ALLE DIEREN LEVEND EN VRIJ Mariken Jongman Lemniscaat (door Emilie Vanpeteghem)

Transcriptie

1 ALLE DIEREN LEVEND EN VRIJ Mariken Jongman Lemniscaat (door Emilie Vanpeteghem) DE JURYLEDEN KIEZEN Schrijf de volgende onderdelen op kaartjes en vraag de juryleden wat ze eerst willen bespreken: eerste indruk, personages, thema s, recensies, humor, gebeurtenissen en gedachten, vriendschap, dierenleed, vegetarisch eten (voeg zelf onderwerpen toe) EERSTE INDRUK Spreekt de kaft je aan? Werd je nieuwsgierig? Is het een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las? Wat was jullie eerste indruk van dit boek voor je het verhaal las? VRAGEN OVER HET VERHAAL Vind je het onderwerp interessant? Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet? Vind je het origineel? Wilde je verder lezen? Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou eindigen? Waarom (niet)? ALLE DIEREN LEVEND EN VRIJ ( DE KLUP, ADLV) Stoere Dietie is een dierenactiviste. Zij vindt dat alle dieren in vrijheid moeten leven. Het verhaal wordt echter verteld door Gijs. Hij heeft hier nog nooit echt over nagedacht. Eerst volgt hij Dietie in haar plannen omdat hij het geweldig vindt dat hij bij haar geheime club mag maar gaandeweg twijfelt hij aan de acties van Dietie. Als ze te ver gaat, verzint hij zelf een plan om het dierenleed onder de aandacht te brengen. Mariken Jong geeft ons veel stof tot nadenken. Eerst en vooral: Wat vinden jullie van de titel? Vinden jullie een geheime club spannend? Hebben jullie zelf een geheime club of zouden jullie die willen? Moet die geheim blijven of weet iedereen van jullie club?

2 Hebben jullie snel door dat die geheime organisatie van Dietie slechts uit twee personen bestaat? Zouden jullie graag lid zijn van de klup van Dietie? Hadden jullie graag het verhaal gelezen vanuit het perspectief van Dietie? Wat zou er dan anders zijn? Druk de citaten in de bijlage af op kaartjes. Laat de juryleden één kiezen en bespreek ze. Deze vragen kunnen hierbij helpen: Doe je dieren een plezier door ze vrij te laten? Kan een (huisdier) konijn overleven in het wild? Wat vinden jullie van de acties van Dietie? ( Ik weet wel dat het niet kan, ging ze verder. Ik ben niet gek. Maar ook al mislukt het, dan komt het wél in de krant. Dan gaan mensen eindelijk eens nadenken in plaats van zo debiel te doen. ) Ze zijn illegaal, maar dat houdt haar niet tegen. Vinden jullie Gijs zijn plan (een varken kopen om dierenleed onder de aandacht te brengen) beter? Denken jullie dat de mensen meer moeten nadenken over dierenleed? Staan jullie hier nu meer bij stil na het lezen van dit boek? Of deed je dat al? GEBEURTENISSEN EN GEDACHTEN Heel wat gebeurtenissen, uitspraken of gedachten van de personages nodigen uit tot een gesprek. Bijvoorbeeld: Het lijstje van Dietie dat Gijs moet invullen (p.8-9): o Hou je van avontuur of saaie dingen? Gijs vindt dat een lastige vraag. Wat denken jullie? En zijn jullie voor of tegen vrijheid? o Hoe dapper ben je? Geef een cijfer van 1 (heel laf) tot 10 (heel heldhaftig). Snappen jullie dat Gijs hier liegt? Zouden jullie dat ook doen? Hoe dapper zijn jullie? De lijst van slechte en donkere dingen (p.39): Telde het ook mee als je slechte dingen had gewenst? Wat vinden jullie? Geheimen zijn pas geheimen als je ze stiekem doorvertelt. (p.53) Wat vinden jullie? Heeft Annechien gelijk of toch niet? Moeten geheimen geheim blijven? Gek, die mensen. Zo had Gijs nog nooit over zijn ouders gedacht. Want het waren geen mensen, het waren ouders. Zijn ouders. Mensen, dat waren de anderen. (p.65) Zouden jullie je ouders bij hun voornaam aanspreken? Een voordeel van Evert was dat je niet aldoor op je hoede hoefde te zijn. Een voordeel van Evert was dat je nooit het gevoel had dat je stom was en alles verkeerd deed. Het was eerder Evert die stom was en alles verkeerd deed. Dat was wel zo prettig. (p.107) Daar ligt ze dan, Dietie Romein. Op de prairie. De gieren komen er al aan en de coyotes ook. Doet ze toch nog wat goeds voor de dieren. (p.151) Jongens waren gewoon beter dan meisjes, in elk geval niet zo gemeen. (p.152) Waarom heb je mij gevraagd? Dat wil ik weten. (p.96) Waarom koos je mij? (p.222) Dit is heel belangrijk voor Gijs. Zouden jullie ook willen weten waarom jullie gekozen werden? Wat vind je van de reden waarom Dietie Gijs bij haar club wou? Denkt ze er op het einde van het verhaal nog zo over? Gemene mensen hebben ook gevoelens. (p.235) Misschien was het criminele pad het goede pad voor hem? (p.86) Wat denken de jullie? Kon hij niet terug of wilde hij niet terug? (p.95) Wat denken jullie?

3 PERSONAGES Gijs: de gewoonste jongen van Veenholten (Drenthe), woont in een doodgewone straat in het gewoonste dorp van het land, met gewone ouders die het gewoonste werk doen, met een zusje zoals iedereen er wel een had. Zijn school was gewoon en zijn vrienden niks bijzonders. Er was geen probleem. (p.22) Bijvoorbeeld: Is er iets mis met gewoon zijn? Snap je Gijs zijn drang naar avontuur? Gijs vindt het feit dat hij geschikt is belangrijker dan de acties zelf. Het geeft hem het gevoel dat hij belangrijk is, dat hij iemand is. Snappen jullie dat? Dietie: Pas op zichzelf (p.51), haar ouders willen de wereld redden, behalve de dieren. Zij dieren (p.51), Koelbloedige spionne (p.62), Koppig, Vegetariër Ik ga toch geen lijken in mijn lichaam lopen stoppen? (p.94), maakt moeilijk vrienden (p.91). Annechien (oma): Zij heeft de familie naar daar gehaald door te overdrijven, zodat zij wat voor Dietie kan zorgen. ( Dietie maakt moeilijk vrienden. Het ging niet goed daar p.91) Ze had ooit verkering met een popgroep. Ze waren Engels. Ze noemden haar Angie en hebben eens een mooi liedje voor haar geschreven (p.114). De opa van Dietie is een Russische koorddanser (p.115). Ze weet staatsgeheimen. (p.54) Zoek naar citaten of gebeurtenissen in het boek die het karakter of de gevoelens van de personages typeren. Bespreek ze samen met de juryleden. Ontdek zo samen met hen de personages uit dit verhaal en hoe de juryleden tegenover hen staan. Uitgebreidere bespreking van de personages Noteer de namen van de personages op aparte bladen. Vraag de juryleden om alles wat ze over hen weten op de bladen te schrijven. Ga daarna een gesprek aan over het desbetreffende personage en de gebeurtenissen die ze beleven. Welk personage vind je het leukst en waarom? Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? Wat weet je over dit personage? Wat vind je van dit personage? Hoe zou je dit personage omschrijven? Zou je je met dit personage kunnen identificeren of liever met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom? TAALPLEZIER Het taalgebruik van Mariken Jongman valt op. Ze schrijft heel wat mooie zinnen, grappige woorden en leuke dialogen. Hebben de juryleden deze zinnen of woorden opgemerkt? Bespreek enkele met hen. Dieties rug had er repussuper uitgezien toen ze vanmiddag de woonkamer uit liep. (p.62) Potverdorremedonderkop (p.16) Zo raasde, roosde, en zwoof hij over de weg. (p.79) Als Dietie boos keek, leek haar gezicht een vuurwerkbom die op ontploffen stond. Maar als ze lachte zoals nu, dan was het alsof er sterretjes werden aangestoken.

4 Er vloog een vuurbal de kamer in, links, rechts, alle kanten op. Het was Dietie. (p.90) Zindoordrijverigheid (p. 163) Een lekkerbekkende, hoektandendruipende geur hing in de gang. (p.29) Het lokaal leek veranderd in een te kleine ijsschots vol krijsende pinguïns. (p.44) Daar ligt ze dan, Dietie Romein. Op de prairie. De gieren komen er al aan en de coyotes ook. Doet ze toch nog wat goeds voor de dieren. (p.151) HUMOR De auteur vertelt het verhaal met veel humor (zelfs tijden de minder leuke momenten.) Zijn de juryleden het hiermee eens? Vinden ze die humor een troef? Waarom wel? Waarom niet? THEMA S Uiteraard gaat dit verhaal over dieren bevrijden. Maar dit boek gaat nog meer over vriendschap en vertrouwen. Bespreek zeker de vriendschap tussen Dietie en Gijs. Hoe evolueert die vriendschap? Vraag aan de juryleden om een thema te kiezen die zij aan het boek zouden geven. Aan welke elementen uit het verhaal denk je bij het gekozen thema? Je kan de thema s op grote vellen papier schrijven. Maak briefjes met woorden of gebeurtenissen uit het verhaal op. Vervolgens vraag je aan de juryleden om de woorden of gebeurtenissen uit het verhaal bij de thema s te plaatsen. Vraag hen waarom ze een woord of gebeurtenis bij het thema plaatsen. ILLUSTRATIES Missen jullie illustraties of fantaseren jullie liever zelf hoe de personages, plaatsen en avonturen er uitzien? Gebruiken jullie zelf jullie fantasie? Krijg je bijvoorbeeld een duidelijk beeld van hoe de personages eruit zien of van hoe de gebeurtenissen precies plaatsvinden? RECENSIES Je kan uit onderstaande recensies stukjes halen om met de juryleden te bespreken. Bijvoorbeeld: Maar daarnaast is dit vooral een razend knap boek over vriendschap, geschreven in een bijzonder mooie taal en met in een onvergetelijke bijrol een heerlijke oma. ( Wat schrijft Mariken Jongman toch heerlijk fris, energiek en geestig. ( Met lichte argwaan begon ik aan dit boek. Die titel, en dan geschreven door iemand die op lijst voor de Partij voor de Dieren staat. Worden kinderen nu ook al lastig gevallen met pamfletten en activisme? Mijn achterdocht blijkt al snel onterecht: Alle Dieren Levend en Vrij is een energiek en sprankelend boek dat vooral op valt door de geestige dialogen en het originele taalgebruik. ( Jongman gaat vrijmoedig het gesprek met de taal aan en haar durf pakt heel prettig uit en levert mooie zinnetjes en woorden op. (

5 Haar sprankelende stijl vol dialoog en met veel humor trekt je direct het verhaal in. Met weinig woorden weet ze veel duidelijk te maken( ) ( Het onderwerp dierenwelzijn hoewel niet het hoofdthema wordt oppervlakkig benaderd en overtuigt niet. ( ) Een aardig tussendoortje, maar omwille van het gebrek aan diepgang ook niet meer dan dat. ( TOT SLOT - Wat heeft je persoonlijk het meest geraakt in het boek? - Wat vonden jullie van het einde? ( Dietie Romein wilde iets van hem. En eindelijk wist hij wat. (p.236) Ben je tevreden met dit einde? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

6 Bijlage: citaten Gijs en zijn zusje hebben heel lang gezeurd om een huisdier. Maar de verzorging was moeilijk. Je moest er altijd aan denken. (p.35) Hoe wist ze precies wat een konijn allemaal wilde? (p.99) Het is toch raar om je met dierenleed bezig te houden, terwijl er zo veel mensenleed is. (p125) Daar ligt ze dan, Dietie Romein. Op de prairie. De gieren komen er al aan en de coyotes ook. Doet ze toch nog wat goeds voor de dieren. (p.151) Misschien vinden dieren het niet erg in een hok. Misschien weten ze helemaal niet dat er méér is dan dat hok. Als je iets niet weet, is het ook niet erg. (p.161) Misschien hielp hij de dieren juist meer als hij Dietie ging tegenwerken, in plaats van met haar mee te doen. (p.163) Het V-plan. Zo noemde Gijs het. Dat betekende varkensplan, maar ook Victory-plan. (De kinderen kopen een varken vrij). (p.167) We maken vanavond een Facebookpagina voor ze aan, daar kan iedereen informatie vinden. Zoek maar op Spik en Spok. Zo heten ze: Spik en Spok Geenspek. (p.192) Gingen jullie stiekem zoeken of die pagina bestaat?

7 DE DUIK Sjoerd Kuyper en Sanne Te Loo (ill.) Lemniscaat (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de kaft je aan? Werd je nieuwsgierig? Is het een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las? Wat was jullie eerste indruk van dit boek voor je het verhaal las? Wat vinden jullie van het formaat? VRAGEN OVER HET VERHAAL Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet? Vind je het origineel? Heeft het verhaal je geboeid? CURAÇAO Misschien word je al duizelig van alles wat je hoort en proeft en voelt en ruikt, maar houd toch vooral ook je ogen wijd open en kijk naar het water, naar de zoet gekleurde huizen aan de Handelskade, en tuur tussen de forten door het zeegat uit. Dit is het mooiste uitzicht van de wereld. (p.9) Zoek naar allerlei foto s van Curaçao, bijvoorbeeld van de Handelskade en de Pontjesbrug, maar ook van de natuur, de huizen, de bootjes, het roze van de lucht (p.10)... (zie bijlage). Later kan je die ook naast de illustraties van Sanne te Loo leggen. Zoek naar meer informatie over Curaçao, de Handelskade en de Pontjesbrug (Emmabrug). Welke gevoelens roepen deze foto s op? Willen ze meer weten over Curaçao? Zoek woorden/gevoelens/gedachten die Curaçao beschrijven. Schrijf ze op en bespreek ze met de juryleden. Zijn ze het hiermee eens? Of laat hen zelf met trefwoorden het eiland beschrijven. Hebben ze tijdens het lezen meer over dit eiland opgezocht? Of na het lezen? Weten de juryleden waar Curaçao ligt? (Zie Wikipedia)) Denk je dat je na het lezen van dit boek graag eens naar Curaçao zou reizen?

8 ILLUSTRATIES Sanne te Loo is ter inspiratie voor haar prachtige illustraties speciaal naar Curaçao afgereisd en dat is te merken. Dankzij de prenten komt het kleurrijke Curaçao tot leven. Zijn de juryleden het daarmee eens? Brengt zij de warmte van het eiland over in haar illustraties? Kopieer enkele illustraties en verspreid ze in de ruimte. Laat de juryleden een illustratie kiezen die hen aanspreekt of waar ze iets over willen vertellen. Bijvoorbeeld de uitklappagina van de Handelskade, de illustraties van scène 3 (p.14 tem 21), p.46-47, p.54-55, p.58-59, p.74, p.82-83, p Wat vinden de juryleden van de illustraties in het boek? Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt? Sluiten de tekeningen aan bij de sfeer van het verhaal? Waarom (niet)? Zijn de tekeningen een meerwaarde voor het verhaal? Heb je een favoriete illustratie? Een die er voor jou echt uitspringt? PERSONAGES Print een afbeelding van de personages. Verspreid die in de ruimte en vraag aan de juryleden om een personage te kiezen. Start een gesprek. Laat de juryleden vertellen hoe zij hun personage ervaren hebben. Welk personage maakt het meest indruk op je? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Print een afbeelding van Mila en Roly (bijvoorbeeld p.16, p.29) Mila is een donker meisje, echt een kind van het eiland. Roly is een stuk lichter maar met een machtige bos zwarte krullen. Ze worden geboren op dezelfde dag, in hetzelfde jaar. Ze kennen elkaar al hun hele leven. Ze zijn niet verliefd, maar ze zouden het niet erg vinden om later met elkaar te trouwen. De plek waar ze het liefst samen zijn is de pontjesbrug Hun ouders (p.12) waren kinderen van Curaçao. Ze waren geboren op het eiland, net als hun ouders en hun grootouders. Behalve de moeder van Roly, zij was zo wit als sneeuw in april. Ze was het jaar ervoor uit Nederland naar het eiland gekomen en was nooit meer weggegaan, door de toverkracht van de liefde. Betovergrootvader Michiel werd verliefd op een barmeid (1914). Mila komt erachter dat hij de alleraardigste man is die ooit heeft geleefd. Hij speelt een heel belangrijke rol in het verhaal. Door hem gaat Roly s vader terug in de tijd om te zorgen dat zijn vrouw en zijn zoon zullen bestaan. (p.78) Uitgebreidere bespreking van de personages: Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? Welk personage vind je het leukst en waarom? Wat weet je over dit personage? Wat vind je van dit personage? Hoe zou je dit personage omschrijven? Zou je je met dit personage kunnen identificeren of liever met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom?

9 VERTELPERSPECTIEF De auteur gebruikt voor het verhaal heel wat vertelvormen: verteller, dagboekfragmenten, brieven, gedichten, filmscènes, toneelscènes, een (tekstloze) strip, smsjes, een opstel... Kunnen de juryleden er enkele opnoemen? Hoe hebben ze dit ervaren? THEMA S Vraag aan de juryleden om een thema te kiezen dat zij aan het boek zouden geven. Aan welke elementen uit het verhaal denken ze bij het gekozen thema? Mogelijke thema s: Liefde Tijdreizen (Andere) Culturen Hieronder enkele aanzetten om dieper in te gaan op de liefde die centraal staat in dit verhaal. Het is een liefdesverklaring aan het eiland. Het gaat over de liefde tussen twee kinderen van elf jaar, tussen hun ouders en tussen een barmeid en een matroos. Bespreek die liefde met de juryleden. Hebben zij dit verhaal ook ervaren als een liefdesverhaal? Of eerder als het avontuur om naar een andere tijd te reizen? Bijvoorbeeld: Waarom gaat zijn vader terug naar het verleden? (Roly s vader (brugwachter) heeft hen volgens zijn moeder verlaten, maar Roly is ervan overtuigd dat zijn vader is verdwaald in de tijd.) Snappen jullie waarom de moeder van Roly terug wil naar Nederland? Had ze Roly moeten geloven en haar man moeten vertrouwen? ( Dit was elf jaar lang haar eiland. Maar nu niet meer. Wat je niet meer kunt delen, ben je zelf ook kwijt. (p.32) Dit is mijn dagboek. Hier staat mijn leven in, alles wat ik heb meegemaakt sinds ik kan schrijven. ( ) Lees alsjeblieft de laatste bladzijde. En dan de bladzijden daarvoor. Dan snap je alles en misschien kom ik dan terug. (p.32-33) Roly heeft zoveel vertrouwen in Mila ( en omgekeerd) Hebben jullie zo een vriendschap met iemand? Zijn Mila en Roly voorbestemd voor elkaar? Op p is de vader van Mila aan het woord. Zelfs hier onthoud je vooral de liefde voor zijn dochter en vrouw. VERBEELDING Schrijf deze zin op een vel papier. Lees hem samen met de juryleden. 'Mijn vrouw is een schat maar het lijkt alsof er een brievenbus over haar hoofd is gezakt, ze kan alleen door de gleuf naar buiten kijken en gelooft alleen wat ze ziet'. De pontjesbrug in Willemstad staat centraal. Wie daar op de juiste plek vanaf duikt, komt in het verleden terecht. Wat vinden jullie van dit verhaalgegeven? (Toon de afbeelding op p.40, de duik. Dit kan je bespreken met de juryleden.) Geloof je daarin? Denk je dat er mensen zijn die dit echt geloven? Geloven jullie meer dan enkel wat jullie zien? Als je niks gelooft, mis je een hoop lol. (p.104) Zijn jullie het daarmee eens?

10 TAAL Er staan prachtige zinnen in dit boek. Zoek er enkele om te bespreken met de juryleden. Bijvoorbeeld: Op het moment dat hij ondergaat, spreidt de zon zijn armen en laat duizenden flamingo s los en die kleuren de hemel roze. (p.10) Als je naast een meisje op de brug staat en zij kijkt naar al dat roze en jij ziet die kleur weerspiegeld in haar ogen, word je op slag verliefd op haar. En als je naast een jongen op de brug staat en hij kijkt naar al dat roze Zelfde verhaal. Zulk roze vind je nergens anders op de wereld. (p.10) ( ) en ze keken naar de kleine bootjes als ze samen terugkeerden van zee, zij aan zij, naar elkaar toe dansend, van elkaar af dansend, alsof ze verliefd waren, alsof ze voor het eerst een nacht niet thuis waren gekomen en alles hadden gedaan wat hun ouders niet mochten weten. Je hoorde ze giechelen, die bootjes. En dan ging de brug weer dicht. (p.13) Mila en Roly geven elkaar geen zoen en geen hand. Ze kijken lang naar elkaar. En in de lucht tussen hun ogen staan zoenen, kusjes als kolibries, met vleugeltjes die zo snel bewegen, dat je ze niet kunt zien, kolibries die op Curaçao blenchi's heten en in Nederland in een kooi in de dierentuin wonen. (p.33) EINDE De brug zwaait over De Gouverneur heen, en over het plein, over het Riffort en terug over de baai naar de handelskade en weer over de baai en weer over onze hoofden en weer en weer en hij draait snelle en sneller, als een propeller in een fan, en blaast zo veel wind omhoog dat de wolken uit de hemel worden verdreven en de regen ophoudt met vallen en de brug daalt en de zon schijnt. Hij gaat al bijna onder. Tijd om een duikje te nemen. (p.105) Zou jij graag een duik van de Pontjesbrug nemen? Wat vind je van het einde van dit verhaal? Wat vonden jullie van het laatste hoofdstuk No vaarwel forever? Wat zal jullie het meest bijblijven uit dit verhaal? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

11 Pontjesbrug (Bron:

12 Handelskade (Bron:

13 Baaien (Bron:

14 DE JACHT OP JOZEF TENTELAAR Stefan Boonen en Tom Schoonooghe (ill.) Manteau (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de kaft je aan? Werd je nieuwsgierig? Is het een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las? Een verhaal met een vuurtoren en een kannibaal. Met Kraakse koeken, een begrafenis en de omvangrijke meneer Vlad. Met een hondje, veel liefde en een brutale overval. Wat vinden jullie van deze aankondiging? Wat was jullie eerste indruk van dit boek voor je het verhaal las? VRAGEN OVER HET VERHAAL Is het verhaal voorspelbaar of juist helemaal niet? Vind je het origineel? Wilde je verder lezen? Wilde je weten hoe het verder ging en hoe het zou eindigen? Waarom? Is De jacht op Jozef Tentelaar een vrolijk boek? Moet je erbij lachen of huilen? Of beide? Kan je voorbeelden geven? OPENINGSZIN Schrijf deze zin op een groot blad. De Vlad-1: minstens tien meter hoog, twee motoren, een smalle trap, een klein raampje en een pikzwarte glanzende neus. Er hoorde een bordje bij Wie wil naar de maan?. (p.6) Is dit een goede openingszin? Heb je meteen zin om verder te lezen om te weten wat er gebeurt? Met andere woorden, maakt deze zin je nieuwsgierig naar meer? Weten jullie nog wat vader Tentelaar antwoordt wanneer mevrouw Seiz vraagt of hij kandidaat is? (p.6, Ik heb helaas geen tijd voor de maan. ) Zouden jullie graag naar de maan reizen? Zo ja, waarom? Nee? Ook niet voor euro? Het begint allemaal met een stom ongeluk: Schokkend kwam de Vlad-1 in beweging. Maar niet zoals een normale raket, meer als een manke pinguïn. (p.35) Dat is de aanzet voor een vlucht vol avonturen. Heeft de auteur gezorgd voor een boeiend begin?

15 ILLUSTRATIES Kijk samen met de juryleden naar enkele illustraties. Ik denk hierbij aan de illustraties op p.9, p.14, p.68-69, p.74-75, p.84, p.96. Je kan de illustraties afdrukken zodat de juryleden ze kunnen vasthouden en goed bekijken. Kennen de juryleden illustrator Tom Schoonooghe en zijn typische tekenstijl? Wat vinden jullie van de illustraties in het boek? Passen de illustraties bij het verhaal? Wat is de troef van zijn illustraties? Vertellen de tekeningen wat er in het verhaal gebeurt? Sluiten de tekeningen aan bij de sfeer van het verhaal? Waarom (niet)? Bespreek dit citaat over de tekeningen van Tom Schoonooghe: De illustraties van Tom Schoonooghe sturen met hun absurditeit en frisse kleurenpalet het geheel de hoogte in. (Barbara Rottiers op Cobra.be) Zijn de juryleden het hiermee eens? KOFFIEHUIS TENTELAAR Toon een afbeelding van het Koffiehuis. (Bijvoorbeeld de omslagillustratie) Wat weten we over het koffiehuis? Je kan de afbeelding van Koffiehuis Tentelaar afdrukken. Zo kan je de antwoorden van de juryleden erbij schrijven. Ongeveer het kleinste huis ter wereld, het heeft wielen, pedalen en een stuur, gebouwd op het onderstel van een oude kar met planken van notenhout, ramen van een caravan en derdehands dakpannen. De rest van het koffiehuis lijkt een puzzel of een goocheldoos. Twee smalle bedden vlak boven elkaar. De plank waarop zijn vader ligt, dient overdag als eettafel en huiswerkplek. Behalve als het regent, dan wordt die plank rechtop gezet en kunnen hun natte spullen er drogen. (p.10-11, verder: de douche, kisten, kookstel) Volgens vader Tentelaar is het een kunstwerk. (p.10) Zijn jullie het daarmee eens? Wat vinden jullie van het koffiehuis? Vader Tentelaar bouwde het met zijn eigen handen. Zijn jullie onder de indruk? Zouden jullie hier graag wonen? Als jullie zo een caravan of huisje bijvoorbeeld in jullie tuin hadden staan, hoe zouden jullie die inrichten? PERSONAGES Dit verhaal bevat een boeiende mengeling van personages. Ze hebben allemaal een duidelijke rol en typische kenmerken. Dat geeft heel veel mogelijkheden om met hen aan de slag te gaan. Op de eerste pagina staat een illustratie met de voorstelling van de personages. Kopieer die illustratie en bespreek met de juryleden de belangrijkste personages. Om je al op weg te helpen: Vader Tentelaar: volgens vader Tentelaar moet je elke dag iets bijzonders doen (p.14), hij houdt heel veel van zijn zoon (p.27, p.35) Jozef Tentelaar: een jongen van bijna twaalf. Krullend donker haar, opvallend lange armen, een klein litteken op zijn rechterwang, vrolijke ogen. Meestal droeg hij een rood pak omdat hij dat het mooist vond. Meneer Vlad: dit wordt gezegd over meneer Vlad: rijkste man van de stad. Hij is de baas van zeven fabrieken en twee hotels. Hij heeft huizen in Parijs en Japan. Hij krijgt altijd zijn zin. (p.17-18)

16 Mevrouw Seiz: ze leidt de maanlanding. Mevrouw Elfrida: de baas van Jozefs school. Voorzitter van de VLAD-fanclub. Doet aan armworstelen. Ze houdt van orde en duidelijke afspraken. Vaak twijfelde ze tussen hard en zacht, roepen en fluisteren. Jozef vond dat Elfrida op een wortel reed. Ze was lang met stevige billen, oranje haren. (p.12) Ze heeft een dossier over Jozef. Ze wordt verliefd op Igor de kannibaal. Igor: kannibaal (p.57-58) - wordt een goede vriend van Jozef en zijn vader Annabelle Victoria: ze houdt te veel van Jozef, maar ze houdt niet van de stad. Ze is kapitein op een boot of zoiets (p.10) - vuurwachter Weetikveel: puppy Zoek naar citaten of gebeurtenissen in het boek die het karakter of de gevoelens van de personages typeren. Bespreek ze samen met de juryleden. Ontdek zo samen met hen de personages uit dit verhaal en hoe de juryleden tegenover hen staan. Enkele voorbeelden: De vader van Jozef hield ervan om over de stad uit te kijken. Jozef keek graag met hem mee. Soms wees vader Tentelaar de plek aan waar Jozef uit de hemel was komen vallen. Ik dacht eerst dat je een vogel was, zei hij. (..) Tot je dichterbij kwam. Je steeds luider krijste. En je recht in mijn armen viel. Werkelijk waar. ( ) En zo ben je begonnen. Wat weet je nog over je moeder? ( ) Ik maak me zorgen om je, Jozef. Ben je niet te eenzaam? (p.12) Ga je soms beweren dat je altijd gelukkig bent? (p.12) Twee euro en een beetje liefde. (p.13) Vader ontvoert zoon (p.50) En waarom woon je hier alleen? wilde Jozef weten. Igor gromde. Omdat ik zo gevaarlijk ben. (p.59) Het spijt me. Dat we niet meer in de stad zijn. Al dit gedoe. Dat is toch erg. Vooral voor jou. (p.62) Als een levende nachtmerrie! Zo zouden meneer en mevrouw Mandarijntjes zich die dag herinneren. (p.62) Waarom heb je me nooit verteld over Kraak? Over de mensen hier? Hoort Kraak niet bij Alles tentelaar? (p.85) Je vader is weg. (p.92) Iemand missen doet pijn. Net of je een stuk van jezelf kwijt bent. (p.127) Omdat ik echt dacht dat er gevaar was. Ze knipoogde naar Jozef. (p.123) Uitgebreidere bespreking van de personages Noteer de namen van de personages op aparte bladen. Vraag de juryleden om alles wat ze over hen weten op de bladen te schrijven. Ga daarna een gesprek aan over het desbetreffende personage en de gebeurtenissen die ze beleven. Welk personage vind je het leukst en waarom? Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? Wat weet je over dit personage? Wat vind je van dit personage? Hoe zou je dit personage omschrijven? Zou je je met dit personage kunnen identificeren of liever met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom?

17 RELATIES Tussen alle avonturen door lees je over de relaties tussen de verschillende personages. Zien de juryleden de wisselwerking tussen de gevoelens van de personages en de uitvergrootte gebeurtenissen? Of hebben ze dat niet zo ervaren? Kunnen de juryleden enkele relaties benoemen en bespreken? De relatie tussen Jozef en zijn vader De relatie tussen Jozef en zijn moeder De vriendschappen in Kraak ( en hoe de bewoners van Kraak omgaan met de komst van Vader en Jozef) Verder nog: de obsessie van Elfrida voor Jozef, Igor en Elfrida, Igor en Jozef, Weetikveel Bijvoorbeeld: De relatie tussen Jozef en zijn vader Hoe beschrijft de auteur die relatie? Lees je doorheen het verhaal hoe graag Vader Tentelaar zijn zoon ziet? En hoe graag Jozef zijn vader ziet? Relevante citaten: Alles tentelaar (p.23). Het koffiehuis is te klein voor leugens of voor geheimen. Volgens vader Tentelaar moet je elke dag iets bijzonders doen. Soms voetbalden ze in een donker park of ze aten een ijsje in de snelste lift van de stad. Een keer deden ze of ze hartstikke rijk waren en gingen dineren in een duur restaurant (p.14) Wat vinden jullie? Moet je elke dag iets bijzonders doen? U mag die honderd euro houden. Als ik straks op u koffieding mag staan. Het spijt me zeer. Maar ik heb de plaats op mijn koffieding al beloofd aan iemand anders. (p.27) Ik zou graag eens op de maan staan, maar nog liever blijf ik bij jou. (p.35) De brief op p.158: Vader Tentelaar die een voorgevoel heeft dat hij niet meer terugkomt. De relatie tussen Jozef en zijn moeder Wat vinden de juryleden ervan dat de moeder van Jozef ervandoor gaat? Kan je iemand TE graag zien? Hadden jullie snel door dat Anna Jozef zijn mama is? Verdient ze een kans om een goede mama voor Jozef te worden? Relevante citaten: Zag ze me niet graag? had hij ooit gevraagd. Oh jawel. De handen van vader Tentelaar gingen de hoogte in. Ze hield teveel van je. Maar ze hield niet van de stad. Ze stuurt kaarten. Vals alarm (dankzij het alarm van Anna was Jozef aan mevrouw Elfrida ontsnapt. p.123) Jozef blijft hier. Ik ben namelijk zijn moeder. (p.153) KRAAK Wat vinden jullie van Kraak? En zijn inwoners? Zouden jullie graag in Kraak wonen? Of liever in de stad?

18 THEMA S Vraag aan de juryleden om een thema te kiezen die zij aan het boek zouden geven. Aan welke elementen uit het verhaal denk je bij het gekozen thema? Je kan de thema s op grote vellen papier schrijven. Maak briefjes met woorden of gebeurtenissen uit het verhaal op. Vervolgens vraag je aan de juryleden om de woorden of gebeurtenissen uit het verhaal bij de thema s te plaatsen. Vraag hen waarom ze een woord of gebeurtenis bij het thema plaatsen. Mogelijk thema s: Avontuur / Anders zijn / Weglopen / Familie SCHRIJFSTIJL Dit verhaal bevat een aantal bijzondere gebeurtenissen. Stellen de juryleden zich hier vragen bij? Of kan de auteur zo goed schrijven en vertellen dat het verhaal geloofwaardig blijft? Overtuigt de auteur hen? Neemt hij hen mee in zijn verhaal? De gebeurtenissen volgen elkaar in een snel tempo op. Stoort dit de juryleden of brengt dit juist vaart in het verhaal? Het verhaal nodigt ook uit om tussen de regels te lezen. De auteur laat de lezer zelf ook nadenken over bepaalde zaken. Hebben de juryleden dat ook zo ervaren? RECENSIES Je kan onderstaande citaten uit recensies met de juryleden bespreken. Zijn ze het met de recensent eens of toch eerder niet? Dit fantasievolle verhaal is spannend en tegelijk erg grappig. ( De kleurrijke expressieve illustraties passen helemaal bij sfeer van het verhaal. ( Dit boek is alles, het is avontuur, fantasie, een tikkeltje droefheid, veel glimlach. Het is Joke Van Leeuwen meets Roald Dahl meets... Stefan Boonen, want die man heeft ondertussen ook wel zijn strepen verdiend. ( Ik heb me tijdens het lezen van dit boek geen moment verveeld. ( EINDE Daar is hij ergens, fluisterde hij. ( ) De jongen strekte zich uit op de houten planken. Hij vouwde zijn handen onder zijn hoofd en keek de wereld in. Hier lig ik dan, dacht Jozef Tentelaar. (p.161) Vader Tentelaar is weg, euro wordt naar Kraak gestuurd en Jozef en Anna leren elkaar beter kennen. Vind je dit een passend einde voor dit verhaal? Snappen jullie de keuze die vader Tentelaar maakt? Kiezen jullie voor een ander einde? Zo ja, hoe zou dit verhaal dan eindigen? Wat heeft jullie het meest geraakt in dit verhaal? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

19 DE KONINGIN IS VERDWENEN Anna Vercammen en Sabien Clement (ill.) Vrijdag (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de kaft je aan? Werd je nieuwsgierig? Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las? Wat was jullie eerste indruk? Wat vinden jullie van het formaat? HET VERHAAL Je kan onderstaande citaten uit recensies met de juryleden bespreken. Zijn ze het met de recensent eens of toch eerder niet? Door het verhaal te verplaatsen naar een koningshuis krijgt het de allure van een sprookje, maar het is uiteraard een tragiek die elk gezin kan treffen. (Liv Laveyne, De Morgen, 25/12/2014) De broze tekst is poëtisch en zit vol fijne humor die het zware thema oplicht. ( ILLUSTRATIES Blader met de juryleden door het boek of kopieer enkele van je favoriete prenten. Bekijk de illustraties samen met de juryleden. Wat valt op? Waarom heeft de illustratrice voor slechts drie kleuren gekozen? Wat vinden de juryleden van de tekeningen? Hebben ze een favoriete illustratie? Passen de illustraties bij het verhaal? Zijn de juryleden het eens/oneens met deze recensenten? Waarom wel? Waarom niet?: Sabien Clement illustreert dit passend met luchtige prenten die humor weten te combineren met fijngevoeligheid. Met fragiele lijnen en veel speelse nonchalance creëert zij expressieve personages die je meteen raken. De combinatie met oude foto's die perfect functioneren als suggestieve achtergronden, verhoogt de speelsheid van de illustraties. (

20 De subtiliteit van de tekst komt ook mooi tot uiting in de sobere beelden in zwart, wit en rood. ( PERSONAGES De koningin / de koning / de prinses /de narren Welk personage maakt het meest indruk op je? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Noteer de namen van de personages op aparte bladen. Vraag de juryleden om alles wat ze over hen weten op de bladen te schrijven. Ga daarna een gesprek aan over het desbetreffende personage en de gebeurtenissen die ze beleven. Of zoek zelf naar zinnen uit het verhaal die je kunnen helpen om een gesprek te starten. Bijvoorbeeld: Ze had de geur van rozenblaadjes en gehaktballen. Narren maken droevige dingen wat vrolijker. En ze zijn gezellig om in huis te hebben. Eerder keek ze triestig zonder tranen. Alsof ik er wel nog ben, maar ook al een beetje niet meer. Mij vasthouden? Zodat ik niet verdwijn? Straks is nog helemaal foetsjie! Ze hadden afgesproken de koningin zoveel mogelijk te laten winnen. Van al dat spelen krijg je terug wat kleur! riep de koning uit. Voor even had hij niet door dat hij innig de gordijnen stond te knuffelen. De volgende ochtend dekte de koning de ontbijttafel voor drie. Zoals gewoonlijk. Prutsers! Alles is mislukt! We hebben gefaald. We hebben alles alleen nog maar erger gemaakt met onze grapjes. En de narren verlieten het koninkrijk. Ons geweten. Het achtervolgt ons zelfs tot in het bos. Toen de koning doorhad dat hij de narren had weggejaagd, voelde hij zich erg schuldig. En verdrietig. Plots trof het hem hoe veel de prinses op de koningin leek. De prinses richtte haar blik op zichzelf. Ze keek naar beneden, naar haar tenen, haar buik, haar hart. Plots voelde ze een pijnscheut. Ik moet plots zo aan de koningin denken. Het zal tijd nodig hebben. Veel tijd. En ik heb geen tijd. Mag ik het aanraken? Mijn handen zijn warm Dikke tranen rolden over de wangen van de koning Uitgebreidere bespreking van de personages: Welke invloed hebben de personages op elkaar? Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? Welk personage vind je het leukst en waarom? Wat weet je over dit personage? Wat vind je van dit personage? Hoe zou je dit personage omschrijven? Zou je je met dit personage kunnen identificeren of liever met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom?

21 HET LOT Goedendag, ik ga komen. Hou u vast. Groetjes, Het Lot Bespreek met de juryleden het Lot. Wat is het Lot? Het lot is iets dat komt en als het Lot komt, dan gebeurt er iets waar niemand iets aan kan doen. Hoe zouden de juryleden het Lot beschrijven? Geloven de juryleden in het Lot? De narren willen het Lot misleiden. Hoe proberen ze dat? Kan je het Lot misleiden? Als de koningin toch verdwijnt denken de narren dat ze gefaald hebben. Hebben ze alles erger gemaakt met hun grapjes? Hebben ze teveel de aandacht getrokken van het Lot? Moeten de narren zich schuldig voelen? Nog enkele citaten uit het boek die je kunnen helpen bij het starten van een gesprek: Je mag het niet te luid zeggen, anders hoort het Lot ons, en komt het nog harder, nog meer en sneller. Waar is dat Lot nu precies? Misschien is het al ergens in de buurt aan het rondhangen. Misschien is het zelfs al onderweg naar hier. Waarschijnlijk heeft het Lot ons bezig gezien, en heeft het gedacht: Ze zijn daar precies mee aan het lachen! Ik zal daar eens langsgaan! VERDRIET Schrijf deze twee zinnen op een blad papier. Start een gesprek. Hoelang duurt verdriet? vroeg de Prinses. Als prinsessen huilen dan krijgt de koning het heel lastig, zei hij. Vanaf vandaag is het verboden. Hoelang duurt verdriet denken jullie? Mag je verdriet verbieden? Begrijpen jullie waarom de koning zegt dat verdriet verboden is? Wat gebeurt er als je verdriet verbiedt? Hebben jullie al eens heel erg verdriet gehad? Wat doen jullie dan? Lucht huilen op? Je bent gewoon zo zwaar van al dat verdriet dat nog in je hart zit! Later kwamen er prinsen naar het paleis voor de prinses. Maar de prinses was te zwaar voor hen door al dat verdriet dat ze niet mag uiten. Twee prinsen nemen niet de moeite om haar te helpen. Tot prins Dries met heel veel geduld en wachten zijn hart toont. Hij wil haar hart aanraken. Wat gebeurt er met de prinses? Bespreek samen met de juryleden de aanpak van de prinsen. Op hetzelfde moment gebeurt er iets met de narren. Ze droomden over de koning en de koningin. Wat doet dit met hun schuldgevoel en hun verdriet? THEMA S Vraag aan de juryleden om een thema te kiezen die zij aan het boek zouden geven. Aan welke elementen uit het verhaal denk je bij het gekozen thema?

22 Mogelijke thema s: Rouw, (opkroppen van) verdriet, dood, schuld MUZIEK Fijne muziek met veel sfeer en gezongen met stemmen die muzikaal niet perfect zijn, maar daardoor juist des te brozer en gevoeliger. ( Zijn de juryleden het hiermee eens? Hebben ze naar de cd geluisterd? Wat vonden zij van de muziek? Hebben ze de teksten gelezen tijdens het luisteren? Is de muziek een meerwaarde voor het verhaal? THEATERVOORSTELLING Dit boek is tegelijkertijd ook een theatervoorstelling die in première ging in opdracht van De Kopergietery in Gent. Geschreven en gespeeld door Anna Vercammen, live geïllustreerd door Sabien Clement en van muziek voorzien door Joeri Cnapelinckx. Heeft iemand die theatervoorstelling gezien? Zo ja, hoe vonden jullie de voorstelling? Neen? Zouden jullie die voorstelling graag zien? TOT SLOT Wat vinden jullie van het einde? Als je het boek aan iemand zou moeten aanbevelen, wat zou je dan zeggen? Zou je het aanbevelen of niet? Wat heeft jou het meest geraakt in dit verhaal? Zijn er dingen die je graag aan de auteur of de illustrator zou willen vragen? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

23 DE MYSTERIEUZE ZOLDER Neal Shusterman, Eric Elfman (ill.) en Wiebe Buddingh' (vert.) Van Holkema & Warendorf (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de cover je aan? Werd je nieuwsgierig naar het verhaal? Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Wat was je eerste indruk van dit boek, vóór je het verhaal las? COVER Laat de covers in bijlage zien. Welke omslagillustratie vinden jullie het beste? Waarom? Welke titel vinden jullie beter? VRAGEN OVER HET VERHAAL Welke verhaalfiguur vonden jullie het interessantst? Waarom? Vind je het onderwerp interessant? Heb je iets geleerd uit dit verhaal? Heeft dit verhaal je aan het denken gezet? Dit is een verhaal over? Laat de juryleden aanvullen. Zochten de juryleden meer over Nikola Tesla? (Tesla: het grootste geniet aller tijden, p. 107) Waar en wanneer leefde hij? Welke uitvindingen deed hij? Wat was zijn doel als uitvinder? (hier vind je bijvoorbeeld informatie: Fictie wordt gecombineerd met feiten. Wat vinden de juryleden hiervan? OPENINGSZIN Nick werd geveld door een vliegende broodrooster. Of liever gezegd, een vallende broodrooster. Pa! De zolder heeft Nick onthoofdt! (p.5) Deze openingszin zet meteen de toon van het verhaal. Zijn de juryleden het hiermee eens? Waren ze nieuwsgierig naar meer?

24 VREEMDE VOORWERPEN Alles begint met een garageverkoop en een oude Theaterlamp (p.19): Antiek, oud speelgoed, meubels, massa s coole spullen stond op de flyer. Enkele vragen hierover: Waarom is Nick zijn garageverkoop zo een succes? Van zodra de lamp brandt, worden mensen aangetrokken tot verschillende voorwerpen. Wat gebeurt er als de lamp uitgaat? Kennen de juryleden nog enkele van die vreemde voorwerpen? Wat deden die specifieke voorwerpen? Een theaterlamp (p.19), Een speel en leer-toestel (p.65), Accu (p.69), Bandrecorder (p.56), Boxcameraatje (p.128), Handschoen (p.146) Hoe helpen de voorwerpen van de garageverkoop Nick, Petula, Mitch, Caitlin, Danny en Vince? Als ze één voorwerp mochten kiezen wat zou het dan zijn? Welk intrigeert hun het meest? Welke vinden ze het gevaarlijkst? Alle spullen van zijn zolder horen samen (p.260). Ze maken deel uit van een groter geheel. Wat doen al die spullen samen? N.I.K.S de nieuwe intensieve kracht straler (p.316) ACCELERATI Wat maakt de organisatie zo gevaarlijk? Nadat Nick en Caitlin de plannen van de Accelerati ontdekken, beseffen ze dat hun wereld nooit meer dezelfde zal zijn. Wat zijn de voordelen en nadelen van het weten van die plannen? De haat tussen Edison en Tesla is enorm. Svedberg verwoordt het goed: afgunst is een krachtig wapen. Vinden jullie dat ook? Is Edisons jaloersheid een begin tot het oprichten van de organisatie? Petula voelt zich heel belangrijk en machtig als ze toegelaten wordt tot die organisatie. Hoe komt dit? Wat zou haar rol kunnen zijn? DE WILLEKEURIGE KRACHT EN HET EINDE VAN DE WERELD Voor het einde van de wereld hebben we nog de willekeurige kracht: Petula ziet op haar foto dat iemand sterft in het huis van Nick (p.252), Willekeurige kracht (p.262) en de gil van Nicks vader (p.283), Vince sterft (p.285) Wat vonden de juryleden van deze verhaallijn? Is het logisch dat net Vince sterft? Noteer deze zinnen en bespreek met de juryleden het einde van de wereld. Als het alleen om mij ging, zou ik bang zijn. Maar nu iedereen doodgaat, ben ik niet bang. Gek hè? (p.296) En nadat hij dat gezegd had, bracht Nick zijn arm achteruit en gooide hij de belangrijkste worp van zijn leven. (p.395) Wat zouden jullie doen als je wist dat binnen 24u de wereld vergaat? DUISTERE GEBEURTENISSEN Je kan een gesprek starten over de uitzonderlijke gebeurtenissen uit het verhaal. Laat één van de juryleden als opwarmer het volgende citaat voorlezen. (Want net als Harry Potter beleeft Nick hele avonturen.) Een litteken hoeft niet per se slecht te zijn. ( ) Daar zie je aan dat je geleefd hebt. Ik bedoel, Harry Potter had ook een litteken op z n voorhoofd en moet je zien hoe ver die het geschopt heeft. (p.10)

25 Stellen de juryleden zich vragen bij al die bijzondere gebeurtenissen? Of kan de auteur zo goed schrijven en vertellen dat het verhaal geloofwaardig blijft? Overtuigt de auteur hen? Neemt hij hen mee in zijn verhaal? De gebeurtenissen volgen elkaar ook in een snel tempo op. Stoort dit de juryleden of brengt dit juist vaart in het verhaal? PERSONAGES Laat de juryleden vertellen hoe ze de personages ervaren hebben. Heel wat personages zijn anders dan ze op het eerste zicht lijken. Zijn de juryleden daarmee akkoord? Papa, Dany, Nick, Caitlin, Mitch, Petula, Vince, Tesla, Svedberg, Jorgenson, mevrouw Planck Bijvoorbeeld: Nick is heel beschermend over zijn familie. Hoe komt dit? Bespreek hier zeker de brand en het verlies van zijn mama. Iemand verandert Nicks identiteit en het lijkt alsof een hogere macht zijn leven beheerst. Waarom Nick? Beschrijf de eerste ontmoeting tussen Nick en mevrouw Planck. Denk je dat ze het juiste advies gaf? Zou jij dat advies ook opvolgen? Wat vinden jullie van Caitlin? Ze was een van die buitengewone meisjes die het volmaakte evenwicht weten te vinden tussen uitzonderlijk populair en uitzonderlijk origineel zijn. (p.15, Cheerleader en kunstenares). Kunnen jullie voorbeelden geven? Ze is het gewoon dat jongens iets te enthousiast op haar reageren (p.23). Beschrijf ook de relatie tussen Nick en Caitlin en hoe die evolueert? Wat was je eerste indruk van Mitch? Verandert die in de loop van het verhaal? Is hij te vertrouwen? Is hij een goede vriend voor Nick? Hoe verandert de vriendschap tussen Nick en Mitch na het bezoek aan Mitchs vader? Bespreek met de juryleden dat bezoek. Begrijpen jullie Mitch zijn verdriet? Wat vinden jullie van Theo? Hij lijkt gewoontjes, maar is dat ook zo? Beschrijf zijn plannen om tussen Nick en Caitlin te komen? Hoe maakt hem dat gevaarlijk? Petula heeft een intense belangstelling voor Nick. (Ze is verliefd op alles wat nieuw was, p. 82). Wat vinden jullie van Petula? Uitgebreidere bespreking van de personages Noteer de namen van de personages op aparte bladen. Vraag de juryleden om alles wat ze over hen weten op de bladen te schrijven. Ga daarna een gesprek aan over het desbetreffende personage en de gebeurtenissen die ze beleven. Welk personage vind je het leukst en waarom? Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? Wat weet je over dit personage? Wat vind je van dit personage? Hoe zou je dit personage omschrijven? Zou je je met dit personage kunnen identificeren of liever met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom?

26 RELATIES De focus ligt op Nick en de relaties met zijn familie en vrienden. Wie zijn voor jullie de belangrijkste personen in jullie leven? Waarom zijn die zo speciaal? Wat hebben jullie al gedaan voor de mensen die jullie graag zien? STELLINGEN Laat de juryleden nadenken over de volgende zinnen en vraag of ze het ermee eens zijn of niet. Hun mening kunnen ze toelichten met gebeurtenissen of gevoelens die ze uit het verhaal halen. Volwassenen kunnen beter problemen oplossen. Je moet je familie altijd beschermen, wat er ook gebeurt. Als er gevaar is, is het beter om geen risico s te nemen. Alle mysteries zijn het waard om op te lossen. TOT SLOT En dus gingen Caitlin en Nick, vervuld van een zeldzame en bijzondere vreugde, in het heldere zonlicht op pad om hun dode vriend weer tot leven te wekken. (p.319) Wat vinden jullie van dit einde? Komt er nog een tweede boek denken jullie? Zouden jullie deel twee ook willen lezen? ( Er komt inderdaad een tweede en derde boek) Wat zou er kunnen gebeuren in deel twee? Als je het boek aan iemand zou moeten aanbevelen, wat zou je dan zeggen? Zou je het aanbevelen of niet? Hoe zou je het boek omschrijven? Welke woorden passen bij dit boek? Welke thema s? Wat heeft jou het meest geraakt in dit verhaal? Zijn er dingen die je graag aan de auteur of de illustrator zou willen vragen? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

27

28

29 HOE IK PER ONGELUK EEN BOEK SCHREEF Annet Huizing Lemniscaat (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de kaft je aan? Werd je nieuwsgierig? Is het een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las? Wat was jullie eerste indruk van dit boek voor je het verhaal las? TITEL De titel van het boek wordt verklaard op het einde. Katinka schrijft een postkaart naar Lidwien waarin staat: Want volgens mij heb ik per ongeluk een boek geschreven. (p.129) Weten de juryleden nog wanneer de titel in het boek verschijnt? Wat vind je van de titel? Is dit een goede titel voor dit boek? Is het een titel die je nieuwsgierig maakt? Of zouden jullie liever een andere titel aan het verhaal geven? VRAGEN OVER HET VERHAAL Wat vonden jullie van het concept: een jeugdboek en schrijfcursus in één? Katinka wil een verhaal schrijven over hoe Dirkje in hun leven kwam. (p17) Het werd zoveel meer. Waar gaat dit verhaal nu echt over? (over Dirkje en het aanvaarden van papa s nieuwe vriendin, over de hechte band die er ontstaat tussen Lidwien en Katinka, over het verlies van mama, maar vooral over het niet kennen van haar mama.) Vind je het onderwerp interessant? Heeft dit verhaal je aan het denken gezet? Welke verhaalfiguur vond je het interessantst? Waarom? OPENINGSZIN Schrijf deze zinnen op een blad papier. Laat de juryleden ze lezen en start een gesprek. Best lastig als je moeder dood is. (p.5) Mijn tante Addie zegt dat ik het woord dood maar beter niet kan gebruiken. ( ) Daar schrikken de mensen van. Misschien kun je beter zeggen dat ze overleden is. (p.6)

30 Vind je dit een goede openingszin? Bespreek met de juryleden hoe verschillend mensen reageren wanneer Katinka zegt dat haar mama dood is. Wat zeg je beter: dood of overleden? Start een gesprek. VERLIES EN HERINNERINGEN Je kan dieper op het verlies van Katinka s mama ingaan. De passage waarin Katinka haar moeder ziet in het filmpje (p.113) is aangrijpend. Bespreek dit hoofdstuk met de juryleden. Katinka wil graag meer herinneringen over haar moeder. Ze wil meer dan een fotoboek. Ze wil weten hoe haar mama klonk, bewoog, rook. Ze vraagt overbuurvrouw Lidwien naar haar mama, ze brengt een bezoek aan het crematorium (p.74). Je kan aan de hand van deze citaten een gesprek starten met de juryleden. Mijn dode moeder is van mij. (p.38) Lidwien, wat weet jij nog van mijn moeder? (p.57-59) Ik kon goed in mijn eentje spelen, maar als papa zelfs maar naar de wc ging, sprong ik op en dribbelde ik achter hem aan. Dan bleef ik bij de wc-deur wachten en riep telkens: ben je er nog? Of ik klopte signalen op de deur die hij moest nadoen. (p.41) Papa, ik weet eigenlijk helemaal niet hoe mama was. (p.109) Mijn moeder is dood, maar ze is terug bij mij. (p.127) VRIENDSCHAP Bespreek zeker de mooie vriendschap die tussen Lidwien en Katinka ontstaat. Lidwien is meer dan een docent. Tijdens het klussen in de tuin ontstaat een sterke band. Ze vertrouwen elkaar en hun vriendschap is voor beiden enorm belangrijk. Bv.: Lidwien vertrouwt Katinka dingen toe over haar ex-man (p.92). Katinka vraagt Lidwien naar haar mama. SCHRIJVEN Dit boek is een jeugdboek en schrijfcursus in één. Ga hierover in gesprek met de juryleden. Welke tips van Lidwien hebben jullie onthouden? Zouden jullie graag zelf een boek schrijven/ schrijver worden? Of lees je liever boeken dan dat je zelf zou schrijven? Zijn jullie na het lezen van dit boek beginnen schrijven? Waarover zou jullie verhaal gaan? De citaten in de bijlage zijn een handig aanknopingspunt om het gesprek op gang te brengen. EINDE En toen hield het filmpje op. (p.116) Katinka heeft het idee dat dit een mooi einde van haar verhaal zou kunnen zijn. Toch kon ze niet ophouden. Hadden jullie liever gehad dat het verhaal hier eindigde? Waarom kon ze niet ophouden? Waarom besluit ze op dit moment dat ze Dirkje terug moet halen?

31 THEMA S Vraag aan de juryleden om een thema te kiezen die zij aan het boek zouden geven. Aan welke elementen uit het verhaal denk je bij het gekozen thema? Je kan de thema s op grote vellen papier schrijven. Maak briefjes met woorden of gebeurtenissen uit het verhaal op. Vervolgens vraag je aan de juryleden om de woorden of gebeurtenissen uit het verhaal bij de thema s te plaatsen. Vraag hen waarom ze een woord of gebeurtenis bij het thema plaatsen. Mogelijke thema s zijn: schrijven/boeken/dood/rouwverwerking/gezin/liefde/verlies RECENSIES Je kan uit onderstaande recensies stukjes halen om met de juryleden te bespreken. De vele korte hoofdstukjes geven dit boek een degelijk ritme dat doet doorlezen, de tweekleurige lettertypes verduidelijken de invalshoek van het gebeuren. ( Dit concept, een jeugdboek en schrijfcursus in één, is origineel en zal menig jonge (en oudere) lezer inspireren tot zelf schrijven. ( Toegegeven, het wringt wel een beetje dat de verhalen van Katinka eigenlijk té goed geschreven zijn voor een dertienjarige. Geen opstelkwaliteit, maar strak proza waar veel beginnende kinderboekenschrijvers nog wat van kunnen leren. Lidwien heeft Katinka s teksten goed geredigeerd, zullen we maar zeggen. ( Hoe ik per ongeluk een boek schreef is een inspirerend boek over de dood van een moeder, waar je vreemd genoeg van kan genieten. Het geeft je kippenvel én laat je grinniken. ( Huizing weeft vakkundig de verschillende lagen door elkaar. De persoonlijke worsteling van Katinka binnen het gezin en haar ontmoetingen met de schrijfster daarbuiten waarin de vele schrijftips verwerkt zitten. Nergens wordt het saai of uitleggerig. Integendeel! Je leeft mee met het hoofdpersonage, ontroering en humor gaan hand in hand. ( Vul verder aan: BOEKEN DIE IN HET BOEK VOORKOMEN Hebben de juryleden deze boeken opgezocht? Vaders en dochters van Martin Bril (p.16) Drakentemmers van Emma Maree Urquhart (geschreven door een meisje van 13. besteller in Engeland, p. 85) Het geheim van de schrijver van Renate Dorrestein Schrijfles van Nicolien Mizee Bespreek met de juryleden: Maar bovenal is talent het vermogen je niet door twijfel uit het veld te laten slaan. (p.108, p. 229 uit Het geheim van de schrijver)

32 TOT SLOT Wat vond je van het einde? Wat heeft je persoonlijk het meest geraakt in dit boek? Ken je het boekenbal? ( Leuk detail: bij het boek zit een schriftje met tips en citaten dat je zelf kan vol schrijven. Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

33 Bijlage: citaten over schrijven Hoe (en waarom) word je schrijver? Waarom? Waarom wil je schrijver worden? (p.10) Ik wil het gewoon. Wanneer dat idee is ontstaan, weet ik niet meer, maar ik kan me niet herinneren dat ik ooit iets anders wilde. (p.11) Eerst moet je een eigen stijl ontwikkelen. Hoe moet dat? Gewoon schrijven, veel schrijven. Oefenen, oefenen en nog eens oefenen. (p.12) Je gaat eerst technieken leren en je schrijfspieren trainen. (p.15) Goed afkijken hoe andere schrijvers het doen. (p.19) Zelfs doorgewinterde schrijvers produceren soms maar één zin op een dag, zegt ze. (p.7) Een schrijver moet leren kijken naar wat erachter zit. Achter die buitenkant van mensen. De worsteling die iedereen wel ergens mee heeft. Dáár zit het verhaal. (p.40) Over schrijfstijl Het maakt niet uit waarover je schrijft. Hoe gaat erom hoe je het opschrijft. (p.17) Beschrijf een gebeurtenis of handeling in de tegenwoordige tijd en gebruik al je zintuigen, dus horen, zien, proeven, ruiken en voelen. (p.61) Opdracht over zintuiglijk schrijven. Om beeldend te schrijven moet je al je zintuigen gebruiken en heel nauwkeurig observeren. En daarna in detail opschrijven wat jij ziet, hoort en ruikt. Show, don t tell. (p.14) De lezers leren je vader kennen door wat hij doet, wat hij zegt en hoe hij praat. Je moet niet alles meteen prijsgeven. Het is interessanter als je je personage stukje bij beetje tot leven wekt en ongemerkt aankleedt met details. (p.28) Laat de interpretatie aan de lezer over. (p.71) Ja, dat is wat je wilt als schrijver, zei Lidwien toen ik mijn stukje over André Hazes liet lezen. Het hart van de lezer raken. (p.83) Katinka vindt het knap dat hij liedjes maakt waarvan je moet huilen. Dat zou ze willen leren: iets schrijven waar mensen om moeten huilen. Dat is het allermoeilijkste. Over tijd, dialoog, perspectief, spanning Start bij het lijk. ( ) Ik bedoel dat je niet chronologisch hoeft te schrijven. (p.18) Een belangrijk instrument voor een schrijver is de tijd. Je kunt versnellen en vertragen. Zomaar tien jaar overslaan met een enkele zin. Of juist tien pagina s besteden aan een kus die maar één minuut duurt. (p.48) Ze is mijn moeder niet, dat ziet toch iedereen! (p.100) Beschrijf dezelfde gebeurtenis nu eens vanuit het gezichtspunt van één van je andere personages (p.102) Over perspectief Kijk, als je hier stopt, willen je lezers weten hoe het verdergaat. (p.22) Over cliffhangers Voor dialogen geldt hetzelfde als voor echte gesprekken: wat mensen niet zeggen is minstens zo belangrijk als wat ze wel zeggen. (p.26) Kopieer de twee dialogen op de pagina s ervoor Spelen met volgorde. Ritme. Herhaling. (p.40) Conflict en botsende personages zijn belangrijke ingrediënten van een verhaal. (p.50) Kill your darlings (p.105) Samenvattend citaat Wat gebeurt er als je een mooi boek leest? Dan zie je personages en scènes voor je, als in een film. Dan worden woorden beelden. Dan verlies je je in het verhaal, dan leef je mee met de hoofdpersoon. Je ziet wat hij ziet en hoort wat hij hoort. Je ruikt zelfs wat hij ruikt. Je vergeet dat het maar letters op papier zijn, dat er een schrijver is die jou wat wijsmaakt. En als je later aan het verhaal terugdenkt, zie je het weer voor je. (p.13)

34 VELDSLAG OM EEN HART Michael De Cock en Gerda Dendooven (ill.) Davidsfonds/Infodok (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de cover je aan? Werd je nieuwsgierig naar het verhaal? Is dit een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Wat was je eerste indruk van dit boek, vóór je het verhaal las? Het boek is een onderdeel van de reeks Kleine Klassiekers, waarvoor De Cock en Dendooven eerder al de Griekse Odyssee onder handen namen in 'De Lange weg naar huis', het verhaal van de Minotaurus in 'Vliegen tot de hemel' en de Metamorfosen in 'Diep in het woud'. Kennen de juryleden deze reeks? Hebben ze nog een boek van hem gelezen? TITEL Wat vinden jullie van de titel? Wisten jullie meteen over welk verhaal het ging? Kennen jullie de Trojaanse oorlog en het Paard van Troje, een gebeurtenis die een centrale rol speelt in de Griekse mythologie en meer bepaald de strijd om de mooie Helena die haar Griekse man Menelaos verliet voor de Trojaanse prins Paris? Op site van de uitgeverij staat: Een verhaal over liefde en verraad, over de eerste vechtscheiding uit de geschiedenis, passioneel, intens en intrigerend. Zouden jullie het ook zo verwoorden?

35 VRAGEN OVER HET VERHAAL Welke verhaalfiguur vonden jullie het interessantst? Waarom? Vind je het onderwerp interessant? Heb je iets geleerd uit dit verhaal? Hebben jullie na het lezen meer informatie gezocht over de Trojaanse oorlog, het Paard van Troje, Helena, Alexandros (Paris), Menelaos, enzovoort? Zou je nog meer Kleine Klassiekers willen lezen? Andere verhalen uit de Griekse mythologie? (Geheel van Oudgriekse mythen en sagen. Dit zijn verhalen over goden, halfgoden en het contact tussen goden en mensen.) Heeft dit verhaal je aan het denken gezet? Het verhaal van Helena en de Ilias inspireerden door de eeuwen heen tal van kunstenaars. Inspireerde het jullie ook? VERTELPERSPECTIEF Helena vertelt dit oeroude oorlogsverhaal. Ze richt zich tot haar dochter Hermione. De mooiste vrouw van Griekenland wil verklaren waarom ze al die jaren geleden luisterde naar haar hart en haar dochter in de steek liet. Bespreek met de juryleden dit vertelperspectief. Was dit een goede keuze van de auteur? PERSONAGES Dit verhaal heeft heel wat bekende personages: Helena, Alexandros, Hektor, Kassandra, Menelaos, Agamemnon, Odysseus, Achilles, enzovoort. Laat de juryleden vertellen hoe ze de personages ervaren hebben. Uitgebreidere bespreking van de personages Noteer de namen van de personages op aparte bladen. Vraag de juryleden om alles wat ze over hen weten op de bladen te schrijven. Ga daarna een gesprek aan over het desbetreffende personage en de gebeurtenissen die ze beleven. Welk personage vind je het leukst en waarom? Zijn er te veel of te weinig personages in het verhaal? Waarom? Welke invloed hebben de personages op elkaar? Zijn alle personages even belangrijk? Zou je een personage kunnen weglaten? Waarom (niet)? Wat weet je over dit personage? Wat vind je van dit personage? Hoe zou je dit personage omschrijven? Zou je je met dit personage kunnen identificeren of liever met iemand anders? Kan je ook aangeven waarom? ILLUSTRATIES Blader met de juryleden door het boek. Bekijk de illustraties. Wat valt op? Waarom heeft de illustratrice voor slechts drie kleuren gekozen? Wat vinden de juryleden van de tekeningen? Hebben ze een favoriete illustratie? Passen de illustraties bij het verhaal?

36 Bespreek met de juryleden: Gerda Dendooven illustreerde het verhaal in haar kenmerkende expressionistische stijl. De grondkleur van de illustraties is rood, dat zowel de kleur van de liefde is als de kleur van bloed. Groentinten vormen de contrasterende kleur. In de illustraties zitten verwijzingen naar de afbeeldingen op Griekse vazen of thema s uit bekende kunstwerken. Het zijn illustraties die mooier en indringender worden als ze vaker worden bekeken. ( Je kan eventueel ook enkele afbeeldingen van deze historische figuren uitprinten om aan de juryleden te tonen. LIEFDE EN OORLOG Ben je ooit zo verliefd geweest dat de grond onder je voeten daverde? Zo verliefd dat het even duurde voor je begreep dat het niet de grond was die daverde, maar dat jij het was die op je benen trilde? Als je dat ooit meemaakte, dan kun je geloven wat mij overkwam. Schrijf deze zin op een kaart of een blad papier en toon het aan de juryleden. Start een gesprek. Begrijpen jullie de liefde tussen Alexandros en Helena? Snappen jullie dat Helena zo verliefd is dat ze zelfs haar kind achterlaat? Waarom wil Menelaos haar terug? Is een vrouw het waard om zo een lange oorlog te voeren? (de oorlog duurde 10 jaar) Bespreek met de juryleden de citaten uit de bijlage. Je kan ze afdrukken op kaartjes. Zo kan je met hen het verhaal bespreken en daar bijkomende vragen bij stellen. Bijvoorbeeld: Zou jij alles op het spel zetten voor de liefde? Was dit hun eigen keuze of kan je betoverd zijn door de liefde? Menelaos wou vooral wraak en Helena terug halen. Waarom wou Agamemnon die oorlog? Als excuus gebruikte hij Helena. Maar wat wou hij echt? Hoe ver gaat Agamemnon voor die oorlog? Wat vinden de juryleden van zijn keuze? Waarom is Achilles zo belangrijk voor de Grieken? Wie is het dapperste, Hektor of Alexandros? (verschillen/gelijkenissen) BOEKENLEEUW Auteur en theatermaker Michael De Cock won dit jaar de Boekenleeuw - de prijs voor het beste kinder- of jeugdboek in Vlaanderen - met Veldslag om een hart, een samenwerking met illustratrice Gerda Dendooven. Het is een verhaal waarin er tussen de gevechten die gevoerd worden veel plaats is voor juiste woorden en oprechte emoties. De auteur kiest de geknipte vorm voor dit verhaal over liefde in haar meest tijdloze en kronkelige vormen. Het vergde lef, passie en vakmanschap om dit intense verhaal te componeren tot een verteerbaar geheel en daarna de wereld van vandaag in te sturen. ( Vinden jullie dit een terechte prijs? Is dit een van de beste boeken die jullie dit jaar lazen? Zijn jullie het eens met de commentaar van de jury?

37 RECENSIES Je kan onderstaande citaten uit recensies gebruiken om met de juryleden te bespreken. Zijn ze het met de recensent eens of toch eerder niet? Ronduit bewonderenswaardig is het dat hij in deze Instagram-tijden dat oude materiaal durft op te delven en nieuw leven weet in te blazen. Want wat een verpletterend sterke en universele verhaalstof is het na meer dan jaar nog altijd. ( De Cock behield de meeste cruciale gebeurtenissen uit het origineel, maar heeft daarbij oog voor de onderlinge relaties en innerlijke spanningen van de hoofdrolspelers. Nergens wordt het melodramatisch of sensationeel bloederig. ( Het taalgebruik, rijk aan mooie homerische vergelijkingen, maakt indruk. ( De Cock slaagt erin om eeuwenoude mythes in een bevattelijke, erg soepele taal te gieten, vol rake beelden en vlotte dialogen. - DM Michael De Cock gebruikt prachtige beeldspraak om zowel de brandende liefde als het woelige strijdtoneel te beschrijven. ( En de intrigerende beelden van Gerda Dendooven, die schoonheid en mythisch mysterie uitstralen, maken het helemaal af. ( Ze liet zich wellicht inspireren door Griekse vazen, de vechtende, rouwende, liefhebbende en stervende figuren worden voornamelijk in zijaanzicht getoond. Dankzij de warme kleurschakeringen ligt er toch net iets meer gevoel in dan in de afstandelijke figuren op die vazen, en dat past perfect bij het gevoelige verhaal van Helena. ( TEN SLOTTE Als je het boek aan iemand zou moeten aanbevelen, wat zou je dan zeggen? Zou je het aanbevelen of niet? Hoe zou je het boek omschrijven? Welke woorden passen bij dit boek? Welke thema s? Wat heeft jou het meest geraakt in dit verhaal? Zijn er dingen die je graag aan de auteur of de illustrator zou willen vragen? Juryleden kunnen online op de KJV-boeken reageren. Ga naar klik op Welke boeken lezen we en dan op de groep en het boek in kwestie.

38 Bijlage: citaten om af te drukken Zo verlang ik naar jou dat ik alles op het spel wil zetten. (p.13) Een stad is veel meer dan de verzameling huizen, straten en pleinen. Een stad, dat is de ziel van alle mensen die in die stad wonen. Ze zit verscholen in de stenen, de straten, de huizen. Verborgen tussen de kieren van deuren en muren. Misschien is het daarom dat in een oorlog soldaten blijven vechten tot de stad van de vijand met de grond gelijk is gemaakt. Omdat ze met de stenen ook de ziel van de stad willen vernietigen. (p.16) Mensen zeggen vaak dat al wat je doet, je eigen keuze is. Dat is niet zo. (p.18) Hij zocht al langer een reden om het rijke Ilion aan te vallen. Ilion beheerste de zee en legde tol op aan de Griekse schepen die onderweg waren naar Kolchis, waar alle rijkdommen van de wereld zich bevinden: goud, zilver en ijzer, hout en olie, reukwerk en warm gele barnsteen. (p.26) Ilon zal branden in de nacht van het paard. (p.35) De wind zal weer waaien, als u uw dochter Iphigenia offert aan Artemis. Dat is het wat de godin vraagt. (p.41) In een oorlog zweert iedereen bij zijn eigen grote gelijk. (p.47) Daar komen ze! sneerde Kassandra. Ik had het je toch gezegd? Je bent vast trots nu. De hele wereld schudt en beeft omwille van Helena. (p.49) Huilend bad hij tot Apollo: Ik smeek u, geef me mijn dochter terug en laat de Grieken boeten voor mijn tranen. (p.55) Het einde van dit verhaal zal even tragisch als onvermijdelijk zijn. Ook al begon het zinderend van liefde. (p.63) Je zult mij wel haten, zei hij. Omdat ik vluchten boven vechten koos. (p.76) Hoe durf je hier te zitten, terwijl de oorlog woedt bij de muren van de stad, zei Hektor bitsig. (p.79) Ik heb geleerd om dapper te zijn. Altijd en overal. Dat is mijn lot. En het is jouw lot dat te aanvaarden. Ik zou me diep schamen, als ik me als een lafaard ver van de strijd zou houden. Jij heb me nodig, dat weet ik, maar de stad heeft me nog meer nodig. (p.81) Waarom vechten wij, Grieken, tegen die van Ilion? Waarom zijn we hem naar hier gevolgd? (p.87 - Achilles vecht niet meer mee met Agamemnon. De Grieken hebben hem wel nodig om de oorlog te winnen.) Zeus, die de wolken samenpakt en heerst over Olympos, er is niemand van wie ik zoveel hou als van Patroklos. (..) Hij is mij even dierbaar als mijn eigen spiegelbeeld. Schenk hem de overwinning en breng hem veilig naar het Griekse kamp terug. (p.93) Een nevel van droefheid daalde neer over het gezicht van Achilles toen hij het nieuws vernam. (p.97) Toen wist ik het zeker. Het zou nooit stoppen. Ze zouden niet ophouden voor het helemaal voorbij was. (p.106) Laat Achilles me maar doden. Als ik nog één keer mijn zoon kan zien en in mijn armen kan sluiten, dan is dat een prijs die ik graag wil betalen. (p.108) Hij had de schoonheid gekozen. (p.115) Het is een offer voor de goden, riep iemand. Het is een geschenk voor ons. (p.120) Weet je wat ik mij soms afvraag, Helena? Waarom hebben de Goden mensen ogen gegeven, als niemand ermee wil zien?! (p.126) Menelaos is de stad uit en de liefde maakt ons roekeloos. (p.135)

39 WANT EEN EZEL IS EEN VOORBEELDIG MENS! Frank Pollet en Kristina Ruell (ill.) De Eenhoorn (door Emilie Vanpeteghem) EERSTE INDRUK Spreekt de kaft je aan? Werd je nieuwsgierig? Wat vind je van de omslagillustratie? Is het een boek dat je aandacht zou trekken in de boekhandel of bibliotheek? Bladerde je eerst even door het boek voor je het verhaal las? Wat was je eerste indruk van dit boek voor je het verhaal las? TITEL Schrijf deze zin op een blad papier. Bespreek de titel met de juryleden. Dat is waar, herhaalde Juul, want een ezel is een voorbeeldig mens. (p.152) Vinden jullie dit een goede titel? Wat denken jullie dat de titel betekent? Zijn jullie het eens met het volgende citaat uit een recensie: De titel komt nogal vreemd over en dat wordt in het boek eigenlijk ook niet echt goed uitgediept. ( ALGEMENE VRAGEN OVER HET VERHAAL Welke verhaalfiguur vonden jullie het interessantst? Waarom? Vind je het onderwerp interessant? Heb je iets geleerd uit dit verhaal? Heeft dit verhaal je aan het denken gezet? Dit is een verhaal over? Laat de juryleden aanvullen. EZELS Dieren, en dan vooral ezels, krijgen een centrale rol in dit verhaal. Welke huisdieren hebben de kinderen Schuurbroeck? (Titus en Nestor, Nescio, Ezel, X Y en Z) Wat betekenen de dieren voor hen? Hebben jullie huisdieren? Welke? Wat betekent jouw huisdier voor jou? Zou je graag een ezel als huisdier hebben?