Sfeerimpressie Arenadebat 2 Giessenlanden Uitgangspunten op 29 november 2016

Transcriptie

1 Sfeerimpressie Arenadebat 2 Giessenlanden Uitgangspunten op 29 november 2016 Op dinsdagavond 29 november vond het tweede arenadebat plaats in De Til in Giessenburg. In de sfeervolle zaal heette burgemeester ten Kate alle aanwezigen van harte welkom. Hij had de lachers op zijn hand met de suggestie dat de grote zaal genoeg ruimte biedt voor een echte arena. Bas Verbruggen (BügelHajema adviseurs) leidde daarna het arenadebat in. In zijn inleiding gaf Bas aan dat het niet gaat om de meeste stemmen te tellen. Het gaat om het debat, iedereen is gelijk aan elkaar en het gaat erom elkaars standpunt te vernemen. Met elkaar in gesprek om ideeën, meningen en argumenten uit te wisselen. Het gaat er om gezamenlijk greep te krijgen op de onderwerpen die er toe doen in de gemeenschap van Giessenlanden. Na de inleiding op de avond stelde Bas de drie thema s Dorp en ommeland; Land water en duurzaamheid; Samenleving en bestuur met ieder zes uitgangspunten aan de orde. Ter voorbereiding op het arenadebat heeft iedere deelnemer deze uitgangspunten toegestuurd gekregen. Daarbij was de vraag om deze uitgangspunten aandachtig door te lezen en vooraf een eerste mening te vormen. Bij binnenkomst kreeg elke deelnemer 18 gekleurde stickers. De 18 uitgangspunten, gegroepeerd in de 3 thema s: Dorp en ommeland; Land water en duurzaamheid; Samenleving en bestuur, hingen op grote posters. Na de inleiding werd iedereen gevraagd om bij elk uitgangspunt een sticker te plakken in het vakje dat de (voorlopige) mening weergaf. Er waren drie opties: eens met dit uitgangspunt, oneens, of op zich ben ik het eens maar ik wil het uitgangspunt iets aanpassen. Elke poster vormde daarna de agenda voor één van de drie thematafels waaraan de groep nader met elkaar in discussie ging over de uitgangspunten. De stickers gaven de voorlopige meningen van alle deelnemers aan. Het ging daarbij niet om meer- en minderheden maar om het gesprek over de inhoud van het uitgangspunt. Al staat er maar één stickertje bij ik ben het ONEENS is het uitgangspunt een bespreekpunt. Een tafeldame of -heer leidde het gesprek en heeft de conclusies van de discussie genoteerd. Deze zijn opgenomen in onderstaande tabellen. Na afloop van de tafeldiscussies gingen we bij elkaar op bezoek om verslag te horen van het verloop van de discussie aan elk van de drie tafels. Dit zodat iedereen in de gelegenheid was om te reageren op de conclusies die per tafel getrokken zijn. De uitgangspunten en de presentatie van de avond zijn als afzonderlijk bestand te downloaden van de website De drie thema s die deze avond aan de orde zijn gesteld zijn, met opmerkingen: Samenleving en bestuur Opmerkingen 1. De omgevingsvisie stelt het initiatief centraal en niet het beleid. Dit zoals de omgevingswet bedoeld is. Het beleid moet zoveel mogelijk ruimte geven voor initiatieven uit de samenleving. Als we bepaalde dingen/ objecten beschermen, en bij andere objecten de ruimte bieden, kan dat geen kwaad. Vertrouwen moet nog groeien, de groep zoekt nog naar kaders. Durf los te laten en vang op waar nodig Vaag uitgangspunt, wanneer hebben

2 2. De omgevingsvisie is geen statisch plan met een einddatum, maar juist een dynamisch ontwikkelingskader. Door regelmatig te evalueren wordt de omgevingsvisie tegen het licht gehouden en waar nodig bijgesteld. 3. Het kerngericht werken werpt zijn vruchten af en wordt verder uitgebouwd naar zelfbewuste en zelfstandige dorpen. Daarin staan eigen verantwoordelijkheid voor de leefbaarheid in het dorp en haar ommeland centraal. Het gemeentebestuur heeft hierin een faciliterende rol. we het over teveel ruimte, waar ligt die grens? Ruimte voor initiatief, lijkt ruimte te geven voor willekeur. Degene die het sterkste is krijg de meeste ruimte. Hoe zorg je ervoor dat iedereen (ook de minder mondigen) aan bod komen. Mensen missen een kader in dit uitgangspunt, in principe is de wet er als kader. Hoe definiëren we de visie: het kader is waar we het over eens zijn en alles wat daarbuiten valt is bespreekgeval. Er wordt bij dit uitgangspunt een kader gemist. Wie evalueert? Dat is een samenspel van gemeente en belanghebbende. Macht naar de burger wordt als positief gezien. Moeite met het niet hebben van een einddatum; korte toelichting van beleidscyclus verduidelijkte het uitgangpunt. Geen volledig vertrouwen in het overbrengen van taken naar dorpsraden. Wie is contactpersoon voor kerngericht werken. Fusie brengt belang van kernen naar voren. Gemeenteraad/apparaat kent de gemeente niet, kennen de omgeving niet. Waterschap vraagt hoe ze zich tussen de burgers moeten stellen. Antwoord: kom naar de burger toe. Dorpsberaad wordt als spons van de taken gezien. Kader om dorpsberaad, hun verantwoordelijkheid. Realiteit gemeenteraad verwacht dat alles dat het dorpsberaad aanlevert, bedragen wordt door de gemeente.

3 4. Als er een breed draagvlak is voor een initiatief, plan of idee in het dorp of ommeland, dat realiseerbaar is, dan werkt het gemeentebestuur hier aan mee. Tenzij er strijdige belangen zijn die het dorp of in strijd zijn met wet. 5. Initiatiefnemers zijn zelf verantwoordelijk voor de invloed die hun plan heeft op de omgeving. Ze spreken hierover met de betrokkenen in hun directe omgeving, voordat het plan wordt voorgelegd aan het gemeentebestuur. 6. De dorpen worden uitgenodigd om, voor zover dit niet al is gebeurd, een ontwikkelingsplan voor het dorp en haar ommeland op te stellen, dat opgenomen wordt in het uitvoeringsplan van deze omgevingsvisie. Verantwoordelijkheid voor het creëren van draagvlak ligt bij gemeente, gemeente financiert vaak ook initiatieven. Dorpsraad en omgeving moeten vertrouwen krijgen, samen met de initiatiefnemer zorgen ze voor draagvlak voor het initiatief. Zorgt voor veel spanning, tussen bewoners. Zolang het klein blijft. Handleiding wordt als positief gezien om draagvlak te creëren voor de ondernemer. DOP (Dorp OntwikkelingsProgramma), ligt anders dan visie DOP als basis van de omgevingsvisie! Dorp en ommeland Opmerkingen 1. De bijzondere verbondenheid tussen de dorpen en hun ommeland (o.a. maatschappelijk, ruimtelijk en cultureel) die stamt uit de tijd dat de dorpen nog zelfstandige gemeenten waren, is waardevol en is de basis voor het versterken van de relatie tussen stad en land (symbiose). 2. de woonvisie is uitgangspunt voor de bouw van woningen in de dorpen. Ruimtelijk wordt ingezet op inbreiden, verbeteren van de structuur en hergebruik van vrijkomende (vertrek)locaties. Uitbreiding alleen op die plekken waar een bijdrage geleverd wordt aan de kwaliteit van de dorpsranden en de overgang naar het open landelijk gebied. 3. Om de leefbaarheid en werkgelegenheid te verbeteren, wordt in de dorpen ruim baan gegeven aan ondernemen. Mits de activiteiten qua aard en schaal passen in het dorp en geen negatieve invloed hebben op de kwaliteit van de leefomgeving. Het gaat om de kernen met ommeland; niet om de oude gemeentegrenzen. Bouwen naar behoefte; niet het ene dorp achter laten blijven bij de andere. Te veel inbreiden gaat ten koste van waardevolle groene ruimte. Werkgelegenheid geen ruim baan; deze moet in balans zijn

4 4. Mobiliteit en bereikbaarheid zijn belangrijke factoren voor het in standhouden van de leefbaarheid en bevolkingssamenstelling van de dorpen. De gunstige ligging moet optimaal benut worden. De negatieve gevolgen voor hinder en gezondheid moeten met kracht bestreden worden. 5. Duurzame landbouw is de belangrijkste economische drager voor het landelijk gebied en is de hoeder van het landschap. Er wordt ingezet op verbreding en het verduurzamen van bodem, water, energie, circulaire economie en recreatie. Verdergaande specialisatie en schaalvergroting (megabedrijven) past niet in de fijnmazige structuur van Giessenlanden. 6. De ligging van Giessenlanden, de dorpen, hun ommeland, het landschap en het water bieden bijzondere mogelijkheden voor toerisme en recreatie. Er wordt ingezet op kleinschalige initiatieven en voorzieningen die samen een sterke positie innemen in de vrije tijdseconomie. Grootschalige dag- en verblijfsrecreatie wordt niet nagestreefd. Verkeer en mobiliteit: we profiteren ervan maar ondervinden er ook de negatieve gevolgen van. Pak de oorzaak van het probleem aan. Duurzame landbouw: afwegen wat passend is. Vrijkomende schuren slopen vanuit landschappelijk oogpunt of past een nieuwe functie? Geen functies met verkeersaantrekkende werking. Meer ruimte bieden aan ontwikkelingen in het landelijk gebied: dat mag de landbouw niet bedreigen. Kleinschalige recreatie / toerisme past binnen Giessenlanden. Eigenheid van het gebied handhaven. Land, water en duurzaamheid Opmerkingen 1. Giessenlanden is in 2030 energie neutraal. Innovatieve initiatieven op het gebied van energievoorziening, warmte-koudeopslag, isolatie, zon, wind, bioraffinage, verkeer en vervoer etc. worden gestimuleerd en gefaciliteerd. Grootschalige zonnepaneelweiden en windturbines worden niet nagestreefd. Mee eens! Echter met stimuleren en faciliteren zijn we er nog niet. Er is een enorme omslag nodig om de doelstellingen te halen. Zonnepanelen passen niet in het landschap van Giessenlanden, ook niet als daar financiële opbrengsten tegenover staan. Niet in de weilanden (vanwege negatieve visuele effect en omdat het landbouwgrond in beslag neemt); kan wel op daken. Plannen voor alternatieve energiebronnen (vergister) zijn stukgelopen, omdat er al drie windmolens zijn. Zorg dat deze initiatieven wel mogelijk worden. Besteed ook aandacht aan vermindering van de energievraag en isolatie van woningen. Conclusie: er is ook een cultuuromslag nodig om Giessenlanden in 2030 energieneutraal te krijgen.

5 2. De bodem en ondergrond van Giessenlanden kent het gevaar van inklinking wat leidt tot een hoge uitstoot van CO2. Door een combinatie van water(peil)beheer en verantwoord bouwen, geven gebruikers, gemeente en waterschap samen inhoud aan een duurzaam bodem- en waterbeheer. 3. De kracht van Giessenlanden is haar kleinschalige dorp in een prachtig landschap. Als een oase omringd door een stedelijke omgeving. Deze kracht is gebaseerd op haar oorspronkelijk organisch gegroeide structuur van linten en dorpen op de hoge gronden, de cultuurhistorie en het open, waterrijke, landschap. Deze karakteristiek is het absolute uitgangspunt voor de verdere ontwikkeling. 4. Volgens de Giessenlander zijn people, planet en profit redelijk in balans. Dit in tegenstelling tot het landelijk en wereldniveau. Giessenlanden heeft de ambitie haar positie verder uit te bouwen, om zo een voorbeeld te zijn voor anderen en een bijdrage te leveren aan een duurzame samenleving. Cyclus van continue peilverlaging moet doorbroken worden. Peil in het agrarische gebied moet de functie volgen, in stedelijk gebied peil hoger houden. De landbouw is de drager van de samenleving en het landschap. Ga op zoek naar innovatieve oplossingen voor dit probleem (onderwaterdrainage). Over honderd jaar is hier geen landbouw meer. Bodemdaling tegen gaan door het gebied onder water te zetten? In de Alblasserwaard is er sprake van minder bodemdaling dan in de omringende gebieden Conclusie: de meningen lopen nogal uiteen over hoe de bodemdaling aangepakt moet worden. Het lijkt een slim samenspel te zijn van een passend peilbeheer, afgestemd op de functie en soms andersom. Dit mogelijke gecombineerd met innovatieve oplossingen Beperk je niet tot het verleden; kijk naar de toekomst. Bied kansen voor nieuwe ontwikkelingen en behoud het goede. De kwaliteiten zitten in de bodemopbouw. Laat dit sturend zijn voor nieuwe ontwikkelingen. Lintbebouwingen zijn karakteristiek voor Giessenlanden. Geen grote puisten aan bebouwing. In de westerse wereld is er geen sprake van balans zolang we blijven over consumeren en we biefstukken uit Argentinië halen. Benut lokale winkels die voedsel verkopen die in de directe regio verbouwd worden. Kun je als boer daar je brood wel mee verdienen? Mijn dak is jouw dak. Benut grote dakvlakken (toevallig veel in eigendom bij boeren) voor zonnepanelen, zodat het hele dorp van energie wordt voorzien. Bijvoorbeeld in de vorm van een corporatie. Aanpassing van (landelijke) wet- en regelgeving is daarvoor noodzakelijk. Het is nu te ingewikkeld.

6 5. Een gezonde en veilige leefomgeving is de kern in het beleid. Het voorkomen van milieuoverlast staat centraal, maar ook het bijdragen aan preventieve gezondheidszorg. Dit door het stimuleren van initiatieven die gericht zijn op het veilig en actief gebruik van de openbare ruimte in dorp en ommeland. 6. De basis voor een duurzame ontwikkeling is de sociaal maatschappelijke samenhang in dorp en ommeland. Daarbij is aandacht en zorg voor elkaar en elkaars omgeving de beste garantie voor een leefbaar Giessenlanden. De ontwikkeling van zelfstandige dorpen wordt gestimuleerd en met multifunctionele centra gefaciliteerd. Offer de laatste stukjes groen in het dorp niet op voor bebouwing. Dit zijn waardevolle plekken die kwaliteit geven en benut kunnen worden voor het inspelen op klimaatadaptatie, groenvoorziening, speelplekken, wateropvang, doorzichten naar het landelijke gebied of andere passende functies. Kleinschaligheid van de dorpen behouden. Er is nu te veel verharding; dit zorgt voor wateroverlast en hittestress. Voor een groot deel heeft Giessenlanden een fijn leefklimaat. Gezondheid staat echter in de buitenranden van de gemeente en in een aantal dorpen onder druk door uitstoot (geluid, fijnstof, rubberdelen, etc) vanaf de omliggende infrastructuur van snelwegen en spoorlijnen en lokale wegen. De dorpen zijn nu al heel zelfstandig; ze doen al heel veel. Een goede sociaal-maatschappelijke samenhang is van groot belang. Het hebben van een multifunctioneel centrum is hier nog geen garantie voor. Een goede omgevingsvisie maakt meer mogelijk zodat ieder dorp zich op geheel eigen wijze kan ontplooien en floreert. De uitgangspunten en de presentatie van de avond zijn als afzonderlijk bestand te downloaden van de website Na afloop van het debat worden alle aanwezigen bedankt voor hun komst en bijdrage aan dit debat. Iedereen is uitgenodigd om op 24 januari het derde arenadebat bij te wonen over de concept omgevingsvisie. Verslaglegging Elsbeth Luning BügelHajema Adviseurs 14 december 2016

7 Enkele sfeerimpressies: