gevolgen hebben of kunnen hebben voor het budget van onze kerk, niet ter behandeling in de synode aan de orde worden gesteld als daarbij ook niet een

Transcriptie

1 Algemeen OVERZICHT van consideraties van de classicale vergaderingen betreffende het voorstel tot wijzigen van de kerkorde in het kader van Kerk 2025, tranche 1 1. RESPONS Bij schrijven van 14 december 2016 is aan de classicale vergaderingen, (wijk)kerkenraden en de evangelisch-lutherse synode toegezonden het voorstel tot wijzigen van de kerkorde in het kader van Kerk 2025, tranche 1. Aan de classicale vergaderingen is gevraagd de consideraties voor 1 mei 2017 in te zenden. Aan de kerkenraden is gevraagd via de classicale vergaderingen te reageren, die deze reacties in hun consideraties kunnen verwerken. Aan de classicale vergadering is gevraagd niet te volstaan met de doorzending van de reacties van de kerkenraden, maar daaraan in de consideraties zelf aandacht te geven. Op 1 mei 2017 waren de reacties ontvangen van 30 classicale vergaderingen, te weten Alblasserdam, Amersfoort, Apeldoorn, Bommel, Buitenpost, Ede, Edam-Zaandam, Emmen, Enschede, Franeker, Goes, Gorinchem, Haarlem, Hardenberg, Harderwijk, s Hertogenbosch, Heusden-Almkerk, hoogeveen, Hoorn-Enkhuizen,Kampen, Katwijk, Limburg, Noordoost-Groningen, Nijmegen, Oost-Groningen, Tiel, Waalse classis, West-Brabant, Zoetermeer, Zwolle 2. PROCEDURE (9) Classicale Vergadering Enschede - Allereerst merken wij op dat er met betrekking tot deze majeure organisatiewijziging binnen de PKN in korte tijd erg veel werk is verzet door Synode en ondersteunende diensten. Onze classis heeft veel waardering voor deze inzet. Erg positief is dat er door vermindering van regelgeving meer ruimte en mogelijkheden ontstaan voor vernieuwende en zo nodig ook kleinere organisatievormen van kerk-zijn. Veel zorg is er dat het proces van verandering te snel gaat. Uitgangspunten en invulling zijn onvoldoende uitgewerkt waardoor geen afgewogen besluiten kunnen worden genomen. Het proces bij de uitwerking van de nota Kerk 2025 loopt top-down en te weinig bottom-up. De nu opgezette structuur is in de uitwerking en uitvoering niet zonder risico. Classicale Vergadering Heusden-Almkerk - Voordat wij onze consideratie geven over de tien vragen die ons gesteld zijn, maken we eerst een aantal opmerkingen vooraf. De classicale Vergadering verzoekt u dringend deze opmerkingen aan de orde te stellen en te behandelen tijdens de synodevergadering. 1. Binnen vier maanden moesten kerkenraden (die vaak maar een keer per zes à zeven weken vergaderen) hun mening vormen over de kerkordewijzigingen. Dit zal pas op gang gekomen zijn na het bezoek van de RACV aan de classicale vergadering (in ons geval op 14 februari). Op 18 april heeft onze classis vergaderd. Om goed te kunnen voorbereiden moest de kerkenraadsreactie 24 maart bij ons binnen zijn. Dit alles zorgt voor een enorme tijdsdruk. Het gaat niet om zomaar een wijziging van de kerkorde, het gaat om een ingrijpende aanpassing van de grondvergadering van de kerk! Dat vergt tijd. Als we beseffen dat het opstellen van de totale kerkorde járen in beslag genomen heeft, hoe kan dan dit in twee maanden gerealiseerd worden? Bij het formuleren van deze consideratie bleek ineens dat het moderamen van de synode gekozen heeft voor de beantwoording van allerlei vaak gestelde vragen t.a.v. Kerk 2025 vergezeld door een mail van de scriba. Voor de consideraties komt deze beantwoording enerzijds te laat, anderzijds lijkt toch nog geprobeerd te worden om de neuzen de goede kant op te krijgen. Dat betekent dat er in het voortraject niet goed gecommuniceerd is. Ook dat heeft met de tijdsdruk te maken. De tijdsdruk is overigens ook te merken in de voorstellen als zodanig. Er staan evidente tekstfouten in. Dat wekt de indruk dat het formuleren van de kerkordevoorstellen een haastklus is geweest. 2. Op 4 maart 1983 sprak de Generale Synode van de Nederlandse Hervormde Kerk uit dat het moderamen werd verzocht te bevorderen dat beleidsnota's of beleidsnotities, die financiële 1

2 gevolgen hebben of kunnen hebben voor het budget van onze kerk, niet ter behandeling in de synode aan de orde worden gesteld als daarbij ook niet een begroting van kosten met de mogelijkheden tot dekking van deze kosten zijn aangegeven. Dit omdat bij het voeren van beleid ook de financiële aspecten een wezenlijk onderdeel vormen bij de besluitvorming. We mogen aannemen dat deze motie-vonk uit 1983 meegegaan is in de Protestantse Kerk en nog altijd de handleiding is bij te maken beleid. Als het gaat om Kerk 2025 missen we een kostenbatenanalyse. In een tijd waarin gemeenten het financieel steeds lastiger krijgen, kan de kerk het zich niet veroorloven een plan te maken, waarvan de kosten en de baten niet voor de gemeenten bekend gemaakt worden. 3. Veel van de gemeenten uit onze classis hebben het idee dat wat betreft Kerk 2025 de race al gelopen is. Ook al moet er nog geconsidereerd worden, de Protestantse Kerk doet net alsof dat eigenlijk niet meer nodig is. Om twee voorbeelden te geven: de gemeenten wordt gevraagd om zich uit te spreken over een nieuwe classisindeling, terwijl ondertussen aan diezelfde gemeenten al het voorstel wordt voorgelegd om (in ons geval) de gemeenten in de classis Heusden-Almkerk te voegen bij de nieuw te vormen classis Noord-Brabant/Limburg/Réunion Wallonne. En in het blad woord&weg komt ds. Gerrit van Meijeren aan het woord (p. 18) die over de classispredikant spreekt alsof deze al in functie is. Juist bij precaire onderwerpen als deze mag toch van de Protestantse Kerk gevraagd worden om de juiste (kerkordelijke) wegen te bewandelen. De kerk is principieel presbyteriaal-synodaal van aard. De nu gekozen werkwijze doet de verdenking toch episcopaal te zijn c.q. te (willen) worden zeker niet minder worden. De geloofwaardigheid van de kerk is in het geding! 4. Volgens de kerkorde worden consideraties gevraagd bij vragen over het belijden en bij aanpassing van de kerkorde. Naar de letter van de kerkorde is dat nu pas het geval. De beleidsvoornemens echter, zoals gepubliceerd in de diverse rapporten Kerk 2025, zijn al aangenomen door de synode, zonder dat de classicale vergaderingen zich erover hebben kunnen buigen. Dat versterkt het gevoel van de gelopen race. De synode dient zich echter te realiseren dat de classicale vergaderingen nu pas voor het eerst geconsulteerd worden in dit traject. 5. De classicale vergadering vraagt zich af wie de regie voert de synode of de dienstenorganisatie. Juist door de opgelegde tijdsdruk wordt de suggestie gewekt dat het laatste aan de hand is. Dat de begroting van de dienstenorganisatie al rekening houdt met uitgaven t.b.v. de classispredikant, terwijl deze er nog niet is, draagt ook niet bij aan een onbevangen houding van het grondvlak. 6. Kerk 2025 staat bol van de oplossingen. Maar een grondige geestelijke analyse van de problemen waarom veranderingen nodig zijn, wordt gemist. Wat is er aan de hand? Waarom loopt bijvoorbeeld classis A wel, maar classis B niet? Als gevolg daarvan wordt gekozen voor generieke maatregelen die ook de goedlopende classes treffen. Classicale Vergadering Hoogeveen - Dit is een grote wijziging die in een te korte tijd moet worden beoordeeld. Classicale Vergadering Hoorn-Enkhuizen - Wij zijn fel gekant tegen de ons nogal dwingend opgelegde manier waarop de beantwoording van de 10 vragen zou moeten plaatsvinden, want die staat haaks op hetgeen bedoeld wordt met considereren. Bij considereren worden valide argumenten ingebracht om het voorgestelde op het betreffende punt nog eens te onderwerpen aan een serieuze heroverweging, aan te vullen, aan te passen, of welke andere actie die vereist is uit te voeren. Uit het begeleidend schrijven komt het volgende citaat: Aan de classicale vergaderingen wordt gevraagd om bij elk voorstel tot wijziging van de kerkorde aan te geven of zij deze als vergadering - als positief, negatief of positief noch negatief beoordeelt. Dit ten behoeve van de juiste verwerking van alle consideraties. En uit deel 1 van de Kerkorde/ordinantie-wijzigingsvoorstellen: Maar het belangrijkste in deze consideratieronde is toch een duidelijk antwoord van de kant van de mindere vergaderingen op de kernvragen in deze operatie. Het zou mooi zijn als veel kerkenraden via de classicale vergaderingen op deze tien vragen een duidelijk antwoord zouden formuleren, bij voorkeur met daarbij aangegeven waarom hiermee wel of niet wordt ingestemd. Met name de argumentatie: Dit ten behoeve van de juiste verwerking van alle consideraties., is ons een doorn in het oog, want dan zou primair het ja of nee bepalend zijn, en niet de argumentatie. Het wekt de schijn dat dan alleen het aantal voor- en tegenstemmers van belang is en niet de kracht van argumenten. Wij hebben derhalve niet aangegeven of ons antwoord positief, negatief of neutraal is (de laatste optie was ons op dat moment niet duidelijk, zoals u uit de bijlage kunt op maken). Wij gaan er desondanks van uit dat onze valide argumentatie op een serieuze behandeling kan rekenen. Hierbij tekenen we nog aan dat wij op vraag 1 geen antwoord geven, omdat die vraag niet ter consideratie voorligt (zie ord 2-20). Wij hebben namens alle (wijk)kerkenraden en het BM van onze classis, zoals voorgeschreven, in een 2

3 afzonderlijk schrijven aan de Kleine Synode aangegeven wat ons antwoord is. Vervolgens nog een reactie van het BM van de classis Hoorn-Enkhuizen na consideratie in de CV op 20 april 2017 op de wijzigingsvoorstellen van kerkordeteksten in het kader van Kerk 2025.Wij hebben grote moeite met de vorm waarin de beantwoording van onderstaande vragen is gegoten, dat heeft het consideratieproces nadelig beïnvloed. De dichitomie laat geen ruimte tot nuancering, het is ja of nee, terwijl in de meeste gevallen het een ja, mits is of een nee, tenzij is (en verder alles wat daar tussen zit), waarbij vrijwel dezelfde argumenten pro en contra worden gebruikt. De afweging, ja/nee wordt dan gemaakt op basis van het effect/de effecten dat/die men in de toekomst ervan denkt te zullen ondervinden. Of zoals een afgevaardigde het nogal stellig verwoorde, we hebben nu al niets met de classis van doen, het maakt voor ons niet uit dat de classis nog verder van ons af komt te staan. De beantwoording hangt derhalve vooral af van de gevoelde noodzaak tot verandering, en is niet anderszins te interpreteren. De noodzaak tot verandering wordt overigens in grote mate gedeeld. Maar of het op deze wijze moet, of dat het ook anders zou kunnen, daar bestaan grote twijfels over. Daarom zullen wij de vragen ook niet met een simpel ja of nee beantwoorden, maar, hopelijk valide, argumenten aandragen waaraan naar onze mening, serieuze aandacht besteed moet worden, hetgeen dan zal moeten leiden tot een major revision van het voorgestelde. Het tweede punt dat ons niet bevalt is de vraagstelling bij (vraag) 1. De kleine synode heeft alle kerkenraden en BM s gevraagd te reageren op de voorgestelde wijziging (voorlopig besluit) van ord 2-20, het definitieve besluit kan alleen maar genomen worden nadat het eerst is voorgelegd aan de betrokken gemeenten en BM s, en dat zijn we in dit geval allemaal. Ieder afzonderlijk kan daarop reageren, en wij hebben dat als classis Hoorn-Enkhuizen in gezamenlijkheid gedaan, dus namens alle (wijk)kerkenraden en het BM. Wij hebben moeten constateren dat er verschillende versies in omloop zijn van de voorgestelde wijzing. De oorspronkelijke aan ons voorgelegde wijziging: van lid 1 De gemeenten worden door de kleine synode samengebracht in regio s, loopt via De gemeenten worden door de kleine synode samengebracht in [..] classes, naar een expliciet voorstel: Vorming van 11 classes in plaats van de huidige 74. Dat heeft althans bij ons voor de nodige verwarring gezorgd, waar geef je nu eigenlijk antwoord op? Daarbij komt dat het begrip classis, dat stamt uit de tijd van de Reformatie, onderdeel is van het presbyteriaal-synodale systeem, waarbij elke (wijk)gemeente een stem heeft. Het begrip classis handhaven zonder een passende oplossing aan te dragen voor het verlies van het one-man, one-vote-principe doet ons verdriet, je holt daar het begrip classis mee uit. Verder verdwijnt het begrip Breed Moderamen, terwijl dit zoals P vd Heuvel aangeeft dat het BM in meer dan 50 artikelen voorkomt en niet zomaar te vervangen is door het moderamen van de nieuwe classis. Daarnaast ontbreekt een structurele plaats in de organisatie van de ring terwijl die de functie, de allerbelangrijkste, krijgt waar het om gaat bij back-to-basics, waar zijn we als kerk naar onderweg?, en daarbij komt dat het nu te vrijblijvend is, en dat de aansturing eenduidig hoort te zijn (zie P vd Heuvel). Overigens geldt dat qq ook voor de werkgemeenschap(pen). Verder vinden wij het procedureel (en waarschijnlijk ook juridisch) onjuist om nu al dit besluit te accorderen, dit zou het sluitstuk van het traject/project Kerk 2025 moeten zijn, dus na tweede lezing van de tweede tranche van de Kerkorde/ordinantie-wijzigingsvoorstellen. Classicale Vergadering Limburg - door meerdere gemeenten wordt aangegeven dat zij in de huidige wijzigingsvoorstellen niet voldoende elementen terugzien van het document Kerk 2025: back to basics met transparantie, eenvoud en ruimte. Gemist wordt de traditie van de gemeenten als basis: in deze voorstellen wordt meer van bovenaf gestuurd. De wezenlijke vragen worden niet gesteld: hoe willen we gemeente zijn, hoe willen wij present zijn in de wereld, wat betekent het om kerk te zijn in deze wereld. Betreurd wordt dat de gemeenten pas in zo n laat stadium betrokken worden; op een eerder moment hadden gemeenten veel meer ideeën kunnen inbrengen, nu ligt er een voorstel waar veel gemeenten in onze classis niet mee kunnen instemmen. Daarbij komt dat velen het tempo van invoeren veel te hoog vinden. We verzoeken de synode dan ook om dit proces alsnog anders aan te zetten en niet op de ingeslagen weg voort te gaan. Dan is er een opmerking over de overheveling van een groot aantal bepalingen van de Ordinanties naar de Generale Regelingen: de juridische praktijk leert dat er bij het overhevelen van rechtsbepalingen van de wet naar de algemene bepalingen gemakkelijk wijzigingen worden doorgevoerd, waarover maar beter nog eens had kunnen worden nagedacht. Wij pleiten ervoor zeer terughoudend te zijn met zo n overheveling. De gemeenten kunnen anders onvoldoende tegenspel leveren. Classicale Vergadering Noordoost-Groningen - Bij elke vraag moeten wij concluderen dat nog onduidelijk is hoe de voorstellen nader zullen worden uitgewerkt, en wat die uitwerking voor consequenties zal hebben. U vraagt van ons een weloverwogen oordeel over de grote lijnen, maar 3

4 die is moeilijk te geven als we niet weten hoe een en ander in de praktijk vormgegeven zal worden. Kortom: er waren zoveel vraagtekens dat een flink aantal gemeenten aangaf het moeilijk te vinden adequaat te considereren. In de nieuwe kerkorde neemt de inspraak van de gemeenten in het landelijk bestuur, en de invloed van gemeenten op visie en inrichting van de kerk als geheel sterk af. Niet alleen door de steeds grotere afstand tussen gemeenten en meerdere vergaderingen, maar ook door het regelen van steeds meer zaken via generale regelingen, waarvoor de gemeenten niet meer hoeven worden geraadpleegd. Hoewel wij wel zien dat de huidige wijze van considereren de slagkracht van de kerk niet ten goede komt, maken wij toch ernstig bezwaar tegen deze toenemende verzwakking van de invloed en inspraak van de gemeenten in de koers en inrichting van de kerk. De woorden transparantie, ruimte en eenvoud staan hier wat ons betreft haaks op. Wij kiezen niet voor een topdown structuur. Tenslotte baart het ons zorgen dat de landelijke kerk zo weinig geduld heeft. In de nog geen vijftien jaren van haar bestaan staat de Protestantse Kerk in Nederland nu al voor de derde keer voor een ingrijpende verandering in haar structuur, waarbij elke verandering steeds een verslechtering van de ondersteuning en hulp aan lokale gemeenten met zich mee heeft gebracht: van RDC s naar gemeente-adviseurs naar één classispredikant voor 283 gemeenten. Deze zelfde kortademigheid constateren we ten opzichte van de visie op de classis: in de vorige kerkordewijziging, nog maar vier jaar geleden, werd de oude classis nog de grondvergadering van de kerk genoemd. Deze grondvergadering, die in onze classis naar behoren functioneert, heeft nauwelijks de kans gekregen zich te ontplooien en te bewijzen, maar moet nu alweer plaatsmaken voor vernieuwing. Hoelang zal de classispredikant zijn werk kunnen doen voordat ook hij/zij wordt vervangen door weer een nieuwe structuur, waarover de gemeenten dan nauwelijks nog kunnen meepraten? Classicale Vergadering Oost-Groningen - Veel kerkenraden en afgevaardigden hebben moeite met het te korte tijdsbestek waarin de ingrijpende wijzigingen behandeld moeten worden. ln de kerkenraden wordt gevreesd dat de stem van de afzonderlijke gemeenten en vooral die van de deine gemeenten, te weinig wordt gehoord in de nieuwe structuur terwijl de gemeenten toch de basis en het hart van de kerk zijn. Classicale Vergadering West-Brabant - De tijdsdruk waaronder besluiten moeten worden genomen is hoog en naar onze mening had de synode meer tijd moeten uittrekken voor de consideratiegang naar de gemeenten. Wij achten dit niet respectvol t.o.v. de gemeenten. Ook de onvolledigheid van de gepresenteerde wijzigingen maakt het moeilijk een weloverwogen besluit te nemen. Voorbeelden hiervan zijn: de indeling van de ringen, vertegenwoordiging en verkiezing van afgevaardigden in de classis, communicatie tussen afgevaardigden en gemeenten die de afgevaardigde vertegenwoordigt, financiële onderbouwing van de nieuwe classisstructuur (risicoanalyse) en taak en functieomschrijving van de classispredikant. De Synode vraagt ons in te stemmen met een nieuwe classisindeling, zonder dat de reikwijdte daarvan bij ons bekend is en ook zonder dat duidelijk is hoe wij als gemeenten in de toekomst nog invloed kunnen blijven uitoefenen. Naast het feit dat ons gevraagd wordt te reageren op de 10 aspecten, die wij dus allesbehalve volledig vinden en waarbij wij ons afvragen hoe de Generale Synode met deze onvolledigheid omgaat, treedt, wanneer de voorgestelde wijzigingen geaccordeerd zouden worden een onomkeerbaar proces in werking naar deel 2 en deel 3. Voor het derde deel geldt zelfs dat de nieuwe organisatie al van kracht is. Hierbij wordt dus eerst de huidige structuur opgeheven en vervolgens binnen de nieuwe structuur direct regelgeving ingevoerd. Dit is naar onze mening een onwenselijke situatie. Het voorstel voor de nieuwe classisstructuur, zoals die door u wordt voorgesteld, wordt ervaren als een top-down-model. Juist de bottom-up-relatie die onze Protestantse Kerk Nederland zo kenmerkt, wordt in uw voorstel gemist. In een tijd van krimp zou er juist meer aandacht en educatie moeten zijn voor de ambtsdragers in gemeenten. Classicale Vergadering Zwolle - De respons uit de gemeenten binnen onze classis is groot. Op één na hebben wij van alle gemeenten een reactie ontvangen, dit mede dankzij het voorwerk van de predikanten binnen de werkgemeenschap van de classis. Het valt op dat nogal wat gemeenten klagen over de veelheid en het korte tijdsbestek van behandelen. Het is voor een kerkenraad nauwelijks doende om alle wijzigingen op een reguliere kerkenraadsvergadering zorgvuldig te behandelen. Daarnaast heeft een flink aantal gemeenten het gevoel dat bespreking geen zin heeft omdat de zaak toch al beklonken is. Naar ons idee komt dit omdat de synode heel concreet spreekt over 1 januari 2018 als datum waarop de wijzigingen van kracht worden. Daarmee wordt in ieder geval de indruk gewekt dat aan de koers van het schip inderdaad niets te wijzigen valt. Wij vinden dat als classis een kwalijke zaak. Weliswaar heeft de synode al vaker gesproken over het rapport Kerk 2025, maar voor de classis is het nu voor het eerst dat er gelegenheid bestaat om ons hierover uit te spreken. Kerk 2025 moet zeker geen stroperige zaak worden, maar beter was het geweest om eerst alle kerkordelijke stappen af te wachten. Pas als elke classis zich afdoende heeft kunnen uitspreken 4

5 en de synode in alle rust eventuele wijzigingsvoorstellen kan wegen en meenemen, pas dan zou er een datum bepaald kunnen worden waarop de wijzigingen ingaan. Als classis Zwolle hebben we zelf gepleit voor het onderbrengen van de huidige classes in grotere verbanden. Dat staat nu ook in de voorstellen. Nieuw voor ons is de figuur van de classispredikant en de rol die hij of zij daarin zal spelen. De synode is hier al enige tijd mee bezig, maar voor de classicale vergaderingen is dit het eerste moment dat wij ons daarover mogen uitspreken. We vinden het niet goed dat de introductie van deze functie op zichzelf niet ter discussie wordt gesteld. In het document met alle kerkorde-voorstellen wordt er vanuit gegaan dat de classispredikant er komt. Vanuit deze vooronderstelling worden ons vragen voorgelegd om mee in te stemmen. Zo gaat de vraag kunt u instemmen met de sleutelrol die de classispredikant enz strikt genomen alleen in op de rol die de classispredikant zal spelen en niet op de vraag of zo iemand wel gewenst is. Afgezien daarvan of wij het wel of niet wenselijk vinden dat er een classispredikant komt, spreekt de classis Zwolle haar afkeur uit over deze handelwijze. Nu kunnen we alleen tegen" zijn (mochten we dat zijn) door een radicaal nee uit te spreken tegen alle voorstellen. Hier missen we dus een tussenstap. De synode meent de gemeenten van dienst te zijn door het geheel van de voorstellen samen te vatten tot tien kernpunten waarbij gevraagd wordt of we daar al dan niet mee kunnen instemmen. Uit de reacties zien we dat gemeenten ook op die wijze hebben gereageerd. Vrijwel geen enkele gemeente gaat in op de afzonderlijke kerkorde-wijzigingen. Als classis vinden wij deze handelwijze (hoe begrijpelijk ook) onjuist. Weliswaar geven wij hieronder ook als classis onze reactie op de tien vragen, maar bovendien op de afzonderlijke kerkorde-voorstellen. In feite draaien we daarmee de zaak om. Onze reacties op de afzonderlijke kerkorde-voorstellen zijn te lezen als de consideraties van de classis Zwolle. De antwoorden op de tien vragen zijn te lezen als een toelichting bij de afzonderlijke voorstellen. Bij de behandeling van onze brief door de synode eisen wij dat er ook zo naar de consideraties van de classis Zwolle wordt gekeken. Tegelijkertijd met de consideraties over de kerkordewijzigingen wordt aan de classes ook gevraagd om te considereren over de overgangsbepalingen. Wij kunnen hier mee instemmen, maar wij maken ons ernstig zorgen over de vraag of het één en ander rondom de benoeming van de classispredikant goed is geregeld. Overgangsbepaling stelt dat de classicale vergadering per 1 januari 2018 het moderamen verkiest (volgens de nieuwe ordinantie 4-16a-2). Indirect zou je daaruit kunnen afleiden dat de vergadering ook de classispredikant benoemt, maar daarover gaat ordinatie 4-16a-2 niet. Blijft ook de vraag wie bereidt de benoeming (een taak van de nieuwe classicale vergadering) voor? Ook daarover is formeel niets geregeld. Het kan niet zo zijn dat straks de nieuwe classicale vergadering alleen nog maar kan instemmen met een kandidaat die niet volgens de regels is aangezocht. Verder hechten wij er zeer aan dat de classispredikant eerst en vooral beroepen wordt als predikant der classis en vervolgens benoemd wordt in de functie van classispredikant. Voor het beroepen gelden de huidige kerkordelijke bepalingen, wat betekent dat een predikant pas officieel werkzaam is nadat hij of zij in een kerkdienst is bevestigd. Alleen dit al maakt het onmogelijk dat de classispredikant per 1 januari 2018 in functie treedt. Hier moet de kerk zeer zorgvuldig zijn en mag er geen weg open liggen naar bezwaren en geschillen. Mocht het zo zijn dat dit alsnog geregeld moet worden in overgangsbepalingen dan doemt een nieuw probleem op. Voorstellen hieromtrent moeten weer eerst in eerste lezing door de synode worden vastgesteld en daarna ter consideratie aan de classis worden voorgelegd. Dit betekent dat invoering per 1 januari 2018 (en zelfs 1 mei 2018) niet haalbaar is. Beter is het, naar de zienswijze van de classis Zwolle, het aanzoeken van een classispredikant pas te laten ingaan op het moment dat de nieuwe classicale vergadering functioneert. Dat laatste brengt ons ook tot een vraag. In alle kerkordelijke bepalingen lezen we niets over hoe het zal gaan als de classispredikant zijn of haar werkzaamheden niet kan uitoefenen (bijvoorbeeld door ziekte, vakantie, vrijstelling, losmaking, maar ook in vacaturetijd). Als er zo op gehamerd wordt dat er iemand" in de classis is die voorlopige maatregelen kan nemen, wie is dat dan in een dergelijke situatie? Zoals het staat beschreven versterkt dit het gevoel dat de bevoegdheid van de classispredikant wel erg gekoppeld is aan de persoon en niet aan het ambt met bijbehorende vervanging (zoals de regeling met betrekking tot het consulentschap bij afwezigheid van de gemeentepredikant). We merken op dat ten aanzien de zorg die we hebben met de betrekking tot de zorgvuldigheid door de snelheid van invoering van Kerk 2025 in het verleden de synode eerder haar hand heeft overspeeld en wel bij de invoering van de de Permanente Educatie. Ook deze werd al van kracht nog voordat de wijzigingen in de kerkorde in tweede lezing waren vastgesteld. Terecht heeft het college voor bezwaren en geschillen de synode hiervoor op de vingers getikt en is de invoering uitgesteld. De 5

6 synode moet er alles aan gelegen zijn om een herhaling van een soortgelijke situatie nu te voorkomen. Als laatste zeggen wij u buitengewoon ontstemd te zijn over de nieuwsbrief" die de scriba ds. de Reuver, op 31 maart heeft verspreid. Hierin probeert de scriba een aantal misvattingen over de kerkordevoorstellen recht te zetten en komt hij bovendien met nieuwe informatie. Ook wordt vermeld dat de termijn van invoering wordt opgeschort. We zijn allereerst ontstemd omdat deze informatie tot ons komt in de vorm van een nieuwsbrief. Zo gaan we in de kerk niet met elkaar om. De nieuwsbrief is niet gericht aan de classicale vergaderingen. Kennelijk moeten wij dus het nieuws van de straat halen over hoe het proces er voor staat. Nog kwalijker achten wij het feit dat er nieuwe informatie en bepaalde duidingen boven tafel komen terwijl de consideraties nog lopen. Omdat wij als classis Zwolle onze taak tot considereren zeer serieus nemen en dus een tweede vergadering nodig hadden om het geheel af te ronden, komt deze brief precies tussen deze beide vergaderingen in. Er staat informatie in die ons wellicht anders had doen considereren. Er ontstaat nu een verschil tussen classes die al geconsidereerd hebben voor de nieuwsbrief en na de nieuwsbrief. Wij zien dit als een vorm van onbehoorlijk bestuur. Wij verzoeken het moderamen om ons uit te leggen wat de reden is voor deze handelwijze en hoe het moderamen de binnengekomen consideraties nu denkt te wegen. 3. DE CONSIDERATIES INHOUDELIJK a. Positief (1) Classicale Vergadering West-Brabant - Met de vragen over de kerkelijke presentie (kernvragen 8 t/m 10) kan de Classicale Vergadering instemmen. b. Positief, met opmerkingen, kanttekeningen en/of vragen (20) Classicale Vergadering Alblasserdam - Het tempo waarin van het grondvlak gevraagd is zich te bezinnen op de voorstellen lag te hoog. Verder was het schema van de geplande invoering van nog aan te nemen structuurwijzigingen te krap; daarin is door het recent aangegeven opschuiven van 1 januari naar 1 mei 2018 gelukkig enige ruimte gekomen. Over Kerk 2025 deel 1 wordt volgens de planning in september 2017 in tweede lezing beslist. Door het tijdschema moeten voor die tijd al principebeslissingen genomen worden die ervan uitgaan dat de voorstellen zullen worden aangenomen. Dit wekt bevreemding. Zodoende lijkt het ook vooruitlopen op de zaken dat Kerk 2025 deel 2 nu al, deze maand, op de synode-agenda stond. Verder vragen we ons af wat voor alternatieven er aan de orde geweest zijn in de voorbereiding van de voorstellen; voor de nog komende besluitvorming vestigen we uw aandacht op een aantal zaken genoemd in de brochure van Ds. H. van Ginkel: Kerk 2018, al kunnen we niet van harte aansluiten bij de toonzetting daarvan. Een belangrijk punt is de representatie van de gemeenten in de classis. In de voorstellen hebben straks heel veel gemeenten geen afgevaardigde meer naar de classis. De band wordt doorgesneden. Dat doet velen pijn; dat doet afbreuk aan het presbyteriaal-synodale stelsel. Een hoofdreden voor 60% van de afgevaardigden om tegen de reductie van 75 naar 11 classes te zijn. Ook bij de 40% voorstanders waren er bij sommigen o.a. op dit punt wel bedenkingen. Er is een sterke voorkeur voor het vasthouden aan de huidige vorm van visitatie van gemeenten; die taak kan door veel meer mensen gedragen worden dan door het voorgestelde elftal classispredikanten. Naast een aantal classes waar het niet goed loopt, en dat onderkennen wij, zijn er ook waar alles op orde is. Waarom zou dit goede verloren moeten gaan? Classicale Vergadering Amersfoort - Allereerst stelt het moderamen voor om de naam classispredikant te wijzigen in regiopredikant. Het woord classis is voor kerkelijk niet-ingewijden geheimtaal en dat moet zoveel mogelijk voorkomen worden. In de tweede plaats maakt het breed moderamen zich zorgen over het uitdijende takenpakket van de genoemde regiopredikant. In de voorstellen wordt er een heleboel werk overgeheveld van colleges naar de regiopredikant. Bovendien heeft de synode in haar zitting van april ingestemd met het rapport over mobiliteit van predikanten en daaruit blijkt dat de regiopredikant ook weer een centrale rol krijgt toebedeeld. Deze stapeling van werkzaamheden wijzen wij af. De suggestie van de Gereformeerde Kerk Eemdijk om de functie van regiopredikant te verdelen over twee (mogelijk voor 50% aangestelde) predikanten willen wij ondersteunen; wij vragen de synode om deze mogelijkheid verder te onderzoeken. In de derde plaats sluit het breed moderamen aan bij de suggestie van de Calvijnkerk te Baarn om vervanging bij ziekte of ander verlof goed te regelen. Wij wijzen de mogelijkheid af dat de regiopredikant er tijdelijk een 6

7 andere regio bij zou krijgen. Classicale Vergadering Apeldoorn - Positief dat de zelfstandigheid van de gemeenten wordt vergroot want dat draagt bij aan back to basics De betrokkenheid van gemeenten en kerkenraden bij de meerdere vergaderingen was al niet groot en dat wordt minder door de grotere afstand. Het antwoord op de vraagstukken is niet te vinden in de landelijke organisatiestructuur maar in de (wijk)gemeenten. De doordenking van het opheffen van de classes wordt gemist. Niet enthousiast o.a. vanwege de superclassis en het managementdenken dat in de voorstellen is verwerkt. Tijdens de vergadering werd opgemerkt dat het concept van de kernvragen per definitie niet past bij considereren. Het mooie is wel dat het nu begrijpelijk is geworden voor kerkenraden. Als we over deze vragen akkoord zijn kan het in detail uitgewerkt worden. Het is niet zuiver considereren en dat signaal mag wel aan de synode afgegeven worden. Classicale Vergadering Bommel - Uitkomst van de consideratie gehouden in onze classicale vergadering van 13 maart jongstleden. Uit de reacties in onze vergadering valt te concluderen dat de meeste afgevaardigden instemmen met de kerkordelijke voorstellen, deel 1. Het terugbrengen van het aantal classes komt de bestuurskracht ten goede. In de nieuwe structuur kan deskundigheid beter worden georganiseerd en ingezet. De ringverbanden kunnen zich dan concentreren op het geloofsgesprek en ontmoetingen tussen gemeenten. Bij een minderheid van de afgevaardigden ligt dat anders; zij hebben principiële en praktische bezwaren ingebracht tegen de voorliggende voorstellen. Op te merken valt dat de argumenten van de gemeenten die "nee" zeggen tegen de voorstellen, op een aantal onderdelen gedeeld worden door voorstanders, ook al komen zij tot een andere finale afweging. De classicale vergadering heeft begrip voor de noodzaak van aanpassingen in de kerkelijke structuur; in meerderheid wordt met de voorstellen ingestemd. Echter, diverse afgevaardigden houden op principiële en praktische gronden bezwaren. Wij vragen u om onze aandachts- en zorgpunten in uw overwegingen en besluitvorming te betrekken. Classicale Vergadering Edam-Zaandam - Algemeen kan vastgesteld worden dat men wel begrijpt dat er, in een tijd van verandering, niet alles bij het oude kan blijven. Dit laat echter onverlet dat de wijze waarop dit plaatsvindt, niet door iedereen als vanzelfsprekend wordt ervaren. Het gevoel dat veel van bovenaf wordt bedacht en niet vanuit de basis komt, is breed aanwezig. De voorstellen worden veelal gezien als een onomkeerbaar proces waarop nog wel aanpassingsvoorstellen kunnen worden gedaan. De CV Edam-Zaandam vindt het daarom zeer belangrijk dat goed gekeken wordt naar de gemaakte opmerkingen en hiermee rekening wordt gehouden. Aan de hand van de 10 vragen is de inbreng van de gemeenten kort samengevat. Mocht hierop nadere toelichting nodig zijn dan vernemen wij dit graag. Classicale Vergadering Emmen - Waarom is de einddatum van de classis wel genoemd in het stuk van de scriba van de synode en de einddatum van de overgangsregeling niet. Wordt dit nog ergens geregeld? Classicale Vergadering Enschede - Allereerst merken wij op dat er met betrekking tot deze majeure organisatiewijziging binnen de PKN in korte tijd erg veel werk is verzet door Synode en ondersteunende diensten. Onze classis heeft veel waardering voor deze inzet. Erg positief is dat er door vermindering van regelgeving meer ruimte en mogelijkheden ontstaan voor vernieuwende en zo nodig ook kleinere organisatievormen van kerk-zijn. Veel zorg is er dat het proces van verandering te snel gaat. Uitgangspunten en invulling zijn onvoldoende uitgewerkt waardoor geen afgewogen besluiten kunnen worden genomen. Het proces bij de uitwerking van de nota Kerk 2025 loopt top-down en te weinig bottom-up. De nu opgezette structuur is in de uitwerking en uitvoering niet zonder risico. Classicale Vergadering Franeker - In de classicale vergadering is er kritiek geuit op het tijdsbestek waarin e.e.a. geconsidereerd dient te worden. We zijn op weg naar Kerk Vanwaar de haast? Het lijkt ons niet meer dan wenselijk dat er meer tijd gegund wordt voor een goede voorbereiding en een echte bespreking in de classes. Het werk van de Heer wordt immers door vele vrijwilligers gedaan, ledere vrijwilliger heeft eigen gaven en mogelijkheden. Iedereen is van goede wil, maar vraagt tijd om tot een echt gesprek te komen. Een ander belangrijk punt dat aan de orde is gesteld is dat er in de nieuwe opzet van classes voldoende aandacht blijft voor het geestelijk leven van de gemeenten en dat deze niet ondergesneeuwd raken door (extra) bestuurlijke zaken. De noodzaak van vereenvoudiging van de kerkorde wordt als positief ervaren. Wat men tot dusverre mist is hoe die vereenvoudiging het werk in de gemeentes ten goede komt. De huivering voor schaalvergroting en de afstand die erdoor ontstaat roept nog vele vragen op. Classicale Vergadering Goes - 1. We zien in de voorstellen twee tendensen: enerzijds centralisatie, 7

8 anderzijds dat gemeenten losser van elkaar komen te staan. De classis komt op deze manier meer op afstand te staan van de gemeenten; de gemeenten worden aan hun lot overgelaten. Dit is een zorg voor de overgrote meerderheid van onze afgevaardigden (29 voor, 5 blanco). 2. Een grote meerderheid van onze afgevaardigden vindt het belangrijk dat het beleid enkel wordt bepaald door ambtelijke vergaderingen, niet door de colleges (26 voor, 3 tegen, 5 blanco). 3. Deze voorstellen ademen een andere geest dan Kerk Ze betekenen een reorganisatie tot een - nog steeds - zwaar bestuurlijk model. We voorzien dat de hier geschetste organisatie slechts beperkt houdbaar zal blijken te zijn, zowel structureel als financieel. Van back to basics is weinig zichtbaar (28 voor, 2 tegen, 4 blanco). 4. Een grote meerderheid van onze afgevaardigden heeft er moeite mee dat meer regelgeving wordt ondergebracht in generale regelingen (die de synode vaststelt zonder consideraties). Daardoor neemt de inbreng van gemeenten en classicale vergaderingen af (27 voor, 3 tegen, 6 blanco). 5. Op sommige plaatsen in de voorstellen vinden we een zittingsduur van vier jaar (bijvoorbeeld bij de classicale colleges), op andere plaatsen van vijf jaar (bijvoorbeeld bij de classicale vergadering). Wij pleiten voor één lijn (23 voor, 5 tegen, 6 blanco); daarbij heeft vier jaar onze voorkeur (29 afgevaardigden) boven vijf jaar (5 afgevaardigden). 6. De huidige kerkorde maakt onderscheid tussen een moderamen (dat in principe geen besluiten neemt) en een breed moderamen (dat een aantal kerkordelijk omschreven bevoegdheden heeft). Als het bestuur van de nieuwe classis bevoegdheden heeft, verdient de term breed moderamen de voorkeur (32 voor, 2 blanco). Classicale Vergadering Gorinchem - Wij willen benadrukken dat de classis Gorinchem het van wezenlijk belang vindt dat het presbyteriaans synodaal model van de Protestantse Kerk in al zijn facetten gehandhaafd wordt. Soms lijken de voorstellen te schuren met de uitgangspunten van het model. Wij verzoeken de synode met klem nog eens duidelijk te omschrijven wat de wezenskenmerken van het presbyteriaans synodaal model zijn en op welke wijze de synode deze laat terugkomen in (de wijzigingen van) de kerkorde. Een tweede algemene opmerking betreft de spanning tussen ideaal en financiële (on)mogelijkheden. Wij kunnen ons niet aan de indruk onttrekken dat een aantal van de wijzigingsvoorstellen mede is ingegeven door de financiële noodzaak tot bezuinigen. Dat is op zichzelf legitiem, maar geeft dat dan duidelijk aan. En vermeld daarbij ook wat de financiële consequenties zijn indien wordt afgeweken van de voorstellen. Overigens dient het geestelijke aspect uiteraard leidend te zijn. Classicale Vergadering Haarlem - Naast de stukken die aan de kerkenraden zijn toegestuurd ter bespreking, is er ook een drukbezochte voorlichtingsavond gehouden. Deze vond plaats op 16 maart. De R.A.C.V. ds Peter Verhoeff heeft hier uitgebreid en zeer helder zowel het hele besluitvormingsproces, als de specifieke inhoud van de eerste 10 vragen toegelicht, en antwoord gegeven op vragen gesteld door aanwezigen. Daarnaast zijn er de afgelopen periode de schriftelijke reacties van de meeste Kerkenraden in onze classis binnengekomen. Naast enkele wat kortere ( instemmende) reacties, hebben de meeste kerkenraden zich veel moeite getroost om uitgebreid, genuanceerd en met argumenten de tien vragen te beantwoorden. Voor ons als Breed Moderamen een teken, dat Kerk 2025 leeft in de gemeentes. Men is zich bewust van de urgentie van het transitietraject waarin onze kerk zich bevindt. Over het algemeen kan wel gesteld worden, dat men de grote lijnen positief beoordeelt, en er is veel waardering voor de grote inzet en betrokkenheid waarmee aan dit project gewerkt wordt. Met instemming wordt ingestemd met het uitgangspunt van Kerk 2025 en het synodale rapport Waar een woord is, is een weg om in te zetten op de lokale gemeente, en deze te helpen om ook in de toekomst voluit Gemeente van Christus te laten zijn. Wel zijn er veel vragen en opmerkingen ingezonden. De meeste vragen (en soms: uitgesproken zorgen) betreffen twee punten: - Hoe zal in de nieuwe situatie de band tussen de lokale gemeente en de nieuw te vormen Classis ( en daarmee: de landelijke Synode) zijn, als niet voorzien is hoe de stem van de lokale gemeente gehoord kan worden omdat niet meer iedere afzonderlijke gemeente iemand al afvaardigen naar die nieuwe Classis? Wordt hiermee niet een van de grondprincipes van ons presbyteriaal-synodale kerkmodel opgegeven in ruil voor meer sturing van boven? - Ook heeft bijna iedere gemeente uitgesproken vragen over de bevoegdheden van de nieuw te benoemen Classispredikant : - Is het niet één te uitgebreid takenpakket voor een persoon? - Hoe zal de term doorzettingsmacht er in de praktijk gaan uitzien, m.n. als het gaat om majeure beslissingen op personeel en financieel vlak? Kortweg gesteld: komt er zo niet erg veel macht bij één persoon terecht? 8

9 - Hoe verhoudt zich de samenvoeging van visitatie en bestuurlijke verantwoordelijkheid zich in de samengevoegde functie? M.a.w. kan van de Classispredikant verwacht worden dat hij, zeker bij lastige dossiers, zowel pastor pastorum als (zonodig) uitvoerder van kerkelijke besluiten is? Wie, of welke commissie, ziet toe op het functioneren van de Classispredikant? In deze reactie nemen wij niet mee, de rapporten, boekjes, appèlschriften etc. die door individuele kerkleden dan wel groeperingen buiten onze Classis zijn toegezonden: dit betreft overigens volstrekt legitieme pogingen van individuele kerkleden en belangengroepen om hun eigen stem in dit belangrijke proces te laten horen. Wij nemen aan, dat ieder van deze betrokken voldoende gelegenheid heeft om dat geluid via de geëigende kerkelijke weg te laten horen, maar omdat dit geen standpunten van kerkenraden uit onze Classis betreft, voelen we ons niet geroepen dit palet aan meningen ook mee te laten wegen in deze samenvatting. Het staat iedere Kerkenraad uiteraard vrij, deze stukken al dan niet mee te nemen in hun eigen meningsvorming t.a.v. Kerk Een uitzondering hebben we hierin gemaakt door wel inhoudelijk aandacht te besteden aan de reactie door het Regionaal College voor de Visitatie in Noord-Holland, getiteld Transitie visitatie 2018 (etc), omdat hierin naar onze mening een aantal wezenlijke vragen naar voren zijn gebracht, die van belang zijn voor de lokale gemeenten. Hieronder wordt vervolgens per vraag een samenvatting gegeven van de binnengekomen reacties. Dit betreft zowel schriftelijke reacties als toelichtingen door afgevaardigden ter vergadering van onze Classis. Deze samenvatting is niet volledig doch poogt een weerslag te geven van de reacties. Zoals ook uitdrukkelijk aan de Kerkenraden en vertegenwoordigers is toegelicht, betreft dit dus NIET een soort bindend advies dat na stemming tot stand is gekomen, maar een samenvatting van reacties, hetgeen dus kan betekenen dat er niet eensluidend over een bepaald voorstel wordt gedacht binnen de Classis. Classicale Vergadering Hardenberg - We begrijpen dat in een krimpende kerk niet alles kan blijven zoals het was. In bepaalde gebieden c.q. classes blijkt het moeilijk te zijn (geschikte) mensen te vinden om de kerk te besturen en te visiteren. Daarom is het goed dat de synode samen met kerkenraden en classes nadenkt over de vormgeving van (het bestuur van) de Protestantse Kerk. Voor de meerderheid van de betrokken kerkenraden is het duidelijk dat aanpassingen nodig zijn. Wij zijn echter van mening dat het tempo van dit hele proces van doordenking van de betekenis van de kerkordewijzigingen voor ons kerk-zijn te hoog is. Voorts leeft classisbreed grote zorg met betrekking tot de veelheid van taken en bevoegdheden van de voorgestelde classispredikant. Om die reden is voorgaande zin gecursiveerd. Daarbij komt dat wij nergens lezen over enige vorm van administratieve ondersteuning van de classispredikant. Wordt zo niet op voorhand te veel van hem/haar gevraagd? De tien vragen maken de overwegingen bij de voorgestelde kerkordewijzigingen 'behapbaar', maar hebben als nadeel dat er nauwelijks kritisch naar de teksten van de ordinanties zelf is gekeken. Ook bij beantwoording van de vragen met 'ja' zijn kritische vragen of opmerkingen geplaatst, die in een aantal gevallen overeenkomen met de redenen waarom kerkenraden juist 'nee' zeggen tegen de beoogde wijzigingen. Tot slot. De classis vraagt de synode om heldere communicatie met de kerkenraden (gemeenten) en de classis over het vervolgtraject. Zo zijn er vragen over bijvoorbeeld de verkiezing van de leden die de nieuwe classis zullen vormen (hoe gaan die plaatsvinden?) en, om nog een voorbeeld te geven, over het voortbestaan van de huidige classicale commissies (bijvoorbeeld een classicale commissie Kerk & Israël). De suggestie werd gedaan om met synodale nieuwsbrieven te werken. Classicale Vergadering Harderwijk - Uit de bespreking in de classis kwam nadrukkelijk naar voren dat verschillende onderdelen in deze structuurwijziging indruisen tegen de protestants-presbyteriale traditie en als top-down worden ervaren. Tegen versimpeling van regelgeving bestonden geen noemenswaardige bezwaren (zie de antwoorden op de vragen 8, 9 en 10.) Ten aanzien van de overige vragen van 1 tot en met 7 bestaat aanzienlijke weerstand, dit spitst zich toe op de afbouw van de vertegenwoordiging uit elke kerkenraad, dus vanuit het grondvlak,naar de meerdere vergadering(en) in de kerk. Classicale Vergadering Hoogeveen - Missionaire roeping van de classis heeft plaatsgemaakt voor presentiemodel. Dit roept bezwaren op. Classicale Vergadering Limburg - Enkele opmerkingen vooraf: door meerdere gemeenten wordt aangegeven dat zij in de huidige wijzigingsvoorstellen niet voldoende elementen terugzien van het document Kerk 2025: back to basics met transparantie, eenvoud en ruimte. Gemist wordt de traditie van de gemeenten als basis: in deze voorstellen wordt meer van bovenaf gestuurd. De wezenlijke vragen worden niet gesteld: hoe willen we gemeente zijn, hoe willen wij present zijn in de wereld, wat betekent het om kerk te zijn in deze wereld. Betreurd wordt dat de gemeenten pas in zo n laat stadium betrokken worden; op een eerder moment 9

10 hadden gemeenten veel meer ideeën kunnen inbrengen, nu ligt er een voorstel waar veel gemeenten in onze classis niet mee kunnen instemmen. Daarbij komt dat velen het tempo van invoeren veel te hoog vinden. We verzoeken de synode dan ook om dit proces alsnog anders aan te zetten en niet op de ingeslagen weg voort te gaan. Dan is er een opmerking over de overheveling van een groot aantal bepalingen van de Ordinanties naar de Generale Regelingen: de juridische praktijk leert dat er bij het overhevelen van rechtsbepalingen van de wet naar de algemene bepalingen gemakkelijk wijzigingen worden doorgevoerd, waarover maar beter nog eens had kunnen worden nagedacht. Wij pleiten ervoor zeer terughoudend te zijn met zo n overheveling. De gemeenten kunnen anders onvoldoende tegenspel leveren. Classicale Vergadering Nijmegen - Een aantal opmerkingen is volledigheidshalve integraal opgenomen in deze consideratie, omdat zij breed gedragen werden door de classicale vergadering Breuk met het presbyteriale-synodale stelsel Veel geuite zorgen zien op een breuk met het presbyteriale-synodale stelsel, deze breuk is voor drie gemeenten reden om niet in te stemmen met het voorstel om het aantal classes te verminderen. Hoewel andere gemeenten de conclusie van deze drie gemeenten niet delen, zijn er negen van de vijftien considererende gemeenten die opmerkingen maken die samenhangen met de breuk met het presbyteriale-synodale stelsel. Veelal gaat het dan om het feit dat niet iedere gemeente vertegenwoordigd is in de classis, waardoor de classis en daarmee de synode dus minder een afspiegeling vormen van de breedte van de kerk. De vrees voor het ontstaan van een kloof tussen de gemeenten en de classis, de classis en de synode en de synode en de gemeenten werd met enige regelmaat genoemd. Ontmoeten Veel gemeenten merken op dat ontmoeting van gemeenten alleen werkt wanneer deze niet vrijblijvend is en wanneer er duidelijkheid is over wie er verantwoordelijk is voor de organisatie van deze ontmoeting. Geen van de gemeenten geeft aan een plaats waar gemeenten elkaar ontmoeten niet waardevol te vinden. Taakstelling en bevoegdheden van de classispredikant In een aantal reacties werd opgemerkt dat de taakstelling van de classispredikant te omvangrijk is. De veelheid en verscheidenheid aan problematiek die momenteel in verschillende gemeenten aan de orde is, zullen op het bordje van de Classispredikant, naast de overige taken die hij/zij te vervullen krijgt, een onwerkbaar belastingniveau inhouden. Tevens werd in een aantal reacties bezwaar gemaakt tegen de bevoegdheden van de classispredikant, die zich deels laten samenvatten als een onwenselijkheid om deze taken en bevoegdheden bij één persoon neer te leggen, deels als een oproep tot een duidelijke verantwoording en toetsing achteraf. Hoewel er ook gemeenten zijn die geen bedenkingen hebben bij taakstelling en bevoegdheid van de classispredikant. Classicale Vergadering Oost-Groningen - Algemeen. Het uitgangspunt -vereenvoudiging en verlichting van de kerkelijke organisatie- dat wordt beoogd met Kerk 2025, wordt breed gedragen in onze classis want ook in onze classis wordt de krimp gevoeld en is de vergrijzing zichtbaar. Veel kerkenraden en afgevaardigden hebben moeite met het te korte tijdsbestek waarin de ingrij pende wijzigingen behandeld moeten worden. ln de kerkenraden wordt gevreesd dat de stem van de afzonderlijke gemeenten en vooral die van de deine gemeenten, te weinig wordt gehoord in de nieuwe structuur terwijl de gemeenten toch de basis en het hart van de kerk zijn. Classicale Vergadering Tiel - Voor vereenvoudiging tot nieuwe gemeentevormen, samenwerken en helaas soms opheffen van gemeenten is een grote meerderheid in de classis Tiel voor. Daarbij moet wel gelet worden op ambtelijke verantwoordelijkheden en bescherming van bestaande vormen en kleine gemeenten. In de kostenafweging over het geheel laat de classis Tiel een heel kritisch geluid horen: we zien meer in investeren op gemeenteniveau dan op classicaal niveau. Waalse Classicale Vergadering - Binnen de Waalse classis is er brede instemming met de voorstellen zoals die thans ter consideratie voorliggen. Met name de erkenning van de specifieke positie van de Waalse gemeenten stemt tot dankbaarheid.er is bij een aantal Waalse gemeenten wel zorg als het gaat over onderwerpen die nog niet door de huidige voorstellen worden bestreken: de juridische borging van het eigen beheer van Waalse financiën en gebouwen en het recht om eigen (niet-nederlandse) predikanten te (blijven) benoemen. Voorstellen daarover de in volgende tranches 10