Module kinderfysiotherapeut

Transcriptie

1 Module kinderfysiotherapeut Implementatie werkwijze ketenaanpak overgewicht kinderen Proeftuin ketenaanpak overgewicht bij kinderen Opgesteld door: OLIC In samenwerking met: GGD Hart voor Brabant Fysio van Lith, shertogenbosch Praktijk Jacq Smolders, Oss Versienummer: Versie 1.0 definitief Datum: 19 mei 2016

2 Inhoudsopgave 1 ALGEMENE INFORMATIE OVER MODULE KINDERFYSIOTHERAPEUT BELANG VAN DE KINDERFYSIOTHERAPEUT IN DE KETENAANPAK OVERGEWICHT DOEL VAN DE MODULE KINDERFYSIOTHERAPEUT DOELGROEP VOOR GEBRUIK MODULE KINDERFYSIOTHERAPEUT GEBRUIK VAN DE MODULE IN DE PRAKTIJK GEHANTEERDE BASIS VOOR BEPALEN WERKWIJZE KINDERFYSIOTHERAPIE LEESWIJZER 4 2 KETENAANPAK EN DE ROL VAN DE KINDERFYSIOTHERAPEUT DE BLAUWDRUK VAN DE BOSSCHE KETENAANPAK DE ROL EN POSITIE VAN DE KINDERFYSIOTHERAPEUT IN DE KETEN 6 3 DE TAKEN EN ACTIVITEITEN VAN DE KINDERFYSIOTHERAPIE 7 KERNTAAK 1 SIGNALEREN 7 KERNTAAK 2 AFNEMEN ANAMNESE / DIAGNOSTICEREN 8 ACTIVITEIT 2.1 VERWERKEN VERWIJZING VOOR DIAGNOSTISCH ONDERZOEK KINDERFYSIOTHERAPEUT 9 ACTIVITEIT 2.2 AFNEMEN ANAMNESE 10 ACTIVITEIT 2.3 AFNEMEN TESTEN 12 ACTIVITEIT 2.4 VERVOLGAFSPRAAK MAKEN MET JGZ ERBIJ 13 ACTIVITEIT 2.5 GEZAMENLIJK BESPREKEN RESULTATEN EN VERVOLGSTAPPEN 14 ACTIVITEIT 2.6 BESPREKEN RESULTATEN ANAMNESE EN TESTEN FOUT! BLADWIJZER NIET GEDEFINIEERD. ACTIVITEIT 2.7 OVERIGE AFGESPROKEN VERVOLGSTAPPEN IN GANG ZETTEN 15 KERNTAAK 3 BESPREKEN IN HET ZORGTEAM OF WIJKTEAM 16 KERNTAAK 4 TOELEIDEN INTERVENTIE 17 KERNTAAK 5 BEHANDELEN 18 KERNTAAK 6 BIEDEN NAZORG 19 4 ONTWIKKELEN EN IMPLEMENTATIE WERKWIJZE KINDERFYSIOTHERAPEUT 20 5 BENODIGDE CAPACITEIT IMPLEMENTATIE WERKWIJZE KINDERFYSIOTHERAPEUT 21 Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 2

3 1 Algemene informatie over module kinderfysiotherapeut Deze module wordt aangeboden vanuit de Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen, een initiatief uit shertogenbosch, dat is ontstaan in afstemming met het ministerie van VWS. Het doel van de proeftuin is om kennis te ontsluiten vanuit een best practice situatie waarin de benodigde ketensamenwerking voor het verminderen van overgewicht bij kinderen gerealiseerd is. 1.1 Belang van de kinderfysiotherapeut in de ketenaanpak overgewicht Het heeft sterk de voorkeur dat er in de keten samengewerkt wordt met een kinderfysiotherapeut vanwege de specialistische kennis over ontwikkeling van kinderen en jongeren en het gebruik van specifiek voor kinderen en jongeren ontwikkelde bewegingstesten. Er zijn een aantal redenen die een bijdrage van de kinderfysiotherapeut in de ketenaanpak wenselijk maken. De kinderfysiotherapeut ziet veel kinderen met een bewegingsbeperking. Kinderen met een bewegingsbeperking hebben een hogere kans op overgewicht. De kinderfysiotherapeut is in dit geval een belangrijke partner in het signaleren en bespreekbaar maken van het overgewicht bij deze doelgroep. De kinderfysiotherapeut blijkt gemakkelijk toegankelijk voor kinderen met overgewicht en hun ouders als zij actief hulp zoeken voor begeleiding bij de aanpak van het overgewicht. Er is geen verwijsbrief nodig en er wordt geen aanspraak gedaan op de eigen bijdrage van de zorgverzekering. Daarnaast zien het kind en zijn ouders een aanpak van overgewicht door meer (te) bewegen vaak als een meer kindvriendelijke en gemakkelijkere benadering dan het invoeren van een gezondere voedingsstijl. De kinderfysiotherapeut merkt dat begeleiding naar een actievere en gezondere leefstijl voor veel kinderen / gezinnen lastig is. De begeleiding van de kinderfysiotherapeut richt zich vooral op het stimuleren van beweging en/of het wegnemen van bewegingsachterstanden bij het kind. In de begeleiding zijn ouders beperkt of niet betrokken terwijl ouders een belangrijke rol vervullen in het creëren van een omgeving waarin het kind een gezonde leefstijl kan aannemen. Bij veel gezinnen blijken er andere problemen aanwezig te zijn die het doorvoeren van een gedragsverandering op leefstijl bemoeilijken of zelfs onmogelijk maken. Problemen die niet tot de expertise van de kinderfysiotherapeut behoren maar waarin andere partners in de keten wel van betekenis kunnen zijn. De kinderfysiotherapeut is de expert op het signaleren en diagnosticeren van mogelijke bewegingsbeperkingen. Een inschatting van de conditie, motoriek, kracht en bewegingszelfvertrouwen van het kind geeft belangrijke informatie voor de wijze waarop het kind het best begeleid kan worden in het bevorderen van een actievere leefstijl. Uitgangspunt daarbij is dat een kind zonder bewegingsbeperking en voldoende bewegingszelfvertrouwen begeleid wordt door wijkprofessionals (combinatiefunctionaris, jeugdverpleegkundige). De kinderfysiotherapeut wordt in de behandeling betrokken als daar een duidelijke indicatie voor aanwezig is. Een samenwerking van de jeugdgezondheidszorg (JGZ) met de kinderfysiotherapeuten biedt extra mogelijkheden op tijdige signalering van overgewicht bij een kind, een meer complete diagnostiek over de (on) mogelijkheden in de verdere begeleiding en inzet van expertise / zorg op gebied van bewegen indien dit geïndiceerd is. De kinderen met overgewicht en hun ouders, die zich direct wenden tot een kinderfysiotherapeut voor begeleiding, krijgen door de samenwerking met de JGZ via een warme overdracht een begeleidingstraject aangereikt dat een grotere kans biedt op succes in het realiseren van de gewenste leefstijlverandering. 1.2 van de module kinderfysiotherapeut Het doel van deze module is de kinderfysiotherapeut een volwaardige en herkenbare rol in de keten overgewicht bij kinderen te geven en te laten in nemen. 1.3 groep voor gebruik module kinderfysiotherapeut Deze module is bedoeld voor personen die het als zijn of haar verantwoordelijkheid zien de kinderfysiotherapeut onderdeel te maken van de ketenzorg voor kinderen met overgewicht. Dit kunnen professionals zijn die zelf een actieve rol in de zorg (willen) verlenen zoals de kinderfysiotherapeut zelf, de jeugdverpleegkundige of de Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 3

4 jeugdarts. Dit kunnen ook projectleiders zijn die daartoe opdracht hebben gekregen vanuit betrokken of verantwoordelijke organisaties zoals de gemeente, de GGD / jeugdgezondheidszorg of een gezondheidscentrum. 1.4 Gebruik van de module in de praktijk Afhankelijk van de situatie ter plaatse kan op verschillende manieren de informatie uit deze module gebruikt worden: ter invoering van een vergelijkbare werkwijze voor de kinderfysiotherapeut: de werkwijze past grotendeels in de lokale situatie en wordt zoals in de module omschreven ingevoerd; ter inspiratie: op basis van de hier uitgewerkte werkwijze zelf komen tot een variant voor de werkwijze van de kinderfysiotherapeut en de samenwerking tussen kinderfysiotherapeut en de jeugdgezondheidszorg; ter informatie: onderdelen uit de module worden gebruikt om betrokkenen te informeren en te stimuleren om meer samenwerking te realiseren, eventueel op andere aandachtsgebieden, aandoeningen of thema s. Belangrijk bij het gebruik van deze module is dat betrokken professionals altijd ruimte wordt geboden om de ketensamenwerking op eigen wijze te realiseren. Zowel voor wat betreft de inhoud van de werkwijze als het implementatieproces. De module is niet bedoeld om in te zetten als dé manier waarop de samenwerking moet worden ingericht. Het is een best practice en daarmee dus een voorbeeld. Iedere gemeente, GGD, wijk, gezondheidscentrum of kinderfysiotherapiepraktijk heeft zijn eigen signatuur die van invloed kan zijn op een passende werkwijze en het implementatieproces. 1.5 Gehanteerde basis voor bepalen werkwijze kinderfysiotherapie De Zorgstandaard Obesitas, de NHGrichtlijn Overgewicht en de JGZrichtlijn Overgewicht zijn als basis gebruikt om de werkwijze te ontwikkelen. Uitgangspunt bij het vertalen van de zorgstandaard en de richtlijnen naar een werkwijze voor kinderfysiotherapie is geweest dat de werkwijze vooral handzaam, eenvoudig en praktisch toepasbaar moet zijn. 1.6 Leeswijzer De blauwdruk van de ketenaanpak overgewicht van kinderen in shertogenbosch wordt in hoofdstuk 2 toegelicht en vertaald naar de rol die de kinderfysiotherapeut hierin heeft. In hoofdstuk 3 worden de werkwijze, taken en activiteiten in shertogenbosch beschreven. Hoofdstuk 4 gaat over het implementatieproces en hoofdstuk 5 geeft inzage in de benodigde capaciteit en middelen voor implementatie van de werkwijze bij een kinderfysiotherapiepraktijk. Daar waar in de tekst gesproken wordt over het kind met overgewicht wordt ook het kind met obesitas bedoeld. Met de term ouder wordt de primaire verzorger van het kind bedoeld. Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 4

5 2 Ketenaanpak en de rol van de kinderfysiotherapeut 2.1 De blauwdruk van de Bossche ketenaanpak De blauwdruk van de Bossche ketenaanpak overgewicht kinderen is de basis waarbinnen de werkwijzen van de diverse professionals is ontwikkeld. Figuur Fys1: Blauwdruk ketenaanpak overgewicht kinderen in shertogenbosch Binnen het zorgproces van de ketenaanpak worden zes kerntaken onderscheiden: 1. Het signaleren van het kind met overgewicht door de jeugdgezondheidszorg, huisarts, kinderarts, professionals uit het onderwijs, kinderfysiotherapeuten, diëtisten en andere relevante (zorg)professionals. 2. Het diagnosticeren van oorzakelijke en onderhoudende factoren van het overgewicht en het afnemen van een uitgebreide anamnese om draaglast en draagkracht van het gezin voor mogelijke behandelingen te inventariseren. Deze kerntaak wordt uitgevoerd door de jeugdverpleegkundige, jeugdarts, huisarts en/of de kinderarts. 3. Als er sprake is van meervoudige problematiek in het gezin of bij het kind wordt de situatie als casus ingebracht in het zorgteam van school, dat bestaat uit de interne begeleiding van school, schoolmaatschappelijk werk en de jeugdgezondheidszorg. Het zorgteam zorgt er dan voor dat de behandeling van het overgewicht onderdeel wordt van een integraal plan van aanpak voor het gezin of kind, eventueel in overleg of in samenwerking met het wijkteam Jeugd en Gezin en het Basisteam Jeugd en Gezin (BJG) of (sociaal) wijkteam. Het wijkteam is gemachtigd 2 e lijns jeugdhulpverlening in te schakelen. 4. Op basis van de diagnose, anamnese en een eventueel opgesteld integraal plan van aanpak kan de jeugdgezondheidszorg het kind / gezin toeleiden naar bij de draagkracht en de gezinscontext passende interventie(s). 5. Het behandelen gebeurt door het inzetten en uitvoeren van passende interventies. Het interventieaanbod wordt ingezet aan de hand van het stepped en matched care principe. Dit houdt in dat gegeven de ernst van de aandoening altijd wordt begonnen met de minst ingrijpende behandeling en dat de zorg aansluit bij de behoefte, draagkracht en draaglast van het gezin. Door de principes van stepped en matched care toe te passen, wordt onnodige verwijzing, zorgconsumptie en belasting van het gezin voorkomen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen vier categorieën interventies (oplopend van minst ingrijpende naar meest ingrijpende behandeling): Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 5

6 Reguliere voorzieningen: voorzieningen die al in de wijk of stad aanwezig zijn en die ondersteunend kunnen zijn voor het realiseren van de gewenste gedragsverandering. Voorbeelden daarvan zijn sport en beweegvoorzieningen, beschikbare informatie via websites, folders, bijeenkomsten en beschikbare ondersteuning /begeleiding op gebied van opvoeding en ontwikkeling (vanuit het onderwijs, de GGD, welzijnsorganisaties, maatschappelijk werk e.d.). Individueel leefstijladvies: het één op één kortstondig begeleiden van een gezin op leefstijlverandering door de jeugdverpleegkundige of de praktijkondersteuner van de huisarts (POHer). Gecombineerde leefstijlinterventies (GLI s): het begeleiden van het kind en gezin op gebied van voeding, beweging en gedragsverandering door deskundigen. De gedragsverandering betreft bij GLI S ook het versterken van opvoedkundige vaardigheden van de ouders en verzorgers. Aanvullende zorg: als er een indicatie is voor specifieke zorg voor het kind en gezin of voorgaande interventietypen hebben onvoldoende effect gehad, kan aanvullende zorg ingezet worden. Voorbeelden hiervan zijn een uitgebreid diagnostisch traject in het ziekenhuis, diëtiek, kinderfysiotherapie, psychologische begeleiding, GLI+ en opname (meest intensieve interventievorm). 6. De jeugdverpleegkundige houdt contact met het gezin om te toetsen of de behandeling effect heeft en om eventueel een opschaling van zorg in gang te zetten bij het uitblijven van het gewenste effect. Na afronding van de behandeling blijft de jeugdverpleegkundige in contact om eventuele terugval te voorkomen door een nazorgtraject te bieden De rol en positie van de kinderfysiotherapeut in de keten De rol van de kinderfysiotherapeut is of kan van belang zijn bij het signaleren, diagnosticeren van beperkingen in het bewegingsgestel en in de behandeling indien deze zorg door de kinderfysiotherapeut geïndiceerd is. Figuur Fys2: Belangrijkste bijdrage kinderfysiotherapeut in de keten (groen gearceerd) 1 Het bieden van nazorg wordt in de Zorgstandaard obesitas begeleiding genoemd. Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 6

7 3 De taken en activiteiten van de kinderfysiotherapie Kerntaak 1 Signaleren Figuur Fys3: Plaats Signaleren in de keten Het (vroegtijdig) signaleren van overgewicht van het kind. Acties kinderfysiotherapeut 1. Vraag toestemming aan ouder om het kind te meten en te wegen indien gekozen is voor een proactieve of actieve rol bij het signaleren van overgewicht bij kinderen. Voor toelichting op proactieve of actieve rol zie extra informatie in deze paragraaf. 2. Meet en weeg het kind. 3. Bepaal BMI aan de hand van tabel Afkapwaarden BMI kinderen (bijlage Fys.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kinderfysiotherapeut). 4. Bespreek het resultaat, eventueel met behulp van de gewichtsverloopkaarten (Bijlage Alg.1). 5. Indien BMI hoger is dan het equivalent van volwassenen BMI 35 (zie bijlage Fys.1), dan is onderzoek door kinderarts geïndiceerd. Verwijs ouder en kind naar huisarts of jeugdarts voor verwijzing naar de kinderarts. 6. Indien BMI lager is dan het equivalent van volwassenen BMI 35 (zie tabel afkapwaarden BMI kinderen), start kerntaak 2: afnemen anamnese / diagnosticeren. BMI van het kind meetlat gekalibreerde weegschaal bijlage Fys.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kinderfysiotherapeut bijlage Alg.1 Gewichtsverloopkaart Mogelijke opties bij signaleren De mate waarin de kinderfysiotherapeut een actieve rol vervult in het signaleren van overgewicht kan variëren en is afhankelijk van welke rol de kinderfysiotherapeut zelf wenst te vervullen: Optie 1: Volgende rol: Ouder / kind komt op consult vanwege overgewicht kind. Kinderfysiotherapeut start de anamnese (kerntaak 2). Optie 2: Actieve rol: Kinderfysiotherapeut signaleert overgewicht kind op basis van zicht terwijl het kind vanwege een andere reden de kinderfysiotherapeut consulteert. Optie 3: Proactieve rol: Ieder kind dat voor een eerste consult bij de kinderfysiotherapeut komt, wordt gemeten en gewogen tijdens het consult. De kinderfysiotherapeut bespreekt altijd kort het resultaat van de meting. Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 7

8 Kerntaak 2 Afnemen anamnese / diagnosticeren Figuur Fys4: Plaats Anamnese / diagnosticeren in de keten In figuur Fys5 worden de verschillende stappen van het proces anamnese afnemen en diagnosticeren door de kinderfysiotherapeut weergegeven. In de volgende paragrafen worden de stappen 2.1 tot en met 2.7 uitgewerkt. Figuur Fys5: Processchema Anamnese afnemen / diagnosticeren Toelichting op figuur Fys5: Een kind met overgewicht kan op twee manieren instromen in het proces Anamnese en diagnosticeren : instroom door verwijzing door de JGZ voor een diagnostisch consult bij de kinderfysiotherapeut instroom na signalering van het overgewicht door de kinderfysiotherapeut (waaronder op eigen verzoek ouder/kind) De afname van de anamnese, het uitvoeren van diagnostische testen voor bepalen conditie, kracht en motorische ontwikkeling, het bespreken van de bevindingen en het in gang zetten van het vervolgtraject staan centraal bij deze kerntaak. Is het kind verwezen door de JGZ voor een diagnostisch onderzoek dan worden de bevindingen met ouder en kind besproken, een behandeling aangeboden bij de kinderfysiotherapeut indien geïndiceerd en de begeleiding op andere relevante factoren bij de JGZ opgepakt of gecoördineerd. De kinderfysiotherapeut brengt de JGZ van de bevindingen en eventuele behandeling op de hoogte. Is het kind gesignaleerd door de kinderfysiotherapeut en heeft het ook de JGZ bezocht voor een aanvullende anamnese dan worden de bevindingen en vervolgstappen besproken in bijzijn van de JGZ en kinderfysiotherapeut. Het vervolgtraject kan bestaan uit een behandeltraject bij de kinderfysiotherapeut (indien daarvoor een duidelijke indicatie aanwezig is) en/of begeleiding of zorgcoördinatie op relevante factoren overgewicht door de JGZ. Indien er sprake is van andere afgesproken vervolgstappen, worden deze door de kinderfysiotherapeut geïnitieerd. Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 8

9 Activiteit 2.1 Verwerken verwijzing voor diagnostisch onderzoek Figuur Fys6: Activiteit 2.1 Verwerken verwijzing voor diagnostisch onderzoek in proces anamnese afnemen / diagnosticeren Verwerken van een verwijzing door de JGZ voor een diagnostisch onderzoek door de kinderfysiotherapeut in het kader van het overgewicht van het verwezen kind. contactgegevens kind en ouder via zorgmail hulpvraag / onderzoeksvraag vanuit anamnese JGZ relevante informatie uit anamnese JGZ Acties kinderfysiotherapeut 1. Koppel verwijzing in systeem aan patiëntgegevens. Zie extra informatie voor redenen waarom de JGZ kan verwijzen naar de kinderfysiotherapeut. 2. Benader ouder voor plannen van afspraak voor diagnostisch onderzoek. 3. Bevestig de afspraak per mail. afspraakbevestiging agenda kinderfysiotherapeut Redenen voor verwijzing door JGZ naar de kinderfysiotherapeut: het kind heeft klachten in het bewegingsgestel het kind heeft moeite met bewegen het kind heeft geen zin in bewegen het kind is erg onzeker om te bewegen psychoeducatie bij onwetendheid belang van bewegen voor zover de JGZ deze onvoldoende kan geven Module kinderfysiotherapeut versie 1.0 9

10 Activiteit 2.2 Afnemen anamnese Figuur Fys7: Activiteit 2.2 Afnemen anamnese Het afnemen van bewegingsanamnese bij het kind met overgewicht. indien verwezen door de JGZ: relevante informatie uit anamnese JGZ Acties kinderfysiotherapeut 1. Inventariseer de hulpvraag van ouder en kind op gebied van participatie en activiteitproblemen en/of overgewicht. 2. Licht toe wat de bedoeling is van de anamnese: inzicht krijgen in de factoren die bijdragen aan het ontstaan en/of in stand houden van de participatie en activiteitproblemen en het overgewicht. 3. Start de anamnese met behulp van de anamneselijst overgewicht van de JGZ (bijlage JGZ.6 voor leeftijdscategorie 212 jaar, bijlage JGZ.8 voor leeftijdscategorie 1319 jaar) als kinderfysiotherapeut als eerste in de lijn zit (dus ouder en kind hebben nog geen contact met de JGZ over het overgewicht van het kind). Aandachtspunten in gespreksvoering: a. Voorkom het puntsgewijs doorlopen van de anamneselijst. Dit brengt het creëren van een evenwichtig en gelijkwaardig gesprek met de ouder in gevaar. b. Vat samen en vraag door op relevante informatie. c. Check regelmatig de anamneselijst zodat de gewenste relevante informatie wel vergaard wordt. 4. Registreer de verkregen informatie op de anamneselijst. 5. Neem de DUX25 vragenlijst af. 6. Observeer beweging kind door inzet van een spelletje. 7. Beoordeel op basis van anamnese en observatie of inzet van diagnostische testen nodig is. 8. Plan een vervolgafspraak voor afnemen testen. 9. Indien kind rechtstreeks bij kinderfysiotherapeut is gekomen (dus niet via verwijzing JGZ): a. Beoordeel of betrokkenheid van de JGZ gewenst is. b. Bespreek de samenwerking met jeugdgezondheidszorg (JGZ) indien kind niet is verwezen door de JGZ. Licht toe dat een behandeling bij de kinderfysiotherapeut bij voorkeur ingezet wordt als deze geïndiceerd is op basis van een gezamenlijke anamnese en diagnostisch onderzoek van de kinderfysiotherapeut en de JGZ. Zie extra informatie wat de meerwaarde van inzet JGZ is / kan zijn. c. Vraag toestemming om patiëntgegevens te delen met JGZ. 10. Indien het niet nodig is om beweegtesten af te nemen, informeer JGZ via zorgmail over het resultaat van de anamnese. Voor contactgegevens JGZ gebruik daarvoor contactgegevens jeugdgezondheidszorg (bijlage FYS.3). inzicht in de meest relevante factoren die tot overgewicht leiden Module kinderfysiotherapeut versie

11 inzicht in de mate waarin ouder en kind bereid zijn tot gewenste gedragsverandering vervolgafspraken voor eventueel af te nemen testen en voor aanvullende anamnese bij de JGZ bijlage JGZ.6 Anamneselijst overgewicht 212 jaar bijlage JGZ.8 Anamneselijst overgewicht 1319 jaar bijlage FYS.3 Contactgegevens jeugdgezondheidszorg DUX25 vragenlijst Inzet JGZ als samenwerkingspartner biedt: Expertise in het afnemen van een uitgebreide anamnese en uitvoeren van het diagnostisch onderzoek (in samenwerking met huisarts en kinderarts) om een goede inschatting te maken over welk vervolgtraject nodig is dan wel het meest kansrijk is. Expertise in begeleiding bij overgewicht. De JGZ heeft kennis op gebied van benodigde voeding, beschikbare bewegingsaanbod in de wijk, benodigde slaap hygiëne, gedragsverandering, gezinssystemen en opvoeding. Expertise in en toegang tot het inzetten van de best passende zorg (volgens het stepped & matched care principe). Meer mogelijkheden om het kind direct in zijn of haar omgeving te laten bewegen door de samenwerking met de combinatiefunctionarissen en buurtsportcoaches in de wijk. Aansluiting met het sociale domein (wijkprofessionals) en school (zorgteam) om bij multiproblematiek de casuïstiek in breder verband te kunnen bespreken en te begeleiden. De JGZ is in staat de zorg te coördineren indien er meerdere ketenpartners betrokken zijn in het zorgproces. JGZ is de partij om begeleiding te bieden aan het oplossen van het probleem door het gezin zelf. Module kinderfysiotherapeut versie

12 Activiteit 2.3 Afnemen testen Figuur Fys8: Activiteit 2.3 Afnemen testen Inzicht krijgen in beperkingen / achterstanden in motoriek, conditie en kracht door het afnemen van gevalideerde bewegingstesten. informatie uit de anamnese Acties kinderfysiotherapeut 1. Neem 6minuten wandeltest voor meten van conditie af. 2. Neem BOT2test voor het meten van kracht af. 3. Neem bij twijfel over motorische ontwikkeling of vaardigheden Movement ABC2 (voor 316jarige) of BSID3 (geschikt voor leeftijd tot 4 jaar) af. 4. Verwerk resultaten testen in onderzoeksrapport (zie bijlage FYS.2 voor voorbeeld onderzoeksrapport kinderfysiotherapie). 5. Informeer JGZ over bevindingen anamnese en testresultaten door toesturen onderzoeksrapport. 6. Informeer huisarts van het kind door toesturen onderzoeksrapport. inzicht in conditie, kracht en motorische vaardigheden kind 6minuten wandeltest BOT2test Movement ABC2 BSID3 bijlage FYS.2 Voorbeeld onderzoeksrapport kinderfysiotherapeut Module kinderfysiotherapeut versie

13 Activiteit 2.4 Afstemmen vervolg met JGZ Figuur Fys9: Activiteit 2.4 Afstemmen vervolg met JGZ in proces anamnese afnemen / diagnosticeren Het bespreken van de anamnese van de kinderfysiotherapeut en die van de JGZ. bevindingen anamneses bij JGZ en kinderfysiotherapeut Acties kinderfysiotherapeut 1. Bereid met JGZ telefonisch de terugkoppeling van de anamneses en onderzoeken voor: a. deel de belangrijkste bevindingen anamnese en onderzoek kinderfysiotherapeut en JGZ, b. bepaal mogelijke relevante interventies en verwijzingen m.b.v. het diagnostisch instrument kinderfysiotherapeut (bijlage FYS.1) en het best passende assessmenttool (bijlage ALG.2, ALG.3 en ALG.4), c. stel een agenda op voor het overleg met ouder en kind. 2. Bepaal gezamenlijk wie de terugkoppeling van de bevindingen verzorgt. In principe is het niet nodig om beiden aanwezig te zijn. Wie daarvoor de meest aangewezen persoon is, is onder meer afhankelijk van de bevindingen uit de anamneses en onderzoeken. In veel gevallen zal dit de JGZ zijn. Indien nodig, kunnen zowel de JGZ als de kinderfysiotherapie aanwezig zijn bij het vervolggesprek. 3. Indien de kinderfysiotherapie de terugkoppeling verzorgt, maak een afspraak met ouder en kind 4. Stuur een afspraakbevestiging. agenda terugkoppelingsgesprek met ouder en kind afspraakbevestiging indien kinderfysiotherapeut terugkoppeling doet bijlage FYS.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kinderfysiotherapeut bijlage FYS.3 Contactgegevens jeugdgezondheidszorg bijlage ALG.2 Assessmenttool eenvoudig bijlage ALG.3 Assessmenttool meervoudig bijlage ALG.4 Assessmenttool complex Module kinderfysiotherapeut versie

14 Activiteit 2.5 Bespreken resultaten anamnese en vervolgstappen Figuur Fys10: Stap 2.5 Gezamenlijk bespreken resultaten en vervolgstappen in proces anamnese afnemen / diagnosticeren Bespreken van de resultaten uit de anamnese en de afgenomen testen en van de benodigde en/of gewenste vervolgstappen met ouder(s) en kind. onderzoeksrapport kinderfysiotherapeut met daarin de bevindingen anamnese en onderzoek relevante bevindingen anamnese JGZ (indien van toepassing) agenda terugkoppelingsgesprek met ouder en kind Acties kinderfysiotherapeut of JGZ professional 1. Bespreek tijdens het consult met ouder en kind: a. de belangrijkste bevindingen uit de anamnese en afgenomen testen, b. toets of ouder(s) en kind zich hierin herkennen, c. vraag aan ouder(s) en kind aan welke vervolgstappen zij zelf denken en d. bespreek met ouder(s) en kind welke vervolgstappen gewenst zijn. 2. Indien behandeling bij fysio geïndiceerd is, bespreek het behandelplan met ouder(s) en kind. 3. Indien begeleiding door of via JGZ zinvol is, bespreek wat de rol en bijdrage van de JGZ inhoudt. 4. Indien andere vervolgstappen belangrijk zijn of de voorkeur hebben van ouder(s) of kind, maak afspraken over wie deze vervolgstappen initieert. 5. Indien er geen aanleiding is voor verdere begeleiding of ouder(s) en kind zien af van verdere begeleiding / behandeling, dan stopt na dit consult het traject. 6. Registreer gemaakte afspraken in het patiëntdossier. afspraken over vervolgtraject voor begeleiding / behandeling overgewicht en aanverwante klachten bijlage FYS.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kinderfysiotherapeut bijlage ALG.2 Assessmenttool eenvoudig bijlage ALG.3 Assessmenttool meervoudig bijlage ALG.4 Assessmenttool complex Module kinderfysiotherapeut versie

15 Activiteit 2.6 Overige afgesproken vervolgstappen in gang zetten Figuur Fys11: Activiteit 2.7 Overige afgesproken vervolgstappen in gang zetten in proces anamnese afnemen / diagnosticeren In gang zetten van afgesproken vervolgstappen door de kinderfysiotherapeut indien daarover bij het bespreken van de resultaten van de anamnese en/of testen afspraken zijn gemaakt. Denk hierbij aan: informeren van een behandelaar, niet zijnde kinderfysiotherapeut of JGZ aanmelden voor een programma gericht op leefstijlverandering melding bij specifieke instanties (bijvoorbeeld bij Veilig Thuis) afspraken gemaakt bij het bespreken van de resultaten van het onderzoek Acties kinderfysiotherapeut 1. Voer de bij de gemaakte afspraak behorende acties uit. 2. Registreer ondernomen acties in het patiëntdossier. 3. Informeer ouder(s) over ondernomen acties. geregistreerde acties in patiëntdossier Module kinderfysiotherapeut versie

16 Kerntaak 3 Bespreken in het zorgteam of wijkteam Figuur Fys12: Plaats Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) in de keten De kinderfysiotherapeut brengt niet rechtstreeks een casus in voor bespreking in het zorgteam of het wijkteam. Dit verloopt via de jeugdarts, huisarts, school of andere wijkprofessionals. Een kinderfysiotherapeut kan deelnemen aan het zorgteam of wijkteamoverleg op verzoek van school, leden van het zorgteam / wijkteam of de ouder. Acties kinderfysiotherapeut Module kinderfysiotherapeut versie

17 Kerntaak 4 Toeleiden interventie Figuur Fys13: Plaats Toeleiden interventie in de keten Een voorspoedige toeleiding naar interventies die gezien de ernst van het overgewicht en eventuele comorbiditeit én de persoonlijke situatie van het kind en gezin het meest geschikt lijken. De rol van de kinderfysiotherapeut kan variëren van geïnformeerd worden over de toeleiding tot het zelf begeleiden van het kind en het gezin naar passende interventies. Zie kopje extra informatie in welke situaties een bijdrage van de kinderfysiotherapeut gewenst is. Acties kinderfysiotherapeut 1. Overleg met de JGZ de mogelijkheden voor passende interventies (indien ouder / kind niet begeleid wil worden door de JGZ). 2. Bespreek met ouder / kind de mogelijkheden voor verdere begeleiding op leefstijlverandering. 3. Registreer gemaakte afspraken in het patiëntdossier. 4. Informeer de JGZ over de gemaakte afspraken. behandelafspraken eventuele verwijzingen naar passende interventies Bijlage ALG.1 Gewichtsverloopkaart (indien van toegevoegde waarde tijdens gesprek met ouder en kind) In een aantal situaties is een actieve bijdrage van de kinderfysiotherapeut in het toeleiden gewenst. Situatie 1: Begeleiding door de kinderfysiotherapeut zelf. De begeleiding naar een passende behandeling invullen vanuit de kinderfysiotherapiepraktijk kan overwogen worden op het moment dat de kinderfysiotherapeut merkt dat er bezwaren of drempels zijn om naar de jeugdgezondheidszorg te gaan voor een begeleidingstraject. Advies is om de jeugdverpleegkundige te raadplegen voor bij het kind/gezin passende interventies voor behandeling overgewicht. Situatie 2: Autoriteit kinderfysiotherapeut Als de jeugdverpleegkundige of jeugdarts merkt dat het advies van de kinderfysiotherapeut meer gewicht in de schaal legt, wordt met de kinderfysiotherapeut besproken wie welke bijdrage levert in de toeleiding naar een passende interventie. Module kinderfysiotherapeut versie

18 Kerntaak 5 Behandelen Figuur Fys14: Plaats Behandelen in de keten Het uitvoeren van het behandelplan conform afspraak. De kinderfysiotherapeut kan één van de professionals zijn die een aandeel levert door behandeling van medische oorzaken of complicaties. het behandelplan overgewicht van het betreffende kind Acties kinderfysiotherapeut 1. Behandelen van het kind conform gemaakte afspraken in het behandelplan. 2. Registreren van de resultaten van de contactmomenten en de behandeling. 3. Driemaandelijks: a. Neem de BOT2 (kracht), 6 minuten wandeltest (conditie) en DUX vragenlijst af om voortgang te monitoren. b. Bepaal verandering en/of voortgang op beweeggedrag. c. Bepaal eventuele hobbels voor voortgang en/of mogelijke borging van het resultaat. d. Nog in te zetten vervolg in het kader van behandelen. 4. Informeren JGZ over voortgang met behulp van het formulier Evaluatie begeleiding overgewicht (bijlage JGZ.2). behandelplan overgewicht betreffende kind Bijlage JGZ.1 Behandelplan Bijlage JGZ.2 Evaluatie begeleiding overgewicht en afspraken nazorg Module kinderfysiotherapeut versie

19 Kerntaak 6 Bieden nazorg Figuur Fys15: Plaats Bieden nazorg in de keten Het evalueren van de behandelfase en bieden van een nazorgtraject na behandeling om te volgen of het behaalde resultaten behaald of behouden wordt. Indien nodig wordt het begeleidingstraject weer hervat bij terugval. In het geval ouder en kind in samenspraak met kinderfysiotherapeut gekozen hebben voor begeleiding / zorgcoördinatie door de kinderfysiotherapeut (en niet door de JGZ) wordt deze kerntaak door de kinderfysiotherapeut uitgevoerd. patiëntdossier evaluatie begeleiding overgewicht en gemaakte nazorgafspraken Acties kinderfysiotherapeut 1. Uitvoeren lichamelijk onderzoek: a. Bepaal lengte b. Bepaal gewicht c. Bepaal BMI 2. Bespreken stand van zaken. 3. Bespreken of vervolg nazorgtraject of start terugvalpreventie gewenst is. 4. Plan vervolgafspraak indien afgesproken. 5. Bevestig gemaakte afspraak. 6. Registreer resultaten gesprek in patiëntdossier. geregistreerde resultaten van metingen en gemaakte afspraken meetlat gekalibreerde weegschaal bijlage FYS.1 Diagnostisch instrument overgewicht kinderen kinderfysiotherapeut patiëntdossier Module kinderfysiotherapeut versie

20 4 Ontwikkelen en implementatie werkwijze kinderfysiotherapeut Dit deel van de module wordt na afronding pilot shertogenbosch en Oss uitgewerkt en toegevoegd. Module kinderfysiotherapeut versie

21 5 Benodigde capaciteit implementatie werkwijze kinderfysiotherapeut Dit deel van de module wordt na afronding pilot shertogenbosch en Oss uitgewerkt en toegevoegd. Module kinderfysiotherapeut versie