BUNKERDAGBOEK Kevin Brooks en Jenny de Jonge (vert.) De Harmonie (door Vera De Smet)

Transcriptie

1 BUNKERDAGBOEK Kevin Brooks en Jenny de Jonge (vert.) De Harmonie (door Vera De Smet) STIJL EN TAALGEBRUIK Een erg opvallende passage qua taalgebruik en stijl vinden we op p.127 t.e.m Linus begint opeens zaken te vertellen die helemaal niets met elkaar te maken hebben, herinneringen uit zijn jeugd op te halen, We begrijpen, op het einde van de passage, dat hij gedrogeerd is geweest en daardoor hallucineerde. Wat dacht jij, toen je deze passage las? Begreep je onmiddellijk dat Linus gedrogeerd was? Waarover heeft Linus het allemaal? Mocht jij de auteur zijn, zou je ook dit soort tekst schrijven? Of zou je iets anders schrijven om duidelijk te maken dat het hoofdpersonage gedrogeerd is? Op het einde van het boek merken we dat de stijl erg verandert: de zinnen worden korter, worden niet meer volledig afgewerkt (geen punt, geen hoofdletter) en het taalgebruik wordt associatief. Bovendien zijn de laatste pagina s erg leeg: er staat niet veel tekst meer op. Dit heeft natuurlijk alles te maken met het hoofdpersonage Linus dat erg verzwakt is en waarschijnlijk niet lang meer zal leven. Hij vindt de kracht en moed niet meer om nog veel te noteren in zijn dagboek. Daarnaast heeft hij ook de overige bewoners zien sterven. De pagina s die deze stijl en dit taalgebruik illustreren zijn alle pagina s na p.224. Hebben jullie iets speciaals opgemerkt op het einde van het boek? Zo ja, wat? Hoe komt dit, denk je? Begreep je dit onmiddellijk? Hoe zou jij de verzwakte gezondheid van Linus overbrengen, als jij de auteur zou zijn? VERTELSTANDPUNT Het verhaal wordt verteld door de ogen van een ik-verteller, in dit geval gaat het over Linus Weems. Deze ik-verteller heeft twee grote functies: 1. hij vertelt over de overige personages, wat ze doen, hoe ze zijn, etc. Op deze manier komen we heel wat te weten, maar het maakt de beschrijvingen natuurlijk wat gekleurder en minder objectief: we krijgen de mening van het ik-personage; 2. hij noteert heel veel in zijn notitieblok (of misschien beter: dagboek ) en gebruikt daarbij de jij -persoon. Hierdoor kan de lezer zich persoonlijk aangesproken voelen. Het komt over als een reflectie van Linus of als een filosofische zijsprong. Hieronder enkele voorbeelden:

2 Wie ben jij? Tegen wie spreek ik? Ik weet het niet. (p.33) Aan wie schrijf ik? Wie ben jij? Waarom praat ik tegen jou? Wat ga jij doen om mij te helpen? Niets. (p.55) Op dit moment ben je voor mij niet meer dan een stuk papier. (p.65) Ik weet dat ik de laatste paar weken tegen jou heb gepraat maar dat is anders. Dat is in stilte praten. (p.78) Jij bent het onbekende, snap je. Jij bent jij en soms ben je mij, maar je bent ook Hem, De Man van Boven. (p.100) Bespreek dit vertelstandpunt met de juryleden: Wie vertelt het verhaal? Wat komen we te weten door de ogen van Linus? Zijn deze beschrijvingen objectief of subjectief? Waarom? Als Linus in zijn dagboek schrijft, spreekt hij soms iemand aan. Wie is dit, denk je? Waarom spreekt Linus soms tegen een jij? Voelde jij je aangesproken als Linus jij zegt? Waarom (niet)? Hoe komt dit voor jou over? Vind je dit leuk/nodig/vervelend in dit boek? PERSONAGES Een overzicht van de personages en wat we over hen weten: Linus: 16 jaar, heeft een bijzonder rijke vader, Charlie Weems. Zijn vader is rijk geworden door een stom cartoonfiguurtje waarvan hij hoopte dat hij het nooit getekend had. Linus voelt zich duidelijk niet goed in zijn vel en is daarom weggelopen van huis. Hij maakte heel wat slechte vrienden (hier wordt niet verder op ingegaan in het boek) en uiteindelijk komt hij in de kelder terecht. Jenny: 9 jaar, tweede slachtoffer dat na Linus in de kelder terechtkomt. Zij is heel angstig in het begin en klampt zich vast aan Linus. Op tv is er een grote zoektocht naar haar. Anja: zij is vastgoedmakelaar van beroep en komt erg arrogant en verwaand over. Ze trekt zich terug in haar kamer in de kelder en houdt daar ook wat voedsel achter. Ze staat veeleer onverschillig tegenover de groepspoging om te ontsnappen. Fred: stevige kerel met een drugsverleden. Als hij aankomt in de kelder, blijkt hij nog verslaafd te zijn en moet hij afkicken. Hij komt goed overeen met Linus. William: hij is een manager-consultant en valt Anja meermaals lastig in de kelder. In het begin organiseert hij vergaderingen om elkaar beter te leren kennen en te werken aan een ontsnappingsplan, maar dat draait uiteindelijk op niets uit. Russell: de oudste inwoner van de kelder. Hij is een auteur over natuurfilosofie en Linus kent hem via deze weg. Hij heeft een aantal filosofische gesprekken met Linus, die Linus erg helpen. Hij is homo. Vragen over de personages: In welke volgorde komen de personages in de kelder? Hoe komen de personages in de kelder terecht? Is er een bepaald ritueel? Met wie komt Linus (niet) goed overeen? Waarom? Zijn er personages die een kliekje vormen? Zo ja, wie? Waarom? Is er iemand die er voor wil zorgen dat iedereen aan hetzelfde touw trekt? Zo ja, wie? Waarom? Op welke manier doet hij/zij dat? Hoe evolueren de relaties tussen de personages? Zijn de relaties in het begin van het verhaal anders dan op het einde van het verhaal? Zo ja, wat is er anders? Hoe reageren de personages op hun opsluiting in de bunker? Staan de personages voor elkaar klaar in noodsituaties, of niet? Waarom (niet)?

3 Tip! Om de bespreking van de personages en de onderlinge relaties wat levendiger maken, kan je elke KJV er een rol laten spelen (bv. door hen een papier met de naam op te geven). Laat ze bij de persoon met wie ze het best opschieten staan. En dan bij de persoon die ze het minst leuk vinden. Laat hen telkens uitleggen waarom ze deze persoon (niet) leuk vinden en laat hen ook een concrete situatie uit het boek vertellen. INDELING Opmerkelijk is dat dit boek geen klassieke indeling heeft via hoofdstukken of delen. Het wordt namelijk ingedeeld aan de hand van data: alle dagen die Linus doorbrengt in de kelder. Een aantal keren merken we dat er een (?) naast de dag of de datum staat: Linus begint te twijfelen aan zijn tijdsbesef en weet niet meer welke dag het exact is en of er al een nieuwe dag is begonnen. Hoe komt het dat Linus geen tijdsbesef meer heeft? De persoon die hen in de gaten houdt speelt met de tijd en met het horloge. THEMA In het begin van het boek komen we te weten dat de grootste nachtmerrie van Linus is om vast te zitten in een lift. Hebben jullie ook een nachtmerrie? Wat zijn de meest frequente nachtmerries / angsten, denk je? Ter info Enkele van de meest voorkomende fobieën: arachnofobie (angst voor spinnen), sociale fobie (bv. spreken voor een grote groep), aerofobie (angst om te vliegen), agorafobie (angst voor grote of onbekende plaatsen), claustrofobie (angst voor kleine ruimtes), acrofobie (hoogtevrees), necrofobie (angst voor de dood) EINDE Het einde van het boek is zeer triest en ook een tikkeltje onverwacht. Als lezer hoopte je gedurende het hele boek dat Linus en de anderen op een of andere manier nog zouden gered kunnen worden; dat gebeurt echter niet. Toch blijf je als lezer nog met een heleboel vragen zitten, zoals: Is dit het werk van één persoon of van een groep? Waarom gebeurt dit? Waarom kiezen ze net deze personen, op basis van wat? Worden de zes slachtoffers bewust aan hun lot overgelaten op het einde van het boek, of is er werkelijk geen controle meer? Zou deze persoon opgepakt zijn door de politie? Discussieer met de KJV ers wat zij hierover denken. Wat is er volgens hen gebeurd? Waarom is het volgens hen gebeurd? Vinden ze het einde oké, of zouden ze liever een ander einde gelezen hebben? Welke einde zou jij geschreven hebben, mocht je de auteur van dit boek zijn? Zou je alle personages laten leven, of slechts enkelen? Zo ja, wie?

4 SPEL Ter afsluiting van de bespreking en om alles weer wat luchtiger te maken kan je het volgende spelletje spelen. Je kan zelf variëren in context, situatie, karakterbeschrijvingen Voorzie voor elke KJV er een andere rol. Situatie: De 3de wereldoorlog is uitgebroken. Jij bent gelukkig kunnen vluchten en zit veilig in een bunker, samen met nog een groep mensen. Er is echter te weinig voorraad voor iedereen. Welke twee mensen moeten vertrekken? Rollen (zelf aan te passen, toe te voegen): een boekhouder, 31 jaar zijn vrouw, 6 maanden zwanger een Congolese vluchtelinge, 2 e -jaars medicijnstudent een beroemde romanschrijver, 42 jaar een filmster, 30 jaar een biochemicus, 48 jaar een priester, 54 jaar een atlete die aan de Olympische Spelen deelgenomen heeft een meisje van 16 met een gemiddeld IQ een gewapende politieagent Iedereen probeert zich zo goed mogelijk in te leven in zijn personage en de anderen zo goed mogelijk te overtuigen waarom hij/zij het verdient om in de bunker te blijven. Tip! Bedenk zelf vooraf ook voor elk personage een aantal redenen waarom hij/zij zou moeten blijven. Sommige KJV ers zullen immers misschien niet zo goed inzien wat het nut van hun personage is en zullen zichzelf niet zo goed kunnen verdedigen. Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

5 DE ONVERWACHTE HELD VAN KAMER 13B Teresa Toten en Esther Ottens (vert.) Gottmer (door Vera De Smet) VOORAFJE Mail elke KJV er een aantal dagen voor jullie vergadering gepland is een opdracht (voorbeelden: zie onder). Je kan gerust vermelden dat dit een speciale opdracht is voor hen specifiek zodat ze denken dat enkel zij iets moeten doen tijdens de vergadering en de rest niet. Opgelet! Doe dit enkel als je weet dat jouw groep hier volwassen genoeg voor is: het zorgt wel voor een leuke en grappige sfeer, maar ze moeten ook kunnen inzien dat dit vervelend en belastend kan zijn, indien dit een echt probleem is. Enkele mogelijke opdrachten zijn: Maak een kruisteken telkens als de begeleider goed zegt; Tel tot tien op je vingers als mede-kjv er X aan het woord komt; Controleer of je jouw portefeuille en GSM nog bijhebt als iemand kucht; Schuif je stoel 3 keer naar achteren en weer naar voren als iemand naar je kijkt; Dit spelletje kan ook een opstap zijn naar de bespreking van het boek: Wat hebben jullie opgemerkt? Wat deed iedereen? Wanneer deden zij dat? Waarom heb ik jullie deze opdracht gegeven? Wat vinden jullie van deze opdracht? Welk gevoel gaf het je? LAY-OUT Tijdens zijn behandeling bij Chuck moet Adam regelmatig lijstjes maken met zaken waaraan hij moet werken, of met suggesties om zijn medicatie bij te stellen. Adam stelt deze lijstjes zelf op dus vinden we die ook in een lettertype dat lijkt op een handschrift. Voorbeelden van deze lijstjes vinden we onder andere op p.17, p.93 en p.113. Een tweede opmerkelijke lay-outkwestie zijn de tekstballonnetjes die verschijnen wanneer Adam heel plots een hevige reactie in gedachten heeft. Net zoals in een stripverhaal, komt die reactie in een tekstballon in drukletters. Voorbeelden hiervan vinden we op p.12, p.55, p.89, p.135, p.164, p.192 en p.218. Vind jij deze tekstballonnetjes een meerwaarde? Waarom (niet)? Wist jij onmiddellijk waarvoor deze tekstballonnetjes dienen?

6 Waarom denk je dat de auteur deze tekstballonnetjes in het boek wou? Storen de tekstballonnetjes jou? Waarom (niet)? Adams moeder ontvangt een reeks dreigbrieven met een hele hoop verwensingen en scheldwoorden erin. Meestal kan Adam niet zien wat er in die brieven staat aangezien ze snel verscheurd en weggegooid worden, maar één keer lukt het hem wel. We kunnen de lay-out van deze brief terugvinden op p Wist jij onmiddellijk wie de dreigbrieven stuurde? Zo ja, hoe wist jij dit? Waarom deed Adams moeder dit zelf? Wat wou ze hiermee bereiken? Hoe gaat Adam met de dreigbrieven om? Wat is zijn reactie? Wat is de reactie van Adams mama op de dreigbrieven? Is dit aspect belangrijk in het verhaal? Waarom (niet)? PERSONAGES EN VERTELSTANDPUNT Het verhaal heeft een hij-verteller, die niet alleswetend is. De verteller beschrijft dus alle acties, gedachten en gebeurtenissen, maar heeft niet de kennis om de dingen te voorspellen. De lijstjes die Adam opstelt voor zijn therapie zijn echter wel lijstjes van Adam zelf. Hier verandert het vertelstandpunt dus. Een overzicht van de belangrijkste personages in het boek: Adam Ross: hoofdpersonage met een aantal obsessief-compulsieve handelingen, zoals tikken met zijn vingers en in gedachten tellen. Hij is verliefd op Robin. Zijn alter ego als superheld is Batman. Robin Plummer: meisje op wie Adam hopeloos verliefd wordt. Uiteindelijk hebben ze een relatie, die slecht afloopt. Carmella Ross: alleenstaande moeder van Adam. Zij lijkt haar leven volledig oké te vinden maar op het einde van het boek komen we te weten dat ze zelf de dreigbrieven schreef en dat ze Adam het liefst zo veel mogelijk bij zich heeft. Meneer Ross: vader van Adam. Hij heeft een relatie met Brenda en heeft met haar een tweede zoon, Wendell (in het boek steevast met zijn roepnaam Moppie vernoemd). Adam heeft vooral het beeld van zijn vader dat hij vaak afwezig is geweest, door zijn werk. Als Adam zijn vader nodig heeft, staat hij echter wel steevast voor hem klaar. Chuck en de superhelden: Chuck is de therapeut van Adam en heeft een praatgroep voor jongeren met een obsessief-compulsieve stoornis opgericht. Aanvankelijk heeft Adam echt geen zin om naar deze groep te gaan, maar uiteindelijk beseft hij wel dat het hem goed doet. Alle superheldenalter ego s van de overige jongeren zijn: Wonder Woman, Thor, Snooki, Wolverine, Green Lantern, Iron Man, Batman en Robin. Vragen over de personages: Voor welke personages heb je (geen) sympathie? Waarom (niet)? Hoe zou je de personages omschrijven? Geef bij elk personage drie adjectieven! Hoe staat Adam tegenover Chuck? Positief of negatief? Waarom? Verandert de houding van Adam tegenover Chuck tijdens het verhaal? Hoe is de relatie tussen Adam en zijn (stief)ouders? En de relatie met zijn halfbroer? Hoe zijn de verhoudingen binnen de groep superhelden? Hoe evolueert de relatie tussen Adam en Robin? Tip! Som in groep alle (belangrijke) personages op: je kan die op een flipover noteren zodat het overzichtelijk blijft. Schrijf de personages in twee kolommen: sympathiek en niet-sympathiek. Laat de KJV ers nu in kleine groepjes vertellen waarom ze een personage al dan niet sympathiek vinden en laat hen ook goed uitleggen waarom ze dat vinden.

7 THEMA S Het belangrijkste thema is natuurlijk de obsessief-compulsieve stoornissen waarmee Adam en de andere jongeren van de praatgroep kampen. Zo n stoornis zorgt ervoor dat de patiënt bepaalde handelingen of rituelen telkens opnieuw moet doen om verder nog normaal te kunnen functioneren. Welke handelingen of rituelen bestaan er, volgens jullie? Hebben jullie ook bepaalde zaken die je vaak doet of die je moet doen (ook al is er zeker geen sprake van een obsessief-compulsieve handeling)? (bv. enkel op de zwarte stenen van een vloer stappen en niet op de witte) Wat zijn de meest frequente handelingen, denk je? (Smetvrees, poetswoede, controledrang, ) Wat vond je van de handeling die jij in het begin van de vergadering moest doen? Vervelend? Of veeleer grappig? Ken jij iemand die zo n stoornis heeft? Zo ja, welke stoornis? Vond jij dit een interessant thema? Zo ja, heb je extra informatie hierover opgezocht? Sinds september is het programma Dwangers op de televisie. Er kan eventueel een fragment bekeken en besproken worden. Of bekijk samen dit filmpje om een beeld te krijgen van hoe het voelt om écht last van dwangmatige stoornissen en angststoornissen te hebben. Een tweede belangrijk thema is natuurlijk de ontluikende liefde tussen Adam en Robin. Wat in het begin als onmogelijk voor Adam lijkt (Robin is knap maar ook ouder dan Adam), bloeit toch tot een mooie, lieve liefdesrelatie tussen de twee. Echter: Robin lijkt steeds beter te worden, terwijl Adam achteruit gaat en de twee besluiten uit elkaar te gaan. Denk je dat het superheldenpseudoniem (Adam = Batman; Robin = Robin) Adam heeft geholpen om contact te maken met Robin? Vind jij het een goede beslissing van Adam en Robin om uit elkaar te gaan? Hoe zou het verhaal verder gelopen zijn mochten ze niet uit elkaar gegaan zijn, denk je? EXTRA Op het einde van het boek vind je nog een interview met de auteur. Je leest er o.a. waar ze haar inspiratie haalde voor dit boek en hoe ze eraan begonnen is. Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

8 EÉN MENS IS GENOEG Els Beerten Querido (door Amber Daeren) 1. VERHAAL Genre We kunnen hier duidelijk spreken van een psychologische roman. Hierbij ligt de nadruk op het karakter van de personages en de (tragische) gebeurtenissen die hen maken tot wie ze zijn. Welke tragische gebeurtenissen vind je terug in het leven van Wilfried en Juliette? Het emotionele leven en de psychologische ontwikkeling van Juliette en Wilfried staan centraal. We leren Juliette al van jongs af aan kennen. Zorgt dat ervoor dat je haar gedachtegang en acties kan 'begrijpen' of vind je het onverstaanbaar hoe ze er toe komt haar moeder te vermoorden? Kon je je tijdens het lezen van dit boek, inleven in het personage van Juliette? Snap je waarom ze een tijd lang op haar stoel naar buiten zit te staren in de hoop dat haar broer terugkomt? Zou jij proberen eerder de draad terug op te nemen, of is dat te moeilijk in zo een situatie? Welke manier kan jij bedenken om iemand die zo in isolatie zit, terug onder de mensen te krijgen? Zou je je kunnen voorstellen dat een zoon/dochter zoiets zou kunnen doen? Herinner je je nieuwsartikels of verhalen over zo een soort daden? De moord op haar moeder zorgt ervoor dat heel Juliettes leven verandert en ze, uit angst voor haar eigen toekomstige daden, geen eigen initiatieven meer durft te nemen. Vanaf dat moment laat ze zich blindelings leiden door de enige persoon nog in haar leven: haar broer Louis. Refererend naar de titel: denk jij dat één mens genoeg is? En als je één iemand moest kiezen, wie zou dat zijn (lief, zus/broer, beste vriend(in), moeder/vader, ) en waarom? Ongeveer in het midden van het verhaal leren we Wilfried kennen. Door zijn verhalen in het café en aan Louis maken we kennis met zijn verleden. Ook hij had het niet gemakkelijk: hij liet zijn grote droom varen en raakte de liefde van zijn leven kwijt. Het feit dat hij in één oogopslag voor Juliette valt, maakt zijn toekomst er ook niet gemakkelijker op. Als jij Wilfried was, had je dan je wielercarrière opgegeven? Of had je een andere beslissing genomen? Vertelperspectief De verteller spreekt hier altijd in de ik-vorm. In deel 1 van het verhaal is de 'ik' Juliette, in deel 2 Wilfried en in deel 3 kan dat verschillen per hoofdstuk en zelfs per alinea.

9 Wat wil de schrijfster hiermee aantonen? Dat hun 2 aparte en heel verschillende levens samengekomen zijn in dat kleine dorp in West- Vlaanderen. Of ze nu willen of niet, hun paden blijven kruisen (al zit Louis daar ook voor iets tussen). We kunnen spreken van een personeel standpunt: de auteur schrijft alles vanuit de personages zelf en wij komen feiten en gebeurtenissen pas samen met Juliette of Wilfried te weten. Personages Aangezien het verhaal geschreven is vanuit de personages zelf, krijgen we vanzelf veel mee over hun gedachten en gevoelens. Van zowel Juliette als Wilfried weten we op het einde hoe ze in elkaar zitten, wat voor mensen ze zijn, waar ze bang voor zijn, wat ze nog willen in het leven... Heb je het gevoel dat je hen goed kent op het einde? Ruimte Het verhaal speelt zich af in ons eigen land. Beginnend in Limburg tot Louis beslist te verhuizen, zodat Juliette opnieuw zou kunnen beginnen zonder alle roddels, verwijten en ongelovige blikken van de mensen in hun dorp. Ze verhuizen naar West-Vlaanderen. Kan je verstaan dat mensen willen wegvluchten uit een dorp waar iedereen iedereen kent? Woon je zelf in een dorp? Herken je dit fenomeen? Wat vind je van dit soort sociale controle? Kan je voor- en nadelen vinden? Tijd Het verhaal wordt in één grote flash-back verteld. Het eerste hoofdstuk speelt zich af als Louis al negen maanden 'weg' is. In hoofdstuk twee beginnen we dan bij Juliettes eerste herinneringen als kind. Daarna wordt het hele verhaal chronologisch verteld. Ergens op het einde halen we het eerste hoofdstuk in en pas dan weten we waar het eerste hoofdstuk in het verhaal past. Wat was je eerste gedachte toen je las dat Juliette op iemand zat te wachten in het huis? Op wie dacht je dat ze wachtte en was dat nog in Limburg? Waardoor werden die vermoedens tegengesproken? De vertelde tijd beslaat een groot stuk van het leven van Juliette vanaf haar geboorte (met anekdotes die ze te horen kreeg van haar ouders) tot het moment dat ze haar leven weer in handen durft te nemen negen maanden na de dood van haar broer. Hoe oud denken jullie dat ze op het einde van het verhaal is? Jullie leeftijd? Iets ouder? Waaraan kun je dat afleiden? Wilfried leren we vooral kennen vanaf het moment dat Louis en Juliette in zijn dorp komen wonen. Uit zijn verleden komen we enkel de hoofdpunten te weten. Hoofdstukken De hoofdstukken zijn heel kort en worden telkens ingeleid door een woord of korte zin die ons al inzicht geeft in wat gaat komen in dat hoofdstuk. Vond je deze titels een meerwaarde? Verklapten ze al een beetje wat er ging gebeuren of teasede het jou vooral en wou je daardoor verderlezen? 2. THEMA S Eén van de belangrijkste thema's in dit verhaal is familie. Iedereen wordt in één geboren en in dit boek blijkt duidelijk dat je hiermee geluk of pech kunt hebben. De moeder van Juliette was geen doorsnee moeder en zij zal het leven van haar man en al haar kinderen flink beïnvloeden door haar karakter en haar daden. Haar familie heeft Juliette kapot gemaakt, maar ook haar enige uitweg gegeven (haar broer heeft zelfs ten koste van zijn relatie voor haar gekozen). Hoe sterk de band tussen Juliette en Louis is, merk je duidelijk doorheen het verhaal. Hoe sterk is jouw band met je gezinsleden?

10 Is er een zus/broer die je alles kan vertellen? Kan je daarvoor ook bij je ouders terecht of vind je dat moeilijk? Een ander thema is passie. Wat is de grote passie van Wilfried? En die van Juliette? In dit verhaal gaat het niet hoofdzakelijk over de passie tussen twee mensen maar de passie voor muziek en wielrennen. Bij Juliette heeft muziek/zingen er telkens voor gezorgd dat ze er weer een beetje tegenaan kon. Eerst dankzij Rosa om na haar internering verder te gaan met zingen en weer te durven dromen van optredens. Later zorgde het ervoor dat ze toch af en toe buiten kwam voor haar optredens in het café. Tenslotte begint ze stap voor stap weer met anderen te praten dankzij de lessen die ze aan Lili geeft. Welke passies heb jij (lezen, schrijven, zingen, instrument spelen, sport, schilderen, )? Is dat iets waardoor je ontsnapt aan de dagelijkse sleur? Kan je er je hart en ziel in steken? Wat doet het met je als mensen een blijk van appreciatie geven voor wat je kan (bij een optreden, wedstrijd, toonmoment, )? De dood en hoe ermee omgaan is ook duidelijk aanwezig in dit verhaal. Bij alle mensen die in haar omgeving zijn gestorven reageert ze anders. Hoe reageert ze bij: o haar moeder? (Daar denkt ze niet meer aan) o haar grote held: haar papa? (Daar praat ze nog mee) o haar zusje Mia? (Daar praat ze ook nog mee, al is dat eerder uit een soort schuldbesef) o haar broer Louis? (Zijn dood erkent ze niet. Haar verstand kan het niet aan te geloven dat de laatste persoon die haar nog restte er ook niet meer is. Daarom zit ze nog steeds, na negen maanden, te wachten op zijn terugkeer.) Zijn er al mensen in je nabije omgeving gestorven? Hoe ervaarde je dat? Hebben sommigen nog iets gevraagd (zoals de vader van Juliette vroeg om voor haar zusje te zorgen) of dingen gezegd die je bijbleven?. Praat je soms met hen? 3. AAN DE SLAG Associatieoefening Print de titels van alle hoofdstukken uit, knip ze in kleine briefjes, vouw ze dubbel en steek ze in een doos. Laat de jongeren één voor één een briefje kiezen en laat ze een anekdote linken aan het kernwoord/de zin die ze getrokken hebben. Anderen kunnen uiteraard helpen. Het kunnen anekdotes zijn uit hun eigen leven (regenboog, zee, podium, put, schoonste plek op aarde,...). Wat associëren zij hiermee? Of misschien willen ze bij het lezen van hun briefje wel iets kwijt over hoe ze zich voelden/wat ze zich afvroegen tijdens het lezen van een passage in het boek (hoe kan je op zo'n leeftijd je eigen moeder vermoorden, hoe moet het gevoeld hebben in het gesticht, welke passie zou jou terug op de been krijgen,...) Actualiteit Zijn er recent nog dingen gebeurd die de juryleden aan het denken zetten (vooral dan over hoe mensen tot sommige dingen in staat zijn)? Bijvoorbeeld aan de jongen die enkele jaren geleden een crèche binnenstormde, jongeren die gebrainwashed worden door radicale organisaties, schietpartijen op scholen. Ligt het probleem alleen bij hen? Of speelt familie, vrienden, omgeving een even grote rol? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken moet ik lezen en dan op de groep en het boek in kwestie.

11 ELEANOR & PARK Rainbow Rowell, Annelies Jorna (vert.) en Ineke Lenting (vert.) Van Goor (door Vera De Smet) PERSONAGES Eleanor is nieuw op school en dat ontgaat niemand. Vanaf het begin krijgt ze al bijnamen toegeworpen, waarvan Big Red de frequentste is. Eleanor valt vooral op door haar rode bos krullen en haar speciale kleren, die ze genoodzaakt is te dragen aangezien er geen geld is om haar mooie, nieuwe kleren te kopen. Bovendien wordt ze ook gepest op school door een aantal meisjes (voornamelijk Tina). Ze is erg onzeker over haar lichaam. Ten slotte voelt ze zich ook verantwoordelijk voor haar broertjes en zusjes. Eleanor was het evenbeeld van haar moeder, maar dan door een vissenkom bekeken. Ze was ronder en zachter. Lubberiger. Haar moeder had iets van een standbeeld, terwijl Eleanor zwaar was. Haar moeder was subtiel getekend, terwijl Eleanor vlekkerig uitliep. (p.24) Park is half-koreaans en ligt daarmee af en toe in de knoop. Bovendien is hij, in vergelijking met andere jongens van zijn leeftijd, klein en hij denkt soms dat hij homo is. Hij is een buitenbeentje maar hij wordt met rust gelaten omdat hij in de lagere school verkering had met Tina, een populair meisje. Volgens mij voelt ze zich veilig bij jou omdat je een halve meid bent. (p.111) Alle vrouwen in zijn familie waren piepklein en alle mannen waren reuzen. Alleen Parks DNA had het memo tje gemist. Misschien schopten de Koreaanse genen alles in de war. (p.124) Als Tina s eerste vriendje hoorde hij niet bij de pispaaltjes van de buurt. Ook al hadden ze allemaal gevonden dat Park gek en geel was, ook al was hij altijd een buitenbeentje geweest ze konden hem niet uitschelden voor freak, spleetoog of mietje omdat nou, op de eerste plaats omdat zijn vader een reus was en een veteraan die hiervandaan kwam. p.185 Toch was het geen liefde op het eerste gezicht: Die meid leek zo n type dat er gewoon om vroeg dat zoiets gebeurde. Ze was niet alleen nieuw, maar ook dik en lomp. En dan dat knettergekke haar, knalrood en nog krullen bovendien. En haar kleren alsof ze aangegaapt wilde worden. Of misschien had ze niet door hoe rampzalig ze eruitzag. (p.13 14) Zijn Eleanor en Park volgens jou een mooi en goed koppel? Waarom (niet)? Vind je het raar dat ze in het begin zo negatief tegenover elkaar stonden maar uiteindelijk toch dolverliefd op elkaar waren? Waarom (niet)? Denk je dat Eleanor en Park uiteindelijk toch nog tezamen gaan komen, na alles wat er gebeurd is? Waarom (niet)? Hoe reageren Parks ouders op de relatie? En de mama en stiefpapa van Eleanor? Hoe reageren de klasgenoten en andere leerlingen op de relatie? Mocht jij auteur zijn, hoe zou je het boek laten eindigen? Waarom?

12 Tip! Laat de KJV ers de personages omschrijven aan de hand van een aantal adjectieven. INDELING EN VERTELSTANDPUNT Het boek bestaat uit 58 hoofdstukken, die op hun beurt nog eens zijn onderverdeeld in de delen Eleanor en de delen Park. De gebeurtenissen blijven echter chronologisch en volgen elkaar op: er wordt geen twee keer hetzelfde verteld. Wat vind je van de onderverdelingen met afwisselend de focus op Eleanor en Park? Vind je het leuk om dezelfde gebeurtenis uit het standpunt van hen twee te lezen? Waarom (niet)? Vind je het een meerwaarde om de hoofdstukken nog eens onder te verdelen, of niet? Waarom (niet)? Eleanor en Park vertellen niet zelf: er is dus geen sprake van een ik-verteller. We hebben te maken met een alwetende hij-verteller. Helemaal in het begin van het verhaal zegt die verteller ons namelijk dat het verhaal niet goed gaat aflopen: Hij deed geen moeite meer om haar terug te halen. Ze kwam toch alleen maar terug als ze er zin in had, in dromen en leugens en versnipperd déjà vu. (p.7). Merk op dat we op p.330 exact dezelfde tekst terug vinden. Een tweede zin waaraan we merken dat de verteller alleswetend is, is de volgende: Haar tijd met hem zat er bijna op. (p.238) In één hoofdstuk, namelijk hoofdstuk 48 (p.291), vinden we geen onderverdeling met een naam terug. We hebben echter onmiddellijk door dat het over Eleanor gaat. We merken dat er af en toe een cursieve zin tussen de overige tekst staat, bijvoorbeeld geil je op mij?, zet je pruim op sap, lik me pik, etc. We kunnen alleen maar vermoeden dat dit gedachten zijn die door Eleanors hoofd spoken. Heb jij opgemerkt dat één hoofdstuk geen onderverdeling met een naam heeft? Heb je de cursieve teksten opgemerkt? Wat denk jij dat deze cursieve zinnen zijn? THEMA S Liefde Het centrale thema is zonder twijfel de pril bloeiende liefde tussen Eleanor en Park. Er is echter geen sprake van een puberale, overgaande verliefdheid maar van een echte connectie tussen de twee, iets dat ze voor altijd willen behouden, maar waarvan ze vermoeden dat het niet voor eeuwig zal zijn. Deze liefde levert een paar heel mooie quotes op. Alsof hij een vlinder vasthield, zo voelde Eleanors hand. Of een hartslag. Alsof hij iets vasthield wat volmaakt was en volmaakt leefde. (p.78) Ze wilde zijn baby s baren, ze wilde hem haar beide nieren wel geven. (p.100) Je bent mijn allerlievelingste mens ooit. (p.120) Miste ze hem? Ze wilde zich in hem verliezen. Zich opsluiten in zijn armen. Als ze liet merken hoe vreselijk ze hem nodig had, ging hij er vast vandoor. (p.164) Bespreek deze quotes: Wat vinden zij ervan? Is het te mierzoet, of vinden ze dit net mooi? Zijn ze het gewoon om op deze manier over de liefde te lezen? Waarom (niet)? Tip! Je kan de KJV ers op voorhand vragen om mooie quotes over de liefde tussen Eleanor en Park te noteren.

13 Muziek Hetgeen Eleanor en Park, zeker in het begin maar ook op het einde, verbindt is zonder twijfel de liefde voor muziek. Het boek vermeldt heel wat artiesten en nummers, o.a. Joy Division (Love will tear us apart), U2 (Bad), The Beatles (Helter Skelter), Elvis Costello (Alison) en The Smiths. Kennen jullie de artiesten en nummers die in het boek vermeld worden? Zo ja, hoe kennen jullie deze muziek? Heb jij uit nieuwsgierigheid thuis naar deze nummers geluisterd? Waarom (niet)? Ben jij zelf een muziekliefhebber? Waarom (niet)? Naar welke muziek luister jij graag? Tip! Je kan de KJV ers op voorhand vragen om hun lievelingsnummer mee te brengen en er samen naar luisteren. Vraag waarom net dat hun lievelingsnummer is en wat het nummer met hen doet. Je kan ook gezamenlijk naar een van de nummers uit het boek luisteren. Moeilijke thuissituatie Thuis is het absoluut niet allemaal rozengeur en maneschijn voor Eleanor, integendeel: de nieuwe partner van haar mama, Richie, is een zeer gewelddadige en agressieve man. Hij mishandelt Eleanors mama, heeft Eleanor al eens een jaar weg van huis gestuurd en maakt iedereen het leven zuur. Haar moeder bleef maar in Eleanors hand knijpen Eleanor deed alsof ze de blauwe plekken op haar moeders pols niet zag. (p.32) Ze werd wakker van geschreeuw. Van Richie die schreeuwde. Eleanor verstond niet wat hij zei. Tussen het geschreeuw door hoorde ze haar moeder huilen. Het klonk alsof ze al heel lang huilde ze was vast volledig over haar toeren, anders zou ze niet zo hard huilen dat zij het konden horen. (p.54) En ze hadden Muis altijd op hun moeders deur laten kloppen als ze beddenveren hoorden piepen Als het erger was dan beddenveren, als het schreeuwen of huilen was, kropen ze alle vijf dicht tegen elkaar aan op Eleanors bed. (p.33) Als ze alle keren dat Richie kwaad was wakker moest worden Als ze alle keren dat ze hem in de achterkamer tekeer hoorde gaan bang moest worden (p.153) Bespreek deze quotes: Wat denk jij van Richie? Wat vind je van Eleanors mama s houding: vind je dat ze goed voor haar kinderen zorgt? Waarom (niet)? Waarom heeft ze deze houding, denk je? Hoe gaat Eleanor om met Richie? Waarom? Wat vind je ervan dat Eleanor op het einde van het verhaal wegvlucht? Waarom heeft Richie het vooral op Eleanor gemunt, denk je? Op het einde van het boek komen we te weten dat het Richie is die gemene boodschappen op Eleanors schoolboeken krast. Wat vind jij hiervan dat een volwassene zoiets doet tegenover een jongere? RECENSIES Geef de lezers enkele recensies (zie onder, maar er zijn er nog beschikbaar op het internet). Het is een tamelijk simpel concept: een meisje en een jongen worden wanhopig verliefd op elkaar. Maar Eleanor & Park is zeker geen simplistisch boek met typische middelbare schoolromantiek. Geen we blijven voor altijd samen, wel een doordringend en schrijnend verhaal. (Mirjam Hoekstra, Een zoetsappig liefdesromannetje is Eleanor & Park zeker niet. De gestaag rijpende liefde van de twee pubers is vertederend, maar tegelijkertijd doordringend en soms zelfs keihard. Het

14 zijn vooral die authentieke, rauwe emoties die ervoor zorgen dat dit boek een absolute uitblinker is binnen het young adult genre. (mustreads.nl) Soms wat langdradig (wat mij betreft had het boek de helft van het aantal pagina's mogen bevatten), maar het beschrijft heel mooi de opbloeiende liefde van Park en Eleanor. (bol.com) Bespreek deze recensies: Met welke recensie gaan zij akkoord? Met welke niet? Waarom (niet)? Wat zouden zij zeker vermelden, mochten ze een recensie van dit boek moeten schrijven? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

15 DE ENGELEN VAN VENETIË Noëlla Elpers Van Goor (door Vera De Smet) TAALGEBRUIK De auteur gebruikt veel mooie beeldspraak, een stijlfiguur waarbij je iets omschrijft door het te vergelijken met iets anders. Hieronder een aantal prachtige voorbeelden hiervan: Angelo en ik als twee beukennootjes in dezelfde bolster (p.13) Ogen als een bergmeer dat buiten zijn oevers trad (p.69) Op een dag dat de zon met stofgoud strooide (p.76) Ogen die fonkelen als donkere sterren (p.138) Ze koerde als een duif als Angelo haar aansprak en blies als een jaloerse kat (p.153) Bespreek dit taalgebruik met de juryleden: Heb jij deze beeldspraak opgemerkt? Wat vind je hiervan? Hoe klinkt die beeldspraak? Stoort deze beeldspraak jou? Waarom (niet)? LAY-OUT De lay-out is over het hele boek vrij uniform, behalve bij enkele passages. Meer bepaald: Het reisdagboek dat Piotto de Vernon bijhield tijdens zijn reis van Venetië naar Nantes (p.9-10 en p.235). De pagina s zijn cursief gedrukt. In het begin van het boek komen we op deze manier eigenlijk al heel wat te weten over het komende verhaal: Piotto vertelt immers dat hij terugkeert, dat hij wacht op Angelo (die niet meer komt) en dat Angelo erg veranderd is qua karakter. Begreep jij onmiddellijk waarom deze pagina s cursief gedrukt waren? Vond je het fijn om vanaf het begin al zoveel over het verhaal te weten te komen? Waarom (niet)? Hebben deze pagina s jouw lectuur beïnvloed? Waarom (niet)? Waarom zou de auteur dit gedaan hebben, denk je? De afscheidsbrief die Angelo achterlaat wanneer hij vertrekt vanuit Nantes om naar Venetië te gaan en zijn dromen waar te maken (p ). Het is een sierlijk lettertype dat doet denken aan een formele brief. Wat vind jij van deze afscheidsbrief? Denk je dat de familie van Angelo tevreden is met deze brief? Waarom (niet)?

16 Waarom wil Angelo weg, denk je? Wat vind je van Angelo: egoïstisch, eigenwijs, naïef,? PERSONAGES EN VERTELSTANDPUNT We lezen het verhaal door de ogen van Piotto, het is dus een ik-verteller. In het begin en het einde van het boek lezen we een fragment uit zijn reisdagboek, maar de rest van het verhaal wordt gewoon verteld. De belangrijkste personages in het boek zijn uiteraard Angelo en Piotto, twee neven die zich eigenlijk meer broers voelen. Angelo groeit op tot een echte adonis, iets waarvan hij zich heel erg bewust is, terwijl Piotto blind wordt op zijn dertiende en daardoor altijd een beetje als een kneusje wordt behandeld. In Nantes, waar ze hun hele jeugd wonen, treden ze samen met hun familie op. Het gezelschap bestaat uit tante Meryem (Angelo s mama), lala Jocinda (Piotto s mama), tante Mariotte, vader (Piotto s papa), oom Henri, Goliath de reus en Nero de dwerg. Tijdens hun rondreizen leert Piotto Nanouche kennen, die ook wel het maanmeisje wordt genoemd. Piotto blijft steeds verliefd op haar. De voornaamste personages in Venetië zijn Giuliano Torentino en Titiaan. Torentino is een rijkeluiszoon die ervoor zorgt dat Angelo naar Venetië kan gaan. Hij stelt hem ook voor aan het Zanonigezelschap, waar hij aan acrobatie kan doen en ook mag meespelen in een toneelstuk. Ook wordt hij geïntroduceerd bij Titiaan, die in hem een gelijke ziet van Laurenzo, een erg bekend model dat hij vaak schilderde. Vragen over de personages: Hoe is de relatie tussen Piotto en Angelo? Hoe evolueert die relatie? Zijn de juryleden het eens met onderstaand citaat uit een recensie: De auteur besteedt veel aandacht aan de hoofdpersonages. De wilde, wat losgeslagen Angelo evolueert in Venetië naar een niet altijd even aangenaam personage maar die toch diep vanbinnen het moeilijk heeft om diepgaande contacten te leggen. Piotto die toen hij klein was aangetrokken maar ook afgestoten werd door Angelo, wordt in Venetië zelfstandiger, doortastender en zal uiteindelijk zijn eigen weg gaan. (Bron: Hoe gaat Piotto met zijn blindheid om? Angelo vermeldt een aantal keren dat Piotto s ouders hem liever kwijt dan rijk zijn, na de dood van zijn moeder. Wat denk jij hierover: klopt dit? Waarom (niet)? Welke personages in Venetië vind jij (niet) sympathiek? Waarom (niet)? Tip! De vader van Piotto is sprookspreker. Geef de KJV ers de opdracht om samen het verhaal in kortere versie na te vertellen maar dan in sprookjesvorm. Je kan hen ook concretere instructies geven: focus op de gevoelens van de spelers, probeer het uiterlijk van sommige personages zo gedetailleerd mogelijk te beschrijven INDELING Het boek bestaat uit twee grote delen: Verduistering en Verdeelde stad. Terwijl het eerste deel gaat over hun tijd en leven in Nantes en het vertrek naar Venetië, vertelt het tweede deel over Piotto en Angelo s tijd in Venetië. Beide delen zijn telkens nogmaals onderverdeeld in kleinere hoofstukken, telkens van ongeveer dezelfde lengte. Uit hoeveel delen bestaat het boek? Wat zijn de titels van die delen? Vind je die goed gevonden? Waarom (niet)? Wat is het belangrijkste thema in elk van deze twee delen?

17 TITEL Naar de titel van het boek wordt twee keer verwezen: op p.158 voor het eerst (Maphio kondigde Angelo met veel tromgeroffel aan als De Engel van Venetië.) en de titel is ten slotte ook de titel van het allerlaatste hoofdstuk (p.230). Vinden jullie de titel goed gekozen? Waarom (niet)? Waarnaar verwijst de titel? Waarom gaat het over engelen en niet over engel? Wat dacht je eerst toen je de titel las? Sprak het boek je aan? Waarom (niet)? CITATEN Geef de lezers enkele van onderstaande citaten. Iedereen kiest één citaat dat hem/haar aanspreekt. Vraag hen om uit te leggen waarom het hen aanspreekt, wat de citaten volgens hen betekenen en waar het citaat zich in het verhaal situeert. Je kan de lezers ook op voorhand vragen om zelf citaten mee te brengen. Moet je iets doen omdat je het kunt? Of moet je het doen omdat je het wilt? (p.16) Ik word helemaal niks, tante Mariotte, want ik bén al. (p.33) Ik ben geen pilaarbijter, ik geloof dat een mens zichzelf moet zien te redden. (p.111) Schilders zijn net eksters, ze stelen schoonheid waar ze die kunnen vinden. (p.137) De ouderdom knaagt aan mensenvlees, maar niet aan herinneringen. (flaptekst) Tip! Indien je een erg grote KJV-groep hebt, kan je de citaten ook in groep bespreken of de KJV ers even per twee of drie laten brainstormen. GESCHIEDENIS Naast het verhaal over de twee broers en hun persoonlijke geschiedenis, gaat het boek ook zeker en vast over één van de belangrijkste renaissancistische kunstschilders: Titiaan. We komen te weten hoe hij bekend is geworden en van wie hij de kneepjes van het vak heeft geleerd. Wat weet/wist jij over de schilder Titiaan? Ken jij werken van hem? Zo ja, heb je ze al gezien? Waar? Kennen jullie nog andere renaissancistische schilders? Vinden jullie die schilderijen mooi? Heb je zelf een schilder wiens werk je mooi vindt? Tip! Neem één of meerdere foto s van schilderijen van Titiaan mee en bespreek ze (kort): compositie, kleur, stijl, Op die manier wordt het voor de KJV ers concreter wat voor schilderkunst er in de Renaissance was. Vonden jullie het interessant om via dit boek iets meer te leren over historische figuren, of geven jullie de voorkeur aan een informatief boek over de geschiedenis? Waarom (niet)? Heb je nog extra historische informatie opgezocht omdat je er nog meer over wou te weten komen? Vond je het historische aspect in het boek overheersend? Of was het goed gedoseerd / te weinig? Zou je in de toekomst graag nog historische boeken lezen? Waarom (niet)? Het boek speelt zich af in Nantes (Frankrijk: deel 1) en Venetië (Italië: deel 2), tijdens de Renaissance (p.9: 20 mei 1518). De Renaissance is de periode na de Middeleeuwen en ontstond in Italië: daar

18 geloofde men dat deze periode een wedergeboorte was van de Klassieke Oudheid. We lezen over de opvattingen van de schilderkunst en de gangbare composities. Wat weet/wist jij over de Renaissance? Wat betekent het woord renaissance? Heb je een duidelijker beeld van deze tijdsperiode na het lezen van dit boek? Kan de auteur de tijdsgeest goed overbrengen? Zijn de juryleden het eens met onderstaand citaat uit een recensie: Omdat Piotto blind is, zie je de sloppen, steegjes, grachten en kanalen niet, maar ruik, voel, hoor en proef je ze. Noëlla Elpers prikkelt de zintuigen van haar lezers. (Bron: Nog enkele historische gebeurtenissen die in het boek voorkomen: de zwarte dood / de pest: p.26 (In dat kletsnatte najaar van 1510 overrompelde de ziekte ons nog voor het gerucht de ronde begon te doen: de zwarte dood had de stad bereikt!); het verhaal van Johanna van Bourgondië: p ( Vandaag vertel ik jullie de tragische geschiedenis van hertogin Johanna van Bourgondië! zei hij plechtig). de courtisanes in Venetië: p.133 ( Wat is een courtisane? vroeg ik. Een vrouw die haar gezelschap te koop aanbiedt, en soms ook haar lichaam. Van dat soort vrouwen zijn er duizenden in Venetië ). VERDER LEZEN Wie dit boek graag gelezen heeft en nog meer van Elpers wil ontdekken, kan Dolores! en Vuurkraal lezen. Deze boeken sluiten mooi aan op het gelezen boek. Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

19 De hemelvaart van Maria Bron:

20 Sint-Marcus op de troon (cfr. Detail op cover van het boek) Bron:

21 HERMELIJN Linda van Mieghem Clavis (door Amber Daeren) 1. VERHAAL Genre Hermelijn is een psychologische roman. De nadruk ligt op Savannah en alles wat haar overkomt. We dringen binnen in haar emotionele leven en volgen al haar gevoelens, bedenkingen en de gebeurtenissen die daaruit (of zonder haar toedoen) volgen. We worden er zo in betrokken dat we ons ook vragen beginnen te stellen. Is het eerlijk dat als je in een bepaald milieu geboren bent, je zomaar verstoten mag worden? Zijn de oplossingen die de regering (vooral Jean Ferreira) hier voorstellen wel menswaardig? Is terugsturen naar het geboorteland altijd een goede oplossing? Voor wie wel, voor wie niet? Waar trek je de lijn? Zijn inburgeringscursussen een goede oplossing? De auteur wìl dat je meedenkt en meevoelt met het personage. Daarom heeft ze gekozen voor de vorm van een biografische roman. Het gaat om een fictief relaas waarbij we het biografische verhaal van Savannah te weten komen. Er wordt geen echte plaats aangegeven waar het verhaal zich afspeelt. Zou het in België kunnen zijn? Welke elementen duiden erop dat het hier zou kunnen zijn of een ander Westers land. In het voorwoord wordt al duidelijk dat de auteur wil dat je het verhaal leest alsof het waargebeurd is. Was je in de war toen je las dat het voorwoord geschreven was door een man, terwijl de auteur een vrouw is? Had je al van in het begin door dat dit al de start van het verhaal was? Of kwam dat besef pas later? De toon is direct gezet: je bevindt je al in de wereld van Savannah en Frederic en wat volgt is, zoals Frederic het zelf verwoordt, geen wetenschappelijk, noch journalistiek werk geworden, maar het is het verhaal dat hij heeft samengesprokkeld uit Véroniques interviews en artikels, aangevuld met zijn eigen fantasie om hiaten te dichten. Het feit dat Frederic ook hij één van de personages blijkt te zijn, geeft dat het verhaal een meer realistisch karakter? Waarom? Vertelperspectief, tijd en ruimte In het voorwoord spreekt Frederic ons rechtstreeks aan, maar vanaf het moment dat het werkelijke verhaal begint, wordt hij een auctoriele verteller. Dit is een narratologisch begrip dat aangeeft dat de schrijver in een hij/zij-vorm vertelt over gebeurtenissen waarvan hijzelf al weet hoe ze gaan aflopen, het personage via wie hij het verhaal vertelt weet dit echter nog niet. Waaraan merk je dat hij al dingen op voorhand weet? Savannah is het hoofdpersonage, maar soms krijgen we het verhaal ook te lezen vanuit andere personages: Frederic zelf, Véronique, Elias, Grégoire & Yvette. Voor iedereen gebruikt Frederik de hij/zij-vorm, inclusief zichzelf. Waarom gebruikt hij ook voor zichzelf die hij/zij-vorm, denk je?

22 Het feit dat hij iedereen in deze vorm beschrijft, geeft aan dat hij op de hoogte is van alle gebeurtenissen die elk personage meemaakt. Hij weet hoe alles afloopt, maar geeft dat maar met mondjesmaat en chronologisch prijs. Soms maken we een klein sprongetje terug in de tijd, om dezelfde gebeurtenis door de ogen van een ander personage te ontdekken. Vind je dat een meerwaarde? Waarom? De geografische ruimte wordt nooit echt prijs gegeven. Zoals Frederic in het voorwoord zegt, heeft hij alle namen van steden veranderd, omdat hij bang is dat hij, na al die tijd, nog steeds zou vervolgd kunnen worden door het naar buiten brengen van dit verhaal. Toch geven de verschillende plaatsen waar Savannah naartoe trekt, verschillende hoofdstukken in haar leven weer. Hoeveel grote hoofdstukken vind je zo terug? Wat zijn de gebeurtenissen die je bijbleven van de respectievelijke plaatsten. Voor het laatste deel maken we een sprong van 10 jaar in de tijd, het moment waarop Véronique haar laatste interviews afneemt en daarna klaar is om haar werk eindelijk te publiceren. De 3 delen krijgen ook altijd een ondertitel mee, het is een quote die in dat deel zal voorkomen en die de sfeer al wat meegeeft. Vond je deze quotes goed gekozen? Had je door deze ondertitels zin om meteen aan het volgende deel te beginnen? De 3 delen worden daarna telkens onderverdeeld in hoofdstukken. Tussen de verschillende hoofdstukken zit er meestal een iets langere tijdssprong. De alinea s geven een kortere tijdssprong weer, een switch in personages, of als het in cursief is gedrukt- een herinnering van Savannah aan vroegere tijden. Het moment waarop dit verhaal zich afspeelt, wordt nooit vermeld. Noem enkele elementen die doen vermoeden dat we ons in het heden mogen situeren. We volgen het leven van Savannah vanaf haar 16 e. Soms wordt verteld hoeveel tijd er voorbij gegaan is sinds het vorige hoofdstuk, soms wordt het in het midden gelaten. Hoe lang denk je dat we ze volgen tijdens deel 1 & 2? In deel 3 komt ze, 10 jaar later, terug tevoorschijn. Personages De personages zijn dynamische karakters, dat wil zeggen dat ze evolueren tijdens het verhaal en getekend worden door de gebeurtenissen. Doordat we de personages heel goed leren kennen, gaan we ons ook meer kunnen inleven in die personages. Heb je het gevoel dat je de personages goed leert kennen? Iedereen in het verhaal komt op de een of andere manier in contact met het probleem van de dojo s en allen vormen ze zich (door de gebeurtenissen) hun eigen mening. Sommigen willen ze proberen te helpen, anderen willen ze uitroeien, nog anderen moeten constant op hun hoede zijn en proberen te overleven. Telkens als er vanuit een bepaald personage wordt geschreven, leren we hem of haar beter kennen (zowel de sympathieke als de minder sympathieke personages). Daardoor krijgt hun karakter meer kleur en menselijkheid. Wij lezers, zien de verschillende opinies en waar ze vandaan komen. Daardoor kunnen we ons een eigen menig vormen met al deze verschillende achtergronden in het achterhoofd. Wat is jouw mening na het lezen van dit boek? Hoe sta jij tegenover dojo s? En als we het breder dan dit verhaal bekijken, wat is jouw menig over de problematiek van landlozen, migranten, daklozen. Pakt de regering het goed aan? Hoe denk jij dat we deze problematiek het beste kunnen aanpakken? Hoe kunnen we deze verstotelingen het beste helpen? Over vluchtelingen is er recent veel beroering, wat zijn jouw bedenkingen? 2. THEMA S Het thema in dit verhaal is erg duidelijk. Het gaat over verschoppelingen in de maatschappij (zwervers, migranten, vluchtelingen, landlozen ). Hoe deze mensen er alles aan doen om te overleven. Sommigen op een mooie manier, anderen op minder mooie wijze.