Train-de-trainer PIMM. 24 januari 2017

Transcriptie

1 Train-de-trainer PIMM 24 januari 2017

2

3 Het Familieperspectief Voorstellen Introductie train-de-trainer PIMM Achtergronden bij PIMM Prototypen Trainersvaardigheden Afronding

4 Wie ben je. Waar werk je? Ben je mantelzorger? Wat verwacht je? Wat kom je brengen? Welke trainers ervaring heb je? Wat wil je leren?

5 Doel van de presentatie Hulpverleners en familie: nog niet vanzelfsprekend! PIMM: Het familiegevoelig maken van hulpverleners met de hulp van familie zelf PIMM: het geven van tools aan hulpverleners om meer te kunnen zijn dan een luisterend oor

6 Mantelzorg wat is het eigenlijk? Mantelzorgers zijn familie; partners, kinderen, neven/nichten en naastbetrokkenen; vrienden, buren en kennissen. Allen die op basis van de sociale relatie, vaak onbetaald hulp en/of emotionele ondersteuning geven aan personen met een ziekte of chronische handicap. Het kan ook zijn dat meerdere personen betrokken zijn. Het gaat om het bieden van iets extra s dat qua duur en intensiteit de normale gang van zaken overstijgt.

7 Waarom mantelzorg betrekken? Mz kan veel vertellen over de persoon en de zorg Mz als continue (vertrouwde) persoon voor patiënt Mzorg = beschermende factor voor patiënt; draagt bij aan behalen van behandeldoelen van patiënten; voorkomt ontregeling en opname. Betrekken van mantelzorg kan doorbraak betekenen in vastgelopen situaties. Informatie over mogelijke relationele componenten Interactie Mz en patiënt De noden van de mantelzorger kan barrière vormen in de support 7

8 Waarom is een training aan hulpverleners nodig? Drie soorten hulpverleners: De tolerator Familie wordt gezien als obstakel, alleen doelen van de patient zijn belangrijk Familie is wel nodig voor toegang tot informatie. Ondersteuning is niet nodig De preventer Patiënt heeft familie nodig Familie is deel van het team en mag niet uitvallen Familie krijgt probleem georiënteerde support en geen emotionele ondersteuning De concerner Systemische benadering gericht op welzijn patiënt, familie en hun onderlinge band. Empatische benadering gericht op leren kennen van de personen en wederzijdse verwachtingen (pt-mz). Geen twijfel over noodzaak maar onzeker over de inhoud van support 8

9 In de training leer je de PIMM methodiek Leer je trainingsvaardigheden om de methodiek te trainen aan collega s.

10 Wat is PIMM? PIMM is een interventie waarmee hulpverleners de familie en naasten van patiënten met ernstige langdurige psychiatrische problematiek zoals een depressie, een bipolaire stoornis, schizofrenie, een persoonlijkheidsstoornis of een angststoornis, op een gestructureerde wijze kunnen ondersteunen. PIMM staat voor Pakket Interventie Mantelzorg op Maat. Ontwikkeld samen met Vu Amsterdam / GGz centraal Training PIMM ontwikkeld met Vu Amsterdam/ Movisie / GGZ centraal/ Noord- Holland Noord en Meander Omnium. ZonMw subsidie 10

11 Ervaring van familie heeft de focus PIMM bepaald Psycho-educatie en omgangsadvies over bejegening patiënt aan familie én coaching op: veranderingen in (wederkerigheid) sociale contacten waardoor eenzaamheid en sociale isolatie binnen een klein netwerk op (extra) spanningen in de interpersoonlijke relatie met en patiënt en anderen in het sociaal netwerk Ingrijpende rolveranderingen in de en het netwerk op chronisch verlies en rouw het leren omgaan met grenzen en herstel van eigen (psychologisch) territorium. Vergroten van kennis over ziekte maar ook over de invloed op de omgeving en de (natuurlijke) gevolgen

12 Beoogde uitkomsten PIMM Gezondheidswinst 1. Familie is weer regisseur van zijn/haar eigenlijk leven geworden 2. Verbeterde relatie met patiënt 3. Herstel identiteit (rollen) 4. Verdriet en andere gevoelens beter aankunnen 5. Kennis over ziekte, behandeling maar ook over impact op familie en naasten 12

13 Focus PIMM Het versterken van krachten van de individuele mantelzorger door coaching op: veranderingen in (wederkerigheid) sociale contacten waardoor eenzaamheid en sociale isolatie binnen een klein netwerk op (extra) spanningen in de interpersoonlijke relatie met en patiënt en anderen in het sociaal netwerk Ingrijpende rolveranderingen in de en het netwerk op chronisch verlies en rouw het leren omgaan met grenzen en herstel van eigen (psychologisch) territorium. Vergroten van kennis over ziekte maar ook over de invloed op de omgeving en de (natuurlijke) gevolgen

14 Waarom is ondersteuning nodig? Mantelzorger vraagt vaak niet om hulp voor zichzelf Mantelzorger is leek Mantelzorger maakt deel uit van situatie en kan moeilijk beschouwen Voorkomen van overbelasting Voorkomen van lichamelijk en geestelijke gezondheidsrisico s: Zelf krijgen van psychische aandoeningen, in het bijzonder depressies en angststoornissen Sterk verhoogde kans op stress gerelateerde somatische problemen Voorkomen van uitval of verbreken van relaties 14

15 Belang van PIMM voor familie - Veel zorgaanbieders bieden alleen maar deelinterventies aan, zoals psycho-educatie, waarbij familie en patiënt zijn gescheiden. - PIMM biedt een interventie aan die is ontwikkeld met familie - PIMM geeft hulpverleners een training over gespreksvoering en andere tools. Bovendien hebben hulpverleners hierna zowel de mantelzorger als de patiënt in hun caseload en snappen daarom de dynamiek beter.

16 Perspectief van familie Ontbreken van keuzevrijheid: de vrijheid die het betrokken familielid ervaart om te kunnen stoppen met het geven van de ondersteuning, is een bepalende factor voor het ervaren van de gevolgen van de ziekte en de behoefte aan ondersteuning Zegwaard MI, Aartsen MJ Grypdonck MHF, Cuijpers P. Differences in impact of long term caregiving for mentally ill older adults on the daily life of informal caregivers. A qualitative study. BMC Psychiatry 2013, 13; 103.

17 Prototype mantelzorger Wel keuzevrijheid Ondersteuning op basis van medemenselijkheid Geen keuzevrijheid Ondersteuning vanuit liefdesplicht Medemens Eenzame Ondersteuner Gevangen Winst Verlies

18 De mantelzorger als medemens = op vrijwillige basis betrokken geraakt en denkt te kunnen stoppen = heeft geen verwachtingen accepteert de situatie zoals deze is = tevreden over de rol van ondersteuner = hebben groot respect voor de persoon = wil alleen een positieve bijdrage leveren = zorgzaam, neutraal, no-nonsens stijl = geeft raad en daad als aanvulling op de eigen beslissingen van de cliënt = heeft brede interesse en heeft vaak eigen partner = bewaakt de eigen grenzen = de mantelzorgrol is een verrijking van het eigen leven

19 De mantelzorger als Ondersteuner = zorg ingepast in eigen leven, verwachtingen bijgesteld = wel kwetsbaar evenwicht = steunt aanvullend op beslissingen van autonoom mens = verdriet en rouw over verliezen van persoon en verschraling relatie en leven = kan wederkerigheid interpreteren = open communicatie gericht op samen = zelfvertrouwen en mensenkennis = empathie, respectvol, neutraal, niet confronterende aanpak = mate van onafhankelijkheid en eigen leven =probleemgerichte coping

20 De Eenzame mantelzorger = aanvaard zorg als iets wat op je pad komt = ondersteuning vanuit mix van liefde en morele verplichting =groot verantwoordelijkheidsgevoel, regelt met liefde alles = weten alles over de ziekte maar omgang lukt niet =veel gemaskeerde verwijten =de mantelzorger is eenzaam in de relatie =slachtoffer; lijdt onder gebrek aan waardering =kan slecht grenzen aangeven =gescheiden activiteiten =geen open communicatie/wederzijds respect/begrip =praten veel over en verlangen naar vroeger =emotie gerichte coping

21 De gevangen mantelzorger =kan zich een leven zonder niet voorstellen =voelt zich verstrikt en kan de ondersteuning niet aan =is de weg naar zichzelf kwijtgeraakt =cijfert zichzelf volledig weg =heeft een groot respect voor de zieke =lijdt en vibreert mee met het lijden van cliënt =ervaart in het contact met de cliënt een grote handelingsonzekerheid =weet alles over de ziekte =emotiegerichte coping =geen grenzen, de ondersteuning bepaald de dag =steun uit de omgeving is er niet of wordt niet gezocht

22 U kunt de typen terug vinden op 22

23 Het gespreksmodel in 5 stappen Stap 1. Inventarisatie, een narratieve verkenning Hulpmiddel; topiclijst gebaseerd op review en resultaten interviews (Zegwaard et al J of Clinical Nursing) Stap 2. Analyse, wat weet je nu en hoe ga je verder Hulpmiddel; de beschrijving van idealtypen (Zegwaard et al submitted) Stap 3.Bereiken van consensus, gesprek met naaste (en cliënt) Hulpmiddel; Hoe voer ik een adviesgesprek Stap 4. De realisatie door middel het gebruiken van 1 of meerdere van de 3 interventies Hulpmiddel; de 3 interventie methoden Stap 5. Evaluatie, wat is er bereikt en hoe gaan we verder, welke onderhoudsdosis en waarom

24 Algemeen advies Kies 1 doel per gesprek Het eerste doel is dat de familie nog een keer komt Zorg dus dat alle gesprekspartners zich gehoord voelen Plan een uur (neem de tijd) Heb geen oordeel Wees je bewust van je eigen lichaamstaal Luister en geef geen advies Luisteren is belangrijker dan praten Iemand die emotioneel is, kan geen nieuwe informatie in zich opnemen 24

25