Los verbos ser, estar y hay (De werkwoorden ser, estar en hay )

Transcriptie

1 Lección 5: Los verbos ser, estar y hay (De werkwoorden ser, estar en hay ) Het Spaans heeft voor ons werkwoord zijn drie verschillende werkwoorden: ser, estar en hay. Deze werkwoorden betekenen wel alledrie zijn maar ze worden elk in een eigen context gebruikt. Je kunt ze dan ook niet zomaar door elkaar gebruiken zonder dat de betekenis verandert. De werkwoorden ser, estar en hay worden door veel cursisten als moeilijk ervaren. Ze worden veel door elkaar gehaald met veel verkeerde betekenissen en dus fouten tot gevolg. Niet voor niets zijn er in het Spaans alleen al over het gebruik van deze werkwoorden vele boeken volgeschreven. Dit maakt dat we dit onderwerp in deze les met de grootst mogelijke zorgvuldigheid behandelen. Aan de hand van duidelijke voorbeelden bekijken we de verschillen in gebruik en betekenis van deze werkwoorden. Ook deze les wordt weer voorzien van nieuwe woorden, een tekst en drie oefeningen A, B en C. Maar eerst kijken we weer naar de antwoorden van lección 4. Antwoorden van Lección 4: Ejercicio 4A: 1. Carlos ha escrito muchas cartas. 2. No, Carlos no tiene sellos. 3. Ha preguntado a su amigo si él tiene sellos. (Evt. Ha preguntado si su amigo tiene sellos.) 4. Su amigo ha contestado: No, no tengo sellos. 5. Tienen que comprar sellos en la oficina de Correos. 6. Hay una oficina de Correos no muy lejos. 7. Luego Carlos tiene que enviar un paquete postal. 8. Carlos certifica una carta. 9. Carlos tiene su carta en la cartera. 10. Echa la carta en el buzón. 11. Hay un buzón enfrente de la puerta. 12. Carlos ha recibido una tarjeta de su primo. 13. El cartero ha entregado la tarjeta. 14. Carlos ha telefoneado a su primo. 15. Los amigos tienen que mandar todavía un telegrama a su amigo, señor Rivas.

2 16. Tienen que presentar el telegrama en la taquilla junto a la ventana. 17. Su amigo dice: De nada, amigo, de nada. Ejercicio 4B: 1. ha Donderdag heeft Carlos postzegels gekocht. 2. tengo Ik heb geen brieven voor u, mijnheer. 3. Has Heb jij in oktober een postpakket ontvangen? 4. Tenemos Wij hebben een telegram van zijn zus. 5. Tienen Zij moeten hun brieven op de post doen. 6. Habéis Jullie hebben veel telegrammen aangeboden. 7. tiene U moet uw briefkaart frankeren en niet de mijne. 8. han Mijn vrienden hebben op het postkantoor getelefoneerd. 9. tienen Zaterdag moet u uw werk afmaken. 10. Hemos Wij hebben over een dringende aangelegenheid gesproken. 11. tenéis Jullie moeten onze informatie niet vergeten. 12. He Ik heb een ijsje genomen. En u? 13. ha De ober heeft mijn rekening en de uwe aangeboden. 14. tienen Haar vriendinnen moeten enkele prentbriefkaarten uitzoeken. 15. Han Zij hebben Spaans geleerd in Spanje. Ejercicio 4C: 1. El cartero entrega sus cartas y las suyas. 2. En la vieja oficina de Correos compramos muchos sellos. 3. No ha certificado usted su última carta? 4. Han hablado de un asunto interesante. 5. No tiene que mandar Jan su postal española? 6. Manda nuestro pequeño paquete postal y el suyo. 7. Tiene usted nuestras postales? Sí o no? 8. El lunes he recibido su carta larga. 9. Quién ha entregado sus telegramas españoles? 10. Hemos tenido razón o no? 11. El martes no ha terminado todavía. Usted sí?

3 12. Cuándo ha partido para Valencia? El sábado? 13. El viernes ha llamado por teléfono a sus padres. 14. Mi joven amigo no ha tenido razón. 15. Tengo que presentar todavía su telegrama urgente. 16. Muchas gracias por sus informaciones, señor. 17. Perdone, ha echado usted su carta y la mía al correo? 18. Quién ha despachado sus importantes asuntos? 19. Hay muchos o pocos buzones al lado de la salida? 20. El miércoles usted ha olvidado sus bonitas postales. 21. Efectivamente, sus primos tienen razón. 22. Sus tíos han certificado nuestras cartas francesas, pero no las suyas. 5.1 Lección 5 Los verbos SER, ESTAR y HAY : Het Spaans heeft 3 onregelmatige werkwoorden voor ons zijn. De vervoeging gaat als volgt: 1. Ser (Zijn): (Yo) soy (Ik ben) (Nosotros/ as) somos (Wij zijn) (Tú) eres (Jij bent) (Vosotros/ as) sois (Jullie zijn) (Él) es (Hij is) (Ellos) son (Zij zijn) (Ella) es (Zij is) (Ellas) son (Zij zijn) (Usted) es (U bent) (Ustedes) son (U bent) 2. Estar (Zijn): (Yo) estoy (Ik ben) (Nosotros/ as) estamos (Wij zijn) (Tú) estás (Jij bent) (Vosotros/ as) estáis (Jullie zijn) (Él) está (Hij is) (Ellos) están (Zij zijn) (Ella) está (Zij is) (Ellas) están (Zij zijn) (Usted) está (U bent) (Ustedes) están (U bent) 3. Hay = Er is/ Er zijn Hay is een onpersoonlijke vorm van het werkwoord haber. Hay is de vorm van de tegenwoordige tijd (El presente). Alleen de derde persoon enkelvoud wordt gebruikt.

4 Nu we de verschillende vormen van zijn gezien hebben, gaan we kijken naar het gebruik ervan. 5.2 Het gebruik van Ser, Estar en Hay : Hoofdregel: Ser wordt gebruikt bij het aangeven van: identiteit p.ej. Soy de Zeist (Ik kom uit Zeist) kenmerk p.ej. La mesa es de madera (De tafel is van hout) eigenschap p.ej. María es simpática (María is sympathiek) Hieronder volgen voorbeelden van het gebruik van Ser a) Ser wordt gebruikt om personen of zaken te identificeren: P.ej. Quién es ese señor? Es un amigo mío. Es español. Es de Madrid. Qué es esto? Es una fruta, no sé cómo se llama. (Wie is die mijnheer?) (Hij is een vriend van mij) (Hij is een Spanjaard. Hij komt uit Madrid) (Wat is dit?) (Het is een vrucht, ik weet niet hoe hij heet) b) Met Ser worden wezenlijke eigenschappen en kenmerken aangegeven: P.ej. María es muy perezosa. (María is erg lui) Mi trabajo es interesante. (Mijn werk is interessant) Carmen es muy guapa. (Carmen is heel knap) Pedro es moreno. (Pedro is donker (van huid en haar)) La nieve es blanca. (De sneeuw is wit) c) Ser wordt gebruikt bij getalsaanduidingen: P.ej. Somos cuatro. Son cien euros. (Wij zijn met z'n vieren) (Het kost 100 euro) d) Ser wordt gebruikt bij tijdsaanduidingen: P.ej. Es la una. Son las dos. Son las cuatro y cuarto Es tarde. (Het is één uur) (Het is twee uur) (Het is kwart over vier) (Het is laat) e) Ser wordt gebruikt bij onpersoonlijke uitdrukkingen: P.ej. Es posible. Es aconsejable. (Het is mogelijk) (Het is aanbevelenswaardig)

5 f) Ser wordt gebruikt in de betekenis van plaatsvinden van een gebeurtenis of happening: P.ej. La reunión es aquí. Dónde es la boda? (De vergadering vindt hier plaats) (Waar vindt de bruiloft plaats) g) Ser wordt gebruikt ter vertaling van worden in de lijdende vorm: P.ej. La carta es firmada por el señor González. (De brief wordt getekend door de heer González) La carta ha sido firmada por Juan. (De brief is getekend (geworden) door Juan) Ha sido legt de nadruk op de handeling. h) Met het werkwoord Ser worden doorgaans gebruikt: joven (jong), viejo (oud), rico (rijk), pobre (arm), caro (duur), barato (goedkoop), feliz (gelukkig), infeliz (ongelukkig) Hoofdregel: Estar wordt gebruikt ter aanduiding van: zich bevinden p.ej. Estoy aquí. (Ik ben hier) toestand p.ej. Están de vacaciones. (Zij zijn op vakantie) Enkele voorbeelden van het gebruik van Estar : a) Estar wordt gebruikt ter aanduiding van een toestand : P.ej. Qué guapa está María hoy! (Wat ziet María er vandaag knap uit!) Pedro está moreno. (Pedro is bruin (van de zon)) La cerveza está caliente. (Het bier is warm) b) Estar geeft aan waar iets of iemand zich bevindt: P.ej. Está Juan? Bilbao está en España. Estamos en casa. (Is Juan aanwezig?) (Bilbao ligt in Spanje) (Wij zijn thuis) c) Estar wordt gebruikt bij voltooid deelwoorden, bijvoeglijk gebruikt, om een toestand aan te geven: P.ej. La carta está escrita. La tienda está abierta. (De brief is geschreven) (De winkel is geopend) Let op: Dikwijls kunnen Ser en Estar elkaar wel degelijk afwisselen. Je krijgt dan een geheel andere betekenis:

6 P.ej. Pedro no es malo (eigenschap), pero está malo (toestand waarin hij geraakt is. José es listo. El trabajo está listo. (José is pienter) (Het werk is klaar) Hoofdregel: Hay wordt gebruikt bij onbepaaldheden: Wanneer het lijdend voorwerp (in het Spaans, in het Nederlands onbepaald onderwerp) onbepaald is, wordt Hay gebruikt. Dit is het geval wanneer: a) Het een zelfstandig naamwoord is dat wordt voorafgegaan door: een onbepaald lidwoord: P.ej. Hay una farmacia en la Calle de San Juan. (Er is een apotheek in de San Juan straat) een onbepaald voornaamwoord: P.ej. Hay alguna pregunta? (Is er een of andere vraag?) een telwoord of een onbepaalde hoeveelheid: P.ej. Hay tres/muchas/pocas blusas en la maleta. (Er zitten drie/veel/weinig blouses in de koffer) het vragend voornaamwoord: Cuánto? P.ej. Cuántos libros hay en el maletín? (Hoeveel boeken zitten er in het koffertje? b) Het een zelfstandig naamwoord is waaraan niets voorafgaat: P.ej. Hay periódicos, revistas y un bolígrafo. (Er zijn kranten, tijdschriften en een balpen) c) Het lijdend voorwerp nadie of ninguno is: P.ej. No hay nadie aquí. (Er is hier niemand) No hay ninguno de ellos. (Er is niemand van hen) d) Het lijdend voorwerp Qué? is: P.ej. Qué hay en el bolso? (Wat zit er in de tas?) 5.3 El pronombre relativo (Het betrekkelijk voornaamwoord: Het meest voorkomende betrekkelijk voornaamwoord is que (die, dat, welk) en is onveranderlijk te gebruiken voor personen, dieren en zaken. P.ej. Los españoles, la mariposa, las cosas que noto. (De Spanjaarden, de vlinder, de dingen die ik opmerk)

7 5.4 Lees de onderstaande woordenlijst enkele keren aandachtig door. De woorden horen bij de tekst En unos almacenes die erop volgt. waard zijn/kosten valer de groet el saludo afdingen op regatear sobre de afdeling la sección lastig zijn ser molesto de mantilla la mantilla liggen/staan/zich het huis/de bevinden estar firma la casa geloven/menen creer de kassa/de doos/ van belang zijn importar de kist la caja laten zien/onder het adres/de wijzen enseñar richting la dirección het magazijn el almacén de last/moeite la molestia het warenhuis los (grandes) enthousiast over entusiasmado /de winkel almacenes con aquí hier vriendelijk/aar amable/simpáahí daar dig/sympathiek tico allí daarginds schoon limpio keurig/mooi precioso vuil sucio kostbaar/duur costoso het overhemd la camisa voldoende/tamelijk/ de kous la media nogal bastante de winkelier el tendero maar/echter pero de sinaasappel la naranja geweldig/schitte de appel la manzana rend estupendo ondertekenen firmar noch ni de euro el euro de jongen el muchacho rijp zijn estar maduro de winkel la tienda onrijp zijn estar verde wonen/leven vivir groen zijn ser verde cadeau geven regalar de vrucht el fruto vermelden/uiten expresar de vrucht(sappig) la fruta verenigen met/ het fruit la fruta voegen bij unir a de olijf la aceituna/ vertegenwoordigen representar la oliva het jasje/het col de amandel la almendra bertje (heren) la americana de citroen el limón,, (dames) la chaqueta de limoen la lima de verdieping/de de peer la pera flat el piso de druif la uva het flatgebouw el edificio de de banaan el plátano pisos de kers la cereza de waaier el abanico de ananas la piña het cadeau el regalo de vijg el higo prachtig magnífico de perzik el melocotón het kilo el kilo de aardbei la fresa een pond medio kilo het plein la plaza de moeite el trabajo/la het meisje la muchacha/ pena chica

8 het souvenir/de waar? dónde? herinnering el recuerdo Hoeveel kost het? Cuánto vale? weer/nogmaals otra vez absoluut niet en absoluto Spanje España geen sprake van ni hablar Spanjaard/Spaans español het is (komt) in de overjas el abrigo orde está bien de regenjas el impermeable de kleren la(s) ropa(s) de hoed el sombrero het ondergoed la ropa intedik grueso/gordo interior dun delgado de rok la falda tot uw dienst a usted/a su de japon/de jurk el vestido disposición/ de das la corbata para servirle de sok el calcetín liefste/beste querido(a) de broek el pantalón/ het hindert niet no importa los pantalones het is de moeite no vale la de handschoen el guante niet waard pena En unos grandes almacenes Carmen y su amiga Concha están en unos grandes almacenes. Hay muchas secciones. Las señoras tienen que comprar unos recuerdos. Señorita, dónde está la sección de recuerdos? En el segundo piso, señoras. Llegadas a la sección, las señoras miran los recuerdos. Las señoras están entusiasmadas. Los recuerdos son muy bonitos. Señorita, es caro el abanico que está allí? No, señora, es barato. Y la mantilla que está aquí, qué precio tiene? La mantilla es preciosa. Es muy cara, señorita? Sí, señora, es bastante cara. Pero es estupenda, no es verdad? En efecto, la mantilla es estupenda. Pero no soy rica. No importa, querida amiga, yo regalo la mantilla. De veras, Carmen? Qué amable! Muchas gracias. Bueno, Concha, ahora tenemos que comprar fruta. Señorita, la seccion de frutas, dónde está? La sección que ustedes buscan está aquí al lado, señoras. Gracias, señorita. Las señoras entran ahora en la sección de frutas. Buenos días, señor, deseamos dos kilos de naranjas. Están maduras?

9 Sí, señora, las naranjas son buenas. Tengo que mandar las naranjas a casa, señora? Sí, por favor. Mi dirección es: Plaza de la Cibeles, número tres. Muy bien, señora. A usted. Ejercicio 5A: Beantwoord schriftelijk onderstaande zinnen in het Spaans. Maak volledige zinnen! 1. Dónde están Carmen y su amiga Concha? 2. Hay muchas secciones? 3. Qué tienen que comprar las señoras? 4. En qué piso está la sección de recuerdos? 5. Con qué están entusiasmadas las señoras? Y por qué? 6. Son caros los abanicos? 7. Y las mantillas? 8. Pero, son bonitas? 9. Es rica la amiga de Carmen? 10. Quién regala la mantilla? 11. Qué exclama Concha? 12. Qué tienen que comprar aún (nog) las amigas? 13. Qué preguntan a una señorita de los almacenes? 14. Y qué contesta la señorita? 15. Qué fruta desea comprar una de las señoras? 16. Están maduras las naranjas? 17. Adónde tienen que mandar las naranjas? Ejercicio 5B: Vul de juiste vorm in van de tegenwoordige tijd van het werkwoord ser of estar en vertaal. 1. Las señoras.... en los almacenes para comprar fruta. 2. Las naranjas.... baratas, pero las manzanas no. 3. Yo no.... rico, señor, pero mi hermano sí. 4. Mis amigos.... entusiasmados con las camisas. 5. Los recuerdos.... bonitos pero.... caros. 6. La mantilla de su amiga.... estupenda. 7. Dónde.... la sección de frutas, señorita? 8. Perdone usted, cuánto valen las medias que.... aquí? 9. Mi dirección.... Calle de Alcalá, número uno. 10. Las camisas que.... allí.... bastante baratas.

10 11. No.... molesto mandar la fruta a mi casa? 12. El español que usted ha notado.... médico. 13. Sus amigos no han.... aquí en noviembre ni en diciembre. 14. Las cartas ya (al).... escritas (in te vullen op 3 manieren). 15. Nuestro tío.... viejo, pero nuestra tía.... bastante joven. 16. Mi tarjeta ya ha.... firmada. La suya no? 17. En efecto, Pedro.... un chico muy simpático. 18. Juan y Pedro han.... imprudentes. 19. La nieve.... blanca. Todavía no.... sucia. 20. Dónde.... ustedes? Nosotros.... aquí. 21. El tendero no.... en la tienda. No ha.... allí. 22. No.... posible regatear sobre el precio. 23. Ya.... la una? Entonces tengo que partir. Ejercicio 5C: Vertaal de onderstaande zinnen naar het Spaans. 1. Ze zijn in de winkel die uw vader heeft gekocht 2. Is de afdeling erg groot? Of is ze klein? 3. U bent (son) zeer vriendelijk, dames. Dank U. 4. Waar liggen (zijn) de souvenirs die u wenst? 5. Wij zijn niet erg enthousiast over de colberts. 6. Hij is op de tweede (segundo) verdieping. 7. De waaier die daar ligt is duur. 8. De mantilla's die zij verkopen zijn keurig. 9. Hier is het prachtige Cibeles plein. 10. Hoeveel kost het fruit dat hier ligt, juffrouw? 11. De goedkope sinaasappels zijn niet rijp. 12. Zijn Spaanse vriend is jong en rijk. 13. Haar oude oom die in Valencia woont, is arm. 14. Twee kilo rijpe druiven alstublieft, mijnheer. 15. Jan is in augustus in Spanje geweest. 16. Het is één uur, heren. U moet vertrekken. 17. Hij is dom (tonto). Hij is onvoorzichtig. 18. Mijn brieven zijn getekend. De uwe niet. 19. Hun briefkaarten worden geschreven. 20. Hij is altijd een goede jongen geweest. 21. Haar adres is: Calle de Alcalá, nummer twee.

11 22. Wat zijn (hier: toestand) zij dom geweest. 23. Inderdaad, het is niet mogelijk geweest. 24. U betaalt aan (en) de kassa die daarginds is. 25. Morgen zijn wij niet thuis (en casa). U wel? 26. Het is absoluut geen last, mevrouw. 27. Tot uw dienst, mijnheer, en dank u zeer. 28. Zijn zij erg onvoorzichtig, mevrouw? 29. Er ligt (er is) geen fruit in zijn winkel. 30. De peren zijn groen, ze zijn onrijp. 31. In de Spaanse winkels dingen zij af. 32. Het is absoluut niet van belang, heren. 33. Onze kado's zijn tamelijk kostbaar. 34. Ben jij de zoon van de heer Pérez en zijn jullie neef en nicht? Spaans cursuscentrum Don Guillermo, Zeist (NL), mei 2016

12