HET KIND & ZIJN VRIJE TIJD EEN ZOEKTOCHT NAAR KWALITEITSVOLLE VRIJE TIJDSBELEVING BIJ KINDEREN.

Transcriptie

1 HET KIND & ZIJN VRIJE TIJD EEN ZOEKTOCHT NAAR KWALITEITSVOLLE VRIJE TIJDSBELEVING BIJ KINDEREN.

2 INHOUD EN VORM VAN HET OPLEIDINGSONDERDEEL

3 HET OPLEIDINGSONDERDEEL 5 Clusters : - Kind en Vrije Tijd vrije tijd vrijetijdsbesteding - Natuur het belang en de meerwaarde educatie versus beleving buitenruimte de praktijk - Cultuur het cultuurlandschap kunstbeleving cultuurparticipatie - Kinderparticipatie meerwaarde drempels valkuilen de praktijk - Relatie en Organisatie gender indeling van de omgeving groepssamenstelling tijdsindeling dilemma s

4 HET OPLEIDINGSONDERDEEL 4 Hoorcolleges : - Kind en Vrije Tijd (28/01) - Natuur (28/01) - Kinderparticipatie (31/01) - Cultuur (10/02) - Dilemma s (17/02) 3 gastcolleges : - BAZART een kunstjeugdbeweging Amber Vansintjan, Mooss (14/02) - Despiegel, kunst voor de allerkleinsten Karel Vanransbeeck, theater Despiegel (17/02) - Genderbewust opvoeden Maarten Rombouts, Rosas (11/03)

5 HET OPLEIDINGSONDERDEEL 3 uitstappen : - Aan tafel! Theatervoorstelling in HETPALEIS (21/02) - Technopolis - Eigen uitstap Doe centrum voor wetenschap en technologie (10/03) Zelf inhoudelijk en vormelijk te bepalen (04/02-14/03)

6 HET OPLEIDINGSONDERDEEL 5 workshops : - Natuurbeleving en Avontuurlijk buitenspel Mira Van Olmen, Kleefkruid (30/01 of 31/01) - Kinderparticipatie Een eigen uitstap organiseren (21/01 of 04/02 of 07/02) - Voor we aan tafel gaan Voorbereiden cultuuruitstappen (13/02 of 14/02) - Physicality in children s play & Risky Play Sisse Winther Oreskov & Annika Foxby, University College Sjælland Denmark (13/03 of 14/03) - Outdoor activities in nature with digital technologies Peter Hersted, University College Sjælland Denmark (13/03 of 14/03)

7 HET OPLEIDINGSONDERDEEL Assesment : casustoets (mondeling of schriftelijk) Studiemateriaal : Reader Kind en Vrije Tijd Wat Kan? Wat mag? Aanvullende info op BB

8 WAT IS VRIJE TIJD?

9 WAT DOE JIJ IN JE VRIJE TIJD?

10 EEN DEFINITIE VAN VRIJE TIJD Overleg even met je collega s. Hoe zouden jullie vrije tijd proberen te omschrijven? Maak je definitie zo kort mogelijk (max twee zinnen).

11 DE BRIL VAN EEN VOLWASSENE Vrije tijd is de tijd buiten de schooltijd. Volwassenen maken de vergelijking met hun persoonlijke beleving Zij beleven vrije tijd vaak als de tijd buiten de werktijd. Want : 1. in principe zijn er dan geen verplichtingen 2. uitstel van taken is mogelijk

12 KLOPT DAT? Is huiswerk maken vrije tijd? Is de afwas doen vrije tijd? Is je kamer opruimen vrije tijd? Is wachten bij de tandarts vrije tijd? Is bedtijd ook vrije tijd? deze omschrijving vraagt om nuancering

13 HOE BELEVEN KINDEREN VRIJE TIJD? kinderen ervaren tijd als vrije tijd als ze 1. de EIGEN tijd zelf vorm kunnen geven 2. kunnen genieten van het sociale karakter van GEDEELDE tijd 3. een combinatie van beiden kinderen ervaren frustratie als ze hierin worden gedwarsboomd

14 TIJD IN AL ZIJN VORMEN kinderen brengen hun tijd op veel manieren door thuistijd schooltijd tijd om te spelen tijd met vrienden verveeltijd ambigutijd

15 1. THUISTIJD Als iedereen thuis is, dan eten we vaak samen. Dat is leuk, dan kan je over school praten, dan kom je van alles te weten. De leukste momenten thuis, dat vind ik als we met de hele familie een groot spel spelen: twister of een gezelschapsspelletje. Ja, naar de bioscoop gaan. Ik heb dat een keer gedaan met mijn papa, naar Asterix. Dat was leuk, ik heb nacho s gegeten, zo vierkante chips En ik zeg tegen mijn moeder: dat was de leukste dag van mijn leven. Ik vond dat heel leuk! En de wereld mag dat weten! Dat is eigenlijk niet zo vaak omdat mijn papa altijd werkt. Ik zie hem bijna nooit, alleen s morgens als hij mij naar school brengt en soms s avonds. Dus familietijd heb ik niet vaak, de zondag het meest, dan is er meer tijd. Als ik te lang bezig ben aan mijn huiswerk, dat toch niet meer en dan ga ik even fietsen konijn, en dan ben ik weer rustig dan lukt of naar mijn

16 ENKELE VORMEN VAN TIJD : 1. THUISTIJD - dagelijkse vertrouwde tijd met het gezin (vb aan tafel) - speciale evenementen (vb feest, uitstap) = een combinatie van EIGEN tijd en GEDEELDE tijd samen met gezinsleden geborgenheid (oa door het vertrouwde) ruimte voor zichzelf (eigen plekje, specifieke activiteit, contact met huisdieren, )

17 2. SCHOOLTIJD boekentas maken, spijtig genoeg naar school einde van de school, dat was het leukste moment van de dag als ik op school ben aangekomen, ben ik beginnen voetballen. na de schooldag terug naar huis. naar school vertrokken met de fiets. het was maar een halve dag. gelukkig!

18 2. SCHOOLTIJD - veel kinderen praten minimaal over school - sommigen doen weinig enthousiaste uitspraken = weinig tot geen EIGEN tijd een minimum aan GEDEELDE tijd kinderen vinden school belangrijk botsing onvrije tijd op school met eigen vrije tijd huiswerk breekt rechtstreeks in op eigen vrije tijd

19 3. TIJD OM TE SPELEN buiten spelen of in de tuin op de schommel we hebben in het park gespeeld met de fiets rijden springtouwen rolschaatsen en jumpen tikkertje, de kieteldood en muurke shot met de lego spelen en tv kijken met de I-pad spelen sportvoetbalmagazine lezen aan mijn stuwmeer werken Toen vond ik een ballon. Die blies ik op en ik speelde ermee in de gang Als de school uit is ga ik dansen, en Lena en Marie zijn er ook en dat vind ik leuk ;

20 3. TIJD OM TE SPELEN - kinderen hebben het druk met spelen - leukste activiteiten gebeuren in informele context - TV en PC populairste zelfgekozen activiteiten = veel EIGEN tijd, veel GEDEELDE tijd grote variatie (buiten, binnen, op school, wild, rustig, ) gewone dingen (tv kijken, voetballen, fietsen, ) aparte dingen (een eigen stuwmeer, archeologie, ) alleen (experiment met ballon, tafereel met lego, ) vaak en graag met anderen (met broer, met nichtje, )

21 4. TIJD MET VRIENDEN Mijn beste tijd ooit dat is als er vrienden mogen komen en mijn mama en papa zijn weg, dan kan je spelen. Als mijn vriend bij mij komt, dan ziet mijn vader ons niet meer beneden! Dan zitten wij boven, te spelen en zo, dan maken wij lawaai, en doen de deur op slot Dat vind ik pas tof. Bijvoorbeeld met Halloween. Toen ben ik met mijn beste vriendin en nog een vriendin snoep of ik schiet gaan doen, zonder ouders. Dus ja, dat was wel leuk, want dan had je zo zelf je verantwoordelijkheid en dat vond ik wel leuk.

22 4. TIJD MET VRIENDEN - kinderen vinden het heel leuk als er vrienden komen spelen = veel EIGEN tijd groot deel GEDEELDE tijd doen wat je wil (gezellig) samen zijn zelf verantwoordelijkheid mogen nemen

23 5. VERVEELTIJD In het weekend of na school, als het huiswerk af is en er mag niemand komen spelen. Als ik dan thuis ben en mijn mama is thuis en ik was vergeten om te vragen of er iemand mocht komen spelen, dan mag dat soms niet; dan ga ik kijken of er iemand online is en als er dan niemand online is, dan moet ik soms mijn kamer opruimen. Als dat dan klaar is, dan verveel ik me. Vooral als Kaat er niet is. Soms als ik op de speelplaats ben, dan voel ik me ook alleen. Als we tikkertje spelen en ik vind dat niet zo leuk, dan verveel ik me ook. Dan zeg ik: ach, laat ze maar spelen. Op zaterdag heb ik saxofoon en zingen. Daartussen weet ik niet wat doen, want dan kan ik niemand uitnodigen: dat is maar een uurtje. Dan ga ik wel buiten, naar de buren maar dan kan ik niets doen.

24 5. VERVEELTIJD - kinderen hebben de mogelijkheid om hun tijd zelf in te vullen maat hebben geen inspiratie = genoeg EIGEN tijd meestal geen GEDEELDE tijd vaak op zondag (niets leuks te doen, gn vrienden in buurt) soms op school (als anderen iets anders willen spelen) tussen twee activiteiten door Hoe lossen kinderen dit op? lijstje maken met leuke dingen hulp van ouders inroepen zelf iets verzinnen om te doen

25 6. AMBGUÏTIJD 1. Alleen thuis zijn + een grote autonomie - gebrek aan geborgenheid (vertrouwde aanwezigheid van de ouders is er niet) 2. Bedtijd + bedrituelen zorgen voor geborgenheid - regels rond bedtijd botsen met het verlangen om de eigen tijd vorm te geven

26 BELEVING IS BEPALEND 1. kinderen beleven tijd op hun manier (verschilt vaak van wat volwassenen denken) 2. vrije tijd is context afhankelijk en hangt af van hoe de kinderen die tijd beleven

27 EEN SCHEMA ROND VRIJE TIJD

28 VERSCHILLENDE SOORTEN VRIJE TIJD Zingeving : de manier waarop het kind de tijd beleeft Gestructureerde tijd : doel, tijd en ruimte is bepaald VERPLICHTE TIJD gestructureerd, zin komt van buitenaf vb op bezoek bij een tante WACHTTIJD ongestructureerd, zin komt van buitenaf vb wachten bij de dokter GROEITIJD deelname aan gestructureerd aanbod, uit vrije wil vb muziekschool VIERTIJD ongestructureerd, zin van binnenuit (vaak : plezier) vb vriendje komt spelen : fietsen -> knikkeren -> tv kijken, OVERBRUGGINGSTIJD vb spel is gedaan, nog niet direct een nieuw spel

29 DE BRIL VAN EEN KIND De beleving van het kind is bepalend : het kind moet de tijd als zinnig ervaren (plezier, leerrijk, bevredigend, ). Idealiter : het kind krijgt autonomie de zin komt van binnen uit dit impliceert dat slechts de helft van het schema over vrije tijd gaat verplichte tijd kan naar vrije tijd evolueren vrije tijd is niet noodzakelijk plezier niet vrije tijd is niet noodzakelijk saai

30 IS EEN IBO DAN VRIJE TIJD? Vrije tijd hangt af van de beleving van het kind. er is geen éénduidig antwoord op deze vraag dit is contextafhankelijk vb vriendjes, begeleider, lievelingsspel, keuze mogelijk, DUS : een positieve beleving nastreven en vrijheid bieden (autonomie verlenen, eigen tijd bieden) aansluiten bij zingeving die kinderen zoeken ruimte laten voor ongestructureerde tijd (eigen tijd) ruimte laten voor eigen keuze (autonomie)

31 OPGEPAST In onze maatschappij heersen enkele tendensen die een kwaliteitsvolle vrij tijdsbeleving in de weg kunnen staan! Overprogrammering Pedagogisering Overdreven protectie Spelen ervaren als overlast

32 DAN GAAT EEN IBO VAAK DE MIST IN? kinderen MOETEN vaak komen (<-> eigen zin) tijd is GEORGANISEERD (<-> autonomie, eigen tijd) regelmatige een GESLOTEN aanbod (<-> autonomie) verplichte tijd ombuigen naar vrije tijd afwisselen tussen open en gesloten aanbod vrijspel en geleid spel vervullen andere noden vrijspel : meer ruimte voor persoonlijke invulling geleid spel : neemt onzekerheden weg levert unieke ervaringen op keuze voorzien (met keuze voor vrijspel)

33 CONCLUSIE Binnen een verplichte gestructureerde context kan je een vrije tijdbeleving nastreven door : vrijheid te bieden -> keuze voor eigen tijd of sociale tijd -> zelf zin geven aan een activiteit een geborgen sfeer te garanderen infrastructuur en materiaal afstemmen op noden en interesses (om grote keuze mogelijk te maken)

34 VT BESTEDING

35 EEN OPDRACHT Maak een top drie van de activiteiten die je meest doet in je vrije tijd. Maak een top drie van de activiteiten die kinderen meest doen in hun vrije tijd.

36 WAT DOEN KINDEREN EN JONGEREN IN HUN VRIJE TIJD?

37 VIER SECTOREN TAL VAN MOGELIJKHEDEN Sport en Spel buurtsport sportclub sportkamp speelmaatje Kunst en Cultuur Kindertheater Dans Concerten Kinderfestivals Musea Toneelvereniging Deeltijds kunstonderwijs Fanfare Koor Majoretten Crea-atelier Creatieve workshops Jeugdwerk Grabbelpas Vakantiekampen Speelpleinwerking Jeugdbeweging (Buitenschoolse Opvang) Recreatieve sector Pretparken Vakantieparken Kinderhotel Binnenspeeltuinen Kermis

38 HET VLAAMSE JEUGDWERK

39 HET VLAAMSE JEUGDWERK

40 CULTUUR FOR KIDS

41 CULTUUR FOR KIDS