Alcoa Foundation cheque voor natin

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Alcoa Foundation cheque voor natin"

Transcriptie

1 25 januari e jaargang no. 02 Alcoa Foundation cheque voor natin Op 15 januari jongstleden heeft het Natuurtechnisch Instituut (NATIN) een cheque van US$ mogen ontvangen van Alcoa Foundation voor de aanschaf van apparaten en glaswerken voor de twee laboratoria van de studierichting Chemisch Analist. Met de financiering van dit project zal het NATIN in staat zijn om een gedegen scheikundeprakticumprogramma uit te voeren. Hiermee wordt geïnvesteerd in de toekomst van bijkans 280 leerlingen van deze studierichting. Alvorens dit project werd goedgekeurd, is op 13 en 15 november volgens de procedures een inspectie gedaan door Suralco onder leiding van Frank Kroes, Laboratory Superintendent, samen met Navin Chotkan en Wendy Soetoredjo, beide Sr. Laboratory Technicians. Op de dag van de inspectie is er een nieuwe Spectrofotometer overhandigd. In navolging van deze inspectie, hebben enkele Laboratoriummedewerkers (afgestudeerden van het NATIN) van Suralco het Lindsey Donokarijo, Public Relations and Communications Supervisor, overhandigt de cheque aan de heer D. Abeleven in het bijzijn van mevrouw C. Tikart initiatief genomen om als vrijwilligers samen met de scheikundedocenten, schoonmaakwerkzaamheden te verrichten. Dit was één van de aanbevelingen gedaan aan de school na de inspectie. Het chemisch laboratorium werd tijdens deze werkzaamheden volledig ontruimd van oude materialen en meubilair. Ook werd er 680 kg oud ijzer verzameld. Onze Suralco werknemers namen het initiatief dit te verkopen aan de ondernemer COBO en de opbrengst aan de school te geven. De truck waarmee het oud materiaal werd vervoerd, was door Suralco s Civil Maintenance department ter beschikking gesteld. Schoonmaakwerkzaamheden in het Laboratorium van Natin De waarnemend directeur, de heer D. Abeleven en de richtingscoördinator, mevrouw C. Tikart, waren dus dubbel verrast met de giften. Niet alleen mochten zij een cheque ontvangen van Wendy Soetoredjo voor 1

2 de opbrengsten van het oud ijzer verkocht aan COBO, maar hebben zij ook een cheque van Alcoa Foundation in ontvangst mogen nemen. Ik ben heel erg blij en zelfs verrast, omdat ten eerste Alcoa Foundation heel snel heeft gereageerd op ons verzoek en ten tweede had ik niet verwacht dat het oud ijzer kon worden verkocht, omdat dit volgens planning weggegooid zou worden, zegt de heer Abeleven. Ik zal samen met mijn team ervoor zorgen dat ons equipment up to standards blijft en hoop dat de samenwerking tussen Suralco en NATIN gecontinueerd mag worden. Hij gaf verder aan het op prijs te stellen als de Alcoa Foundation de deuren open blijft houden voor zijn instituut. Enkele studenten van de studierichting Chemisch Analist, geflankeerd door werknemers van Suralco en Natin personeel Alcoa Foundation cheque voor Crash Programma ADEK Op 15 januari mocht de heer Allan Li Fo Sjoe, waarnemend voorzitter van het Bestuur van de Anton de Kom Universiteit van Suriname (ADEK), ook een Alcoa Foundation cheque ontvangen ter waarde van US$ van Lindsey Donokarijo, Public Relations and Communications Supervisor, voor het project Strengthening of Education and Research Capacities at the Department of Geology and Mining. Dit bedrag vloeit voort uit een multiple year grant groot US$ , welke in vier jaren aan het instituut is verstrekt. De eerste cheque werd overhandigd in 2004 en de laatste op 15 januari jongstleden. Het doel van het project is om in het licht van internationalisering een Bachelor-/ Mastersysteem te introduceren binnen de afdeling Geologie en Mijnbouw van de Anton de Kom Universiteit. Daarbij is er een Crash Programma ontwikkeld waarbij er nauw wordt samengewerkt met verschillende universiteiten in Nederland waaronder de Vrije Universiteit Amsterdam en de Delft Technologische Universiteit. In verband met dit project, zijn er 6 studenten geselecteerd die met een studiebeurs een MSc.-studie mogen doen. De eerste studenten worden eind 2008 in Suriname verwacht met een positief eindresultaat. Met de studenten wordt er regelmatig contact gehouden en worden ze waar nodig ook ondersteund en begeleid door de heer Theo Wong, Extraordinary Professor van de Department of Geology and Mining. Verder moeten de studenten hun studieresultaten regelmatig opsturen naar hun richtingscoördinator, de heer Ewald Poetisi die vanuit ADEK het project coördineert. De heer Li Fo Sjoe stelt de samenwerking met Alcoa zeer op prijs en hoopt deze verder uit te breiden. V.l.n.r. Ewald Poetisi, Allan Li Fo Sjoe, Lindsey Donokarijo en Ramon Finkie (docent) De sponsors van dit project zijn Alcoa Foundation, BHP Billiton, N.V. Staatsolie en Cambior. 2

3 Nieuwjaarswensen Al het vuurwerk is afgeschoten en hopelijk zijn al de boze geesten van 2007 weggejaagd. We hebben onze families, vrienden, kennissen en collega s van harte geluk toegewenst voor Ook van mijn kant hoop ik dat voor iedereen zijn of haar wensen voor het nieuwe jaar mogen uitkomen. Maar wensen en geluk kan men soms wel een beetje bijsturen. En dat is waar goede voornemens inkomen. In 2008 kunnen we ons voornemen goed te zorgen voor onze collega s. We kunnen dingen die wij beter kennen aanleren aan nieuwe collega s. We kunnen meedelen in hun problemen en meehelpen die op te lossen. We kunnen ze wijzen op veiligheidsrisico s, zowel in de werksfeer als prive. En last but not least we kunnen aardig zijn tegenover ze. Ik ben ervan overtuigd dat waneer we dit alles doen, we dan ook meehelpen aan dat beetje extra geluk in Jan Vandenbergh EHS Manager Het streven naar Gezonde werkers, die veilig werken is mijn motto voor 2008 en we zullen en ons veel meer moeten focussen op goede training, waarbij mensen werk doen waar ze goed voor getraind zijn. De training wordt afgesloten met een test, zowel theoretisch als praktisch, waarbij de vaardigheden en veilige handelingen deel van zijn. Het geheel wordt afgesloten met een rating voor de getoonde vaardigheden. Armand Tjong a Hung Maintenance Manager Het jaar 2007 is een gepasseerd station met heel goede resultaten dankzij de geweldige inzet van u allen. Gefeliciteerd en bedankt daarvoor. De successen van 2007 zijn de bouwstenen van ons verdere groei en van onze fouten moeten we leren. Good enough is not good enough. Better is what counts! 2008 is een nieuw jaar met heel veel challenges en opportunities die we gezamenlijk zeker aankunnen. Ik wens een ieder een veilig en gelukkig 2008 en bovenal dat elke dag, elk uur en elke minuut in goede gezondheidheid een goede reden is om succes te vieren. John Lieuw Hie Power Manager Verkeerswijziging Argosroad/Gritblastterrein De verkeerssituatie op de hoek van de Argosroad en het Gritblastterrein is per 15 januari 2008 gewijzigd. Het stopbord van de Argosroad is verplaatst naar de weg die leidt naar het Gritblastterrein. Het verkeer komende van het Gritblastterrein zal nu moeten stoppen alvorens op de hoofdweg in te slaan. Wees a.u.b. voorzichtig bij het naderen van deze kruising! Oude situatie vanuit de Argosroad Nieuwe situatie vanuit het Gritblastterrein 3

4 Drinkwater van Suralco Onder drinkwater wordt water verstaan dat geschikt is voor menselijke consumptie. Hiermee wordt meestal leidingwater bedoeld. Winning en zuivering Grondwater is regenwater dat diep - tussen de 30 en 200 mtr - in de grond is gezakt en zich heeft verzameld in water bronnen. Het water komt via een zandlaag in de bronnen. Deze zandlaag fungeert als een filter, maar het moet nog wel behandeld worden voordat het geschikt is als drinkwater. Grondwater bij de Suralco wordt verkregen uit bronnen die liggen op een diepte van ongeveer meter. De ph (zuurtegraad) ligt tussen 4 en 5 en wordt voor consumptie opgevoerd naar een ph van 7.5, de internationale standaard voorgeschreven door de WHO. Daarnaast bevat bronwater ook mineralen en metalen. Grondwater of bronwater wordt te Paranam door de afdeling Powerhouse gezuiverd voor gebruik. Hierbij wordt er onderscheid gemaakt tussen potable water (drinkwater) en proceswater (dit is bronwater dat gebruikt wordt voor procesdoeleinden, bijv. in de koeltorens, aanmaak van condensaat etc.). meet system. Om de twee weken worden op verschillende tappunten, verspreid over de Plant, drinkwater monsters genomen waarbij er analyse naar bacteriële verontreiniging wordt gedaan. Waterverbruik Dagelijks wordt er ongeveer 400 gpm (2 miljoen liters per dag) aan drinkwater geconsumeerd door Suralco en derden (bewoners van oude Paranam Labor village, scholen en contractorbedrijven in de omgeving). Voor procesdoeleinden wordt er nog eens 250 gpm bronwater gebruikt. Hoewel er over het algemeen voldoende water in Suriname is, moet we de toekomst voor ogen houden en proberen het waterverbruik terug te dringen, om het milieu te sparen. Waterverbruikbesparende oplossingen zorgen er namelijk voor dat het (relatieve) waterverbruik langzaam terugloopt. Enkele voorbeelden hiervan zijn een waterbesparende douchekop, een waterzuinige wasmachine, een regenton plaatsen om de planten in de tuin regenwater te geven en voor de autowas, en het zo snel mogelijk verhelpen van lekkages aan leidingen, kranen etc. Op Paranam is het de Thermal Power plant (Powerhouse) en op Afobaka de Hydro Power plant die ervoor zorgen dat dit bronwater gereed gemaakt wordt voor consumptie. Daartoe ondergaat dit bronwater een aantal behandelingen. Allereerst wordt het bronwater door middel van pompen naar de water treatment plant getransporteerd. Daar wordt het eerst belucht in een beluchtinginstallatie om verscheidene stoffen zoals koolzuurgas, waterstofsulfide en andere geuren te verwijderen. Vervolgens wordt het water gefiltreerd door een filterbed om metalen zoals ijzer te verwijderen. Er wordt caustic soda (speciaal geproduceerd voor drinkwater) toegevoegd om de ph naar een waarde van 7.5 te brengen, zodat het water een neutrale smaak krijgt. Om het water bacterievrij te maken en te houden wordt dan een chlooroplossing toegevoegd. Het gaat om een zeer lichte dosis die zeer effectief bacteriën doodt, maar niet schadelijk is voor de mens. Chloor geeft een duidelijke geur aan het water. Controle De afdeling Thermal Power is verantwoordelijk voor de levering van drinkwater en controleert op regelmatige basis of het water voldoet aan de WHO (internationale) standaarden. Dit doet zij op verschillende manieren en houdt de WHO richtlijnen aan. Het toevoegen van caustic soda en chloor is een geautomatiseerd systeem en wordt online in de gaten gehouden. Bij elke shift worden er manueel metingen uitgevoerd ter verificatie van het online Het totale waterverbruik te Paranam is aanzienlijk vermindert door hergebruik van afvalwater en door het nemen van andere maatregelen Klachten Het leveren van gezond drinkwater waarvan de kwaliteit voldoet aan internationale standaarden is ons uitgangspunt. Indien u als consument verandering in de waterkwaliteit opmerkt, verzoeken wij u deze meteen door te geven aan de verantwoordelijken, in dit geval de Thermal Power Plant shift voorman en wel op ext 393 of 335 op Paranam en op ext 258/ 244 /216 als u zich op Afobaka bevindt. Zij zullen dan nagaan of er iets aan de hand is. Bron: Suralco Drinkwater Management Plan

5 Standaardisatie van vergaderingen en veldbezoeken Zoals reeds vermeld in de nieuwjaarsboodschap van onze Refinery manager, Peter de Wit, zal 2008 voornamelijk in het teken staan van standaardisatie op velerlei gebieden. Er is ondertussen een start gemaakt met het in kaart brengen van de vergaderingen en de veldbezoeken die zullen worden uitgevoerd in de Refinery. Deze vergaderingen en veldbezoeken zijn nu overzichtelijk ingeroosterd voor alle Refinery afdelingen. Dit proces zal zorgdragen voor meer transparantie; een ieder is dan op de hoogte op welk tijdstip, welke vergadering en welk veldbezoek gaande is. Dit brengt met zich mee dat het ook mogelijk wordt om de werkschema s van de managers aan te passen naar de behoefte van de Refinery. Middels dit proces wordt er ook invulling gegeven aan het helpchain-concept, waarbij de leidinggevenden veel vaker op de werkvloer zullen zijn om met de medewerkers van gedachten te wisselen over continuous improvement, het steeds verder verbeteren van de aktiviteiten die we met z n allen dagelijks uitvoeren. Tijdens de veldbezoeken zal ook een ander concept namelijk 3 in a row worden gehanteerd, wat niets anders inhoudt dan dat er drie lagen uit de organisatie gezamenlijk het veld ingaan om doelgericht inspecties te doen. Een voorbeeld van 3 lagen uit de organisatie is de production manager, de department head en een maintenance voorman. Het doel van dit concept is, dat tijdens het veldbezoek de productie manager nagaat in hoeverre de beoogde doelen zijn gerealiseerd. Vervolgens legt de department head uit hoe invulling is gegeven aan het beleid met betrekking tot het specifieke onderwerp. De voorman op zijn beurt doet zijn verhaal over hoe het er in het veld aan toegaat en wat de eventuele barrières zijn in de uitvoering. Er kunnen dan terstond gezamenlijk beslissingen genomen worden om deze barrières op te heffen. Ondertussen zijn de Services en de meeste Administratieve afdelingen druk doende, hun vergaderingsstructuur volgens het nieuwe concept uit te werken. 5

6 overnemen, omdat hij de mening is toegedaan dat zij ook een kans moeten krijgen in de maatschappij. Vandaar dat hij heeft besloten om nog 5 jaren te werken. Ik denk dat ik na deze vijf jaren mijn bijdrage heb geleverd en kan ik na 35 dienstjaren met Gods wil me verder gaan richten op mijn sociaal leven. Soewartemin Soemopawiro is deze week in de schijnwerpers van de rubriek Portret van een Suralconiër. Hij is ruim 30 jaar in dienst bij Suralco en bekleedt de functie van Master General Mechanic. Soemo, zoals hij bekend staat bij zijn collega s, is werkzaam op de afdeling Clarification. Hij deed zijn intrede als Apprentice Mechanic op de Service afdeling, die vroeger departement 51 en 52 heette. Na twee jaren gewerkt te hebben maakte hij zijn eerste promotie, Third Class Mechanic. Maar het bleef niet bij deze promotie, want er volgden nog meer. Zo werd hij gepromoot tot Second Class Mechanic en groeide hij uiteindelijk in de functie van Master General Mechanic. Met zijn groep bestaande uit 22 mannen, waarvan hij crewleader is, zijn zij dagelijks belast met de onderhoudswerkzaamheden in Clarification. Hieronder vallen de press building, thickeners, mudtrough en de piping. Los van deze werkzaamheden is het ook zijn taak om de gewerkte uren van de mannen te registreren. Soemo is heel blij met zijn crew, vooral als ze het werk af hebben binnen de afgesproken tijd. We zijn op deze afdeling goed op elkaar afgestemd en dat maakt het werken heel erg aangenaam, vertelt hij. Hij ziet graag jongeren het werk van hem Soemo is vader van drie kinderen, waarvan de oudste 26 jaar is en de jongste 21. Vanaf dag één toen hij hoorde dat hij uiteindelijk vader werd, kon hij zijn oren niet geloven. Ik was heel blij omdat ik allang een kind wilde hebben. Vandaar dat het ook een hele belevenis was voor hem toen zijn eerste kind uiteindelijk werd geboren. Ik wist dat het uiteindelijk tijd werd dat ik papa genoemd zou worden. Hij weet eigenlijk heel goed waarom hij landbouw tot een van zijn hobby s heeft gemaakt. Als je in een district woont is planten het beste wat je kan doen. Dat is ook te merken want hij is al langer dan 25 jaren bezig met het bewerken van zijn landbouwareaal. Dit doet hij elke dag nadat hij van Suralco thuis komt. Als ik na het werk niet in huis te vinden ben, dan ben ik bezig mijn landbouwareaal te bewerken. Naast landbouw, kan hij ook af en toe gaan hengelen, naar de radio luisteren en ook voor de televisie zitten. Op de vraag wat hij zou doen als hij op de stoel van een manager zou zitten, gaf hij als antwoord: Op de eerste plaats zou ik de suggesties van arbeiders beter waarderen en niet in de wind slaan. Ik vind persoonlijk dat er arbeiders zijn die goede ideeën hebben, maar er wordt jammer genoeg niet naar hen geluisterd. En dit is het enige dat me hindert bij Suralco. 6

7 50 jaar brokopondo overeenkomst De Brokopondo Overeenkomst bestaat op 27 januari aanstaande 50 jaar. Met de ondertekening van deze overeenkomst in 1958 kon de bouw van de waterkrachtcentrale te Afobaka gestart worden, waardoor relatief goedkope hydro-energie voor Suriname van de grond kon komen. Op 4 februari 1957 tekenden te Paramaribo, de Surinaamse regering en Alcoa een intentieverklaring, waarbij Alcoa, in ruil voor nieuwe en omvangrijke bauxietconcessies, een aluminiumsmelter zou bouwen. Suriname moest dan wel een dam construeren om hydro-energie op te wekken ten behoeve van de smelter. Deze opvallende verklaring, voorloper op de Brokopondo overeenkomst, waarbij een multinationale onderneming zich bereid verklaarde grondstoffen in een derdewereldland te verwerken, is uiteraard niet zonder meer tot stand gekomen. Over het algemeen waren dergelijke maatschappijen veel eerder geneigd slechts in andere ontwikkelde landen te investeren. In Suriname liep men al langer met de gedachte om bauxiet lokaal te verwerken tot aluinaarde en aluminium. Het grote probleem bij deze verwerking was de enorme hoeveelheid energie die nodig was om dit te kunnen doen. Aardolie werd toen nog niet gewonnen in Suriname, dus de meest voor de hand liggende oplossing was het gebruik van de waterrijke gebieden, om hydro-energie op te wekken. De onderhandelingen om te komen tot een definitieve overeenkomst begonnen kort na de ondertekening van de intentieverklaring. Aan het hoofd van de tafel zit gouverneur J. van Tilburg, links van hem de heer Laurence Litchfield en rechts van hem zit de heer dr. Johan Ferrier. Het waren langdurige bijeenkomsten, waarbij experts op diverse gebieden zoals de techniek, de financiën en juridische zaken over en weer werden geraadpleegd. Uitendelijk was het op 27 januari 1958 zover dat de regering van Suriname, in de persoon van Johan Ferrier, Minister-President, Gouverneur Jan van Tilburg en de Vice-president van Alcoa en President van Suralco, Laurence Litchfield jr., de overeenkomst ondertekenden. Deze markante gebeurtenis, kenmerkt zich als één van de belangrijkste in de geschiedenis van de Surinaamse economie in het algemeen en dat van Suralco in het bijzonder. Vandaag de dag is de impact van dit historisch feit nog steeds van eminent belang voor land en volk van Suriname op economisch als op sociaal-maatschappelijk gebied. Per 1 januari 2008 is Gregory Soerohardjo bij Suralco in dienst getreden. Gregory is aangesteld als Power System Operator bij de Falls Production Department, waar hij reeds 6 jaar als contractor heeft gewerkt. Hij zal rapporteren aan Wilfred Pinas. Wij wensen Gregory veel succes toe in zijn loopbaan. 7

8 8 Wat is HIV? HIV staat voor de afkorting Humaan Immunodeficientie Virus. Dit is het virus dat Aids (Acquired Immune Deficiency Syndrome) veroorzaakt en je immuunsysteem verzwakt. Je afweer is dan niet meer in staat om bepaalde ziekteverwekkers goed te bestrijden. Je kunt dan infecties krijgen, die normaal geen probleem opleveren voor de gezondheid. Als je HIV-positief bent, betekent dat niet dat je ook Aids hebt. De oorzaak van een HIV besmetting De virusdeeltjes komen bij een HIV-positief persoon voor in het bloed en andere lichaamsvloeistoffen (bijvoorbeeld hersenvocht en vocht uit de gewrichten) en bij besmette mannen ook in het sperma. Het HIV kan doorgegeven worden van een persoon naar een ander op het moment dat er contact is tussen het besmette bloed of sperma en een plek waar het virus het lichaam kan binnentreden. Een dergelijke plek kan een wondje of beschadiging zijn aan de huid of het slijmvlies. Het risico zit in het feit dat u vaak zelf niet op de hoogte bent van een kleine beschadiging. Is het virus reeds in het lichaam, dan vermenigvuldigt het zich heel snel door het overnemen van de CD4-cellen, ook wel witte bloedcellen genoemd. Na de overname zorgt de HIV ervoor dat de CD4-cellen nieuwe virussen maken. Als gevolg hiervan gaan de CD4-cellen dood. Hoe meer viruscopieën er ontstaan, hoe zwaarder het immuunsysteem zal worden aangetast. Via bloedonderzoek kan, door het aantal CD4-cellen te meten, bepaald worden hoe het staat met je afweer. Mensen die niet HIV-positief en gezond zijn, hebben 500 tot CD4-cellen per vierkante millimeter bloed. Wanneer bij regelmatige bepaling blijkt dat het aantal CD4-cellen in de loop van de tijd daalt, is dat een aanwijzing dat je weerstand afneemt. Mensen met Aids hebben minder dan 200 CD4-cellen. De gevolgen van een HIV-besmetting De gevolgen van een HIV-besmetting zijn in eerste instantie niet direct merkbaar. De HIV-positieve mensen zien er meestal gezond uit en voelen zich ook goed. Zonder behandeling zullen de meeste HIV-geïnfecteerde mensen op termijn Aids ontwikkelen. Het HIV heeft dan het afweersysteem zover aangetast dat simpele infecties, zoals een griepje, ernstige en zelfs fatale gevolgen voor de gezondheid hebben. Waarom testen op HIV? Als u in contact bent gekomen met vreemd bloed of als u een keer onveilige seks hebt gehad, gaat dat vaak gepaard met grote onzekerheid. U kunt blootgesteld zijn aan seksueel overdraagbare aandoeningen (SOA s) zoals HIV. Hoewel de kans op besmetting over het algemeen klein is, is deze toch aanwezig en de enige manier om er achter te komen of u nog steeds HIV-negatief bent, is door een HIV-test te doen. Door tijdig op de hoogte te zijn van het feit dat u HIV heeft, kunnen artsen het juiste moment vaststellen waarop met medicatie kan worden gestart. Hierdoor kan in veel gevallen worden voorkomen dat het HIV zijn schadelijke werk doet en dat de ziekte Aids zich ontwikkelt. Besmet zijn met HIV staat tegenwoordig niet meer gelijk aan het krijgen van allerlei aandoeningen met een zekere dood als gevolg. Wel betekent het dat een HIV-positief persoon met HIV moet leren leven. Naast dat het voor u zelf van belang is dat een HIV-infectie vroegtijdig wordt ontdekt, is het ook van belang voor andere mensen. Zonder dat u het weet kunt u andere mensen besmetten als u bijvoorbeeld onveilige seks heeft. Die mensen besmetten dan op hun beurt misschien weer andere mensen en zo kan er veel schade aangericht worden zonder dat u er weet van heeft. Waar kun je je testen? Naam Adres Tijd Kosten Stichting Maxi Linder Dermatologische Dienst Regionale Gezondheids Dienst Stichting Lobi Heerenstraat u 14.00u Tourtonnelaan u 14.00u Albina, Latour, La Vigilantia, Lelydorp en Flora 07.30u 14.00u Fajalobistraat u 14.00u Gratis Gratis Gratis SRD. 35 Suralco heeft op dit moment nog geen HIV/Aids-beleid. Vanaf 01 december 2005 is zij lid geworden van de SBC, Suriname Business Coalition Against HIV/Aids. Als SBC-lid heeft Suralco zich gecommitteerd om door middel van structurele programma s de preventie van HIV/Aids te bevorderen en de gevolgen op de werkplek te minimaliseren. Bron: en Nationaal Aids Programma

Besmetting met HIV Inleiding Wat is HIV Wat is AIDS

Besmetting met HIV Inleiding Wat is HIV Wat is AIDS Besmetting met HIV Inleiding Door een ongeluk, waarbij u mogelijk in contact bent gekomen met het bloed van iemand met HIV of AIDS, loopt u kans om met HIV besmet te raken. Juist bij een ongeluk gaat alles

Nadere informatie

Onderzoek Wereldproblemen en Seks

Onderzoek Wereldproblemen en Seks Onderzoek Wereldproblemen en Seks 1V Jongerenpanel 24 oktober 2014 Over dit onderzoek Aan dit online onderzoek in samenwerking met dance4life, gehouden van 15 tot en met 23 oktober 2014, deden 1641 jongeren

Nadere informatie

Werkstuk Maatschappijleer Aids

Werkstuk Maatschappijleer Aids Werkstuk Maatschappijleer Aids Werkstuk door een scholier 1699 woorden 21 oktober 2004 6,4 81 keer beoordeeld Vak Maatschappijleer Inleiding Ik hou mijn werkstuk over aids. Aids is een afkorting voor van

Nadere informatie

De leraar legt dit eerst uit, daarna maken de leerlingen deze vragen

De leraar legt dit eerst uit, daarna maken de leerlingen deze vragen ANTWOORDEN SEKSUALITEIT A3 Opdracht Anticonceptiepil 1,3,5 Test jezelf tijdens de les! De leraar legt dit eerst uit, daarna maken de leerlingen deze vragen OPDRACHTEN 1 tijdens de les 4 B 2 D 3 C 5 C 6

Nadere informatie

Ik ga jullie vertellen over het Noonan syndroom en wat dat betekent voor mij! Noonan Syndroom In 1963 is dit syndroom voor het eerst door Jacqueline Noonan ontdekt. Ze hebben daarom dit Syndroom naar haar

Nadere informatie

7. Wel of niet vertellen

7. Wel of niet vertellen Quizvragen hoofdstuk 6 1. Wanneer krijgt iemand een bloedtransfusie? 2. Hoe is het virus in jouw bloed terechtgekomen? 3. Komt een verkoudheid door de kou of door een virus? 4. Kan het virus in flesvoeding

Nadere informatie

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1

0-3 maanden zwanger. Zwanger. Deel 1 Zwanger Ik was voor het eerst zwanger. Ik voelde het meteen. Het kon gewoon niet anders. Het waren nog maar een paar cellen in mijn buik. Toch voelde ik het. Deel 1 0-3 maanden zwanger Veel te vroeg kocht

Nadere informatie

OPENBARE BIJEENKOMST Heropening van de Lelydorp I Bauxietmijn

OPENBARE BIJEENKOMST Heropening van de Lelydorp I Bauxietmijn OPENBARE BIJEENKOMST Heropening van de Lelydorp I Bauxietmijn October 2011 Programma 5 min. Welkom en mededelingen 5 min. Doel van de bijeenkomst en introductie 10 min. De voorgenomen Lelydorp 1 bauxietmijnproject

Nadere informatie

Resistentie tegen medicijnen. bij HIV-therapie

Resistentie tegen medicijnen. bij HIV-therapie Resistentie tegen medicijnen bij HIV-therapie Colofon De inhoud van deze brochure is met de grootst mogelijke zorg samengesteld. Aan eventuele fouten kunnen geen rechten worden ontleend. Bij gebruik van

Nadere informatie

Doorbraak in onderzoek naar ME

Doorbraak in onderzoek naar ME Doorbraak in onderzoek naar ME Gezaghebbende Amerikaanse overheidsinstanties hebben opnieuw bij MEpatiënten een virus aangetroffen. Al eerder berichtte EenVandaag over de ontdekking van het XMRV-virus

Nadere informatie

HET PARTNER-ONDERZOEK

HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie en geïnformeerde voor de HIV-positieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief;

Nadere informatie

Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b

Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b Gemeenteviering rond Jesaja 9:5b 1 Verkondiging Enkele kinderen vragen in de kerk: waarom vieren we kerst? En wat betekent het voor u? Reactie op de antwoorden Ja, waarom vieren we kerst? En wat betekent

Nadere informatie

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016

Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Mijn manier Onze wereld uitgedaagd. Welke rol speelt de ondernemer? - Bilderbergconferentie 2016 Hasmik Matevosyan, mode-onderzoekster Mode-industrie zonder verspilling Hasmik Matevosyan (1987) studeerde

Nadere informatie

2015 Wandelen voor Water. Rotary clubs: Almelo, Ambt Almelo, Rijssen, samen met Wilde Ganzen

2015 Wandelen voor Water. Rotary clubs: Almelo, Ambt Almelo, Rijssen, samen met Wilde Ganzen 2015 Wandelen voor Water Rotary clubs: Almelo, Ambt Almelo, Rijssen, Twenterand, Wierden, samen met Wilde Ganzen Wat gaan we vandaag doen? Wat is Wandelen voor Water? Hoe is het eigenlijk bij ons? Voor

Nadere informatie

Een vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak

Een vertrouwd thuis, een huiskamer zaterdag, 13 oktober 2012 00:00. Willem Braak Willem Braak Maandag 15 oktober start Opleidingscentrum Granbeeuw met een fundraiser voor een nieuw initiatief: Vrienden van Opleidingscentrum Granbeeuw. Het bedrijfsleven zal benaderd en aangemoedigd

Nadere informatie

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli?

Hoe gaat het in z n werk daar? Wat is er anders dan een gewone poli? INTERVIEW d.d. 28 december 2009 Coeliakiepoli Op het interview-wenslijstje van Nynke en Zara staat Dr. Luisa Mearin. Zij is kinderarts MDL in het LUMC te Leiden en heeft als eerste met haar collega s in

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Multisectorale aanpak moet tij hiv/aids keren

Multisectorale aanpak moet tij hiv/aids keren SURINAME BUSINESS COALITION against HIV/AIDS SURINAME BUSINESS COALITION AGAINST HIV/AIDS Nr. 1 Juni 2006 Multisectorale aanpak moet tij hiv/aids keren De hiv/aids-epidemie vormt een grote bedreiging voor

Nadere informatie

Onderzoek Veilig of niet?

Onderzoek Veilig of niet? Onderzoek Veilig of niet? 06 februari 2013 Over het onderzoek Aan dit online onderzoek, gehouden van 24 januari tot 04 februari 2013, deden 2.261 jongeren mee. Het onderzoek is gehouden in samenwerking

Nadere informatie

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger!

Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Psychisch verzuim voorkomen kán! Zo werk je prettiger! Vooraf Psychisch verzuim Problemen. Op het werk of privé. Die Psychisch verzuim is ziekteverzuim vanwege hebben we allemaal wel eens. Uw psychische

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee?

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee? Inhoud Inleiding Voor Wie is ZEEF? Wat kan ik op ZEEF vinden? Hoe werkt ZEEF voor een bezoeker? Hoe werkt ZEEF voor een expert? Voordelen ZEEF Nadelen ZEEF Conclusie ZEEF Eigen ervaringen met ZEEF Bronnen

Nadere informatie

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7 1 Vera Kleuskens groep 7 Inhoudsopgave Voorwoord... 3 Inleiding... 4 1. Wat is E.H.B.O... 5 2. E.H.B.O. vereniging... 6 3. Cursus... 7+8+9 4. Reanimatie en A.E.D....

Nadere informatie

Jezus vertelt, dat God onze Vader is

Jezus vertelt, dat God onze Vader is Eerste Communieproject 26 Jezus vertelt, dat God onze Vader is Jezus als leraar In les 4 hebben we gezien dat Jezus wordt geboren. De engelen zeggen: Hij is de Redder van de wereld. Maar nu is Jezus groot.

Nadere informatie

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO

Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Portret van H. Gerealiseerd door H. en Linde Stael In samenwerking met het SIHO Dit portret gaat over H., een vrouw die met een evoluerende spierziekte nog lang voor de klas heeft gestaan in het lager

Nadere informatie

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen

Neus correctie 2012. Aanleiding. Intake gesprek. Stap 1: Wat gaan we doen Neus correctie 2012 Aanleiding Al een tijdje heb ik last van mijn neus. Als kind van een jaar of 5 kreeg ik een schep tegen mijn neus, wat er waarschijnlijk voor heeft gezorgd dat mijn neus brak. Als kind

Nadere informatie

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties

Deel het leven Johannes 4:1-30 & 39-42 7 december 2014 Thema 4: Gebroken relaties Preek Gemeente van Christus, Het staat er een beetje verdwaald in dit hoofdstuk De opmerking dat ook Jezus doopte en leerlingen maakte. Het is een soort zwerfkei, je leest er ook snel overheen. Want daarna

Nadere informatie

Werkstuk ANW Aids 6,7. Werkstuk door een scholier 1519 woorden 25 mei keer beoordeeld. Wat is aids precies?

Werkstuk ANW Aids 6,7. Werkstuk door een scholier 1519 woorden 25 mei keer beoordeeld. Wat is aids precies? Werkstuk ANW Aids Werkstuk door een scholier 1519 woorden 25 mei 2005 6,7 37 keer beoordeeld Vak Methode ANW Solar Wat is aids precies? Aids is een ziekte die ontstaat door een virus genaamd: HIV. HIV

Nadere informatie

Bloed Geven en Krijgen vmbo-kgt okt 2013

Bloed Geven en Krijgen vmbo-kgt okt 2013 Bloed Geven en Krijgen vmbo-kgt okt 2013 Ieder jaar geven zo n 400.000 Nederlanders bloed; zij zijn bloeddonor. Samen geven zij ongeveer 900.000 liter bloed per jaar. Dat is belangrijk, want dagelijks

Nadere informatie

Programs By Harold Koning Dynamic Wellness Strategies, Florida, USA

Programs By Harold Koning Dynamic Wellness Strategies, Florida, USA Programs By Harold Koning Dynamic Wellness Strategies, Florida, USA Koosstraat 11, Paramaribo, Suriname +597 8513124 www.withincoaching.net info@withincoaching.net Find us on Facebook Welkom! Geachte geïnteresseerde,

Nadere informatie

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering

Samenvatting rapportage. Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid. Contractcatering Samenvatting rapportage Baan je toekomst: werken aan duurzame inzetbaarheid Contractcatering In samenwerking met: Rijnland Advies 1 Inleiding Even terugkijken.. De komende jaren verandert de arbeidsmarkt

Nadere informatie

6,9. Werkstuk door een scholier 1909 woorden 27 juni keer beoordeeld. Wat is Aids?

6,9. Werkstuk door een scholier 1909 woorden 27 juni keer beoordeeld. Wat is Aids? Werkstuk door een scholier 1909 woorden 27 juni 2004 6,9 17 keer beoordeeld Vak ANW Wat is Aids? Het Aids-virus, dat staat voor aquired immune deficiency syndrome, wordt veroorzaakt door het HIV-virus.

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Hiv behandelcentrum

Veelgestelde vragen Hiv behandelcentrum - Waar kan ik me laten testen op een seksueel overdraagbare aandoening (soa)? U kunt zich via uw eigen huisarts laten onderzoeken op soa. Ook kunt u contact opnemen met de soapoli van de GGD. http://www.ggdbzo.nl/informatie/seksualiteit/paginas/soa

Nadere informatie

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven.

Water Egypte. In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Water Egypte In elk land hebben mensen hun eigen gewoontes. Dat merk je als je veel reist. Ik zal een voorbeeld geven. Ik ga naar een restaurant in Nederland. Daar bestel ik een glas water. De ober vraagt

Nadere informatie

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld

6,9. Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april keer beoordeeld Praktische-opdracht door een scholier 1495 woorden 3 april 2007 6,9 19 keer beoordeeld Vak ANW Inhoud 1. Wat is AIDS? 2. Wat is HIV? 3. Hoe werkt het ziekteverloop van AIDS? 4. Wat doet het immuunsysteem

Nadere informatie

TRAINING WERKBEGELEIDING

TRAINING WERKBEGELEIDING TRAINING WERKBEGELEIDING Door Martje Kuijlenburg Student no: 500618854 Jaar 3 Hogere Beroepsopleiding Verpleegkunde In opdracht van: de Hogeschool van Amsterdam Docent: Yvonne van Marle INHOUDSOPGAVE Inleiding...

Nadere informatie

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne.

Bij. research. Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Bij research Gemaakt door: Flore Wassenberg A3c Stage gelopen bij Ron en Janne. Opdracht 1 Stagelogboek De eerste dag heb ik bij Ron Steijvers stage gelopen en die is project leider ontwikkelaar, vooral

Nadere informatie

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS

De geest is goed, maar het lichaam is versleten tekst PATRICK MEERSHOEK foto s AD NUIS IK HEB EEN SCHANDELIJK HOOG IQ. Ik lees kranten in zeven talen. Ik heb vroeger veel in het buitenland gezeten. De actualiteit houd ik met hartstocht bij, maar naar de televisie kijk ik niet en naar de

Nadere informatie

Curriculum vitae. Tim Velraeds

Curriculum vitae. Tim Velraeds Curriculum vitae Tim Velraeds Persoonlijke gegevens Dit gedeelte is niet zichtbaar in de online versie van mijn CV. Mocht je interesse hebben, neem dan contact met mij op via info@timvelraeds.nl of via

Nadere informatie

Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55

Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Zondag 13 december 2009 Tekst: Lucas 1: 39-55 Maria gaat op visite bij Elisabet. Maria was natuurlijk helemaal vol van het geweldige nieuws dat ze van de Gabriël had gehoord. Ze wilde het heel graag aan

Nadere informatie

HSE guidelines. september 2012 LEKKAGES HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS

HSE guidelines. september 2012 LEKKAGES HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS HSE guidelines E september 2012 LEKKAGES HSE LIFE THE NATIONAL OIL&GAS INDUSTRY STANDARD FOR PROFESSIONALS Werk milieu bewust of werk niet Koolwaterstoffen zoals aardgas en aardgascondensaat zijn schadelijk

Nadere informatie

Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten (emtricitabine/tenofovirdisoproxil)

Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten (emtricitabine/tenofovirdisoproxil) Om een maximaal voordeel te halen voor uw gezondheid uit de effecten van het geneesmiddel Emtricitabine/Tenofovirdisoproxil Krka 200 mg/245 mg filmomhulde tabletten, om voor een goed gebruik ervan te zorgen

Nadere informatie

De termen HIV, Aids en Seropositief worden nogal eens door elkaar gebruikt. Toch zijn het niet dezelfde dingen.

De termen HIV, Aids en Seropositief worden nogal eens door elkaar gebruikt. Toch zijn het niet dezelfde dingen. Spreekbeurt door een scholier 1684 woorden 22 november 2002 7.2 312 keer beoordeeld Vak Nederlands Dit is een condoom, als je die niet gebruikt bij het vrijen kun je seksueel overdraagbare aandoeningen

Nadere informatie

Bloedtransfusie... 1. Waarom een bloedtransfusie... 1. Hoe veilig is een bloedtransfusie... 2. Bijwerkingen van de bloedtransfusie...

Bloedtransfusie... 1. Waarom een bloedtransfusie... 1. Hoe veilig is een bloedtransfusie... 2. Bijwerkingen van de bloedtransfusie... Bloedtransfusie Inhoudsopgave Bloedtransfusie... 1 Waarom een bloedtransfusie... 1 Hoe veilig is een bloedtransfusie... 2 Bijwerkingen van de bloedtransfusie... 3 Registratie van gegevens... 4 Kan ik een

Nadere informatie

Het functioneringsgesprek

Het functioneringsgesprek Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Werknemer Het functioneringsgesprek Gewoon betrokken Inhoudsopgave Inleiding... 5 Wat is een functioneringsgesprek?... 7 Waarom is een functioneringsgesprek

Nadere informatie

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed?

Alles over de bloedziekten PNH & AA. Wat is bloed? Alles over de bloedziekten PNH & AA Wat is bloed? Binnenin je lichaam zit een rode vloeistof. Dat is je bloed. Bloed is erg belangrijk voor je lichaam, het zorgt voor vervoer van stoffen, voor de warmte

Nadere informatie

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen:

Ziekteverwekkende micro-organismen dringen via lichaamsopeningen het lichaam binnen: IMMUNITEIT 1 Immuniteit Het lichaam van mens en dier wordt constant belaagd door organismen die het lichaam ziek kunnen maken. Veel van deze ziekteverwekkers zijn erg klein, zoals virussen en bacteriën.

Nadere informatie

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN

DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN STUDIELOOPBAANBEGELEIDING DOELGERICHT LEZEN EN SAMENVATTEN KWALITATIEF ONDERZOEK ENGELS GRAMMAR CREATIEF DENKEN BUSINESS BENCHMARK COMMUNICATIEMIDDELEN INLEIDING COMMUNICATIE PROJECTMATIG WERKEN PRESENTEREN

Nadere informatie

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik.

Eerste nummer. Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie. Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. juni 2014 Op kamers Eerst durfde ik de woonkamer niet naar binnen. Eetfobie Eerste nummer Het was moeilijk om te zien dat mijn nichtje van 5 meer at dan ik. INHOUD juni 2014 Eten als een kind Op kamers

Nadere informatie

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012

Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 Kenneth Wyffels 2L2 19 JAARTAAK SEI 2011-2012 April- 30/04/ 12 Artikel 1. Jean-Luc Dehaene van de CD&V kan bijna 3 miljoen euro opstrijken. Door een aantal jaar geleden een pakket aandelenopties te kopen

Nadere informatie

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN

SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN SOCIALE VAARDIGHEDEN MET AFLATOUN Dit thema is opgesplitst in drie delen; gevoelens, ruilen en familie. De kinderen gaan eerst aan de slag met gevoelens. Ze leren omgaan met de gevoelens van anderen. Daarna

Nadere informatie

Vertrouwen in Eigen Kunnen

Vertrouwen in Eigen Kunnen Vertrouwen in Eigen Kunnen Monument Dit is het Staatsolie monument dat staat bij het hoofdkantoor op Flora. Het is onthuld op 13 december 2005 bij de 25 ste verjaardag van Staatsolie. Dit monument laat

Nadere informatie

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013

Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Groeidocument trainingen blok 2 Jeroen Dusseldorp 17-12-2013 Inleiding Voor u ligt mijn groeidocument van de trainingen die zijn gegeven in blok 2 van de minor Consultancy. Om een succesvolle consultant

Nadere informatie

Bloedtransfusie Waarom een bloedtransfusie?

Bloedtransfusie Waarom een bloedtransfusie? Bloedtransfusie Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze folder vindt u informatie over bloedtransfusie.

Nadere informatie

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen

Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Een greep uit een presentatieviering met als thema: Licht zijn voor anderen Openingstekst: (Door een ouder en kind) A. Zeg zou jij het licht aandoen? Je moet opschieten, want het is bijna tijd. Dadelijk

Nadere informatie

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014

Stichting SAN Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudelijke jaarverslag 2014 Inhoudsopgave Voorwoord... 2 Inleiding... 3 Activiteiten... 4 SPIOR... 4 Discriminatie... 5 Thema-avonden voor ouders... 6 Sport voor jongeren en ouderen... 7 Samenwerking

Nadere informatie

Deelnemersinformatie voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK

Deelnemersinformatie voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief; (ii)

Nadere informatie

2 t/m 8 september 2014

2 t/m 8 september 2014 Steun ons tijdens de Twan Foundation Toer Geld voor onderzoek naar de behandeling van een slopende ziekte Wij gaan 1034 kilometer fietsen in 7 dagen. Langs alle vervoersafdelingen van onze werkgever; de

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Het Kinderrechten lespakket

Het Kinderrechten lespakket Het Kinderrechten lespakket want ieder kind kan de wereld in beweging brengen Multiple choice quiz Op www.kidsrights.nl/scholen vindt u quizvragen met multiple choice antwoorden, die uitnodigen tot doorpraten

Nadere informatie

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster

[PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster [PILOT] Aan de slag met de Hoofdzaken Ster! Hoofdzaken Ster Copyright EffectenSter BV 2014 Hoofdzaken Ster SOCIALE VAARDIGHEDEN VERSLAVING DOELEN EN MOTIVATIE 10 9 8 10 9 8 7 6 4 3 2 1 7 6 4 3 2 1 10 9

Nadere informatie

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Communicatie op de werkvloer

Communicatie op de werkvloer Communicatie op de werkvloer Voor een goede communicatie op de werkvloer is het noodzakelijk dat we letterlijk dezelfde taal spreken. Een goede kennis van het vakjargon is dan ook erg belangrijk. Net zo

Nadere informatie

Training Within Industry - Job Instruction

Training Within Industry - Job Instruction Training Within Industry - Job Instruction Inleiding In veel bedrijven worden problemen opgelost door doelgericht aan die problemen te werken. Achteraf hadden deze problemen voorkomen kunnen worden, door

Nadere informatie

Zorg met Passie voor uw Huisdier; 'Samen Beter' Nieuwsbrief Dierenkliniek Goeree Overflakkee september 2013

Zorg met Passie voor uw Huisdier; 'Samen Beter' Nieuwsbrief Dierenkliniek Goeree Overflakkee september 2013 Nieuwsbrief Dierenkliniek Goeree Overflakkee september 2013 Verzorging en Vaccineren van uw huisdier Aandacht voor het dier...ook bij het vaccineren!! Een hond kan best heel snel ingeënt worden. U staat

Nadere informatie

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar!

Dit is het verkiezingsprogramma van de ChristenUnie. Dit vindt de ChristenUnie belangrijk voor Nederland. Lees maar! Over een paar weken kiest Nederland een nieuwe regering. Op 12 september Jij kunt ook kiezen. Stemmen noemen we dat. Als je stemt, kies je voor de politieke partij die jij het beste vindt. Jij kunt straks

Nadere informatie

COMBINATIETHERAPIE TEGEN HIV

COMBINATIETHERAPIE TEGEN HIV COMBINATIETHERAPIE TEGEN HIV PATIËNTENINFORMATIE Starten met hiv-remmers Iman Padmos & Laura van Zonneveld Tweede geheel herziene uitgave Juli 2011 1 illustratie Sanne Thunnissen 17995 BI Combitherapie

Nadere informatie

Lesbrief 14. Naar personeelszaken.

Lesbrief 14. Naar personeelszaken. http://www.edusom.nl Thema Op het werk Lesbrief 14. Naar personeelszaken. Wat leert u in deze les? Wanneer u zeggen en wanneer jij zeggen. Je mening geven en naar een mening vragen. De voltooide tijd gebruiken.

Nadere informatie

DE NATIONALE ASSEMBLEE

DE NATIONALE ASSEMBLEE De vaste Commissie van het Ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen =========================================================================== Onderwerp : De recent getroffen maatregelen door de regering

Nadere informatie

Bloedtransfusie. Waarom een bloedtransfusie?

Bloedtransfusie. Waarom een bloedtransfusie? Binnenkort ondergaat u een behandeling of ingreep, waarbij er een kans bestaat dat u bloed toegediend moet krijgen (een bloedtransfusie). In deze brochure vindt u informatie over bloedtransfusie. Wanneer

Nadere informatie

Opening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid

Opening van zondag 19 april 2009. Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid Opening van zondag 19 april 2009 Gerda van Leeuwen Thea Peters Carla de Kievid De opening Hans Siegmund oud-docent van de exposanten begon de openingstoespraak met te zeggen dat hij wel eerst wat glaasjes

Nadere informatie

Titel De gasbel onder Nederland

Titel De gasbel onder Nederland De gasbel onder Nederland Het ontstaan van gas, zout en steenkool in de Nederlandse bodem Korte lesomschrijving In deze les maken leerlingen kennis met het ontstaan van de gasbel onder Slochteren in de

Nadere informatie

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt

Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken. van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt Aan de Schrans in Leeuwarden is één van de meest opvallende orthodontiepraktijken van Noord-Nederland gevestigd. Daarin werkt orthodontist Daniël van der Meulen samen met veertien assistentes intensief

Nadere informatie

Deelnemersinformatie en geïnformeerde toestemming voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK

Deelnemersinformatie en geïnformeerde toestemming voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Deelnemersinformatie en geïnformeerde voor de HIV-negatieve partner HET PARTNER-ONDERZOEK Het PARTNER-onderzoek is een onderzoek naar stellen, waarbij: (i) de ene partner HIV-positief is en de ander HIV-negatief;

Nadere informatie

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school.

O, antwoordde ik. Verder zei ik niets. Ik ging vlug de keuken weer uit en zonder eten naar school. Voorwoord Susan schrijft elke dag in haar dagboek. Dat dagboek is geen echt boek. En ook geen schrift. Susans dagboek zit in haar tablet, een tablet van school. In een map die Moeilijke Vragen heet. Susan

Nadere informatie

employabilityscan Vul de employabilityscan in op Impuls Intranet Op de employabilityscan krijg je automatisch feedback.

employabilityscan Vul de employabilityscan in op Impuls Intranet Op de employabilityscan krijg je automatisch feedback. employabilityscan Vul de employabilityscan in op Impuls Intranet Op de employabilityscan krijg je automatisch feedback. Print de feedback uit en doe die achter dit tabblad. Maak op basis van de feedback

Nadere informatie

September 2013. Mocht je leuk nieuws, weetjes of iets anders hebben voor onze nieuwsbrief, mail dit dan naar nieuwsbrief@judoklub-tilburg.nl.

September 2013. Mocht je leuk nieuws, weetjes of iets anders hebben voor onze nieuwsbrief, mail dit dan naar nieuwsbrief@judoklub-tilburg.nl. Van de redactie Het is nu alweer een jaar geleden dat we zijn begonnen met deze nieuwsbrief. Er is in het afgelopen sportseizoen veel gebeurt. Veel nieuwe banden, slips en ook natuurlijk niet te vergeten

Nadere informatie

Contacten die het verschil maken

Contacten die het verschil maken n ie u w s b r ie f Spotlight on Anke Van Der Heijden, Case Manager FOCUS VAN DE MAAND: Contacten die het verschil maken de best doctors stichting: in Mei 2014 Ik hoor regelmatig van patiënten dat ze het

Nadere informatie

Een goed leven voor.

Een goed leven voor. Een goed leven voor. Juultje Holla - Perspectief - maart 2013 Als onderdeel van het ZonMW project Zeggenschap en Inclusie Met dank aan Rob, die mij hierbij enorm geholpen heeft. Een goed leven voor. Een

Nadere informatie

De ijnmanager. Cartoons januari 2014. Luc Timmers

De ijnmanager. Cartoons januari 2014. Luc Timmers De ijnmanager Cartoons januari 2014 Luc Timmers Dag 1 2014 20 14 Is er iets veranderd? Het blijft een gok Ik heb een casino bezoek cadeau gekregen Daarmee nemen mijn kansen op een bonus aanzienlijk toe

Nadere informatie

Sponsoring voorbeeldmails

Sponsoring voorbeeldmails Sponsoring voorbeeldmails In dit document hebben we een aantal voorbeeldmails opgesteld, die je kunt sturen naar verschillende contacten voor sponsoring. Ter info: dance4life is een brandname en wordt

Nadere informatie

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis

Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis Azathioprine (Imuran) bij de ziekte van Crohn, colitis ulcerosa en auto-immuun hepatitis Uw behandelend arts heeft met u gesproken over het gebruik van Azathioprine (Imuran). In deze folder krijgt u informatie

Nadere informatie

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren.

Het gaf mij veel energie om een eigen evenement te organiseren. Het Cruyff Foundation Community Program De Johan Cruyff Foundation wil jongeren langdurig binden aan het Cruyff Court en de wijk. Wij willen jongeren meer zelfvertrouwen geven, kansen bieden om hun talent

Nadere informatie

Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki?

Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 7. Bijlage Resultaten enquête Welke krachten en drempels ervaren deelnemers door de workshops van Artability in Thessaloniki? 1. Waarom ben je aan het project begonnen? (Για ποιό λόγο ξεκίνθςεσ να ςυμμετζχεισ

Nadere informatie

Presentatie Cor Rook d.d. 7 juni 2016 in de Josefkerk te Zwolle, zelf voor 12 tot 15 uur per week werkzaam als fondsenwerver voor goede doelen,

Presentatie Cor Rook d.d. 7 juni 2016 in de Josefkerk te Zwolle, zelf voor 12 tot 15 uur per week werkzaam als fondsenwerver voor goede doelen, Presentatie Cor Rook d.d. 7 juni 2016 in de Josefkerk te Zwolle, zelf voor 12 tot 15 uur per week werkzaam als fondsenwerver voor goede doelen, over fondsenwerving (Bron The Spirituality Of Fundraising

Nadere informatie

Onze Nieuwe cursus Paro-preventieassistent

Onze Nieuwe cursus Paro-preventieassistent In deze uitgave: In deze nieuwsbrief DentalFlash de nieuwe cursus Paro-preventieassistent, zorg goed voor je lichaam, de veiligheid op de werkvloer in het geding, Sandra Schrijft en veel geslaagde cursisten.

Nadere informatie

Procesverslag. Save Energy Leiden. Dennis Wagenaar 18-04-10 v 1.0

Procesverslag. Save Energy Leiden. Dennis Wagenaar 18-04-10 v 1.0 Procesverslag Save Energy Leiden Dennis Wagenaar 18-04-10 v 1.0 1 Inleiding In dit procesverslag leg ik uit hoe het project is verlopen en wat ik er van geleerd heb. Ik geef een reflectie op hoe ik dingen

Nadere informatie

collect & use rainwater

collect & use rainwater rainwater Joepie het regent in België Je kan het leuk vinden of niet maar we wonen in België en het regent hier nu éénmaal vaak. Reden te meer om dit ongemak om te buigen in uw voordeel. Wist je dat regenwater

Nadere informatie

Moeder worden, moeder zijn

Moeder worden, moeder zijn Moeder worden, moeder zijn Uitgeverij Eenvoudig Communiceren Postbus 10208 1001 EE Amsterdam Telefoon: (020) 520 60 70 Fax: (020) 520 60 61 E-mail: info@eenvoudigcommuniceren.nl Website: www.eenvoudigcommuniceren.nl

Nadere informatie

Soorten water en waterkwaliteit. Beschikbaarheid. Kwaliteit. Kosten

Soorten water en waterkwaliteit. Beschikbaarheid. Kwaliteit. Kosten Soorten water en waterkwaliteit Het ene water is het andere niet. Proef maar eens het verschil in kraanwater in Rotterdam of Breda. Of vergelijk het water uit een flesje Spa maar eens met een flesje Sourcis.

Nadere informatie

Werknemers stonden raar te kijken toen ik opeens zelf de koffie ging halen.

Werknemers stonden raar te kijken toen ik opeens zelf de koffie ging halen. Grafimediabedrijf 4 - sociale innovatie in de praktijk Het bedrijf stimuleert sinds 2009 de proactiviteit van zijn werknemers en geeft hen bijbehorende verantwoordelijkheden. Het samenspel van verantwoordelijkheden

Nadere informatie

1. Brillenglazen zijn toch gewoon brillenglazen? Merk jij het verschil tussen een glas van Pearle, Hans Anders of een dure opticien? Waarom een hele hoop euro's betalen als het ook stukken goedkoper kan.

Nadere informatie

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan!

Ten slotte wens ik je veel plezier bij het lezen. Hopelijk geeft het de kennis en de inspiratie om ook zelf met je kinderen aan de slag te gaan! inleiding Voor al mijn kinderen schrijf ik hun ontwikkelingen op in een schrift. Ik schrijf op wanneer en hoelang ze sliepen, wat ze aten, hoe ze speelden en hoe we samen de dag doorbrachten. Dat lijkt

Nadere informatie

Famia Plania gaat al halve eeuw met de tijd mee zaterdag, 24 oktober 2015 00:00

Famia Plania gaat al halve eeuw met de tijd mee zaterdag, 24 oktober 2015 00:00 Vijftig jaar gezinsplanning! De Stichting Famia Plania vierde dit gouden jubileum op 1 oktober. Al een halve eeuw geeft de stichting voorlichting en diensten over alles wat met seksualiteit en reproductieve

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Eric Sleeuwits en Chantal van der Wijk

Eric Sleeuwits en Chantal van der Wijk Dankwoord Allereerst wil ik alle mensen bedanken die mij hebben geholpen bij het schrijven van dit boek en de mensen die mij in de tussentijd gesteund hebben. Zoals mijn collega s, ouders en vriendin.

Nadere informatie

Staatsolie Visie 2020

Staatsolie Visie 2020 Visie 2020 Staatsolie Visie 2020 Visie Leidend zijn in de duurzame ontwikkeling van de energie industrie in Suriname Een significante bijdrage leveren aan de vooruitgang van de samenleving Een regionale

Nadere informatie

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D

RESEARCH CONTENT. Loïs Vehof GAR1D RESEARCH CONTENT Loïs Vehof GAR1D INHOUD Inleiding ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ blz. 2 Methode -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Nadere informatie