Inhoudsopgave schoolgids Deel B Inleiding Visie en Beleidsvorming Personeel Leiderschap en Management

Transcriptie

1

2 Inhoudsopgave schoolgids Deel B Inleiding Visie en Beleidsvorming Personeel Leiderschap en Management Cultuur en Klimaat Middelen en Voorzieningen Ons Onderwijs Waardering Resultaten en Opbrengsten Bijlage: documenten op onze site en belangrijke adressen

3 Inleiding Beste lezer, Onze schoolgids is opgeknipt in twee delen, deel A en deel B. Dit is deel B. In dit deel van de schoolgids geven wij u allerlei achtergrondinformatie over onze school. Wij doen dat op basis van acht kenmerken: 1. Visie en Beleidsvorming 2. Personeel 3. Leiderschap en Management 4. Cultuur en Klimaat 5. Middelen en Voorzieningen 6. Ons Onderwijs 7. Waardering 8. Resultaten en Opbrengsten In deel A van onze schoolgids geven wij u korte, praktische informatie over onze school. Denkt u daarbij aan de bereikbaarheid van onze school, de schooltijden of de schoolvakanties. U vindt onze schoolgids deel A op onze website, De informatie in onze schoolgids is geldig voor schooljaar 2015/2016. Ieder jaar verschijnt een nieuwe schoolgids met actuele informatie. De schoolgids is geschreven voor alle ouders en verzorgers van onze leerlingen. Voor de leesbaarheid schrijven wij hierna alleen ouders. Uiteraard worden alle andere geïnteresseerden in onze school ook van harte uitgenodigd deze gids te lezen! Om onze schoolgids overzichtelijk te houden, hebben wij ervoor gekozen een aantal onderwerpen niet inhoudelijk te bespreken in de delen A en B van de schoolgids. Wij verwijzen dan naar de website van onze school of naar de website van Attendiz ( de stichting waarvan onze school deel uitmaakt. In het overzicht in de bijlage ziet u op welke plek u welk document kunt vinden. Ook treft u daar een lijst met belangrijke adressen aan. Carla ter Braak Gera Brouwer Datum vaststelling Attendiz: Datum vaststelling Medezeggenschapsraad:

4 1. Visie en Beleidsvorming Het profiel van onze school De naam van onze school is De Bouwsteen. Wij hebben gekozen voor de naam De Bouwsteen omdat wij onze leerlingen bouwstenen willen aandragen waarmee zij hun leven op een acceptabele wijze en zo zelfstandig mogelijk kunnen inrichten en opbouwen. Het Speciaal Onderwijs (SO) van De Bouwsteen zit in hetzelfde gebouw als het Voortgezet Speciaal Onderwijs (VSO) van De Bouwsteen. Het SO zit op de benedenverdieping aan de achterkant. Het VSO zit op de bovenverdieping met de theorielokalen. De praktijklokalen van het VSO zijn te vinden op de benedenverdieping. SO en VSO hebben verschillende ingangen. SO De Bouwsteen is onderdeel van Stichting Attendiz, SO De Bouwsteen is een school voor speciaal onderwijs in Hengelo met de grondslag van bijzonder neutraal onderwijs. Leerlingen met verschillende culturele en maatschappelijke achtergronden kunnen het onderwijs op De Bouwsteen volgen. De Bouwsteen is een school voor kinderen en jongeren met een licht verstandelijke beperking in combinatie met gedragsproblematiek voortkomend uit een autisme spectrum stoornis of een gedragsstoornis. Onze school, De Bouwsteen heeft een intensieve samenwerking met Ambiq, een orthopedagogische behandelsetting. Ongeveer 40% van onze leerlingen (zowel SO als VSO) verblijven op de woongroepen van Ambiq op het terrein van het Gezondheidspark. Onze school kenmerkt zich door; Kleine klassen (max. 8 a 9 lln) met 1 leerkracht en 1 onderwijsassistent Veel nabijheid van personeel voor sturing en begeleiding van de leerlingen Gespecialiseerd en deskundig personeel Voor VSO leerlingen naast theorie ook praktijkgerichte vakken OTL programma (onderwijs op maat; werken aan leervoorwaarden) Time Out medewerkers Alle medewerkers zijn opgeleid en getraind in de ABC methodiek (Agressie, Beroepshouding en Communicatie) Intensieve samenwerking met Orthopedagogisch Centrum Ambiq Samenwerking met verschillende hulpverleningsinstanties Samenwerking met verschillende zorgboerderijen Voor meer informatie omtrent ons ondersteuningsprofiel verwijzen wij u naar onze schoolwebsite; 4

5 De missie van onze school Leren door doen en doen wat je leert is de missie van De Bouwsteen. Wij willen kinderen en jongeren materialen aandragen waarmee zij hun leven op een acceptabele wijze en zo zelfstandig mogelijk kunnen inrichten en opbouwen. Deze bouwstenen zijn verschillend van vorm en inhoud: sociale competentie, vaardigheid in taal en rekenen, verantwoordelijkheid, zelfredzaamheid en zelfsturing, onderzoek naar talenten, acceptatie van en omgaan met de eigen beperking. Door zorgvuldige omgang en gerichte aandacht bouwen wij stap voor stap met onze leerlingen aan hun complete ontwikkeling; aan hun competentie, aan hun autonomie en aan hun vermogen tot het aangaan en in stand houden van relaties. De visie van onze school De volgende kernpunten verwoorden gezamenlijk onze visie op onderwijs en ondersteuning; Bij ons staat de leerling centraal. Het pedagogisch klimaat van de Bouwsteen streeft veiligheid voor iedereen die bij de school betrokken is na. De Bouwsteen wil met de inrichting van het onderwijs aansluiten bij de mogelijkheden en de talenten van kinderen en bij de eisen van de samenleving. Dat betekent in elk geval dat de opbrengsten van ons onderwijs van belang zijn en dat het leveren van maatwerk geboden is. Bij ons staat de leerling centraal en tegelijkertijd is en blijft ons onderwijsprogramma leidend. Intensieve onderwijsondersteuning, zorg en begeleiding zijn voor de leerlingen van De Bouwsteen een voorwaarde om te komen tot maximale individuele ontplooiing. Bij ons geldt: de leerling centraal, de leraar als spil, de specifieke deskundige als ondersteuner, onder aansturing van de commissie voor de begeleiding. Wij zorgen voor een leeromgeving die enerzijds inspeelt op behoeften en mogelijkheden van onze leerlingen maar die tevens geschikt is om onder meer te onderzoeken welk type leeromgeving het beste bij de leerling past. De Bouwsteen hecht aan goed contact met (beroeps)opvoeders en behandelaars. De Bouwsteen ziet zichzelf als schakel in de keten van onderwijs- en zorginstellingen en wenst deze rol waar te maken. Kwaliteit is waarmaken wat je belooft. Wij zeggen wat we doen en we doen wat we zeggen. De Bouwsteen kan de haar gestelde taken alleen met succes volbrengen indien alle medewerkers getuigen van een grote mate van professionaliteit. Het doel van onze school De Bouwsteen heeft een drieledige gefaseerde doelstelling. 1. Het ontwikkelingsperspectief voor de leerling vaststellen. 2. Vanuit dit perspectief werken aan een maximaal haalbare toerusting op zowel didactisch gebied als op sociaal emotioneel gebied. 3. Het verder werken aan het ontwikkelingsperspectief of indien mogelijk de leerling schakelen naar een andere vorm van onderwijs binnen het samenwerkingsverband. Wij vinden het belangrijk dat onze leerlingen als zelfverantwoordelijke burgers in het leven staan; in een samenleving die hen in staat stelt om, al dan niet met ondersteuning, zelfstandig keuzes te maken en waarin zij zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren. 5

6 Om dit te bereiken werken wij aan de competentieontwikkeling van onze leerlingen, aan het vergroten van hun zelfbewustzijn en zelfsturing, en aan hun mondigheid. Daarbij hanteren wij het uitgangspunt dat wij ons richten op hun later functioneren als zelfstandig burger in de samenleving: in wonen, werken en vrije tijdsbesteding. Voorwaarde hiervoor is een krachtig schoolklimaat. Dit is de basis voor het onderwijskundig maatwerk dat wij willen leveren. Onze kernwaarden zijn: de leerling centraal, wederzijds respect, veiligheid en vertrouwen in ontwikkelingsmogelijkheden. Wij zijn er van overtuigd dat deze waarden leiden tot een evenwichtige ontwikkeling van al onze leerlingen. Ons onderwijs houdt rekening met verschillen die er tussen leerlingen bestaan. Onze leerlingen hebben baat bij een onderwijs- en ondersteuningsaanbod dat aansluit op hun mogelijkheden en talenten en dat tegelijkertijd aansluit bij de eisen die de samenleving daaraan stelt. Hoe willen wij dat doel bereiken? Goed onderwijs verzorgen, hoe doen we dat bij Attendiz? In onze school bieden we opbrengstgericht passend onderwijs. We werken doelgericht en systematisch aan het maximaliseren van prestaties. We baseren ons hierbij op de werkwijzen die zijn beschreven door Gijzen (2012), van Hasselt (2011) en Struiksma (2012), waaruit zes belangrijke uitgangspunten zijn op te maken: 1. Elke leerling heeft een eigen ontwikkelingsperspectief, maar dat betekent niet dat elke leerling een eigen leerprogramma krijgt. Enerzijds is leren een sociaal proces, anderzijds weten we dat té geïndividualiseerd onderwijs een negatieve invloed heeft op de opbrengsten van de leerling. 2. We redeneren van het einde terug naar het begin. We kijken eerst naar wat we willen bereiken en bepalen dan welke aanpak daar het beste bij past. 3. We redeneren van de school naar de klas naar de leerling. Ons onderwijs stemmen we achtereenvolgens af op onze schoolpopulatie, dan op de klas en tenslotte kijken we naar de individuele leerling. Is afstemming op individueel niveau wenselijk of niet? 4. We werken volgens het principe Respons op instructie. Onze leerkrachten kijken goed hoe de leerling reageert op het onderwijs dat hij krijgt. Is de respons voldoende? Dan gaan we door met wat we deden of we gaan het onderwijs verrijken. Is de respons onvoldoende? Dan gaan we het aanbod intensiveren. Zodoende halen we het maximale uit iedere leerling. 5. De middengroep van onze schoolpopulatie is de basis voor de inrichting van ons onderwijsprogramma. Ons onderwijsprogramma bestaat uit drie zorgvuldig samengestelde onderwijsaanpakken die op elkaar aansluiten: basis, verdiept en intensief. Deze drieslag in het onderwijsaanbod komt tegemoet aan de kenmerken en onderwijsbehoeften van het merendeel van de leerlingen op onze school. 6. We werken zoveel mogelijk op basis van convergente differentiatie. Dit betekent dat we met de hele groep leerlingen telkens aan één set doelen werken. Dit biedt de meeste kansen op hoge opbrengsten voor onze leerlingen. Daarnaast kunnen leerlingen op deze manier ook van elkaar leren, sociaal en inhoudelijk. 6

7 2. Personeel Goed onderwijs wordt verzorgd door kwalitatief goed geschoolde mensen. Zij vormen de succesfactor tot excellent onderwijs. Dag in, dag uit staat ons team vol enthousiasme klaar voor iedere leerling! Wie werken er bij ons op school? Ons team bestaat uit leerkrachten, onderwijsassistenten, een conciërge, een secretaresse, vakdocenten bewegingsonderwijs, technisch onderwijsassistenten, zorgcoördinatoren, maatschappelijk werker en een gedragsdeskundige. Het team staat onder leiding van de schooldirecteuren, Carla ter Braak en Gera Brouwer. Deze gids werd al gedrukt voordat het schooljaar 2015/2016 begon. Daardoor lukte het ons niet om in de gids een actueel overzicht te presenteren van ons team. Voor een compleet overzicht van alle medewerkers en de functie die zij uitoefenen, verwijzen we u dan ook graag naar onze website! Vaste gezichten voor de groep! De kwaliteit van ons onderwijs staat bij ons te allen tijde voorop. Hoewel een groot aantal medewerkers op onze school in deeltijd werkt, hebben wij het uitgangspunt dat er maximaal twee groepsverantwoordelijken zijn voor één klas. Tussen deze twee collega s zijn de taken gelijk verdeeld. Dat is prettig voor onze medewerkers, maar minstens zo prettig voor onze leerlingen! Attendiz Academie De Attendiz Academie is een Academie voor alle medewerkers van Attendiz. Ook de medewerkers van onze school maken gebruik van het aanbod van de Attendiz Academie. Wat dat inhoudt? De Attendiz Academie organiseert de scholing, training en coaching van onze medewerkers, met als doel het kwaliteitsniveau op peil te houden of te verhogen. De Academie is een uitwisselingsplaats van kennis en expertise waar onze medewerkers met plezier kunnen leren, met elkaar en van elkaar. 7

8 3. Leiderschap en Management Opbrengstgericht en Onderwijskundig leiderschap De schoolleiding gaat voor in schoolontwikkeling. De schoolleiding zet de koers uit en bepaalt de kaders. De visie van Attendiz op leiderschap gaat uit van opbrengstgericht én onderwijskundig leiderschap. Wat houdt dat precies in? Bij opbrengstgericht leiderschap staat de interactie tussen leerkracht en leerling centraal. Het onderwijskundig proces wordt versterkt met optimale leerresultaten als doel. Bij onderwijskundig leiderschap beschikt de schoolleider over veel onderwijsinhoudelijke kennis en expertise op het gebied van de school als professionele leergemeenschap, voor zowel personeel als leerlingen. Dit leidt tot effectievere instructie door leraren, waardoor leerlingen beter leren. De schooldirecteur Quote van de schooldirecteur: De leerling is de Maat! Onze leerlingen leren door doen, we sluiten aan bij wat kan! Onze leerlingen twijfelen vaak over wat ze kunnen. Wij geven hen nieuwe kansen om te leren en zich te ontplooien, soms in kleine stapjes! Wij bieden een leeromgeving waarbinnen de leerlingen kunnen vallen en opstaan, leren en leerplezier opnieuw ervaren, zodat zij nieuwe uitdagingen aangaan en leren vertrouwen op eigen kunnen! Wij werken binnen onze school opbrengstgericht. Dat wil zeggen dat de interactie tussen leraar en leerling centraal staat. Dit versterkt het onderwijskundig proces met tot doel de leerresultaten van de leerlingen te optimaliseren. Op de Bouwsteen werken wij met kwalitatief goed geschoolde personeelsleden die oog hebben voor de onderwijsbehoefte van onze leerlingen. Het team van De Bouwsteen wordt aangestuurd door één fulltime directeursfunctie. Dit is een functie die door twee personen wordt ingevuld. De directeuren Gera Brouwer en Carla ter Braak zijn beiden verantwoordelijk voor de dagelijkse aansturing van SO en VSO De Bouwsteen. Interne samenwerking Leiding geven aan een school doe je niet alleen. Alle Attendiz scholen zijn ingedeeld in 3 divisies: 1. De divisie SO met onze scholen voor Speciaal Onderwijs 2. De divisie VSO met onze scholen voor Voortgezet Speciaal Onderwijs 3. De divisie Regionale Scholen, met onze scholen waarin onderwijs en ondersteuning wordt gegeven, die locatie-gebonden extra voorzieningen eisen. In deze divisie zijn onze scholen De Bouwsteen (V)SO, Onderwijscentrum Het Roessingh en De Meander ondergebracht. Onze school maakt deel uit van de divisie Regionale scholen. Deze divisie wordt aangestuurd door een divisie directeur; Harry Spies. Tweewekelijks komen alle schooldirecteuren uit de divisie bijeen. Wij vergaderen dan over onderwerpen waar we allemaal mee te maken hebben, zoals het 8

9 leerlingvolgsysteem, het ontwikkelingsperspectief van de leerling, toestroom van nieuwe leerlingen etc. Wekelijks vergadert het managementteam van Attendiz. Het managementteam van Attendiz bestaat uit de 3 divisie directeuren en de bestuurder (Ruud Zeeuwen) van Attendiz. Onderwerpen kunnen daar vanuit de divisie worden ingebracht, of omgekeerd. Binnen Attendiz wordt ernaar gestreefd het beleid op de scholen zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. Door Kenniskringen rond onderwerpen als Dyslexie of SOVA-training (Sociale Vaardigheden) wordt nieuwe kennis ontwikkeld en met elkaar gedeeld. Besluitvorming MR of GMR? Onze medezeggenschapsraad (MR) kwam in deel A van de schoolgids al aan de orde. De schooldirecteur bespreekt allerlei aangelegenheden die betrekking hebben op de school, met de MR. De MR wordt in de gelegenheid gesteld haar standpunten kenbaar te maken. De MR heeft, afhankelijk van het onderwerp, recht op informatie, recht op het uitbrengen van advies of recht op instemming. Besluitvorming vindt zodoende in goede harmonie plaats. Op het niveau van Attendiz is er ook een Gemeenschappelijke MR (GMR) ingesteld. De werkwijze van de GMR is dezelfde als die van de MR. Het verschil zit in het overkoepelende karakter. Wanneer voorgenomen besluiten meerdere scholen betreffen, dan vindt het overleg plaats tussen de bestuurder en de GMR. Wilt u meedenken en adviseren over het beleid van Attendiz? Graag! Neem dan contact op met de secretaris van de GMR, via gmr@attendiz.nl. 9

10 4. Cultuur en Klimaat Een prettige sfeer op school vinden wij heel belangrijk. De school waar onze leerlingen iedere dag naartoe gaan, moet een veilige en vertrouwde omgeving zijn, waar leerlingen en medewerkers respectvol met elkaar omgaan. Ons pedagogisch klimaat is overigens niet alleen veilig en ondersteunend, maar ook voldoende uitdagend voor iedere leerling. We stellen hoge verwachten aan onze leerlingen. Gaandeweg de schoolcarrière wordt de leerling uitgedaagd om steeds zelfstandiger te worden. Gedrag Onderwijs zien wij als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van school en ouders. Om goed onderwijs te kunnen bieden is het belangrijk dat leerlingen, ouders en medewerkers respect voor elkaar hebben, open en eerlijk met elkaar communiceren en vertrouwen in elkaar hebben. Wij hebben daarom een aantal regels met elkaar afgesproken, die de basis vormen voor een goed en veilig klimaat. Iedereen wordt geacht zich aan deze gedragsregels te houden, zich er verantwoordelijk voor te voelen en elkaar er op aan te spreken. Algemene regels van SO en VSO De Bouwsteen die in elke klas hangen: Ik ben hier voor mezelf. Ik blijf van anderen en andermans spullen af. Ik vertel waar ik ben. Ik praat netjes en beleefd. Ik loop rustig in school. Ik noem iedereen bij zijn eigen naam. Ik kan bij de leerkrachten terecht. Ik werk in de klas aan mijn eigen tafel. We hebben op school algemene schoolregels die voor iedereen gelden. De regels in de klas en in de pauze zijn hiervan afgeleid. De regels en afspraken worden regelmatig met de leerlingen herhaald en waar mogelijk samen met hen uitgebreid. De regels bevatten antipestregels. De regels en afspraken ondersteunen het (pedagogisch) klimaat dat we nastreven: een veilige omgeving waarin iedere leerling zich optimaal kan ontwikkelen. Als leerlingen gedrag vertonen dat de geldende normen en regels overschrijdt, dan wordt er sturend en corrigerend opgetreden. We proberen preventief te zijn: we ondersteunen als er positief gedrag wordt vertoond, we bespreken moeilijke situaties, zoeken samen naar manieren om het anders aan te pakken en spiegelen leerlingen in hun gedrag. Zo nodig wordt met ouders overlegd hoe de leerling het beste begeleid kan worden. Op het moment dat er grenzen worden overtreden, wordt het agressieprotocol uitgevoerd. 10

11 Naast de algemene regels hanteren wij binnen onze school ook nog de volgende regels; Je Jas en tas hang je aan de kapstok Petten en mutsen zet je af in de school. Naar school worden geen laptops, fototoestellen, Nintendo DSI en spullen van grote waarde meegenomen. School stelt zich niet verantwoordelijk voor meegenomen spullen. Telefoons horen uit te zijn en worden tijdens de lestijd in de kluisjes gelegd. Meegenomen PSP s en MP3/4 spelers worden aan het begin van de dag ingeleverd bij de leerkracht en worden aan het eind van de dag weer teruggegeven aan de leerlingen. Moedwillige beschadiging van andermans eigendom, ook van schooleigendom, wordt door de veroorzaker vergoed. Er worden geen spullen geruild, weggegeven of uitgeleend. De leerlingen mogen niet in de laden van het bureau en de kast van de leerkracht komen. Geen snoep, kauwgum, snacks, chips, cola of frisdranken mee naar school. Tijdens schooluren mogen de SO/VSO leerlingen het schoolterrein niet verlaten. Er zijn geen SO/ VSO leerlingen zonder toezicht op het schoolplein tijdens de pauzes. Deze regels en afspraken worden regelmatig met de leerlingen herhaald. Zodoende ondersteunen de regels bij het pedagogisch klimaat dat we nastreven. We werken voornamelijk preventief en constructief, bijvoorbeeld door het gebruik van een methode om de sociaal-emotionele ontwikkeling te meten. Toch doen zich soms situaties voor die om maatregelen vragen. Er is daarom een aantal protocollen vastgesteld die voor iedere school binnen Attendiz gelden. Op vindt u een link naar deze protocollen, zoals het protocol Schorsen en Verwijderen, het Pestprotocol of de gedragscode Social Media. In de bijlage leest u op welke plek welk document vindbaar is. Veiligheid Wij willen dat onze leerlingen en medewerkers zich veilig voelen op school. We bieden onze leerlingen veiligheid door middel van het structureren in tijd, werkzaamheden, ruimte en relaties. Dat helpt onze leerlingen bij het optimaliseren van de leerprestaties, maar ook bij de ontwikkeling van hun persoonlijkheid. Onze medewerkers bieden wij veiligheid door hen op de jaarlijkse agressie-interventietrainingen te leren hoe zij agressie-incidenten kunnen voorkomen en tevens hoe zij kunnen handelen in geval van agressie. Daar is ook de Meldcode Huiselijk geweld en Kindermishandeling gepubliceerd. Professionals in het onderwijs zijn verplicht de meldcode te gebruiken bij vermoedens van geweld in huiselijke kring. Op iedere school van Attendiz is een aandachtsfunctionaris aanwezig, voor alle collega s op school het eerste aanspreekpunt wanneer vermoedens van geweld bestaan. De aandachtsfunctionaris op onze school is Sandra de Jong. Om inzicht te krijgen in de veiligheidsbeleving van leerlingen, ouders en medewerkers wordt hier vierjaarlijks in het kwaliteitsonderzoek naar gevraagd. 11

12 Schoolcontactpersoon Vertrouwenspersoon Klachtencommissie Heeft u een klacht of een probleem? Maak dit dan in eerste instantie bespreekbaar met de mentor van uw kind. Komt u er samen niet uit? Dan kunt u een gesprek aangaan met de schooldirecteur. Mocht u ook dit niet als een oplossing zien, neemt u dan contact op met onze schoolcontactpersoon. Op iedere school van Attendiz is minstens één schoolcontactpersoon aanwezig. Op onze school is dit Sandra de Jong. Zij kan u opvangen met uw klacht, bijvoorbeeld door het bespreekbaar maken van de klacht. Ook kan zij u verwijzen naar de externe vertrouwenspersoon van Attendiz of naar de onafhankelijke klachtencommissie. De externe vertrouwenspersoon van Attendiz is Marleen Schrier. Zij opereert onafhankelijk en is per bereikbaar op adres vertrouwenspersoon.noordoost@humancapitalcare.nl of telefonisch via Mocht u een klacht willen indienen bij de onafhankelijke Klachtencommissie, houdt u er dan rekening mee dat u dit doet binnen 1 jaar nadat het onderwerp waarop de klacht betrekking heeft, heeft plaatsgevonden. Daarna is de termijn verstreken. U kunt uw klacht indienen per mail aan Jolanda Bults (j.bults@attendiz.nl) of per post aan de Klachtencommissie Attendiz, t.a.v. mevr. J. Bults, Welbergweg 20, 7556 PE te Hengelo. 12

13 5. Middelen en Voorzieningen Attendiz jaarverslag Voordat Passend Onderwijs van start ging, ontving Attendiz bekostiging vanuit het Rijk voor iedere leerling die op een van de Attendiz scholen werd aangemeld. Sinds de introductie van Passend Onderwijs is dit veranderd. Nu kent het Rijk de bekostiging toe aan de nieuw ingerichte samenwerkingsverbanden, waarover u meer kunt lezen in het volgende hoofdstuk. In het samenwerkingsverband wordt overlegd welke onderwijsplek het meest passend is voor iedere leerling. Komt een leerling bij ons op school, dan ontvangt Attendiz daar bekostiging voor vanuit dat samenwerkingsverband. Hoe die bekostiging vervolgens wordt verdeeld over alle Attendiz scholen kunt u lezen in het Attendiz Jaarverslag. U vindt dit jaarverslag op Huisvesting en uitrusting De Bouwsteen is een nieuwe school, die sinds 2011 op het Gezondheidspark van Hengelo is gehuisvest. Naast de school staan diverse gebouwen van het Orthopedagogisch Centrum van Ambiq. Beiden hebben dezelfde uitstraling en zijn gebouwelijk aan elkaar verbonden. Daar waar mogelijk maken we gebruik van elkaars voorzieningen. Zo worden de voetbalvelden van Ambiq onder schooltijd door De Bouwsteen gebruikt en de gymzaal van De Bouwsteen na schooltijd weer door de groepen van Ambiq. Ook het kooklokaal en de muziekruimte van de school worden na schooltijd ingezet voor activiteiten binnen Ambiq. Onder schooltijd zijn er leerlingen van de Bouwsteen die verschillende therapieën volgen in het therapie gebouw van Ambiq. Doordat dit gebouw aan de school vastzit kunnen de leerlingen veilig en snel bij hun therapie komen en is er onderling korte lijnen voor een goede afstemming. Ook de behandelgroepen van Ambiq zijn gehuisvest op loopafstand van de school. Onze interne leerlingen worden gebracht en gehaald door hun groepsleiders. Ook hier hebben we weer korte lijnen met de verschillende groepen op het terrein. Dit benadrukt de intensieve samenwerking tussen De Bouwsteen en Ambiq. Onze school heeft naast een kooklokaal, muziekruimte en een grote gymzaal ook nog enkele praktijklokalen; Zorg en Welzijn, Creatief en Algemene technieken (o.a. Hout en Bouw). Deze worden met name ingezet binnen de VSO afdeling van onze school. We beschikken over twee schoolpleinen; een klein en een groot plein. Aangezien de SO en VSO leerlingen apart buiten zijn, worden beide pleinen tijdens de pauzes ingezet. Sponsoring Onze school kan een beroep doen op financiële ondersteuning vanuit diverse fondsen. Het geld wordt dan besteed aan een van tevoren vastgesteld doel. Sponsoring door bedrijven of instellingen is ook mogelijk. Het ontvangen van sponsorbijdragen is wel aan een aantal regels gebonden. Alle scholen van Attendiz conformeren zich daarom aan het Convenant scholen voor primair en voortgezet onderwijs en sponsoring Dit convenant is terug te vinden op de website van Attendiz. 13

14 Schoolverzekering Volgens de regeling voor risicoaansprakelijkheid zijn ouders van leerlingen onder de 18 jaar wettelijk aansprakelijk voor schade die door hun kind aan andere kinderen, personeel of aan de school wordt toegebracht. Een leraar kan alleen aansprakelijk worden gesteld wanneer er onvoldoende toezicht is uitgeoefend of wanneer er ongevallen gebeuren door nalatigheid van het personeel. Om de aansprakelijkheidsrisico s van leraren en ander personeel te dekken heeft Attendiz een aansprakelijkheidsverzekering voor het personeel afgesloten. Naast deze verzekering heeft Attendiz ook een ongevallenverzekering afgesloten voor leerlingen en personeelsleden. Meer informatie over de schoolverzekering(en) is te vinden op de website van Attendiz. 14

15 6. Ons Onderwijs Samenwerkingsverbanden Passend Onderwijs Om elk kind een passende onderwijsplek te bieden werken alle scholen in Nederland samen in regionale samenwerkingsverbanden, onze school ook. Deze samenwerkingsverbanden zijn actief sinds de start van Passend Onderwijs op 1 augustus In totaal zijn er in Nederland 152 samenwerkingsverbanden: 77 in het primair onderwijs en 75 in het voortgezet onderwijs, waarbij elk samenwerkingsverband een bepaalde regio in Nederland beslaat. Alle scholen voor regulier en speciaal onderwijs in een bepaalde regio, zijn aangesloten bij het samenwerkingsverband van die regio. Onze school maakt deel uit van SWV PO ( / SWV VO ( / SWV PO ( / SWV VO ( Het samenwerkingsverband maakt onder meer afspraken over welke begeleiding reguliere scholen bieden, welke kinderen een plek krijgen in het (voortgezet) speciaal onderwijs of in het speciaal basisonderwijs. De ondersteuning die iedere school in het samenwerkingsverband biedt, is vastgelegd in het schoolondersteuningsprofiel. Ons ondersteuningsprofiel vindt u op de website van onze school. Ook beslist het samenwerkingsverband over de verdeling van de ondersteuningsmiddelen. Samen met de andere scholen in het samenwerkingsverband, zorgen wij ervoor dat iedere leerling op de best passende onderwijsplek terecht komt! Toelating en verwijzing Passend Onderwijs brengt een aantal veranderingen met zich mee, ook bij de plaatsing van nieuwe leerlingen op onze school of een andere school. Aanmelden van de leerling De aanmelding van een leerling bij ons op school kan op verschillende manieren tot stand komen: 1. Via de school waar de leerling nu is ingeschreven; 2. Via het samenwerkingsverband waar de leerling woonachtig is; 3. Wanneer de leerling nog niet is ingeschreven op een school, kunt u rechtstreeks contact opnemen met onze school. Wij zullen u dan begeleiden bij de aanmelding van de leerling, zo mogelijk op onze school. Plaatsing van de leerling - Toelaatbaarheidsverklaring vereist Voor plaatsing op onze school of een andere school voor (voortgezet) speciaal onderwijs is een toelaatbaarheidsverklaring nodig. Het samenwerkingsverband bepaalt of de leerling in aanmerking komt voor plaatsing binnen een speciale onderwijsvoorziening. Zo ja, dan geeft het samenwerkingsverband de toelaatbaarheidsverklaring af. Het samenwerkingsverband dient tevens een toelaatbaarheidsverklaring af te geven bij de overgang naar een andere school voor speciaal basisonderwijs of (voortgezet) speciaal onderwijs. 15

16 Ook als uw kind (nog) niet naar school gaat, is een toelaatbaarheidsverklaring van het samenwerkingsverband nodig. Op basis van de aangeleverde stukken en een inventarisatie van de onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van de leerling geeft een speciale commissie van het samenwerkingsverband een verklaring af voor een school voor speciaal onderwijs. Dit gebeurt doorgaans binnen 10 weken. In de toelaatbaarheidsverklaring staat ook welke bekostigingscategorie van toepassing is en wat de duur is van het onderwijsarrangement. De interne begeleider, zorgcoördinator of directeur van onze school kan u hier meer over vertellen. Wanneer is geen toelaatbaarheidsverklaring nodig? Wanneer uw kind verblijft (of in dagbehandeling is) bij een residentiële instelling waarmee wij een samenwerkingsovereenkomst hebben gesloten, kan uw kind via een residentiële plaatsing terecht bij ons op school. Een toelaatbaarheidsverklaring is dan niet nodig. Voorbeelden van instellingen waarmee wij een overeenkomst hebben zijn Ambiq, Jarabee, Karakter en Revalidatiecentrum Het Roessingh. Is deze situatie van toepassing op uw kind? Neemt u dan contact op met onze school. Meer informatie? Voor meer informatie over Passend Onderwijs in het algemeen kunt u terecht op de website Wilt u graag meer weten over ons onderwijs of over de eventuele plaatsing van uw kind, neemt u dan contact met ons op. Wij staan u graag te woord! Ontwikkelingsperspectief Ook het ontwikkelingsperspectief (OPP) werd sinds de invoering van Passend Onderwijs geïntroduceerd. Voor iedere leerling wordt binnen zes weken na plaatsing op onze school een ontwikkelingsperspectief vastgesteld. Onze Commissie voor de Begeleiding stelt het OPP op. Zij vormen zich eerst een diagnostisch beeld van de leerling, onder andere door het vaststellen van het IQ en door het bepalen van het niveau op de leerlijnen van de kernvakken. Pas daarna richten zij zich op het schrijven van het OPP. In het OPP wordt beschreven welke leerroute het beste bij de leerling past. Ook worden uitspraken gedaan over het verwachte uitstroomniveau van de leerling, evenals de uitstroombestemming. Gedurende dit proces vindt overleg plaats met u. Het wordt aan u voorgelegd, met het verzoek te tekenen voor akkoord. Zijn we het niet met elkaar eens? Dan kijkt de commissie opnieuw naar de invulling. Ook kunt u uw zienswijze eraan toevoegen. We doen onze best om samen met u te komen tot een plan waarover we het met elkaar eens zijn! De voortgang van iedere leerling wordt bijgehouden in ons leerlingvolgsysteem. Daarin worden alle leerlingen systematisch en planmatig gevolgd. Wij evalueren ieder jaar of de leerling zich ontwikkelt volgens het OPP en maken op basis daarvan beredeneerde keuzes die we met u bespreken. 16

17 Opbrengstgericht werken Wij werken opbrengstgericht. Opbrengstgericht werken is het stellen van doelen, hieraan werken en vervolgens systematisch evalueren of de doelen zijn behaald. In hoofdstuk 1 noemden wij onze doelen en de wijze waarop wij deze doelen willen bereiken. We kijken vanuit een breed perspectief naar de mate waarin we opbrengstgericht werken. Daarmee beginnen we op schoolniveau, vervolgens kijken we naar het niveau van de klas en aansluitend kijken we naar de individuele leerling. Op het niveau van de leerling werken we opbrengstgericht met behulp van het hierboven besproken ontwikkelingsperspectief. De drie niveaus van opbrengstgericht werken worden in hoofdstuk 8 nader toegelicht. Commissie voor de Begeleiding De Commissie voor de Begeleiding is verantwoordelijk voor het bieden van de juiste ondersteuning en begeleiding aan alle leerlingen bij ons op school. De commissie is zodanig samengesteld dat vanuit verschillende oogpunten adequaat en deskundig advies kan worden gegeven. De commissie bestaat uit de directeur, de zorgcoördinator, de gedragswetenschapper, de schoolmaatschappelijk deskundige en de jeugdarts GGD. De commissie bewaakt de leerlingenzorg van start tot verwijzing. In grote lijnen richt de commissie zich op 3 speerpunten: 1. De Commissie voor de Begeleiding stelt het ontwikkelingsperspectief (OPP) op. 2. De leden van de commissie stimuleren en coachen onze leerkrachten expliciet in het (ortho)pedagogisch en didactisch handelen. 3. Tijdens de leerlingenbesprekingen formuleert de commissie of de leerling zich ontwikkelt volgens het vastgestelde OPP. Leerstofaanbod Het niveau van de leerlingen van De Bouwsteen vraagt om praktisch bezig zijn. Hoewel dit in het SO vaak moeilijker te realiseren is, zal ook hier de leerkracht steeds creatief moeten zijn in het verbinden van de theoretische vakken met het praktisch bezig laten zijn van de leerlingen. We hanteren diverse methodes voor Taal (waaronder spelling en begrijpend lezen), Rekenen, Wereldoriëntatie en Schrijven. Dit heeft een belangrijke accent. Voor het vak Engels hebben we sinds dit jaar een nieuwe methode; Groove Me. Middels de methode Goed Gedaan werken we aan de sociale vaardigheden van onze leerlingen. Hierin zijn ook de leergebied overstijgende leerdoelen verwerkt. In het implementatietraject van het werken met kerndoelen en leerlijnen hebben wij oog voor de mate waarin deze methode dekkend zijn en maken wij hierin keuzes. Volgend schooljaar zullen we verbinding maken tussen het nieuwe leerlingvolgsysteem en op welke wijze de kerndoelen binnen de Bouwsteen worden vormgegeven en welke methoden wij gebruiken in ons aanbod. Voor zowel de interne (leerlingen die verblijven binnen één van de behandelgroepen van Ambiq) als de externe leerlingen kan een aangepast leeraanbod worden geboden indien nodig. Tussen het therapiegebouw van Ambiq en De Bouwsteen zijn vier kleinere ruimtes gerealiseerd die op dit moment worden ingezet voor onderwijstoeleiding (OTL). OTL wordt ingezet bij die leerlingen die niet voldoen aan de leervoorwaarden en daardoor niet over voldoende vaardigheden beschikken om in een klas op school te kunnen functioneren. Bij OTL worden die vaardigheden 1 op 1 aangeleerd. Volgens een stappenprogramma zal de leerling vanuit de 1 op 1 situatie worden voorbereid op het functioneren in een klassensituatie. De OTL inzet wordt vastgesteld in het startgesprek bij Ambiq of 17

18 op advies vanuit de Commissie voor de Begeleiding (CvB) van onze school. Ook zal dit ter sprake komen tijdens het intakegesprek met ouders en/of verzorgers van de betreffende leerling. Uitstroommogelijkheden van de school Onderstaand zijn de routes binnen onze school weergegeven. Wij onderscheiden drie uitstroomprofielen binnen onze school: 1. Leerlingen met als uitstroomperspectief dagbesteding. 2. Leerlingen met als uitstroomperspectief arbeidsmarkt. 3. Leerlingen met als uitstroomperspectief diplomering. Hieronder ziet u in schema weergegeven wat van de leerling wordt verwacht aan het einde van het speciaal onderwijs op SO De Bouwsteen. Uitstroomperspectief Leerrendementsverwachting Uitstroombestemming (va.12 jaar) Dagbesteding Eind groep 4 (E4) VSO ZMOK VSO ZML VSO Bouwsteen Arbeidsmarkt Eind groep 5 (E5) Praktijkonderwijs VSO ZMOK VSO Bouwsteen Diplomering Eind groep 6 (E6) Regulier (LWOO/VMBO) VSO ZMOK Leerlingenvervoer of zelfstandig reizen Is uw kind in staat zelfstandig te reizen? Dan adviseren wij u om uw kind zelfstandig naar school te laten komen, ofwel met het openbaar vervoer ofwel met de fiets. Dit helpt uw kind op weg naar zelfstandigheid. Kan uw kind (nog) niet zelfstandig reizen? Dan komt u mogelijk in aanmerking voor aangepast vervoer. De gemeente waar uw kind woont is verantwoordelijk voor het vervoer van de leerlingen. Neemt u daarom contact op met de gemeente voor meer informatie en eventuele vergoedingsmogelijkheden. Hoewel de verantwoordelijkheid bij de gemeente ligt, hebben ook wij belang bij goed vervoer van onze leerlingen. Mocht u problemen ervaren met betrekking tot het vervoer, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen. Wij zullen in overleg met u en de gemeente naar een oplossing zoeken. 18

19 Leerplichtwet In Nederland moeten kinderen naar school, uiterlijk op de eerste dag van de nieuwe maand na de 5 e verjaardag. Vierjarigen mogen naar school, maar hoeven dat niet tot het moment dat ze zijn ingeschreven op een school. Eenmaal ingeschreven valt ook het vierjarige kind onder de Leerplichtwet. Voor meer informatie over de Leerplichtwet, vakantieverlof buiten de schoolvakanties en gewichtige omstandigheden, verwijzen wij u naar de website van onze school. Maatregelen ter voorkoming schoolverzuim Op onze school wordt dagelijks een absentielijst bijgehouden. In geval van regelmatige afwezigheid van een leerling, neemt de mentor contact op met de ouders. Daarnaast wordt de afwezigheid besproken met de Commissie voor de Begeleiding. Treedt er geen verbetering op, dan neemt de directeur contact op met de leerplichtambtenaar. De leerplichtambtenaar neemt dan meestal in eerste instantie contact op met de leerling en/of de ouders om te bespreken waarom de leerling zo vaak afwezig is. Uiteindelijk kan de leerplichtambtenaar proces-verbaal opmaken. Schorsen en Verwijderen Een prettig schoolklimaat is een belangrijke voorwaarde voor het goed functioneren van leerlingen en medewerkers bij ons op school. Wanneer medewerkers, ouders of leerlingen zich niet aan de gedragsregels houden, nemen wij maatregelen. Medewerkers dienen professioneel te handelen. Bij overtreding van de gedragsregels worden zij aangesproken op hun verantwoordelijkheden in relatie tot hun taak. Ook ouders die de regels overtreden worden hierop aangesproken. De maatregelen die de leerlingen betreffen zijn onder andere: - Time-out: de leerling wordt 1 dag of korter deelname aan het onderwijs ontzegd. - Schorsing: de leerling wordt langer dan 1 dag, maar maximaal 5 dagen deelname aan het onderwijs ontzegd. - Verwijdering: nadat is gebleken dat meerdere schorsingsmaatregelen niet tot het gewenste effect hebben geleid, kan verwijdering als corrigerende strafmaatregel worden toegepast. Verwijdering kan ook worden toegepast als onmiddellijke maatregel naar aanleiding van een ernstige aangelegenheid. Alle maatregelen staan uitgebreid beschreven in het protocol Schorsen en Verwijderen, vindbaar op Vrijstelling van bepaalde onderwijsactiviteiten 1. De leerlingen nemen deel aan alle voor hen bestemde onderwijsactiviteiten, met dien verstande dat die activiteiten voor de leerlingen onderling kunnen verschillen. 2. Het bevoegd gezag kan een leerling op verzoek van de ouders of van de meerderjarige, handelingsbekwame leerling zelf, vrijstellen van bepaalde onderwijsactiviteiten in het (voortgezet) speciaal onderwijs. Een vrijstelling wordt slechts verleend op door het bevoegd gezag vastgestelde gronden. Het bevoegd gezag, bij ons op school vertegenwoordigd in de persoon van de directeur, bepaalt bij de vrijstelling welke onderwijsactiviteiten in de plaats komen van de activiteiten waarvoor de vrijstelling werd verleend. 19

20 7. Waardering Dat wij ons best doen, daarvan zijn we overtuigd! Maar hoe waardeert onze omgeving ons? Zijn wij met de goede dingen bezig? En doen wij die op een goede manier? De Inspectie van het Onderwijs bezoekt ons eens in de vier jaar om de school te beoordelen en soms tussentijds nog eens voor een thema-onderzoek. Uiteraard doen wij ons uiterste best om het basisarrangement toegekend te krijgen. Wat wij echter minstens zo belangrijk vinden is de mening van de leerlingen, de ouders van onze leerlingen, onze medewerkers en andere betrokkenen! Bevindingen Onderwijsinspectie De laatste keer dat de Inspectie van het Onderwijs ons bezocht was op 8 november Naar aanleiding van dat bezoek heeft de Inspectie ons een rapport toegestuurd. Wij zijn verheugd te kunnen melden dat de Inspectie ons het basisarrangement heeft toegekend! Dat betekent dat de kwaliteit van ons onderwijs voldoende en op orde is. Het volledige rapport is openbaar. U vindt het op de site van de Onderwijsinspectie of via Interne audits Bij Attendiz is sinds het schooljaar 2013/2014 een intern auditteam ingericht. Dit team bestaat uit vier auditoren en staat onder leiding van de Projectmanager Onderwijs & Kwaliteit. Zij zijn stevig opgeleid om alle scholen van Attendiz te kunnen beoordelen op diverse terreinen. Iedere twee jaar brengt het auditteam een bezoek aan elke school van Attendiz. Het team gaat dan in gesprek met onze medewerkers, ouders van onze leerlingen, brengt bezoeken in de klas en beoordeelt de aanwezigheid en juistheid van alle relevante schooldocumentatie. De resultaten van het auditbezoek worden gerapporteerd aan de betreffende school- en divisiedirecteur, zodat eventuele gewenste verbeteringen in gang kunnen worden gezet. Tevredenheidsonderzoek Voor alle scholen van Attendiz geldt: eens in de vier jaar wordt de school onderworpen aan een tevredenheidsonderzoek. In 2012 werd dit onderzoek uitgevoerd door organisatieadviesbureau Van Beekveld & Terpstra. Alle medewerkers, ouders en leerlingen werden gevraagd naar de mate van tevredenheid over de school, op diverse onderwerpen. Onze school scoorde toen erg positief op alle gebieden! Gedurende dit schooljaar staat een nieuw tevredenheidsonderzoek op het programma. U ontvangt daar nadere informatie over. Gesprekken Een gesprek levert natuurlijk direct bruikbare informatie op. Ieder gesprek met een leerling, met een ouder, met een medewerker of met onze MR is belangrijk voor ons. Wij luisteren naar onze gesprekspartner en nemen ieder signaal dat tot een verbetering kan leiden uiterst serieus. 20

21 8. Resultaten en Opbrengsten Hoe tonen we de toegevoegde waarde van ons onderwijs aan? Dit is voor ons de belangrijkste vraag die er is. Een vraag die wij onszelf voortdurend stellen. Op de website van onze school vindt u het document Opbrengsten van SO De Bouwsteen. U vindt daarin onder andere de uitstroomgegevens van onze leerlingen, zowel einduitstroom als tussentijdse uitstroom. Ook wordt daarin de vergelijking gemaakt tussen de uitstroom en de verwachting die in het OPP werd gesteld. Tevens maken wij een analyse van deze resultaten en verbinden wij daar consequenties aan voor de inrichting van ons onderwijs in het daarop volgende schooljaar. Wij willen verantwoording afleggen over onze resultaten en hoewel wij dit als een essentieel onderdeel van de schoolgids beschouwen, waren de resultaten op het moment van het drukken van deze gids nog niet beschikbaar. Neemt u daarom de moeite om onze website te bezoeken en dit document eens na te lezen! Wij halen eruit wat erin zit! Iedere school heeft tot taak onderwijs te bieden waarbij de leerlingen kennis, vaardigheden en houdingen verwerven. De opdracht aan ons is om iedere leerling aan de hand van de kerndoelen en de daarin besloten kennis-, vaardigheids- en attitudedoelen tot optimale ontwikkeling te brengen. Centraal staat dat wij eruit halen wat erin zit. In de toekomst zullen er landelijke standaarden komen voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, zodat wij onze schoolresultaten daar tegen af kunnen zetten. Op dit moment zijn die landelijke standaarden er echter nog niet. Daarom beoordelen we onze behaalde opbrengsten op grond van schooleigen standaarden en maken we duidelijk welke consequenties we verbinden aan de uitkomsten van deze evaluatie voor de inrichting van ons onderwijs. Wij bekijken de resultaten op drie niveaus 1. Schoolniveau: Alle resultaten van alle leerlingen worden in kaart gebracht op het niveau van de schoolpopulatie. Op basis daarvan kan een schoolstandaard worden vastgesteld. Dit gebeurt door de resultaten van alle leerlingen van de afgelopen drie jaren van hoog naar laag te ordenen, per gemaakte toets. De resultaten worden vervolgens ingedeeld in een gevorderde, voldoende en minimumstandaard. 2. Klassen-niveau: De resultaten van iedere klas worden in kaart gebracht, gespecificeerd naar vakgebied. De resultaten van een betreffende klas worden vergeleken met de groepsstandaard. Bij grote diversiteit binnen de groep leerlingen, is het maken van een groepsstandaard niet altijd mogelijk. 3. Leerlingniveau: Voor elke leerling wordt een ontwikkelingsperspectief vastgesteld, met daarin een uitstroomprofiel en een leerroute. De uiteindelijke uitstroombestemming wordt vergeleken met de bestemming die in het OPP werd ingeschat voor de leerling. 21

22 De resultaten die in het ene schooljaar worden geboekt, vormen de input voor de analyse ter verbetering van het daarop volgende schooljaar. Dat doen we bijvoorbeeld door te stellen: waar dit schooljaar 10% van onze leerlingen in de gevorderde standaard zit, willen wij dat volgend schooljaar opschalen naar 15%. Dit wordt gevat in een verbeterplan. Opbrengstgericht werken is een continu proces. De standaarden en bijbehorende ambities worden daarom na enkele jaren opnieuw vastgesteld. Zodoende kunnen we steeds betere resultaten behalen voor de leerling, de groep en de hele schoolpopulatie. 22

23 Bijlage: documenten op onze site en belangrijke adressen Om onze schoolgids overzichtelijk te houden, kozen wij ervoor een aantal onderwerpen niet inhoudelijk te bespreken in de gids. Wij verwezen dan naar de website van onze school, of naar de website van Attendiz. In het overzicht hieronder ziet u op welke plek u welk document kunt vinden. Website van onze school Leerplichtwet, Vakantieverlof buiten de schoolvakanties en Gewichtige omstandigheden Opbrengsten van onze school Schoolgids deel A en B Schoolondersteuningsprofiel Schoolplan Teamsamenstelling Website van Attendiz Convenant Sponsoring Gedragscode Social Media Handboek Medisch Handelen Informatievoorziening aan gescheiden ouders Jaarverslag Attendiz Klachtenregeling Pestprotocol Protocol Dossiervorming en -beheer leerlingen Protocol Schorsen en Verwijderen Protocol Wet Bescherming Persoonsgegevens Schoolverzekering Ook zetten wij hieronder de belangrijkste adressen voor u op een rijtje: Belangrijke adressen (V)SO De Bouwsteen Anna Reynvaanweg SG Hengelo info@debouwsteen.net Attendiz Welbergweg PE Hengelo info@attendiz.nl Samenwerkingsverband PO Enschedesestraat 2c 7575 AB Oldenzaal info@swv2302.nl Samenwerkingsverband PO Passend onderwijs Twente Noord Bosrand CH Almelo info@swv-twentenoord.nl Hoofdkantoor Ambiq Sabina Klinkhamerweg SK Hengelo info@ambiq.nl Klachtencommissie Attendiz T.a.v. mevr. J. Bults Welbergweg PE Hengelo j.bults@attendiz.nl Samenwerkingsverband VO Vlierstraat GG Enschede info@vo2302.nl Samenwerkingsverband VO Vriezenveenseweg PT Almelo info@swv2301.nl 23