Masterprojecten

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Masterprojecten"

Transcriptie

1 Masterprojecten Specialisatie Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP01 Genderverschillen in het klinische profiel van autisme spectrum stoornissen Diagnostiek, ASS, kwaliteit van leven, sociale motivatie, angst, stress Meerdere mogelijk, in overleg Vanuit zowel de praktijk als de wetenschap komt er steeds meer bewijs voor een ander klinisch profiel van vrouwen met autisme spectrum stoornissen (ASS). Zo lijkt het erop dat meisjes/vrouwen met ASS meer sociaal gedrag vertonen en minder repetitieve gedragingen dan jongens/mannen met ASS. Door hun minder mannelijke uitingsvorm en door oppervlakkige compensatie-strategieën bestaat het risico dat vrouwen met ASS minder snel gediagnosticeerd worden of dat hun problemen binnen de context van een andere stoornis worden verklaard (angst, depressie). Er is dan ook behoefte aan meer kennis over de verschillen in klinische profielen tussen vrouwen en mannen met ASD. Binnen dit project wordt samengewerkt met Centrum Autisme en Altrecht. Onderzoeksvragen: Binnen het project zijn verschillende vraagstellingen mogelijk. Zo kan er bijvoorbeeld worden gekeken naar verschillen in profielen tussen mannen en vrouwen met ASS op gedragsniveau of naar onderliggende factoren als sociale motivatie, stressregulatie en zelfbeeld. Onderzoeksgroep: Volwassen vrouwen en mannen met ASS Afhankelijk van onderzoeksvraag Studenten hebben de gelegenheid bij te dragen aan kennis omtrent genderverschillen in ASS, waardoor het onderzoek een grote maatschappelijke component heeft. Gezien de diversiteit aan mogelijkheden binnen het project kan dataverzameling zich richten op vragenlijsten, neuropsychologische testen, fysiologie (hartslag/huidgeleiding) of eye-tracking. Een deel hiervan is al verzameld, een deel zal het komende jaar worden verzameld. Aantal studenten: 8 Begeleiding: Dr. Mieke Ketelaars en Drs. Linda Verhaar, in de vorm van maandelijkse bijeenkomsten en individuele begeleiding Dr. Mieke Ketelaars September 2015 september De dataverzameling vindt plaats in de periode september januari In deze periode dienen studenten circa 2 dagen in de week beschikbaar te zijn voor dataverzameling in Leiden. Beoordeling: Eerste lezer Mieke Ketelaars, tweede lezer Linda Verhaar. In de beoordeling wordt naast de onderzoeksvaardigheden en de schriftelijke vaardigheden ook het persoonlijk functioneren tijdens de dataverzameling meegenomen.

2 Onderzoeksvragen: Onderzoeksgroep: Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP02 Preventief interveniëren bij kinderen met externaliserend probleemgedrag Externaliserend probleemgedrag, neuropsychologie, psychofysiologie (hartslag/huidgeleiding), eye-tracking, interventie Een groot deel van de veroordeelde criminelen is vroeg begonnen met grensoverschrijdend en agressief gedrag. Het bijsturen van dergelijk gedrag is moeilijker naarmate personen dit gedrag al langere tijd vertonen. Het is dus zaak vroeg te interveniëren. Maar ook hier geldt, voorkomen is beter dan genezen, daarom richt dit project zich op preventieve interventie van kinderen met een risico in de ontwikkeling. In dit masterproject kun je meedraaien in een maatschappelijk project van de gemeente Amsterdam. Het doel van dit project is preventief interveniëren bij broertjes en zusjes van delinquenten, kinderen met ernstig schoolverzuim en kinderen die door hun gedrag opvallen/uitvallen op school, in een leeftijd van 5 tot en met 18 jaar. Zij worden gescreend op een risicovolle ontwikkeling waarbij ze agressief en-/of grensoverschrijdend gedrag laten zien. Wanneer sprake is van een risicovolle ontwikkeling zal uitgebreid neuropsychologisch onderzoek plaats vinden op de school van het kind in Amsterdam. Er wordt onder andere gekeken naar de sociale informatieverwerking, sociaal perspectief nemen en zelfregulatie. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van psychofysiologische meetapparatuur en eye-tracking om inzicht te krijgen in neurobiologische factoren die mogelijk een rol spelen in het vormen van hun gedrag. Het uiteindelijke doel is om hierdoor inzicht te krijgen in de sterke en zwakkere kanten in hun profiel, zodat gericht maatwerk geleverd kan worden. Meerdere mogelijk, zelf in te vullen Kinderen in de leeftijd van 5 tot en met 18 jaar met externaliserend probleemgedrag. Het gaat om een groep met een hoog risico om af te glijden naar de criminaliteit. Dit betekent dat je sterk in je schoenen moet staan en affiniteit moet hebben met deze onderzoeksgroep. Follow-up Studenten op dit onderzoek kunnen ervaring opdoen in de volgende onderdelen: - Vragenlijsten afnemen bij kinderen - Neuropsychologische meetinstrumenten afnemen bij kinderen - Eye-tracking en psychofysiologie afnemen bij kinderen - Ervaring opdoen in gespreksvaardigheden bij kinderen - Scoring van neuropsychologische meetinstrumenten - Invoeren van onderzoeksgegevens Aantal studenten: 15 Begeleiding: Dr. E. Platje, Dr. M. Goddard en L. van Zonneveld, Msc Dr. E. Platje, Dr. M. Goddard September 2015 september Houdt er rekening mee dat je tenminste twee dagen per week beschikbaar moet zijn, en je vooral zeer flexibel inzetbaar moet zijn voor de dataverzameling. De dataverzameling vind plaats in Amsterdam (let op: het is dus in Amsterdam en er is geen reisvergoeding mogelijk). Beoordeling: E. Platje/ M. Goddard. De scriptie zal worden beoordeeld, in deze beoordeling wordt ook het persoonlijk functioneren tijdens de dataverzameling meegenomen.

3 Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP03 Onderzoek naar emotieregulatie en stressregulatie bij jongen kinderen met autisme Autisme, neuropsychologie, psychofysiologie (hartslag/huidgeleiding), eyetracking Meerdere mogelijk, zelf in te vullen Kinderen met autismespectrumstoornissen ondervinden ernstige problemen in het sociale functioneren waardoor hun ontwikkeling op vele domeinen van het functioneren ernstig wordt bedreigd. Om sociale interactie optimaal te kunnen stimuleren is het belangrijk om zo veel mogelijk kennis te hebben over de onderliggende cognitieve en affectieve functies die bijdragen aan de motivatie tot sociale contactname en die bijdragen aan de kwaliteit van het sociale contact. Om de ontwikkeling zo vroeg en dus optimaal mogelijk te kunnen stimuleren is het belangrijk om dit bij jonge kinderen met autisme te onderzoeken. Het doel van de huidige studie is te onderzoeken in hoeverre 3-6 jarigen met autisme verstoringen hebben in: hoe ze omgaan met stress zoals zichtbaar in hun gedrag (videoobservaties, coderen van gedrag) de regulatie van lichamelijke arousal op een stressor empathie, waarbij we naar hartslag en huidgeleiding kijken tijdens het bekijken van emotioneel geladen clips sociale aandacht, waarbij we met eyetracking meten waar op gelet wordt in emotioneel geladen clips cognitieve vaardigheden die nodig zijn om je emoties te beheersen en sturen het motivationele arousal systeem, waar een beroep op wordt gedaan Verstoring in deze emotieregulatie systemen zullen ook worden gekoppeld aan ernst en type van emotionele en gedragsproblemen. Naast kinderen worden ook moeders gemeten op met vergelijkbare paradigma s voor volwassenen, om interacties tussen ouder en kind eigenschappen te kunnen onderzoeken. Onderzoeksvragen: Meerdere mogelijk, zelf in te vullen Onderzoeksgroep: Moeders met kinderen die autisme hebben en moeders met kinderen zonder autisme, in de leeftijd van 3,5 6 jaar. Verschillende fysiologische experimenten (hartslagmeting, huidgeleiding, speeksel), neuropsychologische taken (o.a. ANT, NEPSY, WNV), video-observaties, eyetracking en gedragsvragenlijsten worden afgenomen bij moeder en kind. De onderzoeken vinden plaats bij Centrum Autisme in Leiden. De studenten die voor dit onderzoek kiezen krijgen de unieke gelegenheid om ervaring op te doen met: Het afnemen van verschillende neuropsychologische taken, fysiologische experimenten, eyetracking, gedragsoberservaties en vragenlijsten. Werken met jonge kinderen met autisme, kinderen zonder autisme (voor de controlegroep) en hun moeders. Leren analyseren van neurobiologische parameters van emotieregulatie (huidgeleiding, hartslag, eyetracking) Leren en coderen analyseren van gedragsobservaties Deelname aan dit project maakt dat je met een bijzondere en zeer jonge doelgroep mag werken, dit vergt daarom een betrokken, flexibele, actieve en zelfstandige inzet. Aantal studenten: 4 Begeleiding: Dr. Sophie van Rijn, met mede begeleiding van Gemma Zantinge Start in September. Houdt er rekening mee dat je twee ochtenden per week beschikbaar moet zijn, en je vooral zeer flexibel inzetbaar moet zijn voor de dataverzameling. Deelname aan dit project maakt dat je met een bijzondere en zeer jonge doelgroep mag werken, dit vergt daarom een betrokken, flexibele, actieve en zelfstandige inzet. Beoordeling: Sophie van Rijn

4 Neuropedagogiek MP04 Een Goed Begin 1 Aan de afdeling Orthopedagogiek loopt een onderzoek naar ouderschap bij jonge moeders en de ontwikkeling van baby s en peuters. In dit onderzoek worden jonge moeders tijdens de zwangerschap en na de geboorte gevolgd tot hun kind 2,5 jaar oud is. Daarnaast wordt de effectiviteit van een interventie (Een Goed Begin) onderzocht. Onderzoeksvragen: Onderzoeksgroep: Aantal studenten: 3 Begeleiding: Beoordeling: Dit masterproject heeft betrekking op het onder begeleiding uitvoeren van labmetingen bij kinderen van 30 maanden en hun moeders. Daarnaast ben je betrokken bij het verwerken van de data die daarbij wordt verzameld. Meer informatie Dit onderzoek richt zich op een hoog risico populatie (HR) van zwangere vrouwen die hun eerste kind krijgen, waarvan de helft ondersteuning krijgt tijdens de zwangerschap en opvoeding in de vorm van coaching. Tevens wordt er gebruik gemaakt van een controlegroep uit een reguliere populatie (LR). Het onderzoek kan in belangrijke mate bijdragen aan de vergroting van kennis en inzichten in de biologische, psychologische en sociale (gezins-) factoren die van invloed zijn op de normale en problematische ontwikkeling bij jonge kinderen. Het masterproject richt zich op het 5e meetmoment (30 maanden), waarbij vooral moeder-kind interacties, de cognitieve, sociale en emotionele ontwikkeling van het kind in kaart worden gebracht. Ook de data die wordt verzameld tijdens de zwangerschap, bij 6 maanden, 12 maanden en 20 maanden kan worden meegenomen in de scriptie. Onderzoeksvragen kunnen toegespitst worden op onder andere reflectief functioneren van moeder, ouderlijk gedrag van moeder, cognitieve en sociale ontwikkeling van het kind en emotionele reactiviteit en regulatie van het kind. Vergelijkingen zijn mogelijk tussen kinderen uit de hoog risico populatie (HR controle vs HR interventie) en tussen de hoog en laag risicogroep. Neuropedagogiek Randomized Control Trial (RCT) Je draait mee met lopend longitudinaal onderzoek op de afdeling. Er wordt van deelnemende studenten dan ook verwacht dat zij gemotiveerd zijn en een actieve bijdrage leveren aan het project. Dataverzameling zal voor het grootste deel bestaan uit uitvoeren van metingen, als tweede onderzoeker, bij kinderen van 30 maanden. Daarnaast ben je betrokken bij het coderen van gedragsdata die verzameld wordt en krijg je taken in de verwerking van de data, zoals het invoeren van data in SPSS. Belangrijk: -Het uitvoeren van metingen is unieke kans, maar vergt flexibiliteit van de student. Er kunnen geen vaste werktijden worden afgesproken en het combineren van metingen met een klinische stage blijkt vaak lastig. -Codeerwerkzaamheden kunnen wel flexibel ingedeeld worden. Er mag echter pas worden gestart met het echte coderen van videobeelden na een intensieve training en bij een voldoende score op de betrouwbaarheidssets. De plenaire bijeenkomsten over het project en de training zullen plaatsvinden in sept/okt/nov. Het zelfstandig coderen van de videobeelden gebeurt altijd op de universiteit en is in afstemming met jouw medestudenten op het project voor een deel flexibel in te delen. Praktische begeleiding: Dide van Adrichem, scriptiebegeleiding: Stephan Huijbregts september 2015 t/m september Vanwege de vroege start is het mogelijk om dit project al in april/mei af te ronden. Naast de scriptie zal ook het functioneren tijdens de dataverzameling worden beoordeeld.

5 Neuropedagogiek MP05 Een Goed Begin 2 Onderzoeksvragen: Onderzoeksgroep: Aan de afdeling Orthopedagogiek loopt een onderzoek naar ouderschap bij jonge moeders en de ontwikkeling van baby s en peuters. In dit onderzoek worden jonge moeders tijdens de zwangerschap en na de geboorte gevolgd tot hun kind 2,5 jaar oud is. Daarnaast wordt de effectiviteit van een interventie (Een Goed Begin) onderzocht. Dit masterproject heeft betrekking op het onder begeleiding uitvoeren van metingen bij baby s van 6 maanden en hun moeders. Daarnaast ben je betrokken bij het verwerken van de data die daarbij wordt verzameld. Meer informatie Dit onderzoek richt zich op een hoog risico populatie (HR) van zwangere vrouwen die hun eerste kind krijgen, waarvan de helft ondersteuning krijgt tijdens de zwangerschap en opvoeding in de vorm van coaching. Tevens wordt er gebruik gemaakt van een controlegroep uit een reguliere populatie (LR). Het onderzoek kan in belangrijke mate bijdragen aan de vergroting van kennis en inzichten in de biologische, psychologische en sociale (gezins-) factoren die van invloed zijn op de normale en problematische ontwikkeling bij jonge kinderen. Het masterproject richt zich op het 2e meetmoment (6 maanden), waarbij vooral moeder-kind interacties en de cognitieve ontwikkeling van het kind in kaart worden gebracht. Ook de data die wordt verzameld tijdens de zwangerschap, bij 12 maanden, 20 maanden en 30 maanden kan worden meegenomen in de scriptie. Onderzoeksvragen kunnen toegespitst worden op onder andere reflectief functioneren van moeder, ouderlijk gedrag van moeder, cognitieve en sociale ontwikkeling van het kind en emotionele reactiviteit en regulatie van het kind. Vergelijkingen zijn mogelijk tussen kinderen uit de hoog risico populatie (HR controle vs HR interventie) en tussen de hoog en laag risicogroep. Neuropedagogiek Randomized Control Trial (RCT) Je draait mee met lopend longitudinaal onderzoek op de afdeling. Er wordt van deelnemende studenten dan ook verwacht dat zij gemotiveerd zijn en een actieve bijdrage leveren aan het project. Aantal studenten: 3 Begeleiding: Beoordeling: Dataverzameling zal voor het grootste deel bestaan uit het meegaan op huisbezoek, als tweede onderzoeker, bij kinderen van 6 maanden. Daarnaast ben je betrokken bij het coderen van gedragsdata die verzameld wordt en krijg je taken in de verwerking van de data, zoals het invoeren van data in SPSS. Belangrijk: -Meegaan op huisbezoek is een unieke kans, maar vergt flexibiliteit van de student. Er kunnen geen vaste werktijden worden afgesproken en het combineren van huisbezoeken met een klinische stage blijkt vaak lastig. -Codeerwerkzaamheden kunnen wel flexibel ingedeeld worden. Er mag echter pas worden gestart met het echte coderen van videobeelden na een intensieve training en bij een voldoende score op de betrouwbaarheidssets. De plenaire bijeenkomsten over het project en de training zullen plaatsvinden in sept/okt/nov. Het zelfstandig coderen van de videobeelden gebeurt altijd op de universiteit en is in afstemming met jouw medestudenten op het project voor een deel flexibel in te delen. Praktische begeleiding: Dide van Adrichem, scriptiebegeleiding: Stephan Huijbregts september 2015 t/m september Vanwege de vroege start is het mogelijk om dit project al in april/mei af te ronden. Naast de scriptie zal ook het functioneren tijdens de dataverzameling worden beoordeeld.

6 Masterproject (nr) Leerproblemen MP06 Het effect van dopamine op leesprestatie en motivatie. Dopamine & Lezen Wat is het effect van dopamine op de leesprestatie- en motivatie van studenten? Onderzoek heeft aangetoond dat er een sterke afname is in leesmotivatie vanaf groep 4 (Chall & Jacobs, 2003). Op vijftienjarige leeftijd geeft de helft van de Nederlandse adolescenten aan helemaal niet te lezen in de vrije tijd. Welke neurobiologische processen liggen ten grondslag aan de afname in leesmotivatie? De aanmaak van dopamine is gerelateerd aan motivatie en beloningsgedrag (Tripp & Wickens, 2008). Een efficiëntere dopamine productie valt samen met meer aandacht en daardoor gemakkelijker leren (Breitenstein et al., 2006; Knecht et al., 2004). Dopamine zou dus een factor kunnen zijn bij de afname van leesmotivatie. Dit onderzoek kan wellicht bijdragen aan een theorie om afname in motivatie te verklaren. Onderzoeksvragen: - Wat is de invloed van het toedienen van een kleine hoeveelheid dopamine op de aandacht tijdens het lezen van een tekst? - Wat is het effect van het toedienen van een kleine hoeveelheid dopamine op tekstbegrip, woorden leren en leesweerstand? - Is het effect van dopamine verschillend voor studenten met een lange variant (7- repeat allel) van het DRD4-gen of de korte variant? Onderzoeksgroep: Studenten De studie heeft een gerandomiseerd, dubbelblind, placebo-gecontroleerd design. Een groep van 80 proefpersonen, waarvan de ene helft drager is van de lange variant van het DRD4-gen en de andere helft drager van de kortere variant, zal geselecteerd worden aan de hand van genotypering. Alle 80 proefpersonen zullen deelnemen in twee experimentele condities (toediening van dopamine en placebo), waarin leesvaardigheid en leesmotivatie gemeten wordt. - Werving van proefpersonen Aantal studenten: 2 - Afnemen van taken/vragenlijsten tijdens EEG-sessies - Scoring van taken/vragenlijsten Begeleiding: Beoordeling: Studenten schrijven individueel een masterscriptie en krijgen schriftelijk en/of tijdens bijeenkomsten feedback. Elise Swart, MSc Start mogelijk vanaf september en november Studenten worden beoordeeld op basis van hun inzet/prestatie tijdens dataverzameling en de kwaliteit van de scriptie.

7 Leerproblemen MP07 Beneficial effect of support during reading on reading performance and motivation. Feedback & Reading Support during reading may help student to continue reading and benefit more from reading text. Onderzoeksvragen: Half of the Dutch 15-years old children reports not to be involved in any kind of leisure time reading. The decrease in reading frequency and reading performance related to this development already starts at primary school age (Chall, 1983). Reading is typically an individual activity lacking support during reading. Previous research has shown that ongoing support is important, especially for vulnerable children (Kegel & Bus, 2012; Kegel, Bus & Van IJzendoorn, 2011). The present meta-analysis focuses on the effects of feedback on reading performance and reading motivation. We need to know: - What kind of support during reading is helpful? - Which additions to digital books appear to be useful? - Which do children need additional support during reading? Onderzoeksgroep: Literature on the effect of feedback on reading. Meta-analysis Literature search already took place. All relevant articles have to be coded according to a standardized coding scheme. Aantal studenten: 2 Begeleiding: Beoordeling: Elise Swart, MSc Elise Swart, MSc Start of project can be in September or November Grading of the project is based on the quality of the thesis and student s performance during data collection.

8 Leerproblemen MP08 Kleuter-praat met Prentenboeken Ontluikende Geletterdheid en Executieve Functies Welke vaardigheden binnen de ontluikende geletterdheid kunnen kleuters opdoen van digitale prentenboeken die klassikaal vertoond worden op het smartboard Tot voor kort moesten kinderen door volwassenen worden voorgelezen om kennis te nemen van de inhoud en het taalgebruik in prentenboeken. Met het toenemende gebruik van nieuwe media, worden mogelijkheden gecreëerd voor peuters en kleuters om ook zonder hulp van volwassenen verhalende teksten te lezen met behulp van digitale prentenboekversies. Onderzoek naar de mogelijkheden van digitale prentenboeken op school, toont aan dat kinderen hun vocabulaire uitbreiden na het herhaald lezen van deze prentenboeken. Voor het opdoen van printkennis zouden deze digitale boeken ook een ideale bron kunnen vormen. Printkennis is een vaardigheid binnen ontluikende geletterdheid die een sterke associatie heeft met leessucces; het is een noodzakelijke voorwaarde om te leren lezen en omvat alfabetische kennis en begrip van organisatie en betekenis van tekst (tekstconcept). Nieuw dit jaar is dat wordt gekeken naar de bijdrage die prentenboeken kunnen leveren aan de ontwikkeling van het foneembewustzijn. Het eerste doel van dit onderzoek is testen of kleuters tekst gerelateerde vaardigheden kunnen opdoen en of het foneembewustzijn zich verder ontwikkeld als ze klassikaal kijken naar prentenboeken op een smartboard. Een tweede doel is testen of de ontwikkeling van executieve functies, het leren van kleuters via digitale prentenboeken beïnvloed. Dit project start in september met een literatuurstudie en eind september/begin oktober ga je zelf data verzamelen om een deel van de onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden. Onderzoeksvragen: - Verbetert printkennis na het lezen van prentenboeken op het smartboard als de aandacht van kleuters gericht wordt op de tekst? - Verschillen kinderen die variëren in executief functioneren in het opdoen van printkennis - Neemt het foneembewustzijn toe na het lezen van prentenboeken op het smartboard als de aandacht van kleuters gericht wordt op tekstelementen? - Gaat het opdoen van printkennis ten koste van het uitbreiden van woordenschat? - Is de DCCM-test (dimensional change card match) voor cognitieve flexibiliteit valide? Onderzoeksgroep: Kleuters Een gerandomiseerd experiment met voor en nameting 4 dagen/week* (+ 5 weken) *waarvan 2 weken 4 schooldagen en 3 weken 2 dagen schooltijden + 2 dagen + 1h Zelf een school zoeken; locatie: voor de studenten handig voor data verzamelen) Aantal studenten: 4 (data verzameling in 2- of 4-tallen) Begeleiding: In 2-tallen Mw. Dr. M.J. van Dijken September: inlezen, projectbeschrijving, oefenen met testen; Data verzamelen 5 weken eind sept/okt; analyse en scriptie november/december/januari

9 Leerproblemen MP09 Videotraining interpretatie en gebruik van voortgangsdata Het bepalen van de effectiviteit van drie verschillende videotrainingen op de interpretatie van data over de leesvoortgang van leerlingen door leerkrachten. Van leerkrachten wordt verwacht dat zij opbrengstgericht werken en dat zij hun instructie individualiseren op basis van resultaten van leerlingen (voortgangsdata). Voortgangsdata worden binnen een leerlingvolgsysteem vaak weergegeven in grafieken. Om voortgangsdata van leerlingen te kunnen gebruiken, is het correct aflezen, begrijpen en interpreteren van voortgangsgrafieken noodzakelijk. Uit eerder onderzoek blijkt dat dit niet voor alle leerkrachten even gemakkelijk is. De vraag is daarom of leerkrachten getraind kunnen worden in het interpreteren van voortgangsdata. In deze studie richten we ons op één specifiek systeem voor het monitoren van de voortgang van leerlingen met leerproblemen, namelijk: Curriculum-based Measurement (CBM; Deno, 1985; 2003). Het doel van CBM is het monitoren van de voortgang van leerlingen in schoolse vaardigheden, in deze studie leesvaardigheid, en het bepalen van de effectiviteit van de instructie voor individuele leerlingen. Uit onderzoek blijkt dat als leerkrachten CBM effectief gebruiken en de instructie aanpassen indien nodig, dat hun leerlingen dan beter presteren (Stecker, Fuchs, & Fuchs, 2005). Uit hetzelfde onderzoek blijkt echter ook dat leerkrachten CBM-data vaak niet effectief gebruiken. Een plausibele reden voor het niet gebruiken van de data kan zijn dat leerkrachten moeite hebben met het interpreteren van de data. In deze studie zullen wij daarom kijken of we de interpretatie van voortgangsdata door leerkrachten kunnen verbeteren en stimuleren door middel van training. We onderzoeken de effectiviteit van drie versies van een CBM-videotraining. Deze trainingen zijn web-based en bevatten geanimeerde beelden met gesproken tekst. Onderzoeksvragen: Meerdere vragen mogelijk. Hoofddoel van de studie is onderzoeken of de vaardigheid van leerkrachten om voortgangsdata te interpreteren verbeterd kan worden en welke variant van de training hiervoor het meest geschikt is. Onderzoeksgroep: Leerkrachten die lesgeven in de bovenbouw van het basisonderwijs. Eventueel zullen we ook intern begeleiders en/of (academische) pabo-studenten meenemen. Experiment Studenten die meedoen met dit onderzoek kunnen ervaring opdoen met: - Ontwikkeling van onderzoeksmaterialen - Nadenken over de onderzoeksopzet - Onderzoek doen binnen het onderwijsveld - Het werven van leerkrachten (en evt. intern begeleiders of studenten) - Het aanbieden van een videotraining aan en het afnemen van vragenlijsten en grafiek-interpretatietaken bij leerkrachten - Het transcriberen, coderen en invoeren van onderzoeksgegevens Aantal studenten: 3 Begeleiding: R.M. van den Bosch Msc R.M. van den Bosch MSc (en Prof. dr. Christine Espin) Collegejaar , bij voorkeur starten in september. Houdt er rekening mee dat je flexibel inzetbaar moet zijn voor dataverzameling. Dit geldt met name voor de periode januari/februari/maart. Beoordeling: In je uiteindelijke cijfer voor het masterproject worden de volgende onderdelen meegenomen: de door jou geschreven scriptie (proces en kwaliteit), je participatie tijdens de bijeenkomsten en je inzet en professionaliteit tijdens de dataverzameling en -verwerking.

10 Leerproblemen MP10 Onderzoeksvragen: Wat Werkt voor Wie Vroege onderwijsinterventies met computerprogramma s: De inzet van digitale prentenboeken voor het leren van een tweede taal op de kleuterschool Tweede taal onderwijs voor kleuters Hoe kunnen kleuters een tweede taal leren door middel van een digitale geletterdheid interventie? Computerinstructie kan bij jonge kinderen een zinvol hulpmiddel zijn om de taal- en leesontwikkeling te stimuleren. Omdat steeds meer basisscholen al vroeg beginnen met het invoeren van Engels in het onderwijs, onderzoeken we of het educatieve computerprogramma Levende Boeken de Engelse taalontwikkeling kunnen stimuleren. Daarnaast is het van belang vast te stellen hoe deze Levende Boeken het beste kunnen worden ingezet. - Gaan kleuters vooruit in kennis van Engelse taal na het spelen met Levende Boeken? Op welke gebieden (woordenschat, grammatica, tekstbegrip) presteren zij beter? - Hoe kunnen de Engelstalige Levende Boeken het best worden ingezet voor het beste resultaat? Onderzoeksgroep: Kleuters uit groep 1 of 2 Gerandomiseerd experiment met controlegroep. Het praktijkgedeelte zal bestaan uit het werven van participanten en het bezoeken van scholen voor het afnemen van voor- en nametingen bij de deelnemende kleuters. In een literatuur onderzoek wordt geëxploreerd wat de meest gunstige wijze is om een tweede taal aan te bieden aan kleuters. We zijn op zoek naar studenten die nauwkeurig en zelfstandig kunnen werken. Studenten moeten daarnaast beschikken zijn goede communicatieve vaardigheden om het contact met zowel leerkrachten als kleuters goed te laten verlopen. Aantal studenten: 2 Begeleiding: Individueel Inge Merkelbach, MSc en Rachel Plak, MSc Vanaf eerste semester. Beoordeling: Op basis van scriptie waarbij rekening wordt gehouden met functioneren tijdens het project.

11 Onderzoeksvragen: Onderzoeksgroep: Leerproblemen MP11 De eerste 30 miljoen woordjes vroegtijdig inzicht in de taalontwikkeling van baby s Taalontwikkeling, vroegtijdige interventie, baby s en dreumesen In een vergelijkende studie wordt gekeken of de LENA-software de Nederlandse taaluitingen van jonge kinderen en hun ouders correct omzet en zodoende bruikbaar is voor informatie over de taalinput en brabbelen in de babyleeftijd. Een jong kind leert taal in interactie met zijn omgeving: hoe meer taal het hoort en hoe vaker het kind interacteert met volwassenen, hoe meer taal het leert. Het taalaanbod in gezinnen varieert sterk, waarbij de kloof in woordenschat tussen kinderen uit gezinnen met weinig of veel aanbod steeds groter wordt. Op dit moment werken we in de gemeente Leiden aan een taalstimuleringsprogramma voor gezinnen waarin het taalaanbod laag is (risico-gezinnen) waarbij technologie (LENA-apparatuur en software) wordt gebruikt om de kwantiteit en kwaliteit van het taalaanbod thuis te meten. Met de LENA-output krijgen ouders inzicht in hun taalaanbod in vergelijking tot andere ouders. De onderzoeksvragen kunnen betrekking hebben op de validatiestudie als ook op het interventieproject De eerste 30 miljoen woordjes binnen de gemeente Leiden.. Baby s en dreumesen van 8-23 maanden. De LENA-output geeft kwantitatief taaluitingen van en tussen ouder en kind weer. Het apparaatje kan onderscheid maken tussen verschillende volwassenen en kinderen en het type interactie (dichtbij of ver weg). In een vergelijkende studie wordt gekeken of geregistreerde Nederlandse taal door de LENA-software correct wordt omgezet in deze kwantitatieve output. Voor 10 kinderen in de leeftijd van 8-15 maanden en 10 kinderen in de leeftijd van maanden worden in totaal 100 opnamen van 5 minuten getranscribeerd en vervolgens worden LENA-tellingen met de transcripten vergeleken. We verwachten dat er vooral discrepanties kunnen ontstaan door de wijze waarop gebrabbel (en huilen) van heel jonge kinderen (8-16 maanden) wordt geregistreerd en gecodeerd door het systeem. Studenten kunnen ervaring opdoen met de volgende onderdelen: Deelname aan huisbezoeken in het project de eerste 30 miljoen woordjes (afname vragenlijsten en adviezen aan ouders over hoe de taalinput voor hun baby te verbeteren) Gezinnen werven voor de validatie-studie van de LENA apparatuur Afname van LENA metingen bij deelnemende gezinnen Transcriberen van LENA output Invoeren van onderzoeksgegevens Aantal studenten: 3 Begeleiding: Beoordeling: Dr. C.A.T. Kegel en Dr. H. van den Berg Dr. C.A.T. Kegel Start in zowel september als november mogelijk De scriptie zal worden beoordeeld, in deze beoordeling wordt ook het persoonlijk functioneren tijdens de dataverzameling meegenomen.

12 Leerproblemen MP12 Lezen in Gedachten Begrijpend Lezen, Basisschoolkinderen Meerdere mogelijk, zelf in te vullen Kunnen we aan de hand van gerapporteerde gedachtes tijdens het lezen voorspellen hoe goed iemand een tekst begrepen heeft? Deze vraag staat centraal tijdens het masterproject Lezen in Gedachten. Eerder onderzoek toonde aan dat het leesbegrip drastisch vermindert wanneer iemands gedachten tijdens het lezen afdwalen naar niet-tekst gerelateerde zaken (Smallwood, McSpadden, Schooler, 2008). Als de gedachten tijdens het lezen met name gewijd zijn aan het leggen van (correcte) verbanden, kunnen mensen juist meer opnoemen van wat ze hebben gelezen (Kendeou & Van den Broek, 2007). Ruim 100 kinderen uit groep 7 hebben onlangs deelgenomen aan een onderzoek van de sectie Leerproblemen. Tijdens het lezen werden de kinderen meerdere malen gevraagd om te vertellen waar ze aan dachten. De antwoorden van de kinderen liepen sterk uiteen. Een aantal van hen gaf aan met hun gedachten bij iets anders dan de tekst te zijn. Sommige kinderen herhaalden letterlijk wat ze net daarvoor hadden gelezen, andere kinderen haalden hun achtergrondkennis erbij. De bedoeling van het project Lezen in Gedachten is om de gerapporteerde gedachten van de deelnemende kinderen te classificeren en te toetsen of we de soorten gedachten kunnen relateren aan het uiteindelijke leesbegrip. Focus masterproject: Een groot deel van het project zal bestaan uit het coderen van bestaande data, waarmee meteen kan worden gestart in september. Over deze bestaande data zal de student ook zijn of haar these schrijven. Daarnaast kan de student onderzoekservaring opdoen bij een nieuw EEG onderzoek naar de aandacht van kinderen uit groep 7 tijdens het lezen. Literatuur: Kendeou, P., & Van den Broek, P. (2007). The effects of prior knowledge and text structure on comprehension processes during reading of scientific texts. Memory & cognition, 35(7), Smallwood, J., McSpadden, M., & Schooler, J. W. (2008). When attention matters: The curious incident of the wandering mind. Memory & Cognition, 36(6), Onderzoeksvragen: Kunnen we aan de hand van gerapporteerde gedachtes tijdens het lezen voorspellen hoe goed iemand een tekst begrepen heeft? Onderzoeksgroep: Kinderen uit groep 7 Correlationeel De studenten maken voor hun these gebruik van een bestaande dataset. De studenten zullen daarnaast meelopen met een EEG onderzoek naar aandacht tijdens het lezen. Aantal studenten: 1 Begeleiding: Individueel op afspraak. Mw. M.C. Guda, Msc Vanaf september 2015 Beoordeling: Rond juli 2016

13 Onderzoeksvragen: Jeugdhulpverlening MP13 Een interventie tegen pesten Pesten en self-affirmation Kunnen self-affirmation technieken worden gebruikt om pesten op scholen tegen te gaan? Bij een self-affirmation interventie voltooien mensen een korte schrijfopdracht over voor hen belangrijke waardes. Door zich te richten op deze belangrijke waardes kunnen zij zich in moeilijke tijden blijven zien als waardevol persoon, en kunnen zij beter met stress en moeilijke situaties omgaan. Self-affirmation interventies (zie Cohen & Sherman, 2014 voor een review), lijken veelbelovend waar het gaat om het verbeteren van schoolprestaties, het verminderen van agressief gedrag, en het volhouden van gezond gedrag zoals minder roken en meer groente eten. Maar kunnen self-affirmation interventies ook helpen tegen pesten? Pesten heeft een scala aan negatieve uitkomsten, waaronder psychosomatische klachten (Gini & Pozzoli, 2013; Van Geel, Goemans, & Vedder, 2015), depressie (Hawker & Boulton, 2000) en zelfs zelfmoord (Van Geel, Vedder, & Tanilon, 2014). In de huidige studie gebruiken we een randomized controlled trial om te testen of middels selfaffirmation pesten kan worden tegengegaan. Er zijn meerdere onderzoeksvragen mogelijk, de student zal onder begeleiding passende onderzoeksvragen formuleren. Enkele voorbeelden: - Is self-affirmation een effectieve techniek om pesten op middelbare scholen te verminderen? - Ondervinden middelbare scholieren minder negatieve effecten van pesten als zij een self-affirmation interventie hebben doorlopen? - Zijn middelbare scholieren meer geneigd pestslachtoffers te verdedigen als zij een self-affirmation interventie hebben doorlopen? Onderzoeksgroep: Middelbare scholieren Een randomized controlled trial met meerdere meetmomenten Aan dit onderzoek doen zes scholen mee die meerdere malen in het schooljaar bezocht moeten worden voor voor- en nametingen. Aantal studenten: 6 Begeleiding: Een combinatie van groepsgewijze en individuele begeleiding Mitch van Geel September 2015 t/m Juli 2016 Beoordeling: Vindt plaats door de 1 e begeleider na samenspraak met de 2 e lezer, op grond van de formeel vastgelegde beoordelingscriteria.

14 Onderzoeksvragen: Onderzoeksgroep: Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP14 Voorspellers van kwaliteit van leven bij studenten met autisme autisme, neuropsychologie, psychofysiologie (hartslag/huidgeleiding), stressregulatie, emotieregulatie, kwaliteit van leven, studiesucces Meerdere mogelijk, zelf in te vullen Jonge, hoogfunctionerende volwassenen met een autismespectrumstoornis hebben vaak een gemiddelde tot hoge intelligentie, maar ervaren problemen in het alledaags functioneren, welke belemmerend kunnen zijn voor hun kwaliteit van leven en de mate van studiesucces. De organisatie Stumass ( biedt in Nederland beschermd wonen aan voor jonge, hoogfunctionerende volwassenen met autisme die een HBO- of WO studie volgen. Om de neuropsychologische ontwikkeling en de kwaliteit van leven van deze studenten te volgen, is Stumass een samenwerking aangegaan met de universiteit van Leiden. De studententijd is een turbulente periode, waarin jongvolwassenen vaak voor het eerst voor zichzelf moeten leren zorgen en zelfstandig een studie moeten voltooien. Wij denken dat zelfregulatie (het vermogen om je gedrag aan te kunnen passen aan verschillende en veranderende omgevingen) een belangrijke rol speelt in dit proces. In de huidige studie willen wij daarom onderzoeken in hoeverre studenten met autisme afwijkingen vertonen in neuropsychologische eigenschappen die ten grondslag liggen aan een goede zelfregulatie. Daarnaast zijn we geïnteresseerd in hoeverre deze eigenschappen de studievoortgang en kwaliteit van leven kunnen voorspellen. Er zijn meerdere vraagstellingen mogelijk. De student kan zelf in overleg een onderzoeksvraag opstellen. Deze kan bijvoorbeeld gericht zijn op een specifiek onderdeel van het neuropsychologisch functioneren zoals executieve functies, emotieregulatie of sociale competenties, maar ook op psychofysiologisch functioneren of op sociale aandacht (eyetracking). Studenten met en zonder autisme van 18 tot 28 jaar Follow-up case-control studie De studenten die voor dit onderzoek kiezen krijgen de unieke gelegenheid om ervaring op te doen met: - Het afnemen van verschillende neuropsychologische taken, fysiologische experimenten (hartslag/huidgeleiding), eyetracking en vragenlijsten. - Werken met jongvolwassen studenten met autisme - Het scoren en invoeren van diverse onderzoekgegevens Aantal studenten: 14 Begeleiding: Tim Ziermans, Marcia Goddard & Renee Dijkhuis Tim Ziermans, Marcia Goddard Start vanaf Oktober/November 2015 Beoordeling: Bij bepaalde praktische onderdelen van het onderzoek, zoals het verzamelen van de gegevens, moet je goed kunnen samenwerken. Voor de dataverzameling vindt een training plaats die iedere student met goed gevolg moet afronden. Van de studenten wordt ook verwacht dat hij/zij gedurende de testperiode (+/- november 2015 februari 2016) minsten twee dagen per week beschikbaar is voor het afnemen van testen. Iedere student zal voor de scriptie zelf in overleg een eigen onderzoeksvraag bedenken en beantwoorden en dus individueel de gegevens analyseren en een verslag schrijven. Deelname aan dit project vergt een betrokken, actieve en zelfstandige inzet. N.B. Bij een hoog aantal aanmeldingen zal niet iedere student dezelfde taken kunnen uitvoeren en vindt er een onderverdeling plaats. Hierbij zal zoveel mogelijk rekening worden gehouden met persoonlijke voorkeuren.

15 Onderzoeksvragen: Onderzoeksgroep: Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP15 Het hebben van een extra X of Y chromosoom en risico op autisme: indicatoren van een afwijkende sociale ontwikkeling op het gebied van gedrag, cognitie, eyetracking en arousal Klinefelter, Trisomie X, psychopathologie, neuropsychologie, eyetracking, hartslag/huidgeleiding Meerdere mogelijk, zelf in te vullen In dit masterproject kun je meedraaien in een onderzoek naar problemen in de sociale ontwikkeling en risico op autisme bij jonge kinderen met een extra X of Y chromosoom. We willen niet alleen onderzoeken hoe groot die risico s zijn, maar juist ook inzicht krijgen in de onderliggende oorzaken. Het doel van de huidige studie is te onderzoeken in hoeverre jonge kinderen met deze genetische aandoeningen verstoringen hebben in o.a.: - de regulatie van emotie en arousal zoals zichtbaar is in huidgeleiding- en hartslag-responsen op sociale prikkels (filmclips van leeftijdsgenoten) - het omgaan met stress, waarbij we gedrag analyseren van kinderen bij blootstelling aan stress (o.a. de robot approach ) - sociale aandacht, waarbij we met eyetracking meten waar kinderen op letten in sociale situaties - empathie, waarbij we naar hartslag en huidgeleiding kijken tijdens het bekijken van emotionele clips - cognitieve ontwikkeling - sociaal gedrag (video-opnames) Doel is om te onderzoeken of kwetsbaarheden in deze gebieden het risico op emotionele en gedragsproblemen kunnen verklaren. Psychopathologie wordt dus ook in kaart gebracht. Het onderzoek is in de startfase, in de loop van het academisch jaar zullen een aantal kinderen uit de klinische groep onderzocht gaan worden. Ook zullen er controles gemeten worden. Meerdere mogelijk, zelf in te vullen Kinderen met een extra X of Y chromosoom Niet-klinische controlegroep Longitudinale studie met meerdere metingen per kind Studenten op dit onderzoek kunnen praktische ervaring opdoen in de volgende onderdelen: - het meten van eyetracking - het meten van hartslag en huidgeleiding - afnemen en scoren van taken uit de: Vineland, Bailey Scales of Infant Development, Nepsy, CELF, WIPPSI - Neuropsychologische data scoren en over rapporteren naar ouders (verslaglegging) - Het werken met hele jonge kinderen: 1 t/m 6 jaar - Het maken van informatiepakketten over deze syndromen voor ouders Let op: de dataverzameling kan verspreid over heel NL plaatsvinden, het is belangrijk dat studenten een student-ov kaart hebben om te kunnen reizen Voor de thesis kan gebruikt worden: - Reeds verzamelde data bij niet-klinische kinderen (n=22) die in een pilot versie van dit onderzoek verzameld zijn - Reeds verzamelde data bij jongens en meisjes met een extra X chromosoom (n=60), uit een voorgaand, ander onderzoek bij 8 tot 18 jarigen. In dit onderzoek werden vergelijkbare domeinen van cognitie (taal,

16 Aantal studenten: 6 EF, sociale cognitie) en gedrag (o.a. psychopathologie) onderzocht en vergeleken met kinderen met autisme (n=60). Begeleiding: Deels groepsbijeenkomsten (bij het opstarten van de praktische onderdelen van het onderzoek zoals testafname) en deels individuele afspraken (bij het analyseren, interpreteren en schrijven). Sophie van Rijn Start: oktober/november 2015 Einde: de thesis moet uiterlijk vóór 1 sept 2016 afgerond en beoordeeld zijn Beoordeling: Sophie van Rijn. De scriptie zal worden beoordeeld volgens de Wegwijzer Masterprojecten. In deze beoordeling wordt ook het persoonlijk functioneren tijdens de praktische kanten van het onderzoek meegenomen.

17 Neuropedagogiek MP16 Een Goed Begin 3 Aan de afdeling Orthopedagogiek loopt een onderzoek naar ouderschap bij jonge moeders en de ontwikkeling van baby s en peuters. In dit onderzoek worden jonge moeders tijdens de zwangerschap en na de geboorte gevolgd tot hun kind 2,5 jaar oud is. Daarnaast wordt de effectiviteit van een interventie (Een Goed Begin) onderzocht. Dit masterproject heeft betrekking op het coderen van kind- en moeder-gedrag tijdens moeder-kind interacties op 6, 12 en 20 maanden. Meer informatie Dit onderzoek richt zich op een hoog risico populatie (HR) van zwangere vrouwen die hun eerste kind krijgen, waarvan de helft ondersteuning krijgt tijdens de zwangerschap en opvoeding in de vorm van coaching. Tevens wordt er gebruik gemaakt van een controlegroep uit een reguliere populatie (LR). Het onderzoek kan in belangrijke mate bijdragen aan de vergroting van kennis en inzichten in de biologische, psychologische en sociale (gezins-) factoren die van invloed zijn op de normale en problematische ontwikkeling bij jonge kinderen. Onderzoeksvragen: Onderzoeksvragen kunnen toegespitst worden op onder andere reflectief functioneren van moeder, ouderlijk gedrag van moeder, cognitieve en sociale ontwikkeling van het kind en emotionele reactiviteit en regulatie van het kind. Vergelijkingen zijn mogelijk tussen kinderen uit de hoog risico populatie (HR controle vs HR interventie) en tussen de hoog en laag risicogroep. Alle data die wordt verzameld tijdens de zwangerschap, bij 6 maanden, 12 maanden, 20 maanden en 30 maanden kan worden meegenomen in de scriptie. Onderzoeksgroep: Neuropedagogiek Aantal studenten: 10 Begeleiding: Randomized Control Trial (RCT) Je draait mee met lopend longitudinaal onderzoek op de afdeling. Er wordt van deelnemende studenten dan ook verwacht dat zij gemotiveerd zijn en een actieve bijdrage leveren aan het project. Dataverzameling zal voor het grootste deel bestaan uit het coderen van videobeelden van gedrag moeder of kind tijdens onder andere vrij spel, de still face procedure en een opruimtaak. In subgroepen specialiseer jij je in het coderen van één interactietaak. Het betrouwbaar worden in het coderen vergt nauwkeurigheid, doorzettingsvermogen en een serieuze werkhouding! Daarnaast zal je ook andere praktische taken binnen het project krijgen, zoals data in SPSS invoeren of administratieve taken. Belangrijk: er mag pas worden gestart met het echte coderen van de videobeelden na een intensieve training en bij een voldoende score op de betrouwbaarheidssets. De plenaire bijeenkomsten over het project en de training zal plaatsvinden in nov/dec/jan. Het zelfstandig coderen van de videobeelden gebeurt altijd op de universiteit en is in afstemming met medestudenten in jouw subgroep flexibel in te delen. Praktische begeleiding: Malou Noten en Dide van Adrichem, scriptiebegeleiding: Stephan Huijbregts november 2014 t/m november 2015 Beoordeling: Naast de scriptie zal ook het persoonlijk functioneren tijdens de dataverzameling worden beoordeeld.

18 Neuropedagogiek MP17 Een goed begin 4 Aan de afdeling Orthopedagogiek is een onderzoek gestart naar ouderschap bij jonge moeders en de ontwikkeling van baby s en peuters. In dit onderzoek worden jonge moeders tijdens de zwangerschap en na de geboorte gevolgd tot hun kind 2,5 jaar oud is. Daarnaast wordt de effectiviteit van een interventie (Een Goed Begin) onderzocht. Dit masterproject heeft betrekking op het coderen van het interview dat tijdens de eerste meting van dit onderzoek wordt afgenomen. Deze meting vindt plaats omstreeks de 27e week van de zwangerschap van de aanstaande moeder. Meer informatie Dit onderzoek richt zich op een hoog risico populatie (HR) van zwangere vrouwen die hun eerste kind krijgen, waarvan de helft ondersteuning krijgt tijdens de zwangerschap en opvoeding in de vorm van coaching. Tevens wordt er gebruik gemaakt van een controlegroep uit een reguliere populatie (LR). Het onderzoek kan in belangrijke mate bijdragen aan de vergroting van kennis en inzichten in de biologische, psychologische en sociale (gezins-) factoren die van invloed zijn op de normale en problematische ontwikkeling bij jonge kinderen. Onderzoeksvragen: Onderzoeksvragen kunnen toegespitst worden op onder andere reflectief functioneren van moeder, ouderlijk gedrag van moeder, cognitieve en sociale ontwikkeling van het kind en emotionele reactiviteit en regulatie van het kind. Vergelijkingen zijn mogelijk tussen kinderen uit de hoog risico populatie (HR controle vs HR interventie) en tussen de hoog en laag risicogroep. Alle data die wordt verzameld tijdens de zwangerschap, bij 6 maanden, bij 12 maanden, 20 maanden en 30 maanden kan worden meegenomen in de scriptie. Onderzoeksgroep: Neuropedagogiek Aantal studenten: 4 Begeleiding: Randomized Control Trial (RCT) Je draait mee met lopend longitudinaal onderzoek op de afdeling. Er wordt van deelnemende studenten dan ook verwacht dat zij gemotiveerd zijn en een actieve bijdrage leveren aan het project. Dataverzameling zal voor het grootste deel bestaan uit het uitwerken en coderen van interviews die bij moeder worden afgenomen tijdens de 27 e week van de zwangerschap. Het betrouwbaar worden in het coderen vergt nauwkeurigheid, doorzettingsvermogen en een serieuze werkhouding! Belangrijk: er mag pas worden gestart met het echte coderen van de interviews na een intensieve training en bij een voldoende score op de betrouwbaarheidssets. De plenaire bijeenkomsten over het project en de training zal plaatsvinden in nov/dec/jan. Het zelfstandig coderen van de videobeelden gebeurt altijd op de universiteit en is in afstemming met medestudenten in jouw subgroep flexibel in te delen. Praktische begeleiding: Hanneke Smaling, scriptiebegeleiding: Stephan Huijbregts november 2014 t/m november 2015 Beoordeling: Naast de scriptie zal ook het persoonlijk functioneren tijdens de dataverzameling worden beoordeeld.

19 Ontwikkelingsstoornissen MP18 Evaluatie van zeer intensieve zorg voor mensen met een VB en moeilijk verstaanbaar gedrag Thema Evaluatie onderzoek in de gehandicaptenzorg naar de effectiviteit van het begeleidings-, ondersteunings- en behandelaanbod in relatie tot de kwaliteit van leven voor cliënten met een ZZP 6 en ZZP 7 met behandeling en verblijf binnen Ipse/ Bruggen. Wat is het effect van de geboden behandeling/begeleiding op de kwaliteit van leven van de cliënten. Er is een groep cliënten met zeer moeilijk gedrag die zeer individueel en op maat ondersteuning en begeleiding krijgen. Soms met positieve resultaten, soms blijft het zoeken naar een werkende aanpak. Ook als het beter gaat met de cliënt, weten behandelaren vaak nauwelijks wat die verandering heeft bewerkstelligd. Er zijn verschillende methoden en begeleidingsmethodieken, over het algemeen wordt gebruik gemaakt van meerdere methodieken, de keuze is afhankelijk van de problematiek, maar lijkt vaak ook afhankelijk van de betrokken behandelaar. Er is geen evidence based methodiek voor de behandeling van deze cliënten, maar ook practice-based is nauwelijks onderzoek beschikbaar. Dit jaar beginnen we met de dataverzameling, dat betekent dat een groep cliënten op verschillende locaties met verschillende instrumenten gevolgd wordt. Onderzoeksvragen: Wat zijn de kenmerken van nieuw opgenomen cliënten met een ZZP 6 of ZZP 7 bij Ipse de Bruggen? Welk begeleidings-, ondersteunings- en behandelaanbod biedt Ipse de Bruggen aan cliënten met een ZZP 6 of ZZP 7 en wat bepaalt de keuze Validering reeds geselecteerde en ontworpen instrumenten. Wat zijn de uitkomsten van het geboden begeleidings-, ondersteuningsen behandelaanbod in relatie tot de kwaliteit van leven (Schalock en Verdugo, 2002) van de cliënten met een ZZP 6 of ZZP 7? Onderzoeksgroep: Cliënten met een ZZP 6 en 7 die nieuw worden opgenomen binnen Ipse/De Bruggen of verhuizen binnen Ipse/De Bruggen Multiple N=1 studies met meerdere meetmomenten over 5 jaar. Deze groep gaat de eerste metingen doen. Testafnames bij cliënten, observaties, dossieronderzoek, interviews met begeleiders, ouders, gedragswetenschappers en cliënten omtrent behandeling en satisfactie met als doel de individuele ontwikkeling, zorgbehoefte, behandelaanbod en kwaliteit van leven in kaart te brengen. Aantal studenten: 8-10 Begeleiding: Bij de dataverzameling zal er begeleiding zijn door de verantwoordelijke gedragswetenschapper. Affiniteit en bij voorkeur ervaring met de betreffende groep is voorwaardelijk. De thesisbegeleiding zal op de universiteit plaatsvinden. Tijdstip: In overleg Yvette Dijkxhoorn Januari tot juni dataverzameling binnen Ipse de Bruggen, verschillende locaties (Nieuwveen, Zwammerdam, Nootdorp, Schiedam). Hiervoor moet de student twee dagen per week beschikbaar zijn. Ipse de Bruggen biedt ook stageplekken, een combinatie is mogelijk, hierop moet wel apart gesolliciteerd worden. Beoordeling: Zowel het proces als het eindproduct zal individueel worden beoordeeld.

Taalontwikkeling, vroegtijdige interventie, baby s en peuters

Taalontwikkeling, vroegtijdige interventie, baby s en peuters Specialisatie Jeugdhulpverlening Masterproject (nr): 1 Titel masterproject: Het verdedigen van pestslachtoffers Pesten, verdedigen Probleemstelling: Pesten is een stelselmatige vorm van agressie waarbij

Nadere informatie

Masterprojecten November

Masterprojecten November Masterprojecten November Specialisatie Thema Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP09 Neurofibromatose Type 1: symptomatologie en sociaal-cognitief vermogen in relatie tot kwaliteit van leven Executieve

Nadere informatie

Masterprojecten September/Oktober. Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen

Masterprojecten September/Oktober. Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen Masterprojecten September/Oktober Specialisatie Thema: Neuropedagogiek / Ontwikkelingsstoornissen MP01 Preventief interveniëren bij kinderen met externaliserend probleemgedrag Externaliserend probleemgedrag,

Nadere informatie

Bachelorprojecten Neuropedagogiek/Ontwikkelingsstoornissen

Bachelorprojecten Neuropedagogiek/Ontwikkelingsstoornissen Start September Bachelorprojecten Neuropedagogiek/Ontwikkelingsstoornissen Specialisatie Bachelorproject (nr): BP05 Titel: Effect van oudertraining en leerkrachttraining op executieve functies, sociale

Nadere informatie

Jeugdhulpverlening. Specialisatie masterproject (nr):

Jeugdhulpverlening. Specialisatie masterproject (nr): masterproject (nr): Titel masterproject: Probleemstelling: Theoretisch kader: Jeugdhulpverlening MA01 Psychopathie, pesten, gamen en schoolbetrokkenheid op het MBO Schoolbetrokkenheid; MBO; psychopathie;

Nadere informatie

Masterproject Ontwikkelingsstoornissen

Masterproject Ontwikkelingsstoornissen Nummer masterproject: Titel masterproject: Probleemstelling: Onderzoeksvragen: Dataverzameling: Masterproject Ontwikkelingsstoornissen O01 Ontwikkeling van het executieve functioneren bij jonge kinderen

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X

Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Ontwikkelingsrisico s bij het opgroeien met triple X Hanna Swaab Sophie van Rijn Suus van Rijn Hanna, Sophie en Suus werken op de afdeling orthopedagogiek van de universiteit Leiden en op het Ambulatorium.

Nadere informatie

Jeugdhulpverlening. Specialisatie Masterproject (nr):

Jeugdhulpverlening. Specialisatie Masterproject (nr): Specialisatie Masterproject (nr): Titel masterproject: Probleemstelling: Theoretisch kader: Jeugdhulpverlening MA01 Psychopathie, pesten, gamen en schoolbetrokkenheid op het MBO Schoolbetrokkenheid; MBO;

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22989 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Pouw, Lucinda Title: Emotion regulation in children with Autism Spectrum Disorder

Nadere informatie

Masterproject Ontwikkelingsstoornissen - start februari 2014 Thema:

Masterproject Ontwikkelingsstoornissen - start februari 2014 Thema: Masterproject Ontwikkelingsstoornissen - start februari 2014 Thema: Emotionele Vaardigheden Nummer masterproject: MPF01 Titel masterproject: Emotionele intelligentie bij jeugdigen met ontwikkelingsstoornissen

Nadere informatie

PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD.

PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD. PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD. Informatiebrief voor ouders Beste ouder(s)/verzorger(s),

Nadere informatie

Nr masterproject: Titel masterproject:

Nr masterproject: Titel masterproject: Nr masterproject O01 Het lerende brein: de rol van slaap en slaapgerelateerde factoren Waarom zou je eigenlijk slapen? Je zou je leven met eenderde verlengen als je dat achterwege zou laten. Helaas blijkt

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch) Het Belang van Leeftijdsgenoten: Sociale Problemen in de Kleuterklas en de Ontwikkeling van Psychische Problemen

Samenvatting (Summary in Dutch) Het Belang van Leeftijdsgenoten: Sociale Problemen in de Kleuterklas en de Ontwikkeling van Psychische Problemen (Summary in Dutch) Het Belang van Leeftijdsgenoten: Sociale Problemen in de Kleuterklas en de Ontwikkeling van Psychische Problemen 141 Als kinderen psychische problemen ontwikkelen zoals gedragsproblemen

Nadere informatie

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals

Omdat uit eerdere studies is gebleken dat de prevalentie, ontwikkeling en manifestatie van gedragsproblemen samenhangt met persoonskenmerken zoals Gedragsproblemen komen veel voor onder kinderen en adolescenten. Als deze problemen ernstig zijn en zich herhaaldelijk voordoen, kunnen ze een negatieve invloed hebben op het dagelijks functioneren van

Nadere informatie

MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE

MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE FACULTEIT DER MAATSCHAPPIJ- EN GEDRAGSWETENSCHAPPEN Graduate School of Childhood Development and Education MASTER ORTHOPEDAGOGIEK SCRIPTIE 2016-2017 De beïnvloeding van tijdoriëntatie, timemanagement en

Nadere informatie

PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD.

PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD. PAINT-T (Psychosociale ADHD Interventies-Teacher training): Een onderzoek naar een korte leerkrachttraining voor leerkrachten van kinderen met ADHD. Informatiebrief voor leerkrachten Beste leerkracht,

Nadere informatie

Ontwikkelingsrisico s bij meisjes met een extra X chromosoom

Ontwikkelingsrisico s bij meisjes met een extra X chromosoom Ontwikkelingsrisico s bij meisjes met een extra X chromosoom dr. Sophie van Rijn Universiteit Leiden Neuropedagogiek & Ontwikkelingsstoornissen Prof. Hanna Swaab, PhD Sophie van Rijn, PhD SCT onderzoeksgroep

Nadere informatie

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS

EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS EFFECTIVITEIT VAN DE GEEF ME DE 5 BASISCURSUS Wetenschappelijk onderzoek In dit rapport worden de wetenschappelijke bevindingen beschreven betreffende de effectiviteit van de Geef me de 5 Basiscursus.

Nadere informatie

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken)

Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) Dutch summary (Samenvatting van hoofdstukken) 101 102 Hoofdstuk 1. Algemene introductie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het ontwikkelen van de Interactieve Tekentest (IDT), een nieuwe test

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting 1. gevoelig is voor interventies. Uit dit onderzoek is gebleken dat genetische verschillen, en met name

Nederlandse samenvatting 1. gevoelig is voor interventies. Uit dit onderzoek is gebleken dat genetische verschillen, en met name Nederlandse samenvatting 1 Een opmerkelijke bevinding in recent orthopedagogisch onderzoek is dat niet ieder kind even gevoelig is voor interventies. Uit dit onderzoek is gebleken dat genetische verschillen,

Nadere informatie

Meedoen met de Monitor

Meedoen met de Monitor Meedoen met de Monitor Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school wil doelgericht samenwerken met de bibliotheek om de taalontwikkeling van de leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt

Nadere informatie

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon

Karen J. Rosier - Brattinga. Eerste begeleider: dr. Arjan Bos Tweede begeleider: dr. Ellin Simon Zelfwaardering en Angst bij Kinderen: Zijn Globale en Contingente Zelfwaardering Aanvullende Voorspellers van Angst bovenop Extraversie, Neuroticisme en Gedragsinhibitie? Self-Esteem and Fear or Anxiety

Nadere informatie

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33033 holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle http://hdl.handle.net/1887/33033 holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/33033 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Berg, Heleen van den Title: From BookStart to BookSmart: about the importance

Nadere informatie

Meedoen met de Monitor

Meedoen met de Monitor Meedoen met de Monitor Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school wil doelgericht samenwerken met de bibliotheek om de taalontwikkeling van de leerlingen te stimuleren. Dat gebeurt

Nadere informatie

- 172 - Prevention of cognitive decline

- 172 - Prevention of cognitive decline Samenvatting - 172 - Prevention of cognitive decline Het percentage ouderen binnen de totale bevolking stijgt, en ook de gemiddelde levensverwachting is toegenomen. Vanwege deze zogenaamde dubbele vergrijzing

Nadere informatie

SAMENVATTING SAMENVATTING

SAMENVATTING SAMENVATTING Goed kunnen lezen is een van de belangrijkste vaardigheden in de huidige informatiemaatschappij, waarin communicatie en informatie centraal staan. Lezen is dan ook een onderwerp waar veel onderzoek naar

Nadere informatie

het psychisch functioneren van de ouder, de tevredenheid van de ouders met de (huwelijks)relatie en de gezinscommunicatie. Een beter functioneren van

het psychisch functioneren van de ouder, de tevredenheid van de ouders met de (huwelijks)relatie en de gezinscommunicatie. Een beter functioneren van 9 Samenvatting 173 174 9 Samenvatting Kanker is een veel voorkomende ziekte. In 2003 werd in Nederland bij meer dan 72.000 mensen kanker vastgesteld. Geschat wordt dat het hier in 9.000 gevallen om mensen

Nadere informatie

Orthopedagogiek. Specialisatie. Faculteit der Sociale Wetenschappen. MSc Education and Child Studies

Orthopedagogiek. Specialisatie. Faculteit der Sociale Wetenschappen. MSc Education and Child Studies Specialisatie Orthopedagogiek MSc Education and Child Studies Faculteit der Sociale Wetenschappen Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Orthopedagogiek MSc Education and Child Studies Graad

Nadere informatie

Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW.

Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Deze brochure is een uitgave van het Programmabureau Onderwijs Bewijs in samenwerking met het Ministerie van OCW. Programmabureau Onderwijs Bewijs Agentschap NL Postbus 93144 2509 AC Den Haag onderwijsbewijs@agentschapnl.nl

Nadere informatie

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind.

Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Pesten onder Leerlingen met Autisme Spectrum Stoornissen op de Middelbare School: de Participantrollen en het Verband met de Theory of Mind. Bullying among Students with Autism Spectrum Disorders in Secondary

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) Interactionistische perspectieven benadrukken dat de persoon en zijn of haar omgeving voortdurend in interactie zijn en samen een systeem vormen. Dit idee van integratie

Nadere informatie

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering

De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende. Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering De Relatie tussen Mindfulness en Psychopathologie: de Mediërende Rol van Globale en Contingente Zelfwaardering The relation between Mindfulness and Psychopathology: the Mediating Role of Global and Contingent

Nadere informatie

Running Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN

Running Head EXECUTIEVE FUNCTIES EN EXTERNALISEREND GEDRAG BIJ ADOLESCENTEN 1 Zelf Gerapporteerde Alledaagse Executieve Functies en Externaliserende Gedragsproblemen bij Adolescenten in en buiten de Jeugdhulpverlening Self-reported Everyday Executive Functioning and Externalising

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek

Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek mastertraject in de Pedagogische wetenschappen Master Orthopedagogiek Op een onbewoond eiland is

Nadere informatie

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar

Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme. Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment bij kinderen met autisme Manon de Korte, MSc PhD student, PRT behandelaar Pivotal Response Treatment (PRT) = Behandeling voor kinderen met een autisme spectrum stoornis (ASS)

Nadere informatie

Informatie voor deelname aan onderzoek: basisscholen De toekomst van muziek

Informatie voor deelname aan onderzoek: basisscholen De toekomst van muziek Informatie voor deelname aan onderzoek: basisscholen De toekomst van muziek Geachte mevrouw/heer, Het muziekonderwijs in Nederland heeft sinds 2015 een impuls gekregen door het ministerie van Onderwijs,

Nadere informatie

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme?

Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Neurofeedback: een geschikte behandeling voor autisme? Mirjam Kouijzer, MSc Radboud Universiteit Nijmegen Het programma Controversiële behandelingen Wat is biofeedback? Mijn onderzoek naar de effecten

Nadere informatie

Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H.

Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening. Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Onderzoek naar het cluster 4 onderwijs: kinderen en hulpverlening Drs. R. Stoutjesdijk & Prof. Dr. E.M. Scholte M.m.v. drs. H. Leloux-Opmeer Voorwoord Inhoudsopgave Een tijd geleden hebben Stichting Horizon

Nadere informatie

Bachelor projecten 2013-2014 Start September

Bachelor projecten 2013-2014 Start September Bachelor projecten 2013-2014 Start September BACHELORPROJECTEN JEUGDHULPVERLENING LifeQuest onderzoek: Etnische minderheidspositie, psychosociale problematiek en ernstige gedragsproblemen onder Marokkaanse,

Nadere informatie

15/04/15. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Vandaag. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Overzicht Uitwerking & Verkenning Discussiepunten Eerste afspraken

15/04/15. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Vandaag. Wat Werkt Echt tegen Pesten? Overzicht Uitwerking & Verkenning Discussiepunten Eerste afspraken 15/04/15 Prof. dr. Bram Orobio de Castro Prof. dr. Toon Cillessen Prof. dr. Pol van Lier Prof. dr. Rene Veenstra Prof. dr. Maja Dekovic Prof. dr. Rutger Engels Prof. dr. Ron Scholte Prof. dr. Ernest Hodges

Nadere informatie

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review

Observationeel onderzoek Patiënt-controleonderzoek Cohortonderzoek Cross-sectioneel Systematisch review Zoekstrategie JGZ-richtlijn Taalontwikkeling Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken zijn deze eerst omgevormd tot PICO uitgangsvragen. Hierbij wordt achtereenvolgens het volgende

Nadere informatie

Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie?

Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie? Hulpverlening voor kinderen na partnergeweld: Wat werkt? Hoe? Voor wie? 7 november 2016 Mathilde Overbeek Yulius Academie / Vrije Universiteit Clasien de Schipper, Francien Lamers-Winkelman, Carlo Schuengel

Nadere informatie

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen

Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen SAMENVATTING Aandachtsklachten en aandachtsstoornissen worden geobserveerd in verschillende volwassen klinische populaties, waaronder ook de Aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD). Ook al wordt

Nadere informatie

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht

Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Samenvatting Proefschrift Fostering Monitoring and Regulation of Learning Mariëtte H. van Loon, Universiteit Maastricht Dit proefschrift beschrijft onderzoek naar metacognitieve vaardigheden van leerlingen

Nadere informatie

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5

hoofdstuk 3 hoofdstuk 4 Hoofdstuk 5 Samenvatting Een vroeggeboorte heeft een grote impact op het kind en zijn ouders, zelfs na de opname op de neonatologieafdeling. Te vroeg geboren kinderen laten meer gedragsproblemen zien dan op tijd geboren

Nadere informatie

Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP. Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen

Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP. Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen Psycho sociale gevolgen bij kinderen met CP Susanne Sluijter Orthopedagoog Mytylschool De Trappenberg Mytylschool Behandelteam Merem Huizen Ontwikkelingsfasen bij kinderen. 3 Basisbehoeften van kinderen.

Nadere informatie

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld)

Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Executieve functies in vogelvlucht (met autisme als voorbeeld) Hilde M. Geurts Universiteit van Amsterdam Dr. Leo Kannerhuis Boodschap 1. Bij mensen met verschillende diagnoses zien we meer EF problemen

Nadere informatie

Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek

Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek Graduate School of Child Development and Education Welkom bij de mastervoorlichting van Orthopedagogiek mastertraject in de Pedagogische wetenschappen Orthopedagogiek Prof. dr. S. Bögels Prof. dr. P.F.

Nadere informatie

GGZ aanpak huiselijk geweld

GGZ aanpak huiselijk geweld GGZ aanpak huiselijk geweld Wat is er nodig en wat helpt Jeannette van Borren Mei 2011 Film moeder en zoon van Putten Voorkomen van problemen is beter en goedkoper dan genezen Preventieve GGZ interventies

Nadere informatie

Inhoudsopgave Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd.

Inhoudsopgave Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. Validatie van het EHF meetinstrument tijdens de Jonge Volwassenheid en meer specifiek in relatie tot ADHD Validation of the EHF assessment instrument during Emerging Adulthood, and more specific in relation

Nadere informatie

Meedoen met de Monitor

Meedoen met de Monitor Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden

Nadere informatie

Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS

Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS Training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS ADOS-training Karakter organiseert een training in het gebruik, de scoring en interpretatie van de ADOS. Wat is ADOS? Het Autisme Diagnostisch

Nadere informatie

Leerproblemen. Specialisatie Bachelorproject (nr):

Leerproblemen. Specialisatie Bachelorproject (nr): Leerproblemen BP01 Titel bachelorproject: Kleuter-praat met Prentenboeken Ontluikende Geletterdheid en Executieve Functies Probleemstelling: Welke vaardigheden binnen de ontluikende geletterdheid kunnen

Nadere informatie

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor.

Comparison: Kinderen zonder deze risicofactor. Zoekstrategieën JGZ-richtlijn Taalontwikkeling oekstrategie Om de uitgangsvragen op een gestructureerde manier uit te werken tot beantwoordbare vragen zijn deze eerst omgewerkt tot PICO uitgangsvragen.

Nadere informatie

waardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening.

waardoor een beroerte kan worden gezien als een chronische aandoening. amenvatting Elk jaar krijgen in Nederland zo n 45.000 mensen een beroerte, ook wel CVA (Cerebro Vasculair Accident) genoemd. Ongeveer 60% van hen keert na opname in het ziekenhuis of revalidatiecentrum

Nadere informatie

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen

Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom. Nathalie Vanderbruggen Psychologische problemen bij volwassenen met Klinefeltersyndroom Nathalie Vanderbruggen Psychoneurologisch functioneren in KS ( Verri et al. 2010) Cognitief functioneren: Psychopathologische kwetsbaarheid:

Nadere informatie

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE?

WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? WERKT DE WEBCARE INTERVENTIE? Onderwerp: Hoe lees ik een wetenschappelijk artikel? Marjolein Snaterse, docent/onderzoeker Faculteit Gezondheid, Hogeschool van Amsterdam TOCH MAAR WEER: EVIDENCE BASED PRACTICE

Nadere informatie

Nederlandse Samenvatting

Nederlandse Samenvatting Nederlandse Samenvatting De adolescentie is lang beschouwd als een periode met veelvuldige en extreme stemmingswisselingen, waarin jongeren moeten leren om grip te krijgen op hun emoties. Ondanks het feit

Nadere informatie

Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel)

Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel) Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel) Presentatie ORD Carla Geveke: c.h.geveke@pl.hanze.nl Lectoraat Curious Minds Hanzehogeschool

Nadere informatie

Samenvatting. Summary in Dutch

Samenvatting. Summary in Dutch 6 Samenvatting Summary in Dutch 112 Samenvatting Emotionele en sociale processen bij pesten, gepest worden en verdedigen Pesten op school is een wereldwijd probleem met negatieve korte- en langetermijngevolgen

Nadere informatie

On Mindfulness and Autism A. Ridderinkhof

On Mindfulness and Autism A. Ridderinkhof On Mindfulness and Autism A. Ridderinkhof Over Mindfulness en Autisme Kinderen met autismespectrumstoornis (ASS) worden gekenmerkt door problemen in de sociale communicatie en interactie, evenals repetitieve,

Nadere informatie

Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015

Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling. Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 Ondersteuningaanbod voor peuters met problemen in de ontwikkeling Lex Wijnroks (UU) 22 juni 2015 1 Individuele ondersteuning voor peuters en hun pedagogisch medewerkers op peutercentra en speelleergroepen

Nadere informatie

Consortium Effectieve Behandeling Gedragsproblemen LVG in het kader van het ZonMw-programma Onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking.

Consortium Effectieve Behandeling Gedragsproblemen LVG in het kader van het ZonMw-programma Onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking. Begeleiders in Beeld Consortium Effectieve Behandeling Gedragsproblemen LVG in het kader van het ZonMw-programma Onderzoek voor mensen met een verstandelijke beperking. Inleiding Begeleiders van mensen

Nadere informatie

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen

Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Verstandelijke Beperking en Psychiatrie; praktijk richtlijnen Congres Focus op Onderzoek, 22 juni 2015 Gerda de Kuijper, AVG/senior senior onderzoeker CVBP/UMCG Dederieke Festen AVG/senior onderzoeker

Nadere informatie

Aantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda

Aantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda Aantrekkelijke interventies: Gaming voor mentale gezondheid (2) Marlou Poppelaars, promovenda Waarom video games? Nadelen van huidige interventies Effectiviteit Toegankelijkheid Stigmatisering Didactische

Nadere informatie

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date:

Cover Page. Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning in childhood Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/47848 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Netten, Anouk Title: The link between hearing loss, language, and social functioning

Nadere informatie

Begeleiding bij overstap van basisschool naar middelbaar onderwijs voor leerlingen met moeite met sociale interactie en flexibiliteit

Begeleiding bij overstap van basisschool naar middelbaar onderwijs voor leerlingen met moeite met sociale interactie en flexibiliteit Begeleiding bij overstap van basisschool naar middelbaar onderwijs voor leerlingen met moeite met sociale interactie en flexibiliteit Even voorstellen: Iris Tjaarda Esther Höhle Chris Kuiper Promovenda

Nadere informatie

A nimal A ssisted T herapy

A nimal A ssisted T herapy C l i ë n t i n f o r m a t i e A nimal A ssisted T herapy b i j o n d e r z o e k s p r o j e c t bij volwassenen met een autismespectrumstoornis bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Cliënteninformatie

Nadere informatie

rapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen.

rapporteerden. Er werden geen verschillen gevonden in schoolprestaties, spijbelgedrag en middelengebruik tussen de verschillende groepen. Samenvatting Samenvatting Depressie en angst zijn de meest voorkomende psychische stoornissen in de adolescentie met een enorme impact op het individu. Veel adolescenten rapporteren depressieve en angst

Nadere informatie

Promotie onderzoek. Preventieve aanpak van ernstige leesproblemen. Haytske Zijlstra

Promotie onderzoek. Preventieve aanpak van ernstige leesproblemen. Haytske Zijlstra Promotie onderzoek Preventieve aanpak van ernstige leesproblemen Haytske Zijlstra Leren lezen Echter.het leren lezen is niet voor alle kinderen zo leuk en vanzelfsprekend Het probleem Grote individuele

Nadere informatie

Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit

Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit Keeping Youth in Play: the Effects of Sports-Based Interventions in the Prevention of Juvenile Delinquency A. Spruit Dutch summary De financiële en maatschappelijke kosten van jeugdcriminaliteit zijn

Nadere informatie

Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel)

Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel) Leerlingen met autisme effectief ondersteunen bij sociale interactie in de klas (thematisch overzichtsartikel) Presentatie conferentie Jeugd in Onderzoek Carla Geveke: c.h.geveke@pl.hanze.nl Leerlingen

Nadere informatie

Betekenis van vaderschap

Betekenis van vaderschap Betekenis van vaderschap Conferentie vader-empowerment G.O.Helberg Kinder-en Jeugdpsychiater Materiaal ontleed aan onderzoek: Prof. dr. Louis Tavecchio Afdeling POWL, Universiteit van Amsterdam Een paar

Nadere informatie

Cognitieve gedragstherapie bij autisme

Cognitieve gedragstherapie bij autisme Cognitieve gedragstherapie bij autisme Caroline Schuurman, gz-psycholoog Centrum Autisme Rivierduinen Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van autisme bij volwassenen Utrecht, 14 juni 2011 CGT bij autisme

Nadere informatie

Informatie voor ouders. Mindfulness voor kinderen met ADHD en mindful ouderschap

Informatie voor ouders. Mindfulness voor kinderen met ADHD en mindful ouderschap Informatie voor ouders Mindfulness voor kinderen met ADHD en mindful ouderschap Waarom deze informatie? Er wordt onderzoek gedaan naar een nieuwe behandeling (MYmind mindfulness training) voor kinderen

Nadere informatie

Masterproject Leerproblemen Mw. Dr. M.J. van Dijken Projectnr.:

Masterproject Leerproblemen Mw. Dr. M.J. van Dijken Projectnr.: Masterproject Leerproblemen Docent: Mw. Dr. M.J. van Dijken Projectnr.: L18 Startdatum Half november 2011 Titel masterproject: Prentenboeken voor kleuters op het smartboard Theoretisch kader: Voorlezen

Nadere informatie

Positieve Psychologie Interventies

Positieve Psychologie Interventies Positieve Psychologie Interventies PPI bij patiënten met bipolaire stoornis in de euthyme fase Melissa Chrispijn AIOS psychiatrie KenBiS Klinisch Wetenschappelijke Vergadering 16 december 2016 Inhoud Achtergrond

Nadere informatie

Samenvatting (Dutch summary)

Samenvatting (Dutch summary) Parenting Support in Community Settings: Parental needs and effectiveness of the Home-Start program J.J. Asscher Samenvatting (Dutch summary) Ouders spelen een belangrijke rol in de ontwikkeling van kinderen.

Nadere informatie

Kenniskring Entree van zorg

Kenniskring Entree van zorg Kenniskring Entree van zorg Aansluiting problematiek en hulp: rol van de context 12 november 2015 Het programma Psychosociale hulp voor kinderen en jongeren: welke problemen zien we waar terug? Marieke

Nadere informatie

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers

Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Jong geleerd. Beatrijs Brand en Saskia Snikkers Programma Kennismaken Presentatie Jong geleerd Warming-up Pauze Praktische oefening Afsluiting Jong geleerd over het belang van actieve stimulering van ontluikende

Nadere informatie

Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie

Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Neurocognitief functioneren bij electroconvulsietherapie Het belangrijkste doel van dit proefschrift was het bestuderen van de aard en de mate van veranderingen op meerdere domeinen van het neurocognitief

Nadere informatie

samenvatting Opzet van het onderzoek

samenvatting Opzet van het onderzoek 167 Angst en depressie komen vaak voor bij kinderen. Angst en depressie beïnvloeden niet alleen het huidige welbevinden van kinderen, maar kunnen ook een negatieve invloed hebben op hun verdere leven.

Nadere informatie

HOOFDSTUK 1: INLEIDING

HOOFDSTUK 1: INLEIDING 168 Samenvatting 169 HOOFDSTUK 1: INLEIDING Bij circa 13.5% van de ouderen komen depressieve klachten voor. Met de term depressieve klachten worden klachten bedoeld die klinisch relevant zijn, maar niet

Nadere informatie

Samenvatting (Summary in Dutch)

Samenvatting (Summary in Dutch) Samenvatting (Summary in Dutch) * 132 Baby s die te vroeg geboren worden (bij een zwangerschapsduur korter dan 37 weken) hebben een verhoogd risico op zowel ernstige ontwikkelingproblemen (zoals mentale

Nadere informatie

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten?

Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Beïnvloedt Gentle Teaching Vaardigheden van Begeleiders en Companionship en Angst bij Verstandelijk Beperkte Cliënten? Does Gentle Teaching have Effect on Skills of Caregivers and Companionship and Anxiety

Nadere informatie

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP

het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP het neuropsychologisch denkkader binnen een schoolsetting Claudia König Klinisch psycholoog, RCKJP 15-03-2013 Inhoud Het neuropsychologisch denkkader De schoolsetting Ter ondersteuning bij het kind met

Nadere informatie

nederlandse samenvatting Dutch summary

nederlandse samenvatting Dutch summary Dutch summary 211 dutch summary De onderzoeken beschreven in dit proefschrift zijn onderdeel van een grootschalig onderzoek naar individuele verschillen in algemene cognitieve vaardigheden. Algemene cognitieve

Nadere informatie

Jij bent okay! Een competentietraining voor jongeren met LVB en hun ouders met psychische en/of verslavingsproblemen

Jij bent okay! Een competentietraining voor jongeren met LVB en hun ouders met psychische en/of verslavingsproblemen Jij bent okay! Een competentietraining voor jongeren met LVB en hun ouders met psychische en/of verslavingsproblemen Ivon Riemersma Junior onderzoeker/gedragswetenschapper Research & Development/Jan Pieter

Nadere informatie

Coach voor leren en ontwikkeling

Coach voor leren en ontwikkeling Specialisatie Coach voor leren en ontwikkeling MSc Education and Child Studies Faculteit der Sociale Wetenschappen Universiteit Leiden. Universiteit om te ontdekken. Coach voor leren en ontwikkeling MSc

Nadere informatie

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink

Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie. Anja Huizink Individuele gevoeligheid voor riskant middelengebruik in de adolescentie Anja Huizink Adolescentie = grenzen verkennen Op zoek naar prikkels Brein in ontwikkeling Nucleus accumbens (basale ganglia): -

Nadere informatie

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić

Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić Red cheeks, sweaty palms, and coy-smiles: The role of emotional and sociocognitive disturbances in child social anxiety M. Nikolić Rode wangen, zweethanden en coy-smiles: De rol van emotionele en socio-cognitieve

Nadere informatie

GENDER, COMORBIDITY & AUTISM Inleiding INHOUD Opzet en Bevindingen per onderzoek Algemene Discussie Aanbevelingen Patricia J.M. van Wijngaarden-Cremers Classifications & Gender Patient cohort 2004 Clusters

Nadere informatie

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting

Inleiding. Familiale kwetsbaarheid en geslacht. Samenvatting Inleiding Depressie en angst zijn veel voorkomende psychische stoornissen. Het ontstaan van deze stoornissen is gerelateerd aan een breed scala van risicofactoren, zoals genetische kwetsbaarheid, neurofysiologisch

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Het is een uitdaging om ouderen te identificeren die baat kunnen hebben bij een interventie gericht op de preventie van beperkingen in het dagelijks leven op het moment dat dergelijke

Nadere informatie

Cover Page. The handle holds various files of this Leiden University dissertation.

Cover Page. The handle   holds various files of this Leiden University dissertation. Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/22735 holds various files of this Leiden University dissertation. Author: Yeniad Malkamak, Nihal Title: Self-regulation in ethnic minority children : associations

Nadere informatie

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of

Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van. The explanation of the physical activity of elderly by determinants of Verklaring van het beweeggedrag van ouderen door determinanten van het I-change Model The explanation of the physical activity of elderly by determinants of the I-change Model Hilbrand Kuit Eerste begeleider:

Nadere informatie

Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen:

Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen: Cognitieve flexibiliteitstaken bij autismespectrumstoornissen: Kritische bespreking en klinische implicaties Lien Van Eylen VCKJPP 22 september 2011 Overzicht Neuropsychologische taken o Betrouwbaarheid

Nadere informatie

Nieuwsbrief voor ouders. Universiteit van Amsterdam. De sociale ontwikkeling van kinderen. Amsterdam, april 2012, jaargang 5, nr.

Nieuwsbrief voor ouders. Universiteit van Amsterdam. De sociale ontwikkeling van kinderen. Amsterdam, april 2012, jaargang 5, nr. Nieuwsbrief voor ouders De sociale ontwikkeling van kinderen Universiteit van Amsterdam Amsterdam, april 2012, jaargang 5, nr. 1 Beste ouder, Door middel van deze nieuwsbrief willen wij u op de hoogte

Nadere informatie

Meedoen met de Monitor

Meedoen met de Monitor Meedoen met de Monitor met de Bibliotheek Een school die deelneemt aan de Monitor de Bibliotheek op school (Monitor dbos) wil doelgericht samenwerken met de Bibliotheek om de taalontwikkeling en de informatievaardigheden

Nadere informatie

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A.

Bent u gemotiveerd? L.E.J. Gerretsen Studentnummer: Eerste begeleider: prof. dr. L. Lechner Tweede begeleider: Dr. A. Bent u gemotiveerd? Een Experimenteel Onderzoek naar de Invloed van een op het Transtheoretisch Model Gebaseerde Interventie op de Compliance bij de Fysiotherapeutische Behandeling van Psychiatrische Patiënten

Nadere informatie