2. Bij herziening van bestemmingsplannen beschermde maatregelen tegen proefboringen en winning van schaliegas opnemen. F. Buijserd burgemeester

Transcriptie

1 A U, Gemeente Nieuwkoop College van Burgemeester en Wethouders BUI III mui G' nieuwkoop raadsvoorstel portefeuillehouder G.A.H. Eikhuizen opgesteld door Ruimtelijke Ontwikkeling S Grondbedrijf I Marly Beckfeld 302 Registratienummer collegebesluit vergaderdatum raad 21 november jaar/nummer onderwerp Schaliegasvrij Nieuwkoop Het college van burgemeester ŭ wethouders stelt de raad voor het volgende te besluiten: 1. Gemeente Nieuwkoop schaliegasvrij verklaren 2. Bij herziening van bestemmingsplannen beschermde maatregelen tegen proefboringen en winning van schaliegas opnemen. burgemeester en wethouders van Nieuwkoop 9 L 1y F. Buijserd burgemeester Toelichting Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken heeft TNO in 2012 in kaart gebracht (voor de op te stellen Rijks Structuurvisie STRONG) welke potenties de diepe ondergrond van alle gemeenten in Nederland heeft ten aanzien van winning van onder andere warmte, gas, zout, (schalie)olie, (schalie)gas en opslag van onder andere energie, aardgas, C02 en nucleair afval. In de ondergrond van bijna heel Zuid-Holland, dus ook van Nieuwkoop wordt schaliegas op een diepte van circa 2 km tot 4 km verwacht aan te treffen. Zie bijlage 1. Het onderzoek van TNO is op basis van geologische gegevens. Proefboringen kunnen pas vaststellen hoeveel schaliegas er daadwerkelijk aanwezig is. Voor proefboringen moet een vergunning door het ministerie worden verleend. 1

2 Pagina 2 van 5 Het college heeft op 16 juli besloten om geen voorstander van de mogelijke winning van schaliegas in de gemeente Nieuwkoop te zijn. Eind augustus heeft minister Kamp aangekondigd de weg vrij te willen maken voor schaliegaswinning in Nederland. Op 16 oktober was er een informatieve avond georganiseerd voor uw raadsleden over de voor- en tegen argumenten van proefboringen en de winning van schaliegas. De heer René Peters van TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepastnatuurwetenschappelijk onderzoek) is als gastspreker met name ingaan op de voorargumenten en de technische aspecten die schaliegaswinning met zich meebrengen. TNO streeft naar een robuuste transitie (overgang) naar een duurzame energievoorziening. Dat houdt in dat TNO investeert in milieuvriendelijke alternatieven en zich tevens inzet voor een zo optimaal en schoon mogelijk gebruik van fossiele brandstoffen (zoals b.v. schaliegas) in de transitie naar duurzame oplossingen. De heer René Peters heeft een kaart van TNO met voor- en tegenargumenten op deze avond uitgedeeld. De heer Willem Jan Atsma voorzitter van Schaliegasvrij Nederland zal als gastspreker met name op de tegen argumenten ingaan. Zie bijlage 2 voor zowel de positieve als de negatieve gevolgen van proefboringen en winning schaliegas. De heer Peter Vos is discussieleider. Uw raad heeft op deze avond de gelegenheid gekregen om vragen te stellen en met beide gastheren te discussiëren over proefboringen en de winning van schaliegas. Probleemstelling Schaliegas zit in de diepe ondergrond (circa 2 tot 4 km) van Nieuwkoop. Minister Kamp heeft al eind augustus aangekondigd de weg vrij te willen te maken voor proefboringen en schaliegaswinning in Nederland. De minister heeft op advies van de Commissie m.e.r. besloten voor de vergunningverlening en start van de eerste proefboringen eerst een plan M.E.R. I Structuurvisie (om alle mogelijke gevolgen in beeld te brengen) op te stellen. De economische belangen voor Nederland zijn groot. De milieuaspecten wegen zwaar voor zowel de diepe ondergrond als boven de grond. Als het in de diepe ondergrond misgaat zijn de gevolgen in de meeste gevallen onomkeerbaar. Kader I Eerdere besluiten De gemeente Nieuwkoop heeft in de gemeentelijke Structuurvisie aangegeven een duurzame gemeente te willen zijn. Beoogd effect Met dit raadsvoorstel wordt uw raad gevraagd om een duidelijk standpunt tegen de winning van schaliegas in te nemen. Ondanks het feit dat het kabinet aangegeven heeft meer tijd te nemen om de effecten van proefboringen I winning van schaliegas te onderzoeken is het goed om nu in een vroeg stadium een politiek standpunt in te nemen en de gemeente Nieuwkoop schaliegas vrij te verklaren. 2

3 Pagina 3 van 5 Voorgestelde besluiten I Argumenten: 1. Gemeente Nieuwkoop schaliegasvrij verklaren De politieke en maatschappelijke discussie in Nederland over proefboren en de winning van schaliegas is in volle gang. Het schaliegasvrij verklaren van gemeenten en provincies is een politiek signaal richting Den Haag. Het geeft aan hoe gemeenten en provincies staan tegenover de winning en van schaliegas. Op dit moment hebben zich 63 gemeenten en 3 provincies schaliegasvrij verklaard. Uw raad heeft in de in 2009 vastgestelde structuurvisie drie deelgebieden benoemd. a. In het deelgebied de Nieuwkoopse Plassen (Natura 2000 en EHS en Kader Richtlijn Water) spelen water en natuur een belangrijke rol. Het onttrekken van water of maar enige vorm van verontreiniging staat haaks op deze natuur- en ecologische doelstellingen. Ook past mogelijke verontreiniging door bijvoorbeeld chemicaliën niet in de doelstellingen van de Kader Richtlijn Water. b. In het deelgebied van de centrale droogmakerijen staat de landbouw voorop. Het onttrekken van oppervlakte water, kans op verontreiniging van water voor de landbouw, nog meer bodemdaling door wateronttrekking en fracken (chemicaliën in de ondergrond), staat haaks op de landbouwvisie van de gemeente Nieuwkoop. c. In het deelgebied het dynamische westen heeft de glastuinbouw een belangrijke rol. Het onttrekken van water of verontreiniging staat haaks op de visie voor glastuinbouw. Als er in het proces van het winnen van schaliegas iets fout gaat zijn deze fouten niet tot zeer moeilijk te keren omdat ze plaatsvinden in de diepe ondergrond. Daarnaast is het onttrekken van de enorme hoeveelheid water een behoorlijk negatief aspect. De exploitanten zijn na een paar jaar weg, maar de gevolgen voor de bevolking, de natuur, landbouw kunnen jaren aanhouden. Het winnen van schaliegas is niet duurzaam. Het winnen van schaliegas is een significante aantasting van de leefomgeving. Zowel boven als onder de grond. De gemeente Nieuwkoop hecht waarde aan het inzetten van duurzame energie, zo worden er op dit moment bijvoorbeeld verkennende gesprekken gevoerd over een Solar park in de Noordse Buurt. Mogelijke winning van schaliegas past niet in het beeld van duurzaamheid wat Nieuwkoop voor ogen heeft. 2. Bij herziening van bestemmingsplannen beschermde maatregelen tegen proefboringen en winning van schaliegas opnemen. Het schaliegasvrij verklaren van de gemeente is niet voldoende om proefboringen en winning te gaan. In onze geldende bestemmingsplannen zijn geen beschermende bepalingen opgenomen om schaliegasboringen tegen te gaan. Bij herziening van bestemmingsplannen en opstellen van nieuwe bestemmingsplannen (zoals Landelijk Gebied) beschermende bepalingen opnemen. 3

4 Pagina 4 van 5 Ondanks het feit dat het kabinet aangegeven heeft meer tijd te nemen om de effecten van proefboringen I winning schaliegas te onderzoeken is het goed om nu alvast in bestemmingsplannen die herzien worden voor het buitengebied beschermende maatregelen op te nemen. Gelet op de proceduretijd die bestemmingsplannen moeten doorlopen. Kanttekeningen: De minister kan besluiten om vanuit het nationale belang bij vergunningen voor proefboringen en winning van schaliegas gebruik te maken van de zogenaamde doorzettingsmacht. In dat geval wordt wetgeving van lagere overheden (gemeente en provincie) buiten spel gezet en kan de vergunning verleend worden. Minister Kamp heeft in een brief van 18 september aan de Tweede Kamer aangegeven dat als blijkt uit rapportages dat een beoogde locatie niet verantwoord kan worden voor opsporing of winnen van schaliegas en steenkoolgas, dat er geen boringen plaats vinden. De provincie Zuid-Holland heeft in recente stukken voor de vaststelling bodembeleid aangegeven eerst de resultaten van proefprojecten af te willen te wachten. Te zijner tijd mede op basis van de afwegingssystematiek van de Bodemladder een standpunt te bepalen over de winning van schaliegas in Zuid-Holland. Risico's I Beheersmaatregelen n.v.t. Financiële I Personele I Juridische consequenties n.v.t. Communicatie I Participatie Op verzoek van het ministerie van Economische Zaken heeft TNO in 2012 in kaart gebracht (voor de op te stellen Rijks Structuurvisie STRONG) welke potenties de diepe ondergrond van alle gemeenten in Nederland heeft ten aanzien van winning van onder andere warmte, gas, zout, (schalie)olie, (schalie)gas en opslag van onder andere energie, aardgas, C02 en nucleair afval. In de ondergrond van bijna heel Zuid-Holland, dus ook van Nieuwkoop wordt schaliegas op een diepte van circa 2 km tot 4 km verwacht aan te treffen. De raad van Nieuwkoop neemt een standpunt in tegen proefboringen en winning van schaliegas in Nieuwkoop. Proefboringen en winning van schaliegas zijn niet duurzaam en passen niet in de gemeente Structuurvisie. Als er iets mis gaat bij proefboringen of winning van schaliegas heeft dit grote gevolgen omdat de winning in de diepe ondergrond plaatsvind. De raad heeft besloten om beschermende bepalingen tegen mogelijke proefboringen en winning van schaliegas op te nemen bij nieuw vast te stellen bestemmingsplannen. Achterliggende stukken die ter inzage liggen Bijlage 1 kaart TNO 4

5 Pagina 5 van 5 Bijlage 2 voor positieve kanten en negatieve gevolgen van proefboringen en winning schaliegas /argumentenkaart Advies meningsvormende raad II van 7 november 2013 De raad heeft voldoende informatie om een besluit te nemen. Het wordt een discussiestuk in de volgende besluitvormende raadsvergadering. 5