China, varkensvlees en darmen (RL-032) 5 januari 2017 Versie: 1.2.3

Transcriptie

1 Versie DOEL EN TOEPASSINGSGEBIED Deze instructie geldt voor het certificeren van vers varkensvlees (en varkenspootjes) en darmen ten behoeve van de export naar de Volksrepubliek China en beschrijft de voorwaarden die worden gesteld aan de invoer in de Volksrepubliek China, de controles die ten behoeve van de certificering moeten worden uitgevoerd door de NVWA, en de gegevens die het bedrijfsleven ter controle door de NVWA moet aandragen. Over de certificeringseisen ten behoeve van de export van vers varkensvlees en darmen naar de Volksrepubliek China zijn officiële bilaterale afspraken gemaakt. Deze afspraken zijn BINDEND. Van deze instructie kan derhalve niet worden afgeweken. 2 WETTELIJKE BASIS 2.1 Europese regelgeving Verordening (EG) nr. 178/2002 Verordening (EG) nr. 852/2004 Verordening (EG) nr. 853/2004 Verordening (EG) nr. 854/ Nationale wetgeving Gezondheid- en welzijnswet voor dieren, artikel Overige Afspraken gemaakt tussen China en Nederland, vastgelegd in - Protocol between the Department of Agriculture, Nature and Food Quality of Netherlands Kingdom and the general administration of quality supervision, inspection and quarantine of the People s Republic of China on veterinary and health requirements for pork to be exported from The Netherlands to the People s Republic of China, ondertekend op 23 oktober 2008, zie bijlage 6. Dit protocol wordt verder genoemd als protocol Nederland-China. - Joint Statement Between the Ministry of Economic Affairs, Agriculture and Innovation of the Kingdom of the Netherlands and General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine of the People's Republic of China On the Processing Sanitary Requirements of Dutch Establishment for Exporting Trotters to China, ondertekend op 11 juni 2012, zie bijlage 8. Dit protocol wordt verder genoemd als pootjesprotocol 3 DEFINITIES N.v.t. 4 WERKWIJZE Certificering van vers varkensvlees, varkenspootjes en darmen naar China is toegestaan. 4.1 Varkensvlees en varkenspootjes NB Op 1 januari 2017 is het nieuwe certificaat voor vers varkensvlees van kracht. Dit nieuwe certificaat moet op het nieuwe waardepapier geprint worden. Ook moet vanaf die dag voor een replacement het nieuwe certificaat en het nieuwe waardepapier gebruikt worden, ook als het gaat om een certificaat dat vóór deze datum is afgegeven. Onder vlees verstaat China ook de bijproducten, inclusief pootjes (met uitzondering van darmen, zie daarvoor hoofdstuk 4.2). Export van magen, verse darmen en de oorpit is niet toegestaan met dit certificaat Bedrijfsprotocol Gezien de eisen die aan de export van de in deze instructie genoemde producten gesteld worden door de Chinese autoriteiten op het gebied van kanalisatie is het noodzakelijk dat belanghebbende over een bedrijfsprotocol beschikt op basis waarvan kan worden aangetoond dat hieraan is voldaan. Dit bedrijfsprotocol bevat de volgende (deel)protocollen 1. Nederland-China protocol 2. Kanalisatieprotocol 3. Labellingprotocol 4. Pootjesprotocol (alleen als het bedrijf varkenspootjes wil exporteren) Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 1 van 9

2 Versie Deze (deel)protocollen zijn beschreven in de instructie werkvoorschrift t.b.v. exportregistratie bedrijf, China (aan deze instructie wordt nog gewerkt. Indien men de verschillende protocollen wil inzien kunnen deze opgevraagd worden bij TO Import/Export). Dit bedrijfsprotocol moet zijn goedgekeurd door de betreffende teamleider van de NVWA. Export van varkensvlees kan alleen plaatsvinden indien het bedrijf beschikt over een volwaardig bedrijfsprotocol. Tijdens de reguliere audit vindt tevens toetsing plaats van het bedrijfsprotocol. Het advies aan de bedrijven is dit bedrijfsprotocol op te stellen in de Nederlandse- en ook de Engelse taal Certificering De handtekening van de dierenarts die het varkensvleescertificaat gaat ondertekenen, moet bekend zijn in China. De lijst met dierenartsen van wie de handtekening in China bekend is, is geplaatst als bijlage bij het Projectprotocol Toezicht China geregistreerde bedrijven. Dit protocol is beschikbaar op het intranet van de NVWA. De dierenartsen die bekend zijn in China zijn 5 dierenartsen, werkzaam bij de afdeling CoA in Utrecht. Alleen deze dierenartsen mogen het certificaat ondertekenen. De certificerend dierenarts op het bedrijf controleert of in Client alles juist is ingevuld en of het certificaat afgegeven kan worden. Als de certificerend dierenarts akkoord kan gaan, keurt hij het certificaat in Client goed en geeft het aanvraagnummer van het certificaat door aan de afdeling CoA. Op de afdeling CoA kan dit certificaat vervolgens uitgeprint en door de bevoegde dierenarts getekend worden. Dit getekende certificaat kan per post naar het bedrijf worden opgestuurd of is af te halen (door een koerier). De dierenarts die op het bedrijf komt voor de controle van de partij Bewaakt zelf dat hij voldoende tijd krijgt voor het afhandelen van een export varkensvlees naar China; De hele keten moet worden gecontroleerd dus inclusief geleidebiljetten. Deze moeten getoond kunnen worden voor alle stappen van bedrijf naar bedrijf; Controleert welke inspecties uitgevoerd moeten worden; Controleert de partij en draagt er zorg voor dat de container wordt verzegeld. Deze gegevens komen dan terug op het certificaat; De dierenarts controleert bij terugkeer op kantoor na inspectie van de partij en voordat hij enige goedkeuring geeft, dat er intussen niets is gewijzigd in de aanvraag ten opzichte van de aanvraag die bij inspectie beschikbaar was. Bij twijfel vóór inspectie de aanvraag uitprinten, inspecties uitvoeren en na inspectie controleren of er geen gegevens gewijzigd zijn; Wanneer een van de uit te voeren inspecties niet kan plaatsvinden, of geen goed gevolg heeft, wordt deze eis op rood gezet en wordt hiermee afgifte van het certificaat geweigerd. Indien alles akkoord is dan zet de dierenarts de eisen op groen; Onder toezicht van dierenarts drukt het bedrijf op de knop aanvraag documenten. Vanaf dit moment is het niet meer mogelijk om gegevens te wijzigen. Dit moet uiterlijk om uur gebeurd zijn; De dierenarts geeft uiterlijk om uur het/de aanvraagnummer(s) van de goedgekeurde aanvragen door aan Certificering op Afstand (per ); De dierenarts WAARMERKT het certificaat dus NIET in Client; Als het bedrijf nog een fout ontdekt en om correctie vraagt voordat CoA het certificaat heeft gewaarmerkt in Client, kan de dierenarts het certificaat nog weigeren in het systeem en een nieuwe aanvraag goedkeuren. Dit dient altijd telefonisch met CoA te worden gecommuniceerd; Indien nodig kan altijd contact opgenomen worden met de HELPDESK CLIENT Tel (keuze 3). Het bedrijf Het bedrijf draagt er zorg voor dat het uit te printen document (certificaat) op centrale afgifte (centraal Client term wijze van verstrekking) komt te staan in Client. Het certificaat moet uiterlijk uur klaar staan voor afgifte. Om uur wordt door CoA de batch geprint; later ingevoerde certificaten worden niet meer meegenomen, ook al lijkt bij het op afgifte drukken alles op groen te gaan. Alles wat na uur wordt ingevoerd is voor de volgende werkdag; Let op, certificaten dienen (door CoA) getekend en gewaarmerkt te worden op de dag van verlading of de dag daarna indien de gegevens na uur zijn ingevoerd. De dag van verlading is in het systeem Client de exportdatum; het is voor bedrijven dus belangrijk dit juist in te vullen. Dit staat los van de verschepingsdatum (de geplande vertrekdatum van het schip); Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 2 van 9

3 Versie De zending kan pas vertrekken uit Nederland indien het certificaat is gewaarmerkt. Dit kan men controleren in Client. Bedrijven kunnen ook in Client aangeven dat zij per automatische hiervan een bevestiging krijgen. Als men eerder gaat rijden met de zending is dit op eigen risico; Bedrijven dragen zorg voor het tijdig beschikbaar zijn van alle informatie die nodig is voor controle en certificering. Ook de aanvraag in Client wordt tijdig ingediend; Afspraken met betrekking tot certificeringsgarantiesystemen en eigen procedures rondom laadcontroles zijn niet van toepassing voor de export naar China. Alle uitgevoerde controles dienen door NVWA-dierenartsen uitgevoerd te worden; Plek van keuren en certificeren is de locatie waar de partij voor export wordt verladen en wordt verzegeld. Zie EXA-01 voor meer informatie; Afgegeven exportcertificaten worden standaard per post verstuurd, aangetekende post is niet mogelijk. Wanneer bedrijven gebruik willen maken van een koerier dan kan deze de exportcertificaten vanaf uur ophalen bij het NVWA-kantoor te Utrecht, locatie St-Jacobsstraat 200. Bedrijven die hiervan gebruik willen maken dienen dat bij de aanvraag in Client aan te geven en moeten zelf de koerier organiseren; Aanvragen die na de gestelde tijden worden ingediend kunnen niet in behandeling worden genomen; Het bedrijf is altijd verantwoordelijk voor het correct en tijdig indienen van de aanvragen, ook het bewaken van de voortgang. De voorbereiders Dierlijk bij Certificering op Afstand Dragen er zorg voor dat direct na uur de certificaten in de applicatie CVV op de naam van de juiste dierenarts komen te staan; Bieden de certificaten na printen aan de dierenarts aan; De vervaardigers dragen na tekenen zorg voor de postafhandeling c.q. koerier en de archivering van gekopieerde certificaten. De dierenarts die bij certificering op afstand (CoA) in Utrecht het certificaat tekent, tangt en in Client waarmerkt Krijgt de certificaten na uur aangeboden; Controleert of aan de voorwaarden van het CHINA-certificaat wordt voldaan; Krijgt een overzicht per batch waar onder andere de dierenarts op staat die de inspecties heeft goedgekeurd naast het aantal certificaten en het nummer van de batch; Indien akkoord wordt het certificaat getekend, getangd en gewaarmerkt in Client voor uur; Bij weigering en bij eventuele vragen wordt contact opgenomen met de dierenarts die de inspecties heeft verricht Toelichting op het certificaat Certificaat zie bijlage 1 Algemeen voor het invullen van dit certificaat in Client - Origine dier geboren = het land waar het dier geboren is. - Origine dier gemest = het land waar het dier gemest is - Origine vlees = het land waar het dier geslacht is. - Origine product het land waar de laatste handeling aan het te exporteren product heeft plaatsgevonden. - Erkenning binnenland/buitenland Erkenningsnummer van de producent die als laatste het (export)product bewerkt heeft. Dit wordt vermeld bij hoofdstuk II name and approval of the producer. - China verlangt een strikte vermelding van HS-codes op het certificaat, zie bijlage 2 voor een overzicht van de te gebruiken codes. Voor de duidelijkheid voor varkenspootjes moet code 0206 worden gebruikt - Batch nummer moet ingevuld worden bij batch nummer niet bij orderregel. Dit batch nummer moet overeenkomen met het batch nummer op de label en de verpakking. Verklaring 1 Deze verklaring kan worden afgegeven na controle van de eisen van het protocol dat tussen China en Nederland is afgesproken. Eerst waren deze eisen opgenomen in het certificaat, maar dit certificaat is dus sterk ingekort en zegt alleen nog dat aan de eisen van het protocol voldaan moet worden. Hieronder worden de eisen van dat protocol beschreven. In Client zijn deze eisen opgenomen. Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 3 van 9

4 Versie Hieronder wordt aangegeven waar bij de exportcertificering op gecontroleerd moet worden. 1. Nederland moet vrij zijn van de volgende dierziekten - mond- en-klauwzeer, - runderpest, - Klassieke varkenspest, - Afrikaanse varkenspest - blaasjesziekte en - Teschen disease. Deze ziekten zijn in Nederland aangifteplichtig. Client controleert automatisch op aangifteplichtige dierziekten. Als de verklaring op oranje gaat is informatie over de dierziektesituatie te vinden op NVWA-intranet, afdeling NVWA Incident en Crisiscentrum (NVIC), of is rechtstreeks opvraagbaar bij deze afdeling. 2. Het vlees moet afkomstig zijn van dieren die geboren, gemest en geslacht zijn in Nederland. Het is hierbij nodig dat deze origines van de dieren worden ingevuld. Deze origines komen op het voorblad van het certificaat te staan onder hoofdstuk I. Belanghebbende moet kunnen aantonen dat de dieren in Nederland geboren, gemest en geslacht zijn. 3. De dieren moeten afkomstig zijn van boerderijen die de laatste 6 maanden vrij zijn van de volgende dierziekten - miltvuur - Atropische rhinitis - brucellose - tuberculose - Aujeszky - transmissible gastroenteritis - trichinelosis Het is hierbij nodig dat de origine van de dieren wordt ingevuld. Deze verklaring kan worden afgegeven na controle van de dierziektesituatie op de boerderij van oorsprong. Miltvuur, Aujeszky en brucellose zijn aangifteplichtige dierziekten. Client controleert automatisch op aangifteplichtige dierziekten. Als de verklaring op oranje gaat is informatie over de dierziektesituatie te vinden op NVWA-intranet, afdeling NVWA Incident en Crisiscentrum (NVIC), of is rechtstreeks opvraagbaar bij deze afdeling. Ten aanzien van tuberculose geldt dat het hier gaat om Bovine Tuberculose. Voor tuberculose geldt dat Nederland officieel vrij is. Het land blijft de officiële vrij status behouden zolang het aantal besmette UBN s onder de 0,1% van het totale aantal runder UBN s blijft (vlgs RL 64/432/EEG). Dit wil dus niet zeggen dat ook automatisch alle bedrijven in zo n land vrij zijn. Als de varkens van een gemengd bedrijf komen moet gecontroleerd worden of het bedrijf waarvan de varkens afkomstig zijn niet voorkomt op de lijst geblokkeerde bedrijven. Met betrekking tot Atrophische Rhinitis en TGE geldt dat deze verklaring kan worden afgegeven wanneer bij ante- en post mortem keuring geen (klinische) verschijnselen zijn vastgesteld. Voor Trichinose geldt dat deze verklaring kan worden afgegeven, omdat elk dier op basis van EUen nationale regelgeving wordt onderzocht op trichinen. 4. De dieren moeten afkomstig zijn van boerderijen die de laatste 6 maanden vrij zijn van PRRS. Het is hierbij nodig dat de origine van de dieren wordt ingevuld. Met betrekking tot PRRS geldt dat in Nederland een laag-virulent virus bij de varkenspopulaties voorkomt welke duidelijk verschilt met het hoog virulente virus welke in China is vastgesteld. Deze verklaring kan worden afgegeven als bij ante- en post mortem keuring geen (klinische) verschijnselen zijn vastgesteld. 5. Export is uitsluitend mogelijk als het vlees afkomstig is van slachthuizen, koel- en vrieshuizen en/of productiebedrijven die door China erkend zijn. Deze lijst is te vinden in het bedrijvenregistratiesysteem van de NVWA of op de NVWA-website. Zowel slachterijen, uitsnijderijen als koel- en vrieshuizen dienen van Nederlandse origine te zijn. 6. Bij export moet het vlees in nieuwe verpakking zijn verpakt. 7. Op de verpakking moet een label zitten waarop de gegevens staan beschreven Het bedrijfsprotocol moet aangeven welke gegevens op het label moeten worden opgenomen. Deze gegevens moeten ook in het Chinees worden vermeld. Voor wat betreft de verpakking moet voldaan worden aan artikel 14 (Packaging Requirements of Entry Fresh and Frozen Meat Products) van Decree 136 afkomstig uit de Chinese regelgeving, zoals opgenomen in de tabel hieronder. In Nederland is genoemd artikel geïmplementeerd met behulp van een voorbeeld labelingsprotocol dat in het China-protocol van het bedrijf moet zijn opgenomen. The packaging of entry fresh and frozen meat products shall meet the following requirements Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 4 van 9

5 Versie I. The inner and outer packages must be made from innocuous and harmless materials and intact; II. The inner and outer packages shall indicate country of origin, product name and registration of the producing enterprise; III. The outer package shall indicate specification, place of production (state/province/city), destination, date of production, term of quality guarantee, temperature for storage and other necessary information in Chinese. The destination shall be the People s Republic of China. There shall be an official inspection and quarantine label of the exporting country. 8. De producten moeten bij belading in de containers aan de hygiënevoorwaarden voldoen. Daarna worden de containers verzegeld onder toezicht van de NVWA. Het zegelnummer dient te worden vermeld op het certificaat. 9. De kerntemperatuur van het product moet -18 C zijn. Verklaring 2 Deze verklaring kan worden afgegeven na controle van de te exporteren partij. 4.2 Darmen Certificering van darmen (ook andere darmen dan varkensdarmen) naar China is toegestaan. Certificaat zie bijlage 3 Dit certificaat heeft betrekking op darmen voor kalibratie, die (in het algemeen) na bewerking terugkomen naar Nederland. Dus niet bestemd voor directe humane consumptie. Toelichting op het certificaat De verklaring op het certificaat Deze verklaring kan na controle worden afgegeven op basis van EU- en nationale regelgeving. In geval van export van schapendarmen moeten de darmen afkomstig zijn uit een gebied waar, met een radius van 50 kilometer, gedurende twaalf maanden geen gevallen van scrapie zich hebben voorgedaan. In dit geval worden met scrapie de klassieke gevallen bedoeld en niet de a-typische gevallen. Dit heeft betrekking op het bedrijf dat de darmen exporteert, niet de herkomstbedrijven van de darmen. Deze verklaring is af te geven na controle van de dierziektesituatie. Informatie over de dierziektesituatie is te vinden op NVWA-intranet, afdeling NVWA Incident en Crisiscentrum (NVIC), of is direct opvraagbaar bij deze afdeling. 5 BEVOEGDHEDEN EN VERANTWOORDELIJKHEDEN De NVWA-dierenarts is bevoegd en verantwoordelijk voor de afgifte van het certificaat. 6 TOELICHTING In december 2016 is het certificaat voor vers varkensvlees totaal gewijzigd. Per 1 januari 2017 is het nieuwe certificaat van toepassing. Dit nieuwe certificaat moet op het nieuwe waardepapier gedrukt worden. Het hele stuk over vers varkensvlees is aangepast in deze instructie. Voor batch nummer is een apart kenmerk opgenomen in Client waar het batch nummer ingevuld moet worden. Het batch nummer moet niet ingevuld worden bij orderregel (product nummer). Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 5 van 9

6 Versie Bijlage 1 certificaat varkensvlees 荷兰向中华人民共和国出口猪肉兽医卫生证书 Veterinary certificate for pork export from the Netherlands to the People s Republic of China I. 产品概况 / IDENTIFICATION OF THE PRODUCTS 产品编号 / 产品名称 / 动物种类 / 来源动物出生国家 / Product Name of the Product Animal Species Animal source country of origin (born) 来源动物饲养国家 / Animal source country of origin (bred) 产品来源 / Origin of the product 产品编号 / 海关税 (HS) 名称 / 海关税 (HS) 描述 / 包装方式和数量 / 总净重 ( 公斤 )/ 总毛重 ( 公斤 )/ Product HS-heading HS-description Packing type of the Total net weight (kg) Total gross weight (HS-4) product and of packages (kg) 产品编号 / 生产批号 / 屠宰日期 / 分割日期 / 冷冻日期 / 保质期 / Product Batch Date of slaughter Date of cutting Date of freezing Shelf life 储存温度 / Storage temperature 唛头 / Mark 集装箱号 / Container 铅封号 / Seal II. 产品来源 / ORIGIN OF THE PRODUCTS 产品编号 / 生产商及其注册号 / 生产商地址 / Product Name and approval of the producer Address of the producer 产品编号 / Product 批准的生产企业 / Approved producers 屠宰企业 / SLAUGHTERHOUSE 分割企业 / CUTTING PLANT 冷藏企业 / COLD STORE 生产商及其注册号 / Name and approval of the producer 生产商地址 / Address of the producer 发货人名称及地址 / Name and the address of the consignor 发货日期 / Date of dispatch 发货地 / Place of loading III. 产品目的地信息 / DESTINATION OF THE PRODUCTS 运输方式 / Means of transport 运输工具班次信息 / Vehicle information 途经国家 / Countries of transit 目的地国家 / Country of destination Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 6 van 9

7 Versie 入境口岸 / Port of entry 产品目的地 / Place of destination 收货人名称及地址 / Name and the address of the consignee IV. 卫生证明 / HEALTH ATTESTATION 本签字兽医官证明 / The undersigned official veterinarian, certify that 1. IN WITNESS WHEREOF the processing procedure of this batch of meat product is in line with the laws, regulations and the food safety national standards concerning livestock and public health of China and the Netherlands, and comply with the requests in the relative meat product importing into China protocols signed by General Administration of Quality Supervision, Inspection and Quarantine of People's Republic of China and the Ministry of Economic Affairs of the Netherlands. 兹证明该批肉类产品生产过程符合中国和荷兰有关畜禽和公共卫生的法律法规及食品安全国家标准, 符合中华人民共和国国家质量监督检验检疫总局和荷兰兰兰荷签署的荷兰荷荷产品输华议定书要求 2. The batch of the product is safe and healthy and is recognized as fit for human consumption. 该批产品安全卫生适合人类食用 Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 7 van 9

8 Versie Bijlage 2 HS-codes 0203 Fresh of chilled domestic swine carcasses and half carcasses 0203 Fresh or chilled loins and cuts thereof of domestic swine - with bone in 0203 Fresh or chilled bellies streaky and cuts thereof of domestic swine with bone in 0203 Fresh or chilled boneless meat (excluding bellies and cuts thereof) 0203 Fresh or chilled meat of dom. Swine, with bone in (excl. Carcases and half-carcases, hams shoulders and cuts thereof, and fore-ends, loins, bellies and cuts thereof 0203 Frozen carcasses of domestic swine and half carcasses 0203 Frozen hams and cuts thereof of domestic swine - with bone in 0203 Frozen shoulders and cuts thereof of dom. Swine, with bone in 0203 Frozen loins and cuts thereof of dom. Swine - with bone in 0203 Frozen bellies streaky and cuts thereof of dom. Swine - with bone in 0203 Frozen boneless meat of dom. Swine (excl. Bellies and cuts thereof) 0203 Frozen meat of dom. Swine, with bone in (excl. Carcases and half-carcases, hams shoulders and cuts thereof, and fore-ends, loins, bellies and cut thereof (incl. humerous bones, femur bones, tail bones, neck bones etc) 0206 Fresh or chilled edible offal of swine (incl kidney) 0206 Frozen edible livers of swine 0206 Edible offal of swine, frozen (excl. Livers) (incl front trotters, hind trotters and pork heads) 0209 Pig skin, rind 0209 Pig fat, free of lean meat, not rendered or otherwise extracted, fresh, chilled, frozen, salted, in brine, dried or smoked (excl. Subcutaneous) Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 8 van 9

9 Versie Bijlage 3 certificaat darmen Name of the product, animal Species / 产品名称, 动物种类 Identification / 产品证明 Number, weight / 数量及重量 Nature of packing / 包装性质 Name and address of Processing plant / 生产商姓名及地址 Exporter / 出品商 Name and address of consignee / 收货人姓名及地址 Country / 国家 Means of transport / 运输方式 I, the undersigned, duly authorised Veterinary Officer in the Netherlands hereby certify, that the meat or meat products herein described was / were derived from animals which received ante - and post mortem inspection and were free from infectious and contagious diseases at the time of slaughter, and that such meat or meat products is / are sound, wholesome and fit for human consumption. 本人, 在下签名的官方动物检验师, 在此证明上述肉及肉产品在宰前, 宰后均接受过卫生检验, 不含传染病毒, 肉产品优良, 适合人类消费 In case of sheep casings the casings are sourced from an area with a 50 km radius where no case of scrapie has been reported during the last 12 months. 如果是羊肠衣, 则保证来自过去 12 个月痒病发病地点周围半径 50 公里以外的地区 Done at / 签署地点 On / 签署日期 Signature of the official veterinarian / 官方兽医签名 Name in capital letters / 姓名大写字母 Bron NVWA V&I, TO Import/Export Pagina 9 van 9