Voortgangsrapportage scope 3 ketenanalyses; 1 e halfjaar 2011 : A.P. Kleiberg Datum : Pagina : 1 van 5

Transcriptie

1 Datum : Pagina : 1 van 5 1. Inleiding In deze voortgangsrapportage willen we de voortgang op de doelstellingen en maatregelen behandelen die naar aanleiding van de ketenanalyses scope 3 zijn bepaald. In 2010 hebben we een tweetal ketenanalysen uitgevoerd: 1. Ketenanalyse projectprocessen (versie maart 2010). Hierbij zijn de belangrijkste scope 3 CO 2 -emissie aspecten bij de uitvoering van projecten nader bekeken. De projecten Oeverbescherming insteekkade Amersfoort en Duikervervanging Koddewetering te Papekop zijn hierbij als referentieproject nader geanalyseerd. 2. Ketenanalyse productie en aanbrengen Spanwanden (versie 3.1, mei 2010). Hierbij hebben we in samenwerking met Spanbeton een analyse uitgevoerd van CO 2 -emissies bij de productie en bij het aanbrengen van betonnen damwanden. 2. Scope 3 emissiestromen Naar aanleiding van deze ketenanalyses zijn de volgende scope 3 emissiestromen van Gebr. De Koning B.V. uitgezocht en bepaald: 1. Uitbesteed transport (per as en over water) 2. Inkoop spanwanden 3. Inkoop stalen damwanden Deze worden vanaf 2011 bijgehouden. Verder kwam vanuit de ketenanalyse projectprocessen ook de emissiestroom: 4. afvalverwerking naar voren. Deze emissiestroom is voor de aspecten bouw-en sloopafval, metaal, hout en groen afval vanaf 2008 reeds in de Carbon Footprint van Gebr. De Koning meegenomen (zie rapportages Carbon Footprint. Hieraan wordt vanaf 2011 ook het aspect steen/puin aan toegevoegd. Deze is met terugwerkende kracht ook voor de jaren 2008 t/m 2010 bepaald. Vanaf 2008 worden ook de scope 3 emissiestromen inkoop papier en woon-werkverkeer van medewerkers bijgehouden en opgenomen in de Carbon Footprint. In onderstaande figuur zijn de scope 3 emissies van het 1 e halfjaar 2011 weergegeven: Emissietype scope 3; uitbesteed transport 169,5 scope 3; inkoop spanwanden 156,9 scope 3; inkoop stalen damwanden 2244,6 scope 3; afvalverwerking 221,1 scope 3; papiergebruik 3,2 scope 3; aggregaten en groot materieel; smeeroliën 5,5 Uitstoot (ton CO₂) scope 3; woon-werkverkeer met niet-bedrijfsvoertuigen 14,2 Totaal 2815 ton CO2

2 Datum : Pagina : 2 van 5 3. Doelstellingen en verbetermaatregelen Naar aanleiding van de ketenanalyses heeft de directie van Gebr. de Koning de volgende doelstellingen voor de vermindering van de scope 3 emissies geformuleerd. Dit is een nadere uitwerking / onderbouwing van de algemene doelstelling scope 3: reductie met 15% in 5 jaar en 30% in 10 jaar, ten opzichte van uitstoot basisjaar 2008: A. In % C02-emissie reductie ten aanzien van afvalverwerking door hergebruik vrijkomende materialen bij projecten. B. In % CO2-emissie reductie ten aanzien van inkoop stalen damwand door vermindering hoeveelheid benodigd staal bij damwanden. C. in % minder CO 2 -emissie binnen de gehele keten van de Spanwand te realiseren. Hierbij dient opgemerkt te worden dat Gebr. de Koning voor de realisatie van deze doelstelling erg afhankelijk is van Spanbeton, omdat door hen de meeste maatregelen tot reductie genomen dienen te worden. Gebr. De Koning is een aannemingsbedrijf en voert projecten uit. De omvang van de projecten en de aard van de project kunnen sterk variëren. De scope-3 aspecten kunnen hierdoor per project sterk verschillen (omvang en aard project, locatie project, eisen opdrachtgever ten aanzien van gebruik grondstoffen, hoeveelheid sloopwerk in het project enz.). Het is dan ook niet zinvol om de doelstellingen bedrijfsbreed te hanteren. Er zal per project bekeken worden welke reductiemogelijkheden realistisch zijn. Om deze doelstellingen te realiseren zijn door de directie van Gebr. De Koning de volgende verbetermaatregelen bepaald: Projectprocessen en aanbrengen spanwanden (actie Gebr. De Koning) 1. bij inkoopbeleid afvalverwerking hanteren cradle-to-cradle systematiek. Hierbij is het streven om het afval weer terug te laten vloeien in het productieproces waar het oorspronkelijk is begonnen (bv. toepassen menggranulaat of betongranulaat). Op projecten afval zo goed mogelijk scheiden, zodat deze omgevormd kunnen worden naar grondstoffen of leiden tot andere materialen. 2. verminderen hoeveelheid staal bij toepassen van damwand door optimalisatie ontwerp, toepassen hogere staalkwaliteit en optimalisatie damwandprofiel (bv. bredere planken). 3. bij de projecten streven naar vermindering van de transportbewegingen en reisafstanden en onderzoeken alternatieve manieren van transport, bv over water of via spoor. 4. bij inkoopbeleid voor inhuur van (groot)materieel afstand tot project en emissie materieel als inkoopcriteria meenemen in de besluitvorming. 5. bij inkoopbeleid leveranciers en onderaannemers afstand tot project als inkoopcriteria meenemen in besluitvorming. 6. bij een betonwerk met de diverse partners in de keten (opdrachtgever, constructeur, betonproducent, cementleverancier) mogelijkheden onderzoeken om tot CO 2 -reductie van de beton te komen. Bv. door optimalisatie ontwerp, toepassen hogere sterkteklasse, toepassen CEMIII, toepassen betongranulaat. Verder worden naar aanleiding van de ketenanalyses de volgende maatregelen genomen om de CO2-emissie ten gevolge van energiegebruik (scope 1 en 2-aspect) op de projecten te verminderen: 7. uitvoeren initiatief met eco-aggregaat (tbv aanbrengen en verwijderen damwand) en mogelijkheid onderzoeken om deze technieken ook te gebruiken voor een stroomaggregaat en aggregaat ten behoeve van aanbrengen betonnen damwand. 8. gebruik maken van een bouwaansluiting op het vaste elektriciteitsnet. a. Bij werken in hoofdaanneming zal Gebr. de Koning deze aansluiting zelf aanvragen (indien de bouwplanning, gelet op de aanvraagtermijn dit mogelijk maakt). Hierbij zal groene stroom worden gebruikt. b. Bij werken in onderaanneming zal met de hoofdaannemer in de contractfase afspraken gemaakt worden over de mogelijkheid om gebruik te maken van de bouwaansluiting op het vaste elektriciteitsnet. Productie spanwanden (actie Spanbeton) 9. Met cementleverancier (ENCI/Corus) en binnen de VBI-groep en brancheorganisatie mogelijkheden tot vermindering CO 2 -emissie van Hoogovencement (bv. door vergroenen van het stroomgebruik bij de productie van staal) onderzoeken en streven naar vermindering. 10. overstappen op groene stroom bij productieproces Spanwanden.

3 Datum : Pagina : 3 van Met Smals Bouwgrondstoffen mogelijkheid onderzoeken om zandzuiger aan te sluiten op elektriciteitsnet van de classificeerinstallatie en over te gaan op groene stroom. 12. bij inkoopbeleid leveranciers grondstoffen afstand tot productielocatie als inkoopcriteria meenemen in besluitvorming. 13. in zomerperiode productie verhogen (van voorraadelementen) in winterperiode productie verlagen (lagere stookkosten). Deze maatregelen zijn opgenomen in het KAM-meerjarenplan Gerealiseerde reducties en verbetermaatregelen en evaluatie doelstellingen Ad doelstelling A en verbetermaatregel 1 Het voorkomen van afval en goed scheiden van afval is behandeld in stafoverleg van 24 januari Het goed scheiden van afval en zo veel mogelijk recyclen is een doorlopende acties van de medewerkers op de bouwplaats. Bij project RDM kraanbaan Rotterdam ( ) is het beton dat gesloopt moest worden op locatie verwerkt tot menggranulaat. Dit menggranulaat is als funderingsmateriaal toegepast bij de aanleg van wegen in de regio Rotterdam (begin 2011). Hierdoor is een reductie op de emissiestroom afvalverwerking; steen/puin gerealiseerd van 74,5 ton CO2. bij project Amsterdam Westerkeersluis ( ) zijn vrijgekomen houten palen van de wachtsteiger verkocht voor hergebruik (januari 2011). Hierdoor is een reductie op de emissiestroom afvalverwerking; hout gerealiseerd van 28,8 ton CO2. De emissiestroom afvalverwerking is in het 1 e halfjaar ,1 ton CO2 geweest. Bovengenoemde projecten hebben tot een besparing van 25,4% geleid. De doelstelling is hiermee gehaald. Ad doelstelling B en verbeter maatregel 2 Bij project ProRail, onderdoorgang s Gravenweg Nootdorp ( ) is ander ontwerp en werkmethode ontwikkeld van de tunnel, zodat een hulpdamwand door de rijksweg en spoorbaan niet nodig was ( ). De besparing op de emissiestroom inkoop damwanden is 515,3 ton CO2 geweest. De emissiestroom inkoop damwanden is in het 1 e halfjaar ,6 ton CO2 geweest. Bovengenoemd project heeft tot een besparing van 18,7 % geleid. De doelstelling is hiermee gehaald. Ad verbetermaatregel 3 Het afstemmen van transporten en personenvervoer, zodat de gereden kilometers zo laag mogelijk worden gehouden voor de projecten, is een voortdurende acties van de planner transport in samenwerking met de transporteur en uitvoerder en projectleider. Bij project Amsterdam Westerkeersluis ( ) is een alternatief ontwerp gemaakt van steiger zodat deze prefab gemaakt kon worden op terrein Rietgorsweg. Materieel een materialen zijn over water aangevoerd (jan 2011). Hierdoor is een reductie op de emissiestroom uitbesteed transport gerealiseerd van 1,1 ton CO2 (besparing tov transport per as is 63%). De transporteur van de kranen (Zwatra) heeft de Carbon Footprint voor 2010 bepaald voor het totale bedrijf. De totale CO2 emissie in 2010 (scope 1, 2 en 3) was 4272 ton CO2. Zwatra in de volgende maatregelen getroffen om het brandstofgebruik te reduceren: o 92% van het wagenpark bestaat sinds 2010 uit vrachtwagens met een Euro 5 motor. Het is de planning om de laatste 4 vrachtwagens in 2013 te vervangen. o Een deel van de chauffeurs hebben de cursus het nieuwe rijden gevolgd. Het overige deel gaat in het 2 e halfjaar 2011 deze cursus volgen. o Er wordt een pilot uitgevoerd met een vrachtwagen die is uitgerust met een installatie om te kunnen rijden op een combinatie van diesel en LPG. Ad verbetermaatregel 4 Verbetermaatregel 4 is behandeld tijdens stafoverleg (24 januari 2011). Voor Project Tunnel Kortgene Zeeland ( ) is materieel bij lokale partijen ingehuurd. Voor project ProRail, Blusvoorziening Sas van Gent ( ) is materieel bij lokale partijen ingehuurd. Ad verbetermaatregel 5 Verbetermaatregel 5 is behandeld tijdens stafoverleg (24 januari 2011). Voor Project Tunnel Kortgene Zeeland ( ) zijn lokale aannemers ingezet. Voor project ProRail, Blusvoorziening Sas van Gent ( ) zijn lokale aannemers ingezet.

4 Datum : Pagina : 4 van 5 Ad verbetermaategel 6 bij project RDM kraanbaan Rotterdam ( ) voorstel gedaan voor toepassen betongranulaat. Betongranulaat kon niet op locatie worden gebroken. Hierdoor waren extra transportbewegingen nodig waardoor de CO2-reductie grotendeels werd teniet gedaan. Verder wilden de opdrachtgever geen extra geld uitgeven voor deze oplossing. Ad verbetermaatregel 7 In maart 2010 is een test uitgevoerd met het eco-aggregaat op projectlocatie A2 Deil. Hierbij zijn verschillende foutmeldingen opgetreden. Naar aanleiding van de ervaringen met de test is in september 2010 de software aangepast en is proefgedraaid op terrein Dieseko. Dit is goed verlopen. Het aggregaat is vervolgens ingezet op een project in Zweden (via Dieseko) voor een lange-duurproef om meer ervaringen op te kunnen doen. De verwachting is dat begin 2012 het aggregaat weer terugkomt naar Nederland. Dan zal een evaluatie van de proef plaatsvinden. Ad verbetermaatregel 8 Voor project ProRail odg Nootdorp ( ) is een bouwaansluiting met groene stroom toegepast in plaats van een aggregaat om stroom op te wekken. Dit heeft in het 1 e halfjaar 2011 een besparing van 27,4 ton CO2 opgeleverd op de emissiestroom aggregaten en groot materieel; brandstof. Voor project Tunnel Kortgene Zeeland ( ) en ProRail Sas van Gent ( ) is een bouwaansluiting met grijze stroom toegepast in plaats van een aggregaat om stroom op te wekken. Dit heeft in het 1 e halfjaar 2011 een besparing van 8,9 ton CO2 op de emissiestroom aggregaten en groot materieel; brandstof. Gebr. De Koning is momenteel bezig met het aanbrengen van betonnen spanwanden voor het project Spanbeton C. Lelylaan Amsterdam ( ). In de contractfase is geprobeerd afspraken te maken over een gebruik bouwaansluiting op het vaste elektriciteitsnet. Bij de eerste fasen was dit niet mogelijk (ivm locatie werkplek). In de volgende fasen zal dit nader worden bekeken. Ad doelstelling C en verbetermaatregel 9 t/m 13 Spanbeton heeft binnen de VBI-groep en brancheorganisaties overleg met de cementleverancier over mogelijkheden tot CO2-vermindering (zoals toepassing meer Hoogovencement, toepassen ecocem, vermindering CO2-uitstoot bij productie staal). In verband met de mengselsamenstelling voor spanwanden, is de verwachting dat hier voorlopig weinig winst valt te bepalen (bestaat al uit hoogovencement). Spanbeton heeft gepland om eind 2011 over te gaan op groene stroom De mogelijkheid om zandzuiger aan te sluiten op elektriciteitsnet van classificeerinstallatie is nog niet onderzocht. Bij inkoopbeleid leveranciers grondstoffen, wordt afstand tot de productielocatie als inkoop criterium in de besluitvorming meegenomen. Er zijn echter veel langlopende contracten, wat het moeilijk maakt hier snel resultaat van te zien. Waar mogelijk wordt de productie in de zomerperiode verhoogd en in de winterperiode verlaagd. E.e.a. is sterk afhankelijk van orderportefeuille, omdat spanwanden veelal een uniek product is, waardoor dit moeilijk op voorraad gemaakt kan worden. Spanbeton heeft haar eigen Carbon Footprint (scope 1 en 2) bepaald voor 2009 (rapportage Spanbeton Carbon Footprint 2009, versie 1.2, ). De totale CO2 emissie in 2009 was 2597 ton CO2. Deze inventarisatie is geverifieerd door KEMA Emission Verification Servies B.V. en hiervoor is een verklaring afgegeven. Spanbeton is bezig om het productieproces van bv. spoor-dwarsliggers te optimaliseren (toepassing meer Hoogovencement, betere productiespreiding zodat met 2 ploegen gewerkt kan worden). Ervaringen die worden opgedaan bij dit productieproces kunnen wellicht op termijn worden gebruikt voor verbetering productieproces spanwanden. Spanbeton is momenteel bezig met haar inventarisatie over Spanbeton is bezig om inzicht te krijgen in CO2-footprint van haar leveranciers. In het 1 e halfjaar 2011 heeft Gebr. de Koning betonnen damwand aangebracht voor het project Spanbeton C. Lelylaan Amsterdam. Hierbij is 267,50 m3 spanwand verwerkt, wat een emissie van 119,848 ton CO2 tot gevolg heeft. Geconcludeerd kan worden dat Spanbeton nog niet veel aan de verbetermaatregelen heeft gedaan.

5 Datum : Pagina : 5 van 5 De CO2-footprint over het 1 e halfjaar 2011 is nog niet beschikbaar, daarom kan de doelstelling nog niet worden geëvalueerd, dit zullen we in de voortgangsrapportage 2 e halfjaar 2011 doen. Overige uitgevoerde acties In aanvulling op het verbeterplan zijn ook de volgende acties uitgevoerd om het energieverbruik op de projecten te verminderen: 14. Bevorderen bewustwording medewerkers van energiegebruik op de projecten door hier aandacht aan te besteden tijdens interne overleggen, personeelsbijeenkomsten en toolboxmeeting. Samenvatting en conclusie De gerealiseerde reducties op scope 3 emissies vanaf 2011 zijn in onderstaande tabel samengevat: project periode emissiestroom maatregel Gerealiseerde reductie (ton CO2) RDM kraanbaan 1 e halfjaar Afvalverwerking; Beton hergebruiken als menggranulaat voor 74,5 Rotterdam ( ) 2011 steen / puin fundering wegen Amsterdam 1 e halfjaar Afvalverwerking; Vrijgekomen houten palen verkocht voor 28,8 Westerkeersluis ( ) 2011 hout hergebruik ProRail, odg Gravenweg 1 e halfjaar Inkoop stalen Ander ontwerp en werkmethode zodat 515,3 Nootdorp ( ) 2011 damwanden hulpdamwand niet nodig is Amsterdam 1 e halfjaar Uitbesteed Materieel en materialen zijn over water 1,1 Westerkeersluis ( ) 2011 transport aangevoerd ipv per as Totaal ,7 Doelstelling A en B zijn gehaald. Doelstelling C kan pas in het 2 e hj 2011worden beoordeeld. 5. Vervolgacties Verbetermaatregel 1 t/m 6 worden voorgezet. In verband met verbetermaatregel 7 worden eerst de uitkomsten van de langeduurproef afgewacht. Verbetermaatregel 8 t/m 14 worden voortgezet.