Ongeplande/ongewenste zwangerschap

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Ongeplande/ongewenste zwangerschap"

Transcriptie

1 Ongeplande/e zwangerschap

2 Inhoud 1. Huidige zwangerschapscontext Kinderloosheid Leeftijd 2. Onbedoelde zwangerschappen laatste 10 jaar Bevraging in Sexpert Prevalentie Dynamiek Abortus 3. Aandacht voor de context Generatieverschillen Demografische verschillen 4. Onbedoelde zwangerschappen en welzijn 5. Samenvatting 6. Vertaling door Carine Vrancken (LUNA) 7. Beleidsgerichte vragen en discussie 2

3 1. Huidige zwangerschapscontext: kinderloosheid Overgrote meerderheid van de vrouwen heeft eigen gedragen kinderen Gemiddeld 1,5 kinderen per vrouw Meerderheid kinderloze respondenten willen wel nog kinderen Eén op vier jongeren en jongvolwassenen twijfelt of wil geen kinderen Geen geslachtsverschil % 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Ervaring met geboorte eigen gedragen kinderen bij vrouwen (%) Kinderwens Nu/toekomstig Twijfel Geen (meer) 3

4 1. Huidige zwangerschapscontext: leeftijd Gekende uitstel geboorte eerste kind Mannen later dan vrouwen Ervaring met tienermoederschap (-18 jaar): 0.6% Geen huidige tienermoeders in de steekproef Leeftijd geboorte eerste kind mannen vrouwen 4

5 2. Onbedoelde zwangerschappen laatste 10 jaar: bevraging in Sexpert 1. Hoe vaak ben je al zwanger geweest?/ Hoe vaak is er al iemand van jou zwanger geweest? Reken hier ook eventuele miskramen en abortussen bij. 2. We gaan het nu verder hebben over de keren dat je zwanger was/we gaan het nu verder hebben over de keren dat iemand van jou zwanger was. 3. Was deze zwangerschap gepland? Ja / Nee 4. Was deze zwangerschap gewenst? Ja, meteen vanaf het begin / Aanvankelijk niet, maar daarna wel / Nee 5. Is deze zwangerschap tot het einde uitgedragen? Ja / Nee, ik heb (mijn partner heeft) een miskraam gehad (spontane of ingeleide miskraam) / Nee, ik heb (mijn partner heeft) de zwangerschap laten afbreken / Nee, de zwangerschap werd afgebroken om medische redenen 5

6 2. Onbedoelde zwangerschappen laatste 10 jaar: prevalentie Eén op vier (25%) ongepland Bijna één op vijf (18%) initieel Ongeplande zwangerschappen (%) 60 Hoger percentage bij vrouwen Verschil valt weg na controle andere factoren Aandeel onwenst op ongepland ongeveer evenredig Cijfers iets hoger dan Nederland, vooral bij vrouwen Vergelijkbare cijfers Frankrijk mannen vrouwen Aanvankelijk e zwangerschappen (%) mannen vrouwen 6

7 2. Onbedoelde zwangerschappen laatste 10 jaar: dynamiek Twee op drie ongeplande zwangerschappen initieel ook Planning en wens van recente zwangerschappen (N= 637) onbekend 0,3% Slechts één op drie retrospectief nog steeds gepland 74,9% ongepland 24,8% eerst, later gewenst 37,3 % 30,4% gewenst 30,4% onbekend 1,9% 7

8 2. Onbedoelde zwangerschappen laatste 10 jaar: abortus 5% van de zwangerschappen Initieel e zwangerschappen in één op drie (29%) een abortus - Helft (49%) uitgedragen - Andere afbrekingen (22%) - Gelijkaardig in Nederland en Frankrijk Verband uitkomst en beleving: Geen enkele geaborteerde zwangerschap retrospectief gewenst Bijna geen enkele uitgedragen zwangerschap nog steeds gewenst 81,3% gewenst 81,3% eerst, later gewenst 10,4% 7,8% 7,8% onbekend 0,5% eerst, later gewenst 10,4% onbekend 0,5% uitgedragen 77,3% abortus 58% andere afbreking 22,7% onbekend 12% uitgedragen 6% andere afbreking 24% 8

9 3. Aandacht voor de context: generatieverschillen? Zwangerschappen uit jaren 70- nu minder ongepland dan daarvoor Relatief constant aandeel e zwangerschappen (1/6) Bij jongere respondenten ongepland vaker ook Ongewenste zwangerschappen uit jaren vaker geaborteerd dan in de jaren daarvoor, ondanks afwezigheid legale context Ongeplande zwangerschappen naargelang jaar van zwangerschap (%) Geaborteerde e zwangerschappen naargelang jaar zwangerschap (%)

10 3. Aandacht voor de context: demografische verschillen? Een zwangerschap is vaker ongepland naargelang men jonger is op het moment van de zwangerschap Maar 44% van de zwangerschappen bij de veertigers is ongepland en slechts bij 2.9% gaat het om tieners naargelang men reeds meerdere zwangerschappen voorheen heeft meegemaakt Maar.. de tweede zwangerschap is het vaakst gepland, gevolgd door de eerste 10

11 4. Onbedoelde zwangerschappen en welzijn.. Ooit uitgedragen zwangerschap meegemaakt die intitieel was = lager mentaal welzijn Ooit abortus meegemaakt = even hoog mentaal welzijn Ooit beide meegemaakt = laagste mentaal welzijn Mentaal welzijn (SF12) naargelang ervaring met e zwangerschappen Geen geslachtsverschillen Geen duidelijke verschillen in seksueel welzijn 11 9 geaborteerd uitgedragen uitgedragen én geaborteerd nooit 11

12 5. Samengevat... Zwanger worden is meer een gepland gebeuren Maar 1 op 4 recente zwangerschappen wordt als ongepland benoemd Ongewenste zwangerschappen zijn van alle tijden Maar voor jongeren is ongepland iets vaker gelijk aan Ongepland zwanger zijn is voor de meesten initieel een onaangename ervaring Maar een e zwangerschap is een dynamisch gegeven Een e zwangerschap wordt vaker afgebroken Maar al vóór de invoering van de wet! Aandacht voor uitgedragen e zwangerschappen versus abortus Maar geen oorzaak-gevolg verbanden! 12

13 6. Vertaling door Carine Vrancken Sexpert de mythes 13

14 7. Beleidsgerichte vragen en discussie Zwangerschappen worden meer gepland. Drie op vier zwangerschappen is nu gepland, één op vier is ongepland. Is er sprake van een probleem? Wat betekent een geplande zwangerschap nu? Ongeplande zwangerschappen komen nauwelijks voor bij tieners. Moeten we onze aandacht verschuiven naar andere leeftijdsgroepen? Eén op drie van de ongeplande zwangerschappen is initieel, maar wordt later wel gewenst. Is meer onderzoek nodig naar het proces van reproductieve beslissingen? Sommige beslissingen omtrent e zwangerschappen houden meer risico in dan andere (uitdragen versus abortus). Moet het beleid en de praktijk zich mengen in deze beslissingsprocessen? 14

Harddnekkige mythes over abortus. Carine Vrancken (LUNA) Sexpert symposium 08/12

Harddnekkige mythes over abortus. Carine Vrancken (LUNA) Sexpert symposium 08/12 Harddnekkige mythes over abortus Carine Vrancken (LUNA) Sexpert symposium 08/12 Hardnekkige mythes over abortus (1) Mythe 1. Meisjes van 16 worden ongepland zwanger en hebben een abortus. Mythe 2. Als

Nadere informatie

ONGEPLANDE/ONGEWENSTE ZWANGERSCHAP

ONGEPLANDE/ONGEWENSTE ZWANGERSCHAP ONGEPLANDE/ONGEWENSTE ZWANGERSCHAP 1. Sexpert I en MTO 2. Anticonceptiegebruik (vrouwen) 3. Individuele en situationele determinanten 4. Relatie met mentaal welzijn 5. Valorisatie 6. Beleidsaanbevelingen

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie SEXPERT Opdrachtgever IWT - Strategisch Basis Onderzoek 4 onderzoeksgroepen van de universiteiten Gent en Leuven en het UZ Gent Bevraging bij 1. Nederlandstaligen

Nadere informatie

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen

SEXPERT. Seksuele gezondheid in Vlaanderen SEXPERT Seksuele gezondheid in Vlaanderen Introductie Sexpert I Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Innovatie Wie? IWT Twee universiteiten, vier onderzoeksgroepen Hoe? Deelnemers

Nadere informatie

Landelijke abortusregistratie 2011

Landelijke abortusregistratie 2011 Landelijke abortusregistratie 2011 Deze factsheet doet verslag van de abortuscijfers, gebaseerd op gegevens die zijn verzameld voor de Landelijke abortusregistratie (LAR). Als aanvulling hierop wordt ook

Nadere informatie

Toelichting... 3 Cijfers... 3 Meisjes... 3 Vrouwen... 3 Kenmerken... 4 Meisjes... 4 Vrouwen... 4 Keuzes... 5 Zelf opvoeden... 5 Afstand ter adoptie

Toelichting... 3 Cijfers... 3 Meisjes... 3 Vrouwen... 3 Kenmerken... 4 Meisjes... 4 Vrouwen... 4 Keuzes... 5 Zelf opvoeden... 5 Afstand ter adoptie Toelichting... 3 Cijfers... 3 Meisjes... 3 Vrouwen... 3 Kenmerken... 4 Meisjes... 4 Vrouwen... 4 Keuzes... 5 Zelf opvoeden... 5 Afstand ter adoptie en pleegzorg... 5 Abortus... 5 Hulp... 6 Referenties...

Nadere informatie

SEXPERT II. Holebi-studie

SEXPERT II. Holebi-studie SEXPERT II Holebi-studie Waarom? Kleine aantallen Kwetsbare groep Blinde vlekken Introductie holebi-studie Hoe? Online survey Klik eens uit bed Aangepaste versie van Sexpert I-vragenlijst Niet-representatieve

Nadere informatie

Anticonceptie en zwangerschap

Anticonceptie en zwangerschap Hoofdstuk 5 Ciel Wijsen & Hanneke de Graaf Anticonceptie en zwangerschap In Nederland is het aanbod van diverse anticonceptiemethoden groot. De keuze die vrouwen maken voor een bepaalde methode is belangrijk

Nadere informatie

Landelijke abortusregistratie 2013

Landelijke abortusregistratie 2013 Landelijke abortusregistratie 2013 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) rapporteert jaarlijks over de uitgevoerde zwangerschapsafbrekingen in klinieken en ziekenhuizen in Nederland. De klinieken

Nadere informatie

Besluitvorming betreffende ongewenste zwangerschap in de huisartsenpraktijk 2003-2011

Besluitvorming betreffende ongewenste zwangerschap in de huisartsenpraktijk 2003-2011 Besluitvorming betreffende ongewenste zwangerschap in de huisartsenpraktijk 2003-2011 Gé Donker 1 Maaike Goenee, Charles Picavet en Ciel Wijsen 2 1 NIVEL Zorgregistraties eerste lijn, Peilstations 2 Rutgers/WPF

Nadere informatie

BIJLAGE FACTSHEET HERHAALDE ABORTUS IN NEDERLAND

BIJLAGE FACTSHEET HERHAALDE ABORTUS IN NEDERLAND BIJLAGE FACTSHEET HERHAALDE ABORTUS IN NEDERLAND zde De factsheet is onderdeel van het Impulsprogramma preventie ongewenste tienerzwangerschap, dat door Rutgers, Soa Aids Nederland en Fiom uitgevoerd wordt,

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen. Alexis Dewaele, Sabine Hellemans & Ann Buysse - UGent SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG Bij holebi s in Vlaanderen OVERZICHT De studie van SGG Sexpert-resultaten Prevalentie Meest ingrijpende gebeurtenis Komt het vaker voor bij holebi s? Wat verklaart SGG

Nadere informatie

Welke (Zuid) Limburgse cijfers zijn bekend?

Welke (Zuid) Limburgse cijfers zijn bekend? Welke (Zuid) Limburgse cijfers zijn bekend? Mieke Steenbakkers Unithoofd Centrum Seksuele Gezondheid Limburg GGD Zuid Limburg 21 juni 2018 refereeravond AW Voorkomen van ongewenste (tiener)zwangerschappen

Nadere informatie

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine

SEXPERT II. Studie bij Vlamingen van Turkse origine SEXPERT II Studie bij Vlamingen van Turkse origine Introductie Waarom? Gebrek aan betrouwbare gegevens Maatschappelijk relevant Hoe? Deelnemers toevallig uitgekozen Interviews bij respondenten thuis Drietalige

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2017 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 217 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk op

Nadere informatie

DE SEKSUELE LEVENSLOOP

DE SEKSUELE LEVENSLOOP DE SEKSEE EVENSOOP Aart Beekman Polikliniek Psychosomatische gynaecologie en Seksuologie Keuzevak seksuologie 2008-2009 Psycho-seksuele anamnese Invloed van de persoonlijke geschiedenis op seksuele betekenisgeving

Nadere informatie

2011D04279 LIJST VAN VRAGEN TOTAAL

2011D04279 LIJST VAN VRAGEN TOTAAL 2011D04279 LIJST VAN VRAGEN TOTAAL 1 De Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ) noemt het opvallend dat het aantal abortussen vanaf 20 weken is toegenomen en veronderstelt dat dit verband houdt met de

Nadere informatie

Seks onder je 25 e. Onderzoek naar de seksuele gezondheid van jarigen in Gelderland-Zuid

Seks onder je 25 e. Onderzoek naar de seksuele gezondheid van jarigen in Gelderland-Zuid Seks onder je 25 e Onderzoek naar de seksuele gezondheid van 17-25 jarigen in Gelderland-Zuid Onderzoek naar relaties en seks Seks onder je 25e is een onderzoek van Rutgers en Soa Aids Nederland. In 2016

Nadere informatie

Zoals ik in mijn inleiding al vertelde, wordt bijna een kwart van de meisjes tussen de 15 en 19 jaar moeder. (

Zoals ik in mijn inleiding al vertelde, wordt bijna een kwart van de meisjes tussen de 15 en 19 jaar moeder. ( Boekverslag door A. 1749 woorden 25 maart 2001 7.1 608 keer beoordeeld Vak Nederlands Inleiding Jaarlijks raken er in Nederland ongeveer 15.000 meisjes ongewenst zwanger. Wereldwijd wordt 1 op de 4 meisjes

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting 138 Uitstel van ouderschap De positie van de vrouw in de westerse maatschappij is de laatste tientallen jaren fundamenteel veranderd. Vrouwen zijn hoger opgeleid dan vroeger en werken vaker buitenshuis.

Nadere informatie

Utrecht, april 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp en Ciel Wijsen Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2016

Utrecht, april 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp en Ciel Wijsen Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2016 Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, april 2016 Auteurs: Lieve Hehenkamp en

Nadere informatie

Utrecht, april 2016 Auteurs: Sanne Nikkelen (Rutgers), Mark Nielen (NIVEL) & Hanneke de Graaf (Rutgers) Projectnummer: NL0312MR_registraties

Utrecht, april 2016 Auteurs: Sanne Nikkelen (Rutgers), Mark Nielen (NIVEL) & Hanneke de Graaf (Rutgers) Projectnummer: NL0312MR_registraties Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, april 2016 Auteurs: Sanne Nikkelen (Rutgers),

Nadere informatie

1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent. Voorstander Tegenstander

1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent. Voorstander Tegenstander Eerste uitwerking resultaten abortusonderzoek TNS-Nipo (02-03-2016) 1. Hoe staat u in het algemeen tegenover de mogelijkheid voor een zwangere vrouw om abortus te laten plegen? U bent 7 7 24 14 48 sterk

Nadere informatie

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag

Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag Verslag sessie 3: seksueel grensoverschrijdend gedrag a. Reactie discuttant (Erika Frans) De resultaten van Sexpert zijn gelijklopend met eerder onderzoek: o Meer vrouwen dan mannen zijn het slachtoffer

Nadere informatie

Dossier Abortus. Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap.

Dossier Abortus. Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap. Dossier Abortus 1. Wat is abortus? Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap. 2. Wanneer is abortus legaal in België? Sinds de wet van 1991 is abortus

Nadere informatie

DOSSIER: Abortus. Dossier Abortus. Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap.

DOSSIER: Abortus. Dossier Abortus. Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap. Dossier Abortus 1. Wat is abortus? Abortus is een ander woord voor een opzettelijke, vroegtijdige afbreking van een zwangerschap. 2. Sinds wanneer is abortus legaal in België? Sinds de wet van 1991 is

Nadere informatie

Utrecht, augustus 2016 Auteurs: Denise Twisk en Ciel Wijsen Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2017

Utrecht, augustus 2016 Auteurs: Denise Twisk en Ciel Wijsen Projectnummer: NL0312MR. Rutgers 2017 Arthur van Schendelstraat 696 3511 MJ Utrecht Postbus 9022 3506 GA Utrecht +31(0)30 231 34 31 office@rutgers.nl www.rutgers.nl www.rutgers.international Utrecht, augustus 2016 Auteurs: Denise Twisk en

Nadere informatie

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE

SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE SEKSUEEL GRENSOVERSCHRIJDEND GEDRAG SABINE HELLEMANS PROF. DR. ANN BUYSSE Seksuele gezondheid (WHO, 2002) Een staat van fysiek, emotioneel en mentaal welbevinden met betrekking tot seksualiteit Het is

Nadere informatie

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen

Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid. Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Gebruikersgroep Titelpagina Sexpert 24 november 2011 Werkgroep 1 Reproductieve gezondheid Anticonceptie, zwangerschap & zwangerschapsafbreking, bevalling, kinderwens en vruchtbaarheidsproblemen Structuur

Nadere informatie

GEZONDHEIDSENQUETE 2013

GEZONDHEIDSENQUETE 2013 GEZONDHEIDSENQUETE 2013 RAPPORT 2: GEZONDHEIDSGEDRAG EN LEEFSTIJL Lydia Gisle, Stefaan Demarest (ed.) Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid Operationele Directie Volksgezondheid en surveillance J.

Nadere informatie

Wat weten we uit onderzoek over anticonceptiegebruik, onbedoelde zwangerschap en abortus? Ineke van der Vlugt, programma manager

Wat weten we uit onderzoek over anticonceptiegebruik, onbedoelde zwangerschap en abortus? Ineke van der Vlugt, programma manager Wat weten we uit onderzoek over anticonceptiegebruik, onbedoelde zwangerschap en abortus? Ineke van der Vlugt, programma manager 1 21 juni 2018 academische werkplaats, voorkomen van ongewenste (tiener-)zwangerschappen

Nadere informatie

Zwanger door seksueel misbruik. Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009

Zwanger door seksueel misbruik. Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009 Zwanger door seksueel misbruik Stichting Ambulante Fiom 26 januari 2009 DOEL WORKSHOP Hulpverleners handvatten bieden voor het signaleren en bespreekbaar maken van zwanger door seksueel misbruik zodat

Nadere informatie

Persoongegevens: * Doorstrepen wat niet van toepassing is.

Persoongegevens: * Doorstrepen wat niet van toepassing is. Om ervoor te zorgen dat we onze zorg zo goed mogelijk kunnen aanpassen aan jouw situatie, is het onder andere belangrijk dat we goed op de hoogte zijn van jouw (medische) achtergrond. Hieronder vind je

Nadere informatie

2 Past de overtijdbehandeling beter in de huisartsenpraktijk dan in de abortuskliniek of het ziekenhuis?

2 Past de overtijdbehandeling beter in de huisartsenpraktijk dan in de abortuskliniek of het ziekenhuis? 1 De Wet afbreking zwangerschap (Wafz) bevat geen verplichting om overtijdbehandelingen (otb's) te melden. Reden hiervoor was dat duur zwangerschap niet altijd kon worden vastgesteld. Geeft de voortgang

Nadere informatie

Aanvullende seksualiteitshulpverlening: de cijfers over 2013

Aanvullende seksualiteitshulpverlening: de cijfers over 2013 Aanvullende seksualiteitshulpverlening: de cijfers over 2013 1. Inleiding De aanvullende seksualiteitshulpverlening (ASH) is laagdrempelige zorg waar jongeren tot 25 jaar gratis en indien gewenst anoniem

Nadere informatie

Faq voor Studenten. Ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, abortusverwerking en prenatale diagnose.

Faq voor Studenten. Ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, abortusverwerking en prenatale diagnose. Faq voor Studenten Ongeplande zwangerschap, tienerzwangerschap, abortusverwerking en prenatale diagnose. Indien u na het grondig doornemen van de website (www.faranet.be) en het doornemen van dit document

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Bijlage(n)

Nadere informatie

FEITEN EN CIJFERS OVER DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN DE REGIO S LIMBURG-NOORD EN ZUID-LIMBURG

FEITEN EN CIJFERS OVER DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN DE REGIO S LIMBURG-NOORD EN ZUID-LIMBURG FEITEN EN CIJFERS OVER DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN DE REGIO S LIMBURG-NOORD EN ZUID-LIMBURG Referentie De Graaf, H., Van den Borne, M., Nikkelen, S., Twisk, D., & Meijer, S. (2017). Seks onder

Nadere informatie

Disclosure belangen. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven.

Disclosure belangen. (potentiële) belangenverstrengeling. Geen. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven. Disclosure belangen (potentiële) belangenverstrengeling Geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding

Nadere informatie

De helft van de 15 tot 64-jarigen met een langdurig gezondheidsprobleem of moeilijkheid bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen is aan het werk

De helft van de 15 tot 64-jarigen met een langdurig gezondheidsprobleem of moeilijkheid bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen is aan het werk 1 Arbeidsparticipatie en gezondheidsproblemen of handicap De helft van de 15 tot 64-jarigen met een langdurig gezondheidsprobleem of moeilijkheid bij het uitvoeren van dagelijkse handelingen is aan het

Nadere informatie

Seksuele gezondheid van holebi s

Seksuele gezondheid van holebi s Factsheet 2007-1 Seksuele gezondheid van holebi s Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in Nederland

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2015 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk

Nadere informatie

Ouderschapsverlof. Ingrid Beckers en Clemens Siermann

Ouderschapsverlof. Ingrid Beckers en Clemens Siermann Ouderschapsverlof Ingrid Beckers en Clemens Siermann Ruim een kwart van de werknemers in Nederland die in 24 recht hadden op ouderschapsverlof, hebben daarvan gebruik gemaakt. nemen veel vaker ouderschapsverlof

Nadere informatie

Rapport onderzoek Kansrijke Start VWS 5 september 2018

Rapport onderzoek Kansrijke Start VWS 5 september 2018 Rapport onderzoek Kansrijke Start VWS 5 september 2018 Inleiding In opdracht van: Conclusies Resultaten > Zwangerschap en voorbereiding ouders > Zwangerschap en voorbereiding kinderwens in de toekomst

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter,

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG. Datum 10 oktober 2018 Betreft Kamervragen. Geachte voorzitter, > Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag T 070 340 79 11 F 070 340

Nadere informatie

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu?

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Ong e pland zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Alles over ongeplande zwangerschap Fara, luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuze tel. 016 38 69 50 www.faranet.be met Xtra voor jongeren LUNA

Nadere informatie

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu?

Ong e pland. zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Ong e pland zwanger Onverwacht? Ongewenst? Wat nu? Alles over ongeplande zwangerschap Fara, luister- en informatiepunt rond zwangerschapskeuze tel. 016 38 69 50 www.faranet.be met Xtra voor jongeren LUNA

Nadere informatie

Whitepaper Anticonceptie

Whitepaper Anticonceptie Whitepaper Anticonceptie Colofon Vragen of opmerkingen over dit whitepaper? Neem contact op met de afdeling Communicatie van Rutgers via info@rutgers.nl. Rutgers, september 2016 2 Whitepaper Anticonceptie

Nadere informatie

DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN HET WERKGEBIED VAN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND

DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN HET WERKGEBIED VAN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND DE SEKSUELE GEZONDHEID VAN JONGEREN IN HET WERKGEBIED VAN GGD ROTTERDAM-RIJNMOND METHODEN In 2016 2017 hebben zo n 20.500 jongeren van 12 tot en met 24 jaar in Nederland een online vragenlijst ingevuld

Nadere informatie

Hoofdstuk 6. Bezoek burgerzaken

Hoofdstuk 6. Bezoek burgerzaken Hoofdstuk 6. Bezoek burgerzaken Samenvatting Burgerzaken is op werkdagen dagelijks open van 8.30 tot 16.00 uur, donderdag doorlopend van 8.30 tot 20.00 uur en op zaterdagochtend. Voor de bezoekuren in

Nadere informatie

6,8. Keuzeopdracht door een scholier 2015 woorden 24 februari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inleiding

6,8. Keuzeopdracht door een scholier 2015 woorden 24 februari keer beoordeeld. Levensbeschouwing. Inleiding Keuzeopdracht door een scholier 2015 woorden 24 februari 2003 6,8 58 keer beoordeeld Vak Levensbeschouwing Inleiding Dit werkstuk gaat over abortus. Ik heb dit onderwerp gekozen omdat ik het erg belangrijk

Nadere informatie

Geboorteregeling in 2008

Geboorteregeling in 2008 Geboorteregeling in 28 Arie de Graaf In 28 gebruikte 7 procent van de 18 45-jarige vrouwen in Nederland een methode om een zwangerschap te voorkomen, was 7 procent zwanger of wilde zwanger worden, was

Nadere informatie

d d m m y y Geachte mevrouw,

d d m m y y Geachte mevrouw, /6 Geachte mevrouw, U neemt deel aan een wetenschappelijke studie die de vruchtbaarheid onderzoekt na een eileidersparende of eileider verwijderende operatie voor een buitenbaarmoederlijke zwangerschap.

Nadere informatie

Straat & huisnr.: Postcode: Woonplaats: Vast telefoonnr.: Mobiel telefoonnr.: adres: Burgerlijke staat: Fulltime/parttime*

Straat & huisnr.: Postcode: Woonplaats: Vast telefoonnr.: Mobiel telefoonnr.:  adres: Burgerlijke staat: Fulltime/parttime* Om ervoor te zorgen dat we onze zorg zo goed mogelijk kunnen aanpassen aan jouw situatie, is het onder andere belangrijk dat we goed op de hoogte zijn van jouw (medische) achtergrond. Hieronder vind je

Nadere informatie

Tabel3.1.1 Voorkomen van schisis lip/kaak spleet met of zonder

Tabel3.1.1 Voorkomen van schisis lip/kaak spleet met of zonder 3.1 Schisis Schisis is één van de meest voorkomende aangeboren aandoeningen. Wereldwijd loopt de prevalentie uiteen van 4,8 tot 28,6 per 10.000 geboortes. Er bestaan grote verschillen in het voorkomen

Nadere informatie

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.1 - Oktober 2008-621-

Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.1 - Oktober 2008-621- Vlaams Parlement - Vragen en Antwoorden - Nr.1 - Oktober 2008-621- VLAAMS PARLEMENT SCHRIFTELIJKE VRAGEN STEVEN VANACKERE VLAAMS MINISTER VAN WELZIJN, VOLKSGEZONDHEID EN GEZIN Vraag nr. 321 van 9 september

Nadere informatie

In een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap. Marianne Cense

In een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap. Marianne Cense In een klap volwassen Kwalitatief onderzoek tienerzwangerschap Marianne Cense Twee doelen: 1. Het verbeteren van preventie gericht op kwetsbare groepen, daartoe nodig: Inzicht in risicofactoren Inzicht

Nadere informatie

Wilt U bij de eerste controle uw legitimatiebewijs en verzekeringsbewijs meebrengen?

Wilt U bij de eerste controle uw legitimatiebewijs en verzekeringsbewijs meebrengen? VERLOSKUNDIGEN ROTTERDAM WEST CENTRUM VOOR VERLOSKUNDE, ECHOGRAFIE EN PRECONCEPTIEZORG Heemraadssingel 152, 3021 DK Rotterdam, tel.: 010-4568369 www.verloskundigenrotterdamwest.nl - info@verloskundigenrotterdamwest.nl

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2016 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl van de bevolking verzameld door meerdere thema-instituten die elk

Nadere informatie

Resultaten voor Vlaamse Gemeenschap Beperkingen Gezondheidsenquëte, België, 1997

Resultaten voor Vlaamse Gemeenschap Beperkingen Gezondheidsenquëte, België, 1997 5.3.1. Inleiding. Er is een duidelijke verschuiving gekomen in het ervaren van de gezondheid door de bevolking. Dit is mede een gevolg van de relatie tussen de demografische en de epidemiologische transitie

Nadere informatie

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening. 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Health, Ethics & Society

NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening. 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Health, Ethics & Society NIPT: dynamiek & ethiek van prenatale screening 31 maart 2014 SPSZN - Rotterdam dr mr Antina de Jong - Inhoud Context prenatale screening NIPT: 3 scenario s Dubbele doelstelling prenatale screening De

Nadere informatie

jongens meisjes 18 jaar of ouder

jongens meisjes 18 jaar of ouder 2. Seksuele risico s en beschermingsgedrag In dit hoofdstuk wordt een aspect van het thema seksualiteit uitgewerkt, namelijk seksuele risico s en beschermingsgedrag. De informatie is onder andere gebaseerd

Nadere informatie

Abortus anno Abortuscentra LUNA. Francoise Dedrie, centrumverantwoordelijke

Abortus anno Abortuscentra LUNA. Francoise Dedrie, centrumverantwoordelijke Abortus anno 2019 Abortuscentra LUNA Francoise Dedrie, centrumverantwoordelijke Abortus anno 2019 ongepland - ongewenst ongepland - gewenst? ongewenst? gepland - gewenst ongepland - gewenst gepland - ongewenst

Nadere informatie

Naam: Geboortedatum: Geboorteland: Huisarts: Wanneer was de eerste dag van je laatste menstruatie?

Naam: Geboortedatum: Geboorteland: Huisarts: Wanneer was de eerste dag van je laatste menstruatie? We vragen je voorafgaand aan het eerste bezoek aan onze praktijk deze vragenlijst zo compleet mogelijk in te vullen. Je kunt de lijst daarna naar onze praktijk mailen of printen en aan de assistente geven

Nadere informatie

Onderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap. Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven

Onderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap. Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven Disclosure belangen spreker Geen belangenverstrengeling Onderzoeksgeld: VWS project: Impulsproject preventie ongewenste tienerzwangerschap Geen honorarium, aandeelhouder of relatie met bedrijfsleven 1

Nadere informatie

Seksuele gezondheid in Nederland 2017

Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Seksuele gezondheid in Nederland 2017 Samenvatting Seksuele gezondheid in Nederland 2017 is een grootschalig representatief onderzoek naar de seksuele gezondheid van volwassenen van 18 tot 80 jaar in Nederland.

Nadere informatie

FACTS & FIGURES Participatie aan erfgoedactiviteiten Mathijs De Baere

FACTS & FIGURES Participatie aan erfgoedactiviteiten Mathijs De Baere Inleiding Erfgoed is een brede en overkoepelende term waarbinnen roerend, onroerend en immaterieel erfgoed wordt onderscheiden. Deze drie categorieën zijn in de praktijk sterk verweven met elkaar, maar

Nadere informatie

The Contraceptive Cycle. Charles Picavet

The Contraceptive Cycle. Charles Picavet The Contraceptive Cycle Charles Picavet ISBN 9789077289082 Rutgers Postbus 9022 3506 GA Utrecht tel: 030-2313431 info@rutgers.nl / www.rutgers.nl AllthatChas info@allthatchas.nl / www.allthatchas.nl 2016

Nadere informatie

ANTICONCEPTIEKEUZE Achtergronden en uitkomsten van anticonceptiegebruik

ANTICONCEPTIEKEUZE Achtergronden en uitkomsten van anticonceptiegebruik ANTICONCEPTIEKEUZE Achtergronden en uitkomsten van anticonceptiegebruik Charles Picavet, Linda van der Leest en Cecile Wijsen Rutgers Nisso Groep, mei 2008 Achtergrond Hoewel er veel verschillende anticonceptiemethoden

Nadere informatie

Als je je kindje verliest in de zwangerschap

Als je je kindje verliest in de zwangerschap Als je je kindje verliest in de zwangerschap persoonlijk boek om in te vullen en te bewaren voor jou, als je ooit een miskraam had R Miriam van Kreij Als je je kindje verliest in de zwangerschap Op www.miskraambegeleiding.nl/miskraamboek

Nadere informatie

FEITEN EN CIJFERS OVER ABORTUS IN BELGIE

FEITEN EN CIJFERS OVER ABORTUS IN BELGIE FEITEN EN CIJFERS OVER ABORTUS IN BELGIE Vragen over abortus Is abortus legaal? Tot wanneer kan ik mijn zwangerschap onderbreken? Welke methode is het best voor mij? Zal ik daarna nog zwanger kunnen worden?

Nadere informatie

Kiezen voor kinderen: waarom nu?

Kiezen voor kinderen: waarom nu? Kiezen voor kinderen: waarom nu? Ontwikkeling en pilootstudie van een vragenlijst over de stap naar ouderschap Masterproef voorgelegd tot het behalen van de graad van Master in de Verpleegkunde en de Vroedkunde

Nadere informatie

Seksueel geweld en seksuele grensoverschrijding

Seksueel geweld en seksuele grensoverschrijding Hoofdstuk 7 Willy van Berlo & Denise Twisk Seksueel geweld en seksuele grensoverschrijding We spreken van seksueel geweld als iemand wordt gedwongen iets seksueels te doen wat die persoon niet wilde, of

Nadere informatie

Psychische problemen vóór abortus en ongewenste zwangerschap

Psychische problemen vóór abortus en ongewenste zwangerschap Psychische problemen vóór abortus en ongewenste zwangerschap Jenneke van Ditzhuijzen Margreet ten Have Ron de Graaf Carol van Nijnatten Wilma Vollebergh Achtergrond ZonMw kreeg van VWS opdracht om longitudinaal

Nadere informatie

Samenvatting resultaten onderzoek De vermogende gever

Samenvatting resultaten onderzoek De vermogende gever Samenvatting resultaten onderzoek De vermogende gever Dit is een speciale samenvatting van het onderzoek dat de werkgroep Filantropische Studies in juni 2011 heeft uitgevoerd in samenwerking met Mindwize

Nadere informatie

Onderzoek voor de KNOV

Onderzoek voor de KNOV Onderzoek voor de KNOV Inhoud 1 Samenvatting 3 Onderzoeksverantwoording 6 3 Behandeling en begeleiding tijdens de 10 zwangerschap 4 Beoordeling 17 1 Samenvatting Samenvatting - 1 Behandeling en begeleiding

Nadere informatie

Standpunten en aandachtspunten van Fara over zwangerschapskeuzes

Standpunten en aandachtspunten van Fara over zwangerschapskeuzes Standpunten en aandachtspunten van Fara over zwangerschapskeuzes Standpunten en aandachtspunten van Fara over zwangerschapskeuzes Hoewel vrouwen en koppels voortdurend keuzes maken rond zwangerschap (over

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Figuur 1 Aantal deelnemers naar geslacht en leeftijd 75 t/m 85 jaar 1 Over welke cijfers hebben we het? In Nederland worden gegevens over de leefstijl

Nadere informatie

Tabel 1a. Ervaring met verschillende vormen van seksueel gedrag naar leeftijd leeftijd eerste 12 tot 15 (%) 18 tot 21 (%) 15 tot 18 (%)

Tabel 1a. Ervaring met verschillende vormen van seksueel gedrag naar leeftijd leeftijd eerste 12 tot 15 (%) 18 tot 21 (%) 15 tot 18 (%) Factsheet Seks onder je 25 e In 4901 jongeren in de leeftijd van 12 tot en met 25 jaar hebben deelgenomen aan het onderzoek Seks onder je 25 e. Overal waar in dit factsheet een vergelijking wordt gemaakt

Nadere informatie

RAPPORT OKTOBER Discriminatiemonitor. Midden-Drenthe TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM

RAPPORT OKTOBER Discriminatiemonitor. Midden-Drenthe TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM RAPPORT OKTOBER 2017 Discriminatiemonitor TRENDBUREAU DRENTHE IS ONDERDEEL VAN CMO STAMM Midden-Drenthe Colofon Titel Discriminatiemonitor Midden-Drenthe Datum Oktober 2017 Trendbureau Drenthe, onderdeel

Nadere informatie

80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER,

80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER, Meting juni 2013 Het Nederlandse Donateurspanel van WWAV wordt mede mogelijk gemaakt door het CBF en is uitgevoerd door Peil.nl 80% VAN DE NEDERLANDERS TYPEERT ZICH ALS GOEDE-DOELENGEVER, AL ZIEN MINDER

Nadere informatie

Inhoud. 1. 2004: babyboom of ombuiging van de neerwaartse lijn?

Inhoud. 1. 2004: babyboom of ombuiging van de neerwaartse lijn? Inhoud 1. 2004: babyboom of ombuiging van de neerwaartse lijn? 1. Aantal geboorten 2. Aantal geboorten bij vrouwen ingeschreven in het wachtregister 3. Nieuwkomers en vertrekkers: immigranten, emigranten,

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Abortus

Werkstuk Maatschappijleer Abortus Werkstuk Maatschappijleer Abortus Werkstuk door een scholier 2730 woorden 24 januari 2003 7,8 116 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Voor deze opdracht hebben we gekozen voor het onderwerp

Nadere informatie

7,9. Praktische-opdracht door een scholier 2005 woorden 14 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer

7,9. Praktische-opdracht door een scholier 2005 woorden 14 mei keer beoordeeld. Maatschappijleer Praktische-opdracht door een scholier 2005 woorden 14 mei 2002 7,9 105 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Voor deze praktische opdracht heb ik gekozen voor het onderwerp abortus. Omdat het

Nadere informatie

Figuur 1: Mogelijke veranderingen dagelijks eetpatroon

Figuur 1: Mogelijke veranderingen dagelijks eetpatroon CONSUMENTENPLATFORM Ons voedsel over 10 OPINIEONDERZOEK In september 2003 heeft het onderzoeksbureau Survey@ te Zoetermeer onder 600 Nederlanders een representatieve steekproef gehouden. De vragen in het

Nadere informatie

Onderzoeksnota: tienerzwangerschappen in België in cijfers van 1996 tot 2005 1

Onderzoeksnota: tienerzwangerschappen in België in cijfers van 1996 tot 2005 1 Onderzoeksnota: tienerzwangerschappen in België in cijfers van 1996 tot 2005 1 Marjolijn De Wilde [ Onderzoeksnota] 1. Inleiding Sinds de jaren 70 is de maatschappelijke zorg omtrent tienerzwangerschappen

Nadere informatie

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014

Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 2 Kerncijfers leefstijlmonitor seksuele gezondheid 2014 Figuur 1 Aantal deelnemers naar geslacht en leeftijd 75 t/m 85 jaar 1 Over welke cijfers hebben

Nadere informatie

4,8. Stelling door een scholier 2277 woorden 26 februari keer beoordeeld. Nederlands

4,8. Stelling door een scholier 2277 woorden 26 februari keer beoordeeld. Nederlands Stelling door een scholier 2277 woorden 26 februari 2005 4,8 36 keer beoordeeld Vak Nederlands Stelling: De pil moet vanaf 21 jr en ouder uit het ziekenfonds Inleiding: De kranten staan de laatste tijd

Nadere informatie

Pesten: een probleem voor werknemer en werkgever

Pesten: een probleem voor werknemer en werkgever Pesten: een probleem voor werknemer en werkgever Een benchmarkstudie naar de relatie met jobtevredenheid, verzuim en verloopintenties Een jaar geleden, op 1 juli 2002, is de Wet op Welzijn op het Werk

Nadere informatie

Feiten & Cijfers: Abortus in België

Feiten & Cijfers: Abortus in België Feiten & Cijfers: Abortus in België Datum: Augustus 2007 In deze Feiten & Cijfers worden de voornaamste gegevens uit de zeven opeenvolgende rapporten van de Nationale Evaluatiecommissie betreffende de

Nadere informatie

Problemen met het seksueel functioneren

Problemen met het seksueel functioneren Factsheet 2007-4 Problemen met het seksueel functioneren Seksuele gezondheid in Nederland De Rutgers Nisso Groep heeft in 2006 een grootschalige bevolkingsstudie uitgevoerd naar seksuele gezondheid in

Nadere informatie

Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h

Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h TNS Nipo Grote Bickersstraat 74 1013 KS Amsterdam t 020 5225 444 e info@tns-nipo.com www.tns-nipo.com Rapport Monitoring gebruikerstevredenheid invoering 130 km/h Rick Heldoorn & Matthijs de Gier H1630

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 32 279 Zorg rond zwangerschap en geboorte Nr. 123 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de

Nadere informatie

Formulier Eerste Controle Verloskundig Centrum Tiel

Formulier Eerste Controle Verloskundig Centrum Tiel Formulier Eerste Controle Verloskundig Centrum Tiel Het is belangrijk dat wij bekend zijn met jou en je partners medische achtergrond. Dit hebben wij nodig om je op een zo goed mogelijke manier te kunnen

Nadere informatie

Voorwoord. Bea Buysse wetenschappelijk adviseur Kind en Gezin

Voorwoord. Bea Buysse wetenschappelijk adviseur Kind en Gezin Voorwoord Het kind in Vlaanderen schetst een kwantitatief portret van kinderen in Vlaanderen. Statistische gegevens uit diverse bronnen worden samengebracht om zo een zo goed mogelijk beeld te geven van

Nadere informatie

protocol preventie Schooluitval zwangere leerlingen en tienermoeders protocol preventie Schooluitval zwangere leerlingen en tienermoeders 1

protocol preventie Schooluitval zwangere leerlingen en tienermoeders protocol preventie Schooluitval zwangere leerlingen en tienermoeders 1 protocol preventie Schooluitval zwangere leerlingen en tienermoeders protocol preventie Schooluitval zwangere leerlingen en tienermoeders 1 Inleiding [A.u.b. alles tussen haakjes aanpassen aan de eigen

Nadere informatie

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG

De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG >Retouradres Postbus 20350 2500 EJ Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Bezoekadres: Parnassusplein 5 2511 VX Den Haag www.rijksoverheid.nl Uw brief

Nadere informatie

Resultaten voor Brussels Gewest Beperkingen Gezondheidsenquête, België, 1997

Resultaten voor Brussels Gewest Beperkingen Gezondheidsenquête, België, 1997 5.3.1. Inleiding. Er is een duidelijke verschuiving gekomen in het ervaren van de gezondheid door de bevolking. Dit is mede een gevolg van de relatie tussen de demografische en de epidemiologische transitie

Nadere informatie

waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen

waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen waar of niet waar vrouwen doen beter rijexamen dan mannen Hoe weet je wat waar is? En hoe kan statistiek je daarbij helpen? Onderzoek het verschil tussen twee groepen Na de les ken je de techniek om te

Nadere informatie