TOEKOMSTPERSPECTIEF NOORD-HOLLANDSE NOORDZEEKUST Ruimte voor rust en reuring

Transcriptie

1 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 1 TOEKOMSTPERSPECTIEF NOORD-HOLLANDSE NOORDZEEKUST Ruimte voor rust en reuring discussiestuk aangepast nav werkatelier 18 april 2017

2 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 3 INHOUD 0 Voorwoord 5 1 Inleiding 9 2 Aandachtspunten, trends en ontwikkelingen 13 3 Algemene ontwikkelprincipes 19 4 Strandbebouwing en context 31 5 Bijlagen 47 links: nieuwe strandopgang Hondsbossche Duinen

3 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 5 VOORWOORD Van Kustpact naar Toekomstperspectief Noord-Hollandse Kust Convenant Kustpact De Noordzeekust is een gouden rand. Het is de grootste vrij toegankelijke ruimte van Noord-Holland, op veel plekken nog open en onbebouwd. De afwisseling van zee, strand, duinen, parken en bossen, in combinatie met een sterk recreatief en attractief aanbod, maakt de belevingswaarde van de kust groot. In het Kustpact (februari 2017) zijn deze kernkwaliteiten en collectieve waarden van de kust benoemd: vrij zicht en grootschaligheid, natuurlijkheid, ongereptheid en dynamiek, robuuste waterstaat, contrasten met het achterland, kusterfgoed, kustplaatsen, gebruikskwaliteiten, en culturele en mentale betekenis van de kust. Deze karakteristieken, kenmerken en kernkwaliteiten van het kustgebied zijn door het College van Rijksadviseurs als complementaire samenhangende waardencomplexen geduid en gerubriceerd tot de kust als: ongestoord ecologisch en hydrologisch reservoir; robuuste garantie van hoogwaterveiligheid; onbegrensde openbare ruimte; aantrekkelijk ontspanningslandschap (lokaal, regionaal, (inter)nationaal). Naast deze grote natuurlijke landschappelijke waarden, is ook de economische waarde van de kust groot en van lokaal, regionaal en nationaal belang. Recreatieve voorzieningen dragen bij aan de belevingswaarde en economische kracht van de kust. Ze zijn van meerwaarde voor bewoners én bezoekers. Er is echter een brede maatschappelijke zorg dat het behoud van de waarden van de kust onder druk staat door een toename van bebouwing in de kustzone in de vorm van onder andere strandhuisjes en recreatieparken. In het Kustpact is bepaald dat bij de kust betrokken partijen samen afspraken maken om nieuwe recreatieve bebouwing in het kustgebied beter te (be)geleiden: waar niet, waar wel en onder welke voorwaarden. Zij streven ernaar de openheid van de kust te behouden en te komen tot een goede balans tussen bescherming en behoud van de waarden van de kust enerzijds en de ontwikkeling van de kust anderzijds. Provincies hebben in dit proces de regie gekregen. Toekomstperspectief Vanwege de aantrekkelijkheid van de kust is er sprake van een continue spanning tussen de vraag naar en ontwikkeling van recreatieve bebouwing en de unieke en beschermde natuur. De provincie Noord-Holland is daarom in 2016 begonnen met een actualisatie van het beleidskader voor de Noordzeekust. Deze is door de komst van het Landelijk Convenant Kustpact in een stroomversnelling gekomen, reden om de actualisatie om te dopen tot Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust. De focus en scope zijn hierbij primair gericht op natuur en recreatie. Opgaven en ontwikkelingen in het kader van energietransitie, wonen e.d. worden opgepakt in de Omgevingsvisie De kust is een landschap waar met plezier gewoond, gewerkt en gerecreëerd wordt. Een landschap met unieke natuurwaarden waar zowel toeristen van binnen de regio als van daarbuiten op af komen. Voor een dagje naar het strand, een wandeling door de duinen, horecabezoek of een fietstocht langs buitenverblijven. Aan de kust informeren natuurorganisaties en drinkwaterbedrijven bezoekers en bewoners over

4 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 7 de natuur- en landschapswaarden en hun werkzaamheden in het gebied. Het is tegelijkertijd een landschap waar geld verdiend wordt aan recreatie en toerisme: waar (lokale) ondernemers de behoefte van de bewoners én de gasten vervullen als het gaat om eten, drinken, feesten en slapen. Aan de kust gaan natuur recreatie en toerisme hand in hand; we genieten ervan en we verdienen er aan. Een gebied waar natuur en recreatie niet zonder elkaar kunnen. Waar gerecreëerd wordt ómdat er natuur is, waar draagvlak voor natuur is, en waar de inkomsten vanuit de recreatie ingezet (kunnen) worden om de natuur te behouden en zelfs te versterken. De kust is van ons allemaal. Er is geen enkele partij met exclusieve rechten, verantwoordelijkheden of bevoegdheden aan de kust. Het is onze gezamenlijke verantwoordelijkheid om te staan voor de kwaliteiten en waarden ervan, deze te bewaken en te versterken. Samen staan we sterk en máken we ons sterk voor de Noord-Hollandse Kust. met de klok mee: Zandvoort, Velsen Noord, Egmond, Heemskerk

5 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 9 INLEIDING Kustprovincie Noord-Holland Noord-Holland wordt aan drie kanten omgeven door grote wateren: de Noordzee, de Waddenzee en het Marker- en IJsselmeer. De kusten hiervan zijn divers en van grote waarde, zowel vanuit ecologisch als vanuit economisch, cultuurhistorisch, landschappelijk en ruimtelijk oogpunt. Het grotendeels aaneengesloten Noordzeekustgebied is zeer gevarieerd met stranden, glooiend duingebied, graslanden, strandwallen en achterliggende cultuurgronden en inliggende bebouwde kernen. De variatie aan natuurlijke overgangen onder invloed van het getij, hoogte, voedselrijkdom, zout, brak en zoet water, kalkrijk en arme bodem geven een grote verscheidenheid aan condities en leefgemeenschappen voor flora en fauna. De natuurwaarden zijn groot. Huidig beleid als basis De Provinciale Structuurvisie 2040 en de Strategische Agenda Kust (SAK) - verankerd in de Nationale Visie Kust vormen het vertrekpunt voor het Toekomstsperspectief. In dit beleid zijn globaal de waarden, karakteristieken, belangen en opgaven voor het kustgebied voor de lange termijn omschreven en als vertrekpunt houdbaar. Ook de huidige beleidskaders, wet- en regelgeving vanuit het Rijk, Rijkswaterstaat, de waterschappen, gemeenten en Provincie Noord-Holland zijn het vertrekpunt geweest voor dit Toekomstperspectief (zie bijlage 3). Het Toekomstperspectief beweegt zich binnen dit geldende wettelijke kader, zoekt én vindt hierin de kansen en mogelijkheden om zowel de natuur als de economie te versterken en de kwaliteit van de kust verder uit te bouwen. Eenheid en Verschil De duinen met allerlei beschermde functies zijn drager van de Noordzeekust. Nodig voor waterveiligheid, drinkwaterwinning, bodemarchief en als aaneengesloten natuurgebied. NNN en N2000 beschermen naast natuur ook het beeld en gebruik, de stilte en rust. Natuur en natuurbescherming vormen zo de basis voor de eenheid van het kustgebied. Maar er is ook verschil: de duinen figureren in verschillende kustlandschappen, van het verre eiland Texel tot de Metropool aan Zee Zandvoort. Deze notie vormt de basis voor het onderscheiden van vijf kustlandschappen in de Strategische Agenda Kust (2012). Ook de kernen en badplaatsen in het kustgebied zijn onderling verschillend van aard, schaal, kleur en karakter. Nieuwe ontwikkelingen kunnen kansen bieden om de diversiteit van de kust te vergroten en een bijdrage te leveren aan de kwaliteit van het landschap én de natuur. Met zorgvuldigheid en aandacht moeten we voorkomen dat ze een bedreiging vormen voor de rust, natuur en ongereptheid, maar ook voor de diversiteit van de kust. De kracht / het volume van de huidige recreatieondernemers, de schaal en aard van hun ondernemerschap verandert, niet meer (alleen) lokaal/regionaal, maar nationaal en zelfs internationaal. Dit kan het gevaar van unificatie met zich meebrengen: overal langs de kust dezelfde (soort) strandpaviljoens van dezelfde omvang, dezelfde strand- en badhuisjes, in vergelijkbare configuraties. Het laatste decennium verschijnen meer en grotere strandpaviljoens en strandhuisjes (ook voor commerciële verhuur) en er zijn continu plannen voor nog meer verblijfsaccommodaties. Naast toename van het volume staat op plekken de kwaliteit van het aanbod eveneens onder druk, bijvoorbeeld omdat het te eenzijdig

6 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 11 wordt. De klimaatverandering, het toenemende toerisme, een groeiende recreatiedruk en de afnemende biodiversiteit zetten natuurwaarden onder druk. Hierop moeten én zullen we reageren en anticiperen. In dit Toekomstperspectief zetten we de natuur niet tegenover economie en recreatie, maar willen we ze combineren. Geen soft compromis maar een zichzelf versterkende combinatie van natuur en recreatie. Het is niet óf-óf, maar én-én. Status en totstandkoming Toekomstperspectief In deze context volstaat een simpele optelling van bestaande beleidskaders niet, maar is een nieuw, integraal en landschapsversterkend en wenkend perspectief nodig. Dit Toekomstperspectief is een visie en op zichzelf geen juridischplanologisch instrument. Het is een bouwsteen voor de Omgevingsvisie en een product van alle bij de kust betrokken partijen. Het is een gemeenschappelijk perspectief van ons allemaal. Het is in cocreatie met alle belanghebbenden aan de kust opgesteld met de huidige wet- en regelgeving als vertrekpunt. Er wordt daarbij zoveel mogelijk gebruik gemaakt van bestaande (lokale) (toeristisch-recreatieve) visies, strandnota s (al dan niet in ontwikkeling), ontwikkelperspectieven en handreikingen. Daarnaast is dit Toekomstperspectief geïnspireerd door Zeeland en Zuid-Holland, waarbij Zeeland extra recreatieve bebouwing op strand en duinen niet toestaat en de recreatieve ontwikkelingen regisseert richting zogenaamde aandachtsgebieden in de binnenduinrand. Zuid-Holland heeft zich beperkt tot het aanwijzen van het gehele strand tot NNN gebied. Kustformules Om te voorkomen dat strand en strandbebouwing van de kustplaatsen steeds meer op elkaar gaan lijken, is het zaak dat kustbebouwing een logisch onderdeel wordt van de unieke gebieden waarin ze liggen - met maximale toegevoegde waarde. Langs de Noord-Hollandse kust zijn zo n 15 tot 20 unieke gebieden te onderscheiden op basis van onder andere ruimtelijk-landschappelijke karakteristiek en betekenis, gebruik(sintensiteit) en de samenhang daartussen. In de kaart zijn ze grofweg omlijnd. Van strand tot en met de binnenduinrand zijn de typische kwaliteiten beschreven en getekend en als basis genomen voor een toekomstgerichte formule. met een globaal wensbeeld voor bebouwing en gebruik van het strand. Zo n formule gaat over bescherming én ontwikkeling, in wisselende verhoudingen en met verschillende bandbreedte. De formule geeft aan wat waar kan en mag en geeft ontwikkelprincipes op gebiedsniveau. Deze worden vervolgens vertaald in een zonering voor in eerste instantie het strand, waarbij duidelijk wordt gesteld wie waarvoor verantwoordelijk is (rollen, bevoegdheden, verantwoordelijkheden, samenwerkingsagenda). Wanneer de zonering leidt tot wijzigingen in de provinciale en/of gemeentelijke beleidskaders, zal juridisch planologische verankering aansluitend plaatsvinden, bijvoorbeeld door aanpassing van de PRV en/of bestemmingsplannen. De focus en scope hierbij beperken zich primair tot de verhouding tussen natuur en recreatie. Nadere vertaling van het Toekomstperspectief voor wat betreft de duinen, kernen en binnenduinrand zal plaatsvinden na de zomer. Voor de binnenduinrand geldt daarbij dat er veel meer aspecten spelen dan alleen natuur en recreatie, waaronder woningbouw, energietransitie en landbouw. Dit vergt een bredere en integrale afweging die mee zal moeten lopen en wellicht uitgevoerd zal worden in het traject van de Omgevingsvisie.

7 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 13 AANDACHTSPUNTEN, TRENDS EN ONTWIKKELINGEN De kust is krachtig en prachtig. De kwaliteiten zijn over het algemeen hoog en onderscheidend. Maar behoud, laat staan versterking van kwaliteit en landschap is niet vanzelfsprekend en gaat niet automatisch. We zien trends en ontwikkelingen die van invloed zijn op de kust en kansen die we niet onbenut willen laten. In onderstaande uiteenzetting worden de huidige aandachtpunten alsook de relevante trends, ontwikkelingen en ambities benoemd. Ten aanzien van de waterveiligheid 1. Voor het reguliere beheer- en onderhoudsprogramma is het noodzakelijk om op de zeespiegelstijging te anticiperen en maatwerk te leveren. De zandige kust vraagt door de klimaatverandering om meer zand dan nu gesuppleerd wordt. Daarnaast kan de verdeling van het beschikbare zand anders / beter. Zo is er op sommige plekken minder behoefte aan zand vanwege dynamisch kustbeheer ten behoeve van natuur en een gevarieerd duinlandschap. Bij de kustplaatsen is er juist een grotere zandbehoefte voor bredere stranden ten behoeve van recreatie. De basiskustlijn wordt onderhouden door zandsuppleties. 2. De strook tussen Den Helder en Petten kampt op de langere termijn met kustverdedigingsproblemen. Zeespiegelstijging is een issue vanwege de erosieve kust, de geul voor Den Helder en de dunne rij duinen. Van Parkduinen tot Oase is dit geen direct issue, maar gaat het met de tijd wel weer spelen. 3. Een continue stijgende zeespiegel vraagt om het laten meegroeien van de kust. De kust is daarmee een steeds veranderend en ademend landschap. Hier past een flexibele soort bebouwing. 4. Strandbebouwing is buitendijkse bebouwing. Natuur is hier de hoofdrolspeler en de mens is te gast. Hier moeten we altijd rekening houden (randvoorwaardelijk) met natuurlijke omstandigheden (storm). De dynamiek van het gebied is altijd leidend. Belangrijke notie: passen onze bouw/recreatiedromen wel in onze eroderende kustlijn? Eén fikse storm en de helft of meer verdwijnt in zee. Ten aanzien van de wetgeving en natuur 1. Er is een wens om delen van de kust vrij te houden van bebouwing ten behoeve van ecologische ontwikkeling. 2. De biodiversiteit neemt af, en de provincie moet meer stukken NNN maken en de natuur robuust en zoveel mogelijk aaneengesloten om het leefgebied van dieren te vergroten. Om de biodiversiteit te vergroten zoekt de provincie ook juist buiten de natuurgebieden naar verbetermogelijkheden. 3. Op grensgebieden/eigendomsgrenzen van natuur zijn verschillende spelers actief die elkaar niet altijd betrekken bij ontwikkelingen. Er kunnen hierdoor problemen onstaan naast natuurgebieden. 4. N2000 beschermt enkele hele specifieke soorten en gebieden, de NNN beschermt gebieden en verbiedt aantasting daarvan. Het strand is grotendeels niet beschermd waardoor op de strandstrook veel activiteiten mogelijk zijn. 5. Aanvragen voor bebouwing komen één voor één binnen en worden per aanvraag beoordeeld op hun impact op het gebied/natuur. Per aanvraag is die steeds zo klein dat bouw vergunbaar is, terwijl de impact van alle bebouwing tezamen veel groter is en significant negatief zou kunnen zijn. 6. Waarden als openheid, landschap en de belevingswaarde worden niet beschermd.

8 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland De werking van de regimes is generiek en daarmee unificerend hetgeen zich moeizaam verhoudt tot een gedifferentieerd, veelzijdig landschap. De beschermingsregimes vertrekken vanuit een juridisch discours terwijl er wellicht meer sturing op kwaliteitsverbetering en -verschillen gewenst zou zijn. Ten aanzien van recreatie en recreatieve ontwikkelingen 1. Er bestaat een wens om meer te sturen in de richting van kwaliteitsverbetering, ook van het bestaande aanbod. 2. Er is een brede maatschappelijke zorg dat het behoud van de waarden van de kust onder druk staat door een toename van recreatie en bebouwing in de vorm van onder andere strandhuisjes en recreatieparken. 3. De vele ontwikkelingen rond verblijfsrecreatie vragen om een goede regionale afweging en afstemming. Het creëren van (ontwikkel)schaarste draagt bij aan zowel de kwaliteiten van de regio als die van de verblijfsrecreatieve sector (zorgt voor hogere bezettingsgraad en nodigt eerder uit tot investeringen). 4. Op sommige plekken wordt de kwaliteit van het aanbod slechter, de bebouwing is sleets. Daarnaast ontstaat aan de kust het gevaar van unificatie in het aanbod, bijvoorbeeld door transformatie van campings naar bungalowparken. 5. Vanuit het MRA-gebied neemt de woning- en recreatiedruk op de kustlandschappen Metropool, Oase en in mindere mate Parkduinen toe. Wonen en recreëren zullen hier met elkaar de strijd om de ruimte voeren. De Kop heeft te maken met krimp en heeft daardoor een andere relatie met en mogelijk zelfs een afhankelijkheid van toerisme en toeristische voorzieningen. Ook de toenemende vergrijzing is relevant. Deze biedt kansen voor de toeristisch-recreatieve sector (doelgroep met veel tijd en middelen) maar het dwingt ons ook om goed na te denken over de toegankelijkheid van onze kust(opgangen) voor mensen met een fysieke beperking. 6. De vraag naar recreatiewoningen blijft groeien zowel vanuit de toerist (toerisme blijft een groeisector) als de investeringsmarkt (interessant beleggingsobject). Er is vraag naar groter, luxer, meer comfort, maar ook naar klein, authentiek en lokaal. Ook zien we een tendens naar plattelandstoerisme bijvoorbeeld logeren bij de boer. Er is een trend naar commercialisering van de strandhuisjes. Waar deze tot voor kort een aloude traditie van uitsluitend eigen gebruik en een onskent-ons sfeer kende, worden ze steeds meer commercieel aangeboden en verhuurd door verhuurorganisaties en particuliere verhuur. Dit verhoogt de druk op de huisjes en de omliggende natuur. Het strandseizoen wordt bovendien langer; de huisjes lijken soms bijna jaarrond op het strand te staan. Er vindt een functieverbreding van de paviljoens plaats (wellness, sport, kinderopvang) en steeds meer groepsactiviteiten zoals bedrijfsuitjes worden op het strand gehouden. Opkomst en toename van durfsporten, evenementen en feesten is duidelijk waarneembaar. Met andere woorden: het wordt drukker en voller. Veranderingen in ons recreatiegedrag (van strandvakantie naar dagje naar het strand ) hebben invloed op het uiterlijk van de kustdorpen en leiden tot meer verkeersbewegingen. Het seizoensgebonden gebruik van het strand verandert, de roep om jaarrond recreatievoorzieningen is in populaire badplaatsen groot. Vakantieparken worden omgevormd tot luxe chaletparken. 7. Tot slot zien we trends in bouwstijlen. Bebouwing die vroeger in 30 jaar werd

9 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 17 afgeschreven, kan vandaag de dag binnen 10 jaar worden afgeschreven. Er is een streven naar duurzaamheid (als voorloper van circulaire bouw) in combinatie met flexibele en verplaatsbare bouwwerken. Een voorbeeld hiervan zijn de zogenaamde Tiny Houses. Met bovenstaande trends, ambities en aandachtspunten moeten en willen we iets. Iets in combinatie met wat er nu al is aan de kust en wat er nu mag aan de kust (de wettelijke kaders). Slim combineren van bestaande kwaliteiten en de trends en ambities inlossen, zodanig dat deze de kracht, de kwaliteit en de diversiteit van de kust versterkt. Op zoek naar hoe natuur en recreatie elkaar kunnen versterken door beleefbaarheid en toegankelijkheid. Wij hebben de sleutel hiertoe gevonden in een aantal algemene ontwikkelprincipes die gelden voor de gehele kust. Echter in een nadere specificering per gebied geldt dat de algemene spelregels in meer of mindere mate worden toegepast. Immers, niet elke gebied is hetzelfde en het effect van éen en dezelfde maatregel kan in het ene gebied anders en meer of minder wenselijk zijn dan in het andere gebied.

10 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 19 ALGEMENE ONTWIKKELPRINCIPES Uitdaging De uitdaging van de Kustontwikkeling zit in het vinden van de juiste balans tussen rust en reuring, tussen economie en ecologie, tussen behoud van kwaliteiten en het ontwikkelen van nieuwe. Waar natuurbehoud en biodiversiteit in stand blijven of zelfs versterkt worden zonder dat de kust op slot gaat. Waar de kustplaatsen zich kunnen aanpassen aan nieuwe trends en klantwensen op het gebied van recreatie en toerisme, zonder dat dit ten koste gaat van rust en ruimte en aansluit en bijdraagt aan de kwaliteiten en identiteit van het gebied. Eén van de opgaven voor de komende jaren is om de toegenomen vraag naar en het aanbod van verblijfsrecreatieve voorzieningen en dagrecreatie, gegeven de landschappelijke waarde van de kust, op een zorgvuldige manier in goede banen te leiden. Niet alles kan nu eenmaal overal. Gezien wat er is, wat er mag en wat er op de kust af komt gaan we op zoek naar algemene ontwikkelprincipes en strategieën ter versterking van de kwaliteit ervan. In dit hoofdstuk worden de generieke principes en ontwikkelstrategieën uiteengezet. In het volgende hoofdstuk worden ze nader gespecificeerd en genuanceerd in een 4 x 5 matrix, waarbij de vier landstroken (:strand, duinen, kernen en binnenduinrand) op de deelgebieden uit het SAK (:eiland, kop, parkduinen, metropool aan zee, oase) worden geprojecteerd. In dit Toekomstperspectief gaat het om het vinden van de balans tussen natuur en recreatie, tussen economie en ecologie, tussen rust en reuring. Om deze balans te bereiken onderkennen we twee dominante ontwikkelstrategieën: Natuur: Herstellen waar moet, beschermen waar nodig, versterken waar kan, beleven waar mogelijk. Economie: Herontwikkeling waar nodig, versterken waar kan, ontwikkelen waar mogelijk. We bekijken de Noord-Hollandse kust in dit Toekomstperspectief als één gebied met regionale verschillende in landschappelijke waarden en eigenschappen. Deze landschappelijke kwaliteiten houden zich niet aan de gemeentegrenzen. Onze ontwikkelprincipes en de uitwerking ervan in de 4 x 5 matrix overstijgen daarom ook deze grenzen. In het kustgebied willen we medesturing geven op kwaliteit, diversiteit en exclusiviteit. Ondernemers, overheden en andere betrokkenen bij de kust moeten daarom gezamenlijk keuzes maken welke ontwikkelingen passend zijn in het gebied en welke ook elders of op een andere manier kunnen plaatsvinden. Het gaat daarbij om ontwikkelingen die de kwaliteit en identiteit kunnen versterken, vertaald naar de passende samenhang, vorm, schaal, maat en hoeveelheid waar de regio afspraken over maken. Kaders vanuit het Kustpact Vanuit het Kustpact zijn de volgende kaders meegegeven (citaat uit het kustpact): Nieuwe bebouwing voor recreatieve functies in de kustzone moet altijd passen binnen de randvoorwaarden van waterveiligheid, drinkwatervoorziening en natuurbehoud. Ruimtelijke ontwikkelingen dienen te worden bezien in samenhang met de landschappelijke kwaliteit van de kustzone. Nieuwe recreatieve ontwikkelingen met een ruimtebeslag in de kustzone moeten bijdragen aan het behoud en indien mogelijk de versterking van de

11 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 21 kwaliteit van de kustzone en mogen niet leiden tot aantasting van de kernkwaliteiten en collectieve waarden van de kustzone. Nieuwe recreatieve bebouwing op het strand en in de duinen worden geconcentreerd in reeds bebouwde gebieden en reeds vergunde ontwikkellocaties. Vervangende nieuwbouw en een eventuele uitbreiding, nodig voor kwaliteitsbehoud en een duurzame bedrijfsvoering in de toekomst blijft voor bestaande bedrijven mogelijk, uitgaande van de vóór de inwerkingtreding van het Kustpact bestaande rechten en alleen in geval de nieuwe recreatieve ontwikkelingen met een ruimtebeslag in de kustzone bijdraagt aan het behoud en, indien mogelijk, de versterking van de kwaliteit van de kustzone en niet leidt tot aantasting van de kernkwaliteiten en collectieve waarden van de kustzone versterken. Binnen deze kaders bevindt zich het speelveld van de ontwikkelingen en geven we vorm aan rust en reuring. We zien de volgende eerste contouren, de hoofdprincipes. Primair heeft de kust tot doel de achterliggende dorpen te beschermen. Waterveiligheid is daarmee randvoorwaardelijk voor nieuwe ontwikkelingen. Net als drinkwaterwinning en natuurbehoud. De kust is van ons allemaal, geen enkele partij heeft exclusieve taken, bevoegdheden, verantwoordelijkheden over de kust. Dus geen domeinvorming, geen privéstranden. De reeksen (slaap)strandhuisjes resoneren moeizaam met deze stelling. De strandhuisjes zijn immers privé-eigendom en geven je het gevoel door of tenminste langs iemands tuin/areaal te lopen als je op het strand aan komt. Ze doorkruisen daarmee de aanname dat het strand van ons allemaal is. We maximeren, reguleren en zoneren daarom ook de (seizoens)bebouwing en strandhuisjes. Recreatieve bebouwing moet gemotiveerd zijn vanuit een regionaal belang. We onderzoeken de kansen om recreatieve functies over gemeentegrenzen heen aan te bieden (niet iedereen hetzelfde sportcentrum). Niet versnipperen van bebouwing maar concentreren en compact maken. Bepaalde delen/gebieden intensiveren & concentreren, andere delen rustiger maken. We gaan voor het versterken van differentiatie, contrast en diversiteit. De unieke DNA van ieder landschap versterkend. We gebruiken daarvoor verschillen in natuurkwaliteit en soort en die in de stedelijk-landschappelijke context en in de recreatieve functies. Natuur is een asset die we moeten beschermen en versterken. Natuur robuust maken en ontsnipperen, losse stukjes natuur aaneengesloten maken. We onderzoeken de mogelijkheid en kansen van overgangszones rondom kwetsbare natuur. We zetten in op het beleefbaar maken van de natuur, daar waar de natuur dat kan hebben. We zetten in op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Recreatieve bebouwing én natuur moeten de kernkwaliteiten van de kustzone versterken. We gooien de kust niet open maar geven wel ruimte aan lokale ondernemers en aanbieders van het bestaande aanbod voor kwalitatieve verbetering en innovaties, om in te kunnen spelen op klantwensen en veranderingen in de markt. Mits deze ontwikkeling de gebiedsformule versterkt en past binnen wet- en regelgeving als met de klok mee: Petten, Zijpepolder, Groote Keeten, Callantsoog

12 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 23 Eiland Kop Parkduinen Metropool aan Zee Oase 5 kustlandchappen Strand Duinen x 4 eenheden Achterland Kernen NNN en N2000. Aan nieuwe bedrijven geven we enkel in ontwikkelgebied ruimte, elders niet. Inzetten op kwaliteit betekent niet alleen de kwaliteit van de recreatieve bebouwing, maar gaat ook over strandopgangen, entrees, fietsen stallen, douches op het strand e.d. Als er verblijfsrecreatie wordt gebouwd, voegt deze ook waarde toe aan de natuur én voor de bewoners in termen van voorzieningen, te denken valt bijvoorbeeld aan de bouw van een zwembad waarbij er lokaal door de kinderen aan schoolzwemmen kan worden gedaan. We sturen op herstructurering van bestaande bebouwing en stimuleren tot het maken van een kwaliteitsslag door het creëren van strategische schaarste voor toeristisch-recreatieve functies en bebouwing. Dit kan door scherp te zoneren. Geen logies in jaarrond paviljoens in het kader van waterveiligheid, ongewenste precedentwerking, bedreiging voor bestaande logies in achterland. We respecteren de huidige en lokale recreatiehouders maar zijn terughoudend ten aanzien van nieuwe / extra recreatieve bebouwing. Er is ruimte en flexibiliteit voor lokale ondernemers van bestaande recreatievoorzieningen om te kunnen blijven ontwikkelen met als doel een kwaliteitsverbetering te realiseren en in te kunnen spelen op de wensen en de veranderende vraag van de recreant en toerist. We willen alert zijn op geleidelijke transformaties zoals het verstenen van natuurcampings, aanwas bebouwing bij strandopgangen, omzetting van campings in bungalowparken enz. Alleen waar deze nodig of gewenst is met het oog op een kwaliteitsverbetering en past binnen de omgeving en gebiedsformule, zijn deze toegestaan. We concentreren en contrasteren in plaats van overal een beetje en urban sprawl. De kust is dynamisch en veranderlijk. We zetten in op bouwstijlen die flexibel zijn, verplaatsbaar, duurzaam, om te voorkomen dat het sleets wordt, versteend, eenzijdig transformeert e.d.. Bebouwing die past op het ademend systeem van de dynamische kust en duinen. Innovatief en waar mogelijk circulair. Meegroeiend met en anticiperend op de zeespiegelstijging en snel wisselende trends, meegaand met de tijd en gevraagde kwaliteit vanuit de samenleving. Bebouwing die je kunt oppakken en weghalen indien nodig. Pop-up. Want tijdelijke (of seizoensgebonden) drukte hoort er bij en moet mogelijk zijn. Buitendijks bouwen brengt risico s met zich mee. Bij nieuwbouw en herstructurering zal een risicoanalyse tbv klimaatadaptatie moeten worden verricht in samenwerking met het waterschap en kennisinstituten om te onderzoeken hoe er veilig ontwikkeld kan worden. De contouren nader bekeken De kust kan worden opgedeeld in vier verschillende stroken: het strand, de duinen, de kernen en de binnenduinrand. We kunnen bovenstaande principes hierop loslaten en komen dan tot een volgende, eerste contour van de kust: Strand Het strand betreft het stuk vanaf de vloedlijn tot aan de duinvoet. Voor wat betreft het strand gelden de volgende, algemene regels (let wel; we nemen hier een voorschot op een legenda van 3 type zones op het strand, de vraag is of dit werkbaar is of links: de vijf kustlandschappen uit de Strategische Agenda Kust x vier zones van strand, duinen, achterland en kernen

13 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 25 smal - natuur breed - toerisme breed - stad smal - vakantie breed - dorp breed - bos smal - zeedorp breed- station industrie - natuur metropool - massa metropool - natuur dat er bijvoorbeeld ook een zonering van het gebruik van het strand moet komen, of ruimte voor bijv. een kustreservaat gekoppeld aan broedseizoenen): Natuurstrand; op termijn vrij van bebouwing, bijvoorbeeld binnen 10 jaar. Dynamisch duinbeheer (natuur-kustveiligheid) uitbreiden, NNN maken, natuurstrand is openbaar toegankelijk en ruimte voor iedereen. Hier staat de beleving van de natuur voorop. Recreatiestrand - algemeen Bebouwing op het strand neemt niet toe, aantal gebouwen maximeren op huidige aantal: iets erbij is iets eraf. Er gelden algemene ontwikkelprincipes als flexibel en verplaatsbaar bouwen, waterbeheerdersgoedkeuring, duurzaam, DNA versterkend, iets terugdoen voor natuur en bewoners, relatie met het achterland e.d. Kwaliteitsverbetering bebouwing altijd mogelijk op basis van ontwikkelprincipes. Onderscheid in stranden met extensief en intensief gebruik. Onder intensief gebruik wordt bijvoorbeeld verstaan: festivals, evenementen enzovoort. Let wel: het inzetten op lege stranden en het extensiveren van bebouwing op de natuurstranden betekent niet dat de huidige bebouwing morgen verplaatst moet worden. Op basis van een gedeelde intentie - en verdere detailstudie - kunnen partijen op zoek gaan naar logische momenten zoals bij vaststelling van bestemmingsplannen, wisseling van eigenaar, op de momenten waarop de vergunning verloopt en de bebouwing vanuit waterveiligheid toch al verplaatst moet worden e.d. Duinen De begrenzing hiervan loopt vanaf de duinvoet (einde strand) tot aan de landinwaartse grens van het kustfundament. Voor dit gebied geldt dat hier bijna overal strenge natuurregimes gelden, zoals N2000 en NNN vanwege de hoge natuurwaarden in het gebied. Of vanwege de drinkwatervoorziening van de duinen. Voor wat betreft de duinen gelden de volgende, algemene regels: Geen nieuwe verblijfsrecreatie. Kwaliteitsverbetering bebouwing altijd mogelijk op basis van ontwikkelprincipes. Extra natuur toevoegen waar kan. Maak het duingebied (meer) beleefbaar, toegankelijkheid met in achtneming bepalingen in PRV/PMV en alleen daar waar de natuur het aan kan. x locale kenmerken Kernen De kernen betreffen het binnenstedelijk gebied. De dorpen en steden zijn uniek en onderscheidend van elkaar. Hier zetten we in op kwaliteit en diversiteit van het aanbod en zoeken een balans tussen vraag en aanbod. Voor wat betreft de kernen gelden de volgende, algemene regels: Zet in op diversiteit, kwaliteit, DNA profielen: onderscheidend vermogen versterken op basis van kracht, kleur en karakter. Het uitgangspunt is dat er altijd eerst dient te worden ingezet op kwaliteitsverbetering van bestaande recreatieve bebouwing. Er kan binnen de vastgestelde links: en de lokale kenmerken...

14 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 27 contouren van bestaand bebouwd gebied uitbreiding van de recreatieve bebouwing plaatsvinden met inachtneming van de huidige wet- en regelgeving en vergunningen. Geef voorwaarden (ontwikkelprincipes) mee waar nieuwbouw en uitbreiding aan moeten voldoen (Handreiking verblijfsrecreatie. Duurzaam en flexibel e.d.). Nieuwbouw en uitbreiding worden getoetst aan regionale visies. Aandachtspunt is zorgen dat vraag en aanbod met elkaar in balans blijft, er voldoende diversiteit is en dat het aanbod aansluit en bijdraagt aan de gebiedskwaliteiten. Binnenduinrand Deze start vanaf de landinwaartse grens van het kustfundament en eindigt per gebied op een nader vast te stellen punt. Voor wat betreft de binnenduinrand gelden de volgende, algemene regels: Ontwikkelgebieden (waar nu al veel verblijfsrecreatie aanwezig is) Ruimte geven aan bestaande en nieuwe ondernemers voor ontwikkeling van recreatieve voorzieningen, innovaties, reuring en het kustproduct (breed). Inzetten op stimuleren van kwaliteitsverbetering en differentiatie. Als uitbreiding aan de orde is dan altijd inzetten op versterken van natuurwaarden. Altijd rekening houden met identiteit en gebiedskwaliteit. Voorwaarden (ontwikkelprincipes) waar de nieuwbouw en uitbreiding aan moet voldoen. (Leidraad. Handreiking verblijfsrecreatie. Duurzaam en flexibel e.d.). Nieuwbouw en uitbreiding worden getoetst aan regionale visies. Aandachtspunt is zorgen dat vraag en aanbod met elkaar in balans blijft, er voldoende diversiteit is en dat het aanbod aansluit en bijdraagt aan de gebiedskwaliteiten. Beschermingsgebieden (open gebied achter duinen en recreatiebedrijven) Zet in op behoud en mogelijk versterking van contrast tussen verdichte kust en open landschap Geen nieuwe bebouwing in beschermingsgebied. Bij bestaande bebouwing inzetten op kwaliteitsverbetering waarbij een bijdrage wordt geleverd aan de natuurversterking. Alleen kleinschalig aansluitend op het landschap mag (kamperen bij de boer bijv.), maar onder voorwaarden. Provinciaal landschap van maken? Agrarische gebieden Hoofdfunctie agrarisch, seizoensgebonden, kleinschalige recreatie zonder toevoeging van bebouwing. Bovenstaande hoofdprincipes wordt in het volgende hoofdstuk per 4 x 5 deelgebied nader gespecificeerd, genuanceerd, afgezwakt of juist versterkt.

15 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 29 Conclusie Bovenstaande contouren geleiden de nieuwe recreatieve ontwikkelingen richting de kernen en de ontwikkelgebieden in de binnenduinrand. Extra, nieuwe bebouwing op stranden en in duinen is niet mogelijk, met uitzondering van geringe uitbreiding of innovaties van bestaande bebouwing door de bestaande en lokale recreatiehouders noodzakelijk voor kwaliteitsbehoud, het kunnen meebewegen met de wensen vanuit de markt en/of -versterking en een duurzame bedrijfsvoering. Alle nieuwe ontwikkelingen, groei en transformatie moeten de identiteit en formule van het gebied versterken. Ontwikkelingen moeten altijd passen binnen de kaders (kustveiligheid, natuurwetgeving, drinkwaterwinning) en in regionaal verband afgewogen, zoals ontwikkelingen, keuzes en afspraken die gemeenten onderling maken in de visie verblijfsrecreatie.

16 4 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 31 De Slufter De Koog STRANDBEBOUWING EN CONTEXT van 1 naar 20 bit Tot nu toe is de bemoeienis van de Provincie met bebouwing op het strand beperkt geweest tot jaarrondpaviljoens. In een pragmatische, eenvoudige zonering is aangegeven waar deze wel of niet kunnen staan een 1 bits zonering. Huisduinen In de context van het Kustpact zijn natuurorganisaties in Noord-Holland aan de slag Den Helder Donkere Duinen gegaan met een eigen zonering op basis van de draagkracht van de natuur en de Mariëndal huidige (gezoneerde) situatie. Dit geeft kleur aan de uniforme regimes van NNN en N2000 met haar generieke principes. Het genuanceerder kijken naar de aard/kwaliteiten/omvang etcetera van de natuur past in het streven naar een rijker verhaal voor Julianadorp de kustzonering. Naast de nuance die in de natuur(bescherming) gevonden wordt, is ook de context Groote Keeten Nollenland van Abbestede van strandbebouwing genuanceerd. Die kan op een breed of smal strand staan, Callantsoog vlakbij een spoorstation of aan het einde van een fietspad, aan een groen en breed duingebied of een dun strookje zand, naast een eeuwenoud vissersdorp of een nieuw Zwanewater geplande staduitbreiding. Voor de levendigheid, economie, comfort, identiteit van? Schagen ECN Sint Maartenszee Sint Maartensbrug Sint Maarten Petten een kustplaats of landschap kan strandbebouwing positief zijn. Maar het kan negatief uitpakken voor het gevoel van ongereptheid en stilte, de vervuiling op het strand, en gelijke kansen voor gelijksoortige voorzieningen in en achter de duinen. De huidige zonering is gebaseerd op het ruimtebeslag op enig moment ( wat staat er Camperduin nu? ) en/of grenzen van de bebouwde gebieden aan strand. Het gaat niet over sei- Groet?? P??? Catrijp Bregtdorp Schoorl Aagtdorp Bergen Bergen aan Zee zoenbebouwing (strand- en badhuisjes) en er liggen geen strategische overwegingen aan ten grondslag. Een voorbeeld van zo n overweging is de vraag wat de relatie en potentiële bijdrage van strandbebouwing zou kunnen zijn aan landschappen / kernen / voorzieningen in de directe omgeving? Maar ook andersom: wat zou juist minder of geen bebouwing kunnen betekenen? En vooral ook: welke bebouwing wel, welke niet? Met deze vragen zijn wij de kust langsgegaan. De uitkomst is een kaart N M Egmond aan Zee Egmond aan den Hoef Z (in bewerking) waarop deelgebieden zijn getekend met specifieke samenhangende opgaven die vanuit dit perspectief richting en inhoud (de formules ) geven aan de Egmond-Binnen discussie over strandbebouwing. In de hiernavolgende tekst wordt vrijelijk en vragenderwijs gesproken over recrea- Castricum tieve bebouwing. Soms over nieuw, meer, intensiveren, maar ook over indikken, verplaatsen, verminderen. Uitgangspunt is daarbij het zoeken naar (argumenten voor) een nieuwe, beter gefundeerde balans in het gebruik van de kust, en het netto! Heemskerk gelijkblijven van de (hoeveelheid) strandbebouwing. Wijk aan Zee Tata Steel IJmuiden Heerenduinen De Moriaan Midden-Heerenduin Duin en Kruidberg Kennemerduinen Bleek en Berg Caprera Bloemendaal aan Zee Duinpieperpad Koevlak Haarlem Zandvoort Zandvoortselaan Waterleidingduinen links: kaart Toekomstperspectief met de formules

17 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 33 Van noord naar zuid De Slufter Texel Texel heeft als eiland en Nationaal Park een bijzondere positie. De eilandbewoners zijn afhankelijk van het toerisme en wat op het strand gebeurt heeft direct invloed op achterland/rest van het eiland. Het gezamenlijk verantwoordelijkheidsgevoel is zeer groot. In Planet Texel heeft het eiland eigen ontwerpprincipes opgesteld voor ontwikkeling. Planet Texel kan worden opgevat als een formule zoals we die in het toekomstperspectief voor de Noord-Hollandse kust ontwikkelen. De Texelse formule Texel Eiland met een eigen formule werkt prima. Wordt binnenkort aangepast maar zal nauwelijks wijzigen. Kwaliteitsverbetering mogelijk, bv. door vergroten oppervlak dat alleen seizoensgebonden wordt gebruikt. De Koog bruisend en de rest veel meer rust en natuur. Den Helder - Duinpark Het westelijke kustlandschap van Den Helder, van Huisduinen tot en met MariënDe Koog dal, is het belangrijkste uitloopgebied van Den Helder en het enige gebied waar strand is. Aan de oostkant is de stad afgesloten van de Wadden, aan de noordkant liggen de dijk en de fortenzone. De opgave voor dit stedelijke uitloopgebied is om natuur en recreatie beter samen te laten gaan en landschap en voorzieningen/entrees er omheen (Huisduinen, Streepjesberg, Mariëndal en de kust) beter met elkaar te verbinden tot één geheel. Als ruimtelijk geheel (landschap) en als herkenbare recreatieformule. Dat vraagt om een betere verbinding tussen stad en strand, zonder de natuurgebieden extra te belasten. Beperkte voorzieningen op het strand zijn belangrijk voor de aantrekkelijkheid ervan voor (primair) de Helderse dagrecreanten. Bijzonderheid is de rijke cultuurhistorie in dit kustgebied: Marine, Stelling van Den Helder en Atlantikwall. Hierin ligt een meerwaarde voor de recreatieformule. Daarnaast komen recreanten ook nu al naar Den Helder voor bijzondere broedvogels. (o.a. Tapuit) Razende Bol Heldenaren varen nu ook met bootjes naar Razende bol om hier te recreëren. Vanuit natuuroptiek is dit niet wenselijk (en niet toegestaan), één van de redenen om huiverig te staan tegenover paviljoens / voorzieningen op het strand. Bekeken kan worden of de reis naar de Razende Bol beter gereglementeerd / begeleid kan worden waardoor dit bezwaar vervalt. Julianadorp openbare ruimte als cement Bij Julianadorp is de kust anders dan Den Helder. De recente recreatieve bebouwing op het strand is een uitbreiding van het verblijfsrecreatieve programma aan de binnenkant. De duinenreep van de Kop is hier op z n smalst, en de natuurwaarde daardoor relatief hoog. De verblijfskwaliteit van de duinen is beperkt je kunt er geen uren in rondwandelen of fietsen zoals bij Schoorl. Er zijn verbindingen langs en dwars op de kust. Het strand en de betaalbare, ruime accommodaties aan de binnenkant zijn hier de troeven. In Julianadorp zijn wonen en verblijfsrecreatie gebouwd in losse, introverte clusters. Het strand, de Zanddijk en de directe lijnen naar het strand (Callantsogervaart en Van Foreestweg) zijn hier de belangrijkste openbare ruimtes. De voorzieningen (reuring) liggen verspreid en ver uit elkaar langs met name de Van Foreestweg en de kustweg. Kansen voor Julianadorp liggen in het ce-

18 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 35 ment tussen de losse clusters. Het strand kan beter gebruikt worden als dé openbare ruimte van Julianadorp, en het bewegen (lopen, fietsen, skeeleren) tussen de clusters kan afwisselender en comfortabeler. De (seizoensgebonden) strandhuisjes van Ooghduyne leggen een fors beslag op de ruimte, het beeld en de sfeer van het strand. De beperkte breedte van het strand op deze plaats draagt hieraan bij, breedte die de komende jaren nog zal afnemen door erosie. Bovendien is het vanuit Identiteitsprofiel de vraag of dit aanbod qua uitstra- Huisduinen ling, comfort en doelgroep aansluit bij de identiteit van Julianadorp? Intensivering van het recreatieve programma binnen de huidige contouren van het Den Helder Duinpark met entrees, routes, voorzieningen rondom. dorp en het herwaarderen van de bestaande openbare ruimte kan het recreatieve Den Helder programma op - en gebruik van - het strand ondersteunen.toename van recreatieve drukte hoeft kwetsbare duinnatuur (o.a aanwezigheid Tapuit) niet in de weg te zitten als recreanten naar het strand kunnen zonder die natuur aan te tasten. Dat zou bijvoorbeeld kunnen door de doorgangen vorm te geven als bijzondere, langge- Donkere Duinen rekte natuurkijkhutten. De beperking wordt zo gebruikt als ruimtelijke kans die bijdraagt aan de identiteit van Julianadorp. Mariëndal Callantsoog groene kustparel ( Schagen Buiten ) Net als Huisduinen is Callantsoog een voormalig eiland. Natuur- en recreatiegebieden maken dit een groene enclave. Door meer (openbaar) groen, betere routestructuren en doorwaadbaarheid van de recreatieparken kan deze kwaliteit verder worden vergroot en uitgebuit. Dorp en omgeving worden dan nog aantrekkelijker voor recreanten (en bewoners) uit omliggende kernen zoals Schagen. De focus op kwaliteit en reuring zouden daarom gericht moeten zijn op het dorp achter de duinen. Vanuit het belang van een zekere schaarste in het voorzieningenaanbod én het belang om het contrast op de schaal van de Kop te vergroten zouden (horeca)voorzieningen op het Juilanadorp Strand en routes als aantrekkelijke openbare ruimte voor bewegen en ontmoeten. strand vervolgens beperkt moeten blijven. Groote Keeten Hier wordt nog meer ingezet op rust en natuur. Naast het bestaande paviljoen zijn geen nieuwe ontwikkelingen toegestaan. Enkel kwaliteitsverbetering van het be- Julianadorp staande. Oppassen voor verrommeling, met name in relatie tot kwaliteit verblijfsrecreatie in achterland. Zwanenwater - natuurkern Zwanenwater en ECN zijn aan elkaar grenzende enclaves met dezelfde landschappelijke ondergrond. De terreinen zijn beperkt toegankelijk (Zwanenwater niet fietsen). Vanuit natuuroptimalisatie zou kunnen worden bekeken of de natuurkern Zwanenwater aanleiding kan zijn voor optimalisaties (in beheer, areaal, gebruik, verbindingen) van het landschap van ECN ten zuiden en de natuursnippers van Callantsoog ten noorden. Op termijn wellicht ten oosten natuurzone met kwelwater uit duinen. Groote Keeten Sint Maartenszee recreatief lint Burgemeester Breebaartweg versterken als recreatief lint dat de bebouwingsclusters, recreatieparken en natuurgebiedjes verbindt met het strand. Vertakking in twee paden naar de zee verspreidt de eventuele overlast van recreanten op de natuur. Nollenland van Abbestede Hier geen nieuwe ontwikkeling toestaan, enkel kwaliteitsverbetering bestaande en juist inzetten op natuur en rust.

19 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 37 Groote Keeten Callantsoog Focus op de kern: meer groen, landschap en natuur. Strand is rustige rand. Nollenland van Abbestede Petten-Camperduin - pionieren in een nieuw kustlandschap In dit kustlandschap-in-ontwikkeling is het de opgave om de ruimtelijke en programmatische samenhang tussen Petten en omgeving te versterken. Hoe kan er gezorgd worden voor een maximale (kwalitatieve) bijdrage van ontwikkelingen op Callantsoog het strand aan de economie en gemeenschap van Petten en andersom? In Petten zijn het dorpsplein en de omgeving ervan vernieuwd. De afstand tussen de recreatieve zwaartepunten dorpsplein en strand is hier echter groot, waardoor er nog weinig synergie is. Door bezoekers van het strand meer door en naar het dorp te leiden, zou de leefbaarheid van Petten verbeterd kunnen worden. Zwanenwater Robuuster geheel met nollen en ECN terrein Camperduin heeft een vierzijdige oriëntatie: strand, zee, duinen en polders. De kwaliteit van de strandopgang is recent verbeterd oud en nieuw zijn nu beter verbonden. De lagune is momenteel een bijzondere troef van Camperduin. Van oor- Zwanewater sprong is er een sterke samenwerking tussen Hargen aan Zee en Camperduin. Het nieuwe duinlandschap in ontwikkeling tussen Petten en Camperduin is een attractief landschap dat beide kernen verbindt en nieuwe (gezamenlijke) mogelijkheden biedt. De Hondsbossche Duinen dagen de kernen en gemeenten uit om over St Maartenszee Informeel aan Zee hun grenzen te kijken en het duinlandschap veel meer als eenheid voor denken, handelen en ontwerp te gebruiken. Dit is het landschap van nieuwe vormen en? formules. Een uitgebalanceerde programmering, een gezamenlijk strandproduct gericht op maximaal sociaal-economische meerwaarde voor Camperduin en Petten is een belangrijke uitdaging. Hierin kan gezamenlijk aan productontwikkeling worden gewerkt die past bij de bestemming Hondsbossche Duinen (in de toekomst Schagen begrensd als NNN). Seizoensgebonden strandhuizen zijn hierin denkbaar. Andere ECN onderdelen kunnen zijn: (meer) uitnodigende dijktrappen / strandentrees met par- Sint Maartenszee Sint Maartensbrug Hondsbossche Duinnen Een gezamenlijk, uitgebalanceerd kustproduct voor PettenCamperduin. keerplaatsen / info / sanitair, etc. langs de hele dijk. En halverwege, ter hoogte van natuurgebied de Putten, een natuurbestemming. Circa vijftig ruimtelijke projecten worden reeds uitgevoerd in het kader van Kust op Kracht Sint Maarten Schoorlse Duinen Parkduinen aan zee De kwaliteiten van dit duingebied zijn de grote maat en de groene kwaliteit. De aantrekkelijkheid hiervan is afleesbaar aan de verdichting van de duinzoom waar- Petten door de ruimtelijke relatie met het open achterland verslechtert. Vanwege de kwaliteit (belevingswaarde) van de randen, het coulissen-landschap zouden hier vista s vastgelegd kunnen worden zones waar niet gebouwd mag worden. Verdere verdichting kan alleen nog in de kernen (BSG). Het strand is de stille rand aan dit landschap, alleen lopend of per fiets te bereiken. Hargen In relatie met de ontwikkeling Camperduin-Petten zou nagedacht moeten worden over de parkeerplaats bij Hargen. Uitbreiding van strandbebouwing bij Hargen is ongewenst. De parkeerplaats is onderwerp van discussie. Het is een mogelijk (sterke) motor voor (strand) ontwikkeling, maar tegelijk ook een goede voorziening om van hieruit de duinen in te trekken, te voet, te fiets of te paard. Er zijn voor- en tegenstanders voor parkeerplaats, wellicht is kwaliteitsslag beter dan helemaal weghalen? Duurzamer inrichten in combinatie met e-bikes, fietsen, OV? Vraag is of zo n ontwikkeling de parkeerplaats niet juist nog aantrekkelijker maakt Camperduin en dus tot (meer) ontwikkelingen op het strand leidt. Verduurzamen betekent bij- Groet?? voorbeeld een afdak met zonnepanelen boven de parkeerplaatsen zetten, dat juist Catrijp

20 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 39 Schoorlse Duinen Focus op duinlandschap en duinrand. Behouden zichtrelaties met open achterland. Strand is luwe rand. Camperduin weer het beeld van de natuuridylle verstoort. Fietspad vanwege natuurwaarden ook Groet?? P??? moeilijk. Van Hargen ook NNN maken? Bergen aan Zee - stijlvol en groen Catrijp Hoewel Bergen aan Zee vanuit haar DNA niet echt gewend is bezoekers op het niveau te ontvangen waarop men zelf woont, zou het de ruimtelijk-architectonische kwali- Bregtdorp teit en sfeer van de kern ten goede komen als het horecaprogramma niet op het Schoorl strand terecht komt in de bekende paviljoens, maar in de kern. In een vorm die doorbouwt op de Bergense stijl: stijlvolle gebouwen in een royale landschappelijke setting (Berlage/Springer/Van Reenen). Met alleen enkele mooie badhuisjes en een beperkt aantal paviljoens op een verder leeg strand Egmond aan Zee - verplaatsen en indikken Aagtdorp Bergen aan Zee Verder vormgeven aan rijke bouwen woontraditie: strandprogramma in de kern in plaats van op strand. In contrast met de formule voor de Schoorlse duinen zou alle zeegeoriënteerde recreatie juist geconcentreerd moeten worden bij historisch zeedorp Egmond. Hier is de zee de troef en het maximaal levendig maken van het dorp en het strand een logische strategie. Aandachtspunt zijn bezoekersstromen / verkeer van en naar strand. Verdere intensivering kan aansluiten bij de drie karakters van Egmond. Aan de noordkant liggen de karakteristieke duinlandjes (volkstuinen, markt, informeel, regio). Hier is de afgelopen jaren fors geïnvesteerd om natuur en cultuurhistorie met elkaar in evenwicht te brengen. Het bijzondere karakter ervan zou aanleiding/thema Bergen kunnen zijn voor de inrichting en sfeer van het noordelijke strand met strandhuisjes. In de huidige situatie staan er zowel aan de noord- als zuidzijde van het centrum over een aanzienlijke lengte strandhuisjes. Ten behoeve van intensivering van het strandgebruik zou onderzocht kunnen worden welke alternatieve configuraties en Bergen aan Zee combinaties van bebouwing denkbaar zijn. Veel bad-en strandhuisjes staan nu naast elkaar, waar ook achter elkaar mogelijk is. Wellicht zijn nieuwe combinaties mogelijk van strand- en badhuisjes die specifiek de identiteit van deze kustplaats versterken een nieuw Egmonds type? Ten zuiden van Egmond aan Zee is het strand stil. Er zijn geen grote strandafgangen. Egmond Binnen Egmond aan Zee Intensiveren, indikken, combineren strandbebouwing. Paviljoen en watersportvereniging. Enkel bereikbaar met voor langzaam verkeer. Nu een rustig strand. Behouden wat er is en inzetten op verduurzaming, vergelijkbaar met Heemskerk. Castricum - Buitenpoort Belangrijke troef in de formule voor Castricum is het NS Station. Een Buitenpoort volgens het provinciale programma OV Knooppunten. De gemeente wil het strand N M maximaal verbinden met het station en inzetten op alternatief vervoer: verhuur van Egmond aan Zee Egmond aan den Hoef bakfietsen, e-bikes, elektrisch busvervoer (piekseizoen), herkenbare informatievoorziening - geen extra parkeerplaatsen maar maximaal inzetten op verbinding met station. Z Het strand heeft hier drie verschillende toegangen: de Kop van de Zeeweg (met parkeerplaatsen), noordelijker gelegen (waar een fiets-voetpad vanuit camping Bakkum uitkomt) en een opgang vanaf Camperduin. Tussen deze beide loopt ook een pad. In deze zone komt stedelijk-recreatief gebruik het dichtste bij, de ongerepte duinzone is hier op z n smalst. Het zuidelijk strand grenst aan breed, ongerept gebied de bebou- Egmond-Binnen

21 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 41 Egmond-Binnen wing ligt hier op veel grotere afstand. Daarom lijkt het logisch om alle gebruik op het strand op te spannen tussen de twee entrees. Dan kan het zuiden vrijgespeeld worden van vakantiehuisjes, of in ieder geval beperken tot lijn parkeerplaats. Castricum en Bakkum verbinden met het station Heemskerk aan zee goed bewaard geheim Heemskerk is alleen met een fietspad verbonden met zee. Het cluster strandbebouwing is begrensd door kerven. Vanaf de centrale ontsluiting neemt de aantrekkelijk- Castricum heid van strand- en badhuisjes af omdat steeds verder gelopen moet worden (met spullen). Het strand van Heemskerk. Houden wat je hebt, niet uitbreiden. Rust en stilte, alleen voor de bewoners en zij die het kennen. Hier juist inzetten op duurzaamheid: toekomstbestendige en zelfvoorzienende strandtent zonder aansluitingen. Bovendien strandhuisjes. Ambitie om deze op termijn ook zelfvoorzienend en duurzaam te maken? Metropoolkust Heemskerk Buiten Voor de fietsers... Belangrijk uitloopgebied voor de Metropoolregio Amsterdam. Gekenmerkt door grote afwisseling en diversiteit. Grofweg zijn er vijf belangrijke verbindingen tussen de metropool en de kust: Zeestraat, Kanaaldijk, Heerenduinweg, Zeeweg, Zandvoortse-! laan. Belangrijk is ook hier om de contrasten te versterken: natuur-stad, natuurindustrie, rust-reuring, ontspanning-sport, cultuur-vermaak; en de bereikbaarheid te vergroten. Stations kunnen nog meer ingezet worden als overstapplekken : van trein naar fiets (Haarlem, Haarlem-Spaarnwoude, Bloemendaal, Beverwijk, Heemstede), van auto naar trein (Haarlem-Spaarnwoude), van boot naar fiets / OV Wijk aan Zee Synergie dorp en strand alternatieve cofiguraties op blijvend breed strand. Velsen Noord Kansrijke kust voor groeiende Metropool. Heemskerk (bijvoorbeeld door toevoegen transferium IJmuiden). Verwachting is dat zowel de drukke plekken als de rustige plekken drukker worden. Wijk aan Zee familiestrand met een vleugje cultuur Wijk aan Zee is een bijzonder dorp in de Metropool. Ontsluiting is een aandachtspunt. De zone met strandhuisjes aan de noordzijde van Wijk aan Zee grenst aan breed duingebied. Hier is het strand toch vrij rustig. Huisjes van zuiden naar noor- Wijk aan Zee den verplaatsen levert niet zoveel op, integendeel, het zuidelijke deel kent een meer kwetsbare natuur met Hondskruid. De keuze tussen rust en reuring kan hier wellicht nog versterkt worden. Velsen - onalledaags decor voor kenners, sporters en feesten Het onalledaagse decor van Tata, de pieren, windmolens, het brede strand maken Tata Steel Velsen Noord een bijzondere plek, voor avonturiers, sporters, kenners. Bottleneck op de langere termijn voor intensiever gebruik is het smalle deel van de Reyndersweg, door woongebied en duin heen. Het bedrijventerrein langs de weg wordt deels getransformeerd waardoor een aantrekkelijker route richting strand ontstaat. Dit is een plaats waar geluid en licht geen probleem zijn: strandpaviljoens en activiteiten/feeststrand? Wellicht uitruil met / uitbreiding van milieu Bloemendaal aan zee? Vergelijkbaar met Petten is de vraag hoe het dorp Wijk aan Zee maximaal meeprofiteert met de groei van toerisme en voorzieningen op het strand. IJmuiden Heerenduinen De Moriaan IJmuiden maritieme entree van de Noordvleugel De voorkant van IJmuiden ligt aan het Noordzeekanaal, en veel minder aan Zee (er ligt een haven tussen) en de duinen. De Heerenduinweg is een nondescripte, ouder-

22 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 43 Heemskerk Wijk aan Zee wets soort randweg tussen duinen en stad, zonder daarmee verbonden te zijn. De zeezijde is de maritieme entree van de Noordvleugel, het Noordzeekanaal de ruggengraat. Langs dit kanaal heeft zich in de tijd een eigen beeldtaal ontwikkeld van Tata Steel Ijmuiden Maritieme entree Noordvleugel. Kop van Noordzeekanaal: ruggengraat met eigen sfeer en beeldtaal. IJmuiden aan kanaal en duinen! loodsen, silo s, afvalbergen, havenbekkens en bebouwde landtongen. Bijzondere ontwikkelingen op deze kop (die een impuls goed kan gebruiken) passen goed in deze bijzondere reeks. Zo kan tevens een echt eindpunt gemaakt worden aan de Heerenduinweg, immers één van de vijf Metropolitane wegen naar zee (naast Zeestraat, Kanaaldijk, Zeeweg, Zandvoortselaan). Een logische optie lijkt eventueel een lus die Kanaaldijk en Heerenduinweg koppelt en de kop goed ontsluit. Kennemerduinen IJmuiden Een bruikbare referentie voor de betekenis en inbedding van de Kennemerduinen in Heerenduinen haar omgeving is wellicht museum Kröller Muller op de Veluwe. Als afgebakend landschap in een groter geheel. Huidige zonering met drukkere gebieden en meer rustige delen (de noordelijke zoom) De Moriaan gaat ook uit van de recreatieve mogelijkheden en is niet enkel gebaseerd op natuur. Rustige gebieden zijn bijvoorbeeld moeilijker bereikbaar en daarmee alleen voor de rustzoeker, reuring ontstaat juist bij de grote toegangspoorten. Een herkenbare Midden-Heerenduin formule met duidelijke entree(s), verkeersregime (fietsen), architectuur, beheer kan de toenemende drukte in het gebied meehelpen opvangen. Voor de ontwikkeling en vitaliteit van IJmuiden is een dubbele orientatie (op kanaal én duinen) ter hoogte van het centrum van belang. Een herkenbare entree, in de serie (en stijl) van de Kenne- Duin en Kruidberg Kennemerduinen merduinentree s zou zo n ruimtelijke verbinding tot stand kunnen brengen, eea natuurlijk afgestemd op de zonering van het natuurgebied. Bloemendaal aan Zee - feeststrand Bleek en Berg Bloemendaal aan Zee Onderdeel metropolitane kust Jaarrondpaviljoens zijn hier beperkt, relatief veel seizoenbebouwing. Aan zuidkant rustig strand, aan noordzijde druk. In lijn met het algemene idee in dit Toekomstperspectief dat het gebruik, en de aard en kwetsbaarheid van het duingebied van Caprera invloed / bepalend zou moeten zijn voor de vorm en intensiteit van het strandgebruik/bebouwing zou dit hier andersom veel logischer zijn. Reuring (paviljoens) Bloemendaal aan Zee langs Boulevard Barnaart en rust (strandslaaphuisjes) ter hoogte van camping. Duinpieperpad Anderszins: het gekoloniseerde deel strekt zich uit tot de rand van camping de Lakens en Parnassia. Hiermee is het achterland dus niet ongerept, maar wel heel breed duin. Gemeentegrenzen hebben huidige situatie bepaald, zou obv dit TP an- Koevlak ders kunnen/moeten. Zandvoort - popup metropool Gescheiden werelden van oude kern en strand, met de Boulevard wat wezenloos ertussen. Strandpaviljoens worden steeds groter. Heeft eigen publiek en beperkte Haarlem relatie met en meerwaarde (als motor) voor stedelijke ontwikkeling. Zijn wel een sterk merk, maar de combinatie van station en de naam Zandvoort zouden meer op kunnen leveren. Op lange termijn, in relatie met Amsterdam (via station) als Amsterdam Beach andere ambities: inzetten op meer metropolitaans karakter (verge- Zandvoort lijkbaar met Knokke?) met een hoge dichtheid van wonen op een relatief beperkte Zandvoortselaan oppervlakte, levendigheid en cultuur, Amsterdam aan Zee. Ondertussen is er wel een kans om contrasten te vergroten tussen het toeristische dorpsmilieu en de daarvoor gelegen paviljoens, en meer gebruik maken van de kwaliteiten die er al zijn,

23 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 45 IJmuiden Heerenduinen De Moriaan Midden-Heerenduin zoals de aanwezigheid van het circuit en de landschappelijke context. Met name het Duin en Kruidberg Zandvoort Sterk Merk met twee gescheiden werelden. Ooit het Knokke van de Metropool? duingebied kan nog beter ontsloten worden. Voor recreatieve bebouwing kansen door met (nog) meer concurrentie aan te sluiten op het stedelijk aanbod en meer kwaliteit te organiseren in het kustproduct. Hier kan PopUp een bijdrage aan leveren Kennemerduinen (tijdelijk, evenementen) en Zandvoort op de kaart zetten. Aan de noordzijde langs Boulevard Barnaart is er eventueel ruimte voor groei. Dagrecreëren, verblijven, grote Bleek en Berg evenementen, eten&drinken op het strand en in het dorp, en op Boulevard Barnaart; beter gebruiken van grote en unieke strook verharding met uitzicht op zee! Caprera Waterleidingduinen Bestendige functie en beeld van dit waterwinlandschap. De rondom begrenzing Bloemendaal aan Zee ervan (hekken) is een kwaliteit en een kans voor identiteit. Het hek is nu ondubbel- Duinpieperpad zinnig, praktisch. Een goed ontwerp kan het met dubbelzinnigheid en kunstzinnigheid verrijken. Het houdt tegen en nodigt tegelijk uit, en vertelt het verhaal van de wereld die het omsluit. Door het kwalitatief en herkenbaar inrichten van de toegan- Koevlak gen wordt dit versterkt. Er ligt reeds een ambitie voor de entree in Zandvoort: ge- Waterleidingduinen Een ode aan de Oase: omsluitend hekwerk als afsluiting en uitnodiging? meente wil zichtbaarheid van natuurgebied vergroten. Samen met de uitbater van de bestaande horeca wordt gekeken naar de mogelijkheden. De entree wordt verbeterd en krijgt een meer natuurlijke uitstraling. Onderdeel van het plan is vergroten van de horeca, maar op een betere plek en beter geïntegreerd in de omgeving. Dit Haarlem draagt bij aan de gewenste zichtbaarheid van de entree. Uniek is de toegankelijkheid te voet, kwaliteit van struingebied. Strandhuisjes passen niet bij deze kwaliteit: na een uur wandelen door de wilder- Zandvoort nis, wil je geen strandhuisjes aantreffen (plannen naaktstrand?). Zandvoortselaan Waterleidingduinen Er zijn plannen voor het creëren van een strandreservaat. Is dit een wenselijke ontwikkeling of stap te ver. Leeg strand is misschien al genoeg?

24 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 47 BIJLAGEN BIJLAGE 1 - Waardering kustproduct In 2016 is in opdracht van de Provincie Noord-Holland en de natuur-en recreatiebeheerders van het terreinbeheerdersoverleg (TBO) het rapport Bezoekersonderzoek natuur-en recreatiegebieden, Noord-Holland 2016 opgesteld door NBTC- NIPO Research. In dit rapport wordt inzicht gegeven in de omvang en de structuur van het bezoek aan 65 openluchtrecreatiegebieden in Noord-Holland. Dit zijn verschillende soorten gebieden zoals stadsparken, strand, duingebied, natuur-en recreatiegebieden en cultuurlandschappen. Daarbij is niet alleen gekeken naar de bezoekaantallen, maar zijn respondenten ook gevraagd naar de achterliggende bezoekkenmerken zoals de waardering, ondernomen activiteiten etc.. Dit rapport geeft een duidelijk beeld wat de bezoekmotieven zijn voor het kustproduct van Noord-Holland en hoe dit gebied wordt gewaardeerd. 1) Texel bos en duin (1,5 tot 2 miljoen bezoekers) Het gebied trekt naast bezoekers van 55 jaar en ouder ook veel gezinnen met kinderen. De bezoekers komen veel uit de directe omgeving maar ook vanuit de rest van Nederland.Men komt er echt om van de natuur te genieten maar combineert het wandelen ook vaak met horeca bezoek. Kwaliteit: Rustig, mooi stuk natuur, heerlijk om te wandelen en vogels te kijken Verbeterpunten: Fietspaden zouden ruimer moeten zijn en meer rustplaatsen 2) Strand Texel (1,5 tot 2 miljoen bezoekers) Het strand van Texel trekt voornamelijk gezinnen met kinderen uit heel het land. Het is een gebied om te wandelen en ook te zonnen, beiden gecombineerd met horeca bezoek. Kwaliteit: Texel heeft mooie en brede stranden en goede gelegenheden om er wat te drinken en te eten Verbeterpunten: Bij mooi weer is de parkeergelegenheid beperkt 3) Noordduinen / Grafelijkheidsduinen (1 tot 1,5 miljoen bezoekers) Voor deze duinen is vooral de nabijheid de belangrijkste reden voor een bezoek. Dit zie je ook terug uit het hoge aandeel bezoekers uit de directe omgeving. De activiteiten zijn zeer gevarieerd want naast wandelen komen mensen ook om te fietsen, zonnen, zwemmen, spelen en voor horeca bezoek. De bezoekers in dit gebied zijn over het algemeen ook jonger dan de andere duingebieden in Noord-Holland. Kwaliteit: Heerlijk rustig, mooie duinen en geen vervuiling. Er zijn goed aangelegde wandelpaden, voldoende parkeergelegenheden en goede horeca Verbeterpunten: Het is massaal en druk, tevens is het strand niet schoon en zijn er onvoldoende bankjes 4) Zwanenwater ( tot bezoekers) Het gebied trekt bezoekers van alle leeftijd, met uitzondering van kinderen. Men gaat er voornamelijk naar toe om actief bezig te zijn. Het gebied trekt bezoekers uit het hele land. Kwaliteit: Het is een prachtig gevarieerd natuurgebied met een enorme variëteit aan begroeiing waarvan enkele planten vrij zeldzaam zijn. Ook de stilte daar is erg prettig Verbeterpunten: Er is te weinig parkeer gelegenheid en er is maar 1 pad om rond te wandelen, dat is jammer 5) Pettemerduinen ( tot 1 miljoen bezoekers) Naast het wandelen komen mensen ook veel in dit gebied vanwege werk. Het gebied wordt ook veel benut om actief bezig te kunnen zijn. Het gebied wordt bezocht door alle leeftijden en trekt opvallend veel bezoekers uit andere provincies. Kwaliteit: Er is zoveel verandert de laatste jaren, mooi groot strand en nieuwe duinen. Een mooi strandpaviljoen en een informatiecentrum Verbeterpunten: Meer parkeergelegenheid, en voor lagere kosten. Geen duidelijke wandelpaden en altijd druk gebied

25 Toekomstperspectief Noord-Hollandse Noordzeekust - aangepast discussiestuk n.a.v. werkatelier 18 april 2017 Provincie Noord-Holland 49 6) Hondsbosche Duinen: ( tot 1 miljoen bezoekers) De mensen komen hier vooral om van de natuur genieten waarbij ze het wandelen combineren met een horeca bezoek. De grootste groep bezoekers is 55 jaar en ouder en afkomstig uit de direct omgeving. Kwaliteit: Het is een prachtig gebied geworden met goede fiets- en wandelpaden Verbeterpunten: Betere parkeervoorzieningen en het is er vaak erg druk 7) Schoorlse Duinen (2 tot 3 miljoen bezoekers) Men komt hier vooral om te wandelen en combineert dit met horeca bezoek. Het is echt een gebied om buiten te zijn met familie of vrienden. Het gebied trekt veel bezoekers van 55 jaar en ouder maar ook vanuit de leeftijdscategorie jaar. De bezoekers komen echt vanuit de hele provincie met ook een opvallend groot deel bezoekers uit Zuid-Holland. Kwaliteit: Een mooi afwisselend gebied qua natuur, heerlijk om te wandelen, goed bewegwijzerde routes waaronder een van de mooiste MTB routes van Nederland Verbeterpunten: Te weinig parkeergelegenheid en duur bovendien 8) Strand Bergen / Egmond / Schoorl (3 tot 4 miljoen bezoekers) Het strand trekt als grootste groep bezoekers van 55 jaar en ouder. Het is een gebied om te wandelen en ook te zonnen, beide gecombineerd met horeca bezoek. Men gaat er heen om echt buiten te zijn met familie of vrienden. Het strand trekt bezoekers uit heel Nederland. Kwaliteit: Breed strand, heerlijk wandelen, goed bereikbaar, volop parkeermogelijkheden Verbeterpunten: Te weinig parkeerplaatsen en betaald parkeren is duur 13) Waterleiding Duinen (1,5 tot 2 miljoen bezoekers) De mensen komen hier voornamelijk om te wandelen en te genieten van de natuur. De grootste groep bezoekers is 55 jaar en ouder. Opvallend is dat het gebied veel bezoekers trek van buiten de directe omgeving en gezien de ligging trekt het natuurlijk ook veel bezoekers van buiten de provincie (met name Zuid-Holland, maar ook Utrecht). Kwaliteit: Het is een prachtig gebied, afwisselend landschap en veel te zien met mooie wandelpaden. Je mag er van de paden af en het fijne is dat er geen fietsers zijn. Leuke excursies. Goede parkeergelegenheid en bij ingang gezellige horeca. Verbeterpunt :Maar 1 betaal automaat bij ingang met lange rijen, te weinig zitmeubilair, ruimere parkeergelegenheid, Samenvattend kan worden geconcludeerd dat de gebieden voornamelijk worden benut voor het genieten van de natuur waarbij men vooral gaat om te wandelen maar ook een bezoek aan horeca als een belangrijk element wordt gezien (de kust scoort ook het hoogst op bestedingen van alle natuurgebieden). Tussen de gebieden zijn soms duidelijke verschillen in leeftijdsgroepen en ook herkomst gebieden. Uit de genoemde kwaliteiten en verbeterpunten komt duidelijk naar voren dat er bij de beleving en waardering van gebieden sprake is van invloed van de seizoenen (zomer of winter) en perceptie: diverse gebieden scoren zowel op de kwaliteit rust als het verbeterpunt drukte. Wat betreft de kwaliteiten worden het meest genoemd de kwaliteit en diversiteit van de natuur, het brede strand en rust maar ook de aanwezigheid van aantrekkelijke horeca. Als verbeterpunten is vaak de drukte genoemd, beperkt aantal rustplaatsen en met name de behoefte aan meer parkeermogelijkheden. De drukte op het strand wordt vooral ervaren door de drukte vanuit de aanwezigheid van veel mensen (in combinatie met parkeerproblemen) en niet zozeer door de aanwezige bebouwing en activiteiten. 9) Noordhollands Duinreservaat (3 tot 4 miljoen bezoekers) De mensen komen hier vooral om buiten te zijn en vaak als activiteiten met familie en vrienden. Het wandelen wordt dan gecombineerd met horeca bezoek. Met name bezoekers vanaf 35 jaar die afkomstig zijn zowel uit de directe omgeving als uit de rest van Noord-Holland. Kwaliteit: Prachtig duin gebied met kleine paadjes waar je heerlijk kunt verdwalen. Het gebied en de paden zijn ook zeer goed onderhouden. Het landschap veranderd per seizoen en is dus altijd verfrissend Verbeterpunten: Soms te weinig parkeergelegenheden en bankjes 10) Strand Wijk aan Zee (1,5 tot 2 miljoen bezoekers) Het strand van Wijk aan Zee trekt bezoekers van alle leeftijden. Het is echt een strand voor een uitje met familie en vrienden waar men wandelt, gaat zonnen en dit combineert met horeca bezoek. Het strand trekt bezoekers uit zowel de regio als de rest van Noord-Holland. Kwaliteit: Heerlijk strand, schoon, breed, ruim, dichtbij, veel horeca (ook in de winter)en met goede en gratis parkeermogelijkheden Verbeterpunten: Het is er net even minder dan de andere gebieden met Tata op de achtergrond. Er zijn ook te weinig parkeerplaatsen en op het strand alleen strandtenten. 11) Kennemerduinen (3 tot 4 miljoen bezoekers) De mensen komen hier vooral om te wanden en te genieten van de natuur maar doen dit vooral echt als een uitje met familie/vrienden of om fysiek/sportief bezig te zijn. Dit gebied wordt actief bezocht door alle leeftijden en trekt bezoekers vanuit de gehele provincie. Kwaliteit: Mooi, gevarieerd landschap, groot dus je hoort de verkeerswegen nauwelijks, met een schitterend strand en goede horeca. Verbeterpunten: Relatief weinig parkeergelegenheden Naast de Nederlandse kustbezoeker wordt er ook veelvuldig door internationale bezoeker gebruik gemaakt van het Noord-Hollandse kustproduct. In 2016 is de Kustmonitor 2015 van het NBTC verschenen: een onderzoek naar de concurrentiepositie van de Nederlandse kust. De internationale gasten die de Nederlandse kustregio s het meest bezoeken zijn Duitsers en Belgen en in het bijzonder Duitsers en Belgen afkomstig uit Nordrhein-Westfalen en Vlaanderen. Jaarlijks verblijven bijna 2,3 miljoen buitenlanders aan de Nederlandse kust, waarvan bijna 1,6 miljoen Duitsers en zo n Belgen. Duitsers bezoeken met name de Noord-Hollandse en Zeeuwse kust en Belgen vooral de Zeeuwse kust. De Duitse kust bezoekers geven aan dat de Nederlandse kust vooral wordt geassocieerd met mooie, schone en weidse stranden en de lucht is er zuiver. De Belgische kust bezoekers associëren de Nederlandse kust met rust, vrije natuur, mooie stranden, uitgestrekte duinen en fietsen. Door Belgische en Duitse gasten wordt de Noord-Hollandse kust gezien als bruisend, modern en aantrekkelijk De internationale gasten geven aan dat de sterke punten van de Nederlandse kust zijn: goede fiets-en wandelmogelijkheden, maar ook een vriendelijke bevolking, goed bereikbaar en een weids uitzicht worden gezien als goed passend bij de Nederlandse kust. De Nederlandse kust wordt ook relatief vaak geassocieerd met mooie schone en weidse stranden. De Noord-Hollandse kust scoort het hoogst op het aantrekkelijk achterland en aanbod van aantrekkelijke steden in de buurt. 12) Strand Zandvoort / Bloemendaal (4 tot 5 miljoen bezoekers) Het strand van Zandvoort en Bloemendaal trekt bezoekers van alle leeftijd. Naast het wandelen is dit bij uitstek een strand om te zonnen en voor bezoek aan horeca. Er komen bezoekers vanuit heel Noord-Holland met een sterke oververtegenwoordiging vanuit de Metropoolregio Amsterdam. Kwaliteit: In de buurt, makkelijk te bereiken. Strand is schoon, er is een gezellige sfeer en genoeg horecagelegenheden Verbeterpunten: Betere parkeergelegenheden en er ligt vaak veel troep