Inhoud AVK NIEUWSBERICHT. November Rekollettenstraat Kortrijk Tel.: Fax:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Inhoud AVK NIEUWSBERICHT. November 2009. Rekollettenstraat 23 8500 Kortrijk www.avk.be. Tel.: 056 36 38 00 Fax: 056 35 61 68. info@avk.be."

Transcriptie

1 Collega's, Inhoud AVK NIEUWSBERICHT November 2009 Rekollettenstraat Kortrijk Tel.: Fax: Bondsraad Wachtkernverantwoordelijke bijeenkomst KB 2009 Farmaceutische zorg bij depressie Zorgtraject diabetes Overschakeling van SIT naar SEL Interessante links Huwelijken Overlijdens Collegazetje oktober activiteitenkalender In volle voorbereiding van de komende vergaderingen over het Nieuw Verloningssysteem en de fusie van de Westvlaamse verenigingen worden we weer eens met de nuchtere realiteit geconfronteerd; Niet onverwacht, maar toch aangedaan vernemen we het overlijden van onze collega Hilde Leys uit Aalbeke op de leeftijd van 51 jaar. Wij herinneren ons Hilde als een sympathieke collega, die verschillende jaren met veel inzet actief was als bestuurslid van AVK. Zij was penningmeester van onze vereniging van 1996 tot Zopas vernemen we ook het plotse overlijden van onze collega Christian Colardyn uit Marke, die ook de strijd tegen zijn ziekte heeft verloren. Het bestuur en de directie bieden de beide families hun gemeende blijken van deelneming aan bij het verlies van hun dierbaren. Om op 1 januari van start te kunnen gaan met "De Westvlaamse" is er nog heel wat werk aan de winkel, en zullen wij uw medewerking nodig hebben. Inderdaad, een fusie betekent een nieuwe start met nieuwe statuten en daarvoor is er een Bijzondere Algemene Vergadering nodig waar de helft van de leden aanwezig moeten zijn. Deze vergadering gaat door op maandag 23 november in de zetel van de vereniging om uur. Bij ontoereikend aantal aanwezige leden (vereist aantal is meer dan 200) wordt op maandag 7 december een tweede en definitieve vergadering belegd die beslist met een meerderheid van 3/4 van het aantal aanwezige of vertegenwoordigde (volmachten) leden. Zelfs in geval van ontoereikend aantal op de eerste vergadering zal deze doorgaan en wordt U de kans geboden de nodige vragen te stellen over deze geplande fusie die de beide besturen U voorstellen na een jaar intensief onderhandelen in een zeer constructieve sfeer. De unanieme goedkeuring binnen de beide besturen bewijst de noodzaak van dit samengaan met het oog op de toekomstige verdediging van uw belangen en bezorgt onze nieuwe vereniging een krachtige stem op het Nationaal platform. Daarom vragen we U nogmaals met aandrang deze beide data vrij te houden in uw agenda om samen met uw bestuurders een stukje Westvlaamse apothekersgeschiedenis te schrijven. Belangrijk om weten is dat alléén voor de eventuele tweede vergadering een volmacht mag gegeven worden aan een ander lid van onze vereniging. Wij rekenen stellig op uw medewerking, Marc Degroote Ann Vincent Johan Lamoot Voorzitter Secretaris Bestuurslid Frank Vander Stichele Goelen Vervaeke Paul Larmuseau Ondervoorzitter Adjunct-secretaris Bestuurslid Frank Opsomer Pia Desmet Kris Marrannes Penningmeester Bestuurslid Bestuurslid Heidi Vera Bestuurslid 1

2 BONDSRAAD 27 oktober 2009 Nieuw vergoedingssysteem: ontwerp van KB en ronde van de beroepsverenigingen Grote verschillen bij apotheken met veel/weinig VOS (flaggen) en naargelang % goedkope specialiteiten. In Limburg was Dirk Broeckx de spreker. De reacties waren zeer gematigd. Ze kregen vooral opmerkingen over de vloeibare zuurstof en VOS. De opmerkingen van de collega s zullen gebundeld worden en doorgegeven worden naar APB. Waarschijnlijk wordt het zuurstofverhaal uit het honorariumsysteem gelicht en apart getarifeerd. KFK: matige opkomst. Er waren vragen rond - de bescherming tegen de dure geneesmiddelen. - de generieken (door foute berekeningen) en politiek wantrouwen. In Luxembourg: Daar was Christian de spreker. 99% v/d apotheken gaat achteruit in het NVS. Voorstelling in KOVAG: nauwelijks vragen. Voorstelling in AVK/BOA: gaat door op 29 oktober Vragen en antwoorden worden behandeld in de volgende AVK Krant. Griep A H1N1: stand van zaken Herconditionering van de boxen thv de groothandels. Er zijn twee soorten zakjes: - Zakje 1 met CNK nummer in koude keten: 10 doses antigeen en 10 flacons oplosmiddel - Zakje 2 met CNK met spuiten, bijsluiters en etiketten met lotnummers Er komt een tweetalige instructiebrochure voor de vaccineerder (via apotheek naar arts, 20 tot 50 stuks met post geleverd in apotheek). Er worden tweetalige flyers aangemaakt voor de patiënt, met elk een eigen CNK. Deze kunnen besteld worden bij de groothandel en worden geleverd door de apotheker aan de arts bij de eerste bestelling van de vaccins. Modus Operandi: - Arts bestelt bij apotheker - Apotheker bestelt bij GH (levert binnen 24u) - Levering door apotheker bij arts of aan diens afgevaardigde - AFMPS/FAGG zal richtlijnen geven aan de artsen over het voorschrijven. - De apotheker noteert de naam van de arts, datum van levering,en de hoeveelheden van de geleverde zakjes 1 en 2. - Er zijn geen maximale hoeveelheden opgelegd. - Het honorarium hiervoor bedraagt 93 euro (zonder btw) per apotheek. Vanaf 2 november 2009 is de voorbestelling door artsen mogelijk. De levering naar de artsen toe, zal gebeuren tussen 5 en 9 november De vaccinatie in de ziekenhuizen is echter geen succes: de injectie is pijnlijk (door het adjuvans dat een extra stimuleren van het afweersysteem moet uitlokken) en zorgt voor behoorlijk wat gastrolintestinale problemen. Men verwacht dus bij een eerste raming geen tekort aan vaccins. 2

3 Magistrale bereidingen: Er is een vraag tot oprichting van een WG en dito medewerkers. Oproep in de besturen voor het aanbrengen van magistraal-minded apothekers als effectief-deelnemend of passiefthuiswerkend medewerker om het magistrale in kaart te brengen en kwalitatief op te tillen. Input van de diensten op niveau content-inhoudelijk. Variapunt :Er zijn klachten over het monopolistisch gedrag van Unda. Uphoc heeft al een afspraak om hierover met hen te praten (leveringstermijnen, moeilijkheden om grondstoffen te bekomen ea) Ofwel stocks verhogen bij de groothandel ofwel betere leveringstermijnen Paritair Comité - PC 313 Samenstelling: 13 leden waarvan 7 APB en 6 Ophaco. Er zijn 4 ontslagnemende leden bij de APB vertegenwoordigers. De nieuwe samenstelling wordt dan: Myriam Orbie,Veronique Hayen (nieuw effectief), Guido Hoogewijs, Luc Morel (nieuw effectief), Louis Mouchette, Marc Vanpeteghem (nieuw effectief en Antoon Calus plaatsvervanger), Willy Verhoeven. De in te vullen taak voor plaatsvervangend lid Eddy Van Vre was nog niet duidelijk is binnenkort gepensioneerd) In de praktijk is nooit iedereen aanwezig bij de vergaderingen. Ze zijn in volle bespreking voor en het meest opvallende is de eis rond de barema s die veel te laag zijn. Bedoeling is om in een aparte werkgroep die barema s te laten bekijken. Deze zijn in vergelijking met de andere sectoren voor de apotheekassistenten zeer laag. Dirk B. wijst erop dat barema s enkel een richtlijn zijn. In de realiteit wordt beter betaald. Een loonenquête zou nuttig zijn ter voorbereiding om een reëel marktbeeld te krijgen. Apr. Frank Vander Stichele WACHTKERNVERANTWOORDELIJKEN BIJEENKOMST 22 oktober AVK huis Een bijna jaarlijkse gewoonte is de vergadering van alle wachtdienstverantwoordelijken die op donderdag 22 oktober 2009 plaatsvond. De volgende onderwerpen zijn aan bod gekomen: - de fusie, - Nieuw Verloningssysteem, - RVT-dossiers, - Methadon, - nieuw KB - OTC fase 4. Heeft u vragen of problemen omtrent deze onderwerpen? Dan kunt u zich gerust richten tot uw wachtkernverantwoordelijke. 3

4 KB 2009 Vanuit de Vlaamse Beroepsverenigingen krijgt iedere apotheek, lid van de beroepsvereniging, elke maand een checklist om in orde te zijn met de verschillende hoofdstukken van het KB2009. De eerste vijf zijn reeds ter plaatse namelijk: Verplichte Materialen (juli), Verplichte Geneesmiddelen en Medische hulpmiddelen (augustus), het Personeelsteam (september), Aflevering, Toegankelijkheid en uitrusting (oktober), Bereiding, Documentering, Aflevering aan personen in gemeenschap (november). Er volgen er nog, verspreid over verschillende maanden. Met deze checklisten helpen de Vlaamse Beroepsverenigingen jullie om u in orde te stellen met het nieuwe KB Heb je enkele neen aangekruist op de checklists? Dan kan je deze items nog altijd ofwel bijwerken ofwel invoeren. Er is ook een reeks lessen en workshops geprogrammeerd om in de apotheek de Goede Officinale Farmaceutische Praktijken of GOFP in te voeren, zoals beschreven in het KB2009. Een eerste kennismakingsles zal nog dit najaar doorgaan, namelijk op 25 november in de KULAK, Kortrijk. De bedoeling van deze lessenreeks is om het GOFP handboek geleidelijk aan in te vullen voor jouw apotheek. Na de lessenreeks en de workshops zou je dan geen werk meer hebben om te voldoen aan het KB2009. De uitnodiging zal volgen. FARMACEUTISCHE ZORG BIJ DEPRESSIE Naar aanleiding van de doctoraatsverdediging van Gert Scheerder werd er een persbericht verspreid op 5 oktober In West-Vlaanderen werd in een pilootproject opgezet naar de rol van de apotheker bij de behandeling van depressie in de eerste lijn. Een 50-tal apothekers volgden de cyclus, die gegeven werd in Brugge en Kortrijk. Nadien was er een wetenschappelijk onderzoek naar de rol van de apotheker in de behandeling van deze depressie. Deze resultaten staan uitgewerkt in de thesis en verkort in het persbericht. In 2008 heeft IPSA dan een Vlaams vervolg gebreid tijdens de voorjaarscursus. Mensen met een depressie of psychische problemen kloppen daarvoor in de eerste plaats aan bij hun huisarts. Gert Scheerder van LUCAS, het centrum voor zorgonderzoek en consultancy, ziet daarnaast ook een belangrijke rol weggelegd voor apothekers. In het kader van het EAAD- project (European Alliance Against Depression) dat ervaringen van verschillende landen bundelt heeft LUCAS onderzocht hoe de zorg voor depressie in Vlaanderen verbeterd kan worden. Onderzoeker Gert Scheerder ziet vier speerpunten, die de kern vormen van het Vlaams Actieplan Suïcidepreventie: Betere informatieverstrekking over psychische problemen zoals depressie Betere ondersteuning van mensen met depressie en hun omgeving (bijvoorbeeld door zelfhulp) Deskundigheidsbevordering van huisartsen Deskundigheidsbevordering van andere beroepsgroepen die met mensen met depressie en suïcidaal gedrag in contact komen. LUCAS onderzocht specifiek de rol van apothekers bij depressie. Apothekers hebben namelijk frequent contact met depressieve mensen : uit de studie blijkt dat driekwart van de apothekers wekelijks ermee geconfronteerd wordt, 4 op 10 zelfs dagelijks. De vertrouwensrelatie die apothekers met hun klanten hebben, werkt drempelverlagend. Volgens Gert Scheerder zijn zij daardoor uitstekend geplaatst om depressieve patiënten voor te lichten over het ziektebeeld en de medicatie. Uit het onderzoek blijkt trouwens dat mensen vinden dat ze onvoldoende geïnformeerd zijn door hun huisarts of psychiater. De rol van apothekers is de voorbije jaren trouwens sterk geëvolueerd. Vroeger bleef die beperkt tot het afleveren en bereiden van medicijnen, vandaag is er een tendens naar een meer patiëntgeoriënteerde zorg. De studie toont aan dat 85% van de apothekers positief staat tegenover die nieuwe invulling. Anderzijds zijn er wel praktische bezwaren, zoals het gebrek aan specifieke kennis over psychische aandoeningen en de verschillende behandelingsvormen ervoor. Daarom heeft LUCAS een succesvol vormingsprogramma opgezet in de provincie West-Vlaanderen. Een andere barrière die door ongeveer de helft van 4

5 de apothekers werd vernoemd, is het gebrek aan tijd en privacy in de apotheek. Sommige apothekers proberen daar een mouw aan te passen door gebruik te maken van aparte loketten voor dergelijke gesprekken. Scheerder besluit dat een betere samenwerking tussen apothekers en huisartsen noodzakelijk is. Meer dan de helft van de ondervraagde apothekers zegt geen of geen patiëntgerichte samenwerking te hebben met huisartsen. 05/10/ Bron: Belga ZORGTRAJECT DIABETES Op 12 oktober 2009 ontvingen we een persbericht (zie hieronder) van DOMUS MEDICA. In het artikel wordt de centrale taak van de huisarts benadrukt, maar ook de grote taak die open ligt voor de huisapotheker. Dit is het uitgelezen ogenblik voor ons om onze raadgevende rol waar te maken en te vervullen. Een nauwe samenwerking met de huisarts is hier zeker op zijn plaats. De basis is gelegd, nu nog de realiteit op het terrein waarmaken! Het heeft even geduurd maar nu is het zover: na het opstarten van het zorgtraject chronische nierinsufficiëntie is heel recent ook het zorgtraject diabetes uit de startblokken. Meteen is het signaal gegeven voor een intensere samenwerking tussen huisartsen, apothekers en andere eerstelijnszorgverleners. Het wordt voortaan de taak van elke betrokken zorgverlener om vanuit zijn expertise de patiënt, om wie het allemaal draait, zo goed mogelijk te informeren over zijn ziekte en hem te coachen naar een aangepaste levensstijl. Huisartsen spelen hierin een centrale rol, in de eerste plaats naast de specialist, maar ook als aangever naar de andere (para)medische beroepsgroepen. Met ons voorschrift zullen patiënten straks, al dan niet met de tussenkomst van een educator, bij de apotheker langsgaan voor een bloeddruk- of glucometer. De apotheker zal de patiënten vervolgens bijstaan in het correcte gebruik van hun toestel. Voor het eerst wordt de apotheker in een dergelijke context erkend als raadgever en ontvangt hij hiervoor ook een honorarium. Meer dan ooit zal de apotheker dan ook een partner worden van de huisarts om samen een optimale zorg voor de patiënt te bieden. We mogen hierbij niet vergeten dat patiënten ook een sterke vertrouwensrelatie hebben met hun huisapotheker, die dé expert is inzake medicatiebewaking en tevens het aanspreekpunt voor voorschriftvrije producten. Patiënten zullen binnen het zorgtraject het meeste contact hebben met hun huisarts én de apotheker. (Bijna) elk huisartsbezoek zal gekoppeld zijn aan een kort bezoek bij de apotheker voor het ophalen van de voorgeschreven medicatie en het (gratis) zelfzorgmateriaal. Apothekers zullen door deze contacten heel bereikbaar zijn voor bijkomende informatie aan de patiënt. De beroepsvereniging van apothekers (APB) organiseert in samenwerking met de huisartsen hierover momenteel heel wat informatieavonden. De bedoeling van deze avonden is in de eerste plaats uitleg te verstrekken over de nieuwe taakverdeling binnen de zorgtrajecten, maar ook om samen (arts en apotheker) een eenduidige boodschap over te brengen naar de patiënten. De patiënt kan er alleen maar beter van worden wanneer een optimaal systeem van patiënt care wordt uitgebouwd. In de toekomst plannen Domus Medica en de apothekersverenigingen (APB en de lokale beroepsverenigingen) ook kleine lokale projecten rond de zorgtrajecten chronische nierinsufficientie en diabetes mellitus. U verneemt hierover later meer (tegen einde 2009). Voor meer informatie: Domus Medica vzw - Sint-Hubertusstraat Berchem - Tel Woordvoerder: dr. Jos De Smedt ( ) 5

6 OVERSCHAKELING VAN SIT NAAR SEL SIT = Samenwerkingsinitiatief Thuiszorg SEL = Samenwerkingsinitiatief Eerstelijnsgezondheidszorg Vanaf 1 januari 2010 worden de negen SIT s in West-Vlaanderen omgevormd tot 4 SEL s. Zowel voor de SIT als voor de SEL is het hoofddoel : de coördinatie van de thuiszorg rond een centrale patiënt. Tot de kerntaken van het SEL behoren ook multidisciplinaire bijscholing waarin de verschillende zorgverstrekkers kennismaken met elkaar, bijhouden van sociale kaart,.... De grootste verschillen bij deze enorme omvorming zijn: - Territoriaal: de SEL s worden groter in oppervlakte dan de vroegere SIT s, waardoor er meer eenheid komt zorgaanbod. Tot nu toe werkte men met de onderafdelingen van de grote thuiszorgstructuren en waren er soms grote verschillen, zelfs binnen één grote structuur. - Financiëel: de SEL s worden gefinancierd volgens het aantal inwoners van het betrokken gebied. Vroeger met de SIT s werden de gelden verrekend al naar gelang er overlegrapporten rond een patiënt ingediend werden. - Betrokkenheid van de OCMW s: van de SEL s wordt er meer en betere samenwerking verwacht met de OCMW s rond de thuiszorgpatiënt. Dit kan ook via multidisciplinair overleg of betere afspraken rond de zorg. - Samenwerking met de LOGO s: aangezien de LOGO s meer op het vlak van de preventie werken, wordt er verwacht dat de SEL s en de LOGO s nu meer zullen samenwerken rond projecten. Een eerste aanzet is er al bij het (in aanvraag) pilootproject rond de zorgtrajecten van diabetes 2. Hier zal er een persoon het multidisciplinair overleg rond de diabetes patiënt uit het zorgtraject coördineren en opvolgen. Een ander project is de secundaire valpreventie bij de thuiswonende bejaarde. Vertegenwoordiging van de apothekers in West-Vlaanderen: SEL Brugge: Annemie Zwaenepoel (raad van bestuur en dagelijks bestuur) SEL Kortrijk: Inge Huysentruyt (raad van bestuur en dagelijks bestuur) SEL Oostende: Annemie Zwaenepoel (raad van bestuur en dagelijks bestuur) SEL Roeselare: Jozef Gryspeerdt (raad van bestuur en dagelijks bestuur) LOGO Brugge : Annemie Zwaenepoel (raad van bestuur) LOGO Kortrijk: Inge Huysentruyt (raad van bestuur) LOGO Oostende: Annemie Zwaenepoel (raad van bestuur) LOGO Roeselare: Luc Hauspie (raad van bestuur) De vertegenwoordigers van de apothekers zullen zeker niet nalaten de nodige aandacht te trekken op de vaardigheden en plaats van de apothekers in projecten (zie zorgtrajecten), zonder het kader van de farmaceutische zorg te vergeten en overlast tot een minimum te beperken voor de normale gang van zaken in de apotheek. b 6

7 INTERESSANTE LINKS Info omtrent influenza: u kunt zich hier ook inschrijven voor de nieuwsbrief voor zorgverstrekkers. Info omtrent zorgtrajecten: Via doorklikken naar de zorgtrajecten: hier staat alle info verzameld en kunt u de tools, ontwikkeld door CWOA, bekijken en eventueel afprinten. vanuit deze site kunt u naar de lijst voor de diabeteseducatoren : HUWELIJKEN Op 31 oktober 2009 traden Katrien en Dirk Vandamme-Bonte, in het huwelijk. Onze gelukwensen aan de pasgehuwden. OVERLIJDENS Met spijt in het hart moeten we afscheid nemen van Apr. Robert Stas-Orban, gestorven op 29 september We wensen de familie veel sterkte toe. We wensen eveneens veel sterkte toe aan de familie van Apr. Hilde Leys, ex bestuurslid AVK, die gestorven is op 18 oktober Zopas vernemen we ook het plotse overlijden van onze collega Apr. Christian Colardyn uit Marke, die ook de strijd tegen zijn ziekte heeft verloren. Het bestuur en de directie biedt deze familie s hun gemeende blijken van deelneming aan. 7

8 COLLEGAZETJE OKTOBER 2009 Verstuurd naar al de huisartsen uit onze regio. Beste arts, Beste collega, Het was een warme en drukke zomer! Richtlijnen verschenen en verdwenen. Het pandemieplan is intussen uitgerold. Zonder enige ervaring opgesteld, zou perfect moeten functioneren onder extreme omstandigheden. Dat is om problemen vragen. Gelukkig werd het verhaal bijgestuurd naar een scenario waar de mensen, on the field, met de nodige ervaring en logistiek, wel in betrokken worden. Zo staan de huisartsen en de apothekers samen klaar om de Mexicaanse griep te bezweren! Een nieuw zorgconcept vond het levenslicht: de zorgpaden. Doelstelling: goed gestructureerde, perfect georganiseerde, optimale zorg voor de patiënt, met onderlinge communicatie en rolerkenning voor elke zorgverlener in het traject. Een win-win situatie voor de tandem arts-apotheker! - Een Globaal Medisch Dossier is noodzakelijk om in een zorgtraject te stappen. De centrale rol van de huisarts wordt geaccentueerd. - De patiënt kan voor z n lancetten, teststroken en bloedglucosemeter nu ook terecht bij z n vertrouwde apotheker, aan dezelfde voordelen als voorheen in de diabetescentra. Een dicht netwerk van distributiepunten, een kanaal met brede openingsuren, kennis van de materie, verzekerde permanentie door de wachtdienst en. een gekend gezicht. De zomer van 2009 is nu geschiedenis, ons takenpakket intussen wat aangedikt. Hopelijk komt er wat tijd om, buiten de professionele telefoontjes om, eens op een andere manier contact te hebben met elkaar. Overleg kan/moet ook op een minder formele manier, zonder het uiteindelijke doel uit de weg te gaan. Laat dit een uitnodiging zijn om minstens op lokaal vlak de koppen bij elkaar te steken: multidisciplinair handelen zal ons toch opgelegd worden. Als we niet zelf de inspanning leveren, zal het ons afgedwongen worden: het is nooit leuk iets te moeten, aangenamer is het, iets willen en dan ervoor gaan. Met vriendelijke groeten, Jan Depoorter Christophe De Pauw Marc Degroote Voorzitter KOVAG Voorzitter BOA Voorzitter AVK Eric Zwaenepoel Voorzitter BAF 8

9 MAGISTRAAL Bereiding van een drinkbare Tamiflu oplossing Om de juiste dosis Tamiflu klaar te maken voor kinderen die de capsules niet kunnen inslikken zal het nodig zijn één of meerdere capsules Tamiflu te openen en de inhoud te mengen met een drinkbaar voedingsmiddel. Benodigdheden: 1. Één of meerdere capsules Tamiflu (van 30 mg, 45 mg of 75 mg, afhankelijk van het gewicht van het kind en de overeenkomstige toe te dienen dosis) (raadpleeg hiervoor in de bijsluiter de tabel met de dosering voor kinderen) 2. Een kommetje 3. Een sterk gesuikerd voedingsmiddel dat nodig is om de bittere smaak van het Tamiflu poeder te maskeren (vb gewone of suikervrije chocoladesiroop, honing (alleen bij kinderen van 2 jaar en ouder), lichtbruine suiker of kristalsuiker opgelost in water, dessertsauzen, gezoete gecondenseerde melk, appelsap of yoghurt) Werkwijze: 1. Open iedere capsule Tamiflu en giet het poeder in het kommetje. Behandel het poeder met de nodige omzichtigheid want het irriteert de ogen en de huid. 2. Voeg hierbij een kleine hoeveelheid van het gekozen gesuikerd voedingsmiddel. (maximaal 1 koffielepel) 3. De bereiding goed mengen en de totaliteit onmiddellijk toedienen aan het kind. Ps: er zal eventueel een magistrale formulering ter beschikking gesteld worden gesteld van de apothekers. Wijzigingen terugbetaling Terug in de lijst van de vergoedbare producten: Burrowoplossing Rozenwater synthetisch Lanae alcoholum ung aquosum (= eucerine cum aqua) 9

10 Wist je dat? de Laboratoires Novartis de commercialisering van volgende producten stopgezet heeft: Estraderm 25 & 50 mg, Regitine 5 amp, Salagen 5 mg? Pulcimort 100 aerosol sinds 1 september terugbetaald is? de generieken van Losartan sinds 1 september vergoedbaar zijn zonder attest? Deze generieken zullen echter nog niet beschikbaar zijn: het patent van het originele geneesmiddel vervalt immers pas ten vroegste in maart sinds kort er verpakkingen van Seroquel XR (50, 200, 300 en 400 mg) op de markt zijn? De meeste verpakkingen zijn ook terugbetaald (uitzondering Seroquel XR 10 tabletten x 300 mg is NIET terugbetaald). Aangezien het hier gaat om vormen met een verlengde werking (bestemd voor één inname savonds), zijn bereidingen op basis van Seroquel XR niet terugbetaald. Vanaf 1 oktober 2009 de terugbetaling van NEURONTIN (gabapentin) over zal gaan van Bf naar B, wat inhoudt dat deze niet meer gebonden zal zijn aan de schriftelijke machtiging van de medische adviseur? Dit houdt tevens in dat vanaf dan alle perifere neuropatische pijn patiënten in aanmerking komen voor de eerste lijn terugbetaling van Neurontin. Zambon een nieuwe antihypertensief combinatiepreparaat Zanicombo ontwikkeld heeft? De specialiteit bevat een combinatie van de calciumantagonist lercanidipine 10mg (Zanidip) met de ACEinhibitor enalapril 10 mg. Babyfen uit de handel is en vervangen werd door Balyfen? Omdat er een vermoeden is dat overdreven gebruik van venkelolie een uitlokkende factor is voor epileptie bij babies wordt Babyfen uit de handel genomen en vervangen door Balyfen, dat Karwijolie bevat. Targinact vanaf nu op de Belgische markt beschikbaar is (oxycodon/nalaxon). Het is een opoïd analgeticum (cf Oxycontin), dat dankzij de aanwezigheid van een opoïd antagonist (naloxon) de constiperende werking van oxycodon inhibeert in het darmkanaal (zonder vermindering van het algemeen pijnstillend effect). de verdeling van Muco Rhinathiol (cnk ) siroop voor kinderen, zonder suiker tijdelijk opgeschort is? Een fabricagefout heeft er voor gezorgd dat een lot bestemd voor Frankrijk en Zwitserland (lot 43) niet conform was. Omdat het niet uitgesloten is dat andere loten ook betrokken zijn worden deze tijdelijk weerhouden om bijkomende analyses uit te voeren. (melding sinds 14 juli 2009) LOT 36 zou nu ook niet conform zijn en mogen teruggestuurd worden naar DGO. Centrum een nieuw product op de markt heeft: Centrum Materna? Het is een multivitaminepreparaat met extra foliumzuur (met of zonder DHA), dat geschikt is voor vrouwen met een kinderwens of een zwangerschap. Het product Profyt gewijzigd is van samenstelling? Omdat vitamine E en selenium niet aan de verwachtingen voldoen als anti-oxidantia, zijn ze vervangen door lycopeen en sulforafanen. Deze zijn aanwezig in de nieuwe formulering onder de vorm van respectievelijk tomatenextract en broccoliextract. Vanaf 1 augustus 2009 Lyrica terugbetaald zal worden voor patiënten met chronische neuropatische pijn ten gevolge van volgende aandoeningen: diabetes, post-herpes zoster, kanker, voorafgaand CVA/TIA, MS, myelopathie, spooklidmaat, traumatisch of chirurgisch letsel, HIV infectie, medicamenteuze neuropathie of postradiatie neuropathie? Tevens komen er ook nieuwe verpakkingsgroottes van 150mg en 300mg: 200 stuks. Vanaf 1 September 2009 de HAL Allergy haar geoptimaliseerde SUBLIVAC Grassen, Voorjaarsbomen I, Berk, Els en Hazelaar zal leveren? De samenstelling is gewijzigd onder impuls van nieuwe wetenschappelijke inzichten. LET OP: om veiligheidsredenen starten met 1 druppel op dag 1, 2 druppels op dag 2 etc... tot 5 druppels op dag 5, mits goed verdragen. Aclasta in categorie Bf sinds 1 augustus 2009 terugbetaald is? Het betreft een oplossing voor IVinfusie (5mg in 100 ml) ter behandeling van osteoporose bij mannen en bij vrouwen. De specialiteit is eenmalig per jaar te gebruiken. Canrenol 100mg tijdelijk onbeschikbaar zal zijn? De formulaties Canrenol 50 mg en Canrenol 25 mg blijven echter wel beschikbaar. 10

11 Uit de handel ADALAT 100 CAPS 10 MG 30/07/2009 ADALAT 50 CAPS 5 MG 1/09/2009 BECLOPHAR AEROLIZER 120 CAPS 100 MCG 15/07/2009 DOCDOXYCY DISP 10 TABL 200 MG 25/06/2009 DURACEF 16 CAPS 500 MG 8/06/2009 NUARDIN 20 BRUISTABL 200 MG 28/08/2009 NUARDIN 60 BRUISTABL 200 MG 28/08/2009 ULCOGANT SUSP 250 ML 23/06/2009 GURONSAN 23/06/2009 PERIACTIN 24/06/2009 Nasale vormen van desmopressine: schrapping van de indicatie bedwateren Recent is ook in België voor Minirin (neusdruppels en -spray) de indicatie "bedwateren (enuresis nocturna) bij kinderen" geschrapt. Uit farmacovigilantiegegevens verzameld na commercialisering van de specialiteiten met desmopressine voor gebruik bij bedwateren, o.a. in Frankrijk, blijkt inderdaad dat het risico van hyponatriëmie, waterintoxicatie en convulsies heel wat hoger is na nasale dan na orale toediening (men schat dat het risico van hyponatriëmie 3 tot 4 keer hoger is bij nasale toediening dan bij orale toediening), en dat deze ongewenste effecten frequenter werden gerapporteerd bij kinderen dan bij volwassenen. Voor de andere specialiteit voor nasale toediening op basis van desmopressine, Octostim, wordt de indicatie " bedwateren " niet vermeld in de bijsluiter. (Bron: De terugbetaling van griepvaccins (seizoensgriep) - personen van 50 jaar of ouder; - patiënten die één van de volgende chronische ziekten hebben: hart-, long- of nieraandoeningen, diabetes, hemoglobinopathie of lijden aan immunodepressie; - personen die beroepshalve dagelijks in contact komen met levend gevogelte en/of varkens, alsook hun inwonende gezinsleden; - verzorgend personeel in direct contact met personen met een verhoogd risico; - zwangere vrouwen na het eerste trimester van de zwangerschap; - personen die in een instelling opgenomen zijn; - kinderen tussen 6 maanden en 18 jaar die een langdurige aspirine-therapie ondergaan. In geval de patiënt voldoet aan één van deze voorwaarden, vermeldt de arts derdebetaler van toepassing op het voorschrift en wordt het griepvaccin terugbetaald in categorie Cs (= 40 % terugbetaald). Griepvaccins mogen ook met de INN-naam (International Non-Proprietary Name) voorgeschreven worden: R/ influenzavaccin i.p.v. een merknaam Zo kan de apotheker een beschikbaar product afleveren en de patiënt dus zo snel mogelijk helpen. Grieppandemie: praktische richtlijnen Principe Starterskits worden via de lokale zorgmeldpunten verdeeld. Van deze eenmalige gelegenheid wordt door de zorgmeldpunten gebruik gemaakt om de huisartsen die hun starterskit afhalen, te registreren. Elke actieve huisarts kon vóór 15 september één starterskit afhalen in het zorgmeldpunt van zijn gemeente. Voor de herbevoorrading daarentegen wordt er géén beroep gedaan op de zorgmeldpunten, wel op het gebruikelijke distributiecircuit. Inhoud starterskit huisartsen: 5 Tamiflu 75 mg 10 caps 1 Relenza 5 mg 20 dos 1 Oseltamivir 30mg 10 deelb. tabl. 1 Oseltamivir 30mg 15 deelb. tabl. 1 Oseltamivir 30mg 20 deelb. tabl. 150 Chirurgische maskers Om hun starterskit aan te vullen, kunnen de artsen in de apotheek terecht. Het zijn ook de huisartsen (en de pediaters) die de antivirale middelen en mondmaskers van de overheid gratis aan de risicopatiënten bezorgen. De patiënten kunnen hiervoor niet bij hun apotheker terecht. Uiteraard kan dit wel voor de antivirale geneesmiddelen die voorgeschreven worden voor niet-risicopatiënten en voor andere geneesmiddelen en/of gezondheidsproducten en het bijbehorende advies. Procedure Startvoorraad apotheken Elke apotheek heeft één bestelbon ontvangen om een startvoorraad te bestellen bij één 11

12 groothandelaar-verdeler naar keuze. De apotheker kan zijn basisvoorraad nadien weer aanvullen bij een groothandelaar-verdeler naar keuze. Inhoud startvoorraad apotheken: 15 Tamiflu 75 mg 10 caps 5 Relenza 5 mg 20 dos 10 Oseltamivir 30 mg 25 deelb. tabl. 500 Chirurgische maskers Aflevering en registratie De artsen kunnen zich herbevoorraden in een apotheek van hun gemeente of in een apotheek van wacht buiten de openingsuren. Daartoe dienen zij een voorschriftformulier te gebruiken dat zij aan de apotheker overhandigen als bestelbon voor de urgentietrousse. Op dit voorschriftformulier moet de volgende gegevens staan: de naam en het adres van de voorschrijver en de vermelding urgentietrousse. De apotheker levert de voorgeschreven producten af en registreert De artsen mogen de gratis antivirale medicatie uit de strategische voorraad enkel afleveren aan besmette patiënten die tot een risicogroep behoren. Andere patiënten kunnen van hun arts eventueel een voorschrift krijgen voor antivirale geneesmiddelen uit het normale circuit. Die moeten door deze patiënten worden afgehaald en betaald in de apotheek. Risicogroepen 1.patiënten met een chronische respiratoire aandoening, inclusief patiënten die tijdens de afgelopen 3 jaar geneesmiddelen tegen astma voorgeschreven kregen 2. patiënten met een chronische hartaandoening 3.patiënten met matige tot ernstige nier- of leverinsufficiëntie 4. patiënten met immunosuppressie wegens ziekte of een behandeling 5. diabetespatiënten 6. zwangere vrouwen 7. personen ouder dan 65 jaar 8. kinderen jonger dan 5 jaar De pediaters ontvangen geen starterskit. Zij worden per brief geïnformeerd dat ze voor pediatrische dosissen van gratis antivirale geneesmiddelen in de apotheek terecht kunnen. De strategische voorraad bevat geen specifieke pediatrische vormen (10 x 30mg, 15 x 30mg of 20 x 30mg, afhankelijk van het gewicht van het kind). Er zijn enkel blisters van 25 x 30mg voorzien. De startvoorraad van de apotheek bevat tien van deze blisters. De apotheker kan de blisters versnijden en de gewenste pediatrische dosis samen met de bijsluiter verpakken in een apart plastic zakje, met een etiket waarop hij de aangeboden pediatrische dosis kan aankruisen. Vervolgens vult de apotheker het etiket aan met het lotnummer en de datum van aflevering en plaatst er zijn stempel van de apotheek op. De apothekers kunnen deze zakjes, etiketten en bijsluiters in setjes bij hun groothandelaar-verdeler bestellen. De overschot van deze versneden blisters kan gebruikt worden om een volgende pediatrische verpakking aan te maken. Rapporteren Om de situatie zo goed mogelijk op te volgen en om gepast te kunnen reageren, heeft het Beheerscomité Influenza nood aan gegevens over het aantal afgeleverde antivirale geneesmiddelen en mondmaskers. De hoeveelheden die in de apotheken worden afgeleverd, worden door de Lokale Zorgmeldpunten verzameld en wekelijks aan het FAGG overgemaakt. Elke apotheek dient daarom een listing af te drukken, op basis van de CNK-codes van de producten die de voorbije week werden afgeleverd, en aan het zorgmeldpunt van zijn gemeente te mailen/faxen/brengen. Pandemievaccins De eerste pandemische vaccins zouden in principe vanaf half oktober beschikbaar zijn. Deze gratis vaccins zullen enkel aan bepaalde risicogroepen verstrekt worden. Hoe de verdeling zal gebeuren, staat momenteel nog niet vast. Wijziging betreffende het voorschrijven van stoma- en incontinentiemateriaal Voor een eerste aflevering van stoma- en incontinentiemateriaal (urine-opvangzakken en catheters) aan de patiënt is steeds een medisch voorschrift vereist om in aanmerking te komen voor de RIZIV-terugbetaling. Vanaf 1 augustus 2009 moet op deze voorschriften minstens de aard van de aandoening vermeld staan (KB 18 mei 2009). Dit betekent dat één van de volgende indicaties moet vermeld worden: voor stomamateriaal: colostomie ileostomie ureterostomie open fistel van het darmstelsel of open fistel van de urinewegen voor incontinentiemateriaal: urinaire incontinentie Dit is ook van toepassing voor hulpmiddelen zoals vergoedbare beschermpasta s, beschermfilms of poeders. 12

13 Bij een volgende aankoop is in principe geen nieuw doktersvoorschrift meer nodig. Een nieuw voorschrift kan wel noodzakelijk zijn als er van opvangmateriaal wordt veranderd. Zorgtrajecten In ons vorige collegazetje hebben het al uitvoerig gehad over de zorgtrajecten. Toch nog eens een korte samenvatting: 1.Zorgtraject diabetes type 2 Wie komt in aanmerking? Een diabetespatiënt type 2 met 1 of 2 insulineinjecties per dag Onvoldoende controle bij maximale orale behandeling, waarbij insulinebehandeling overwogen wordt Daarenboven moeten deze patiënten om in aanmerking te komen om een zorgtrajectcontract te ondertekenen: Reeds een globaal medisch dossier hebben bij hun huisarts Bereid zijn educatie te volgen ( gegeven door een erkend diabeteseducator) Bereid zijn om minimum 2 keer per jaar de huisarts te raadplegen en 1 keer per jaar de specialist. Wie komt niet in aanmerking? type 1 diabetes zwangerschap of zwangerschapswens meer dan 2 insuline-injecties per dag Deze patiënten vallen onder de ziekenhuisconventie en kunnen dus niet in de apotheek terecht voor hun materiaal. Praktijk Patiënten die een zorgtrajectcontract ondertekend hebben, samen met hun huisarts en specialist, kunnen na verzending van hun aanvraag aan de adviserend geneesheer, starten met hun educatie. De educator kiest, in samenspraak met de patiënt, de optimale bloedglucosemeter en vult het aanvraagdocument in. Daarna kan de patiënt met z n voorschrift, waarop de huisarts bloedglucosemeter en zelfzorgmateriaal zorgtraject diabetes- heeft vermeld, en het aanvraagdocument van het RIZIV terecht bij de apotheker. De apotheker houdt het voorschrift bij samen met een kopie van het aanvraagdocument. Het origineel blijft bij de patiënt. Het programma educatie en zelfzorg is beschikbaar voor patiënten die geen educatie via de educator wensen maar wel via hun huisarts. Ook hier geldt de regel van minstens 1 insuline- inspuiting per dag. De patiënt heeft, net als bij zorgtrajectcontract,een GMD bij deze arts. De huisarts maakt een notificatie op aan de adviserende geneesheer van het ziekenfonds dat hij/zij het programma start.(zie bijlage1) Op voorschrift van de huisarts moet vermeld staan Educatie en zelfzorg en de apotheker levert zelfzorgmateriaal aan patiënt af. Hier kan de apotheker, in samenspraak met de patiënt, zelf de keuze maken van het materiaal. Wat zijn de voordelen voor de patiënt? zorgtraject Volledige terugbetaling voor raadpleging HA die zorgtraject heeft afgesloten Volledige terugbetaling voor raadpleging bij specialist betreffende de betrokken pathologie Toegang tot zelfzorgmateriaal, educatie en specifieke zorg (vb. diëtist, podoloog) Verbintenis min 2x /jaar huisartscontact en 1x /jaar contact specialist Educatie en zelfzorg Toegang tot zelfzorgmateriaal Praktische info Zie Op deze site vinden jullie ook de lijsten terug van de educatoren. 2.Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie Principe De huisarts van de patiënt, of een andere huisarts die toegang heeft tot het globaal medisch dossier van de rechthebbende, schrijft een bloeddrukmeter voor en vermeldt op het voorschrift zorgtraject chronische nierinsufficiëntie. De patiënt kan zich met dit als dusdanig opgesteld voorschrift aanbieden bij de apotheker. Deze informeert de patiënt over de beschikbare modellen die voorkomen op de lijst en stelt eerst een bloeddrukmeter voor die de maximale tegemoetkoming niet overschrijdt. Tijdens de aflevering van de bloeddrukmeter legt de apotheker de werking van het toestel uit en verschaft ook de noodzakelijke uitleg over het goed gebruik ervan als aanvulling bij de uitleg van de huisarts. De informatie over het goed gebruik van de bloeddrukmeter zal, indien nodig, telkens herhaald worden en het toestel moet na een gebruik van drie jaar gecontroleerd worden. 13

14 Een bloeddrukmeter mag slechts 1 maal voorgeschreven worden. De overeenkomst wordt afgesloten voor een periode van 1 jaar en treedt in werking op 1 juni In de praktijk Voorschrift : R/ 1 bloeddrukmeter Zorgtraject chronische Nierinsufficiëntie Het is de verantwoordelijkheid van de arts die voorschrijft om na te gaan of een patiënt in aanmerking komt voor het gratis bekomen van het materiaal voor zelfmeting van de bloeddruk. In de officina is hierop geen controle. De arts schrijft een geldige bloeddrukmeter voor, zonder verplichting het merk te specifiëren. Dit voorschrift is geldig voor slechts één bloeddrukmeter. De apotheker dient dit niet te controleren. Op basis van het voorschrift levert de apotheker een bloeddrukmeter af en geeft hij eveneens uitleg over het goede gebruik ervan. Notificatie van een beperkt programma voor glycemiecontrole bij een patiënt met diabetes type (bijlage1) Terug te vinden op 14

15 Vitaminen/mineralen onder de loep Multipreparatan Over het langdurig gebruik van multivitamine/mineralen preparaten ter preventie van chronische ziektes, zijn momenteel weinig studies voorhanden. Een Franse studie toont dat, een dagelijkse inname gedurende 7.5 jaar, van vit C 120 mg de incidentie caroteen 6 mg, Se 100µg en Zn 20 mg de incidentie aan kanker verlaagde bij mannen, maar niet bij vrouwen (1). Het gebruik van deze anti-oxidanten mix gaf geen vermindering in hart-en vaatziekten. Bij een Chinese subpopulatie werd met een gelijkaardig supplement een dalende incidentie van maagkanker vastgesteld en ook bij de progressie van ouderdomsgerelateerde oogproblemen (AMD) wordt er een positief effect gesuggereerd. Helaas leveren deze handvol studies onvoldoende bewijs dat multipreparaten de incidentie van kanker en anderen chronische ziektes kunnen verminderen. Voor welbepaalde vitaminen en mineralen zijn wel voldoende studies voorhanden die een positief effect aantonen. Denken we maar vitamine D en calcium. In tabel 1 vindt u een overzicht bij welke risicogroepen vitaminesupplementen nuttig kunnen zijn (2,3). Geeft u een multipreparaat mee voor een risicogroep, controleer of dit preparaat tegemoet komt aan behoeften van die risicogroep. Tabel 1. Vitaminesupplementen voor risicogroepen (2,3) Risicogroep Zwangere vrouwen Zogende vrouwen Zuigelingen (borstvoeding) Mogelijks tekort aan foliumzuur, ijzer, vit D vit D vitamine K en D Kinderen vitamine D (+ Ca indien 4j) Meisjes (puber) Ouderen Zieke personen Bij gebruik van geneesmiddelen Personen op dieet of met onevenwichtige eetgewoonten Ijzer Alle vitaminen, specifiek vitamine D, B12, Calcium Afhankelijk van de ziekte Afhankelijk van het geneesmiddel Alle vitaminen en mineralen Veganisten en mensen met een macrobiotische voeding Rokers Sportmensen Vitamine B12 en ijzer Vitamine C Vooral vitamine B-complex en antioxidantvitaminen Volwassenen In, maar ook buiten de apotheek, zijn allerhande multipreparaten beschikbaar voor volwassenen. In tabel 2 plaatsten wij enkele multipreparaten naast elkaar. Behalve de preparaten met een groot marktaandeel in de apotheek, werden ook 2 producten geselecteerd uit andere distributiekanalen. Een compleet vitaminepreparaat bevat minstens 12 vitaminen. De toevoeging van vitamine K is overbodig, gezien het menselijk lichaam zelf instaat voor de aanmaak. Bovendien is bij patiënten die op vitamine K-antagonisten staan, enige voorzichtigheid geboden wanneer extra vitamine K wordt ingenomen. 15

16 Vijf van de zeven onderzochte preparaten bevatten minstens 12 vitamines. Enkel Pharmaton (11 vit) en Davitamon (11 vit) bevatten niet het volledige spectrum. Een blik op de verpakking leert ons dat enkel de Supradyn - en Pharmatonvitamines voorzien zijn van het APB-label. Dit betekent dat enkel deze producten een bijkomende, externe, kwaliteitscontrole ondergaan. Ook in de prijs/tablet zijn er duidelijk verschillen, waarbij het preparaat van het Kruidvat het goedkoopst is. Voor de prijsberekening werd telkens gekeken naar de kleinste beschikbare verpakking (30/doos met uitzondering van het Kruidvat: 60/doos). In tabel 1 staat bij ieder vitamine/mineraal vermeld wat de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid (gemiddelde ADH) voor volwassenen bedraagt, in absolute cijfers. Vervolgens wordt de concentratie van vitaminen en mineralen per merk uitgedrukt ifv deze ADH. Bvb, alle preparaten bevatten 1 x de ADH voor vitamine A. het preparaat met de hoogste dosering aan vitamines is Supradyn. Sommige vitamines zijn aanwezig in een hoeveelheid tot 3 maal de ADH. De hoogste dosering van mineralen wordt terug gevonden in de Omnivit tabletjes. Tabel 2: Vergelijking van enkele multipreparaten voor volwassenen. De concentraties worden uitgedrukt ifv de gemiddelde ADH voor volwassenen VOLWASSEN Supradyn (30) Omnibionta 3 activate (30) Pharmaton caps (30) Davitamon Multi (30) Omnivit vitality adult (28) APB label richtprijs/tablet 0,45 0,50 0,47 0,50 0,46 n vitamines + mineralen % ADH volwassen x ADH x ADH x ADH x ADH x ADH vit A 800µg vit B1 1,4 mg vit B2 1,6 mg vit B3 18 mg vit B5 6 mg vit B6 2 mg vit B8 150µg vit B9 (foliumzuur) 200µg 2 1 0,5 1 1 vit B12 1 µg vit C 60 mg vit D 5µg vit E 10 mg vit K Ca 800mg 0,15 Cr 125 µg 0,2 0,2 0,2 1 Cu 1,1 mg 0,36 0,91 0,82 1 Fe 14 mg 0,57 0,36 0,71 1 1,17 I 150 µg 0,50 0, Mg 300 mg 0,15 0,15 0,5 Mn 3,5µg 0,15 0,34 0,71 0,51 1 Mo 150 µg 0,3 0,17 0,3 1 P 800 mg 0,16 Se 70 µg 0,3 0,43 0,71 0,57 1 Zn 15 mg 0,2 0,33 0, Andere ginseng, schisandra, Q10, 3 probiotica ginseng ginseng, guarana ginseng Bron: IPSA nieuwsbrief januari februari maart 2009 nr

17 ACTIVITEITENKALENDER November Dinsdag 10/11 Grapas: wondverzorging AVK Dinsdag 17/11 IPSA les: taboeklachten in de apotheek KULAK Maandag 23/11 1 e algemene statutaire vergadering AVK Dinsdag 24/11 IPSA les(apotheekassistenten): oogaandoening (8.30u-12.00u) AVK Woensdag 25/11 Farmanager: introductieles KULAK December Zaterdag 5/12 Sint op bezoek JAKO s Harelbeke Maandag 7/12 2 e algemene statutaire vergadering AVK Zondag 13/12 Paintball activiteit georganiseerd door Jong Boa Gent Januari Vrijdag 8/01 Nieuwjaarsreceptie Roeselare Dinsdag 19/01 Farmanager AVK huis/kulak 17

Geachte heer/mevrouw dokter,

Geachte heer/mevrouw dokter, Geachte heer/mevrouw dokter, herfst 2009 Koninklijk Oost-Vlaams Apothekersgild Nieuwebosstraat 5 9000 Gent INHOUD Magistraal www.kovag.be Tel 09/225.41.90 Fax 09/225.99.75 kovag@kovag.be i.s.m. AVK www.avk.be

Nadere informatie

Zorgtraject Diabetes: samenvatting

Zorgtraject Diabetes: samenvatting Zorgtraject Diabetes: samenvatting Inhoud:. Principe. Procedure van aflevering en tarifering 3. Zorgtraject diabetes: prijzen zelfzorgmateriaal Een zorgtraject organiseert de aanpak en de opvolging van

Nadere informatie

7. Zorgtrajecten. Inleiding. suggestievragen

7. Zorgtrajecten. Inleiding. suggestievragen 7. Zorgtrajecten Inleiding Een zorgtraject beoogt een multidisciplinaire benadering van de chronisch zieke patiënt. De toepassing van een zorgtraject gaat echter gepaard met een aantal administratieve

Nadere informatie

Grieppandemieplan, richtlijnen voor de apothekers GRIEPVACCINS A/H1N1 GRIEPVACCINS A/H1N1

Grieppandemieplan, richtlijnen voor de apothekers GRIEPVACCINS A/H1N1 GRIEPVACCINS A/H1N1 Grieppandemieplan, richtlijnen voor de apothekers Zoals reeds eerder aangekondigd worden de apotheken officieel ingeschakeld in het pandemieplan en dus ook in de verdeling van de vaccins en de benodigdheden.

Nadere informatie

Nieuwe richtlijnen diabetes

Nieuwe richtlijnen diabetes Nieuwe richtlijnen diabetes Nieuwe richtlijnen diabetes In de loop van 2016 zijn er verschillende nieuwe richtlijnen gecommuniceerd en sinds 1 mei 2018 gelden er opnieuw nieuwe regelgevingen niet eenvoudig

Nadere informatie

Agenda LOK 11/02/2010

Agenda LOK 11/02/2010 4-9-200 Huisartsen Apothekers Huisartsen en apothekers Een gedeelde zorg voor de patiënt Agenda LOK /02/200 20.45u: Welkom + voorstellen aanwezigen 2.00u: Wettelijke aspecten van het 2.0u: Voorschrijven

Nadere informatie

Zorgtraject diabetes en chronische nierinsufficiëntie Veelgestelde vragen

Zorgtraject diabetes en chronische nierinsufficiëntie Veelgestelde vragen Zorgtraject diabetes en chronische nierinsufficiëntie Veelgestelde vragen 1. Is er steeds een attest van de educator vereist bij het afleveren van zelfzorgmateriaal? Sinds 1 april 2010 is een attest van

Nadere informatie

Stappenplan voor het zorgtraject diabetes

Stappenplan voor het zorgtraject diabetes Stappenplan voor het zorgtraject diabetes Informatie voor patiënten Februari 2011 In samenwerking met zorgtrajectpromotoren Uw gegevens Naam: Adres:. Telefoon/GSM: E-mailadres:. Geboortedatum:. Kleefbriefje

Nadere informatie

(...) Art. 11. In de bijlage van hetzelfde besluit wordt er een hoofdstuk VI ingevoegd dat als volgt luidt:

(...) Art. 11. In de bijlage van hetzelfde besluit wordt er een hoofdstuk VI ingevoegd dat als volgt luidt: Uittreksel uit het ontwerp van koninklijk besluit tot wijziging van het Koninklijk Besluit van 10 januari 1991 tot vaststelling van de nomenclatuur van de revalidatieverstrekkingen, bedoeld in artikel

Nadere informatie

Gezondheidszorg. Zorgtraject diabetes. Informatie voor diabetici en mantelzorgers. vzw

Gezondheidszorg. Zorgtraject diabetes. Informatie voor diabetici en mantelzorgers. vzw Gezondheidszorg Zorgtraject diabetes Informatie voor diabetici en mantelzorgers 1 vzw Op 1 september 2009 startte het zorgtraject diabetes type 2. Met dit zorgtraject wordt getracht om de samenwerking

Nadere informatie

TOELICHTING BIJ DE ZESTIENDE WIJZIGINGSCLAUSULE BIJ DE OVEREENKOMST TUSSEN DE APOTHEKERS EN DE VERZEKERINGSINSTELLINGEN

TOELICHTING BIJ DE ZESTIENDE WIJZIGINGSCLAUSULE BIJ DE OVEREENKOMST TUSSEN DE APOTHEKERS EN DE VERZEKERINGSINSTELLINGEN TOELICHTING BIJ DE ZESTIENDE WIJZIGINGSCLAUSULE BIJ DE OVEREENKOMST TUSSEN DE APOTHEKERS EN DE VERZEKERINGSINSTELLINGEN Aflevering van glucosecontrolestrips, lancetten en bloedglucosemeters in het kader

Nadere informatie

VOORSCHRIFTEN. Educatie in eerste lijn zorgtraject diabetes. Zorgtraject diabetes type 2 & chronische nierinsufficiëntie

VOORSCHRIFTEN. Educatie in eerste lijn zorgtraject diabetes. Zorgtraject diabetes type 2 & chronische nierinsufficiëntie HUISARTSEN KRING ANTWERPEN NOORD VZW Geneesherenkring Merksem - Schoten EDUCATIE EERSTE LIJN ZORGTRAJECT DIABETES Aanbevolen om de educatie zoveel mogelijk in eerste lijn te organiseren!! Wanneer bijkomende

Nadere informatie

Stappenplan voor het zorgtraject diabetes

Stappenplan voor het zorgtraject diabetes Stappenplan voor het zorgtraject diabetes Informatie voor patiënten November 2010 In samenwerking met zorgtrajectpromotoren Beste, U hebt beslist om in het zorgtraject diabetes te stappen. Wij willen

Nadere informatie

Stappenplan ZORGTRAJECT DIABETES TYPE 2

Stappenplan ZORGTRAJECT DIABETES TYPE 2 Stappenplan ZORGTRAJECT DIABETES TYPE 2 Uw gegevens Naam: Adres:... Telefoon/GSM: Emailadres: Samenvatting belangrijke gegevens in mijn zorgtraject: ZORGTRAJECT loopt van (startdatum) tot TYPE GLUCOSEMETER

Nadere informatie

Het Gedeeld Farmaceutisch Dossier

Het Gedeeld Farmaceutisch Dossier Een nieuwe + voor uw gezondheid Het Gedeeld Farmaceutisch Dossier De apothekers investeren verder in de kwaliteit van de zorg en de veiligheid van de patiënten PERSBERICHT 25 februari 2014 Het Gedeeld

Nadere informatie

Zorgtraject voor chronische nierinsufficiëntie. Kom jij in aanmerking?

Zorgtraject voor chronische nierinsufficiëntie. Kom jij in aanmerking? Zorgtraject voor chronische nierinsufficiëntie Kom jij in aanmerking? ZORGTRAJECT VOOR CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE Heb je chronische nierinsufficiëntie? Dan kom je misschien in aanmerking voor een zorgtraject.

Nadere informatie

Elektronisch voorschrift vanaf FAQ

Elektronisch voorschrift vanaf FAQ Elektronisch voorschrift vanaf 01.01.2017 - FAQ Vanaf 1 januari 2017: - wordt het klassieke papieren voorschrift met 2 barcodes vervangen door een nieuw document bewijs van elektronisch voorschrift (afbeelding

Nadere informatie

DIABETES TYPE 2: VOORTRAJECT EN ZORGTRAJECT WIJZIGINGEN PER 1 MEI 2018

DIABETES TYPE 2: VOORTRAJECT EN ZORGTRAJECT WIJZIGINGEN PER 1 MEI 2018 DIABETES TYPE 2: VOORTRAJECT EN ZORGTRAJECT WIJZIGINGEN PER 1 MEI 2018 In mei 2015 richtte het Riziv een ad hoc werkgroep op genoemd diabetes type 2 en comorbiditeit. Een afgevaardigde van de commissie

Nadere informatie

LMN Maas en Kempen LOK Bree-Meeuwen Gruitrode 5.09.2013

LMN Maas en Kempen LOK Bree-Meeuwen Gruitrode 5.09.2013 LMN Maas en Kempen LOK Bree-Meeuwen Gruitrode 5.09.2013 Diabetes Praktische tips Chronische nierinsufficiëntie Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie wie? GFR < 45 ml/min/1,73m 2 (MDRD-formule) EN/OF

Nadere informatie

Gedeeld Farmaceutisch Dossier. Symposium De E- huisarts 22/03/2014

Gedeeld Farmaceutisch Dossier. Symposium De E- huisarts 22/03/2014 Gedeeld Farmaceutisch Dossier Symposium De E- huisarts 22/03/2014 Lokaal Farmaceutisch dossier Wettelijke : apotheker moet voorgeschreven geneesmiddelen registreren Tenzij de patiënt bezwaar maakt mogen

Nadere informatie

Diabetes. jouw thuisverpleging. onze expertise.

Diabetes. jouw thuisverpleging. onze expertise. Diabetes jouw thuisverpleging. onze expertise. Diabetes... en nu? Diabetes is een chronische aandoening die hoe langer hoe meer Belgen treft. Een gezonde levensstijl is de beste preventie tegen uitbreiding

Nadere informatie

AFSPRAKEN tussen huisartsen en apothekers omtrent het afleveren van medicatie en voorschriften.

AFSPRAKEN tussen huisartsen en apothekers omtrent het afleveren van medicatie en voorschriften. Huisartsen Apothekers AFSPRAKEN tussen huisartsen en apothekers omtrent het afleveren van medicatie en voorschriften. Inleiding door J.P. Pierreux Waarom? Visie: sterke eerste lijn (SIT, GDT) Zorgplanwerking

Nadere informatie

Agenda. Inleiding en verwelkoming Zorgtraject Diabetes Type 2 Pauze Zorgtraject Chronische Nierinsufficiëntie Slotwoord Receptie

Agenda. Inleiding en verwelkoming Zorgtraject Diabetes Type 2 Pauze Zorgtraject Chronische Nierinsufficiëntie Slotwoord Receptie Agenda Inleiding en verwelkoming Zorgtraject Diabetes Type 2 Pauze Zorgtraject Chronische Nierinsufficiëntie Slotwoord Receptie Agenda Inleiding en verwelkoming Zorgtraject Diabetes Type 2 Pauze Zorgtraject

Nadere informatie

Besparingsmaatregelen

Besparingsmaatregelen Besparingsmaatregelen Daar u ongetwijfeld nog vragen zal hebben omtrent de besparingsmaatregelen, hebben wij voor u alles nog eens even op een rijtje gezet. Sinds 1 maart Voorschriften voor antibiotica

Nadere informatie

Bijkomende informatie, gecommuniceerd door het RIZIV op 24 april, is in onderstaande tekst aangevuld en gemarkeerd.

Bijkomende informatie, gecommuniceerd door het RIZIV op 24 april, is in onderstaande tekst aangevuld en gemarkeerd. NIEUWSBRIEF april 2018 Lokaal Multidisciplinair Netwerk Aalst Nieuwe regelgeving zorgtraject en voortraject: bijkomende informatie Bijkomende informatie, gecommuniceerd door het RIZIV op 24 april, is in

Nadere informatie

Elektronisch voorschrift vanaf

Elektronisch voorschrift vanaf Elektronisch voorschrift vanaf 01.01.2017 Vanaf 1 januari 2017 Als de arts dan een elektronisch voorschrift opstelt, zal het papieren voorschrift vervangen worden door een nieuw document bewijs van elektronisch

Nadere informatie

Apotheek Diaconessenhuis Leiden

Apotheek Diaconessenhuis Leiden Apotheek Diaconessenhuis Leiden Inleiding is een openbare apotheek die is gevestigd in de centrale hal van het ziekenhuis. Bezoekers, omwonenden, medewerkers en patiënten kunnen hier terecht voor hun medicijnen.

Nadere informatie

KB 21 januari 2009: onderrichtingen der apothekers Checklist Internet

KB 21 januari 2009: onderrichtingen der apothekers Checklist Internet KB 21 januari 2009: onderrichtingen der apothekers Checklist Internet In 2006 maakte de Belgische wetgever bij de hervorming van de Geneesmiddelenwet een opening voor verkoop op afstand, volgens het vrij

Nadere informatie

Niks vergeten? Gedeeld Farmaceutisch Dossier. Vertrek met een gerust hart, kies voor het. Praat erover met uw apotheker

Niks vergeten? Gedeeld Farmaceutisch Dossier. Vertrek met een gerust hart, kies voor het. Praat erover met uw apotheker Niks vergeten? Vertrek met een gerust hart, kies voor het Gedeeld Farmaceutisch Dossier Praat erover met uw apotheker Neemt u nog andere geneesmiddelen in? Hebt u last van allergieën? Wanneer bent u laatst

Nadere informatie

Diabetes opvolgen? Wit-Gele Kruis heeft het in de vingers!

Diabetes opvolgen? Wit-Gele Kruis heeft het in de vingers! Diabetes opvolgen? Wit-Gele Kruis heeft het in de vingers! Deze brochure bevat meer info over onze dienstverlening voor diabetici. Je verpleegkundige of diabeteseducator licht deze brochure graag persoonlijk

Nadere informatie

Diabetes type 2. Stappenplan voor uw zorgtraject

Diabetes type 2. Stappenplan voor uw zorgtraject Diabetes type 2 Stappenplan voor uw zorgtraject Beste, U hebt beslist om in het zorgtraject diabetes te stappen. Het zorgtraject heeft tot doel uw diabetes zo goed mogelijk te behandelen. Dit is geen uitgebreide

Nadere informatie

TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE

TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE De reglementering voor terugbetaling van de zuurstoftherapie thuis werd grondig gewijzigd. A. Belangrijkste wijzigingen Onderscheid tussen korte termijn en chronische behandeling

Nadere informatie

ZUURSTOF WIJZIGINGEN VANAF 1 JULI 2012 WAT MOET IK DOEN ALS APOTHEKER OM DE CONTINUÏTEIT TE WAARBORGEN?

ZUURSTOF WIJZIGINGEN VANAF 1 JULI 2012 WAT MOET IK DOEN ALS APOTHEKER OM DE CONTINUÏTEIT TE WAARBORGEN? ZUURSTOF WIJZIGINGEN VANAF 1 JULI 2012 Vanaf 1 juli 2012 zal de terugbetaling van zuurstoftherapie grondig wijzigen. De officinaapotheker wordt enkel nog ingeschakeld in de korte termijn zuurstoftherapie.

Nadere informatie

KB 21 januari 2009: Onderrichtingen der apothekers Checklist Internet

KB 21 januari 2009: Onderrichtingen der apothekers Checklist Internet KB 21 januari 2009: Onderrichtingen der apothekers Checklist Internet In 2006 maakte de Belgische wetgever bij de hervorming van de Geneesmiddelenwet een opening voor verkoop op afstand, volgens het vrij

Nadere informatie

Gezondheidszorg. Zorgtraject diabetes. Informatie voor artsen en andere zorgverleners. vzw

Gezondheidszorg. Zorgtraject diabetes. Informatie voor artsen en andere zorgverleners. vzw Gezondheidszorg Zorgtraject diabetes Informatie voor artsen en andere zorgverleners 1 vzw De diabetesverpleegkundigen van Solidariteit voor het Gezin staan voor u klaar! Zorgtraject diabetes Het zorgtraject

Nadere informatie

LMN Maas en Kempen LOK

LMN Maas en Kempen LOK LMN Maas en Kempen LOK 18.11.2013 CHRONISCHE NIERINSUFFICIËNTIE Zorgtraject DIABETES verschillende programma s VARIA Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie wie? GFR < 45 ml/min/1,73m 2 (MDRD-formule)

Nadere informatie

TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE

TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE A. Beknopt overzicht Onderscheid tussen korte termijn en chronische behandeling o Korte termijn: behandeling door huisarts of specialist levering via officina-apotheker o

Nadere informatie

Wat is een zorgtraject?

Wat is een zorgtraject? Zorgtrajecten Wat is een zorgtraject? Een zorgtraject organiseert en coördineert de aanpak, de behandeling en de opvolging van een patiënt met een chronische ziekte Diabetes type 2 Chronische nierinsufficiëntie

Nadere informatie

Voorwaarden Regelgeving Planning en/of Pop-up Initiële opstarteducatie: 5 x 30 min. Bijkomende opstarteducatie: max. 5 x 30 min.

Voorwaarden Regelgeving Planning en/of Pop-up Initiële opstarteducatie: 5 x 30 min. Bijkomende opstarteducatie: max. 5 x 30 min. OVERZICHT REGELGEVING ZORGTRAJECTEN ZORGTRAJECT DIABETES Registratie zorgtraject Datum start Zorgtraject diabetes: / / Voorwaarden Regelgeving Planning en/of Pop-up Educatie Initiële opstarteducatie: 5

Nadere informatie

Nut vitaminenen voedingssupplementen na gastric bypass

Nut vitaminenen voedingssupplementen na gastric bypass Leven na de Gastric Bypass Nut vitaminenen voedingssupplementen na gastric bypass Apr. Depreitere Visie Supplementen zijn er in overvloed In specifieke gevallen hebben ze hun nut Gebruik met gezond verstand

Nadere informatie

Zorgtrajecten Diabetes 2 Chronische nierinsufficiëntie. ntie Waarom en hoe?

Zorgtrajecten Diabetes 2 Chronische nierinsufficiëntie. ntie Waarom en hoe? Zorgtrajecten Diabetes 2 Chronische nierinsufficiëntie ntie Waarom en hoe? KAVA 26 augustus 2009 Apr. Dirk BROECKX Secretaris-Generaal APB broeckx.dirk@mail.apb.be Menu 1. Waarom? Algemeen kader 2. Hoe?

Nadere informatie

AANMELDEN ZORGSYSTEMEN HALT2DIABETES ZORGSYSTEMEN HALT2DIABETES

AANMELDEN ZORGSYSTEMEN HALT2DIABETES ZORGSYSTEMEN HALT2DIABETES BIJLAGE HOOFDSTUK 1 AANMELDEN VOORTRAJECT ( OPVOLGING VAN EEN PATIËNT MET DIABETES TYPE 2 ) Het voortraject of Opvolging van een patiënt met diabetes type 2 is er voor alle patiënten met diabetes type

Nadere informatie

LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN

LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN LAAT GRIEP DEZE WINTER IN DE KOU STAAN 10 vragen over griepvaccinatie GRIEPVACCINATIE.BE AGENTSCHAP ZORG & GEZONDHEID 1. Waarom vaccinatie tegen griep? Vaccinatie is de enige manier om je tegen griep en

Nadere informatie

De bandagist, uw partner in Stoma & Incontinentie

De bandagist, uw partner in Stoma & Incontinentie De bandagist, uw partner in Stoma & Incontinentie Arseus Medical, tal van voordelen op uw maat Onze oplossingen voor Stoma Bandagisten met een jarenlange ervaring in stoma - en incontentiezorg en een gegarandeerde

Nadere informatie

Standpunt overheid (Apr. A. Bourda) VOS & SUBSTITUTIE

Standpunt overheid (Apr. A. Bourda) VOS & SUBSTITUTIE Standpunt overheid (Apr. A. Bourda) VOS & SUBSTITUTIE KB van 10/08/2005 houdende vaststelling van de modaliteiten inzake het voorschrift voor menselijk gebruik: naam geneesmiddel Fantasiebenaming Wetenschappelijke

Nadere informatie

Terugbetaling zuurstof

Terugbetaling zuurstof Terugbetaling zuurstof Veranderingen vanaf 1 mei (Bron: APB) Vanaf 1 mei 2012 zal de reglementering rond de zuurstof grondig wijzigen. De officina-apotheker wordt enkel nog ingeschakeld in de korte termijn

Nadere informatie

4. De aflevering gebeurt door de apotheker persoonlijk. Assistenten worden niet betrokken in deze materie.

4. De aflevering gebeurt door de apotheker persoonlijk. Assistenten worden niet betrokken in deze materie. 20051208 Euthanasie Praktijkregels 1. Zorvuldigheidsregels bij de aflevering van euthanatica De hierna volgende zorgvuldigheidsregels zijn gebaseerd op de wettelijke regels die steeds gelden voor artsen

Nadere informatie

4.1. Aflevering van vaccins voor jonge kinderen en werknemers in het kader van vaccinatiecampagnes ter voorkoming van besmettelijke ziektes

4.1. Aflevering van vaccins voor jonge kinderen en werknemers in het kader van vaccinatiecampagnes ter voorkoming van besmettelijke ziektes 7. Aflevering INFO-FICHE - KB 2009 4. BIJZONDERE VORMEN VAN AFLEVERING Deze bepalingen zijn in werking sinds 9 februari 2009 4.1. Aflevering van vaccins voor jonge kinderen en werknemers in het kader van

Nadere informatie

Zorgtrajecten 2009. Zorgtrajecten - 2009. Apr. Clarita Peeters Directeur Tariferingsdienst

Zorgtrajecten 2009. Zorgtrajecten - 2009. Apr. Clarita Peeters Directeur Tariferingsdienst Zorgtrajecten 2009 2 mogelijkheden : - Zorgtraject - Educatieprogramma ZORGTRAJECT DIABETES TYPE 2 ZORGTRAJECT DIABETES TYPE 2 1.Hoe voorschrijven : voorschrift + attest ZORGTRAJECT DIABETES TYPE 2 A.

Nadere informatie

Prednison (corticosteroïden)

Prednison (corticosteroïden) Prednison (corticosteroïden) Medicatie bij de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa MDL-centrum IJsselland Ziekenhuis www.mdlcentrum.nl Uw MDL-arts (maag-, darm- en leverarts) heeft u Prednison voorgeschreven

Nadere informatie

LMN Maas en Kempen LOK

LMN Maas en Kempen LOK LMN Maas en Kempen LOK 13.03.2014 Zorgtraject chronische nierinsufficiëntie wie? GFR < 45 ml/min/1,73m 2 (MDRD-formule) EN/OF proteïnurie > 1g/dag (2x bevestigd, tussentijd min. 3 maanden) + > 18 j + niet

Nadere informatie

Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek.

Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Beste klant, Hieronder vindt u een kort overzicht van de nieuwe producten en/of de promoties die we momenteel aanbieden in de apotheek. Voor vragen kan u ons gerust contacteren op het telefoonnummer 052/30.94.14

Nadere informatie

Prednison bij huidziekten

Prednison bij huidziekten Prednison bij huidziekten In overleg met uw behandelend arts heeft u besloten of overweegt u het geneesmiddel prednison te gaan gebruiken. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na

Nadere informatie

Het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen

Het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen Afdeling Vigilantie Het melden van bijwerkingen van geneesmiddelen: vaak gestelde vragen Wat is een bijwerking van een geneesmiddel? Een bijwerking van een geneesmiddel is een schadelijke en ongewilde

Nadere informatie

3. Misbruik en verslaving. Inleiding. suggestievragen

3. Misbruik en verslaving. Inleiding. suggestievragen 3. Misbruik en verslaving Inleiding De goede samenwerking tussen de huisarts en de apotheker is essentieel bij de begeleiding van patiënten waarbij er blijk is van overmatig geneesmiddelengebruik. De aanpak

Nadere informatie

Medicatiebeleid in WZC

Medicatiebeleid in WZC Medicatiebeleid in WZC Keynote speaker: Dr. Lore De Raeve Competentiepool Ouderenzorg Algemene Pharmaceutische Bond (APB) Deskundige Gezondheidsbeleid en Ouderenzorg Koninklijk Limburgs Apothekers Verbond

Nadere informatie

R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Geneeskundige Verzorging Omzendbrief VI nr 2009/350 van 1 september 2009 370/1367 Van toepassing vanaf 1 september 2009 Nieuwe terugbetaalbare

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Apremilast. Voorgeschreven door de reumatoloog

Patiënteninformatie. Apremilast. Voorgeschreven door de reumatoloog Patiënteninformatie Apremilast Voorgeschreven door de reumatoloog Inhoud Inhoud... 3 Inleiding... 4 Werking van apremilast... 4 Wanneer wordt apremilast voorgeschreven... 4 Het gebruik van apremilast...

Nadere informatie

Methotrexaat REUMATOLOGIE. Gebruik van methotrexaat

Methotrexaat REUMATOLOGIE. Gebruik van methotrexaat REUMATOLOGIE Methotrexaat Gebruik van methotrexaat Deze folder is een gezamenlijke uitgave van de poli reumatologie van het Laurentius Ziekenhuis Roermond en het Sint Jans Gasthuis te Weert. Inleiding

Nadere informatie

R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Geneeskundige Verzorging Omzendbrief VI nr 2009/342 van 25 augustus 2009 370/1366 Van toepassing vanaf 1 september 2009 tot 31 december

Nadere informatie

NIEUWSBRIEF LTD 201310-02

NIEUWSBRIEF LTD 201310-02 NIEUWSBRIEF LTD 201310-02 Agenda Officieuze lijsten prijsdalingen en goedkope geneesmiddelen 11/2013 Terugbetalingsvoorwaarden griepvaccins Nieuwe modellen attesten Begeleidingsgesprekken nieuwe medicatie

Nadere informatie

TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE

TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE TERUGBETALING ZUURSTOFTHERAPIE De reglementering voor terugbetaling van de zuurstoftherapie thuis wijzigt grondig vanaf 1 juli 2012. A. Belangrijkste wijzigingen Onderscheid tussen korte termijn en chronische

Nadere informatie

Methotrexaat (MTX) Medicatie. Poli Reumatologie

Methotrexaat (MTX) Medicatie. Poli Reumatologie 00 Methotrexaat (MTX) Medicatie Poli Reumatologie 1 U heeft in overleg met uw arts besloten Methotrexaat te gaan gebruiken. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen nog

Nadere informatie

Prednison of Prednisolon

Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Prednison of Prednisolon Uw maag, darm- en leverarts heeft in overleg met u besloten u te gaan behandelen met Prednison. Dit geneesmiddel dient ter behandeling van de ziekte van

Nadere informatie

Advies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek

Advies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek Advies, thuisbezorging en alle andere diensten van uw apotheek Bij de apotheek kunt u terecht voor medicijnen. Dat weet iedereen. Maar wat doet de apotheek nog meer voor u? En wat gebeurt er eigenlijk

Nadere informatie

Huisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017

Huisarts en nieren. Dr Stein Bergiers 23 mei 2017 Huisarts en nieren Dr Stein Bergiers 23 mei 2017 Prevalentie Chronisch nierfalen is een frequent probleem egfr < 60ml = 13% 10% bij mannen, 16% bij vrouwen Sterke toename met de leeftijd Terminaal nierfalen

Nadere informatie

Bestuursvergadering Gemeentelijke Gezinsraad Beveren. 4 december 2014 VERSLAG

Bestuursvergadering Gemeentelijke Gezinsraad Beveren. 4 december 2014 VERSLAG Bestuursvergadering Gemeentelijke Gezinsraad Beveren 4 december 2014 VERSLAG Aanwezige bestuursleden: Van Bastelaere Pieter (voorzitter), De Meulemeester Ingeborg (schepen), De Block Neel (secretaris),

Nadere informatie

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN

Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Voedingssupplementen Consumentenonderzoek NPN Management summary Schuttelaar & Partners 001-01.ppt december 00 Marieke Gaus Context en doel van het onderzoek Doel onderzoek Het onderzoek wordt uitgevoerd

Nadere informatie

Medisch farmaceutisch overleg voor de

Medisch farmaceutisch overleg voor de Medisch farmaceutisch overleg voor de huisarts om je rol in de eerste lijn te versterken Medisch Farmaceutisch Overleg Een MFO (medisch farmaceutisch overleg) wordt georganiseerd om de multidisciplinaire

Nadere informatie

Methotrexaat. Poli Reumatologie

Methotrexaat. Poli Reumatologie 00 Methotrexaat Poli Reumatologie 1 U heeft in overleg met uw arts besloten Methotrexaat te gaan gebruiken. Deze folder geeft informatie over dit geneesmiddel. Heeft u na het lezen nog vragen dan kunt

Nadere informatie

Overleg als opstap naar betere multidisciplinaire samenwerking. Apr. Carolien Bogaerts Manager Farmaceutische Zorg, KOVAG

Overleg als opstap naar betere multidisciplinaire samenwerking. Apr. Carolien Bogaerts Manager Farmaceutische Zorg, KOVAG Overleg als opstap naar betere multidisciplinaire samenwerking Apr. Carolien Bogaerts Manager Farmaceutische Zorg, KOVAG Agenda 1. Kwaliteitsbevorderend programma Valpreventie: het verband tussen psychofarmaca

Nadere informatie

Methotrexaat bij reumatische aandoeningen. Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis

Methotrexaat bij reumatische aandoeningen. Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis Methotrexaat bij reumatische aandoeningen Maatschap Interne Geneeskunde IJsselland Ziekenhuis Inleiding U heeft van uw behandelend arts het medicijn methotrexaat voorgeschreven gekregen. Om dit medicijn

Nadere informatie

6. Wachtdienstregeling. Inleiding. SUGGESTIEvragen

6. Wachtdienstregeling. Inleiding. SUGGESTIEvragen 6. Wachtdienstregeling Inleiding Huisartsen en apothekers moeten de continuïteit van zorg verzekeren, ze zijn beiden dan ook wettelijk, moreel en deontologisch verplicht om deel te nemen aan de wachtdienst.

Nadere informatie

Zelfevaluatie hoofdstuk Huisapotheker

Zelfevaluatie hoofdstuk Huisapotheker Vragenlijst: Deze tool laat u toe om door middel van een aantal vragen een balans op te maken van de kwaliteit binnen uw apotheek, teneinde deze waar nodig te verbeteren. Kies bij elke vraag het meest

Nadere informatie

Zwangerschapsvaccinatie: kennis en houding van zwangeren en hun apotheker

Zwangerschapsvaccinatie: kennis en houding van zwangeren en hun apotheker Zwangerschapsvaccinatie: kennis en houding van zwangeren en hun apotheker Masterthesis Farmaceutische Zorg Lotte De Ren Promotor: Prof. Dr. Apr. Guido De Meyer 2 1. Aanbevolen vaccins: kinkhoest Kinkhoest

Nadere informatie

Jouw rechten en plichten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Jouw rechten en plichten. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Jouw rechten en plichten Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Recht op informatie over medicijnen 4 Spreekkamer 5 Ophalen van medicijnen 6 Verplicht

Nadere informatie

Nieuwe educatieverstrekkingen diabetes type 2 Vanaf 1 mei 2018 treedt een nieuwe regelgeving in werking voor de voortrajecten en zorgtrajecten.

Nieuwe educatieverstrekkingen diabetes type 2 Vanaf 1 mei 2018 treedt een nieuwe regelgeving in werking voor de voortrajecten en zorgtrajecten. Nieuwe educatieverstrekkingen diabetes type 2 Vanaf 1 mei 2018 treedt een nieuwe regelgeving in werking voor de voortrajecten en zorgtrajecten. Zorgtraject De patiënt heeft recht op 5 educatiemomenten.

Nadere informatie

Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH) voor zwangeren

Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH) voor zwangeren Pagina 1 / 5 Aanbevolen Dagelijks Hoeveelheden (ADH) voor zwangeren Energie Energie De basaal stofwisseling neemt tijdens de zwangerschap geleidelijk toe. Aan het eind van de zwangerschap is de basaal

Nadere informatie

Sulfasalazine Salazopyrine

Sulfasalazine Salazopyrine Sulfasalazine Salazopyrine Ziekenhuis Gelderse Vallei Het doel van deze folder is u praktische informatie te geven over het nieuwe medicijn dat u gaat gebruiken: sulfasalazine. Hoe werkt sulfasalazine?

Nadere informatie

ACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie

ACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie ACHIL: evaluatie van de zorgtrajecten diabetes mellitus type 2 en chronische nierinsufficiëntie Achil Phase 1 (2009-2013). Ambulatory Care Health Information Laboratory Feedback rapport Lokale Multidisciplinaire

Nadere informatie

HET BIJZONDER SOLIDARITEITSFONDS

HET BIJZONDER SOLIDARITEITSFONDS HET BIJZONDER SOLIDARITEITSFONDS Viviane Gendreike Anne-Marie Van Campenhout 11 december 2007 1 PROGRAMMA 1. Het Bijzonder Solidariteitsfonds (BSF): wat, voor wie? 2. In welke gevallen kunt u een beroep

Nadere informatie

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013

FoodSteps - diabetes in beweging 28/10/2013 FoodSteps - diabetes in beweging Wat is diabetes Symptomen Gevolgen Behandeling 5% van de bevolking heeft diabetes (= 1 op 20) Zuid West-Vlaanderen: 15 000 Verwachting komende jaar: x 2 (= 1 op 10) Pancreas

Nadere informatie

(Ibuprofenum) Ibuprofen 200 mg (als L-argininezout), L-arginine, natriumbicarbonaat, natriumsaccharine, aspartaam, saccharose, munt-aroma.

(Ibuprofenum) Ibuprofen 200 mg (als L-argininezout), L-arginine, natriumbicarbonaat, natriumsaccharine, aspartaam, saccharose, munt-aroma. BIJSLUITER VOOR HET PUBLIEK: SPIDIFEN 200, zakjes (Ibuprofenum) BENAMING SPIDIFEN 200, zakjes (Ibuprofenum) SAMENSTELLING Ibuprofen 200 mg (als L-argininezout), L-arginine, natriumbicarbonaat, natriumsaccharine,

Nadere informatie

IN 2016 IN ÉÉN KEER LID VAN BAF ÉN IPSA

IN 2016 IN ÉÉN KEER LID VAN BAF ÉN IPSA IN 2016 IN ÉÉN KEER LID VAN BAF ÉN IPSA Beste collega Beste BAF-lid Het einde van het jaar komt in zicht Tijd om je lidmaatschappen te hernieuwen. Dit jaar kan je in één keer je lidmaatschap voor BAF én

Nadere informatie

Vitaminen en mineralen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg

Vitaminen en mineralen. Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies. Jouw gezondheid is onze zorg Vitaminen en mineralen Vraag je Alphega apotheek om meer informatie en advies Jouw gezondheid is onze zorg Inhoud Vitaminen 3 Mineralen 4 Voeding 4 Dagelijkse behoefte 4 Wanneer extra vitaminen gebruiken

Nadere informatie

Ontdek onze. abonnementsformules 2016. Ontdek onze. abonnementsformules 2016. www.apb.be. www.apb.be

Ontdek onze. abonnementsformules 2016. Ontdek onze. abonnementsformules 2016. www.apb.be. www.apb.be Ontdek onze abonnementsformules 2016 www.apb.be Ontdek onze abonnementsformules 2016 www.apb.be Basic Bent u op zoek naar beknopte en betrouwbare basisinformatie over de sector van de officina-apotheken?

Nadere informatie

Apotheek Casa Cura. Welkom bij uw apotheek waar u centraal staat!

Apotheek Casa Cura. Welkom bij uw apotheek waar u centraal staat! Apotheek Casa Cura Welkom bij uw apotheek waar u centraal staat! www.apotheekcasacura.nl Apotheek Casa Cura Apotheek Casa Cura is een cliëntgerichte en kwaliteitsbewuste organisatie die het als haar taak

Nadere informatie

METHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS

METHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS METHOTREXAAT BIJ REUMATISCHE AANDOENINGEN FRANCISCUS GASTHUIS Inleiding Deze folder is bestemd voor patiënten (en hun naasten) die door de behandelend arts methotrexaat voorgeschreven hebben gekregen.

Nadere informatie

De realisatie van uw eigen Kwaliteitshandboek

De realisatie van uw eigen Kwaliteitshandboek De realisatie van uw eigen Kwaliteitshandboek Hoe ondersteunt de BV mij hierin? KB 2009: implementatie Hoe begin IK eraan? KB 2009: Onderrichtingen der apothekers = wettekst van 20 pagina s + 5 bijlagen

Nadere informatie

RIJBEWIJS WETGEVING, VERZEKERINGEN HOE IS HET NU?

RIJBEWIJS WETGEVING, VERZEKERINGEN HOE IS HET NU? RIJBEWIJS WETGEVING, VERZEKERINGEN HOE IS HET NU? 2 Aangepast rijbewijs: algemeen Een aangepast rijbewijs is een rijbewijs met welbepaalde geldigheidsduur Reden van beperking wordt niet vermeld op het

Nadere informatie

Stappenplan voor het zorgtraject chronische nierinsufficiëntie

Stappenplan voor het zorgtraject chronische nierinsufficiëntie Stappenplan voor het zorgtraject chronische nierinsufficiëntie Informatie voor patiënten November 2010 In samenwerking met zorgtrajectpromotoren Uw gegevens Naam: Adres:... TelefoonGSM: Emailadres: Samenvatting

Nadere informatie

PROSCAR 5 mg, filmomhulde tabletten (finasteride)

PROSCAR 5 mg, filmomhulde tabletten (finasteride) Lees de hele bijsluiter aandachtig door alvorens dit geneesmiddel te gebruiken. Bewaar deze bijsluiter, misschien heeft u hem nog een keer nodig. Raadpleeg uw arts of apotheker, als u aanvullende vragen

Nadere informatie

Terugbetaling zuurstof vanaf 1 juli 2012

Terugbetaling zuurstof vanaf 1 juli 2012 1 Terugbetaling zuurstof vanaf 1 juli 2012 Vanaf 1 juli 2012 verandert de reglementering voor de terugbetaling van zuurstoftherapie grondig. De nieuwe regels zijn gebaseerd op wetenschappelijke richtlijnen

Nadere informatie

Patiënteninformatie. Apremilast (Otezla ) Voorgeschreven door de reumatoloog

Patiënteninformatie. Apremilast (Otezla ) Voorgeschreven door de reumatoloog Patiënteninformatie Apremilast (Otezla ) Voorgeschreven door de reumatoloog Inhoud Inleiding...3 Werking en toepassing..3 Het gebruik van Apremilast.....4 Bijwerkingen...5 Controle......6 Vruchtbaarheid,

Nadere informatie

Mijn kind heeft diarree

Mijn kind heeft diarree Mijn kind heeft diarree Beste ouders, Uw kind heeft diarree. In deze brochure vindt u een antwoord op de meeste vragen en ook praktische tips, opdat dit tijdelijk ongemak u geen onnodige hoofdbrekens zou

Nadere informatie

Osteoporose. Forte. Om je te ondersteunen in de dagelijkse inname van calcium/vitamine D3. Je vraag & antwoord -gids

Osteoporose. Forte. Om je te ondersteunen in de dagelijkse inname van calcium/vitamine D3. Je vraag & antwoord -gids Osteoporose Je vraag & antwoord -gids Forte citroen 1000 mg/800 I.E. Om je te ondersteunen in de dagelijkse inname van calcium/vitamine D3 Waarom calcium/vitamine D 3? Osteoporose ontstaat wanneer meer

Nadere informatie

WG IKZ. Vergadering 19/05/2010 Huis der apothekers 20.30u. Vergadering

WG IKZ. Vergadering 19/05/2010 Huis der apothekers 20.30u. Vergadering WG IKZ Vergadering 19/05/2010 Huis der apothekers 20.30u Vergadering Aanwezig: Bieke, Veerle, Rein, Rudi, Luc, Lieve, Ann en Jo Verontschuldigd: Lieven Start vergadering: 20.30u Einde vergadering: 22.45u

Nadere informatie

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid»

Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid» Sectoraal Comité van de Sociale Zekerheid en van de Gezondheid Afdeling «Gezondheid» SCSZG/11/134 BERAADSLAGING NR 11/088 VAN 18 OKTOBER 2011 MET BETREKKING TOT DE NOTA BETREFFENDE DE ELEKTRONISCHE BEWIJSMIDDELEN

Nadere informatie

Informatiebrochure Oncologisch Centrum

Informatiebrochure Oncologisch Centrum Informatiebrochure Oncologisch Centrum Oncologisch Centrum 3 We werken samen aan uw gezondheid De laatste jaren is de kennis over de behandeling van kanker sterk toegenomen. Enerzijds heeft dit geleid

Nadere informatie

R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering

R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering R.I.Z.I.V. Rijksinstituut voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering Geneeskundige Verzorging Omzendbrief VI nr 2009/319 van 3 augustus 2009 10/320 Van toepassing vanaf 27 juli 2009 Vervangt omzendbrief

Nadere informatie