deze keten. Missie RDW, partner in mobiliteit Wettelijke taken De RDW heeft vier belangrijke opdrachten van de Nederlandse overheid: - Toelating: voertuigen en voertuigonderdelen toelaten op de Nederlandse en Europese markt. En vanuit veiligheids- en milieuaspecten controle uitoefenen op de technische staat van voertuigen. - Toezicht en controle: handhaving van wet- en regelgeving en toezicht houden op bedrijven die publieke taken uitvoeren in de mobiliteitsketen zoals garagebedrijven, importeurs, providers en verzekeringsmaatschappijen. - Registratie en informatieverstrekking: registratie van rijbewijzen, voertuigen, voertuigkenmerken, voertuigeigenaren en hierover informatie verstrekken. - Documentafgifte: documenten afgeven in de voertuig- en rijbewijsketen. Maatschappelijke ontwikkelingen Mobiliteit, verkeersveiligheid en milieu zijn nationaal en internationaal beleidsterreinen met veel dynamiek. Dit betekent dat er voortdurend behoefte is aan nieuwe diensten die deze ontwikkelingen ondersteunen. Diensten die de RDW kan en wil bieden. De realisatie van een betere en compactere overheid ziet de RDW als een belangrijke uitdaging om aan bij te dragen. Dit betekent scherpe aandacht voor kostenbeheersing, efficiency, voorkomen van stijging van administratieve lasten, slimme inzet van ICT en verdergaande samenwerking in de verschillende ketens. Kortom, een betere en transparante dienstverlening. Schaarste op de arbeidsmarkt, de opkomst van alternatieve brandstoffen, samenwerking binnen en buiten de EU, technologische innovaties, een veranderende relatie tussen burger en overheid, een groeiend belang van data en datakwaliteit en ook maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Het zijn nieuwe ontwikkelingen die de manier van werken bij de RDW sterk bepalen. De verslaglegging over MVO is met ingang van het verslagjaar 2011 vernieuwd naar de richtlijnen van het Global Reporting Initiative (GRI). Maatschappelijke rol De RDW dient het publieke belang. Als uitvoeringsorganisatie van het ministerie van Infrastructuur en Milieu draagt de RDW bij aan de realisatie van beleidsdoelstellingen op het gebied van mobiliteit, verkeersveiligheid en het milieu. Met de informatie uit de registers, de kennis van voertuigtechniek, ICT en internationale regelgeving speelt de RDW in op brede maatschappelijke behoeften. Dit geldt rijksbreed. Naast de samenwerking met het ministerie van Infrastructuur en Milieu werkt de RDW intensief samen met ketenpartners in de belasting-, de handhaving-, de veiligheid- en de rijbewijsketen. Het publiek belang is voor de RDW ook breder dan de beleidsdoelstellingen van de Rijksoverheid. Zo bestaat op diverse terreinen samenwerking met gemeenten. In de rijbewijsketen, bij het parkeerbeleid en in de handhaving van milieuzones. Ook mondiaal treedt deze verbreding op. Europese en mondiale regelgeving en samenwerking op het gebied van mobiliteit en gegevensuitwisseling tussen staten nemen toe. De activiteiten van de RDW op dit gebied ondersteunen deze ontwikkelingen. Ze dragen bij aan de positie van Nederland als 3

4 kennisland, aan de economische positie en aan de internationale concurrentiepositie van Nederland als gateway to Europe. Strategie De missie is de motor van de strategie van de RDW. Samen met de wettelijke taken, de opgedragen taken en de ontwikkelingen die zich voordoen in de maatschappij geeft de missie inhoud aan de strategie van de RDW. In 2011 is naast een nieuwe missie ook een nieuw Strategisch Plan vastgesteld met de volgende strategische doelen: 1. Bestaande taken blijven uitvoeren. De huidige taken van de RDW vormen de kern van het werk en de basis voor vernieuwing. De RDW wil deze taken kwalitatief goed uitvoeren tegen zo laag mogelijke kosten. Met permanente aandacht voor verbetermogelijkheden voor de klanten en efficiency voor de RDW-organisatie. 2. Nieuwe taken uitvoeren die het publieke belang dienen, zowel in de mobiliteitsketen als op het gebied van veiligheid en milieu. Publieke en private partners vragen steeds meer nieuwe diensten van de RDW, zowel in de mobiliteitsketen als op het gebied van veiligheid en milieu. Ook ziet de RDW zelf nieuwe mogelijkheden en toepassingen van dienstverlening. Deze uitdaging pakt de RDW op als het de uitvoering van de bestaande taken niet aantast, het aansluit op de kerncompetenties en het publieke belang wordt gediend. 3. Intern en extern permanent investeren in relaties. Een betrouwbare en professionele partner zijn, staat centraal in de externe relatiebetrekkingen van de RDW. Dat mogen de doelgroepen van een publieke uitvoeringsorganisatie als de RDW verwachten. Binnen de organisatie investeert de RDW in de kennis en vaardigheden van de medewerkers. Centrale thema s daarbij zijn richting geven, ruimte geven en nemen, en samenwerking. 4

5 1.2 Voorwoord directie 2011: een fundament voor de toekomst 2011 was vooral te karakteriseren als een tussenjaar. Er zijn belangrijke bouwstenen neergelegd. Zaken die soms in 2010 of al eerder werden voorbereid, zijn in 2011 gerealiseerd. Deze zullen vooral in de toekomst van grote betekenis zijn. Een voorbeeld hiervan is de migratie van ons ICT-platform van mainframe naar Winframe. Dat is echt een knappe prestatie geweest van ICT. Al onze diensten raken hieraan en toch zijn er geen storingen geweest. Sterker nog, ondertussen zijn zelfs grote nieuwe ICT-projecten gestart, zoals het nationaal parkeerregister en de voorbereidingen voor een open data structuur. We zijn steeds efficiënter in de uitvoering van onze wettelijke taken, door bijvoorbeeld de herstructurering van de divisie Voertuigtechniek, de digitalisering van diensten en het gerichte Project Portfolio Management. We zetten efficiency in ten dienste van kwaliteitsverbetering. Maar, efficiency mag echter nooit ten koste gaan van betrouwbaarheid. Betrouwbaarheid is van groot belang. We investeren in relaties waarmee we samenwerken op de verschillende terreinen van mobiliteit. Dat gaat gestaag, omdat we prettig samenwerken. De buitenwereld weet waar we toe in staat zijn en we worden steeds vaker uitgenodigd in relevante netwerken. Zo kunnen we stappen zetten op onze wens om een allround partner in de hele mobiliteitsketen te worden en daarmee de publieke dienstverlening te verbeteren. Dus of het nu gaat om veiligheid of milieu, het voertuig, het kenteken of de chauffeur, de RDW draagt eraan bij. Samen met de overheid, maar ook de private sector en internationaal. Veiligheid en maatschappelijke verantwoordelijkheid zijn sleutelwoorden voor Door de hele organisatie zijn bijvoorbeeld extra veiligheidsmaatregelen genomen voor medewerkers en voor klanten, en hebben we een vitaliteitsprogramma voor medewerkers opgestart. Ook duurzaamheid heeft in 2011 nadrukkelijker dan daarvoor zijn intrede gedaan. In onze uitvoerende taken spelen we een rol in elektrisch rijden en het inzichtelijk maken van brandstofverbruik en CO 2 -uitstoot. Intern werken we aan duurzaam inkopen en hebben we met direct resultaat geïnvesteerd in videoconferencing. Die bijdragen voelen goed en zijn een opmaat naar meer. En meer is ook het thema voor de komende jaren. Terwijl we onze wettelijke taken in 2011 goed hebben uitgevoerd, is tegelijkertijd gewerkt aan het verbeteren van diensten en het creëren van nieuwe taken. Als wapenfeiten van vernieuwing hebben we de Berichtenbox die Rijksbreed gebruikt gaat worden, de 100%-controle op de WAM-verzekeringsplicht en het alcoholslotprogramma. Het zijn nieuwe taken die een maatschappelijke bijdrage leveren en die we dus graag oppakken. Ook internationaal willen we als RDW bijdragen aan de concurrentiepositie van Nederland. Met onze kennis geven we Nederland als Gateway to Europe mede gestalte. Het internationale communicatienetwerk EUCARIS, dat we in de jaren 90 zijn gestart werkt goed en ontwikkelt zich steeds verder. In 2011 hebben we meegewerkt aan het ecall-project en in Rusland, Korea en India hebben we onze voetsporen achtergelaten. In Zuid-Korea is nu bijvoorbeeld een medewerker gestationeerd. We zijn tevreden over We zijn blij met de goede relatie met ons ministerie en zeer trots op onze medewerkers. Ook hebben we een goede samenwerking met onze ondernemingsraad heeft een financieel resultaat opgeleverd dat overeenkomt met de begroting. 5

6 We houden de onstabiele economische situatie goed in de gaten, maar we zijn goed in staat deze het hoofd te bieden. Nog belangrijker, we hebben onszelf klaargestoomd voor de toekomst. De RDW is klaar voor de dag van morgen, waarin we een solide onderdeel willen vormen van de nationale en internationale mobiliteitsketen. In overleg met de Raad van Toezicht is besloten om de rapportage van de Raad van Toezicht met ingang van het verslagjaar 2011 op te nemen in het jaarverslag. U treft deze rapportage aan in hoofdstuk 2. Johan Hakkenberg Algemeen directeur Hans van Santen Directeur Bedrijfsvoering 6

7 1.3 Strategische doelstellingen & belangrijkste projecten De strategische activiteiten van de RDW leveren een bijdrage aan de realisatie van de drie onderscheiden strategische doelstellingen van RDW. Een aantal van deze strategische activiteiten bevindt zich in de onderzoeks- en ontwikkelingsfase. De activiteiten op het gebied van onderzoek en ontwikkeling moeten borgen dat de RDW ook in de toekomst een betrouwbare publieke dienstverlener in de mobiliteitsketen zal zijn. In onderstaande tabel is van onze strategische projecten in 2011 (per doelstelling) aangegeven in welk stadium zij zich bevinden. De kosten van onderzoek en ontwikkeling worden conform waarderingsregels uit de exploitatie gedekt. 7

8 DOELSTELLING 1: Bestaande taken blijven uitvoeren ICT-vernieuwing Eind 2011 heeft de RDW zijn centrale automatiseringsplatform vervangen. Om de continuïteit van de dienstverlening te garanderen, om voorbereid te zijn op verdergaande digitalisering en om te kunnen profiteren van kostenvoordelen was het noodzakelijk om het centrale platform te vervangen. De RDW heeft gekozen voor platformonafhankelijkheid van het Unisys OS2200 platform en heeft als nieuw platform het Microsoft Winframe geïmplementeerd. Dit stelt de RDW in staat de dienstverlening op een hoog peil te continueren en te laten voldoen aan toekomstige eisen. De RDW heeft deze vervanging de afgelopen jaren grondig voorbereid en gefaseerd uitgevoerd. In de loop van 2011, vooruitlopend op de grote verhuizing, zijn diverse diensten overgezet naar het nieuwe platform. In de laatste week van 2011 is de laatste stap van de migratie uitgevoerd, de database. De migratie is gefaseerd uitgevoerd, zodat de continuïteit van de dienstverlening van de RDW niet in gevaar is gekomen. Een flink deel van 2012 wordt nog besteed aan de nazorg van deze migratie. Met onder meer activiteiten op het gebied van opruimen van oude omgevingen en het op orde brengen van de documentatie als uitgestelde activiteiten van Daarnaast is het borgen van het beheer onderdeel van de nazorgfase. Beheersing complexiteit ICT-infrastructuur Het gebruik van ICT-voorzieningen is een essentieel onderdeel van de core business van de RDW. De RDW-registers en de dienstverlening daaromheen vormen een belangrijke en betrouwbare schakel in tal van overheidsketens, zoals Belastingdienst, Justitie, Politie en gemeenten. De jaarlijkse groei in zowel de aantallen transacties als in diversiteit van benadering en gebruik van de RDW-registers vraagt om een goed beheersbare ICT-huishouding. De RDW is al een aantal jaren bezig met de doorontwikkeling van de beheersingsmogelijkheden, met name om de complexiteit te beheersen en reduceren. Dit gebeurt door alle vernieuwingen door te voeren vanuit een RDW-brede en dus projectoverstijgende visie, door gezamenlijke principes te hanteren maar ook door op elkaar afgestemde kaders en richtlijnen. De RDW beschouwt dus alle projecten in samenhang, met een belangrijke focus op de consequenties voor de totale ICT-huishouding. In 2011 heeft de RDW hiertoe een stevige stap voorwaarts gezet met de verdere optimalisatie van Portfoliomanagement. Met deze aanpak verbetert het hergebruik van generieke ICT-voorzieningen en wordt ongewenste dubbeling van functionaliteit voorkomen. Voor het onderhoud en de doorontwikkeling van de ICT-huishouding heeft de RDW twee permanente programma s ingepast in de bedrijfsvoering. Dit zijn Releasemanagement infrastructuur en Releasemanagement softwareontwikkeling. Informatiebeveiliging De RDW zorgt ook voor de algemene bescherming van zijn informatie, de informatiebeveiliging. Het doel is om via een bewuste afweging van risico s en kosten te komen tot het juiste beveiligingsniveau. In 2010 is het ICT-bedrijf van RDW gecertificeerd conform ISO Dit is een internationale standaard voor informatiebeveiliging. Hierin wordt een model geboden voor het vaststellen, implementeren, uitvoeren, controleren, beoordelen, bijhouden en verbeteren van een managementsysteem voor informatiebeveiliging. Deze certificering wordt in 2012 uitgebreid tot alle afdelingen van de RDW. Met ISO wordt ook invulling gegeven aan het bijgestelde Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksdienst (VIR). Ook de RDW heeft in 2011 te maken gehad met de DigiNotar affaire. Klanten van de RDW konden niet meer met 100% zekerheid vaststellen dat er met de RDW gecommuniceerd werd, omdat het uitgifteproces van certificaten bij DigiNotar gecompromitteerd was. Dit had effect op twee ingangen: de ingang die door browsers wordt gebruikt en de ingang waarmee klanten digitale berichten uitwisselen met de RDW. Voor de browseringang was de RDW in staat om het certificaat al na enkele dagen te vervangen. Het vervangen van het certificaat voor de berichteningang moest afgestemd worden met onze klanten, deze vervanging is ongeveer een week later met positief resultaat afgerond. 8

9 Administratieve lasten Uit de voertuigwet en -regelgeving vloeien bepaalde verplichtingen voort. Vanaf 2003 is de RDW bezig om deze administratieve lasten van burgers en bedrijven terug te dringen. In de eerste vier jaar is een reductie van 25% gerealiseerd. Na een nieuwe nulmeting is per 1 maart 2007 een doorstart gemaakt met een extra reductie van 25% op de lasten voor bedrijven. Naast de reeds eerder ingang gezette reducties, zoals gefaseerde APK-frequentieverlaging in de jaren 2008, 2010 en 2012 zijn nieuwe initiatieven ontwikkeld, zoals gefaseerde modernisering van de APK. Dit soort initiatieven maakt het mogelijk ook de genoemde extra doelstelling van 25% reductie te halen. In het jaar 2011 is de frequentieverlaging geëvalueerd en zijn de voorbereidingen getroffen voor modernisering APKfase 2 in het voorjaar van Meest besparende onderdeel hiervan is het gebruik van de boordcomputer via de OBD-functie (On Board Diagnose). Deze functie maakt het onder meer mogelijk in bepaalde gevallen de emissiemeting over te slaan. Naast de ontwikkelingen in de technische hoek van de RDW worden ook in de meer administratieve hoek forse lastenverminderingen gerealiseerd. Voorbeelden uit de periode zijn te naamstellen voor de voertuigbranche en het nieuwe rijbewijs. In de periode daarna zijn onder andere het digitale vrijwaringsbewijs en Gaik-online (Gecontroleerde Afgifte en Inname van Kentekenplaten) ingevoerd. Afgelopen jaar is ten behoeve van de aanvraag van erkenningen een nieuw workflowsysteem ingevoerd. Dit maakt het mogelijk om aanvragen van bedrijven nog beter en sneller te begeleiden en toch het aantal contactmomenten te verminderen. Voor de komende periode staat in elk geval het digitaal aanleveren VVR (Verklaring van Rijvaardigheid) door het ministerie van Defensie op het programma. Hierdoor hoeven militairen voor het verkrijgen van een burgerrijbewijs niet meer hun papieren/ stukken door te zenden naar de RDW, maar kan het via het reguliere afgifteproces voor rijbewijzen bij de gemeenten worden afgehandeld. Een tijdrovend uitzonderingsproces gaat hierbij over in een standaardproces. Het gaat om ongeveer aanvragen op jaarbasis. Daarnaast verwacht de RDW een opdracht te krijgen voor het stroomlijnen van het aanvraagproces voor een internationaal rijbewijs. Dit betekent dat burgers met een cardmodel rijbewijs niet meer naar de ANWB hoeven voor het aanvragen van een internationaal rijbewijs. De aanvraag kan vanaf huis dan digitaal bij de RDW worden gedaan, zonder pasfoto aan te leveren. Het potentieel aantal aanvragen is circa De RDW verwacht in het eerste jaar (2013) circa aanvragen. Uitrol SAP-SRM Het factuurafhandelingproces (SAP-Workflow) is de afgelopen jaren gedigitaliseerd en uitgerold in de organisatie. In 2011 is SAP-SRM verder ingericht en uitgerold binnen de RDW. Met dit systeem is het proces van bestelaanvraag tot en met de goedkeuring van de inkomende factuur volledig gedigitaliseerd. In de praktijk blijkt dat SRM de routinematige standaardbestellingen efficiënt ondersteunt. Voor de niet-routinematige bestellingen zoekt de RDW nog naar passende oplossingen. De RDW heeft e-facturering via e-overheid inmiddels vrijwel geheel ingericht. Continuïteit managementinformatie RDW Een groot deel van de managementinformatie uit RDW-systemen en uit SAP werd tot voor kort ontsloten met Business Objects. Vanaf medio 2012 stopt het onderhoud op dit systeem. Daarom gaan alle bestaande rapportages over naar een nieuwe moderne Business Intelligence -omgeving (BI). Tegelijk vindt dan een optimalisatieslag plaats in architectuur, definities en kwaliteit van de ontsluitingen. Medio 2012 worden de rapportages met managementinformatie uit SAP volgens het nieuwe systeem opgeleverd. Modernisering APK 2.0 In 2010 is het project Modernisering APK 2.0 van start gegaan. Hierbij onderzoekt de RDW op welke punten de APK is te verbeteren en te vereenvoudigen. Aandachtspunten hierbij zijn de emissiecontrole met behulp van EOBD (European On Board Diagnostics), controle op geluidsprestaties van uitlaatsystemen, controle van elektronische veiligheidssystemen door middel van OBD en controle van olielekkage tijdens de APK. Tegelijkertijd is het uitgangspunt dat de APK-lasten niet stijgen, tenzij sprake is van daadwerkelijk een substantiële verbetering van de verkeersveiligheid of het milieu. Ook moeten de aanpassingen zoveel mogelijk internationaal worden afgestemd. Het doel daarbij is de harmonisering van keuringsvoorschriften van de verschillende lidstaten niet in de weg te staan. Naast het project Modernisering APK 2.0 vindt voortdurende optimalisatie van het APK-proces plaats. Zo onderzoekt de RDW de mogelijkheden om het toezicht op en de informatieverstrekking aan de 9

10 keurmeesters verder te verbeteren. Ook onderzoekt de RDW het bonus-malussysteem en de mogelijkheden van steekproeven op keurmeesterniveau. Een van de voor de komende periode geplande verbeteringen in de informatieverstrekking betreft de verstrekking van de meest voorkomende afkeur- en adviespunten per merk/ type aan de APK-keurmeester. Herstructurering divisie Voertuigtechniek (V10) De omgeving van de RDW verandert voortdurend. Daarom was aanpassing van de organisatie noodzakelijk: het V10-programma. Met dit programma beoogt de RDW het bevorderen van: - klantgericht handelen en denken in het publieke domein; - efficiency en operational excellence; - eenduidige verantwoordelijkheid voor leiding en medewerkers. V10 voorzag in 2010 al in een nieuwe hoofdstructuur voor de divisie Voertuigtechniek (VT) en in de vorming van een nieuwe afdeling Kennis en Informatie Management (KIM). In 2011 is hard gewerkt aan de hervorming van de drie grote processen binnen de divisie: APK, Individuele Keuring en Toelating en Typegoedkeuringen. Ook de stafafdeling Bedrijfsvoering en Innovatie (BenI) is in de herstructurering betrokken. De nieuwe organisatie heeft in 2011 onder meer een eenduidiger aansturing van het toezicht op de APK vanaf één locatie en clustervorming bij de keuringstations gerealiseerd. Op 1 januari 2012 is de nieuwe organisatie van start gegaan. In 2012 wordt verder gewerkt aan een efficiënte backoffice voor de internationale typegoedkeuringsactiviteiten tot gevolg. Eind 2011 is gestart met een nulmeting. In 2013 vindt de evaluatie plaats van de gehele herstructurering. Behalve het wijzigen van de organisatiestructuur werkt de divisie Voertuigtechniek ook aan een cultuurverandering. Klanten van de divisie worden meer betrokken bij nieuwe of veranderende werkzaamheden. Kentekencard Net als het rijbewijs wordt ook het kentekenbewijs in de toekomst een plastic card. De kentekencard, die voor alle voertuigcategorieën gaat gelden, is makkelijk in gebruik, gaat langer mee en is moeilijker na te maken. Daarmee helpt de kentekencard voertuigfraude terug te dringen. De kentekencard krijgt ook een chip waarin dezelfde gegevens staan als op de card. Voor de RDW betekent de overgang naar de card dat veel processen, procedures en systemen aangepast moeten worden. In de loop van 2013 vervangt de kentekencard volgens de planning het papieren kentekenbewijs. Hand in hand met de voorbereidingen van de introductie van de kentekencard, vinden ook voorbereidingen plaats voor vernieuwing van het tenaamstellingsproces. Dit alles vindt plaats door het project Modernisering Tenaamstelling Voertuigen (MTV). In dit project onderzoekt de RDW zaken als het digitaal aanvragen van een kentekenbewijs. Overigens houdt de kentekencard hetzelfde tarief als het papieren kentekenbewijs. 25 jaar registratie rijbewijzen In 2011 bestond de afdeling Rijbewijzen bij de RDW 25 jaar. In deze jaren heeft het rijbewijs, de registratie en het gebruik ervan vele ontwikkelingen doorgemaakt. Zo is het rijbewijs inmiddels, naast bewijs van rijbevoegdheid, ook een geaccepteerd identificatiemiddel geworden en is het proces in de rijbewijsketen sterk verbeterd. Het papieren rijbewijs is inmiddels vervangen door een kunststof card. De RDW heeft, vooral intern, op gepaste wijze aandacht besteed aan dit jubileum. DOELSTELLING 2: Nieuwe taken uitvoeren die het publieke belang dienen Berichtenbox In 2009 heeft de RDW een elektronische Berichtenbox gebouwd. Hiermee kunnen overheidsinstanties (mail)berichten sturen aan burgers. Ook de RDW bespaart (potentieel) kosten door gebruikmaking van de Berichtenbox voor rijbewijs- en APK-herinneringsbrieven en salarisstrookjes. In 2011 is het aantal gebruikers van de Berichtenbox gegroeid van naar gebruikers. Belangrijk was de aansluiting van de Belastingdienst in het afgelopen jaar. De verwachting is dat hierdoor het aantal berichten en gebruikers de komende jaren flink gaat groeien. Ook met andere uitvoeringsorganisaties zoals SVB, UWV en DUO zijn afspraken gemaakt over het gebruik van de Berichtenbox. De Berichtenbox is daardoor steeds meer een breed geaccepteerd generiek overheidssysteem. Na 10

11 overeenstemming in december 2011 heeft op 1 januari 2012 de juridische overdracht van de Berichtenbox plaatsgevonden aan Logius, de overheidsbrede ICT-beheerorganisatie. Om de continuïteit te waarborgen, is met Logius afgesproken dat RDW de komende drie tot vijf jaar de exploitatie en het beheer op zich zal nemen. Daarmee is het einddoel werkelijkheid geworden: het realiseren van een generieke overheidsbrede Berichtenbox waardoor overheidsbreed grote kostenvoordelen zijn te behalen. Card voor snelle motorboten Vanaf 1 april 2011 geeft de RDW voor snelle motorboten een registratiebewijs op creditcardformaat af. De nieuwe kunststof kaart is handzamer, beter bestand tegen water en gaat langer mee dan het oude papieren bewijs. Bovendien is het document meer fraudebestendig en voldoet het aan hoogwaardiger veiligheidseisen. Op termijn kan de aanvraag ook digitaal plaatsvinden via de website van de RDW. Vermulderen WAM Sinds 1 juli 2011 voert de RDW 100% handhaving uit op de verzekeringsplicht. Dat is mogelijk doordat de afhandeling van overtredingen vanaf dat moment via administratief recht verlopen (de zogenoemde wet Mulder). Voor 1 juli werden overtredingen in het kader van de Wet Aansprakelijkheidsverzekering Motorrijtuigen (WAM) via het strafrecht en dus in een aantal gevallen via de rechter afgehandeld. Dat bracht een grote belasting van Openbaar Ministerie en de rechterlijke macht met zich mee. Doordat de overtredingen nu via het administratief recht verlopen, leiden ze niet meer automatisch tot een rechtszaak als de betrokkene niets doet. De betrokkene dient altijd te betalen. Digitalisering RDW-diensten De dienstverlening van de RDW is in 2011 verder gedigitaliseerd. Er is een aantal nieuwe elektronische diensten gelanceerd en het gebruik van de bestaande digitale diensten is toegenomen. Voor particuliere klanten is in 2011 de nieuwe dienst Inzage eigen gegevens gelanceerd. Daarmee kunnen particulieren online inzage krijgen in de voertuiggegevens die over hen in het register zijn opgenomen. Het betreft zowel actuele gegevens als gegevens uit het verleden (tot negen jaar terug). Voor zakelijke klanten zijn de Rijbewijscontrole en de webbased-variant van Online Voertuig Informatie (OVI) beschikbaar gekomen. Via de dienst Rijbewijscontrole kunnen zakelijke klanten toetsen of een Nederlands rijbewijs gebruikt kan worden als geldig identificatiemiddel. Met de webbased-versie van OVI kunnen zakelijke gebruikers direct en gemakkelijk online voertuiggegevens inzien. Stijging gebruik online diensten In november 2007 introduceerde de RDW de eerste online dienst voor het aanvragen van een vervangend kentekenbewijs (VVK). Sindsdien is de digitale dienstverlening van de RDW sterk gegroeid. In 2011 is maar liefst keer online een vervangend kentekenbewijs aangevraagd. Dat is 85% van het totale aantal aanvragen per jaar. Dit percentage lag in 2009 op 74% en in 2010 op 82%. Ook het online aanvragen of verlengen van een schorsing neemt gestaag toe. In 2010 was dat , in 2011 is dit gestegen naar Het online verstrekken van voertuiggegevens voor zakelijke klanten van de RDW (OVI zakelijk) heeft ook een grote vlucht genomen. Werden in 2010 nog 1,7 miljoen bevragingen gedaan, in 2011 is dat aantal toegenomen tot bijna 5 miljoen. In 2012 zet de digitalisering zich voort. Zo zijn de nieuwe diensten Begeleid Rijden en Online kilometertellerstandenregistratie (OKR) in voorbereiding. Begeleid Rijden gaat volgens planning op 1 maart 2012 de lucht in. Over de invoeringsdatum van OKR moet nog besluitvorming bij het ministerie van Infrastructuur en Milieu plaatsvinden. Omdat een toenemend aantal mensen gebruik maakt van smartphones en tablets stelt de RDW inmiddels ook informatie ter beschikking via een app. Eind 2010 lanceerde de RDW zijn eerste app en in 2012 komt er een nieuwe. Deze app heeft onder meer de mogelijkheid om een kenteken te scannen en daarna de voertuiggegevens te ontvangen. Lastenverlichting Met de steeds verdergaande digitalisering voldoet de RDW aan de toenemende vraag van klanten om zaken zelf online te regelen. Verder levert digitale dienstverlening lastenverlichting op voor de klanten van de RDW, immers klanten hoeven in geval van schorsen online en vervangend kentekenbewijs 11

12 online niet meer naar het Postkantoor (duurt gemiddeld een half uur incl. reistijd), maar kunnen dit vanuit huis regelen (5 à 10 minuten). Begeleid Rijden (2toDrive) In november 2011 is het experiment Begeleid Rijden (2toDrive) in Nederland van start gegaan. Tijdens het experiment mogen jongeren vanaf 16 jaar zich inschrijven voor het theorie-examen bij het CBR. Een half jaar later mogen zij starten met rijlessen. Vanaf hun 17e verjaardag mogen jongeren hun praktijkexamen gaan halen bij het CBR. Als zij het praktijkexamen hebben gehaald, mogen zij tot hun 18e verjaardag onder begeleiding van een ervaren bestuurder de weg op om rijervaring op te doen. Vanaf hun 18 e mogen ze zelfstandig de weg op. De start van 2toDrive betekent voor de RDW het uitvoeren van nieuwe taken, namelijk het beoordelen van de begeleiders (coaches), het registreren van de deelnemers van het experiment 2toDrive en het afgeven van een zogenaamde begeleiderspas. De RDW gaat na of de coach voldoet aan de gestelde voorwaarden, zoals het minstens 5 jaar in het bezit zijn van een rijbewijs B. Ook moet de coach minimaal 27 jaar oud zijn en mag hij/zij geen maatregelen hebben gehad. Deelnemers aan het experiment (de 17-jarigen die hun rijbewijs inmiddels hebben behaald) kunnen zich op aanmelden door een begeleiderspas aan te vragen. De RDW gaat na of de 17- jarige in aanmerking komt voor deelname aan het experiment. Is dit het geval en heeft de deelnemer minimaal één coach die aan de voorwaarden voldoet, dan wordt de 17-jarige als deelnemer geregistreerd en krijgt deze een begeleiderspas. Op de pas staan de gegevens van de deelnemer én de namen van coaches. Iedere deelnemer aan het experiment moet minimaal één en maximaal vijf personen kiezen die willen optreden als coach. Alcoholslotprogramma Automobilisten die bij een alcoholcontrole 1,3 promille of meer alcohol in hun bloed hebben, krijgen vanaf 1 december 2011 verplicht een alcoholslot ingebouwd in hun auto. Het alcoholslot is een meetinstrument dat is verbonden aan het startcircuit van een auto. Pas als uit de ademtest blijkt dat de bestuurder een promillage lager dan 0,2 promille heeft, kan de auto worden gestart. De automobilist moet niet alleen vooraf, maar ook tijdens het rijden enkele keren blazen. Volgens schattingen van de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) kunnen met het slot en begeleiding van de overtreders jaarlijks 5 tot 6 verkeersdoden minder, en 50 tot 60 gewonden minder vallen. Nationaal Parkeerregister In opdracht van de coöperatie SHPV (Servicehuis Parkeer- en Verblijfsrechten) heeft de RDW het Nationaal Parkeerregister (NPR) gebouwd. De RDW zorgt ook voor het beheer van het NPR en het aansluiten van nieuwe partijen. Het SHPV is een samenwerkingsverband van en voor gemeenten met het doel het parkeerbeleid efficiënter, effectiever en publieksvriendelijker te maken. Met het SHPV kan parkeren sneller en goedkoper gemoderniseerd worden. Centrale registratie en afhandeling maken de opslag van gegevens en het aansluiten van nieuwe parkeeraanbieders gemakkelijker. In 2011 zijn Enschede en Den Bosch aangesloten op het parkeerregister. In 2012 sluiten nog zeker negen andere gemeenten aan, waaronder Amsterdam. Bijna honderd andere gemeenten hebben interesse getoond. De RDW heeft voor het SHPV een landelijk parkeerregister gebouwd waarin parkeer- en verblijfsgegevens vastgelegd worden. Het nieuwe register past prima bij de nieuwe missie van de RDW, partner in mobiliteit. In het nieuwe register staat op kenteken weergegeven van wanneer tot wanneer een auto in een bepaald parkeergebied mag staan. Bij het digitale belparkeren betaalt de parkeerder niet meer cash of met een card aan een automaat, maar geeft hij per telefoon, sms of app zijn kenteken door aan een belprovider. De belprovider geeft het parkeerrecht door aan het NPR. Voor de handhaving wordt door moderne technieken als scanauto s en -scooters op kenteken in het NPR gecontroleerd of er een geldig parkeerrecht aanwezig is. Belangrijk is ook om NPR in te zetten voor het ontwikkelen van diensten die van toegevoegde waarde zijn voor de burger. Een voorbeeld hiervan is het verstrekken van tarief- en gebiedsinformatie van gemeenten aan partijen als TomTom en ANWB. Deze partijen verstrekken deze gegevens aan 12

13 reizigers via ontwikkelde instrumenten als de navigatieapparatuur en apps. Hierbij is belangrijk dat de informatie volledig (landelijke dekking) en betrouwbaar is. Hiervoor is één landelijk punt nodig waar deze informatie wordt verzameld. Online registratie kilometerstanden De RDW neemt in 2012 de registratie van kilometerstanden over van de stichting Nationale Auto Pas (NAP). Deze verandering maakt onderdeel uit van het kabinetsbesluit op 24 juni 2011 om de fraude met kilometertellerstanden aan te pakken. Daarnaast komen er meer momenten waarop de autobranche verplicht kilometerstanden van voertuigen aan de RDW door moet geven om fraude met tellerstanden eenvoudig, beter en snel op te sporen. De kilometerstand is belangrijk voor de waardebepaling van een voertuig. Wie een auto met een teruggedraaide teller koopt, betaalt meer dan de auto waard is. Volgens schattingen heeft 5% van de auto s in Nederland een onjuiste tellerstand. De fraude met tellerstanden kost consumenten naar schatting 150 miljoen euro per jaar. De economische schade voor de verzekeringsmaatschappijen en de overheid bedraagt enige honderden miljoenen euro s. De Raad van State heeft nog geen positief advies gegeven over het voorliggende wetsvoorstel. De RDW heeft al wel geïnvesteerd in de NAP-database en de aanpassing van het kentekenregister. Voor de financiering van deze activiteiten is na invoering een tariefverhoging van 0,25 op kentekendeel IB overeengekomen met het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Planning- en afsprakensysteem (fase 1) Het planning- en afsprakensysteem stelt zakelijke en particuliere klanten in staat om via de internetsite van de RDW keuringsafspraken te maken voor uiteenlopende typen voertuigen. Het systeem bevat een planningsmodule waar zowel de RDW keuringsstations als klanten afspraken vastleggen. Dit ontlast zowel de klanten als de keuringsstations, wat tot efficiencywinst leidt. De positieve ontvangst van het systeem door zowel klanten als medewerkers van keuringsstations hebben aanleiding gegeven tot een vervolg: Planning- en afsprakensysteem fase2. Hierin worden extra functionaliteiten aangebracht, zoals het aanvragen van meerdere diensten tegelijkertijd en het aanvragen van een eendaags kentekenbewijs via internet. Acceptatie Buitenlands Bewijs APK APK-plichtige voertuigen die via de keuringsstations van de RDW werden toegelaten, moesten na kentekening altijd een Nederlandse APK-keuring ondergaan, ook al had het voertuig een geldige buitenlandse APK. De eigenaar/houder van het voertuig moest deze keuring bij een RDWkeuringsstation of een erkend bedrijf laten uitvoeren. Vanaf 1 juli 2012 is het mogelijk om de buitenlandse APK-vervaldatum over te nemen in het Nederlandse kentekenregister. Voorwaarde is dat het voertuig afkomstig is uit een land behorende tot de EU of de EVA (Europese VrijhandelsAssociatie). De wetgeving en het proces op de keuringsstations zijn aangepast. Op dit moment vindt aanpassing plaats van de verwerkende systemen. Boordcomputer taxi (BCT) De boordcomputer voor taxi s combineert een betere registratie van rij- en rusttijden met het voorkomen van fraude. In een periode van twee jaar moeten alle circa taxi s in Nederland worden voorzien van een boordcomputer waarin ritgegevens zoals tijden, afstanden en prijzen op eenduidige wijze worden vastgelegd. Het hoofdprobleem van de huidige handmatige wijze van registratie is dat deze manier van registreren slecht handhaafbaar en arbeidsintensief is en fraude in de hand werkt. De overheid verwacht hiermee miljoenen euro s aan belastinggeld niet meer mis te lopen. Daarnaast krijgen taxiklanten een overzichtelijke nota voor de gemaakte rit, wordt de administratie van taxiondernemers sterk vereenvoudigd en kunnen bijvoorbeeld verzekeraars beter vertrouwen op declaraties die door verzekerden worden ingediend. De RDW is verantwoordelijk voor de typegoedkeuring van en het toezicht op de inbouw van de boordcomputer. In 2011 is in samenwerking met de branche het programma BCT ontwikkeld en ingericht. Mede door de Diginotar-casus is de implementatie vertraagd. Deze is nu voorzien in

14 DOELSTELLING 3: Intern en extern permanent investeren in relaties Intern investeren in medewerkers Beste werkgever non-profit In 2011 is de RDW, net als in 2009 en 2010, uitgeroepen tot de beste werkgever in de non-profit sector in het Intermediair Beste Werkgeversonderzoek. Het onderzoek vindt plaats onder ruim 100 bedrijven in de profit en non-profit sector en bestaat uit twee onderdelen: balans tussen werk en privé en medewerkerstevredenheid/ werkbeleving. In het gezamenlijke klassement voor de profit en nonprofit sector stond de RDW op de vijfde plaats. CAO In november 2010 is de CAO vastgesteld met een looptijd van 1 juni 2010 tot 1 december In 2011 zijn de afspraken uit deze CAO gerealiseerd. Zo is het persoonlijk loopbaanbudget ingevoerd, zijn de beleidsregels voor scholing herzien en is het mogelijk gemaakt dat aangewezen groepen van medewerkers structureel kunnen thuiswerken. Ook is besloten dat de RDW vier Wajongers bovenformatief gaat aannemen. Daarnaast is met behulp van focusgroepen onderzocht welke mogelijkheden er zijn om medewerkers een eigen budget te geven waarmee zij zelf het flexibele deel van hun arbeidsvoorwaardenpakket kunnen samenstellen (FAP). Het resultaat van dit onderzoek maakt onderdeel uit van de volgende CAO-onderhandelingen die eind van 2011 van start zijn gegaan. Ook is het de intentie de PAS-regeling te migreren van een individuele naar een collectieve regeling. HR-strategie De basis voor het HR-beleid van RDW is de HR-strategie. Dit is de koppeling tussen de strategie van de RDW, de in- en externe ontwikkelingen, de ambitie om als RDW-organisatie te groeien naar een High Performance Organisatie en het te voeren personeelsmanagement. In 2011 is gestart met de evaluatie van het bestaande Strategisch HR-plan en de opzet van de HR-strategie voor de jaren Deze wordt medio 2012 vastgesteld. Leren en ontwikkelen Vanuit de ambitie de RDW te laten groeien naar een High Performance Organisatie investeert de RDW doelgericht in de ontwikkeling van management en medewerkers. De RDW wil een werkomgeving scheppen waarin leren en ontwikkelen vanzelfsprekend zijn, zodat medewerkers hun talenten optimaal kunnen ontplooien en duurzaam inzetbaar zijn. In de periode volgden alle middlemanagers de managementleergang TOOLS. In 2011 is een ontwerpgroep opgericht bestaande uit tien middlemanagers die met ondersteuning van HR het TOOLS-programma ombuigen naar een meer permanente vorm van managementontwikkeling. Het nieuwe TOOLS-programma krijgt in 2012 zijn beslag. Tevens zijn voor diverse afdelingen en functiegroepen ontwikkelings- en professionaliseringstrajecten (O&P) opgezet. Onderzoek flexibilisering arbeidsvoorwaarden (FAP) De RDW wil de (arbeids)omstandigheden binnen de organisatie zodanig inrichten dat een grote bijdrage wordt geleverd aan medewerkers om de verantwoordelijkheid voor hun eigen duurzame inzetbaarheid in te vullen. Eén van de mogelijkheden hiervoor is het aanbieden van een flexibel arbeidsvoorwaardenpakket. In dit pakket krijgen de medewerkers meer keuzevrijheid, keuzemogelijkheden en keuzemomenten om beter aan te sluiten op de behoeften en wensen die zij hebben voor hun persoonlijke levens- en werksituatie. Om een flexibel arbeidsvoorwaardenpakket te realiseren heeft een werkgroep in 2011 onderzocht welke mogelijkheden er zijn om medewerkers een eigen budget te geven waarmee zij zelf het flexibele deel van hun arbeidsvoorwaardenpakket kunnen samenstellen. Bij dit onderzoek is een representatieve groep RDW-medewerkers betrokken door middel van focusgroepen die in mei 2011 georganiseerd zijn. Het resultaat van het onderzoek maakt deel uit van de CAO-onderhandelingen die eind 2011 gestart zijn. Strategische personeelsplanning In 2011 hebben de divisies en de afdelingen voor het eerst ervaring opgedaan met het onderzoeken en in kaart brengen van hun personeelsaanbod zowel op kwantitatief- als kwalitatief gebied. Hierbij is 14

15 rekening gehouden met de verwachte interne en externe ontwikkelingen tot en met Zo krijgt de RDW ook te maken met de vergrijzing bij een naar huidige verwachting krapper wordende arbeidsmarkt. In de komende jaren gaat een grote uitstroom plaatsvinden van medewerkers die de AOW-gerechtigde leeftijd bereiken terwijl vervanging door externe instroom moeilijker wordt. De conclusies en aanbevelingen van het onderzoek vormen input bij de verdere implementatie van het project Strategische personeelsplanning bij de RDW. Integraal Gezondheidsmanagement De RDW heeft een aantal jaar geleden de omslag gemaakt van verzuimbeheersing naar proactief gezondheidsmanagement. In de kadernota RDW, gezond en veilig op weg: zo doen we dat! staan de beleidsinitiatieven van de RDW op dit terrein. De rode draad is persoonlijk leiderschap; wat kun je doen om goed inzetbaar te blijven? Dat doen we door in een zo vroeg mogelijk stadium te bespreken wat nodig is om goed te blijven functioneren. De gemiddelde leeftijd bij de RDW is relatief hoog. Dus het is zeer belangrijk dat de medewerkers over voldoende vitaliteit beschikken om duurzaam inzetbaar te zijn. In 2011 is onderzoek gedaan naar een zogenoemd vitaliteitsprogramma dat medewerkers ondersteunt om aan de eigen vitaliteit te werken. De keus is gevallen op het Menzis Youplus-vitaliteitsprogramma; een online coachingsprogramma waarbij medewerkers op het individu toegespitste programma s kunnen volgen. Het programma gaat in 2012 van start. Werving & selectie: arbeidsmarktstrategie De RDW heeft in 2011 zijn arbeidsmarktstrategie geactualiseerd. Dit was nodig omdat de arbeidsmarkt in de afgelopen jaren ingrijpend is veranderd. Zo wordt in toenemende mate gebruik gemaakt van wervingskanalen via internet zoals vacaturesites, professionele netwerken als LinkedIn en social media. Deze actualisatie was nodig om straks goed voorbereid aan de toekomstige vraag naar gedreven en capabele medewerkers te kunnen voldoen. Het hart van de nieuwe arbeidsmarktstrategie vormt de nieuwe website die in 2012 de lucht in gaat. Aan deze website is een recruitmentsysteem gekoppeld waarmee het werving & selectieproces verder wordt geprofessionaliseerd. Extern investeren in relaties Internationale gegevensuitwisseling De verschillende Europese zusterorganisaties van de RDW gebruiken EUCARIS als hét informatieuitwisselingsmechanisme binnen Europa. Opgezet door de RDW in de jaren 90 van de vorige eeuw voor de uitwisseling van rijbewijs- en voertuiggegevens, fungeert EUCARIS tegenwoordig als systeem voor de uitwisseling van in principe alle transportgerelateerde informatie in Europa. De RDW heeft vanaf het begin het secretariaat gevoerd en de ICT ontwikkeld en beheerd. EUCARIS-Verdrag: voertuigen en rijbewijzen De basis voor het EUCARIS-systeem is het EUCARIS-verdrag. Op basis van dit verdrag wisselen op dit moment zeventien lidstaten technische voertuiggegevens en rijbewijsinformatie uit. In 2011 zijn binnen Europa in dit verband bijna elf miljoen EUCARIS-bevragingen gedaan. Jaarlijks vindt de EUCARIS Participants Board plaats, dit jaar georganiseerd door de Duitse Kraftfahrt Bundesamt in Flensburg. Voor de eerste maal waren ook vertegenwoordigers van Directoraat-Generaal MOVE van de Europese Commissie aanwezig. Een teken dat EUCARIS tegenwoordig ook door de Europese Commissie op waarde wordt geschat. Verkeersovertredingen Op 5 november 2011 is de nieuwe Richtlijn 2011/82/EU, ook wel bekend als de Cross-border richtlijn, officieel gepubliceerd. Op voorstel van de RDW is EUCARIS binnen deze richtlijn opgenomen. Dat betekent dat EUCARIS in 27 lidstaten wordt ingezet voor de uitwisseling van eigenaar/houdergegevens voor de handhaving. Het gaat om acht verschillende overtredingen waaronder te snel rijden en roodlichtnegatie. De uitwisseling van gegevens via EUCARIS zal zowel real-time online plaatsvinden als batchgewijs. In 2008 is EUCARIS in 27 lidstaten verplicht gesteld 15

16 als systeem voor de uitwisseling van DNA, vingerafdrukken en eigenaar/houder-gegevens van voertuigen door de politie. Dat is gebeurd in het Kaderbesluit Prüm. De nieuwe cross-border richtlijn gaat eveneens gebruik maken van deze functionaliteit. Transportondernemingen Op basis van Verordening 1071/2009 is EUCARIS naast het uitwisselingssysteem van de Europese Commissie, ook officieel als systeem aangewezen voor de uitwisseling van gegevens van transportondernemingen, transportmanagers en transportovertredingen. In 2011 heeft de RDW in afstemming met de Commissie gewerkt aan de functionele en technische specificaties voor EUCARIS. Tachograafkaartinformatie Parallel aan de akkoordverklaring van de Commissie voor de inzet van EUCARIS voor gegevens van transportondernemingen, zullen lidstaten vanaf 2012 ook tachograafkaartgegevens via EUCARIS kunnen uitwisselen. Door deze nieuwe mogelijkheid hoeft de RDW nu slechts één Europees uitwisselingsmechanisme EUCARIS in de lucht te houden. In 2011 is ook voor dit onderdeel gewerkt aan de functionele en technische specificaties, analoog aan de oplossing voor de uitwisseling van gegevens van transportondernemingen. ecall Via het Europese ecall-traject zijn nieuwe voertuigen vanaf 2015 uitgerust met techniek waarmee noodoproepen naar 112-centrales kunnen worden gestuurd. Deze noodoproepen worden automatisch verstuurd als een voertuig bij een ongeval is betrokken. Daarnaast kan een bestuurder ook handmatig een noodoproep genereren. De noodoproep of ecall bevat onder meer de GPS-coördinaten van het ongeval en het chassisnummer van het voertuig. Als buitenlandse voertuigen in een bepaalde lidstaat bij een ongeval zijn betrokken, vindt bevraging via EUCARIS plaats. Met behulp van de extra voertuiginformatie weten hulpverleners wat voor type voertuig in het ongeluk is betrokken en zijn ze hierdoor beter in staat de juiste hulp te bieden. De functionele en technische specificaties zijn in 2011 opgesteld. In 2012 zullen de eerste negen lidstaten beginnen met de implementatie. Europese uitwisseling van CVO-, TGK- en APK-informatie De Europese Commissie is in 2011 druk geweest met de opzet van nieuwe wet- en regelgeving op het gebied van herregistratie van voertuigen binnen Europa. Ook is de Commissie van plan de wetgeving rondom typegoedkeuringen (TGK) en certificaten van overeenkomst (CVO) aan te passen. De Europese registratieautoriteiten hebben bij de Commissie aangegeven dat het het meest efficiënt is om gebruik te maken van bestaande Europese CVO-, TGK- en APK-registraties. En dat deze registraties via EUCARIS met elkaar verbonden moeten worden. Nieuw te ontwikkelen dure, centrale Europese registraties zijn daardoor niet nodig. De Commissie gaat vooralsnog mee in de voorstellen van de lidstaten. Ook ziet het ernaar uit dat gebruik van EUCARIS als verplichting in de nieuwe herregistratiewetgeving zal worden opgenomen. Visie internationaal Door de afdelingen OVR, R&I, VT en SEO van de RDW is in 2011 gewerkt aan een gemeenschappelijke visie internationaal. Binnen dit traject zijn diverse pijlers gedefinieerd waarmee internationale ontwikkelingen in een eerder stadium proactief binnen de RDW kunnen worden beoordeeld en opgepakt. Er is bijvoorbeeld een aanvang gemaakt met de oprichting van een public affairs-desk voor de centrale monitoring van internationale ontwikkelingen. Open data In lijn met huidige beleidsontwikkelingen heeft de RDW in 2011 besloten om niet-gevoelige registerdata als open data te ontsluiten voor de buitenwereld. Doel van het beleid is een grotere transparantie van de overheid en economische stimulering door hergebruik van data. In 2011 is bekeken op welke wijze deze data kunnen worden ontsloten en wat de effecten hiervan zijn. Dit heeft geresulteerd in een open data-strategie. De open data-strategie van de RDW anticipeert op de herziening van de PSI-Richtlijn, de (aankomende) herziening van de WOB en de I-Strategie van de rijksoverheid. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu en collega-uitvoeringsorganisaties vormen hierbij een klankbord voor de RDW. 16

17 De RDW bezit veel informatie zoals voertuiggegevens, rijbewijsgegevens en keuringsgegevens. Een deel van de inkomsten van de RDW komt voort uit het beschikbaar stellen van deze gegevens aan beroepsbeoefenaren, informatieproviders en andere partijen die deze gegevens voor de markt bewerken. Daarnaast biedt de RDW informatie aan op de website Deze is vrij toegankelijk en bedoeld voor incidenteel gebruik. De ontwikkelingen rond open data kunnen van invloed zijn op de wijze waarop de RDW deze informatie verstrekt aan met name marktpartijen. Naast het kostenaspect spelen daarbij thema s als privacy-borging, service-levels, actualiteit, aansprakelijkheid, standaardisatie en techniek een rol. Intelligente transportsystemen (ITS) Het toenemend aantal auto s op de wegen leidt tot files, milieu-, veiligheids- en sociale problemen. Alleen traditionele maatregelen, zoals de uitbreiding van het bestaande wegennet, volstaan niet. Met ITS worden telecommunicatie, elektronica en informatietechnologieën met verkeerstechniek geïntegreerd. Door informatie- en communicatietechnologie toe te passen op het wegverkeer is het mogelijk om verbeteringen te realiseren op het gebied van milieu, veiligheid vervoer en mobiliteit. Voorbeelden zijn slimmere reisinformatie zoals reisadviezen om files te mijden, onderling communicerende voertuigen, voertuigen die waarschuwen of zelfs ingrijpen bij gladheid, een overstekend kind of een trein die aankomt op een onbewaakte spoorwegovergang. De Europese Commissie heeft ITS inmiddels tot prioriteitsonderwerp gemaakt en een ITSaction plan opgesteld. De Nederlandse regering is positief over het actieplan. Veel van de ITS-onderwerpen betreffen ontwikkelingen die de processen van RDW raken. Door de impact op het voertuig, maar ook de informatie-uitwisseling tussen voertuigen onderling en voertuigen met wegkantapparatuur, dienstverleners en de RDW-registers. In 2011 heeft de RDW een eerste opzet gemaakt voor een omgevingsnotie om de verschillende ITS-onderwerpen vanuit één visie op te pakken. Daarnaast is gewerkt aan diverse ITS-onderwerpen zoals ecall, elektronische kentekenplaten, parkeren en de Europese standaardisatie op beprijzingsgebied (EETS, European Electronic Toll Services). Samenwerking met zusterorganisaties In 2006 kreeg de internationale samenwerking op allerlei documentatie- en informatieonderwerpen met de oprichting van de EReg (Association of European Vehicle and Driver Registration Authorities) een formele status. EReg heeft momenteel 27 leden. De RDW heeft sinds 2007 het voorzitterschap en secretariaat van EReg. In mei 2011 vond de jaarlijkse EReg Plenary Board & Annual Conference plaats in Warschau, Polen. Belangrijke onderwerpen op de agenda waren de verkeersveiligheid, internationale gegevensuitwisseling, herregistratie van voertuigen, rijbewijzen en voertuigdocumenten. Ook is een voorstel aangenomen voor de start van een aantal nieuwe EReg topic groups zoals het uitwisselen van CVO-gegevens (Certificaat van Overeenstemming, een bewijs dat bij ieder voertuig door de fabrikant wordt afgeleverd). Een belangrijke ontwikkeling die EReg in 2011 op de voet heeft gevolgd, is het initiatief van de Europese Commissie om de herregistratie van voertuigen in Europa te verbeteren. Op verzoek van de Commissie heeft EReg actief input geleverd op de Public Consultation en het vooronderzoek voor het Impact Assessment. Belangrijk onderdeel in de input was het verplichte gebruik van EUCARIS als oplossing voor een groot deel van de problematiek. De planning is dat de Commissie nog in het eerste kwartaal van 2012 een voorstel op hoofdlijnen voorlegt aan de Raad van Commissarissen van de Europese Commissie. In het kader van onderling van elkaar leren brengt de RDW jaarlijks het rapport The Vehicle Chain in Europe uit. In dit rapport worden de processen van registratieautoriteiten in Europa met elkaar vergeleken. In januari 2011 is een nieuwe editie uitgebracht. Tevens is besloten om een online (digitale) versie van het document te realiseren. In 2012 wordt deze online kennisbank gerealiseerd. Advies- en bijstandsprojecten met andere landen In 2011 heeft de RDW door het uitvoeren van internationale projecten zijn internationale netwerk wereldwijd verder verstevigd. De projecten zijn betaald door Europese fondsen en fondsen van het Agentschap NL. - In samenwerking met Agentschap NL, diverse Nederlandse bedrijven waaronder ARN en een Russische universiteit is in Rusland een congres georganiseerd voor de automotive industrie. 17

18 - Op verzoek van Bonaire, St. Eustatius en Saba heeft de RDW een voorstel gemaakt om de eilanden te ondersteunen bij de herinrichting en modernisering van het rijbewijsproces. - Op verzoek van Curaçao heeft de RDW geadviseerd over de verbetering van de APK. - Het APK-project, uitgevoerd ter verbetering van de APK op Noord-Cyprus in opdracht van de Europese Commissie, is in 2011 succesvol afgerond. - De RDW heeft in 2011 deelgenomen aan een door het ministerie van Infrastructuur en Milieu georganiseerde handelsmissie naar India. Eind vorig jaar is bekend geworden dat de RDW India gaat assisteren bij het ontwikkelen van de APK, voertuigregistratie en e-learning. Het project start in Elektrische voertuigen In 2011 is de Regeling Voertuigen (een juridisch instrument in Nederland om voertuigeisen te specificeren) als resultaat van de werkgroep veiligheid van het Formule E-team (FET) aangepast en ingevoerd. Het FET stimuleert onder leiding van prins Maurits het elektrisch rijden in Nederland. Doel van het FET is dat Nederland dé internationale proeftuin wordt voor elektrisch rijden. De RDW draagt daar als voertuigautoriteit aan bij. De RDW heeft zelf twee elektrische voertuigen aangeschaft om ervaring met elektrisch rijden op te doen. De RDW gebruikt ze bij het toezicht op de APK. Wel is de beperkte actieradius nog een punt van zorg als het voertuig veel gebruikt moet worden. Voor RDW-medewerkers die met elektrische voertuigen (gaan) werken is via de e-learning en examenmodule gemaakt. RDW medewerkers kunnen bijvoorbeeld een elektrisch voertuig aangeboden krijgen voor een toelating op de keuringsstations, op het Testcentrum in Lelystad of bij de voertuigproducent. Ook zijn de voertuigen APK-plichtig. De RDW heeft ook in 2011 meegewerkt aan een aantal niet-commerciële innovatieve voertuigontwikkelingen. Voorbeelden daarvan zijn de Nuna 5, de Superbus en de Shell Eco marathon. Organisatieontwikkeling In 2011 heeft de RDW de rol van de stafafdeling Strategische en Externe Ontwikkelingen (SEO) opnieuw bekeken en afgestemd op de nieuwe eisen die de omgeving en de organisatie aan SEO stelt. Dit is een gevolg van ontwikkelingen binnen de RDW, zoals de nieuwe strategie en missie. Dat betekent concreet dat SEO zich meer gaat richten op de eerste fasen uit de beleidscyclus (monitoren, analyseren, agenderen en besluitvorming). Hierdoor ontstaat meer ruimte om twee andere algemene ontwikkelingen die een rol spelen te adresseren. Toenemende cross-sectorale ontwikkelingen nationaal en internationaal, die een steeds grotere impact op de RDW hebben. Maar ook de nog altijd toenemende verbondenheid tussen Europese en nationale beleidsontwikkelingen. Om daar effectief in te zijn heeft de RDW gekozen om meer als één RDW op te treden en acties en interventies meer onderling te coördineren. Dit betekent een verdere internationalisering van de lijnorganisatie en een meer coördinerende taak voor SEO. Internationaal overleg De RDW participeert namens de Nederlandse overheid in internationaal overleg over voertuigeisen die invloed hebben op milieu, voertuig- en verkeersveiligheid en volksgezondheid. In 2011 is de RDW nauw betrokken geweest bij de volgende ontwikkelingen: Emissie Als gevolg van de CO 2 -verordening over eco-innovaties (725/2011) zijn wijzigingen nodig in de emissieverordening 715/2007. Met name voor de gegevensverstrekking en de vermelding van de CO 2- winst van de eco-innovatie in de typgoedkeuring en op het Certificaat van Overeenkomst (CVO). Emissieverordening 715/2007 krijgt een aanvulling met voertuigen die puur op waterstof of op een mengsel van aardgas en waterstof rijden. Na inwerkingtreding van deze verordening is het voor de voertuigen die op een mengsel rijden nog steeds niet mogelijk om een Whole Vehicle Type Approval (WVTA) te verkrijgen omdat de veiligheidsbepalingen omtrent tank- en vulstandaarden nog ontbreken. Geluid Eind 2011 heeft de Europese Commissie (EC) een voorstel gepubliceerd voor een nieuwe verordening over het geluidsniveau van motorvoertuigen. Het voorstel bevat een aantal aanbevelingen en verboden 18

19 voor een akoestisch voertuigwaarschuwingssysteem om de hoorbaarheid van hybride en elektrische voertuigen te waarborgen. In het voorstel is het systeem niet verplicht maar als een fabrikant het op een voertuig installeert, moet het voldoen aan de voorschriften. De EC baseert zich in het voorstel op een rapport van TNO (het VENOLIVA-rapport) over nieuw te introduceren limietwaarden in samenhang met een andere categorie-indeling voor de nieuw ontwikkelde meetmethode. Discussies in Geneve over dit rapport hebben echter geleid tot kritiek. Deze discussies worden in 2012 voortgezet. De VS en Japan zullen als trekkers optreden om een voorstel voor een gtr 1 te ontwikkelen in GRB/QRTV 2. Daarmee wil de VS zeker stellen dat een toekomstige gtr niet gaat afwijken van de regelgeving die in de VS ontwikkeld gaat worden. Verlichting In de internationale regelgeving voor voertuigverlichting wordt een nieuwe lamp geïntroduceerd, een zogenoemde manoeuvring lamp. Dergelijke manoeuvreerlampen zorgen voor extra verlichting in de directe omgeving rondom het voertuig om te assisteren bij lage snelheid manoeuvres, zoals (automatisch) inparkeren met behulp van camerasystemen. Er zijn geheel nieuwe regels opgesteld, zowel voor de goedkeuring van dergelijke lampen zelf als voor de installatie ervan. Voor de koplampen van brommers, scooters, snorfietsen, etc. komt nu ook de mogelijkheid om LEDmodules te gebruiken. Dergelijke LED-koplampen zijn ook uitermate geschikt voor elektrische scooters vanwege het lage energieverbruik. Remmen GRRF (Groupe de Travail en matière de Roulement et de Freinage = werkgroep in Géneve die zich bezighoudt met wielen, banden, remmen en voertuigdynamica) heeft na veel discussies het voorstel voor een nieuw reglement voor AEBS (Advanced Emergency Braking System) aangenomen. AEBS is een systeem dat het voertuig automatisch laat remmen om een botsing te voorkomen of de ernst van de gevolgen van een botsing te verminderen. Uiteindelijk heeft de werkgroep gekozen voor een enkel reglement met een eerste versie met een beperkte scope en met lichtere eisen en een vervolg versie met de complete scope (M3, M2, N3 en N2) en aangescherpte eisen. Beide versies worden gelijktijdig of nagenoeg gelijktijdig van kracht. De specifieke eisen voor de voertuigen van de categorie M2 en N2 die lichter zijn dan acht ton zijn nog niet bekend. De eisen voor deze voertuigen worden uiterlijk 1 november 2013 bekend gemaakt. De informele werkgroep Automated Connections between Vehicles (ACV) is gestart met het formuleren van voorstellen voor aanpassing van reglement R13 dat de remmen betreft. Dat is nodig omdat momenteel voor de elektrische verbinding tussen trekker en aanhangwagen/oplegger een ISO stekker is voorgeschreven. Die stekker is echter niet bruikbaar voor het geautomatiseerd aansluiten van de elektrische en de luchtverbindingen. Bij geautomatiseerde verbindingen wordt in sommige gevallen gebruik gemaakt van speciale aanhangwagenkoppelingen. Daarom moet ook reglement R55 (mechanische koppelingen) worden aangepast. Veiligheid Fase 1 van het nieuwe kinderzitjesreglement is op enkele kleine punten na afgerond. Dit betreft kinderzitjes die met ISOFIX worden vastgezet aan het voertuig en waarbij het kind met kindergordeltjes vastzit aan het kinderzitje. Deze kinderzitjes zijn ook nog eens op zijdelingse botsveiligheid getest en de maataanduiding wordt voortaan gebaseerd op lengte in plaats van (zoals vroeger) op gewicht. Fase 2 heeft betrekking op ISOFIX-kinderzitjes voor grotere kinderen. Bij deze kinderzitjes worden de kinderen vastgezet met behulp van de volwassenengordels van het voertuig. De GRRF heeft begin 2011 een concept voorstel voor een reglement voor LDWS (Lane Departure Warning System, een systeem dat waarschuwt voor het onbedoeld verlaten van een rijstrook) aangenomen. De EC wil deze systemen in 2013 voorschrijven voor zware voertuigen. 1 Een gtr is een global technical regulation. Dit zijn wereldwijd geharmoniseerde reglementen die in ieder geval door de grote drie (EU, USA, Japan) ondertekend moeten worden. 2 Werkgroep Geluid / Quite Road Transport Vehicles 19

20 Overig Momenteel werkt de Raad (dit is het hoogste bestuursorgaan van de EU bestaande uit ministers uit alle lidstaten) aan een verordening die de huidige kaderrichtlijn 2003/37/EG voor land- en bosbouwtrekkers moet vervangen. De verordening regelt de goedkeuring van trekkers, hun aanhangwagens, gedragen werktuigen en mobiele machines voor de land- en bosbouw. Er is nog geen besluit genomen of deze eisen verplicht worden voor alle categorieën. Nieuw zijn de bepalingen voor de informatieverstrekking voor reparatie en onderhoud. Ook richt de EC zich op eisen voor markttoezicht. De EC is bezig met een nieuwe verordening die de huidige kaderrichtlijn 2002/24/EG voor twee- en driewielers gaat vervangen. De verordening geeft tevens bepalingen voor het markttoezicht. De Commissie wil hiermee een einde maken aan de complexiteit van de huidige regelgeving voor deze voertuigen. Maar ook het toenemende aandeel luchtverontreinigende emissies van deze categorie voertuigen terugdringen, de voertuigveiligheid vergroten en regels stellen voor nieuwe technologieën en voertuigen. Tevens wil de Commissie er voor zorgen dat de verkoop en registratie van bepaalde voertuigen, systemen, onderdelen of technische eenheden voldoen aan de typegoedkeuringseisen. De voertuigen die onder deze verordening vallen moeten tijdens de typegoedkeuring in drie stappen aan respectievelijk de Euro 3, 4 en 5 uitlaatgasnormen gaan voldoen. Voor motorfietsen geldt dat ze aan de Euro 4, 5 en 6 normen moeten gaan voldoen. De eerste stap is in 2014, de tweede in 2017 en de derde in Verder moeten de voertuigen die onder de verordening vallen worden uitgerust met een systeem dat dagrijverlichting automatisch inschakelt. Ook moeten zwaardere tweewielers worden uitgerust met een geavanceerd remsysteem. 20