Module Jeugdgezondheidszorg (JGZ)

Transcriptie

1 Module Jeugdgezondheidszorg (JGZ) Implementatie werkwijze ketenaanpak overgewicht kinderen voor 4-12 rigen Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen Opgesteld door: OLIC In samenwerking met: GGD Hart voor Brabant Versienummer: JGZ-1.3 Datum: 21 juli 2016

2 Inhoudsopgave 1 ALGEMENE INFORMATIE OVER MODULE JEUGDGEZONDHEIDSZORG (JGZ) BELANG VAN DE JGZ IN DE KETENAANPAK OVERGEWICHT KINDEREN DOEL VAN DE MODULE JGZ DOELGROEP VOOR GEBRUIK MODULE GEBRUIK VAN DE MODULE IN DE PRAKTIJK GEHANTEERDE BASIS VOOR INRICHTEN WERKWIJZE JGZ LEESWIJZER 4 2 KETENAANPAK EN DE ROL VAN DE JEUGDGEZONDHEIDSZORG DE BLAUWDRUK VAN DE BOSSCHE KETENAANPAK DE ROL EN POSITIE VAN DE JGZ IN DE KETEN ROLVERDELING TUSSEN JEUGDARTS EN JEUGDVERPLEEGKUNDIGE BIJ OVERGEWICHT KIND 7 3 DE TAKEN EN ACTIVITEITEN VAN DE JGZ 8 KERNTAAK 1 SIGNALEREN 8 ACTIVITEIT 1.1 METEN EN WEGEN REGULIER ONDERZOEK 9 ACTIVITEIT 1.2 BESPREKEN AANPAK 10 ACTIVITEIT 1.3 METEN EN WEGEN 12 ACTIVITEIT 1.4 BEOORDELEN RESULTATEN 13 ACTIVITEIT 1.5 UITNODIGEN VOOR GESPREK 15 ACTIVITEIT 1.6 BESPREKEN RESULTATEN MET OUDER(S) (EN KIND) 16 KERNTAAK 2 ANAMNESE / DIAGNOSTICEREN 17 ACTIVITEIT 2.1 MAKEN AFSPRAAK 18 ACTIVITEIT 2.2 UITVOEREN LICHAMELIJK ONDERZOEK OVERGEWICHT 19 ACTIVITEIT 2.3 AFNEMEN ANAMNESE 20 ACTIVITEIT 2.4 BESPREKEN BEVINDINGEN ONDERZOEK EN ANAMNESE 22 ACTIVITEIT 2.5 VERWIJZEN HUISARTS 24 ACTIVITEIT 2.6 VERWIJZEN KINDERARTS 25 ACTIVITEIT 2.7 AANMELDEN ZORGTEAM (ZT)OF WIJKTEAM (WT) 26 ACTIVITEIT 2.8 MAKEN AFSPRAAK VOOR VERVOLG BIJ JGZ 27 ACTIVITEIT 2.9 MAKEN CONTROLE AFSPRAAK 28 KERNTAAK 3 BESPREKEN IN HET ZORGTEAM OF WIJKTEAM 29 KERNTAAK 4 TOELEIDEN INTERVENTIE 30 KERNTAAK 5 BEHANDELEN 32 KERNTAAK 6 BIEDEN NAZORG 34 4 ONTWIKKELEN EN IMPLEMENTATIE WERKWIJZE JGZ 35 5 BENODIGDE CAPACITEIT IMPLEMENTATIE WERKWIJZE JGZ 36 Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 2

3 1 Algemene informatie over module jeugdgezondheidszorg (JGZ) Deze module wordt aangeboden vanuit de Proeftuin Ketenaanpak overgewicht bij kinderen, een initiatief uit s-hertogenbosch, dat is ontstaan in afstemming met het ministerie van VWS. Het doel van de proeftuin is om kennis te ontsluiten vanuit een best practice situatie waarin de benodigde ketensamenwerking voor het verminderen van overgewicht bij kinderen gerealiseerd is. 1.1 Belang van de JGZ in de ketenaanpak overgewicht kinderen De JGZ heeft vanuit haar verantwoordelijkheid in het gemeentelijke gezondheidsbeleid diverse contactmomenten met alle kinderen in de gemeente. Deze contactmomenten zijn onder andere bedoeld voor het tijdig signaleren van afwijkingen of problemen in de ontwikkeling van het kind. Het kind wordt bij ieder contactmoment gemeten en gewogen. Hiermee bereikt de JGZ meer dan 95% van de kinderen. De JGZ biedt de mogelijkheid voor een kortdurende begeleiding bij overgewicht conform de JGZ-richtlijn Overgewicht. De JGZ is hiermee een unieke partner voor de preventie, het signaleren en interveniëren bij of het verwijzen van kinderen met overgewicht. Daarnaast is de JGZ in staat vanuit haar reguliere werkzaamheden een verbindende schakel te vormen tussen het zorgdomein en het sociale domein. Beide domeinen vormen het netwerk van de JGZ waardoor zij de taal van beide werelden verstaat. De JGZ staat enerzijds in contact met zorgverleners zoals de huisarts, de kinderarts, de fysiotherapeut, de diëtist, logopedist en anderzijds met (wijk)professionals uit het zorgteam op school, het wijkteam, welzijn en maatschappelijk werk. Door deze verbanden en de bovengenoemde inhoudelijke rollen van de JGZ, is de JGZ dé partner die een centrale rol kan vervullen in de begeleiding van het kind met overgewicht en het bijbehorende gezin de coördinatie daarvan. 1.2 van de module JGZ Het doel van deze module is de centrale rol van de JGZ te faciliteren en zichtbaar te maken in de keten middels het bieden van een concreet uitgewerkte werkwijze met bijbehorende hulpmiddelen, instrumenten en een handreiking in de wijze waarop de werkwijze geïmplementeerd kan worden. 1.3 groep voor gebruik module Deze module is bedoeld voor degene die als rol heeft de positie van de JGZ in de ketenzorg voor kinderen met overgewicht te ondersteunen. Dit kunnen professionals zijn die zelf een actieve rol in deze zorg (willen) verlenen zoals de professionals van de jeugdgezondheidszorg. Dit kunnen ook projectleiders zijn die daartoe opdracht hebben gekregen vanuit betrokken of verantwoordelijke organisaties zoals de gemeente of de GGD / jeugdgezondheidszorg. 1.4 Gebruik van de module in de praktijk Afhankelijk van de situatie ter plaatse kan op verschillende manieren de informatie uit deze module gebruikt worden: - ter invoering van een vergelijkbare werkwijze voor de JGZ: de werkwijze past grotendeels in de lokale situatie en wordt zoals in de module omschreven ingevoerd; - ter inspiratie: op basis van de hier uitgewerkte werkwijze zelf komen tot een variant voor de werkwijze van de JGZ en de samenwerking tussen de JGZ, school, de huisarts, de kinderarts, wijkprofessionals en interventieaanbieders; - ter informatie: onderdelen uit de module worden gebruikt om betrokkenen te informeren en te stimuleren om meer samenwerking te realiseren, eventueel op andere aandachtsgebieden, aandoeningen of thema s. Belangrijk bij het gebruik van deze module is dat betrokken professionals altijd ruimte wordt geboden om de ketensamenwerking op eigen wijze te realiseren. Zowel voor wat betreft de inhoud van de werkwijze als het implementatieproces. De module is niet bedoeld om in te zetten als dé manier waarop de samenwerking moet worden ingericht. Het is een best practice en daarmee dus een voorbeeld. Iedere gemeente, GGD, wijk, Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 3

4 gezondheidscentrum, huisartsenpraktijk en ziekenhuis heeft zijn eigen signatuur die van invloed kan zijn op een passende werkwijze en het implementatieproces. 1.5 Gehanteerde basis voor inrichten werkwijze JGZ De Zorgstandaard Obesitas, de NHG-richtlijn Overgewicht en de JGZ-richtlijn Overgewicht zijn als basis gebruikt om de werkwijze voor de JGZ invulling te geven. Uitgangspunt bij het vertalen van de zorgstandaard en de richtlijnen naar een werkwijze voor JGZ is geweest dat de werkwijze vooral handzaam, eenvoudig en praktisch toepasbaar moet zijn en dat het een duidelijke aanvulling biedt op het aandeel dat door andere ketenpartners geleverd wordt. 1.6 Leeswijzer De blauwdruk van de ketenaanpak overgewicht van kinderen in s-hertogenbosch wordt in het volgende hoofdstuk toegelicht. De rol die de JGZ in de ketenaanpak heeft wordt daarin evens omschreven. In hoofdstuk 3 wordt de werkwijze van de JGZ beschreven. Hoofdstuk 4 gaat over het implementatieproces. Daar waar in de tekst gesproken wordt over het kind met overgewicht wordt ook het kind met obesitas bedoeld. Met de term ouder(s) wordt de primaire verzorger(s) van het kind bedoeld. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 4

5 2 Ketenaanpak en de rol van de jeugdgezondheidszorg 2.1 De blauwdruk van de Bossche ketenaanpak De blauwdruk van de Bossche ketenaanpak overgewicht kinderen is de basis waarbinnen de werkwijzen van de professionals is ontwikkeld. Figuur JGZ-1: Blauwdruk ketenaanpak overgewicht kinderen in s-hertogenbosch Binnen het zorgproces van de ketenaanpak worden zes kerntaken onderscheiden: 1. Signaleren van het kind met overgewicht door professionals in de leefomgeving van het kind waaronder de jeugdgezondheidszorg, huisarts, kinderarts en professionals uit het onderwijs. 2. Het diagnosticeren van overgewicht en comorbiditeit én het afnemen van een brede anamnese om draaglast en draagkracht van gezin voor mogelijke behandelingen te inventariseren. Deze kerntaak wordt uitgevoerd door de jeugdverpleegkundige, jeugdarts, huisarts de kinderarts. 3. Als er sprake is van meervoudige problematiek in het gezin of bij het kind wordt de situatie als casus ingebracht in het zorgteam van school, dat bestaat uit vertegenwoordiging van de interne begeleiding van school, schoolmaatschappelijk werk en de jeugdgezondheidszorg. Het zorgteam zorgt ervoor dat de behandeling van het overgewicht onderdeel wordt van een integraal plan van aanpak voor het gezin of kind, eventueel in overleg of samenwerking met de professionals uit het wijkteam of het sociaal wijkteam. Beide teams zijn gemachtigd 2 e lijns jeugdhulpverlening in te schakelen. 4. Op basis van de diagnose, anamnese en een eventueel aanwezig integraal plan van aanpak kan de jeugdverpleegkundige het kind en gezin toeleiden naar een bij de draagkracht en de gezinscontext passende interventie(s). 5. Het behandelen gebeurt door het inzetten en uitvoeren van passende interventies. Het interventieaanbod wordt ingezet aan de hand van het stepped en matched care principe. Dit houdt in dat gegeven de ernst van de aandoening altijd wordt begonnen met de minst ingrijpende behandeling en dat de zorg aansluit bij de behoefte, draagkracht en draaglast van het gezin en gericht is op het verbeteren van eigen regie en zelfmanagement. Door de principes van stepped en matched care toe te passen, kunnen onnodige verwijzing, zorgconsumptie en belasting van het gezin voorkomen worden. Er wordt onderscheid gemaakt tussen de vier categorieën interventies (oplopend van minst ingrijpende naar meest ingrijpende behandeling): Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 5

6 - Reguliere voorzieningen: de voorzieningen die al in de wijk of stad aanwezig zijn en die ondersteunend kunnen zijn in het realiseren van de gewenste gedragsverandering. Voorbeelden daarvan zijn sport- en beweegvoorzieningen, beschikbare informatie via websites, folders, bijeenkomsten en beschikbare ondersteuning / begeleiding op gebied van opvoeding en ontwikkeling (vanuit het onderwijs, de GGD, welzijnsorganisaties, maatschappelijk werk e.d.). - Individueel leefstijladvies: het één op één kortstondig begeleiden van een gezin op leefstijlverandering door de jeugdverpleegkundige of de praktijkondersteuner van de huisarts (POHer). - Gecombirde leefstijlinterventies (GLI s): het begeleiden van het kind en gezin op gebied van voeding, beweging en gedragsverandering door deskundigen. De gedragsverandering gaat bij GLI S voor kinderen ook over het versterken van opvoedkundige vaardigheden van de ouder(s)s en verzorgers. - Aanvullende zorg: als er een indicatie is voor specifieke zorg voor het kind en gezin of voorgaande interventietypen hebben onvoldoende effect gehad, kan aanvullende zorg ingezet worden. Voorbeelden hiervan zijn een uitgebreid diagnostisch traject in het ziekenhuis, diëtiek, fysiotherapie, psychologische begeleiding, GLI+ en opname (meest intensieve interventievorm). 6. De jeugdverpleegkundige blijft in contact met het gezin om te toetsen of de behandeling effect heeft en om eventueel een opschaling van zorg in gang te zetten bij het uitblijven van het gewenste effect. Na de inzet van de interventie blijft de jeugdverpleegkundige in contact om eventuele terugval te voorkomen door een nazorgtraject te bieden De rol en positie van de JGZ in de keten De rol van de JGZ is bij alle, groen gearceerde kerntaken van belang. In het volgende hoofdstuk wordt de Bossche werkwijze per kerntaak beschreven. Figuur JGZ-2: Bijdrage JGZ in de keten (groen gearceerd) 1 Het bieden van nazorg wordt in de Zorgstandaard obesitas begeleiding genoemd. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 6

7 2.3 Rolverdeling tussen jeugdarts en jeugdverpleegkundige bij overgewicht kind Bij de rolverdeling tussen jeugdarts en jeugdverpleegkundige is de JGZ-Richtlijn Overgewicht leidend geweest. In onderstaand overzicht staat vermeld wanr de taak een reguliere taak betreft vanuit het basispakket JGZ en JGZ-Richtlijn Overgewicht. Jeugdarts Kerntaak 1 Signaleren - onderzoekt het kind bij het 5/6 rige contactmoment en signaleert daarbij eventueel overgewicht bij het kind (regulier); - signaleren van overgewicht door het meten en wegen van alle kinderen die om andere redenen op consult komen bij de jeugdarts (regulier); Kerntaak 2 Anamnese afnemen / diagnosticeren - onderzoekt de kinderen met overgewicht om het gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico te bepalen als er sprake is van obesitas (regulier); - verwijst het kind met overgewicht naar de kinderarts indien dat geïndiceerd is volgens het diagnostisch instrument JGZ (bijlage JGZ.7) (regulier); Kerntaak 3 Bespreken in zorgteam of in wijkteam - wordt betrokken bij de begeleiding van het kind met overgewicht als er sprake is van multiproblematiek en gewenst is dat het kind besproken wordt in het wijkteam; Kerntaak 4 Toeleiden interventie - er ligt geen specifieke verantwoordelijkheid bij de JA. Kerntaak 5 Behandelen - blijft betrokken als overgewichtsbegeleiding onderdeel uitmaakt van een integraal plan van aanpak dat voortkomt uit bespreking van het kind in het wijkteam; - wordt betrokken wanr er onverklaarbaar sprake is van uitblijvende resultaten; - wordt betrokken als jeugdverpleegkundige behoefte heeft aan casuïstiekoverleg en - blijft betrokken in het proces van opschaling naar kinderarts en terugverwijzing naar JGZ. De jeugdverpleegkundige Kerntaak 1 Signaleren - onderzoekt het kind bij het 9/10 rige contactmoment en signaleert daarbij eventueel overgewicht bij het kind (regulier); - voert de extra metingen uit in de bij ketenaanpak betrokken scholen die geen structurele fitheidstesten afnemen bij de leerlingen; - houdt de 10-minuten gesprekjes op school over de gezondheid van het kind in het algemeen en de groeiontwikkeling in het bijzonder; Kerntaak 2 Anamnese afnemen / diagnosticeren - voert de anamnese uit bij kinderen die via reguliere contactmomenten en extra metingen op school gesignaleerd worden; - verwijst kinderen met obesitas voor bepalen gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico naar de jeugdarts of huisarts (regulier); Kerntaak 3 Bespreken in zorgteam of in wijkteam - brengt kinderen in en bespreekt de casus in het zorgteam op school; Kerntaak 4 Toeleiden interventie - begeleidt kind en ouder(s) in het doorlopen van de fasen van gedragsverandering; - stelt in samenspraak met ouder(s) en kind het behandelplan op voor behandeling van overgewicht; Kerntaak 5 Behandelen - biedt leefstijlbegeleiding aan het kind met overgewicht en ouder(s) (regulier); - coördirt de zorg indien er sprake is van meerdere behandelaars / interventies en Kerntaak 6 Nazorg bieden - voert het nazorgtraject uit Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 7

8 3 De taken en activiteiten van de JGZ Kerntaak 1 Signaleren Figuur JGZ-3: Plaats Signaleren in de keten Er zijn 3 kanalen die de JGZ zelf inzet of benut om overgewicht te signaleren: 1. De JGZ screent op overgewicht tijdens de reguliere contactmomenten die volgens een vast schema worden uitgevoerd (zie bijlage JGZ.3). Volgens dit schema worden de basisschoolkinderen en VO-leerlingen drie keer gezien door de JGZ. Als 5/6-rige, als 9/10-rige en als 14-rige. 2. Op diverse basisscholen wordt door een vakleerkracht LO arlijks een fitheidstest bij het kind afgenomen en lengte en gewicht gemeten. Door samenwerking met de vakleerkracht beschikt de JGZ over deze gegevens. Met school wordt afgestemd welke kinderen en ouder(s) benaderd worden voor een gesprek met de JGZ. 3. Op de basisscholen waar de fitheidstest niet wordt afgenomen en dus ook niet het lengte en gewicht van het kind wordt gemeten, wordt in overleg met school één of meerdere extra meetmoment(en) ingevoerd. Gezien het huidige schema van de periodieke gezondheidsonderzoeken wordt geadviseerd een extra meting uit te voeren in: a. Groep 4 b. groep 7 of 8 NB: Elders in het land wordt vaak gewerkt met een PGO-schema waarbij de kinderen in groep 2 en groep 7 gezien worden. Dit was ook tot 2015 het geval in s-hertogenbosch. Het extra meetmoment vond tot 2015 plaats in groep 5 of groep 6. Dit levert het signaleringsproces zoals in figuur JGZ-4 afgebeeld op. De genummerde activiteiten 1.1 tot en met 1.6 worden in de volgende paragrafen uitgewerkt. Figuur JGZ-4: Proces signaleren Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 8

9 Activiteit 1.1 Meten en wegen regulier onderzoek Figuur JGZ-5: Stap 1.1 Meten en wegen in proces signaleren Het (vroegtijdig) signaleren van het overgewicht bij het kind tijdens de reguliere contactmomenten van de JGZ. - elektronisch kinddossier (waaronder groeicurves lengte, gewicht en BMI) - eventuele signalen van school - door ouder(s) ingevulde vragenlijst gezondheidsonderzoek 1. Geef uitvoering aan het reguliere contactmoment zoals gebruikelijk. 2. Meet en weeg het kind. 3. Beoordeel lengte, gewicht en BMI aan de hand van groeicurves in het elektronisch kinddossier (EKD). 4. Bespreek resultaat van de metingen. 5. Indien er sprake is van overgewicht: a. Start proces anamnese b. Indien vervolg van de anamnese gewenst is, nodig kind en ouder(s) uit voor een extra consult c. Geef ouder(s) het Eet- beweeg- en slaapdagboek mee ter voorbereiding op de anamnese indien de volgende stap de afname van anamnese is. 6. Registreer uitkomsten contactmoment en gemaakte (vervolg) afspraken. Output - lengte, gewicht en BMI van het kind, verwerkt in de groeicurven van het kind - eventueel een vervolgconsult voor vervolg anamnese Hulpmiddelen - meetlat - gekalibreerde weegschaal - EKD - bijlage JGZ.3 Contactschema JGZ - bijlage JGZ.5 Eet-, beweeg- en slaapdagboek 0-12 ar Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ-1.3 9

10 Activiteit 1.2 Bespreken aanpak Figuur JGZ-6: Stap 1.2 Bespreken aanpak in proces signaleren Bepalen op schoolniveau hoe gewenste meetgegevens verkregen gaan worden en hoe het vervolgtraject invulling krijgt. Er zijn twee verschillende uitgangssituaties: A. Er wordt al structureel gemeten en gewogen op school tijdens de arlijkse fitheidstest. B. Er wordt niet structureel gemeten en gewogen op school. - eventuele eerdere ervaringen met meten en wegen binnen school - signalen vanuit school over overgewichtsontwikkeling binnen school 1. Verifieer of er sprake is van uitgangssituatie A of B (zie hierboven) 2. Overleg plannen met vertegenwoordiging van school: a. In situatie A: directeur, vakleerkracht LO en eventueel ook interne begeleider b. In situatie B: directeur, leerkracht van de groep waar extra meting gaat plaatsvinden en eventueel de interne begeleider 3. Maak afspraken over de te meten groep(en) en aanpak van de meting (moment en locatie) met behulp van bijlage PO.1 1 Scenario's voor signaleren en bespreken overgewicht op school. 4. Maak afspraken over de wijze van terugkoppeling resultaten meting naar school en naar ouder(s) van gemeten kinderen met behulp van bijlage PO.1 Scenario's voor signaleren en bespreken overgewicht op school. 5. Maak afspraken over hoe ouder(s) geïnformeerd worden over de meting, het vervolg en de wijze waarop ouder(s) kunnen aangeven dat hun kind niet mag deelnemen. Maak eventueel gebruik van bijlage P0.2 Voorbeeldtekst JGZ informeren ouder(s) via nieuwsbrief school of bijlage PO.3 Voorbeeldtekst schoolgids voor extra meting om tot deze afspraken te komen. Zie extra informatie voor de wijze waarop deze bijlagen als aanvulling op elkaar gebruikt kunnen worden. Output - afspraken over de aanpak voor (extra) metingen en het vervolg daarop Hulpmiddelen - bijlage PO.1 Scenario's voor signaleren en bespreken overgewicht op school - bijlage PO.2 Voorbeeldtekst JGZ informeren ouder(s) via nieuwsbrief school - bijlage PO.3 Voorbeeldtekst schoolgids voor extra metingen Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

11 Extra informatie Informeren ouder(s) over het extra meten Om het informeren van de ouder(s) over het extra meten en wegen en het bespreken daarvan zowel juridisch correct als praktisch uitvoerbaar in te richten, is het advies om twee activiteiten te ondernemen: 1. Vermelding van het extra meten en wegen en de bespreking daarvan in de schoolgids als onderdeel van het gezondheidsbeleid van school. Bijlage PO.3 is daarvan een voorbeeld. 2. Jaarlijks voor het meetmoment een bericht hierover opnemen in de wekelijkse nieuwsbrief op de website. Bijlage PO.2 geeft hiervoor een aantal voorbeelden. Ouder(s) worden op deze manier voldoende geïnformeerd en kunnen bij de directie van school aangeven als zij het onwenselijk vinden dat hun kind gemeten en gewogen wordt. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

12 Activiteit 1.3 Meten en wegen Figuur JGZ-7: Stap 1.3 Meten en wegen in proces signaleren Lengte, gewicht en BMI bepalen kind in de schoolomgeving. Er zijn twee verschillende uitgangssituaties: A. Er wordt al structureel gemeten en gewogen op school tijdens de arlijkse fitheidstest. De meting wordt uitgevoerd door de vakleerkracht LO tijdens de gymles. De werkwijze van de vakleerkracht LO wordt hier niet beschreven (is een onderdeel van de module Primair Onderwijs). B. Er wordt niet structureel gemeten en gewogen op school. Er is een extra meetmoment met school afgesproken die door de jeugdverpleegkundige van de JGZ wordt uitgevoerd. Onderstaande werkwijze heeft betrekking op uitgangssituatie B Maak een uitdraai van de klassenlijst uit het EKD voor een overzicht van de te meten kinderen in betreffende groep (zie bijlage JGZ.4). 2. Controleer de klassenlijst op school en vermeld welke kinderen niet gemeten mogen worden van hun ouder(s). 3. Neem weegschaal, meetlat en klassenlijst mee voor meten lengte en gewicht en bepalen BMI. 4. Vertel de kinderen in de klas kort wat de bedoeling is (of laat de leerkracht dit vertellen). 5. Haal de kinderen één voor één uit de klas voor het meten van lengte en gewicht. 6. Registreer de meetgegevens op de klassenlijst. Output - klassenlijst met vermelding van lengte en gewicht van gemeten kinderen om te verwerken in EKD Hulpmiddelen - meetlat - gekalibreerde weegschaal - bijlage JGZ.4 Klassenlijst extra meting Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

13 Activiteit 1.4 Beoordelen resultaten Figuur JGZ-8: Stap 1.4 Beoordelen resultaten in proces signaleren Het beoordelen van de metingen om te bepalen of de gewichtsontwikkeling van gemeten kind zorgelijk is. Er zijn twee verschillende uitgangssituaties: A. Er wordt al structureel gemeten en gewogen op school tijdens de arlijkse fitheidstest. De meetgegevens van de meeste kinderen van de school zijn bekend. B. Er wordt niet structureel gemeten en gewogen op school. Er is een extra meting uitgevoerd bij een op voorhand geselecteerd deel van de kinderen. - resultaten meting fitheidstest school van de vakleerkracht LO (situatie A) of - de geregistreerde gegevens van de op de klassenlijst vermelde kinderen (situatie B) - gemaakte afspraken met de vertegenwoordiging van school over de aanpak voor (extra) metingen en het vervolg daarop (als resultaat van stap 1.2) 1. In situatie A: a. Plan een overleg met de vakleerkracht LO voor beoordeling resultaten meting b. Zorg voor ontvangst van het ingevulde overzicht resultaten BMI meting fitheidstest school waarin de vakleerkracht de meetgegevens heeft geregistreerd. c. Registreer de meetgegevens van de vakleerkracht LO in het EKD. 2. Selecteer de kinderen die in aanmerking komen voor een gesprek op basis van de afspraken die gemaakt zijn met de vertegenwoordiging van school (zie stap 1.2). 3. Bekijk het dossier van de betreffende kinderen en beoordeel de mate waarin de gewichtsontwikkeling van het kind zorgelijk is en er vervolg gegeven moet worden aan de meting: a. Is er onlangs nog contact met het kind / de ouder(s) geweest over de gezondheid van het kind? b. Hoe zien de groeicurves eruit en zijn er bijzonderheden af te leiden in de ontwikkeling van lengte, gewicht BMI? c. Is het overgewicht onlangs nog besproken met het kind / de ouder(s)? d. Zijn er bijzondere omstandigheden bekend bij het kind zoals bespreking in het zorgteam van school of het wijkteam (of Sociaal Wijkteam)? 4. In situatie A: a. Bespreek in gepland overleg met de vakleerkracht kort de resultaten van de fitheidstest van de kinderen die mogelijk in aanmerking komen voor een gesprek. b. Bepaal aan de hand van de gemaakte afspraken met school en de uitkomsten van het overleg met de vakleerkracht, of het kind in aanmerking komt voor een vervolg in de vorm van een gesprek met ouder(s) kind. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

14 In situatie B: c. Bepaal aan de hand van de gemaakte afspraken met school en de beoordeling of het kind in aanmerking komt voor een vervolg in de vorm van een gesprek met ouder(s) kind. 5. Bepaal wie welke ouder(s) uitnodigt op welke wijze. Output - lijst met kinderen van wie ouder(s) (en kind) uitgenodigd wordt voor een gesprek over de gezondheid/gewicht van hun kind Hulpmiddelen - bijlage PO.5 overzicht resultaten BMI-meting fitheidstest school - EKD Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

15 Activiteit 1.5 Uitnodigen voor gesprek Figuur JGZ-9: Stap 1.5 Uitnodigen voor gesprek in proces signaleren Ouder(s)uitnodigen voor een 10-minutengesprek over gezondheid / overgewicht kind op school. - lijst met kinderen van wie de ouder(s) en eventueel het kind zelf uitgenodigd worden voor een gesprek met vermelding van wie welke ouder(s) benaderd - contactgegevens ouder(s) 1. Koppel terug aan school welke ouder(s) (en kinderen) uitgenodigd worden voor een gesprek zodat school de ouder(s) kan uitnodigen als dat is afgesproken in stap 1.2 Bespreken aanpak. 2. Informeer de ouder(s) over het geplande 10-minutengesprek in geval er afgesproken is dat de jeugdverpleegkundige de ouder(s) benadert. Maak hiervoor eventueel gebruik van de uitnodigingskaart voor het gesprek (zie bijlage PO.4). 3. Reserveer de dagdelen waarop de 10-minutengesprekken plaats gaan vinden in agenda. Output - Hulpmiddelen - agenda jeugdverpleegkundige - agenda vakleerkracht LO (voor situatie A) - bijlage PO.4 Voorbeeldteksten uitnodigingskaart 10-minutengesprek Extra informatie Betrokkenen bij het gesprek na de meting Als er een vakleerkracht LO betrokken is door inzet van de fitheidstest op school is de vakleerkracht in principe ook bij het gesprek aanwezig. Hiervoor is gekozen omdat de jeugdverpleegkundige vaak nog niet zo n vertrouwd gezicht / vertrouwde naam is voor ouder(s) en kind. Door het gesprek gezamenlijk te voeren wordt er een situatie gecreëerd dat de jeugdverpleegkundige een begeleidingstraject kan starten (indien gewenst) via een warme overdracht vanuit de school naar de JGZ. Ook wordt zo duidelijk dat school en JGZ samen optrekken in het behouden bevorderen van de gezondheid van het kind. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

16 Activiteit 1.6 Bespreken resultaten met ouder(s) (en kind) Figuur JGZ-10: Stap 1.6 Bespreken resultaten met ouder(s) (en kind) in proces signaleren Het bespreken van de resultaten van de fitheidstest / extra meting met ouder(s) en eventueel aanwezige kind tijdens een 10-minutengesprek op school. - meetgegevens - groeicurven lengte, gewicht en BMI - beoordeling mate waarin gewichtsontwikkeling zorgelijk is - overige beschikbare relevante informatie over kind en gezin 1. Ontvang de ouder(s) en het eventueel aanwezige kind. 2. Leg uit wat de bedoeling van het gesprek is. 3. Laat ouder(s) een eerste reactie geven op het doel van het gesprek. 4. Bespreek de gewichtsontwikkeling / groei van het kind. Voor ondersteuning in inzicht geven kan gebruik gemaakt worden van de groeicurven en de gewichtsverloopkaarten (bijlage ALG.1). 5. Indien er aanleiding is voor een vervolgtraject, bespreek de bereidheid tot vervolgstappen. 6. Maak afspraken over de eerst volgende stap. 7. Geef ouder(s) het Eet- beweeg- en slaapdagboek mee ter voorbereiding op de anamnese indien de volgende stap de afname van anamnese is. 8. Registreer de gemaakte afspraken in EKD. 9. Zorg voor het inplannen van een vervolgafspraak indien dat is afgesproken met ouder(s) en kind. Output - registratie van het resultaat van het gesprek in het EKD - indien gelukt: een concrete vervolgstap (zie extra informatie) Hulpmiddelen - bijlage ALG.1 Gewichtsverloopkaart - bijlage JGZ.5 Eet- beweeg- en slaapdagboek 0-12 ar - groeicurven lengte, gewicht en BMI uit het EKD - EKD Extra informatie Concrete vervolgstap Algemene richtlijn voor een vervolgstap is dat er geprobeerd wordt altijd een vervolgstap af te spreken. Een extra meting over een bepaalde periode (met een maximum tot over een ar) is de minst ingrijpende vervolgstap. Deze kan dan weer plaatsvinden binnen de schoolomgeving via de arlijkse fitheidstest, het extra meetmoment op school of via een nieuw te maken afspraak met de jeugdverpleegkundige. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

17 Kerntaak 2 Anamnese / diagnosticeren Figuur JGZ-11: Plaats Anamnese / diagnosticeren in de keten In figuur JGZ-12 worden de verschillende stappen van het proces anamnese /diagnosticeren door de JGZ weergegeven. In de volgende paragrafen worden de stappen 2.1 tot en met 2.9 uitgewerkt. Figuur JGZ-12: Processchema Anamnese / diagnosticeren 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.3 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.4 Afnemen anamnese 2.1 Verwerken verwijzing 2.2 Maken afspraak 2.5 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese huisarts? 2.6 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.7 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.8 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. in wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.10 Maken controle afspraak 2.9 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Toelichting op figuur JGZ-12: Een kind met overgewicht kan op meerdere manieren instromen in het proces Anamnese en diagnosticeren : - instroom door de reguliere contactmomenten van de JGZ of de extra meetmomenten op school waar JGZ bij betrokken is - instroom na signalering door andere professionals: huisartsen, kinderartsen, wijkprofessionals, behandelaars en overige (zorg)professionals - instroom door aanmelding op eigen verzoek ouder(s) De afname van de anamnese, het uitvoeren van het lichamelijk onderzoek, het bespreken van de bevindingen en het in gang zetten van het vervolgtraject staat centraal bij deze kerntaak. Het vervolgtraject kan bestaan uit verwijzingen voor verdere diagnostiek naar huisarts of kinderarts, bespreking in het zorgteam van school of het Basisteam Jeugd en Gezin een vervolg bij de jeugdgezondheidszorg voor begeleiding naar passende interventies. Is er geen animo bij ouder(s) kind voor een vervolgtraject dan wordt het consult afgesloten met het plannen van een controleafspraak indien de ouder(s) daarvoor open staat. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

18 Activiteit 2.1 Maken afspraak 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-13: Stap 2.1 Maken afspraak in proces anamnese / diagnosticeren Het plannen van een afspraak met ouder(s) en kind vanwege overgewicht. Nota bene: Deze stap is alleen relevant als - het kind verwezen is naar de JGZ door een andere professional, - een ouder(s) op eigen verzoek om een consult vraagt of - het kind na het eerste consult met de jeugdverpleegkundige door een jeugdarts gezien moet worden. - verwijsbrief (in geval van verwijzing naar JGZ door andere professional) - EKD 1. Indien verwijzing van elders, koppel verwijzing aan EKD. 2. Neem telefonisch contact op voor het maken van een afspraak met de jeugdverpleegkundige of de jeugdarts. 3. Plan de afspraak: a. enkel consult voor een vervolgafspraak met de jeugdarts als er een diagnostisch onderzoek van de jeugdarts nodig is b. dubbel consult voor een eerste consult met de jeugdverpleegkundige dat in het teken staat van lichamelijk onderzoek en afnemen anamnese 4. Stuur het Eet-, beweeg en slaapdagboek 0-12 ar naar de ouder(s) ter voorbereiding op de anamnese. 5. Bevestig afspraak. Output - afspraakbevestiging Hulpmiddelen - bijlage JGZ.5 Eet- beweeg- en slaapdagboek 0-12 ar - agenda jeugdverpleegkundige - EKD Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

19 Activiteit 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-14: Stap 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht in proces anamnese / diagnosticeren Uitvoeren van lichamelijk onderzoek bij overgewicht. - EKD - verwijsbrief (in geval van verwijzing naar JGZ door andere professional) 1. Bepaal lengte. 2. Bepaal gewicht. 3. Bepaal BMI via invoer lengte en gewicht in EKD. 4. Bepaal bloeddruk bij kind ouder dan 5 ar. Output - lengte, gewicht, BMI, mate van overgewicht - bloeddrukhoogte Hulpmiddelen - bloeddrukmeter - meetlat - gekalibreerde weegschaal - bijlage JGZ.7 Diagnostisch instrument JGZ - instructie gebruik bloeddrukmeter Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

20 Activiteit 2.3 Afnemen anamnese 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-15: Stap 2.3 Afnemen anamnese in proces anamnese / diagnosticeren Inzicht krijgen in het gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico niveau van het kind, de van invloed zijnde in stand houdende factoren van het overgewicht en aanknopingspunten voor (begeleiding in) gewenste aanpak. - verwijsbrief (in geval van verwijzing naar JGZ door andere professional) - EKD - ingevuld Eet-, beweeg- en slaapdagboek 0-12 ar (zie bijlage JGZ.5) 1. Leid de anamnese in: a. Normaliseer het gegeven dat er sprake is van overgewicht bij het kind door aan te geven dat in de huidige maatschappij het lastig is een kind met aanleg voor overgewicht op gezond gewicht te houden. Door dit te benoemen is de kans op weerstand om het overgewicht te bespreken bij de ouder(s) kleiner. b. Uit de zorg over het gewichtsverloop van het kind. c. Licht toe wat de bedoeling is van de anamnese: inzicht krijgen in de factoren die bijdragen in het ontstaan in stand houden van het overgewicht. d. Geef aan dat er een diversiteit van factoren van invloed kunnen zijn op het ontstaan van overgewicht (leefstijl, genetische aanleg, psychosociaal welbevinden kind, stress, slaaphygiëne e.d.) en dat er daarom veel vragen gesteld worden om vervolgens te kijken wat er nodig en mogelijk is als vervolgstap. 2. Start de anamnese met behulp van de anamneselijst 2-12 ar (zie bijlage JGZ.6). Aandachtspunten in gespreksvoering: a. Voorkom het puntsgewijs doorlopen van de anamneselijst. Dit brengt het creëren van een evenwichtig gelijkwaardig gesprek in gevaar. b. Vat samen en vraag door op relevante informatie. c. Gebruik daar waar mogelijk gesprekstechnieken die aansluiten bij de fase van gedragsverandering waarin de ouder(s) kind zich lijkt te bevinden. d. Check regelmatig de anamneselijst 2-12 ar zodat de gewenste relevante informatie vergaard wordt. 3. Registreer de verkregen informatie op de anamneselijst. Output - inzicht in de meest relevante factoren die het overgewicht in stand houden of verergeren - inzicht in de mate waarin ouder(s) kind mogelijkheden zien / hebben voor vervolg Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

21 Hulpmiddelen - bijlage JGZ.6 Anamneselijst 2-12 ar - bijlage JGZ.5 Eet-, beweeg- en slaapdagboek 0-12 ar - JGZ-richtlijn Overgewicht, bijlage 7 Gesprekstechnieken bij gedragsverandering Extra informatie Anamneselijst extra uitgebreid Voor de anamneselijst 2-12 ar is de JGZ-richtlijn Overgewicht als basis gebruikt, aangevuld met vragen die onder andere inzicht geven in eventueel ander aanwezige problematiek bij kind of gezin, de fase van gedragsverandering waarin ouder(s) kind zich bevindt, het slaappatroon en kwaliteit van het kind. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

22 Activiteit 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-16: Stap 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese in proces anamnese / diagnosticeren Het bespreken van de belangrijkste bevindingen uit het lichamelijk onderzoek en de anamnese met ouder(s) en kind. - output van het lichamelijk onderzoek - output van de anamnese: inzicht in de meest relevante factoren die het overgewicht in stand houden of verergeren 1. Bepaal het gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico van het kind door de koppeling van de mate van overgewicht en de aan- of afwezigheid van risicofactoren comorbiditeit. Gebruik hiervoor het Diagnostisch Instrument JGZ (bijlage JGZ.7). 2. Geef een samenvatting van de uitkomsten uit het lichamelijk onderzoek en de anamnese. Ondersteun de bevindingen door de groeicurven te laten zien en te bespreken. Gebruik eventueel de Gewichtsverloopkaarten (bijlage ALG.1) om bewustwording verschil gezond gewicht en overgewicht te vergroten. 3. Toets of ouder(s) en kind zich herkennen in de samenvatting. 4. Vraag ouder(s) en kind aan welke vervolgstappen zij zelf denken. 5. Indien verder diagnostisch onderzoek nodig is, bespreek met ouder(s) en kind de relevantie van dit onderzoek. Een diagnostisch onderzoek kan uitgevoerd worden door de jeugdarts, huisarts of de kinderarts. Voor een onderzoek bij de kinderarts is betrokkenheid van de huisarts of jeugdarts nodig voor een verwijzing. Bij extra informatie wordt een toelichting gegeven wanr de huisarts of de jeugdarts het meest voor de hand ligt als vervolgstap. 6. Is verder diagnostisch onderzoek niet nodig terwijl ouder(s) dit wel wenst of verwacht, licht toe wat de afwegingen daarvoor zijn. 7. Bespreek met ouder(s) en kind de relevantie van bespreking van het kind in het zorgteam of wijkteam indien van toepassing. Indien dit niet van toepassing is, hoeft hierover niet gesproken te worden. 8. Bespreek met ouder(s) en kind de relevantie van begeleiding door de jeugdgezondheidszorg en wat deze begeleiding inhoudt. 9. Bepaal met ouder(s) en kind het vervolgtraject. 10. Vul gezamenlijk voor zover mogelijk het behandelplan in (bijlage JGZ.1). 11. Vraag toestemming om de huisarts te informeren. 12. Vraag toestemming om het besprokene met school te bespreken indien dit relevant is voor het vervolgtraject. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

23 Output - behandelplan voor zover mogelijk ingevuld. Hulpmiddelen - bijlage JGZ.7 Diagnostisch instrument JGZ - bijlage JGZ.1 Behandelplan - bijlage ALG.1 Gewichtsverloopkaart - groeicurven - JGZ-richtlijn Overgewicht, bijlage 7 Gesprekstechnieken bij gedragsverandering Extra informatie Keuze jeugdarts of huisarts voor vervolgstap in het diagnostisch onderzoek De JGZ-richtlijn Overgewicht schrijft voor dat een kind met obesitas gezien moet worden door de jeugdarts. Er zijn een aantal overwegingen die er toe kunnen leiden dat verwijzing naar de huisarts een meer voor de hand liggende keuze is. De keuze voor een vervolg bij de jeugdarts is aan te bevelen bij een kind met obesitas als - Het kind jonger is dan 10 ar. Als een kind jonger is dan 10 ar, is er nog geen bloedonderzoek nodig en kan de JGZ het diagnostisch traject volledig zelfstandig uitvoeren. - Er naar verwachting een verwijzing naar de kinderarts nodig is. - Er al bekend is dat er veel multiproblematiek aanwezig is bij het kind het gezin en dat de jeugdverpleegkundige verwacht dat begeleiding bij overgewicht alleen succesvol kan zijn als er ook aandacht is voor de overige problematiek. De jeugdarts is de meest aangewezen persoon om de casuïstiek in het wijkteam in te brengen. - De ouder(s) kind hebben de voorkeur voor verder onderzoek bij de jeugdarts. De keuze voor een vervolgafspraak bij de huisarts is aan te bevelen bij een kind met obesitas als: - Het kind ouder is dan 10 ar en er naar verwachting niet verwezen gaat worden naar de kinderarts. Bij kinderen van 10 ar en oude met obesitas wordt een bloedonderzoek aangevraagd om het gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico te bepalen. De jeugdarts kan geen bloedonderzoek aanvragen en is daarvoor dus afhankelijk van een huisarts of kinderarts. - Er diverse medische klachten zijn bij het kind die van invloed kunnen zijn op de invulling van het vervolgtraject in de begeleiding c.q. behandeling van het kind. - Indien vermoed wordt dat het kind verhoogd risico loopt vanwege familiegeschiedenis. De huisarts kan op basis van de medische geschiedenis van het gezin een betere inschatting maken van het gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico van het kind. - Indien ouder(s) kind aangeeft voorkeur te hebben voor uitvoering van het diagnostisch onderzoek door de huisarts. Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

24 Activiteit 2.5 Verwijzen huisarts 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. in wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-17: Stap 2.5 Verwijzen huisarts in proces anamnese / diagnosticeren Kind met overgewicht verwijzen naar huisarts voor verder diagnostisch onderzoek. - output van het lichamelijk onderzoek - output van de anamnese: inzicht in de meest relevante factoren die het overgewicht in stand houden of verergeren - resultaten van het bespreken van de bevindingen van het onderzoek met ouder(s) en kind 1. Stel verwijzing op via zorgmail. 2. Koppel de groeicurven aan de verwijzing in zorgmail. 3. Verstuur verwijzing naar de huisarts van het kind. 4. Vraag ouder(s) een afspraak te maken bij hun huisarts. 5. Registreer verwijzing in EKD. Output - verwijzing via zorgmail naar huisarts Hulpmiddelen - bijlage JGZ.7 Diagnostisch instrument JGZ - zorgmail - EKD Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

25 Activiteit 2.6 Verwijzen kinderarts 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. in wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-18: Stap 2.6 Verwijzen kinderarts in proces anamnese / diagnosticeren Kind met overgewicht verwijzen naar kinderarts voor verder diagnostisch onderzoek. - output van het lichamelijk onderzoek - output van de anamnese: inzicht in de meest relevante factoren die het overgewicht in stand houden of verergeren - resultaten van het bespreken van de bevindingen van het onderzoek met ouder(s) en kind Jeugdverpleegkundige 1. Overleg met jeugdarts over noodzaak van verwijzing naar kinderarts. 2. Indien nodig, plan een consult bij de jeugdarts voor beoordeling relevantie verwijzing kinderarts. Jeugdarts 3. Beoordeel de relevantie van verwijzing naar de kinderarts met behulp van het Diagnostisch Instrument JGZ. 4. Stel verwijsbrief voor de kinderarts op en voeg de groeicurven toe. 5. Geef de verwijsbrief aan de ouder(s) mee of laat deze versturen via de assistente. 6. Registreer verwijzing in EKD. 7. Informeer huisarts van verwijzing via zorgmail door toesturen verwijsbrief kinderarts en groeicurven. Output - verwijsbrief voor verwijzing naar kinderarts - zorgmail ter informatie van verwijzing naar de huisarts Hulpmiddelen - bijlage JGZ.7 Diagnostisch instrument JGZ Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

26 Activiteit 2.7 Aanmelden zorgteam (ZT)of wijkteam (WT) 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. in wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-19: Stap 2.7 Aanmelden zorgteam (ZT) of wijkteam (WT) in proces anamnese / diagnosticeren Aanmelding verzorgen bij bespreking in het zorgteam van school of het wijkteam, indien er sprake is van multiproblematiek bij het kind gezin die een integrale aanpak behoeft. - output van de anamnese: inzicht in de meest relevante factoren die het overgewicht in stand houden of verergeren - resultaten van het bespreken van de bevindingen van het onderzoek en anamnese met ouder(s) en kind 1. Vraag mondelinge toestemming aan de ouder(s) voor het bespreken van het kind in het zorgteam of het wijkteam. 2. Bespreek met de ouder(s) de procedure van bespreking in het zorgteam of het wijkteam. Uitgangspunt is dat de ouder(s) zelf bij de bespreking aanwezig is. 3. Registreer toestemming in het EKD. 4. Zorg voor aanmelding voor bespreking in het zorgteam of wijkteam. Output - toestemming voor aanmelding zorgteam of wijkteam - aanmelding zorgteam of aanmelding wijkteam Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

27 Activiteit 2.8 Maken afspraak voor vervolg bij JGZ 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.7 Aanmelden ZT of WT 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 3. Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-20: Stap 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ in proces anamnese / diagnosticeren Het plannen van een vervolgtraject bij de JGZ met als doel begeleiding in leefstijlverandering toeleiding naar passende interventie voor leefstijlverandering. - resultaten van het bespreken van de bevindingen van het onderzoek met ouder(s) en kind 1. Plan (eventueel via de assistente) een vervolgconsult (20 minuten). 2. Geef afspraakbevestiging mee. 3. Rond het consult af. 4. Informeer de huisarts via zorgmail door toezending van het behandelplan en eventuele verwijsbrieven (indien ouder(s) toestemming heeft gegeven voor het informeren van de huisarts). Output - afspraakbevestiging Hulpmiddelen - agenda jeugdverpleegkundige - agenda beschikbaarheid bespreekruimtes - EKD Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

28 Activiteit 2.9 Maken controle afspraak 1. Signaleren (JGZ) 1. Signaleren (elders) Eigen verzoek ouder / kind 2.2 Uitvoeren lichamelijk onderzoek overgewicht 2.1 Maken afspraak 2.3 Afnemen anamnese 2.4 Bespreken bevindingen onderzoek en anamnese Vervolgafspraak jeugdarts? huisarts? 2.5 Verwijzen huisarts 2. Diagnosticeren (huisarts) kinderarts? 2.6 Verwijzen kinderarts 2. Diagnosticeren (kinderarts) Bespreking in ZT of WT? 2.7 Aanmelden ZT of WT 3. Bespreken in zorgteam (evt. in wijkteam) Begeleiding JGZ? 2.9 Maken controle afspraak 2.8 Maken afspraak voor vervolg JGZ 4. Toeleiden interventie Geen verdere begeleiding Figuur JGZ-21: Stap 2.9 Maken controle afspraak in proces anamnese / diagnosticeren Een controle afspraak maken voor het volgen van de gewichtsontwikkeling van het kind op afstand. Enkele mogelijke redenen hiervoor staan vermeld onder extra informatie. - resultaten van het bespreken van de bevindingen van het onderzoek met ouder(s) en kind 1. Bespreek de mogelijkheid voor een controleafspraak over 6 tot 12 maanden. 2. Indien ouder(s) akkoord is met een controleafspraak, maak actie aan in EKD om over en bepaalde periode een consult te laten plannen door de assistente. 3. Informeer de huisarts via zorgmail over het resultaat van het lichamelijk onderzoek en de anamnese (indien ouder(s) toestemming heeft gegeven voor het informeren van de huisarts). Output - ingeplande actie voor het laten plannen van een afspraak na 6 tot 12 maanden Hulpmiddelen - agenda jeugdverpleegkundige - informatiesysteem JGZ Extra informatie Dat er geen verder onderzoek wordt gedaan of begeleiding wordt gestart kan diverse redenen hebben zoals: - zeer beperkt gewichtsgerelateerd gezondheidsrisico - ouder(s) wil op eigen gelegenheid een leefstijlverbetering doorvoeren - ouder(s) is niet gemotiveerd of nu niet in gelegenheid om actief stappen te gaan zetten Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

29 Kerntaak 3 Bespreken in het zorgteam of wijkteam Figuur JGZ 22: Plaats Bespreken in zorgteam (evt. wijkteam) in de keten Bespreken kind met overgewicht waarbij sprake is van multiproblematiek bij het kind het gezin in breder verband zodat er een integraal plan van aanpak voor het kind gezin kan worden opgesteld. - aanmelding kind voor bespreking in zorgteam of in wijkteam 1. Bespreek de casus in het zorgteam of wijkteam (ouder(s) is/zijn ook aanwezig). 2. Draag bij aan het opstellen van integraal plan van aanpak. Output - integraal plan van aanpak Hulpmiddelen - Extra informatie - Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ

30 Kerntaak 4 Toeleiden interventie Figuur JGZ 23: Plaats Toeleiden interventie in de keten Kind met overgewicht en ouder(s) motiveren tot leefstijlverandering en indien nodig te begeleiden naar andere, beter passende interventies. Deze kerntaak wordt samen met de kerntaak Behandelen in een cyclus van drie vervolg contacten uitgevoerd. Zie extra informatie voor het onderscheid in Toeleiden interventie en Behandelen en de reden waarom deze twee stappen in een vervolgconsult niet apart uitgevoerd kunnen worden. - EKD / behandelplan - integraal plan van aanpak (indien aanwezig als gevolg van bespreking in zorgteam of wijkteam ) - kennis van beschikbare interventies in de wijk, eventueel via inzet netwerk van relevante wijkprofessionals 1. Leid consult in door een samenvatting te geven van het vorige gesprek, eventueel aangevuld met de resultaten van bespreking in breder verband (zorgteam of wijkteam). 2. Vraag hoe het de afgelopen periode gegaan is. 3. Indien gewenst, bepaal lengte, gewicht en BMI. 4. Bepaal de fase van gedragsverandering waarin ouder(s) kind zich bevinden. 5. Sluit aan bij de fase van gedragsverandering en de gesprekstechnieken uit bijlage 7 van de JGZrichtlijn Overgewicht ouder(s) kind een niveau hoger te krijgen. 6. Indien de voorbereidingsfase is bereikt, inventariseer: a. De mogelijkheden van kind en gezin om actie te ondernemen b. Type interventies die daarbij aan sluiten 7. Vul samen met ouder(s) en kind het behandelplan (verder) in voor zover dit nog niet is gebeurd na afname anamnese of pas indien nodig het behandelplan aan op basis van vernieuwde afspraken. 8. Sla het behandelplan als volgende versie op zodat eerder opgestelde behandelplannen bewaard blijven. 9. Indien de huisarts nog niet is geïnformeerd of indien er nieuwe afspraken gemaakt zijn: a. Vraag toestemming om de huisarts te informeren b. Informeer de huisarts via zorgmail door toezending van het behandelplan 10. Plan een volgend vervolgcontact indien wenselijk. Output - (bijgesteld) behandelplan - afspraakbevestiging Hulpmiddelen - bijlage ALG.1 Gewichtsverloopkaart Module Jeugdgezondheidszorg versie JGZ