Verkeerseducatieve Route Vrije Basisschool Boven-Lo, Kessel-Lo

Transcriptie

1 Verkeerseducatieve Route Vrije Basisschool Boven-Lo, Kessel-Lo Verkeerseducatie voor voetgangers en ietsers Maart

2 Inhoud Inleiding 3 1 Met de groep op stap 4 2 Betrokkenen bij de VERO 5 3 Algemene oefeningen en tips 6 4 Didactische aanpak 8 5 VERO voor voetgangers Stappen in groep - De school veilig verlaten - Straat oversteken via een zebrapad Plaats van de voetganger op de openbare weg - Verkeersborden - Zone Verkeersbord - De bus nemen - Rotonde Verkeersborden - Verhoogd kruispunt - Straat oversteken zonder zebrapad Oppassen voor in- en uitritten - Verkeersbord Een doorsteekje nemen - Oriëntatie: wie weet waar de school ligt? Plaats van de voetganger op de openbare weg - Oversteken zonder zebrapad Voorbij een hindernis gaan Verkeersborden Extra: van parking Monte Rosa tot aan schoolpoort VERO voor fietsers De wettelijke uitrusting van de iets - Tips om de school veilig te verlaten - Straat oversteken Plaats op de openbare weg - Geparkeerde auto s voorbijrijden - Verkeersborden Fietssuggestiestrook - Rotonde Voorrang aan rechts verlenen - Links afslaan op een druk kruispunt Verkeersbord - Links afslaan In- en uitritten voorbijrijden - Rechts afslaan bij een T-kruispunt Geparkeerde auto s voorbijrijden - Plaats op de openbare weg - Rotonde - Verkeersborden Voorrang aan rechts verlenen - Links afslaan Rechts afslaan - Voorrangsbord - Links afslaan bij een T-kruispunt Voorrangsbord - Voorrang aan rechts - Fietsoversteekplaats Verkeersborden Voorrangsbord - Kruispunt zonder lichten oversteken - Plaats op de openbare weg Afstappen iets - Oppassen voor uitrit parking In- en uitritten voorbijrijden - Je iets veilig stallen 43 7 Verkeersbordenfiche 44 8 Wat betekent Colofon 47

3 Inleiding Een verkeerseducatieve route of VERO is een vaste uitgestippelde route in een schoolomgeving langs verkeerssituaties die leerrijk zijn voor kinderen. Je kan een VERO te voet of met de iets aleggen. De voorwaarde is dat kinderen voldoende ietsvaardig zijn om op straat te ietsen. Samen de straat opgaan, houdt een leerproces in over het verkeer, de verkeersborden en -regels, je eigen houding op straat en de mate waarin weggebruikers met elkaar rekening houden. Doelstellingen van een verkeerseducatieve route: - Kinderen kunnen als voetganger en ietser veilig deelnemen aan het verkeer. - Kinderen maken al doende kennis met het verkeersreglement. - Kinderen kunnen zichzelf beschermen in het verkeer. - Kinderen kunnen anticiperen op het gedrag van andere weggebruikers en houden daarmee rekening. - Kinderen zijn vertrouwd met situaties en de basisverkeersborden en -regels op hun weg naar school. Voordelen van een verkeerseducatieve route: - Het is een route in de schoolomgeving met begeleidende info voor verkeers- en mobiliteitseducatie in de praktijk. - Kinderen kunnen hun vaardigheden als voetganger of ietser regelmatig oefenen. - Je kan de route geheel of gedeeltelijk aleggen. - Je legt de route op eigen tempo af. - Je gaat op stap wanneer je wilt: tijdens de schooluren, maar ook erbuiten. - Als je ouders erover informeert, dan kunnen ze ook zelf met hun kinderen gaan oefenen. 3 Deze handleiding is een leidraad voor leerkrachten, ouders en begeleiders die kinderen in de praktijk vertrouwd willen maken met het dagelijks verkeer. De handleiding bestaat uit: - een inleiding; - een kaart met de route; - iches met telkens: - foto s bij de route; - een korte situatieschets; - een of meer oefeningen die je ter plekke kan doen; - informatie bij de situatie, een verkeersbord of -regel; - een iche met verkeersborden en hun betekenis; - een verklarende lijst met verkeerstermen. Als je de route alegt in de volgorde zoals beschreven in de tekst, dan volgen de foto s elkaar op. De foto s kan je ter voorbereiding of nabespreking van de oefeningen gebruiken in de klas. Veel stap- en ietsplezier!

4 1 Met de groep op stap Kinderen maken veel verplaatsingen in groep. Ook de VERO zullen ze meestal in groep afleggen. Enkele tips: Gemeente Heule verkeersles 40 m - Een verkeersbord verkeersles toont andere weggebruikers dat er kinderen op straat zijn. Je kan bij je gemeente informeren voor het bord verkeersles. Als je je beperkt tot oefenen in een bepaalde straat, dan kan je dit bord gebruiken. Leg je heel de route af, dan is het niet zo handig dat je dit bord over de hele route moet meedragen. 4 - Om als groep goed zichtbaar te zijn van op een afstand, kan je luohesjes dragen. - Als groep blijf je bij elkaar. - Als de groep een straat oversteekt, kijkt ieder kind goed uit. - Iedereen luistert aandachtig naar wat de begeleider zegt. - De kinderen luisteren naar elkaar en laten elkaar uitspreken. - Als kinderen vragen hebben, kunnen ze die ter plaatse stellen. - Je kan een plan van je schoolomgeving meenemen om onderweg straten en plaatsen op aan te duiden.

5 2 Betrokkenen bij de VERO Leerkrachten en ouders Zij zijn de belangrijkste verkeersopvoeders. Met de VERO kunnen zij samen met de kinderen verkeerssituaties nog beter onder de knie krijgen. Ouders kunnen ook begeleiden bij het aleggen van de route. Bewoners Je kan bewoners op voorhand meedelen dat hun straat deel uitmaakt van een VERO en hen informeren over het doel en nut ervan. Doordat ze op de hoogte zijn, kunnen ze ook extra voorzichtig zijn tegenover kinderen. Gemeente De gemeente kan de route bewegwijzeren, al is dat niet echt nodig vermits de route volledig beschreven wordt in deze handleiding. De borden kunnen wel interessant zijn voor buitenstaanders. Ze wijzen erop dat er kinderen in de buurt kunnen zijn en dat ze dus extra voorzichtig moeten zijn. 5

6 3 Algemene oefeningen en tips Voetgangers en ietsers - Ieder stukje van de openbare weg (voetpad, gelijkgrondse berm, ietspad, zebrapad, verkeersplateau ) goed bekijken en leren benoemen. - Op verschillende plaatsen bespreken waar je moet stappen of ietsen. - Leren stoppen vooraleer over te steken! Nooit zomaar de straat over lopen of ietsen. - Nooit oversteken in een bocht! Verder stappen of ietsen tot waar je een goed zicht hebt en waar je zelf beter gezien wordt. - Uitzonderlijk kan het gebeuren dat een kind hulp moet vragen om over te steken. Leer de kinderen daarom hoe ze hulp kunnen vragen aan een herkenbare persoon (agent, postbode ). Vooral bij de jongste kinderen kan je een vast zinnetje inoefenen dat ze dan kunnen gebruiken, zoals Mevrouw, wilt u me helpen oversteken a.u.b.? - Een kruispunt steeds recht oversteken. Voetgangers 6 Je plaats op de openbare weg - Als het kan op het voetpad langs de huizenkant of op een berm stappen. - Als je alleen bent links op de rijbaan stappen. - Op een pad langs de rechterkant stappen. - Groepen voetgangers zijn niet verplicht rechts te stappen. Ze mogen ook links op de rijbaan stappen, op voorwaarde dat ze achter elkaar stappen. - Met je iets aan de hand, ben je een voetganger. - Rolschaatsers of steppers zonder motor gebruiken het voetpad of de berm en volgen de regels van de voetgangers als ze niet sneller dan stapvoets rijden. Rijd je wel sneller dan stapvoets, dan moet je het ietspad gebruiken en de regels die van toepassing zijn voor ietsers volgen. Hindernissen - Hindernissen op het voetpad zoveel mogelijk langs de huizenkant voorbijgaan. Je kan dit oefenen door de hindernissen desnoods zelf aan te brengen. Het gaat om gewone hindernissen (een iets, vuilniszak ) die je dagelijks kan tegenkomen op het voetpad. Oversteken - Oversteken op een zebrapad als er een is. - Zodra kinderen afstanden kunnen inschatten, moeten ze weten dat als er op maximum 30 meter een zebrapad ligt, ze dat moeten gebruiken. - Altijd recht oversteken. - Oversteken tussen geparkeerde voertuigen doe je in principe niet, tenzij het echt niet anders kan. Kinderen hebben immers geen zicht over auto s heen. Het probleem is dubbel: de kinderen zien het verkeer niet en de bestuurders zien de kinderen niet.

7 - Soms kunnen kinderen niet anders dan tussen geparkeerde auto s oversteken. Je kan dit oefenen als volgt: - eerst stilstaan op het voetpad en kijken of de auto s niet zullen vertrekken, - dan het voetpad verlaten, maar opnieuw stoppen aan de kijklijn (de linkerkant van de auto s), - dan pas oversteken zoals gewoonlijk. - Leren kijken of de auto s waartussen ze staan, onbemand zijn en dus niet plots in beweging komen. Fietsers - Op het ietspad of rechts op de rijbaan ietsen als er geen ietspaden zijn. - Je plaats durven innemen: ongeveer 1 meter afstand houden ten opzichte van de rand van de weg of geparkeerde auto s. - Kinderen tot 9 jaar mogen met een kinderiets (wieldiameter tot 50 cm) op het voetpad rijden als ze voetgangers niet in gevaar brengen. 7

8 4 Didactische aanpak In de klas - Je kan vooraf verkeersborden en -regels bespreken, eventueel aan de hand van de foto s in de handleiding. - Fiets je de route, dan moeten de kinderen voldoende ietsvaardig en vertrouwd met de basisverkeersregels zijn. Dat kan door vooraf ietsvaardigheidsoefeningen te organiseren op de speelplaats. Volgende vaardigheden zouden de kinderen al onder de knie moeten hebben: - Het gebruik van de versnellingen. - Omkijken zonder te slingeren. - De arm uitsteken bij het veranderen van richting. - Links afslaan. - Voorrang aan rechts geven. - Rechts afstappen: het is gemakkelijker en veiliger (kant van het voetpad). Een aanbod dat je hierbij kan helpen, is Meester op de iets, ietsvaardigheidstraining onder begeleiding van een ietsmeester op je school. Meer info vind je op: - Nadat je de route hebt afgelegd, kan je aan de hand van de foto s in de handleiding bepaalde situaties, oefeningen en verkeersborden nog een keer bespreken in de klas. Op straat - De kinderen kunnen individueel (buiten schooltijd) en in groep (in schoolverband) op straat hun voetgangersen ietsvaardigheden inoefenen. Ze leren de verkeersregels en -borden toe te passen en geraken meer vertrouwd met andere verkeersdeelnemers. - Zorg ook steeds dat de kinderen en jijzelf op een reglementaire en veilige plaats staan als je uitleg geeft. Probeer dus geen iets- of voetpaden te blokkeren. Evaluatie - Je kan de kinderen vragen wat hen het meest is bijgebleven van de route en de oefeningen, wat ze leuk en minder leuk vinden, wat ze veilige en gevaarlijke plaatsen vinden, wat ze moeilijk en gemakkelijk vinden... - Na het oefenen op de route kunnen de leerkrachten alle bevindingen en ervaringen bundelen en op basis daarvan later eventueel de route aanpassen, info en oefeningen aanvullen... - De leerlingen kunnen het parcours aleggen en de begeleider gaat na of ze dat op een veilige en verantwoorde manier doen. Mogelijke proeven hierbij zijn: Voor voetgangers 1 Einde kleuterschool (onder begeleiding) - De kleuter moet een eind zelfstandig op een voetpad stappen. - Hij moet stoppen vooraleer over te steken, d.w.z. aan de hand van de begeleider trekken om stil te staan. - Niet over de straat rennen wanneer iemand aan de overkant roept. - Een zinnetje kunnen zeggen waarmee hij hulp kan vragen aan een volwassene om in een vreemde en drukke verkeerssituatie over te steken. 2 Einde tweede leerjaar - Een kind kan alleen oversteken in een rustige straat. - Een kind kan alleen een eind wandelen op het voetpad, met en zonder hindernissen. 8

9 3 Einde vijfde leerjaar Een kind kan een omloop individueel aleggen met maximaal drie negatieve opmerkingen. Je kan volgende vaardigheden testen: - Zoeken van een goede oversteekplaats. - Oversteken waar een agent staat. - Oversteken tussen geparkeerde auto s. - Oversteken van een kruispunt zonder voorzieningen. - Oversteken aan verkeerslichten. Voor ietsers 4 Einde derde leerjaar De leerlingen leggen een ietsvaardigheidstest af op de speelplaats. 5 Einde vierde leerjaar - De leerlingen rijden een eenvoudige omloop, waarbij ze bewijzen dat ze: - op de juiste plaats rijden; - op een correcte manier rechts afslaan. 6 Begin zesde leerjaar De leerlingen leggen een omloop af waarbij je o.a. volgende vaardigheden test: - je plaats weten op de openbare weg; - rechts en links afslaan; - een kruispunt oversteken; - een rotonde gebruiken; - manoeuvres zoals vertrekken, inhalen en stoppen. Voor begeleide ietsvaardigheidstraining op school, kan je een beroep doen op het aanbod Meester op de iets. Voor meer info surf je naar Voor achtergrondinformatie over een verkeerseducatieve route, kan je de brochure Met de klas de straat op lezen, te bestellen bij de Vlaamse Stichting Verkeerskunde. 9

10 VERO Voetgangers 10

11 VERO Voetgangers 5.1 Stappen in groep De school veilig verlaten Straat oversteken via een zebrapad Heidebergstraat Wandel de school uit. Leer hoe je stapt in groep en hoe je veilig de school verlaat. Als je vertrekt vanaf de kant van de lagere school, steek je de straat over via het zebrapad en leer je de basisoversteektechniek. Vertrek je vanaf de kant van de kleuterschool, stap je naar rechts en hoef je niet over te steken. Om de basisoversteektechniek in te oefenen, kan je toch de straat oversteken via het zebrapad. Steek daarna terug de straat over. Info & Oefening - Stappen in groep - De school veilig verlaten - Straat oversteken via een zebrapad Stappen in groep De kinderen leren dat ze deel uitmaken van een groep en dat die groep zich op straat bevindt. Ze leren dat ze moeten doorstappen, goed aansluiten en goed moeten uitkijken. Ze luisteren aandachtig naar het verkeer en naar hun begeleider, en ze weten dat ze niet op straat mogen springen. Tips voor het veilig verlaten van de school - Stop altijd even bij het verlaten van de school en stap nooit zomaar de straat op of over. - Kijk naar de verschillende kanten vanwaar verkeer kan komen. - Als gemachtigde opzichters/leerkrachten toezicht houden of je begeleiden bij het oversteken, wacht dan op hun signaal om over te steken en luister naar hun richtlijnen. - Pas op voor openslaande portieren van stilstaande en geparkeerde auto s. - Steek over op een plaats waar je het verkeer goed kan zien en waar bestuurders jou goed kunnen zien. - Pas goed op als je toch tussen geparkeerde voertuigen moet oversteken. Straat oversteken via een zebrapad Oversteken gebeurt best volgens een aangeleerde routine. De basisoversteektechniek is de volgende: - stoppen aan de stoeprand, - eerst links kijken, - dan rechts (om een algemeen beeld van de straat te krijgen), - terug naar links (om zeker te zijn dat die richting wel veilig is), - weer naar rechts (om zeker te zijn dat ook deze richting veilig is), - oversteken terwijl je naar links kijkt, - voor het midden van de rijbaan naar rechts kijken, - goed doorstappen om snel aan de overkant te zijn. 11

12 VERO Voetgangers 5.1 Stappen in groep De school veilig verlaten Straat oversteken via een zebrapad Tips - Niet doen: naar de grond kijken, schuin oversteken of lopen. - Voetgangers zijn zachte weggebruikers. Aan een zebrapad hebben zij voorrang op auto s, motor- en bromietsen en ietsen. Maar ze moeten ook aandachtig zijn en bij het oversteken op een zebrapad altijd goed uitkijken of er geen ander verkeer is en goed doorstappen. - Als je oversteekt op een zebrapad, zijn bestuurders, ook ietsers, verplicht om te stoppen. Bestuurders moeten ook stoppen als voetgangers aanstalten maken om over te steken. Maar leer de kinderen extra voorzichtig te zijn, want niet alle bestuurders stoppen op tijd! Ze mogen pas oversteken als ze zeker zijn dat de auto s zullen stoppen of als ze geen auto s zien aankomen. - Bestuurders mogen nooit stilstaan op een zebrapad, ze stoppen ervoor. Het zebrapad moet vrij blijven voor voetgangers. Sommige bestuurders parkeren veel te dicht bij een zebrapad. Leer de kinderen dat ze in dat geval moeten controleren of de geparkeerde auto s niet gaan vertrekken. Mogelijke tekenen dat de auto gaat vertrekken: - De motor staat aan. - Het achteruitrijlicht of de richtingaanwijzers branden. - Er zit iemand in de auto. Vervolgens mogen ze tot aan de linkerhoek van de auto stappen en daar de basisoversteektechniek beginnen. 12 Oefening: Nadat je een of meerdere keren hebt voorgedaan hoe je moet oversteken, laat je de kinderen individueel oefenen. De anderen mogen tips en aanwijzingen geven die ze onthouden hebben.

13 VERO Voetgangers 5.2 Plaats van de voetganger op de openbare weg Verkeersborden Zone 30 Heidebergstraat Wandel richting rotonde. Er is een voetpad, dus wandel je op het voetpad. Aan het zebrapad zie je een paal met een verkeersbord en een onderbord. Wandel verder tot aan het elektriciteitshokje. Daar zie je nog twee andere verkeersborden en leer je wat zone 30 betekent. Info & Oefeningen - Plaats van de voetganger op de openbare weg - Verkeersborden - Zone 30 Plaats van de voetganger op de openbare weg - Voetgangers gaan op het voetpad of op de berm (verhoogde of gelijkgrondse). Als er geen voetpad of berm is en je bent alleen, dan ga je links op de rijbaan of het ietspad. Je geeft wel voorrang aan ietsers op het ietspad. - Groepen voetgangers van minimum vijf personen die op de rijbaan stappen, vergezeld van een leider, mogen zowel links als rechts op de rijbaan gaan, op voorwaarde dat ze achter elkaar stappen. - Tussen valavond en zonsopgang (of als de zichtbaarheid beperkt is tot 200 m) moet de groep die de rijbaan volgt, uitgerust zijn met volgende signalisatie: - Als de groep rechts stapt: een wit of geel licht vooraan en een rood licht links achteraan. - Als de groep links stapt: een rood licht rechts vooraan en een wit of geel licht rechts achteraan. - Als je een iets aan de hand hebt, ben je ook een voetganger. Ter hoogte van de school is aan beide kanten van de straat een voetpad. Hier kan je dan ook kiezen of je links of rechts wandelt. Je wandelt best aan de kant waar je het minst moet oversteken. Voor de VERO is het interessanter om nu aan de rechterkant van de straat te wandelen. Verkeersborden Er zijn verschillende soorten verkeersborden. De grote groepen zijn: gevaarsborden, gebodsborden, verbodsborden, voorrangsborden en aanwijzingsborden. - Een gevaarsbord kondigt een gevaar aan, iets waarvoor je moet opletten. - Een gebodsbord legt een bepaald gebod op, iets wat je moet doen. - Een verbodsbord legt een bepaald verbod op, iets wat je niet mag doen. - Een voorrangsbord geeft aanwijzingen over wie waar voorrang heeft. - Een aanwijzingsbord geeft bijvoorbeeld aan op welk soort weg je je bevindt. Voor meer informatie zie de verkeersbordeniche achteraan. Het ronde bord met een rood kruis over is een verbodsbord, dat aangeeft dat autobestuurders hier niet mogen stilstaan en niet mogen parkeren. Het onderbord met de pijl geeft aan dat het parkeer- en stilstandverbod geldt voor een lange afstand. Hier geldt het verbod tot aan het volgende verkeersbord. Oefening Vraag een kind om een ander verbodsbord te beschrijven en vraag de andere kinderen zo snel mogelijk te zeggen waar die beschrijving voor staat. Een voorbeeld: het is een rood rond bord met een witte streep op. 13

14 VERO Voetgangers 5.2 Plaats van de voetganger op de openbare weg Verkeersborden Zone 30 Zone 30 Een zone 30 is een gebied waarin automobilisten niet sneller mogen rijden dan 30 km/u. Van autobestuurders wordt verwacht dat ze er trager rijden en uit hoffelijkheid voorrang verlenen aan andere weggebruikers. In een zone 30 mogen voetgangers overal oversteken (de zebrapaden verdwijnen) op voorwaarde ze dat op een verantwoorde manier doen (zie later Oversteken zonder zebrapad, pagina 17). Omdat aan de schoolpoorten twee zebrapaden getekend zijn, wordt aangeraden om toch alleen maar over te steken via de zebrapaden. Twee aanwijzingsborden bakenen het begin en einde van de zone af. Eenmaal in het gebied worden de verkeersborden niet meer herhaald. Het witte bord zone 30 met een streep erdoor geeft aan dat de zone 30 hier eindigt. Dat wil zeggen dat bestuurders vanaf hier weer sneller dan 30 km/u mogen rijden. Het aanwijzingsbord dat het begin van de zone aanduidt, staat aan de kerk en zie je ook aan de overkant van de straat. Het aanwijzingsbord met Leuven op en een streep erover geeft het einde van de bebouwde kom aan. 14

15 VERO Voetgangers 5.3 Verkeersbord De bus nemen Rotonde Rotonde Heidebergstraat Wandel verder tot aan de rotonde. Stap achter elkaar op het smalle voetpad achter de bushalte. Ken je de betekenis van het verkeersbord? Steek de rotonde over via het zebrapad op de Trolieberg en steek daarna het Heidebloempad over zonder zebrapad. Wandel verder de Heidebergstraat in. Info - Verkeersbord - De bus nemen - Rotonde Verkeersbord Het ronde verkeersbord met een rode rand is een verbodsbord, dat verboden toegang aanduidt voor iedere bestuurder, ook voor ietsers. Enkel en alleen De Lijn mag dus over dat stukje van de weg rijden. De bus nemen Welke informatie vind je terug op het haltelabel? - Je vindt informatie over de buslijn die hier voorbijkomt, namelijk buslijn 3 - Je vindt informatie over de halte zelf, namelijk halte Boven-Lo Waar kan je de dienstregeling en het traject van de bus vinden? - In het wachthuisje - Op - Je kan ze opvragen bij de Lijnwinkel op het Martelarenplein 19 te Leuven Kijk goed uit wanneer je in of uit een bus stapt. Komt er geen verkeer aan? Hinder je geen andere voetgangers of ietsers? Pas wanneer het veilig is, stap je in of uit de bus. Rotonde Een rotonde is een rond plein dat auto s en ietsers met de rijrichting mee moeten volgen. - Aan de meeste rotondes zijn zebrapaden voor voetgangers aangelegd. - Indien die er niet zijn, steek je als voetganger over op de plaats waar je aan de overkant meteen weer op de berm kan stappen. - De regel is dat bestuurders op de rotonde voorrang hebben op bestuurders die de rotonde willen oprijden. - Bestuurders moeten hun richtingaanwijzer aanzetten als ze de rotonde verlaten. Soms vergeten automobilisten dat. Je bent dus pas zeker dat een auto niet zal afslaan, als die de straat voorbijrijdt. - Autobestuurders moeten op heel veel zaken letten op een rotonde. Maak oogcontact met bestuurders die de rotonde verlaten om er zeker van te zijn dat ze jou gezien hebben en steek pas over als je zeker bent dat ze stoppen. 15

16 VERO Voetgangers 5.3 Verkeersbord De bus nemen Rotonde Voor het oversteken van de Trolieberg, maak je gebruik van het zebrapad en de basisoversteektechniek: - eerst links kijken, - dan rechts (om een algemeen beeld van de straat te krijgen), - terug naar links (om zeker te zijn dat die richting wel veilig is), - weer naar rechts (om zeker te zijn dat ook deze richting veilig is), - oversteken terwijl je naar links kijkt, - voor het midden van de rijbaan naar rechts kijken, - goed doorstappen, maar niet lopen, om snel aan de overkant te zijn. Tussen de Trolieberg en het Heidebloempad ligt er naast het voetpad (grijze stenen) een strook (roze stenen) die doet denken aan een ietspad. Omdat er geen verkeersbord staat dat aangeeft dat de strook een ietspad is, mogen ietsers daar strikt genomen niet op rijden. Stap voor alle veiligheid toch maar alleen op het grijze gedeelte van het voetpad. Het Heidebloempad steek je over zonder zebrapad. De basistechniek blijft dezelfde. Wel moet je zeer goed oppassen. Hier zijn de automobilisten immers niet verplicht om te stoppen. Zorg ervoor dat, alvorens je oversteekt, de automobilist je steeds gezien heeft. Maak bij het oversteken gebruik van de basisoversteektechniek. 16 Aan de overkant van het Heidebloempad, stap je verder op de roze stenen in de Heidebergstraat. Die stenen worden hier gebruikt om het voetpad aan te duiden.

17 VERO Voetgangers 5.4 Verkeersborden Verhoogd kruispunt Straat oversteken zonder zebrapad Heidebergstraat - Lange Lostraat - Lostraat Stap verder de Heidebergstraat in. Je wandelt voorbij twee verkeersborden. Ken je de betekenis van de borden? Stap verder over het voetpad maar let goed op voor oneffenheden en onkruid. Waar het voetpad te smal is om naast elkaar te lopen, stap je achter elkaar. Het kruispunt met de Lange Lostraat en de Lostraat is een heel gevaarlijk kruispunt. Het is een verhoogd vierarmig kruispunt zonder zebrapaden met veel verkeer. Wees hier extra voorzichtig! Steek eerst de Lange Lostraat over door gebruik te maken van de basisoversteektechniek. Kijk opnieuw goed uit en steek daarna de Lostraat over. Info & Oefeningen - Verkeersborden - Verhoogd kruispunt - Straat oversteken zonder zebrapad 17 Verkeersborden De twee verkeersborden zijn verbodsborden. Het eerste betekent: verboden sneller te rijden dan 50 km/u. Het tweede bord betekent: verboden te parkeren. Zie je het verschil met het verkeersbord dat aangeeft dat stilstaan en parkeren verboden is? Verhoogd kruispunt Het kruispunt met de Lange Lostraat en de Lostraat is een verhoogd kruispunt. Een verhoogd kruispunt houdt het volgende in: - Op een verhoogd kruispunt moeten bestuurders dubbel voorzichtig zijn en mogen ze slechts maximum 30 km/u rijden. - De bedoeling ervan is het verschil in snelheid van auto s, ietsers en voetgangers terug te dringen om het verkeer zo veilig mogelijk te laten verlopen. Straat oversteken zonder zebrapad Om de Lange Lostraat over te steken, is er in de nabijheid (30 meter) geen zebrapad. De straat steek je dus over zonder zebrapad. De basisoversteektechniek blijft dezelfde. Wel moet je zeer goed oppassen. Hier zijn de automobilisten immers niet verplicht om te stoppen. Zorg ervoor dat de automobilist je steeds gezien heeft. Oversteken doe je hier als volgt: - stoppen aan de stoeprand, - eerst links kijken, - dan rechts (om een algemeen beeld van de straat te krijgen), - terug naar links (om zeker te zijn dat die richting wel veilig is), - weer naar rechts (om zeker te zijn dat ook deze richting veilig is), - oversteken terwijl je naar links kijkt, - voor het midden van de rijbaan naar rechts kijken, - goed doorstappen om snel aan de overkant te zijn. - niet doen: naar de grond kijken, schuin oversteken of lopen. Kijk opnieuw goed uit en steek daarna ook de Lostraat over zonder zebrapad.

18 VERO Voetgangers 5.5 Oppassen voor in- en uitritten Verkeersbord Lange Lostraat Stap de Lange Lostraat in. Let goed op voor in- en uitritten. Je ziet een driehoekig verkeersbord met een onderbord. Je wandelt verder tot aan de verhoogde inrichting en steekt de straat over via het zebrapad door gebruik te maken van de basisoversteektechniek. Info & Oefening - Oppassen voor in- en uitritten - Verkeersbord Oppassen voor in- en uitritten In de Lange Lostraat zijn er veel opritten en garagepoorten. Een bestuurder die zijn garage of oprit in- of uitrijdt, moet voorrang verlenen aan de voetgangers op de stoep. Maar bestuurders hebben de voetgangers niet altijd (tijdig) gezien! Zie je een garagepoort openstaan of een auto op een oprit staan, kijk en luister dan goed of de bestuurder niet gaat vertrekken. Mogelijke tekenen dat de auto gaat vertrekken: - De motor staat aan. - Het achteruitrijlicht of de richtingaanwijzers branden. - Er zit iemand in de auto. Komt er een auto aan die vertraagt en zijn richtingaanwijzer aanzet? Probeer dan oogcontact te maken en controleer of de auto wel stopt om je door te laten. Wacht liever even als je niet zeker bent of de bestuurder je gezien heeft. Oefening Laat enkele leerlingen een stukje van de Lange Lostraat stappen terwijl ze bij elke garagepoort of oprit even vertragen, goed kijken en luisteren en oké! roepen voor ze verder wandelen. 18 Verkeersbord Dit verkeersbord is een gevaarsbord dat aangeeft dat je een verhoogde inrichting nadert, een verhoging van de rijbaan die de bestuurders doet afremmen. Op de verhoogde inrichting ligt een zebrapad dat je gebruikt om de Lange Lostraat over te steken.

19 VERO Voetgangers 5.6 Een doorsteekje nemen Oriëntatie: wie weet waar de school ligt? Kamperfoeliepad Ga het Kamperfoeliepad in. Dit is een doorsteekje naar de Pasteelsblokweg. Las hier een oriëntatiemoment in. Steek door naar de Pasteelsblokweg en stap verder op het voetpad aan de linkerkant van de straat. Info & Oefeningen - Een doorsteekje nemen - Oriëntatie: wie weet waar de school ligt? Een doorsteekje nemen Buurtwegen en doorsteekjes zijn vaak de veiligste en kortste routes van en naar de school. Oefening Vraag aan de leerlingen of ze nog doorsteekjes in de buurt kennen? Zo ja, laat ze die vertellen aan de klasgenootjes en vraag om de doorsteekjes aan te duiden op een kaartje. 19 Oriëntatie: wie weet waar de school ligt? Oefening: Laat de kinderen op een stadsplan aanduiden waar de school ligt en waar zij zich nu bevinden. Besteed hierbij aandacht aan verkeerselementen zoals de belangrijke kruispunten of drukke wegen.

20 VERO Voetgangers 5.7 Plaats van de voetganger op de openbare weg Oversteken zonder zebrapad Pasteelsblokweg Draai mee naar links in de Pasteelsblokweg. Hier is op sommige plaatsen geen voetpad. Stap dan op de verhoogde berm en de opritten/grasvelden van de huizen. Vlak voor het einde van de Pasteelsblokweg ligt aan de overkant van de straat opnieuw een voetpad. Steek daar de Pasteelsblokweg over zonder zebrapad. Info & Oefening - Plaats van de voetganger op de openbare weg - Oversteken zonder zebrapad Plaats van de voetganger op de openbare weg Voetgangers gaan op het voetpad of op de berm (verhoogde of gelijkgrondse). Als er geen voetpad of berm is en je bent alleen, dan ga je links op de rijbaan of het ietspad. Je geeft wel voorrang aan ietsers op het ietspad. Straat oversteken zonder zebrapad Om de Pasteelsblokweg over te steken, is er in de nabijheid (30 meter) geen zebrapad. De straat steek je dus over zonder zebrapad. De basisoverteektechniek blijft dezelfde. Wel moet je zeer goed oppassen. Hier zijn de automobilisten immers niet verplicht om te stoppen. Zorg ervoor dat de automobilist je steeds gezien heeft. Kies hiervoor een goede oversteekplaats: niet in een bocht en liefst op een plaats waar niet te veel auto s geparkeerd staan. Tip: als jij de auto s niet kan zien, kunnen de bestuurders jou zeker niet zien. Oefening Laat de leerlingen zelf een goede plaats zoeken om over te steken. Bespreek waarom die plek al dan niet een goede oversteekplaats is. 20

21 VERO Voetgangers 5.8 Voorbij een hindernis gaan Heidebergstraat Sla rechtsaf de Heidebergstraat in. Leer hoe je op een veilige manier hindernissen zoals overhangend groen en een verlichtingspaal kan voorbijstappen. Iets voor de rotonde wordt het voetpad opgedeeld in een roze strook en een grijze strook. Omdat er geen verkeersbord staat dat aangeeft dat de roze strook een fietspad is, mogen fietsers daar eigenlijk niet op rijden. Probeer toch zoveel mogelijk rechts te stappen, in het geval er toch een fietser zou rijden. Info & Oefening - Voorbij een hindernis gaan Voorbij een hindernis gaan Een hindernis op het voetpad of op een berm kan je overal tegenkomen. Een hindernis kan, zoals hier, overhangend groen of een verlichtingspaal zijn. Daarnaast zijn er nog tal van andere hindernissen, zoals een geparkeerd voertuig, een lading zand, vuilniszakken, een iets op het voetpad, Steek die liefst langs de huizenkant voorbij. Als voetganger probeer je altijd eerst een hindernis voorbij te gaan zonder op de rijbaan of op het ietspad te stappen. Moet je dit toch doen omdat de hindernis het hele voetpad inpalmt, kijk dan altijd eerst goed achter je of er geen verkeer aankomt op de rijbaan. Stap pas op de rijbaan als er geen verkeer is en ga zo snel mogelijk terug op het voetpad of de berm. Moet je voorbij een auto stappen, kijk dan altijd goed uit of de auto niet gaat vertrekken. Mogelijke tekenen dat de auto gaat vertrekken: - De motor staat aan. - Het achteruitrijlicht of de richtingaanwijzers branden. - Er zit iemand in de auto. Het kan ook zijn dat iemand het portier opent. Wie in de auto zit, mag het portier pas openen als er niemand voorbijkomt, maar hou er als zachte weggebruiker rekening mee dat je nooit te dicht tegen de auto aan stapt of ietst. Mocht het zijn dat een bestuurder of passagier toch plots een portier opent, dan is de kans kleiner dat er een ongeluk gebeurt. Oefening Laat de leerlingen bedenken hoe ze de hindernis best kunnen passeren, wijs hen op mogelijke gevaren en geef eventueel eerst zelf het goede voorbeeld. Laat vervolgens enkele leerlingen individueel de hindernis voorbijlopen. De andere leerlingen mogen zeggen of die het goed deden. 21

22 VERO Voetgangers 5.9 Verkeersborden Heidebergstraat Stap langs de rotonde verder de Heidebergstraat in. Aan je rechterzijde zie je een paal met drie verschillende verkeersborden en een onderbord. Vlak aan de schoolpoort staat een verkeersbord met oranje lichten. Ken je de betekenis van al die borden? Je bent nu terug aan de schoolpoort. Info - Verkeersborden Verkeersborden Op de paal hangen drie verschillende soorten verkeersborden: een gevaarsbord, een aanwijzingsbord en een verbodsbord. Het gevaarsbord geeft aan dat bestuurders een plaats naderen waar veel kinderen komen. Het aanwijzingsbord duidt het begin van een zone 30 aan. Het verbodsbord geeft aan dat men vanaf die plaats niet mag parkeren. Het aanwijzingsbord met de knipperlichten duidt een oversteekplaats voor voetgangers aan. Bestuurders moeten zich klaar houden om voorrang te verlenen aan voetgangers die (willen) oversteken via het zebrapad 22

23 VERO Voetgangers 5.10 Extra: van parking Monte Rosa tot aan schoolpoort Parking Monte Rosa Als je van parking Monte Rosa naar school stapt moet je goed oppassen voor geparkeerde auto s. Stap niet achter de auto s maar steek de Kamperfoelieweg over zodat je in de berm of op het voetpad kan stappen. De straat heeft geen zebrapad dus wees zeer voorzichtig wanneer je de straat oversteekt! Als je van de school naar parking Monte Rosa stapt, stap dan zo lang als je kan op het voetpad of de berm. Als je de straat oversteekt, kan het zijn dat je dit van tussen geparkeerde auto s moet doen. Let hier heel goed op want bestuurders kunnen je niet goed zien! Let ook goed op voor auto s die achteruit uit hun parkeerplaats rijden! Indien mogelijk vraag hulp van een volwassene bij het oversteken! Info & Oefeningen - Oppassen voor geparkeerde auto s - Straat oversteken zonder zebrapad 23 Oppassen voor geparkeerde auto s Op de parking van Monte Rosa staan de auto s haaks geparkeerd. Auto s die vertrekken, rijden meestal achteruit hun parkeerplaats uit. Kleine kinderen zijn moeilijk zichtbaar voor achteruit rijdende chauffeurs. Pas hier dus heel goed op! - Als je voorbij geparkeerde auto s moet, kijk je altijd goed uit. Een bestuurder die zijn parkeerplaats verlaat of wil inrijden, moet voorrang geven aan een voorbijganger. Als je dus zoals hier een auto langs achter moet voorbijgaan, dan heb je voorrang. - Maar: een vertrekkende bestuurder heeft een voetganger, en zeker kleine voetgangers, soms niet gezien. Kinderen moeten dus leren om goed te kijken en te luisteren naar de auto s. Het probleem is ook dat kinderen geen zicht over auto s heen hebben. - Leer de kinderen eerst even stil te staan vooraleer ze voorbij de auto stappen. Laat hen de auto bekijken en vraag hen goed te luisteren: 1. Zit er een bestuurder in? 2. Staat de motor aan? 3. Brandt het witte achteruitrijlicht? Is dat niet het geval, dan kunnen ze de auto voorbijgaan. Dat doen ze bij elke auto. Oefening: Laat de leerlingen de drie bovenstaande vragen bij het passeren van geparkeerde auto s luidop zeggen en beantwoorden. Pas na het beantwoorden van die vragen, mogen ze de auto voorbij wandelen.

24 VERO Voetgangers 5.10 Extra: van parking Monte Rosa tot aan schoolpoort Straat oversteken zonder zebrapad Om de Kamperfoelieweg over te steken, is er in de nabijheid (30 meter) geen zebrapad. De straat steek je dus over zonder zebrapad. De basisoversteektechniek blijft dezelfde. Wel moet je zeer goed oppassen. Hier zijn de automobilisten immers niet verplicht om te stoppen. Zorg ervoor dat de automobilist je steeds gezien heeft. Als jij de auto s niet kan zien, kunnen de bestuurders jou zeker niet zien! Oefen de volgende techniek in: - eerst stilstaan op het voetpad en kijken of de auto s niet zullen vertrekken, - dan het voetpad verlaten, maar opnieuw stoppen aan de kijklijn (de linkerkant van de auto s), - dan pas oversteken zoals gewoonlijk. 24

25 VERO Fietsers 6 25

26 VERO Fietsers 6.1 De wettelijke uitrusting van de iets Tips om de school veilig te verlaten Straat oversteken Heidebergstraat Verlaat de school aan de kant van de lagere school. Bespreek wat de wettelijke uitrusting van de fiets is en leer hoe je de school veilig verlaat. Steek de Heidebergstraat over en fiets naar links. Info & Oefening - De wettelijke uitrusting van de iets - Tips om de school veilig te verlaten - Straat oversteken De wettelijke uitrusting van de iets Ter illustratie kan je een ietscontrolekaart gebruiken (zie politie of BIVV). - Een ietsbel hoorbaar vanaf 20 meter. - Verlichting en relectoren. Gewone ietsen moeten uitgerust zijn met: - een wit of geel licht vooraan; - een witte relector vooraan; - een rood licht achteraan; - een rode relector achteraan; - op elke pedaal twee witte of gele relectoren; - op elk wiel twee gele of oranje relectoren vastgemaakt aan de spaken en/of op elke band twee witte relecterende stroken. - Kleine ietsen, terreinietsen en koersietsen zonder spatbord moeten niet uitgerust zijn met die verlichting en relectoren als ze enkel overdag bij goede zichtbaarheid gebruikt worden. - Lichten en relectoren zijn verplicht op ALLE ietsen waarmee je op de openbare weg rijdt tussen het vallen van de avond en het aanbreken van de dag, en als het niet mogelijk is om duidelijk te zien op een afstand van 200 meter. Lichten mogen op de iets, op de ietser of op de boekentas bevestigd worden en mogen knipperen. Leerlingen zorgen best dat ze altijd goede lichten op de iets of bij zich hebben. Zo komen ze niet voor verrassingen te staan. - Remmen: een rem voor- en achteraan. Kinderietsen met een wieldiameter kleiner dan 50 centimeter moeten slechts één rem hebben. - Verder moeten uiteraard de banden, de ketting, het stuur en het zadel in orde zijn. - Je schooltas maak je goed vast achter op de iets of draag je op je rug. Je neemt nooit bagage in je hand of aan het stuur. - Draag een ietshelm. Een ietshelm beschermt bij aanrijdingen, als je valt. Een helm beschermt je hoofd als je tegen de stoeprand, een muur, de grond of je eigen iets terechtkomt. Als je een ietshelm draagt, verminder je de kans op hoofd- en hersenletsel. 26 Tips om de school veilig te verlaten - Stop altijd even als je de school verlaat en stap of iets nooit zomaar meteen de straat op of over. - Als leerkrachten of gemachtigde opzichters toezicht houden of je begeleiden bij het oversteken, wacht dan op hun signaal om over te steken en luister naar hun richtlijnen. - Pas op voor openslaande portieren van stilstaande en geparkeerde auto s.

27 VERO Fietsers 6.1 De wettelijke uitrusting van de iets Tips om de school veilig te verlaten Straat oversteken Straat oversteken Hier kan je best oversteken met de iets aan de hand. Je steekt over via het zebrapad. Zodra je de overkant van de straat hebt bereikt, stap je op je iets en iets je naar links, richting rotonde. Oversteken doe je zo: - stoppen aan de stoeprand, - eerst links kijken, - dan rechts (om een algemeen beeld van de straat te krijgen), - terug links (om zeker te zijn dat die richting wel veilig is), - weer naar rechts (om zeker te zijn dat ook deze richting veilig is), - oversteken terwijl je naar links kijkt, - voor het midden van de rijbaan naar rechts kijken, - goed doorstappen om snel aan de overkant te zijn, - goed opletten dat je hier geen andere gebruikers van het zebrapad en de stoep hindert, - zodra je de overkant van de straat bereikt hebt, stap je terug op je iets en iets je verder aan de rechterkant van de rijweg, Tips Niet doen: schuin oversteken, over het zebrapad ietsen of lopen. Als je oversteekt op een zebrapad met de iets aan de hand, zijn bestuurders verplicht om te stoppen. Bestuurders moeten immers stoppen als voetgangers aanstalten maken om over te steken. Maar leer de kinderen extra voorzichtig te zijn, want ervaring leert dat niet alle bestuurders stoppen! Ze mogen pas oversteken als ze zeker zijn dat de auto s zullen stoppen of als ze geen auto s zien aankomen. Oefening Nadat je een of meerdere keren hebt voorgedaan hoe je moet oversteken, laat je de kinderen individueel oefenen. De anderen mogen tips en aanwijzingen geven die ze onthouden hebben. 27

28 VERO Fietsers 6.2 Plaats op de openbare weg Geparkeerde auto s voorbijrijden Verkeersborden Heidebergstraat Fiets verder in de Heidebergstraat. Bespreek wat je plaats op de openbare weg is. Leer hoe je geparkeerde auto s op een veilige manier voorbijrijdt. Er staat een wit verkeersbord met zone 30 op en een streep erdoor. Welk type verkeersbord is dit en wat betekent dit precies? Info & Oefeningen - Plaats op de openbare weg - Geparkeerde auto s voorbijrijden - Verkeersborden Plaats op de openbare weg In de Heidebergstraat is geen ietspad. Dan rijd je rechts. Hoewel het hier wel mag, rijd je best niet met twee naast elkaar. De algemene regels zijn: - Op ietspaden mag je met twee naast elkaar rijden, als je andere weggebruikers van het ietspad niet hindert of in gevaar brengt. Moet je andere weggebruikers kruisen of inhalen, of word je ingehaald, dan iets je achter elkaar. - Fietsers die de rijbaan volgen, mogen binnen de bebouwde kom met twee naast elkaar rijden, behalve wanneer kruisen met een tegenligger niet mogelijk is. Buiten de bebouwde kom moeten ietsers achter elkaar rijden bij het naderen van achteropkomend verkeer. - Op de rijbaan hou je best een beetje reserve langs je rechterkant. Anders loop je het risico van de rijbaan gereden te worden of ga je misschien in de goot rijden met kans op vallen. Laat ongeveer 1 meter afstand ten opzichte van de stoeprand of geparkeerde auto s. - Let op voor parkerende auto s. Als een auto stopt bij een lege parkeerplaats en zijn richtingaanwijzer aanzet, stop en wacht dan liever tot de wagen geparkeerd is. Oefening Laat de leerlingen zeggen waar ze hier moeten fietsen. Laat hen vervolgens op de juiste plaats enkele meters fietsen 28 Geparkeerde auto s voorbijrijden Als ietser moet je soms plots uitwijken voor hindernissen op het ietspad of op de rijbaan. De meest voorkomende oorzaak is een autoportier dat plots openzwaait of een auto die een parkeerplaats verlaat. Let hiervoor op in de Heidebergstraat. Automobilisten mogen nooit zomaar hun portier openzwaaien of hun parkeerplaats verlaten, maar het gebeurt. Als ietser ben je maar beter voorbereid. Jonge ietsers leren dus best anticiperend kijken. Dat wil zeggen: geconcentreerd vooruitkijken om zoveel mogelijk risicosituaties tijdig te kunnen inzien en in te schatten: kijken of er iemand in de auto zit, nagaan of een richtingaanwijzer knippert en luisteren of de motor draait. Op het moment van een onverwachte situatie is een snelle beslissing nodig: hard remmen en tijdig kunnen stoppen, veilig kunnen uitwijken Plots kunnen uitwijken op een veilige manier, is zeer moeilijk en vraagt veel vaardigheid en ervaring.

29 VERO Fietsers 6.2 Plaats op de openbare weg Geparkeerde auto s voorbijrijden Verkeersborden Oefening Als je je eigen wagen in de straat kunt parkeren, kan je een leerling laten plaatsnemen in de auto en af en toe het portier een klein stukje laten openen. De andere leerlingen weten liefst niet om welke auto het gaat. Ze fietsen er een voor een langs, kijken goed in welke auto de leerling zit, vertragen als ze die auto naderen en stoppen als het portier opengaat. Zeer fietsvaardige leerlingen kunnen omkijken en al fietsend het portier ontwijken. Verkeersborden Er bestaan verschillende soorten verkeersborden. De meest gekende zijn: gevaarsborden, gebodsborden, verbodsborden, voorrangsborden en aanwijzingsborden. - Een gevaarsbord kondigt een gevaar aan, iets waarvoor je moet opletten. - Een gebodsbord legt een bepaald gebod op, iets wat je moet doen. - Een verbodsbord legt een bepaald verbod op, iets wat je niet mag doen. - Een voorrangsbord geeft aanwijzingen over wie waar voorrang heeft. - Een aanwijzingsbord geeft bijvoorbeeld aan op welk soort weg je je bevindt. Het witte bord zone 30 met een streep erdoor is een aanwijzingsbord. Dat geeft aan dat de zone 30 hier eindigt. Dat wil zeggen dat bestuurders vanaf hier weer sneller dan 30 km/u mogen rijden. Oefening Vraag een kind om een andere aanwijzingsbord te omschrijven. Vraag de andere leerlingen zo snel mogelijk te zeggen waar dat voor staat. Een voorbeeld: het is een groot, vierkantig bord met een zwarte rand, waarop gebouwen in het zwart staan. 29

30 VERO Fietsers 6.3 Fietssuggestiestrook Rotonde Rotonde Heidebergstraat Vlak voor de rotonde start een fietssuggestiestrook. Wat is het verschil met een fietspad? Leer nu hoe je op een veilige wijze de rotonde oversteekt. Info & Oefeningen - Fietssuggestiestrook - Rotonde Fietssuggestiestrook Een ietssuggestiestrook is een gedeelte van de weg in een andere kleur of materiaal dan de rest van de rijbaan, in het rood bijvoorbeeld. Het is een opvallende strook op de rand van de rijbaan die niet wordt afgebakend door strepen en niet is aangeduid door een speciaal verkeersbord omdat de strook deel uitmaakt van de rijbaan. Dit betekent dat er voertuigen op mogen rijden. Voertuigen mogen ook stilstaan en parkeren op de ietssuggestiestrook. Een ietspad daarentegen is een deel van de openbare weg dat voor het verkeer van ietsers en bromietsers klasse A is voorbehouden. Auto s mogen er dus geen gebruik van maken want een ietspad maakt geen deel uit van de rijbaan. Rotonde Een rotonde is een rond plein dat je met de rijrichting mee moet volgen. Aan de rotonde zie je een omgekeerde driehoek en haaientanden op de rijbaan. De omgekeerde driehoek is een voorrangsbord en betekent dat weggebruikers die uit die straat komen zo nodig moeten stoppen en voorrang moeten verlenen aan weggebruikers op de rotonde. De regel is dat bestuurders op de rotonde voorrang hebben op bestuurders die de rotonde willen oprijden. Bij het oprijden van de rotonde moeten bestuurders geen richtingaanwijzers gebruiken. Om de rotonde te verlaten, moeten de richtingaanwijzers wel gebruikt worden. Zo rijd je als ietser de rotonde op : - Bij het oprijden van een rotonde geef je voorrang aan weggebruikers op de rotonde. Je ziet de haaientanden staan, die duidelijk aangeven dat je moet stoppen en voorrang verlenen. - Is er een ietspad, gebruik dat dan. Is er geen en moet je op de rijbaan ietsen, iets dan niet uiterst rechts op de rotonde, maar maak jezelf goed zichtbaar en iets in het midden van de rijstrook. - Automobilisten die willen afslaan, moeten doorgaande ietsers op de rotonde voorrang geven. Omdat dit niet altijd gebeurt, kan je als ietser dan best vertragen en zo nodig je voorrang afgeven in plaats van aangereden te worden! Kijk bij elke afslag achterom om na te gaan of de auto achter je zijn richtingaanwijzer heeft aangezet en of hij voor je stopt. - Geef een teken met je rechterarm als je de rotonde wil verlaten. - Geef bij het verlaten van de rotonde voorrang aan voetgangers die via het zebrapad de Heidebergstraat willen oversteken. Op de rotonde is geen ietspad maar wel een ietssuggestiestrook. Je bent als ietser niet verplicht om een ietssuggestiestrook te gebruiken. Om je zichtbaarheid te verhogen, iets je hier best toch in het midden van de rijstrook. 30

31 VERO Fietsers 6.3 Fietssuggestiestrook Rotonde Wees dubbel op je hoede als je in de buurt van vrachtwagens komt. Naast, voor en achter de vrachtwagen zijn er heel wat gevarenzones waar de chauffeur je niet kan zien, de zogenaamde dode hoek. Hou voldoende afstand achter of voor de vrachtwagen. Rechts van de vrachtwagen is de dodehoekzone het grootst. Dus zeker opletten voor naar rechts afslaande vrachtwagens! Kan jij de chauffeur niet zien, dan kan hij jou ook niet zien! Het is verboden om te ietsen op het voetpad. Vind je ietsen op de rijweg echter te gevaarlijk, dan kan je afstappen en met je iets aan de hand via het voetpad en zebrapad de rotonde nemen. Oefening Leg eerst goed uit hoe de leerlingen de rotonde moeten nemen. Rijd zelf een rondje rond de rotonde als voorbeeld en laat de leerlingen alle tips nog eens herhalen. Laat de leerlingen vervolgens individueel een rondje rond de rotonde rijden. De andere leerlingen mogen zeggen wat elke leerling goed of fout deed. Oefening Als de leerlingen al goed vertrouwd zijn met de VERO voor voetgangers en fietsers, kan je hier een gecombineerde oefening doen. De helft van de leerlingen zijn voetgangers die via de zebrapaden rond de rotonde stappen (in beide richtingen). De andere helft fietst de rotonde rond en geeft voorrang aan de overstekende voetgangers. 31

32 VERO Fietsers 6.4 Voorrang aan rechts verlenen Links afslaan op een druk kruispunt Heidebergstraat - Lange Lostraat - Lostraat Fiets verder in de Heidebergstraat tot aan het kruispunt met de Lange Lostraat en de Lostraat. Dit is een heel gevaarlijk kruispunt waar voorrang van rechts geldt. Eerst leer je hoe je een voorrang aan rechts moet verlenen, daarna leer je het kruispunt in twee stappen over te steken. Info & Oefeningen - Voorrang aan rechts verlenen - Links afslaan op een druk kruispunt Voorrang aan rechts verlenen Op het kruispunt van de Heidebergstraat met de Lange Lostraat en de Lostraat geldt voorrang van rechts. Dat betekent dat je bestuurders die van rechts komen, moet laten voorgaan en dat je dus zo nodig zal moeten vertragen of stoppen. Tijd om wat je geleerd hebt over voorrang aan rechts verlenen, in praktijk om te zetten. - Voorrang aan rechts verlenen, betekent dat je bestuurders die van rechts komen, moet laten voorgaan en dat je dus zal moeten vertragen of stoppen. - Kinderen die al goed kunnen ietsen, kunnen erg traag ietsen en zeer snel beslissen of stoppen nodig is of niet. - Kinderen die niet zo vertrouwd zijn met ietsen in het echte verkeer, leer je best altijd te stoppen voor ze het kruispunt oversteken. Ze vertrekken pas als er geen verkeer meer van rechts komt. Oefening Vraag de leerlingen welke voorrangsregel hier geldt en hoe ze dat kunnen zien. 32 Links afslaan op een druk kruispunt Links afslaan is het moeilijkste manoeuvre voor kinderen. Ze moeten de techniek grondig ingeoefend hebben tijdens hun ietsvaardigheidstraining, vooraleer ze die in het echter verkeer gaan toepassen. Het kruispunt van de Heidebergstraat met de Lange Lostraat en de Lostraat kan erg druk zijn. Je steekt hier best in twee keer over. - Vertraag. - Kijk achterom om te zien of je niet ingehaald wordt door een wagen die rechts wil afslaan (let op de richtingaanwijzer). - Controleer aan wie je voorrang moet verlenen op dit kruispunt. - Kijk rechtdoor of er geen tegenliggers willen afdraaien die je de pas kunnen afsnijden. - Kijk goed naar rechts en links. - Als het veilig is, steek je in een rechte lijn over. - Stop en draai je iets, zodat je met je gezicht naar de Lange Lostraat, richting Pasteelsblokweg staat. - Steek op dezelfde manier als hierboven over. Oefening Vraag de leerlingen hardop te zeggen wat ze zien en doen. Zo krijg je zicht op het proces dat zich afspeelt. De kinderen zijn op die manier ook verplicht om de techniek te verwoorden.

33 VERO Fietsers 6.5 Verkeersbord Links afslaan Lange Lostraat - Kamperfoeliepad Fiets nu verder in de Lange Lostraat. Je ziet een driehoekig verkeersbord met een onderbord. Aan de verhoogde inrichting sla je links af het Kamperfoeliepad in. Rijd nu verder aan de rechterzijde van het pad. Info & Oefening - Verkeersbord - Links afslaan Verkeersbord Dit verkeersbord is een gevaarsbord dat aangeeft dat je een verhoogde inrichting nadert, een verhoging van de rijbaan die de bestuurders doet afremmen. Links afslaan Links afslaan naar het Kamperfoeliepad doe je als volgt: - Stop langs de rechterkant van de rijbaan of minder je snelheid. - Kijk over je linkerschouder of het veilig is om af te slaan. - Kijk ook naar de andere kanten vanwaar verkeer kan komen. - Steek je linkerarm uit om aan te geven dat je links wil afslaan. - Als het veilig is, sla je met een zo groot mogelijke bocht links af. - Fiets met beide handen aan het stuur verder langs de rechterkant van het pad. Geef voorrang aan voetgangers die via het zebrapad oversteken! Oefening Vraag de leerlingen hardop te zeggen wat ze zien en doen. Zo krijg je zicht op het proces dat zich afspeelt. De kinderen zijn op die manier ook verplicht om de techniek te verwoorden. 33

34 VERO Fietsers 6.6 In- en uitritten voorbijrijden Rechts afslaan bij een T-kruispunt Pasteelsblokweg Rijd verder aan de rechterzijde van de Pasteelsblokweg. Let goed op voor de in- en uitritten aan de huizen. Fiets verder tot aan het kruispunt met de Heidebergstraat. Info & Oefeningen - In- en uitritten voorbijrijden - Rechts afslaan bij een T-kruispunt In- en uitritten voorbijrijden In de Pasteelsblokweg hebben verschillende huizen een parkeerplaats aan de voorzijde van hun huis. De auto s rijden achteruit van de parking af en zien je dus niet goed. Let goed op. Enkele punten waarop je kan letten: - Is er net iemand in de auto gestapt? - Brandt het witte licht dat wil zeggen dat de auto in achteruit staat? - Zie je iemand in de auto zitten? - Zie je de auto bewegen? - Hoor je de motor? Oefening Laat de leerlingen opsommen waaraan je kunt zien of een auto misschien gaat vertrekken. Laat hen vervolgens een voor een een stukje door de straat fietsen en oké! roepen bij elke oprit waar geen gevaarlijke auto staat. Komen ze voorbij een auto die aan een van de risicopunten voldoet, vertragen ze, kijken ze goed naar de auto en stoppen ze zodra de auto de straat nadert. 34 Rechts afslaan bij een T-kruispunt Bij het T-kruispunt van de Pasteelsblokweg en de Heidebergstraat sla je rechts af. Bij een T-kruispunt mondt de ene weg loodrecht uit op de andere en stopt. Als je een T-kruispunt oversteekt, moet je, afhankelijk van de plaats waar je staat en de richting die je uit wil, kijken naar alle richtingen waaruit verkeer kan komen. Hier kijk je dus goed naar links en achter je. Rechts afslaan, doe je hier als volgt : - Bij het naderen van een T-kruispunt vertraag je of stop je, kijk je altijd goed uit naar alle kanten vanwaar verkeer kan komen (hier links en achter je). - Steek je rechterarm uit om aan weggebruikers achter je duidelijk te maken dat je rechts afslaat. - Draai met een scherpe bocht rechts af en iets met beide handen aan het stuur verder langs de rechterkant van de rijbaan in de Heidebergstraat In principe hebben de bestuurders die uit de Pasteelsblokweg komen voorrang op de bestuurders die links vanuit de Heidebergstraat komen (er geldt voorrang van rechts). Omdat de Pasteelsblokweg een doodlopende straat is, vergeten bestuurders uit de Heidebergstraat vaak voorrang te verlenen. Kijk dus goed uit wanneer je de Heidebergstraat uitrijdt! Oefening Vraag de leerlingen hardop te zeggen wat ze zien en doen. Zo krijg je zicht op het proces dat zich afspeelt. De kinderen zijn op die manier ook verplicht om de techniek te verwoorden.

35 VERO Fietsers 6.7 Geparkeerde auto s voorbijrijden Plaats op de openbare weg Rotonde Verkeersborden Heidebergstraat Fiets verder aan de rechterzijde van de weg. Pas goed op voor geparkeerde auto s. Vlak voor de rotonde wordt het voetpad opgedeeld in een roze strook en een grijze strook. Omdat er geen verkeersbord staat dat aangeeft dat de roze strook een fietspad is, mag je daar strikt genomen niet fietsen. Rijd verder over de rotonde. Je komt voorbij heel wat verkeersborden. Wat betekenen ze? Info - Geparkeerde auto s voorbijrijden - Plaats op de openbare weg - Verkeersborden Geparkeerde auto s voorbijrijden Als ietser moet je soms plots uitwijken voor hindernissen op het ietspad of op de rijbaan. De meest voorkomende oorzaak is een autoportier dat plots openzwaait of een auto die een parkeerplaats verlaat. Let hiervoor op in de Heidebergstraat. Leer de leerlingen ook hier opnieuw geconcentreerd vooruit kijken om zoveel mogelijk risicosituaties tijdig te kunnen inzien en in te schatten: kijken of er iemand in de auto zit, nagaan of een richtingaanwijzer knippert en luisteren of de motor draait. Op het moment van een onverwachte situatie is een snelle beslissing nodig: hard remmen en tijdig kunnen stoppen, veilig kunnen uitwijken Plots kunnen uitwijken op een veilige manier, is zeer moeilijk en vraagt veel vaardigheid en ervaring. Plaats op de openbare weg Als er een ietspad ligt, zijn ietsers verplicht om het te gebruiken. Vlak voor de rotonde wordt het voetpad opgedeeld in een roze strook en een grijze strook. Omdat er geen verkeersbord staat dat aangeeft dat de roze strook een ietspad is, mag je daar niet ietsen. Rotonde Pas opnieuw de aangeleerde techniek toe om de rotonde op te rijden: - Bij het oprijden van een rotonde geef je voorrang aan weggebruikers op de rotonde. Je ziet de haaientanden staan, die duidelijk aangeven dat je moet stoppen en voorrang verlenen. - Is er een ietspad, gebruik dat dan. Is er geen en moet je op de rijbaan ietsen, iets dan niet uiterst rechts op de rotonde, maar maak jezelf goed zichtbaar en iets in het midden van de rijstrook. - Automobilisten die willen afslaan, moeten doorgaande ietsers op de rotonde voorrang geven. Omdat dit niet altijd gebeurt, kan je als ietser dan best vertragen en zo nodig je voorrang afgeven in plaats van aangereden te worden! Kijk bij elke afslag achterom om na te gaan of de auto achter je zijn richtingaanwijzer heeft aangezet en of hij voor je stopt. - Geef een teken met je rechterarm als je de rotonde wil verlaten. Op de rotonde is geen ietspad, dus maak je als ietser gebruik van de rijweg. 35

36 VERO Fietsers 6.7 Geparkeerde auto s voorbijrijden Plaats op de openbare weg Rotonde Verkeersborden Verkeersborden Op een paal hangen drie verschillende soorten verkeersborden: een gevaarsbord, een aanwijzingsbord en een verbodsbord. Het gevaarsbord geeft aan dat bestuurders een plaats naderen waar veel kinderen komen. Het aanwijzingsbord duidt het begin van een zone 30 aan. Het verbodsbord geeft aan dat men vanaf die plaats niet mag parkeren. Het aanwijzingsbord met de knipperlichten duidt een oversteekplaats voor voetgangers aan. Bestuurders moeten zich klaar houden om voorrang te verlenen aan voetgangers die (willen) oversteken via het zebrapad. Ook als ietser ben je een bestuurder en moet je voorrang verlenen! 36

37 VERO Fietsers 6.8 Voorrang aan rechts verlenen Links afslaan Heibergstraat - Kamperfoelieweg - Koetsweg Fiets voorbij de school en verleen voorrang aan rechts voor auto s die van de Kamperfoelieweg (parking Monte Rosa) komen. Rijd daarna heel voorzichtig de berg naar beneden. Houd hierbij je remmen een beetje ingetrokken. Vertraag of stop onderaan de berg om links in de Koetsweg af te slaan. Info - Voorrang aan rechts verlenen - Links afslaan Voorrang aan rechts verlenen Op het kruispunt van de Heibergstraat met de Kamperfoelieweg geldt voorrang van rechts. Dat betekent dat je bestuurders die van rechts komen, moet laten voorgaan en dat je dus zo nodig zal moeten vertragen of stoppen. Tijd om wat je geleerd hebt over voorrang aan rechts verlenen, in praktijk om te zetten. - Voorrang aan rechts verlenen, betekent dat je bestuurders die van rechts komen, moet laten voorgaan en dat je dus zal moeten vertragen of stoppen. - Kinderen die al goed kunnen ietsen, kunnen erg traag ietsen en zeer snel beslissen of stoppen nodig is of niet. - Kinderen die niet zo vertrouwd zijn met ietsen in het echte verkeer, leer je best altijd te stoppen voor ze het kruispunt oversteken. Ze vertrekken pas als er geen verkeer meer van rechts komt. Links afslaan Wees zeer voorzichtig aan het kruispunt met de Koetsweg: - Vertraag een stukje voor het kruispunt. - Kijk over je linkerschouder of het veilig is om af te slaan. - Steek je linkerarm uit om aan te geven dat je wil voorsorteren. - Neem je stuur opnieuw met beide handen vast en rijd naar het midden van de rijstrook als er geen verkeer achter je is of als de auto s voor je vertragen. - Kijk goed aan wie je voorrang moet verlenen. Let op: tegenliggers uit de Heidebergstraat moet je altijd voorrang verlenen. - Steek je linkerarm uit om aan te geven dat je links wil afslaan. - Kijk links, rechts en voor je of er verkeer aankomt. - Als het veilig is, sla je met beide handen aan het stuur met een zo groot mogelijke bocht links af, iets verder langs de rechterkant van de rijbaan. Zijn de leerlingen nog niet heel ietsvaardig, dan stoppen ze best aan het kruispunt, vooraleer ze de bocht nemen. Later kunnen ze de techniek in een vloeiende beweging leren maken. De eerste keren kan je als leerkracht het manoeuvre samen met elke leerling uitvoeren. Vervolgens moeten zij het zelfstandig leren uitvoeren. 37

38 VERO Fietsers 6.9 Rechts afslaan Voorrangsbord Links afslaan bij een T-kruispunt Koetsweg - Lodreef Fiets verder in de Koetsweg. Kijk opnieuw uit voor geparkeerde voertuigen. Als er geen auto s geparkeerd staan, mag je over de witte lijnen van de parkeervakken rijden. Rijd echter niet al zigzaggend over de weg. Sla rechts de Lodreef in. Op het einde van de Lodreef staat een voorrangsbord. Stop en sla links de Platte Lostraat in. Info & Oefeningen - Rechts afslaan - Voorrangsbord - Links afslaan bij een T-kruispunt Rechts afslaan Sla rechtsaf de Lodreef in. Dit doe je zo: - Je steekt je arm uit naar rechts. - Je neemt een scherpe bocht naar rechts. - Met beide handen aan het stuur rijd je verder, rechts op de rijbaan. Voorrangsbord Op het einde van de Lodreef staat een omgekeerde driehoek met rode rand. Dit is een voorrangsbord, dat aangeeft aan dat er voorrang moet worden verleend aan bestuurders die zich op de Platte Lostraat bevinden. Links afslaan bij een T-kruispunt Bij het T-kruispunt van de Lodreef en de Platte Lostraat sla je links af. Bij een T-kruispunt mondt de ene weg loodrecht uit op de andere en stopt. Als je een T-kruispunt oversteekt, moet je, afhankelijk van de plaats waar je staat en de richting die je uit wil, kijken naar alle richtingen waaruit verkeer kan komen. Hier kijk je dus goed naar links, rechts en achter je. Links afslaan, doe je hier als volgt : - Bij het naderen van een T-kruispunt vertraag je of stop je, kijk je altijd goed uit naar alle kanten vanwaar verkeer kan komen (hier links, rechts en achter je). De Platte Lostraat is een heel drukke straat en de zichtbaarheid is niet altijd heel goed. Het is veiliger om hier in plaats van alleen te vertragen, helemaal te stoppen. - Steek je linkerarm uit om aan weggebruikers achter je duidelijk te maken dat je links afslaat. - Draai met een scherpe bocht links af en iets met beide handen aan het stuur verder langs de rechterkant van de rijbaan in de Platte Lostraat. 38

39 VERO Fietsers 6.10 Voorrangsbord Voorrang aan rechts Fietsoversteekplaats Platte Lostraat - Désiré Mellaertsstraat Vlak voor de Désiré Mellaertsstraat staat nog een voorrangsbord. Ken je de betekenis ervan? Sla daarna rechts de Désiré Mellaertsstraat in. Geef voorrang aan voetgangers die via het zebrapad oversteken. Fiets verder en geef ook voorrang aan bestuurders die uit de Ploegstaart komen. Sla rechts de doorsteek aan de apotheker in. Info - Voorrangsbord - Voorrang aan rechts - Fietsoversteekplaats Voorrangsbord Het rode driehoekige verkeersbord met het zwarte kruis is een voorrangsbord. Het bord geeft aan dat bestuurders in de Platte Lostraat voorrang hebben op bestuurders van de zijstraten. De auto s die uit de Désiré Mellaertsstraat komen, moeten dus stoppen. Voorrang aan rechts verlenen Op het kruispunt van de Désiré Mellaertsstraat met de Ploegstaart geldt voorrang van rechts. Dat betekent dat je bestuurders die uit de Ploegstaart komen, moet laten voorgaan en dat je dus zo nodig zal moeten vertragen of stoppen. Fietsoversteekplaats Een ietsoversteekplaats duidt de plaats aan waar een ietser moet oversteken. Anders dan bij een zebrapad heeft een ietser geen voorrang op de andere bestuurders bij het oversteken. Fietsers die de Désiré Mellaertsstraat willen oversteken, moeten dus stoppen. Dit is aan de doorsteek ook duidelijk aangegeven met een voorrangsbord en met haaientanden op de grond. Fietsers die met de iets aan de hand oversteken, zijn voetgangers en hebben op het zebrapad wel voorrang op de bestuurders in de Désiré Mellaertsstraat. 39

40 VERO Fietsers 6.11 Verkeersborden Doorsteek tot aan Heidebergstraat Aan het begin van de doorsteek staan twee verkeersborden. Welk type borden zijn dit en wat betekenen ze? Fiets verder tot aan het volgende verkeersbord en leg uit wat dit betekent. Rijd verder tot op het einde van de doorsteek. Op de paal staan opnieuw twee verkeersborden. Sla rechts de Heidebergstraat in maar geef voorrang aan de bestuurders uit de Heidebergstraat. Let goed op! Info - Verkeersborden Verkeersborden Het blauwe vierkante verkeersbord is een aanwijzingsbord dat aangeeft dat de weg is voorbehouden voor voetgangers, ietsers en ruiters. Het einde van de weg wordt aangegeven door hetzelfde bord maar dan met een streep over. Het blauwe ronde verkeersbord is een gebodsbord dat een bepaald gebod oplegt, iets wat je moet doen. Hier ben je verplicht om de door de pijl aangeduide richting te volgen. Het driehoekige verkeersbord is een gevaarsbord dat een gevaar aankondigt, iets waarvoor je moet opletten. Het onderbord geeft aan waarop je moet letten. De omgekeerde driehoek is een voorrangsbord dat aangeeft dat je voorrang moet verlenen. Hoe wordt hier nog aangeduid dat je voorrang moet verlenen? 40

41 VERO Fietsers 6.12 Voorrangsbord Kruispunt zonder lichten oversteken Plaats op de openbare weg Heidebergstraat - Platte Lostraat Rijd verder tot aan het kruispunt van de Heidebergstraat met de Platte Lostraat. Hier staat opnieuw een voorrangsbord. Leer hoe je het kruispunt zonder lichten veilig oversteekt. Fiets verder in de Heidebergstraat. Bekijk nog even je plaats als fietser op de openbare weg. Info & Oefening - Voorrangsbord - Kruispunt zonder lichten oversteken - Plaats op de openbare weg Voorrangsbord Het voorrangsbord dat hier staat is een stopbord. Bestuurders die uit de Heidebergstraat komen moeten stoppen en voorrang verlenen aan bestuurders uit de Platte Lostraat. Kruispunt zonder lichten oversteken Het kruispunt oversteken, doe je best als volgt: - Je stopt achter de witte lijn voor je oversteekt. - Je kijkt naar links en naar rechts. - Als er verkeer nadert, wacht je en geef je voorrang. - Als er geen verkeer nadert, mag je oversteken. - Aan de overkant van de straat kijk je goed naar rechts en links om te zien of er geen ietsers aankomen. Oefening Vraag de leerlingen hardop te zeggen wat ze zien en doen. Zo krijg je zicht op het proces dat zich afspeelt. De kinderen zijn op die manier ook verplicht om de techniek te verwoorden. 41 Plaats op de openbare weg In de Heidebergstraat is geen ietspad. Dan rijd je rechts. Hoewel het hier wel mag, rijd je best niet met twee naast elkaar. Op de rijbaan hou je best een beetje reserve langs je rechterkant. Anders loop je het risico van de rijbaan gereden te worden of ga je misschien in de goot rijden met kans op vallen. Laat ongeveer 1 meter afstand ten opzichte van de stoeprand of geparkeerde voertuigen. Rijd niet al zigzaggend over de rijbaan. Als je rechtdoor ietst, volg dan een rechte lijn, zonder uit te wijken naar de open parkeerplaatsen tussen de geparkeerde voertuigen. Let ook goed op wanneer je uitwijkt voor de ingeplante bomen. Veilig naar links uitwijken doe je als volgt: - Minder je snelheid. - Kijk over je linkerschouder of het veilig is om naar links uit te wijken. - Steek je linkerarm uit om aan te geven dat je naar links gaat uitwijken. - Als het veilig is, maak je het manoeuvre. - Fiets met beide handen aan het stuur verder langs de rechterkant op de rijbaan. Let op voor parkerende voertuigen. Als een auto stopt bij een lege parkeerplaats en zijn richtingaanwijzer aanzet, stop en wacht dan liever tot de auto geparkeerd is.

42 VERO Fietsers 6.13 Afstappen iets Oppassen voor uitrit parking Heiberg Fiets richting Heiberg. Hoewel je voorrang hebt in de Heidebergstraat, moet je toch goed opletten aan de kruising met de Koetsweg. Als geoefende fietser, fiets je de berg op zo hoog je kan. Moet je afstappen, stap dan verder op het voetpad en houd je fiets aan je linkerkant. Als ongeoefende fietser, stap je af aan het kruispunt met de Koetsweg en steek je met de fiets aan de hand over via het zebrapad in de Koetsweg. Stap daarna verder op het voetpad naar boven en houd je fiets aan je linkerkant. Kijk voor je weer op de rijbaan verder fietst eerst achterom of er geen voertuigen aankomen. Let aan de kerk op voor de uitrit van de parking. Info - Afstappen iets - Oppassen voor uitrit parking 42 Afstappen iets Stap steeds aan de rechterkant van je iets af. Je iets bevindt zich dan tussen het verkeer en je lichaam, wat veiliger is. Oppassen voor uitrit parking Als je boven aan de berg komt, passeer je langs de rechterkant de parking aan de kerk. Auto s rijden hier zowel in als uit. Autobestuurders die een parking in- en uitrijden, moeten altijd voorrang aan je geven. Het kan echter zijn dat ze je niet tijdig zien. Pas je snelheid aan en let op dat ze je duidelijk zien. Probeer oogcontact te maken met de bestuurder.

43 VERO Fietsers 6.14 In- en uitritten voorbijrijden Je iets veilig stallen Heidebergstraat Fiets nu verder naar de school. Let op voor de geparkeerde auto s aan je rechterkant. Sla links af de schoolpoort binnen en stal je fiets op een veilige manier in de fietsenstalling. Info & Oefening - In- en uitritten voorbijrijden - Je iets veilig stallen In- en uitritten voorbijrijden Let bij het voorbijrijden van de parking aan de school goed op voor in- en uitrijdende auto s. Enkele punten waarop je kan letten: - Is er net iemand in de auto gestapt? - Brandt het witte licht dat wil zeggen dat de auto in achteruit staat? - Zie je iemand in de auto zitten? - Zie je de auto bewegen? - Hoor je de motor? Je iets veilig stallen Tips om je iets veilig te stallen: - Stal je iets bij voorkeur in een ietsenstalling. - Stal je iets nooit op een plaats waar dat verboden is of waar het een gevaarlijke hindernis vormt voor voetgangers of eventuele andere ietsers. - Zorg ervoor dat je een goed en veilig slot hebt. - Stal je iets steeds slotvast en maak hem vast aan een vast voorwerp, ook al is het maar voor heel even. - Neem waardevolle voorwerpen (zoals ietshelm, boekentas) van de iets of uit de ietszakken. - Laat je iets registreren bij de politie/gemeente. - Wordt je iets toch gestolen, doe dan zo snel mogelijk aangifte bij de politie. Oefening De leerlingen moeten bij het startsein zo snel mogelijk hun fiets wegzetten, op slot doen en weer bij de leerkracht komen staan. Vervolgens kijken ze wie zijn fiets correct heeft weggezet, wie zijn fiets hinderlijk geplaatst heeft en wie zijn fiets niet goed heeft vastgemaakt. 43

44 7 Verkeersbordeniche Gevaarsborden Gevaarlijke bocht. Bocht naar links. Verhoogde inrichting. Plaats waar veel kinderen komen. Voorrangsborden Voorrang verlenen. Voorrang op het volgende kruispunt. Stoppen en voorrang verlenen. Kruispunt waar de algemene regel, voorrang van rechts, geldt. 44 Verbodsborden Verboden richting voor ieder bestuurder. Het onderbord betekent dat dit verbod niet geldt voor ietsers. Verboden toegang voor bestuurders van rijwielen. Verboden toegang, in beide richtingen, voor iedere bestuurder. Verboden toegang voor voetgangers. Gebodsborden Verplicht de door de pijl aangeduide richting te volgen. Deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers, van ietsen en van tweewielige bromietsen klasse A. Verplicht rondgaand verkeer. Deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van voetgangers en ietsers. Verplicht ietspad.

45 Aanwijzingsborden Zone 30: zone van een of meer openbare wegen of gedeelten ervan, waarin de toegang tot een school is inbegrepen en waar maximum 30 km/uur geldt. Nieuwe aanduiding begin bebouwde kom. Bestaande aanduiding begin en einde bebouwde kom. Einde van een bebouwde kom. Dit verkeersbord wordt rechts geplaatst op elke uitvalsweg van een bebouwde kom; het mag links herhaald worden. 45 Wegwijzer. De afstand in km kan op de wegwijzer aangeduid zijn. Opstelvak voor ietsers en bestuurders van tweewielige bromietsen. Oversteekplaats voor voetgangers. Oversteekplaats voor ietsers.

46 8 Wat betekent... Bebouwde kom Een gebied met bebouwing dat wordt aangekondigd met de verkeersborden F1 en F3 ( In de bebouwde kom mag je maximum 50 km/u rijden. Bestuurder Al wie een voertuig bestuurt of trek-, last- en rijdieren of vee geleidt of bewaakt, ook ietsers. Bestuurders van voortbewegingstoestellen (skaters, steppers, skeelers, rolstoelpatiënten, rollators ) moeten de regels die van toepassing zijn op ietsers volgen als ze zich sneller voortbewegen dan stapvoets. Zij zijn dus ook bestuurders. Fietspad Het deel van de openbare weg voorbehouden voor het verkeer van ietsen en tweewielige bromietsen klasse A, door verkeersborden of door wegmarkeringen. Geparkeerd voertuig Een voertuig dat langer stilstaat dan nodig is om in of uit te stappen of om te laden of te lossen. Kruispunt De plaats waar twee of meer openbare wegen samenkomen. Manoeuvre Een zijdelingse verplaatsing of verandering van richting. Overweg De kruising van een openbare weg door een of meer aangelegde sporen buiten de rijbaan. Rijbaan Het deel van de openbare weg ingericht voor het voertuigenverkeer. Verkeersplateau Een verhoging op de rijbaan die dient om de snelheid te matigen. Voertuig Elk middel van vervoer te land. Voetpad Het deel van de openbare weg dat voor voetgangers is voorbehouden. Weggebruiker Elke persoon die gebruikmaakt van de openbare weg. Zebrapad Een oversteekplaats voor voetgangers. Zone 30 Een zone afgebakend door verkeersborden waar je maximum 30 km/u mag rijden. Zachte weggebruiker Een voetganger of ietser. OPGELET: Een gebruiker van een voortbewegingstoestel (skateboard, skeelers, step, rolstoel, rollator...) wordt beschouwd als een voetganger als hij zich niet sneller voortbeweegt dan stapvoets. Hij is een ietser als hij zich wel sneller dan stapvoets voortbeweegt en wordt dan ook geacht op het ietspad te rijden. 46

47 Colofon Redactie Vicky Dierckx, Mobiel 21 vzw Foto s Kim Theys, Mobiel 21 vzw Vicky Dierckx, Mobiel 21 vzw Nadine Maes, Mobiel 21 vzw Kaarten Nadine Maes, Mobiel 21 vzw Lay-out Nadine Maes, Mobiel 21 vzw D/2011/6695/02 Datum Maart 2011 Verantwoordelijke uitgever Elke Bossaert, Mobiel 21 vzw Mobiel 21 vzw realiseerde deze brochure binnen de campagne Sam de Verkeersslang, met de steun van KBC en Levenslijn. 47 Mobiel 21 vzw Vital Decosterstraat 67 A / LEUVEN Tel. +32 (0) Tel. +32 (0) Fax +32 (0) info@mobiel21.be Alle rechten voorbehouden. Behoudens de uitdrukkelijk bij wet bepaalde uitzonderingen mag niets van deze uitgave worden verveelvoudigd, vertaald of aangepast, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, door middel van druk, fotokopie, microilm of op welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Mobiel 21 vzw 2011