Jaarverslag. de Viersprong landelijk centrum voor persoonlijkheidsproblematiek

Transcriptie

1 Jaarverslag 2012 de Viersprong landelijk centrum voor persoonlijkheidsproblematiek

2 Inhoudsopgave I Maatschappelijk verslag 1. Uitgangspunten van de verslaggeving. 2. Profiel van de organisatie Algemene identificatiegegevens 2.2 Structuur van het concern 2.3 Kerngegevens 2.4 Samenwerkingsrelaties 3. Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap Normen voor goed bestuur 3.2 Raad van Bestuur/Directie 3.3 Toezichthouders 3.4 Bedrijfsvoering 3.5 Cliëntenraad 3.6 Ondernemingsraad 4. Beleid, inspanningen en prestaties Meerjarenbeleid 4.2 Algemeen beleid verslagjaar 4.3 Algemeen kwaliteitsbeleid 4.4 Kwaliteitsbeleid ten aanzien van patiënten/cliënten 4.5 Kwaliteit ten aanzien van medewerkers 4.6 Samenleving en belanghebbenden 4.7 Financieel beleid II Jaarrekening.. 2

3 Jaarverslag 2012 I Maatschappelijk verslag 3

4 1 Uitgangspunten van de verslaggeving In dit jaarverslag rapporteren we over de prestaties en ontwikkeling van de Viersprong, landelijk centrum voor persoonlijkheidsproblematiek. In dit hoofdstuk wordt een korte inleiding gegeven op de meest opvallende ontwikkelingen in het verslagjaar Het jaar 2012 is voor de Viersprong wederom een belangrijk jaar geweest. Ongeveer op alle mogelijke fronten is er hard gewerkt, namelijk aan (a) de topstructuur, (b) de organisatiestructuur, (c) onze portfolio en zorgprogramma s, (d) ons kwaliteitsbeleid, (e) de jaarcyclus en (f) onze financiën. Daarnaast zijn we begonnen aan de ontwikkeling van een nieuw strategisch plan en kregen we in de tweede helft van 2012 te maken met een crisis in een van onze zorgprogramma s. Topstructuur Na het besluit in 2011 tot uitbreiding van de Raad van Bestuur is in 2012 een tweede lid van de Raad van Bestuur begonnen. Op dit moment hebben we op alle hiërarchische lagen in de organisatie een duale structuur ingevoerd, waarbij de duale partners beiden verantwoordelijk zijn voor het geheel om kolomvorming te voorkomen. Organisatiestructuur Met ingang van 1 januari 2012 is de eerste fase van de herinrichting organisatie geïmplementeerd. Deze fase behelst een indeling van het primair proces in drie afdelingen: Divisie 1 (met de medische dienst en drie units: Centrale Voordeur, Psychodynamische Psychotherapie, Schematherapie), Divisie 2 (met vier units: Jeugd, Systemische Interventies, MBT en Amsterdam) en de afdeling Research Development & Education (RD&E; met de VISPD, de Viersprong Academy, MST- Nederland en MBT Nederland). Verder zijn de kwaliteitsfuncties gebundeld en ondergebracht in de stafafdeling Bureau Kwaliteit van Zorg (BKZ) en de communicatiefuncties ondergebracht in de stafafdeling Marketing & Communicatie (M&C). In 2012 is tevens een plan ontwikkeld voor de herinrichting van de afdeling bedrijfsvoering. Dat plan zal in 2013 worden geïmplementeerd. Met de implementatie van de nieuwe structuur zijn er verschillende nieuwe mensen de organisatie binnen gekomen, waaronder Rob van der Plank (lid van Raad van Bestuur), Kees Oosterwijk (Geneesheer Directeur), Tom van der Schoot (Divisiemanager Zorg & Innovatie, Divisie 1), Jacques van Limbeek (Manager van de Divisie Research Development & Education) en Hilda Schellens (manager HRM). Andere posten werden door bestaande medewerkers ingevuld. Portfolio en zorgprogramma s Mede door de komst van nieuwe managers heeft de implementatie van het project brede heroverweging enige vertraging opgelopen, vooral bij de inrichting van de centrale voordeur, voortrajecten van de zorgprogramma s en ambulante zorgpaden. In de tweede helft van 2012 zijn deze implementatieprojecten weer goed opgepakt. In 2013 zal het karwei voor de zorgprogramma s voor volwassenen worden afgemaakt. De brede heroverweging met betrekking tot onze zorgprogramma s voor jeugdigen resulteerde medio 2012 in een plan van aanpak vanuit de projectgroep. Vanwege onvoldoende draagvlak in de organisatie heeft de Raad van Bestuur dit plan niet overgenomen. In de evaluatie van het traject bleek sprake van een onduidelijke afbakening, gebrek aan samenhang, lacunaire onderbouwing en een moeizaam proces. Besloten werd om een nieuw project voor de heroverweging van ons behandelaanbod voor jeugdigen in te richten. Hierbij is het de bedoeling om te leren van de eerdere ervaringen. Dit traject zal in 2013 starten. 4

5 Kwaliteitsbeleid In 2012 is het nieuwe Bureau Kwaliteit van Zorg van start gegaan. De ervaringen tot nog toe zijn erg positief. De doelstelling om tot integratie en synergie te komen van de verschillende kwaliteitsfuncties lijkt te zijn gehaald. Er is in 2012 veel gebeurd op het gebied van kwaliteit: - In het kader van suïcidepreventie zijn een suïcidecommissie en een onafhankelijke onderzoekscommissie ingesteld. In de periode december 2011 tot april 2012 vonden zeven suïcides plaats. Omdat er sprake leek van een trendbreuk in het aantal suïcides heeft de suïcidecommissie de taak gekregen om op korte termijn te komen tot een voorstel voor maatregelen op het gebied van suïcidepreventie en op middellange termijn met een onderzoek naar alle suïcides. Inmiddels zijn beide afgerond. Sinds april 2012 hebben geen suïcides meer plaatsgevonden. - Het project gericht op het systematisch beschrijven en elektronisch ontsluiten (MAVIM) van alle organisatieprocessen en regels in het Viersprong Handboek is in 2012 voor het grootste deel afgerond. - Er heeft conform het bestuurlijk akkoord tussen Zorgverzekeraars Nederland (ZN) en GGZ Nederland bij 30% van onze patiënten een vooren nameting in het kader van Routine Outcome Monitoring (ROM) plaatsgevonden. - De Inspectie voor de Gezondheidszorg heeft de Viersprong tweemaal bezocht in het kader van het thematisch toezicht medicatieveiligheid. De Inspectie constateerde in augustus dat er sinds januari veel verbeterd is (zoals nieuwe medicijnkoelkastjes, medicatiedossiers op orde, opzet voor scholing sociotherapeuten, plan van aanpak EVS), waardoor er nog slechts een gering risico voor de medecatieveiligheid bij de Viersprong is. - Naar aanleiding van een toenemende vraag van medewerkers over wet- en regelgeving in de Gezondheidszorg is er een start gemaakt met het ontwikkelen van een juridisch handboek. De eerste 4 hoofdstukken zijn in 2012 in concept afgerond. Het betreft de onderwerpen: dossiervoering, cliëntenrechten, beroepsgeheim, behandeling. De eerste versie van het juridisch handboek zal in 2013 worden gepubliceerd in het Viersprong Handboek. Jaarcyclus In 2012 is voor het eerst gedurende het gehele jaar gewerkt met de systematiek van een A3-jaarplan en managementgesprekken nieuwe stijl, naast de al bestaande voorjaars- en najaarsconferentie. Deze systematiek werkte in 2012 uitstekend. In de managementgesprekken wordt de behoefte aan een goed functionerend Management Informatie Systeem (MIS) wel steeds groter. De bedoeling is om daartoe in 2013 een aantal verbeteringen te implementeren. Financiën Het jaar 2012 was in financieel opzicht een bewogen jaar. De Schipperskorting, de eigen bijdrage en de maatregel hebben ons de nodige kopzorgen opgeleverd. De Viersprong heeft in de voorlinie gestaan van de strijd tegen de maatregel, die uiteindelijk in het Bestuurlijk Akkoord GGZ is gesneuveld. De Schipperskorting hebben we in 2012 in het volume verwerkt. Doordat we vanaf medio 2011 al hadden geanticipeerd op een volumebeperking hebben we deze maatregel overleefd zonder kleerscheuren. De eigen bijdrage heeft bij de Viersprong niet geleid tot vraaguitval of onderproductie, terwijl dit bij veel collega-instellingen wel het geval was. Uiteindelijk vielen de gevolgen van de bezuinigingsmaatregelen voor de Viersprong mee. In de tweede helft van het jaar hebben we, door te anticiperen op personele vervangingen en uitbreidingen, meer kosten gemaakt dan begroot, waardoor het uiteindelijke financiële resultaat lager uitkomt dan begroot. Nieuw strategisch plan Met de uitvoering van het huidige strategisch plan Meer patiënten laten profiteren van topzorg lopen we op schema. Naar verwachting zullen we eind 2013 circa 90 percent van het plan hebben gerealiseerd. In 2012 zijn we gestart met de 5

6 ontwikkeling van een nieuw strategisch plan voor Hiertoe is een uitgebreid ontwikkelplan vastgesteld. ISTDP Crisis Na de zomer 2012 bleek de situatie in het zorgprogramma Intensive Short-Term Dynamic Psychotherapy (ISTDP) onhoudbaar. Naast de eerdere signalen op het terrein van de kwaliteit van zorg (therapieuitval, dropouts, interne audit subtiele dwang en drang), liep op enig moment het ziekteverzuim sterk op en gaven de hoofdbehandelaars te kennen dat zij de situatie niet meer aankonden. Er is een gefaseerd plan van aanpak opgesteld waarbij in een eerste fase de positie van het management moest worden hersteld en de crisis moest worden bezworen. Die fase is inmiddels succesvol afgesloten. In 2013 gaat de tweede fase van start waarin de voorwaarden voor doorontwikkeling zullen worden onderzocht. Conclusie In 2012 kregen we te maken met de nieuwe organisatiestructuur. Het heeft enkele maanden geduurd voordat de nieuwe structuur optimaal functioneerde. Al met al is er hard gewerkt aan de implementatie van de brede heroverweging en diverse andere jaarplan- en strategisch plandoelen. 2 Profiel van de organisatie 2.1 Algemene identificatiegegevens Naam verslagleggende rechtspersoon de Viersprong, landelijk centrum voor persoonlijkheidsproblematiek Adres De Beeklaan 2 Postcode Postbus 7, 4660 AA Plaats Halsteren Telefoonnummer Identificatienummer Kamer van Koophandel adres info@deviersprong.nl Internetpagina Structuur van het concern Juridische structuur De Viersprong, landelijk centrum voor persoonlijkheidsproblematiek is een stichting. Organisatiestructuur Met ingang van 1 januari 2012 is de eerste fase van de herinrichting organisatie geïmplementeerd. Deze fase behelst een indeling van het primair proces in drie afdelingen: Divisie 1 (met de medische dienst en drie units: Centrale Voordeur, Psychodynamische Psychotherapie, Schematherapie), Divisie 2 (met vier units: Jeugd, Systemische Interventies, MBT en Amsterdam) en de afdeling Research Development & Education (RD&E; met de VISPD, de Viersprong Academy, MST- Nederland en MBT Nederland). De behandeldivisies worden aangestuurd door drie divisiemanagers (twee divisiemanagers zorg en innovatie en één divisiemanager bedrijfsvoering). Verder zijn de kwaliteitsfuncties gebundeld en ondergebracht in de stafafdeling Bureau Kwaliteit van Zorg (BKZ) en de communicatiefuncties ondergebracht in de stafafdeling Marketing & Communicatie (M&C). 6

7 Raad van Bestuur, divisiemanagement, manager RD&E, bestuurssecretaris, geneesheer-directeur en de manager HRM vormen samen het managementteam. Besturingsmodel De Viersprong hanteert het Raad van Toezicht-model als besturingsmodel. De Raad van Bestuur (tweehoofdig) bestuurt de organisatie en voert de dagelijkse leiding. De Raad van Bestuur bepaalt in nauw overleg met de geneesheer-directeur en het managementteam het beleid. De Raad van Toezicht houdt toezicht op het beleid van het bestuur en op de algemene gang van zaken in de instelling (integraal toezicht). Op basis van verzamelde informatie vormt de Raad van Toezicht zich een oordeel. De Raad van Toezicht heeft daartoe de benodigde bevoegdheden. Toelatingen De Viersprong heeft de volgende toelatingen: behandeling en verblijf. Toegelaten bedden: 105 (45 jeugdigen, 60 volwassenen). Medezeggenschapsstructuur Er is een Ondernemingsraad en een Patiëntenraad (met ingang van november 2012 een Centrale Cliëntenraad). Zij worden als adviesorganen betrokken bij de besluit- en beleidsvorming van de instelling. Organogram Organogram de Viersprong 2012 Raad van Toezicht Ondernemingsra ad Raad van Bestuur Patiëntenraad Geneesheer-Directeur Bureau Kwaliteit van Zorg Bedrijfsvoerin g Marketing & Communicatie Opleiders ICT Finance Planning & Control Zorgadministratie Facilitaire Dienst HRM Divisie1 Divisie 2 Research Development & Education Medische dienst Unit Psychodynamische Psychotherapie Unit Centrale Voordeur Unit Schematherapie Unit Systeeminterventies Unit MBT Unit Jeugd Unit Amsterdam VISPD Viersprong Academy MST-Nederland MBT Nederland 7

8 2.3 Kerngegevens Kernactiviteiten en nadere typering Beter door kennis De Viersprong bevordert de psychische gezondheid van mensen met persoonlijkheidsproblemen en gedragsproblemen. Dat doen we door diagnostiek en behandeling, wetenschappelijk onderzoek en het uitdragen van kennis. De Viersprong onderzoekt en behandelt een zeer brede groep patiënten uit heel Nederland. Hun klachten bestaan meestal al langere tijd en eerdere behandelingen hebben onvoldoende geholpen. De Viersprong loopt voorop in onderzoek en kennis. Met vernieuwende, maar bewezen effectieve diagnostiek en behandeling werkt de Viersprong altijd naar een duurzaam herstel. De Viersprong is een specialistische derdelijns ggz-instelling en biedt diagnostisch onderzoek en behandelprogramma s voor kinderen, jongeren en volwassenen. We proberen vraaggericht de grenzen van diagnostiek en psychotherapeutische behandeling te verleggen en zo meer patiënten te laten profiteren van topzorg. Dat betekent het ontwikkelen van behandelingen op maat en het ontwikkelen van diagnostiek en behandelprogramma s die vernieuwend zijn ten opzichte van de Multidisciplinaire Richtlijn voor Persoonlijkheidsstoornissen of die experimenteel en/of innovatief zijn. Na gericht diagnostisch onderzoek krijgen patiënt en verwijzer een specialistisch oordeel over wat er aan de hand is, wat de behandelmogelijkheden zijn en welke instellingen of hulpverleners die behandelmogelijkheden bieden. Dit kan een behandeling zijn door de Viersprong of een advies voor behandeling elders. De Viersprong biedt naast diagnostiek en advies een breed scala aan ambulante, dagklinische en klinische behandelprogramma s, welke voortdurend worden getoetst op hun effectiviteit. Een deel van de intake- en behandelactiviteiten vindt plaats op de hoofdlocatie in Halsteren (West-Brabant). Daarnaast zijn er vestigingen in Zeeland, Noord-Brabant, Rotterdam en Amsterdam. De afdeling Persoonlijkheidsstoornissen bij Volwassenen van de Viersprong heeft het keurmerk TOPGGz Erkend. Dit keurmerk biedt de garantie dat de afdeling voldoet aan de hoogwaardige kwaliteitscriteria die voor topklinische geestelijke gezondheidszorg worden gehanteerd. De Viersprong streeft ernaar dat al haar afdelingen dit keurmerk zullen verwerven. Ook is de instelling HKZ gecertificeerd. De Viersprong verricht veel wetenschappelijk onderzoek naar de werkzaamheid en doelmatigheid van behandeling en de ontwikkeling van diagnostische methoden. De onderzoeksafdeling - het Viersprong Institute for Studies on Personality Disorders (VISPD) heeft verbindingen met onder andere universiteiten in Amsterdam, Rotterdam en Leuven. Er zijn drie leerstoelen: een bijzondere leerstoel persoonlijkheidsstoornissen (prof. dr. R. Verheul), een leerstoel psychodiagnostiek en persoonlijkheid (prof. dr. J. H. Kamphuis), beiden aan de Universiteit van Amsterdam, en een bijzondere leerstoel Medische Psychologie, in het bijzonder Kwaliteit van leven (prof. dr. J. van Busschbach) aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Prof. dr. P. Luyten, verbonden aan de Katholieke Universiteit Leuven (België), versterkt de onderzoekslijn Mentalization Based Treatment van de Viersprong. Er wordt een groot aanbod aan opleidingen, trainingen, cursussen en studiedagen verzorgd, onder andere vanuit de Viersprong Academy. Bij de Viersprong werken 368 medewerkers. 8

9 De Viersprong ontplooide in 2012 geen private activiteiten. Type zorg: GGZ instelling inclusief forensische zorg voor jeugdigen. - Nadere typering: ambulante behandeling, klinische behandeling, deeltijdbehandeling, ambulante forensische behandeling. AWBZ-functies: geen Patiënten/cliënten, capaciteit, productie, personeel en opbrengsten Kerngegevens Aantal/bedrag Patiënten/cliënten Aantal patiënten in zorg op 31 december Capaciteit Aantal feitelijke bedden op 31 december inclusief beschermd wonen 72 Productie Aantal in verslagjaar geopende DBC's Aantal in verslagjaar gesloten DBC's Personeel Aantal/bedrag Aantal personeelsleden in loondienst op 31 december 368 Aantal FTE personeelsleden in loondienst op 31 december 301,52 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro s) in verslagjaar Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten Waarvan overige bedrijfsopbrengsten Kerngegevens productie, capaciteit, personeel en opbrengsten GGZ Werkgebieden De Viersprong is een landelijk centrum voor persoonlijkheidsproblematiek. De patiënten van de Viersprong komen uit heel Nederland, vooralsnog met een nadruk op de zuidelijke helft. De locaties van de Viersprong bevinden zich in Noord-Brabant (Halsteren, Bergen op Zoom, Eindhoven, Etten-Leur, Den Bosch), Zuid-Holland (Rotterdam), Zeeland (Middelburg) en Noord-Holland (Amsterdam). 2.4 Samenwerkingsrelaties De Viersprong werkt samen met verschillende partijen ten behoeve van de patiëntenzorg en het kennisbeleid. Samenwerking op het gebied van zorg en innovatie De Viersprong werkt samen met andere zorgverleners en verwijzers, zoals huisartsen, ggz-aanbieders, jeugdzorg, bureau jeugdzorg, Raad voor de Kinderbescherming etc. Het betreft onder meer de volgende partijen: - doorverwijzing van patiënten vanuit JUZT naar FFT de Viersprong - Bed op recept: GGZ WNB kan indien nodig een bed op recept leveren voor patiënten van de Viersprong. 9

10 - Yulius levert bijzonder onderwijs voor de opgenomen patiënten in de unit jeugd van de Viersprong (tot 1 juli 2012). - Arkin. Verkenning van mogelijkheden tot ketensamenwerking in de regio Amsterdam. - Lievensberg: samenwerking tussen MBT Bergen op Zoom met betrekking tot acute opname. - OLVG/ AMC: samenwerking en afspraken tussen MBT Amsterdam met betrekking tot acute opname - Almata: project Thuisbest, samenwerking met MST ten aanzien van licht verstandelijk beperkte jongeren (LVB) in de gesloten jeugdzorg. - Prisma en De La Salle: ontwikkeling adaptatie MST voor licht verstandelijk beperkten (LVB). - Ergatis: samenwerking op het gebied van diagnostiek. Samenwerkingsverbanden op het gebied van kennisbeleid In het kader van wetenschappelijk onderzoek werken we samen: - in het MBT Consortium, om het wetenschappelijk onderzoek in Nederland en België rondom Mentalization Based Treatment (MBT) te coördineren. Partners: Universiteit van Amsterdam, Katholieke Universiteit Leuven, Vrije Universiteit Amsterdam, Erasmus Medisch Centrum en de Viersprong. - in de SCEPTRE study (Study of Cost-Effectiveness of Personality Disorder Treatment) met Altrecht, Arkin, Pro Persona, GGZ WNB en Zaans Medisch Centrum. De SCEPTRE studie is een grootschalig, multicenter onderzoek naar de (kosten)effectiviteit van verschillende psychotherapieën voor persoonlijkheidsstoornissen. - met universiteiten in de vorm van leerstoelen: de onderzoeksafdeling VISPD (Viersprong Institute for Studies on Personality Disorders) heeft verbindingen met onder andere de universiteiten in Amsterdam, Rotterdam en Leuven, door middel van vier leerstoelen. - Universiteit Maastricht, onderzoeksinstituut Experimentele Psychopathologie (EPP): samenwerking met prof.dr. A. Arntz: op het gebied van Group Schema Therapy for Borderline Personality Disorder. - Dr. Stephen Finn: onderzoek naar de werkzaamheid van therapeutisch psychologisch onderzoek (TPO). - Universiteit van Tilburg: samenwerking met Prof. S. Bogaert op het gebied van gedragsproblemen bij jongeren. Samenwerking in expertisecentra: - MBT Nederland (expertise op het gebied van Mentalization Based Treatment). Partners: Anthony Bateman & Peter Fonagy (University College London, Anna Freud Center, Londen) en de Viersprong. Website: - MST Nederland (expertise op het gebied van Multi Systeem Therapie). Partners: De Waag, MST licentiehouders, MST Services (Verenigde Staten) en de Viersprong. De Viersprong is gelicentieerd netwerkpartner voor de implementatie van MST in Nederland. Website: - FFT Nederland (expertise op het gebied van Functional Family Therapy). De Viersprong neemt bij FFT Nederland van De Bascule een licentie FFT af. Website: - De Viersprong participeert in de stichting Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen (KP).Het KP is opgericht om het thema persoonlijkheidsstoornissen steviger te positioneren in Nederland. Website: In het kader van opleiding en bibliotheek werkt de Viersprong samen: - met Emergis voor de opleiding tot verpleegkundig specialist. 10

11 - met opleidingsregio Psychiatrie Rotterdam (Erasmus MC, Delta, Yulius,GGZ Delfland, GGZWNB) voor de AIOS keuzestage psychotherapie. - met GGZWNB voor de opleiding tot GZ-psycholoog, klinisch psycholoog, psychiater (AIOS) - met RINO s, consortium psychiatricum Zuid-West Nederland en consortium GGZ-Verpleegkundig Specialist. - Met het Erasmus Medisch Centrum ten aanzien van de bibliotheek van de Viersprong. Samenwerking op het terrein van topklinische GGZ De Viersprong participeert in de stichting Topklinische GGz. Deze stichting heeft tot doel de topklinische en topreferente zorg binnen de GGz te bevorderen en te faciliteren. Dit moet leiden tot een breder en beter aanbod van gespecialiseerde derdelijnszorg die voldoet aan hoogwaardige kwaliteitscriteria. A-59 Beraad: In 2012 is de Viersprong samen met 4 andere GGZ-instellingen in Brabant gestart met een traject waarin onderzocht wordt of deze 5 instellingen hun onderlinge samenwerking verder vorm en inhoud kunnen geven met als doel kwalitatief betere zorg te kunnen leveren tegen gelijkblijvende of lagere kosten. Het betreft een 5-tal thema s: (1) bovenregionale, specialistiche functies en de daaruit volgende ketensamenwerking, (2) opleiding en onderzoek, (3) bij-en nascholing en e-learning, (4) facilitaire zaken en inkoop, (5) salaris- en personeelsadministratie. In 2013 wordt nader bekeken hoe deze samenwerking verder kan worden vormgegeven. 11

12 3 Bestuur, toezicht, bedrijfsvoering en medezeggenschap 3.1 Normen voor goed bestuur De Viersprong hanteert de Zorgbrede Governancecode 2010 van de Brancheorganisaties Zorg. In deze code is handen en voeten gegeven aan de principes van corporate governance, die de instelling naleeft. De governance code is vastgelegd in de statuten en de reglementen van de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur van de Viersprong. In 2010 is gestart met het actualiseren van de statuten en reglementen op basis van de Zorgbrede Governancecode In juni 2011 zijn de statuten en reglementen geactualiseerd en vastgesteld. Tevens heeft de Viersprong in september 2011 een klokkenluidersregeling vastgesteld en een onafhankelijke vertrouwenspersoon aangesteld. In 2012 zijn de statuten op twee onderdelen gewijzigd. Het betreft de toevoeging van artikel 18 (nieuw) waarin de vrijwaring van leden van de Raad van Toezicht en Raad van Bestuur is geregeld. Daarnaast is artikel 23 (nieuw) lid 6 (inzake ontbinding van de Stichting) op advies van de accountant aangepast. 3.2 Raad van Bestuur Sinds 1 augustus 2007 is de functie van voorzitter Raad van Bestuur ingevuld door Prof. dr. R. Verheul. In 2012 is de Raad van Bestuur uitgebreid met een tweede bestuurder. Drs. R.N. van der Plank is per 1 april 2012 in die hoedanigheid aangesteld.aan dit besluit lag het volgende ten grondslag. De topstructuur van de Viersprong was al 13 jaar onveranderd, terwijl (1) de organisatie qua omvang in deze periode ongeveer verviervoudigd is in termen van budget en ruim verdrievoudigd is in termen van personeelsbestand, (2) de maatschappelijke context rondom de gezondheidszorg complexer is geworden (o.a. professionalisering, marktwerking, meer nadruk op externe verantwoording, emancipatie van patiënten, juridisering) en (3) de Viersprong nieuwe doelstellingen heeft gekregen (o.a. academisering, internationalisering, productleiderschap, topzorg bieden, geografische spreiding, marketing, vermarkting van kennis- en zorgproducten). Bovendien is er sprake van een toenemend aantal samenwerkingspartners (bv. universiteiten, zorginstellingen) en belanghebbende partijen (bv. verschillende zorgverzekeraars). Het besluit was ook consistent met de herinrichting organisatie, waarin gekozen is voor duaal management. In 2011 zijn de statuten en reglementen op basis van de Zorgbrede Governancecode 2010 geactualiseerd. Er is tevens een Informatieprotocol opgesteld. In het informatieprotocol is vastgelegd op welke momenten en op welke wijze de Raad van Bestuur aan de Raad van Toezicht informatie verschaft. Naar de mening van de Raad van Toezicht is er geen sprake van belangenverstrengeling tussen de bestuurders en de organisatie: de bestuurders zijn geen Raad van Toezicht-lid van een collega-instelling en vervullen geen nevenfuncties zonder daarover de Raad van Toezicht te informeren.ook is er naar de mening van de Raad van Toezicht geen belangenverstrengeling tussen de rol van Roel Verheul als bestuurder en zijn rol als bijzonder hoogleraar. De Raad van Toezicht heeft de bezoldiging van de bestuurders beoordeeld. Deze past binnen de normen van good governance en de beloningscode van de NVZD. De Raad van Toezicht bespreekt jaarlijks in augustus het functioneren van de bestuurders en in juni van de Raad van Toezicht zelf. Hiervoor wordt een vast format gehanteerd. 12

13 Samenstelling Raad van Bestuur in 2012 Naam Bestuursfunctie Nevenfuncties Prof. dr. R. Verheul Voorzitter RvB - Lid Bestuur GGZ Nederland - Lid van de Raad van Toezicht van Stichting Kenniscentrum Persoonlijkheidsstoornissen (KP) - Lid commissie Hoogspecialistische GGZ van de Gezondheidsraad. - Lid van de werkgroep persoonlijkheidsstoornissen DSM-V - Bijzonder hoogleraar persoonlijkheidsstoornissen Universiteit van Amsterdam Drs. R.N. van der Plank Lid RvB (per 1 april 2012) - Lid Bestuur GGZ Nederland (tot ) - Lid RvT Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM) - Lid bestuur stichting IZZ - Vice-voorzitter bestuur O&O fonds GGz - Voorzitter Sociaal overleg GGZ en voorzitter onderhandelingsdelegatie cao - Voorzitter commissie Werkgevers en Arbeidszaken GGZ NL (tot ) - Lid commissie Werkgevers en Arbeidszaken GGZ NL (vanaf ) 3.3 Toezichthouders (Raad van Toezicht) De Raad van Toezicht kwam in 2012 zeven maal in vergadering bijeen, waarvan eenmaal met het voltallige managementteam. De Raad van Toezicht vervult zijn klankbord- en adviseursfunctie met name bij onderwerpen die consequenties (kunnen) hebben voor het strategisch beleid. Gespreksonderwerpen in 2012 waren onder meer: - Jaarplan en begroting Jaarverantwoording en jaarrekening Profielschets lid Raad van Toezicht - Werving en selectie lid Raad van Toezicht - Jaaragenda 2012 Raad van Toezicht - Evaluatie Raad van Bestuur en Raad van Toezicht - Voorstel voor wijziging statuten: vrijwaringsverklaring en ontbinding - Stijging in het aantal suïcides - Financiële jaarrrekening en Jaardocument Maatschappelijk Verantwoording - Verzelfstandiging MST Nederland - Oprichting Centrale Cliënten Raad (CCR) - Gevolgen bestuurlijk akkoord toekomst GGZ - Regiegroep Transitie Jeugdzorg - Ontwikkeling Strategisch Plan ( ) - Verkenning samenwerking Brabantse instellingen (A59) - Stand van zaken Project Brede Heroverweging - Crisissituatie ISTDP - Herinrichting Organisatie fase 2 13

14 - Rooster van aftreden Raad van Toezicht - Regeling BTW-plicht toezichthouders - Jaaragenda 2013 Raad van Toezicht - Jaarplan en begroting 2013 In een open consultatieronde met het Managementteam heeft de Raad van Toezicht de leden van het MT kunnen bevragen over allerlei zaken, waaronder de voortgang van het Project Brede Heroverweging, de toekomstvisie met betrekking tot de kwaliteit van zorg, de financiële strategie en de portfolioanalyse. Daarnaast is gesproken over de belangrijkste successen en uitdagingen van de Viersprong. De Raad van Toezicht gaf goedkeuring aan de volgende besluiten: - Jaarplan en begroting Wijziging statuten: vrijwaringsverklaring en ontbinding - Financiële jaarrekening en jaardocument maatschappelijke verantwoording Werving, selectie en benoeming nieuw lid Raad van Toezicht - Jaarplan en begroting 2013 In 2012 is gestart met de werving en selectie van een nieuw lid van de Raad van Toezicht. Hiervoor is het Nationaal Register ingeschakeld. De Ondernemingsraad en de Patiëntenraad hebben vervolgens positief geadviseerd inzake de benoeming. In oktober 2012 heeft de heer Bierens na twee termijnen afscheid genoemen van de Raad van Toezicht. Hij is met ingang van 1 december 2012 opgevolgd door mevrouw M. Bot. De statutair vastgelegde verantwoordelijkheid van de Raad van Toezicht op het gebied van planning en control werd ingevuld door bespreking van het jaardocument maatschappelijke verantwoording 2011 (inclusief jaarrekening) en het jaarplan en de begroting De Raad van Toezicht kent sinds 2010 een financiële auditcommissie, die uit twee leden bestaat: de heer Bierens en de heer Verstraeten. De heer Bierens is per 1 december opgevolgd door mevrouw Bot De externe accountant was aanwezig bij de vergadering van de Raad van Toezicht in mei Onderwerpen van gesprek waren het jaardocument, de jaarrekening en de controleverklaring. Leden van de Raad van Toezicht waren aanwezig bij overlegvergaderingen van de ondernemingsraad en van de patiëntenraad. De Raad van Toezicht evalueerde in 2012 eenmaal zijn eigen functioneren en voerde eenmaal een gesprek met de leden van de Raad van Bestuur over hun functioneren. 14

15 Naam Aandachtsgebied Nevenfuncties Dhr. S. Buijs Voorzitter RvT - Voorzitter Raad van Toezicht Pharmacon - toezicht (drogisterijen) algemeen - Lid algemeen Bestuur IVO (Rotterdam, Verslavingszorg) - Afgevaardigde Pensioenfonds huisartsen - Lid Algemeen Bestuur Waterschap Zeeuwse Eilanden - Lid Algemeen Bestuur CDA Zeeland - Ambassadeur Europa Kinderhulp Zeeland - Ambassadeur Stichting Molen Kortgene Dhr. M.A. Bierens Mw. E.M. Ott, Programmadirecteur Erasmus Centrum voor Management Development in de Zorg Mw. J. Calkoen Rechter/Vice-President Rechtbank Zeeland/West-Brabant Dhr. R. Verstraeten Directeur CBR te Rijswijk Mw. M.L. Bot Vice-voorzitter RvT (tot oktober 2012) - Auditcommissie Vice voorzitter RvT (per oktober 2012) - Organisatieontwikkeling - Werkgeverschap - Kwaliteit Lid RvT - Juridische zaken - Cliëntenraad - Jeugd Lid RvT - Financiën - Bedrijfsvoering - Auditcommissie Lid RvT - Financiën - Auditcommissie - Voorzitter Raad van Commissarissen Rabobank Oosterschelde - Voorzitter GKC voor Rabobank Nederland te Utrecht - Voorzitter Raad van Toezicht Stichting Zuid-Wester, organisatie voor Zorg- en Dienstverlening te Middelharnis - Voorzitter Bestuurlijk Platform De Bevelanden - Bestuurslid Focus 2, professionele Oogheelkundige hulp in landen in ontwikkeling te Goes - Lid Raad van Advies Architecten Bureau RDH - Lid Raad van Toezicht SHL-groep te Etten Leur - Voorzitter Bestuur Stichting tot Behoud van de molen te Kloetinge - Lid Raad van Toezicht ZRTI: Zeeuws Radio Therapeutisch Instituut - lid Raad van Toezicht Gelderse Vallei Ziekenhuis - Lid Raad van Toezicht Thebe - Lid Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming, - Lid Raad van Advies Master Jeugd, Universiteit Leiden. - - Lid Bestuur Stichting preferente aandelen KASBANK NV te Amsterdam - Lid Raad van Commissarissen ZLM Verzekeringen te Goes - Lid Raad van Commissarissen Centrada, Lelystad. - Lid Raad van Toezicht ARQ, Diemen 15

16 3.4 Bedrijfsvoering Risico s en kansen De Viersprong heeft te maken met diverse risico s ten aanzien van de bedrijfsvoering: - Nichespeler: de Viersprong is, als specialist op het terrein van de diagnostiek en herstelgerichte behandeling van ernstige gedrags- en persoonlijkheidsstoornissen, een typische nichespeler en daarmee extra gevoelig voor eventuele fluctuaties in de zorgvraag in deze doelgroep en nieuwe relevante wet- en regelgeving - Complexiteit: de Viersprong behandelt een doelgroep met complexe en crisisgevoelige problematiek met een verhoogde kans op incidenten, calamiteiten en media-aandacht - Eén inkomstenbron: de Viersprong heeft een beperkte portfolio die volledig vanuit de Zorgverzekeringswet (Zvw) wordt gefinancierd, waardoor zij grotendeels (92%) afhankelijk is van één inkomstenbron - Professionele mix: de Viersprong kent een bijzondere professionele mix die hogere kosten met zich meebrengt dan het branchegemiddelde - Arbeidsmarkt: de behandelingen van de Viersprong stellen hoge eisen aan de competenties, kennis en ervaring van haar medewerkers, terwijl de regio waar zij primair actief is geen universiteiten kent en geen hoge dichtheid van geschikte professionals - Opbrengstenkant: opbrengsten kunnen tegenvallen door onderproductie en continuïteitsproblemen - Kostenkant: kosten kunnen hoger uitvallen door financiële tegenvallers en onvoorziene kosten, bijvoorbeeld ten behoeve van schadebeperking bij continuïteitsproblemen - Beperkte omvang: de Viersprong is een relatief kleine zorgorganisatie die, net als grote geïntegreerde ggz instellingen, toch aan alle eisen en voorwaarden moet voldoen die vanwege wet- en regelgeving worden gesteld - Negatieve beoordelingen: er zijn (financiële) risico s verbonden aan negatieve beoordelingen of rapportages van toezichthoudende, controlerende of certificerende instituten. Tegenover deze risico s staan ook diverse kansen: - Strategisch profiel: de Viersprong heeft een helder en eenduidig profiel binnen de ggz en kan zich dus verheugen in een krachtige identiteit en een relatief grote naamsbekendheid - Productleiderschap: de Viersprong heeft een unieke positie veroverd in het Nederlandse ggz landschap, met een algemeen erkend koploperschap op het gebied van onder andere kennis, wetenschappelijk onderzoek, innovatie, kennisoverdracht en kwaliteitssystemen - Reputatie: de Viersprong beschikt (inter)nationaal over een sterke reputatie, die haar de afgelopen 10 jaar geen windeieren heeft gelegd - Marktontwikkelingen: de introductie van marktwerking en de trend richting selectieve inkoop door zorgverzekeraars biedt uitstekende kansen voor een sterk geprofileerde nichespeler als de Viersprong - Medewerkertevredenheid: de Viersprong kent een relatief hoge medewerkertevredenheid, waarmee zij een aantrekkelijke positie bekleedt op de arbeidsmarkt - Financiële positie: met een eigen vermogenspositie en solvabiliteit die duidelijk boven het landelijk gemiddelde in de ggz liggen, beschikt de Viersprong over een uitstekende financiële uitgangspositie - Vastgoedpositie: het vastgoed dat de Viersprong in bezit heeft is nagenoeg afgeschreven en verder werkt de Viersprong uitsluitend met kortlopende huurcontracten, waardoor de flexibiliteit optimaal is en de vastgoedrisico s goed beheersbaar zijn. 16

17 Planning, bewaking en verantwoording De Viersprong hanteert voor haar bedrijfsvoering een jaarplan, een jaarbegroting met investeringsbegroting en exploitatiebegroting. Het jaarplan van de Viersprong is opgebouwd aan de hand van de negen aandachtsgebieden uit het INK model. Het jaarplan is de basis voor managementcontracten, waarin de integrale verantwoordelijkheid van de managers wordt vastgelegd. Ieder jaar wordt aan de hand van een kaderbrief met beleidsspeerpunten en een begrotingskader met uitgangspunten voor de nieuwe begroting een jaarplan (Viersprongbreed en per bedrijfsonderdeel) met een begroting opgesteld, waarin naast de kosten ook de verwachte productie met bijbehorende opbrengsten zijn opgenomen. Samen met de managementcontracten vormen de afdelingsjaarplannen de basis voor de deelplannen per team en/of programma. In kwartaalgesprekken met de afdelingsmanagers wordt de voortgang gevolgd en besproken aan de hand van kwartaalrapportages. Aan de hand van de maand- en kwartaalrapportages wordt de ontwikkeling van de kosten en opbrengsten gevolgd en besproken in het MT en met adviesraden en Raad van Toezicht. Na afronding van het lopende jaar wordt in het jaardocument en de jaarrekening verantwoording afgelegd over de voornemens uit het jaarplan en de begroting. De Viersprong heeft in 2012 uitvoering gegeven aan de Regeling Administratieve Organisatie en Interne Controle (AWBZ en DBC), welke is gericht op betrouwbare registratie van cliënten, productie (activiteiten) en daaruit voortvloeiende facturatie naar de zorgverzekeraar. In tegenstelling tot de Kaderregeling hoeft geen afzonderlijke bestuursverklaring te worden afgegeven, maar wordt het bestuur gevraagd zich te verantwoorden over de werking van de AO/IC door ondertekening van het formulier nacalculatie op geleverde productie 2012 en het budgetformulier De accountant heeft op 29 mei 2013 een controleverklaring verstrekt ten aanzien van de juistheid van de gedeclareerde productie 2012 Zorgverzekeringswet en de DBC-omzet en onderhanden werken per 31 december Andere maatregelen en systemen voor risicobeheersing Naast de reguliere activiteiten in het kader van planning, bewaking en verantwoording heeft de Viersprong de volgende maatregelen en systemen voor risicobeheersing geïmplementeerd: - Management Informatie Systeem (MIS): door middel van dit systeem hebben bestuur en management toegang tot een breed scala van gegevens met betrekking tot productie, financiële en personele parameters. De beschikbare informatie is in 2012 uitgebreider en actueler geworden. In 2013 zal het systeem verder worden doorontwikkeld en worden uitgebreid met prestatie-indicatoren op het gebied van jaarplan en kwaliteit - Complexiteit: om de kans op incidenten, calamiteiten en hieruit voortvloeiende negatieve media-aandacht zo klein mogelijk te houden voert de Viersprong een beleid gericht op continue kwaliteitsborging door middel van doorlopende training, supervisie en proces- en uitkomstbewaking. - Arbeidsmarkt: in 2012 is veel aandacht gegeven aan de uitkomsten en follow-up van het medewerkertevredenheidsonderzoek - Beperkte omvang: om aan alle eisen en voorwaarden vanwege wet- en regelgeving te kunnen blijven voldoen heeft de Viersprong in 2012 haar strategisch beleid gericht op groei en spreiding voortgezet - Professionele mix: om de duurdere professionele mix te kunnen blijven betalen is de Viersprong ook in 2012 nauw betrokken geweest bij landelijke beleidsvorming gericht op de introductie van bandbreedtetarieven gekoppeld aan de DBC productstructuur - Negatieve beoordelingen: om het risico van negatieve beoordelingen zoveel mogelijk uit te sluiten heeft de Viersprong in 2012 opnieuw fors ingezet op 17

18 actief risicomanagement. Dit blijft ook voor de komende jaren een speerpunt van beleid - Continuïteitsproblemen: om het risico van tegenvallende opbrengsten als gevolg van continuïteitsproblemen zoveel mogelijk te vermijden, zijn in 2012 verwachte transities in het kader van de brede heroverweging en de bijbehorende kosten zoveel mogelijk in de begroting opgenomen Wijzigingen in de bedrijfsvoering Met betrekking tot de bedrijfsvoering van de Viersprong is in 2012 de Herinrichting Organisatie fase 2 van start gegaan. Dit betreft de positionering, aansluiting en afbakening van de ondersteunende diensten op het vlak van facilitaire zaken, ICT, planning & control, zorgadministratie en HR ten opzichte van elkaar ( horizontaal ) en ten opzichte van het primair proces ( verticaal ). In november 2012 heeft de Raad van Bestuur een voorgenomen besluit genomen dat ter advisering is aangeboden aan de OR. Na definitieve besluitvorming zal de implementatie van de herinrichting fase 2 ter hand worden genomen. Naar verwachting kan deze medio 2013 worden afgerond. 3.5 Cliëntenraad De patiëntenraad is in 2012 actief aan de slag gegaan met de verdere vormgeving van de in 2011 gestarte Herbezinning op de patiëntenraad. Daarnaast heeft de patiëntenraad een aantal thema s uitgewerkt waarover ongevraagd advies is uitgebracht aan de Raad van Bestuur. In november 2012 is het startsein gegeven voor de Centrale Cliëntenraad (CCR) en vervolgde de patiëntenraad zijn weg als Lokatie Raad Halsteren (LRH). Patiëntenraad De patiëntenraad behartigt de gemeenschappelijke belangen van de patiënten. De bevoegdheden van deze raad zijn vastgelegd in de Wet medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen (WMCZ). De patiëntenraad is een formeel overlegorgaan binnen de instelling en gesprekspartner van de Raad van Bestuur voor alle zaken die voor de patiënten van belang zijn. De patiëntenraad vergadert een keer in de twee weken. Ongeveer zes maal per jaar vindt een overlegvergadering plaats van de patiëntenraad met de Raad van Bestuur. De leden van de patiëntenraad zijn afgevaardigden (patiënten) van de klinische afdelingen van de locatie Halsteren. Het lidmaatschap duurt niet langer dan de opnameperiode. De deelname is op basis van vrijwilligheid en het kan dus voorkomen dat een bepaalde afdeling enige tijd niet rechtstreeks vertegenwoordigd is in de patiëntenraad. In 2012 moet helaas geconstateerd worden dat de vertegenwoordiging van de KST adolescenten slechts een korte periode betrof. Alle raadsleden die deelnamen aan de patiëntenraad waren hoog gemotiveerd. Adviezen Patiëntenraad in 2012 In 2012 heeft de patiëntenraad positief advies gegeven over de volgende voorgenomen besluiten: Jaardocument 2011 Plan van aanpak 24-uursbereikbaarheidsdienst Voorgenomen besluit nieuwe samenstelling Patiëntenraad 18

19 Benoeming lid Raad van Toezicht Voorgenomen besluit Unit Systeeminterventies De patiëntenraad gaf over de onderstaande thema s ongevraagd advies: Communicatie (informatie-uitwisseling, afstemming en klachtenprocedure) Bezetting staf (onderbezetting, doelmatigheid) Mede geïnspireerd door de thema s heeft de patiëntenraad ook de onderstaande onderwerpen behandeld en/of besproken met de Raad van Bestuur: Aanvraag (uitgebreidere) afvalscheiding afdelingen locatie Halsteren Brandpreventie en de rol van de patiënt hierin Invloed De thema s die in 2012 besproken zijn en waarover een ongevraagd advies is gegeven aan de Raad van Bestuur, zijn gekozen door de raadsleden zelf. Steeds is een thema binnen de eigen behandelgroep besproken en daarmee werden alle patiënten in een klinische behandeling gehoord. In de raadsvergaderingen kwam al die informatie bij elkaar waardoor de rode draad van een thema zichtbaar werd. Vervolgens werd hieruit een advies gefilterd. De adviezen werden goed ontvangen door de Raad van Bestuur, maar zijn nog niet alle omgezet in beleid. Het thema Communicatie heeft veel stof doen opwaaien binnen de Viersprong. De belangrijkste resultaten van dit thema zijn: Vanaf heden wordt brochure klachtenprocedure standaard aan iedere (nieuwe) patiënt toegezonden Dwang en drang krijgt extra aandacht bij interne audits Aanpassing website (informatievoorziening), patiëntenraadsleden worden hierbij betrokken. Het thema Bezetting staf heeft de Raad van Bestuur en het Managementteam van de Viersprong gewezen op de ernst van de situatie met betrekking tot uitval van therapieën bij klinische behandelingen. Er zijn voorstellen gedaan met betrekking tot het monitoren van de werkelijke personele uitval, hoe de schade voor patiënten zoveel mogelijk beperkt kan worden en welke verbeteringen nodig zijn. De aanvraag voor verdere afvalscheiding is intern onderzocht op haalbaarheid en is gerealiseerd. Centrale Cliëntenraad In november 2012 is de Centrale Cliëntenraad (CCR) gestart met vijf enthousiaste leden. Drie van deze leden waren tijdens hun klinische behandeling ook lid van de toenmalige patiëntenraad. Twee andere leden hadden al veel eerder kenbaar gemaakt graag deel te nemen aan een eventuele CCR. Vanuit deze samenstelling wordt verdere invulling gegeven aan de werkwijze van de CCR, zoals het opstellen van een sollicitatieprocedure voor nieuwe leden, een schema van aftreden, de wijze van communicatie met de achterban, de gewenste samenstelling, etcetera. De oude patiëntenraad gaat verder als Locatie Raad Halsteren en zal onder andere het bespreken van thema s verder vorm gaan geven. Commissie van vertrouwenslieden De commissie van vertrouwenslieden treedt op zoals bedoeld in artikel 10 lid 1 van de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen. De Landelijke Commissie voor Vertrouwenslieden heeft tot taak op verzoek van de patiëntenraad of de zorgaanbieder - te bemiddelen en zo nodig een uitspraak te doen bij onoverbrugbare 19

20 geschillen die betrekking hebben op het adviesrecht van de patiëntenraad. Er was in 2012 geen behoefte aan de mogelijkheid tot bemiddeling. 3.6 Ondernemingsraad Het afgelopen jaar is de ondernemingsraad voltallig geweest en heeft op de meeste dossiers eenvoudig overeenstemming bereikt met de Raad van Bestuur. De komst van de tweede bestuurder heeft dat niet noemenswaardig veranderd. De ondernemingsraad heeft het idee dat er over het algemeen goed geluisterd wordt en de ideeën die hij heeft over voorgenomen besluiten meestal hun weerslag krijgen in het definitieve besluit. Alleen bij het voorgenomen besluit over de concentratie USI was het lastiger tot overeenstemming te komen en is dat besluit ook nog niet vastgesteld in De ondernemingsraad heeft aan het einde van 2012 wel aan de bel getrokken als het gaat om hoe medewerkers zich gehoord voelen binnen de Viersprong door hierover een stukje te schrijven in het OR bulletin. De klachten die de ondernemingsraad kreeg, gingen over niet goed luisteren naar de input van medewerkers of er wel naar luisteren, maar er niets mee doen. De Raad van Bestuur was hierdoor verrast en wilde daarover in overleg met de ondernemingsraad. Dat overleg heeft begin 2013 plaatsgevonden. Hieronder volgen de stukken die dit jaar ter advies en instemming zijn voorgelegd aan de ondernemingsraad. De ondernemingsraad hoopt in het volgend jaar de prettige samenwerking met de Raad van Bestuur voort te zetten. Instemmingsaanvragen Beloningskader 24 uurs bereikbaarheidsdienst verplichte vrije dagen compensatie feestdagen zorgverlof jaargesprek Adviesaanvragen Herinrichting Organisatie fase 2 Financiën (jaarverslag 2011 / kwartaalcijfers/ begroting en jaarplan 2013) Onderzoek samenwerking A59 project Concentratie Unit Systeeminterventies Kandidaat nieuw lid Raad van Toezicht Notitie ARBOcommissie De Ondernemingsraad heeft over het algemeen in goed overleg met de bestuurder adviezen gegeven. De bestuurder heeft deze adviezen regelmatig overgenomen. 20

21 4 Beleid, inspanningen en prestaties 4.1 Meerjarenbeleid Het meerjarenbeleid wordt beschreven in het Strategisch Plan van de Viersprong , getiteld: Meer patiënten met complexe persoonlijkheidsproblemen laten profiteren van topzorg. In haar visie gaat de Viersprong uit van het gegeven dat persoonlijkheidsstoornissen en gedragsstoornissen frequent voorkomen bij jeugdigen en volwassenen. Deze aandoeningen beperken de kwaliteit van leven en het functioneren en veroorzaken aanzienlijke maatschappelijke en economische schade. Uit onderzoek blijkt dat veel mensen met deze vormen van problematiek kunnen herstellen door passende behandeling. Persoonlijkheidsstoornissen worden echter dikwijls niet (tijdig) herkend en als dit wel gebeurt, wordt adequate behandeling niet altijd geboden. Voor sommige persoonlijkheidsstoornissen bestaat nog geen behandeling. De missie van de Viersprong is het bevorderen van de psychische gezondheid van jeugdigen en volwassenen met ernstige en/of complexe persoonlijkheidsproblematiek, door het ontwikkelen en aanbieden van kwalitatief hoogwaardige diagnostiek en behandeling aan patiënten die onvoldoende baat hebben gehad bij behandelingen in de 1 ste of 2 de lijn. Conform de strategie is het beleid in erop gericht om meer patiënten met ernstige en/of complexe persoonlijkheidsproblemen te laten profiteren van topzorg. Daartoe wil de Viersprong uitgroeien tot een landelijk bekend merk en het behandelaanbod verbreden. In 2012 en 2013 tracht de Viersprong nadrukkelijk ook meer patiënten te helpen binnen dezelfde financiële kaders, door behandelduurverkorting en andere efficiencyverbeteringen. De strategie om bovenstaande ambities te verwezenlijken kan aan de hand van drie samenhangende hoofddoelen worden beschreven. Doel 1: Topzorg bieden Topzorg is patiëntgerichte, excellente en complexe zorg voor een welomschreven doelgroep. De patiëntgerichtheid moet blijken uit klantvriendelijkheid en patiëntveiligheid. Het excellente karakter wordt geborgd door te werken met hoog gekwalificeerde professionals en moet blijken uit aantoonbare (kosten)effectiviteit. Op een topklinische afdeling is behandeling en zorgvernieuwing gekoppeld aan kennisontwikkeling en kennisoverdracht. In 2012 heeft de Viersprong haar productportfolio in zijn geheel heroverwogen op basis van (wetenschappelijke) gegevens over kwaliteit en doelmatigheid. Aan de ene kant worden behandelprogramma s die kwalitatief onvoldoende hoogwaardig of doelmatig zijn, afgebouwd of aangepast. Aan de andere kant worden behandelprogramma s die wel aan alle kwaliteitseisen voldoen, gehandhaafd, uitgebreid en indien mogelijk geografisch gespreid (zie onder). Op haar werkterrein loopt de Viersprong in Nederland voorop. Om de bereikte voorsprong te behouden en verder uit te bouwen, is het nodig te blijven investeren in de kwaliteit van de professionals, de kwaliteit van processen en de kwaliteit van behandelresultaten. Alleen dan kunnen alle afdelingen de topklinische status verwerven. Het streven is erop gericht dat alle afdelingen in deze strategisch plan periode ( ) het keurmerk TOPGGz verwerven. Doel 2: Geografisch spreiden van topzorg Door een landelijk bekend merk te worden en door geografische spreiding wil de Viersprong meer patiënten met complexe persoonlijkheidsproblematiek laten profiteren van topzorg. In 2011 hebben we in Amsterdam een nieuwe vestiging 21

22 geopend, die in 2012 fors is uitgebouwd. De verdere geografische spreiding van de Viersprong is on hold gezet in afwachting van het nieuwe strategische plan. Doel 3: Marktpositie als topzorgaanbieder versterken Om de ambitieuze doelstellingen te behalen, is de Viersprong bezig haar marktpositie te versterken. Het investeren in een marktgerichte portfolio geldt hierbij als een noodzakelijke eerste stap (zie boven). Daarnaast is de Viersprong in 2012 weer volop bezig geweest met merkenbeleid, merkbekendheid, public relations, relatiebeheer en toegankelijkheid. Als voorbereiding op de ontwikkeling van een nieuw strategisch plan voor de jaren is is het strategisch plan in 2012 wederom geëvalueerd. Uit deze evaluatie is gebleken dat de Viersprong goed op koers ligt met de uitvoering van het strategisch plan. Het ziet er naar uit dat we eind 2013 circa 90% van de doelstellingen hebben behaald. 4.2 Algemeen beleid verslagjaar Divisie 1 Algemeen In Divisie 1 is er in 2012 veel tijd besteed aan het maken en implementeren van plannen rond het Project Brede Heroverweging. Het uitgangspunt van het project is dat patiënten door snellere indicatiestelling in een voorbereidingstraject van een zorgprogramma komen. In dit voorbereidingstraject wordt voor elke patiënt een behandelplan op maat gemaakt. Dit behandelplan kan bestaan uit verschillende onderdelen: ambulant, deeltijd of klinisch. Het management van de units is begin 2012 veranderd in duaal management voor elke unit. Unitmanagers zijn in positie gekomen, en zijn samen verantwoordelijk voor een unit. De unitmanagers hebben een training gevolgd over duaal management, waarbij de onderlinge samenwerking in een (nieuw) duo centraal heeft gestaan. In de divisie is ROM op de verschillende units goed ingebed en zijn de eerste contouren ontstaan van een patientenportaal. Unit Centrale Voordeur In de Unit Centrale Voordeur zijn de plannen van de Brede Heroverweging steeds concreter geworden. Het triage model aan de voordeur is door medewerkers bediscussieerd en aangevuld. De drie fases (individuele intake, collegiaal consult, expert panel) in de intake zijn vervolgens ook inhoudelijk bekeken. Voor 2013 wordt de daadwerkelijke implementatie verwacht. Er is een toestroom in de aanmeldingen. Het is nog onduidelijk wat hier precies de redenen voor zijn. Er wordt een analyse gemaakt. Daarnaast is er personeelsverloop in de Unit. De samenwerking met de Unit Jeugd en en de Unit Systeeminterventies heeft aandacht nodig. Unit Psychodynamisch Psychotherapie - Transactionele Analyse (TA) Het behandelprogramma transactionele analyse is uitgebreid met een klinische groep in Deze uitbreiding is goed verlopen. Er zijn voldoende aanmeldingen en ook in de samenwerking tussen oude medewerkers en nieuwe medewerkers wordt verbetering geconstateerd. Er is een plan voor de Voorbereidingsfase gemaakt, en ook een Deeltijd TA is gestart. Aan het eind van het jaar is de unit geconfronteerd met ontslag van een medewerkster nadat gebleken is dat er sprake was van grensoverschrijdend gedrag tussen haar en een patiënt. Dit heeft veel impact op het team en de patiënten. - Intensive Short Term Dynamic Psychotherapy (ISTDP) 22