Niet de vissen maar de hengel

Transcriptie

1 Niet de vissen maar de hengel Bezuinigingsplan 'van Houten&co' aan het college van Burgemeester&Wethouders van de gemeente Houten Houten, 27 januari 2012 Inleiding De gemeente zal in/vanaf 2013 totaal zo'n 7,6 miljoen moeten bezuinigen. Voor 'van Houten&co' betekent het vanaf 2013 structureel 2 ton minder budgetsubsidie. Meer dan twee jaar zijn we al bezig met de ombuigingen. Wij realiseren ons terdege dat het ombuigen op zichzelf geen keuze is en hebben ons vanaf het eerste signaal dan ook constructief opgesteld in het vinden van oplossingen en denkrichtingen. Voor u ligt het bezuinigingsplan van 'van Houten&co' : Niet de vissen maar de hengel. Een bezuinigingsplan die uitgaat van de missie en visie van onze organisatie. Het plan geeft aan welke inhoudelijke keuzes wij maken en welke effecten deze hebben. Leeswijzer: a) Keuzes vanuit de inhoud: bezuinigingen betekent keuzes maken b) De totale opgave en de impact op de slagkracht van de organisatie c) De pijnlijke gevolgen van bezuinigen in het kort d) De ontwikkelingen en 'van Houten&co' e) 2013: Niet de vissen maar de hengel, de keuzes die wij maken f) De veranderingen per 2013 en de gevolgen a) Keuzes vanuit de inhoud Trends en ontwikkelingen in de samenleving en de bezuinigingen vragen om een helder verhaal over onze inzet in de toekomst. Bezuinigingen betekent ook keuzes maken. Dit wordt gedaan vanuit de inhoud en onze missie en visie. We willen 'van Houten&co' blijven. Wij staan voor een door kennis gedreven organisatie die bewoners uit Houten met een vraag naar welzijn ondersteunt of in staat stelt om onbelemmerd deel te nemen aan de samenleving. In het bijzonder richten we ons op mensen die niet volwaardig deel kunnen nemen of risico lopen niet deel te kunnen nemen aan de samenleving (en dus in een kwetsbare positie verkeren). 1

2 b) De totale opgave en de impact op de slagkracht van de organisatie Ondanks dat dit de eerste ombuiging is die ons treft, is het niet de eerste korting op ons budget. In 2011 is een gemeenschappelijke korting van 3 % doorgevoerd. Daarnaast is er in 2011 de impulssubsidie voor het sociaal cultureel werk in Houten Zuid stopgezet. Bedragen van respectievelijk C45.000,- en C50.000,-. De bezuiniging op Maatschappelijke Stage (MAS) en de beëindiging van de combinatiefunctie (nadere informatie hierover elders in deze notitie) eveneens voor de gemeente geen bezuiniging, betekent wel een extra opgave voor 'van Houten&co' van ruim C Naast de taakstelling van C moet de organisatie daarnaast rekening houden met deze extra ombuigingen van C in 2012 en de hierboven genoemde korting in 2011 van C Deze opgave: bezuinigingen van in totaal van C brengt de werkzaamheden in het kader van de ontwikkelingen, de slagkracht van de organisatie, het partnerschap die wij wil invullen mbt nieuwe opgaven (AWBZ,CJG, jeugdzorg) in groot gevaar. Bijstelling van de taakstelling, wanneer deze taken/rollen gevraagd worden, of toekennen van tijdelijke projectsubsidies (bij tijdelijke opdrachten) en structurele financiering bij structurele taken, zijn dan onvermijdelijk. Hierover zal met de gemeente nader over van gedachte gewisseld moeten worden. c) De pijnlijke gevolgen van bezuinigen in het kort» deelnemers gaan meer betalen zodat alle activiteiten kostendekkend zijn» geen budget meer om nieuwe initiatieven in de startfase te ondersteunen» sociaal cultureel werk voor volwassenen alleen nog in Houten Noord» minder ondersteuning aan de groeiende groep vrijwilligers: meer verantwoordelijkheid bij vrijwilligers» geen ondersteuning bij startende bewonersinitiatieven» minimale ondersteuning van kwetsbare vrijwilligers, minder kan niet» minimale signaleringsfunctie mbt jeugd- en jongeren in de wijken» vermindering ondersteuning jongereninitiatieven» minder contacten met basisscholen» minder activiteiten voor tieners in de wijken, minder contactmomenten met tieners» ouderen boven 75 jaar worden minder frequent bezocht» minder professioneel beheer van onze locaties» 1 gids met informatie voor ouderen ipv 2 gidsen per jaar» versobering van het Vrijwilligersfeest» werkgelegenheid: vermindering van het personeelsbestand met ruim 14% 2

3 d) De ontwikkelingen en 'van Houten&co' : In de interne strategische discussie in september 2011 jl. is gekeken naar de ontwikkelingen in de samenleving:» financiële crisis en minder subsidie vanaf 2013» veranderingen in de regelgeving, meer en ander taken bij de gemeente en nieuwe doelgroepen voor de sector welzijn, meer gericht op kwetsbare groepen» een veranderende kijk op welzijn (Welzijn nieuw Stijl): burger meer verantwoordelijk, meer samenwerking tussen burgers in de buurt. Welzijn = initiator, activeerder, signaleerder, faciliteerder en begeleider van processen: nieuwe coalities met burgers.» een groeiende inbreng van (deskundige) vrijwilligers en burgers In het kader van deze discussie hebben wij besloten dat onze missie geen aanscherping behoeft, maar dat nog duidelijker neergezet dient te worden waar wij voor staan. Vanuit onze missie en visie zijn onze interventies gericht op:» het stimuleren van betrokkenheid van bewoners (jong en oud) bij de eigen wijk en bij de samenleving» het bieden van mogelijkheden zodat elke bewoner van Houten zich in kan zetten» het vergroten en ondersteunen van de zelfredzaamheid en de ontplooiing van mensen» het vinden, benutten en ontwikkelen van de kracht van mensen en het aanwezige talent» opvangen van signalen en weten wat er speelt, met name in de wijken Keuze vanuit de inhoud Trends en ontwikkelingen in de samenleving en de bezuinigingen vragen om een helder verhaal over onze inzet in de toekomst. Bezuinigingen betekent ook keuzes maken. Dit wordt gedaan vanuit de inhoud en onze missie en visie. In de onderstaande plan voor de invulling van de bezuiniging, structureel 2 ton minder subsidie ^ de eerder genoemde extra C in 2012 en de C in 2011), zijn de keuzes gemaakt vanuit de inhoud. Geen kaasschaaf en van alles wat minder of het stopzetten van een bepaalde werksoort, maar de keuze voor een andere werkwijze (Welzijn nieuwe Stijl) die past op de ontwikkelingen in de samenleving en de vraag naar welzijn. Met deze aanpak kunnen we de welzijnsorganisatie blijven voor jong en oud, die, in samenwerking met andere organisaties en de gemeente Houten, een proactieve rol speelt in de toekomstige ontwikkelingen rond Wmo, Awbz en bijvoorbeeld de Jeugdzorg. 3

4 e) 2013: Niet de vissen, maar de hengel 1. De wereld verandert, wij veranderen mee, minder geld betekent keuzes maken. Een veranderende kijk op welzijn (Welzijn nieuw Stijl): De burger krijgt meer verantwoordelijkheid, de samenwerking tussen burgers in de buurt wordt versterkt. De rol van Welzijn is: initiator, activeerder, signaleerder, faciliteerder en begeleider van processen. Van aanbodgericht naar vraaggericht. We gaan door op de ingezette koers gericht op het aangaan van nieuwe coalities met burgers en het benutten van de groeiende inbreng van (deskundige) vrijwilligers en burgers. Het door beroepskrachten organiseren van activiteiten past niet in deze rol van welzijn, we bedenken de activiteiten niet, maar ondersteunen de burgers bij hun ideeën en initiatieven. 2. Kiezen voor ondersteuning vrijwilligers en vrijwillige inzet Het aantal vrijwilligers van 'van Houten&co' groeit, vrijwilligers behoeven meer ondersteuning en de vraag naar vrijwilligerswerk van mensen met een GGZ/VG achtergrond neemt toe. We kiezen voor:» investeren in vrijwilligerswerk door een verbeterde deskundigheidsbevordering van vrijwilligers en medewerkers.» deskundigheid vergroten waar het gaat om kwetsbare vrijwilligers (VG/GGZ)» aandacht voor kwetsbare groepen die in het kader van dagbesteding vrijwilligerswerk willen doen 3. We kiezen voor de kwetsbaren in de samenleving» Mensen met een beperking Voortzetten van de inzet die zich richt op de doelgroep mensen met een verstandelijke beperking en/of een psychische kwetsbaarheid, zodat zij deel kunnen nemen aan de samenleving en zorgen dat hun kracht maximaal benut wordt (meer gericht op vriendenkringen en vrijwilligerswerk) i.s.m. met deskundige vrijwilligers en andere organisaties.» Jong en oud - Mensen waarop het eerste gezicht niets mee aan de hand is, maar die om welke reden dan ook kwetsbaar blijken te zijn. - Ondersteuning van de zelfstandigheid van ouderen/mantelzorgers. Dit vraagt een scherpe signaleringsfuncties van al onze medewerkers. 4. De kracht van de wijk Kiezen voor kwetsbare groepen betekent ook verbindingen leggen in de wijken. Mensen zonder werk, in een uitkeringssituatie, met een beperking, ouderen en jongeren brengen meer tijd door in de directe woonomgeving, die ook hun leefwereld is. 5. Beheer locaties meer in handen van bewoners Het beheer en de exploitatie van onze locaties beslaat, inclusief de huren van de panden, grofweg de helft van onze subsidie. Daarnaast kan het een kans worden om, met een andere aanpak van het beheer, via de verhuur van ruimtes geld te genereren of door op zoek te gaan naar andere gebruikers. Hiervoor is ook nodig dat onze beheerders een andere rol krijgen (aansturen van de bewoners/vrijwilligers) en dat zij hier op voorbereid worden. 6. Terugdringen van de overhead en kostenbesparing op de bedrijfsvoering» reorganisatie: van 2 directeuren naar 1 directeur en een managementteam» kritisch kijken: onderzoeken welke ondersteuning echt nodig is» meer gebruik maken van automatiseringsmogelijkheden» meer gebruik maken van moderne sociale media i.p.v drukwerk» vervanging van inventaris spreiden» kosten terugdringen en strakker beleid op budgetten 4

5 f) De veranderingen per 2013 en de gevolgen:» deel van het (stedelijk) sociaal cultureelwerk (volwassenen/ouderen) wordt gestopt (minus 24 uur)» ander deel sociaal cultureelwerk volwassenen en ouderen (30 uur) wordt omgebouwd naar ondersteuning kwetsbare groepen (kwetsbare ouderen en mensen met een VG/GGZ achtergrond)» alleen nog wijkgericht sociaal cultureel werk in Houten Noordoost» alle activiteiten voor volwassenen zijn kostendekkend (wel U-pas)» meer ondersteuning en inzet van vrijwilligers/bewoners: geen nieuwe activiteiten (KPH/vrijwilligers) Deelnemers aan activiteiten merken dat de kosten, om mee te kunnen doen en sociale contacten te onderhouden, omhoog gaan en dat activiteiten alleen door kunnen gaan wanneer de deelnemersbijdrage de kosten dekken. Een deel van de deelnemers haakt af omdat de kosten te hoog worden, zeker wanneer men geen U-pas heeft, net niet (ivm de inkomensgrens) in aanmerking komt voor een U-pas. Er is geen activiteitenbudget meer om nieuwe initiatieven in de startfase te ondersteunen waardoor innovaties/vernieuwing van het aanbod niet meer mogelijk is. Dit leidt tot verschaling van het aanbod. Het sociaal cultureel werk voor volwassenen/ouderen wordt gehalveerd. Hierdoor minder aandacht voor de vrijwilligers/vrijwilligersgroepen (alleen bij calamiteiten) en stopzetten van actieve toeleiding naar activiteiten van deelnemers. Beroepskracht wordt met name ingezet voor de coördinatie van de bedrijfsmatige processen rond de activiteiten, aansturen vrijwilligers van het activiteitenbureau Cursu&co en de samenwerking met het Kursusproject Houten. Geen ondersteuning van bewonersinitiatieven en/of aan de hand van signalen opzetten van vernieuwende activiteiten. Bewoners zullen hun ideeën afgerond en geheel uitgewerkt aan kunnen bieden via de website Cursus&co. Voor al deze activiteiten is ipv 1,2 fte nog de helft 0,6 fte beschikbaar. Bij de uitvoering van deze activiteiten zijn veel vrijwilligers betrokken, zo'n 110, waarvoor nog minimale ondersteuning/aandacht aanwezig is. Een beroepskracht( 0,8 fte) richt zich op de kwetsbare groepen (VG/GGZ, kwetsbare ouderen), deskundigheidsbevordering van vrijwilligers/medewerkers. Door de toestroom van niet zelfstandig werkende vrijwilligers (die een dagbesteding zoeken), is begeleiding van hen mogelijk, mede door de inzet van deskundige vrijwilligers. De uren die hiervoor ingezet worden zijn ook weggehaald bij het sociaal cultureelwerk (oorspronkelijk voor ouderen) (zie ook de alinea hierboven) en is gezien het beperkte aantal uren van de beroepskracht echter erg kwetsbaar. Rond deze activiteiten zijn zo'n 50 vrijwilligers betrokken die aandacht en ondersteuning vragen, naast de vele deelnemers en mensen die ondanks hun beperking mee willen doen aan de samenleving.» de combinatiefunctionaris wordt gestopt (minus 28 uur, projectsubsidie stopt per 2013)» het stedelijk jongerenwerk wordt verminderd (minus 10)» Mas wordt ingezet in combinatie met het stedelijk jongerenwerk (minus 8 uur)» Tienerwerk in de wijken (minus 8 uur) De combinatiefunctionaris (tijdelijke subsidie) stopt per Dit betekent niet een bezuiniging voor de gemeente maar heeft wel een direct effect voor de inzet in het jeugd- en jongerenwerk. Ondanks het feit dat het een aanbodgerichte aanpak is, die niet meer past in onze werkwijze, betekent het wel minder contacten met jongeren in de wijk, minder signalering van kwetsbare jongeren en minder mogelijkheden in relatie tot de Brede School: dus een vermindering van onze inzet. Het arbeidscontract met deze medewerker wordt beëindigd (0,78 fte). De landelijke gelden voor Maatschappelijke stage zijn in 2011 verminderd (ruim C ) dit betekend ook voor 2013 minder gelden/mogelijkheden (naast de onzekerheid over de subsidie 2013). Dit heeft direct en blijvende invloed op de ontwikkeling en ondersteuning van jongeren en hun ontwikkeling als verantwoordelijk burger die zich vrijwillig inzet voor de samenleving. Er moet gezien de bezuinigingen nog meer een combinatie gemaakt worden met het stedelijk jongerenwerk zodat beiden, MAS en stedelijk jongerenwerk minimaal kan blijven bestaan. Een arbeidscontract (0,5 fte)/ inzet voor het jongerenwerk wordt beëindigd. 5

6 De inzet voor het Tienerwerk in de wijken wordt vermindert: minder contacten met de basisscholen, signalerende functie in de wijken wordt minder, minder activiteiten voor tieners, minder contactmomenten.» Preventief Huisbezoek combinatie met GGD(rapportage) en minder frequent (minus 8 uur) Ouderen in de leeftijd vanaf 75 jaar worden minder frequent bezocht: nu 1x per 4, 5 jaar wordt 1x in de 6 jaar.» beheer locaties anders vormgegeven met meer bewoners (minus 18 uur) Er zal een groter beroep gedaan worden op bewoners en vrijwilligers die zich in willen zetten rond het beheren van onze locaties. De beheerders krijgen meer een functie die bestaat uit aansturende taken rond vrijwilligers en bewoners.» overhead: interne efficiency en eerder de aangekondigde reorganisatie (minus 52 uur) 'van Houten&co' voert een reorganisatie door die moet leiden tot een nieuwe structuur met 1 directeur en een klein managementteam, waarbij de overhead teruggedrongen wordt door het gebruik maken van nieuwe automatiseringsmogelijkheden. De kosten worden teruggedrongen. Er zal in plaats van 2 activiteiten/informatiegids voor ouderen maximaal 1 gids uitgebracht worden. Versobering van het jaarlijkse vrijwilligersfeest in onontkoombaar. 'van Houten&co' probeert zonder gedwongen ontslagen de bezuinigingen door te voeren. Er is met de bonden een sociaalplan afgesproken. Medewerkers met een tijdelijk contract krijgen geen verlenging en/of vast contract. Toch zullen we moeten werken aan de juiste kwaliteit die nodig is voor de toekomstige opdracht en de ontwikkelingen in de samenleving: onze mensen zijn ons kapitaal waarmee we werken. Herplaatsing van medewerkers in een andere functie is echter binnen een kleine organisatie (40 medewerkers, zo'n 30 fte) waar 4,3 fte moet verdwijnen (ruim is een opgave met een enorme impact. De bezuinigingsrichting 'van Houten&co' per 2013:» de combinatiefunctionaris wordt gestopt (minus 28 uur)» deel van het (stedelijk) sociaalcultureelwerk (volwassenen/ouderen) wordt gestopt (minus 24 uur) ander deel sociaal cultureelwerk volwassenen en ouderen (30 uur) wordt omgebouwd naar ondersteuning kwetsbare groepen (kwetsbare ouderen en mensen met een VG/GGZ achtergrond)» alleen nog wijkgericht sociaal cultureel werk in Houten Noordoost» alle activiteiten voor volwassenen zijn kostendekkend (wel U-pas)» het stedelijk jongerenwerk wordt verminderd (minus 10 uur)» Mas wordt ingezet in combinatie met het stedelijk jongerenwerk (minus 8 uur)» Preventief Huisbezoek combinatie met GGD(rapportage) en minder frequent (minus 8 uur)» beheer locaties anders vormgegeven met meer bewoners (minus 18 uur)tienerwerk in de wijken (minus 8 uur)» meer ondersteuning en inzet van vrijwilligers/bewoners: geen nieuwe activiteiten (KPH/vrijwilligers)» overhead: interne efficiency en eerder de aangekondigde reorganisatie (minus 52 uur) 6