Blendle Regelmaat De weg naar de top JOHN VOLKERS uur

Transcriptie

1 Regelmaat De weg naar de top Marrit Steenbergen een dag uit het leven van zwemster Veel trainen, goed eten en slapen. 'Verder heb ik echt geen geheim hoor', zegt Marrit Steenbergen, amper 16 jaar. Ze is Neerlands' jongste deelnemer. JOHN VOLKERS uur Het is kwart over vier, zelfs in de zomer nog een donker tijdstip. Marrit Steenbergen draait zich nog een keer om in haar bed, thuis in Oosterwolde. Ze traint niet meer bij DZ & PC, bij coach Michiel Riemslag. Dan was het kwart over vier opstaan. Vijf over half 5 in de auto bij vader Jaap. Van Oosterwolde naar Drachten met de Volkswagen. Om 5 uur in het bad, warming-up en dan banen trekken. Dat leken barre tijden, maar ze was piepjong en niet anders gewend. Zwembaden als De Welle in Drachten gaan vroeg open voor wedstrijdzwemmers. Het is een oud-nederlands verschijnsel. Om 9 uur moeten de recreanten de ruimte krijgen. Marrit Steenbergen weet: je moet er iets voor over hebben om in het uiterst competitieve zwemmen de top te bereiken.

2 Dat is haar gelukt, weet ze tegenwoordig. Althans, het is haar voorlopig gelukt: vorig jaar werd ze Europees juniorenkampioen in Bakoe op de 100 meter vrije slag in een internationale toptijd (53,97). Ze won in Azerbeidzjan bij de Europese Spelen nog eens vier zilveren medailles, dezelfde kleur waarmee ze omhangen werd bij het WK van Kazan voor senioren toen ze deel uitmaakte van de Nederlandse estafetteploeg op de 4 x 100 meter vrije slag. Het jaar 2015 was om in te lijsten. Ze was 15, piepjong, maar ook weer niet zo krankzinnig jong. Ze vertelt over de WK in Kazan. Zij was dan wel de jongste van de Nederlandse ploeg, maar er lag die week ook een meisje van 10 in het water: Alzain Tarq uit Bahrein. De basisscholier zwom de 50 meter vlinderslag in 41,13 - liefst 16 seconden langzamer dan de snelste in de ochtend en werd daarna bestormd door de media. Hoe kon een meisje van die leeftijd op dit toernooi zijn? Steenbergen had het hoofdschuddend aangezien. De wereldzwembond FINA verklaarde geen leeftijdsregel te hanteren. Die is er wel voor de Olympische Spelen. In Londen, vier jaar geleden, werden twee 15-jarigen, Ruta Meilutyte uit Litouwen en Katie Ledecky uit de Verenigde Staten, olympisch kampioen. In Rio is Marrit Steenbergen 16 jaar. Ze werd geboren in 2000, het jaar dat Inge de Bruijn en Pieter van den Hoogenband het Nederlandse zwemmen naar het hoogste olympische niveau tilden. 'Ik ken de namen', zegt Steenbergen, 'maar van hun races weet ik niet veel.' Dat De Bruijn naar de Verenigde Staten vertrok om echt goed te worden, ze heeft er geen weet van. Zij kent

3 Drachten, het bad met het karakteristieke lage plafond, waar de wereldpers in 2000 de ogen uitkeek. Ze kwamen naar Inge kijken. L'Equipe schreef een reportage vol verwondering uur De wekker gaat. Marrit Steenbergen staat meteen naast haar bed. Ze is er vroeg ingegaan de vorige dag. Half negen is het meestal bedtijd. Dat ze haar negen trainingen per week plus de vele trainingskampen en wedstrijden zo goed doorstaat, heeft te maken met haar rustpatroon. 'Ik houd het vol, omdat ik heel veel slaap. Ik slaap zo veel zodat ik uitgerust blijf. Verder heb ik echt geen geheim hoor. Het is goed eten en goed slapen.' Een zwemster die op de vroege ochtend 5 trainingskilometers maakt, zal wel veel eten. De Friezin tempert die veronderstelling. 'Ik eet niet bijzonder veel, ook niet bij het ontbijt. Een bakje yoghurt met cornflakes en een cracker met jam. Veel meer krijg ik er niet in. Na de ochtendtraining neem ik wel meteen wat kwark.' Het is haar eigen receptuur. Zoals ze in de auto ook nog wel eens een boterham naar binnenwerkt. Ze wordt niet door een voedingsdeskundige begeleid. Met een volle maag zwemmen is niet fijn. Als ze honger krijgt bij de training, pakt ze haar bidon met ranja. Ja, er staat een sponsor op, Herbalife. Maar ze gebruikt die producten helemaal niet. Als het al is om af te vallen voor volwassenen, dan kan zij er wel afblijven uur In de auto bij vader Jaap, die zich zoals een echte topsportouder betaamt terughoudend opstelt bij de

4 begeleiding van zijn dochter. Hij was tot voor kort voorzitter van de zwemcommissie bij DZ & PC. Hij rijdt haar naar het regionaal training centrum Drachten, naar Frank Bosma, een getalenteerde jonge coach die nu drie jaar met Marrit werkt. Moeder Cathy Steenbergen, oud-zwemster onder de naam Bonnema, is ook actief bij DZ & PC. Zij doet van alles, van wedstrijdsecretariaat tot broodjes smeren. De twee zijn geen types om zich overal tegenaan te bemoeien. Ze hebben een deel van die verantwoordelijkheid afgestaan aan het managementbureau House of Sports dat toppers als Sven Kramer, Dafne Schippers en Ranomi Kromowidjojo begeleidt. Dat gaat over de agenda van Marrit Steenbergen. Dille Rikkert, jonge vent die het vak leert van de ervaren Ralph van Baasbank, is er voor Steenbergen. Hij is beschermend. Een hele dag Marrit volgen, dat lijkt hem niet zo'n goed idee. Halve dag, maar dan niet op school. 'Ze hebben ons benaderd na Bakoe', vertelt Steenbergen. 'Ik dacht: dat hoeft toch niet. Ik ben 15. Ik heb dat niet nodig. Mijn ouders kunnen dat prima. En zo veel is het niet. Maar uiteindelijk was het best wel veel. En wij wilden niet altijd nee zeggen. Als ik zoiets zeg, ik ben net 16, dan denken ze: zo, die doet uit de hoogte.' uur De training begint. Het is 50 meter heen, 50 meter terug. Ze telt geen tegels. Marrit Steenbergen kijkt bij een rustige training om zich heen en denkt na over haar dag. Bij hard trainen is ze bezig met haar opdrachten. Het is techniek inslijpen.

5 'Tempo en netjes', zegt ze dan tegen zichzelf. Er bestaan mp3-spelertjes voor zwemmers. Die kun je op het elastiek van de zwembril plaatsen met een oordopje erbij. Het water suist erlangs. Ze zegt er niet veel in te zien. Het trainen in De Welle is in zekere zin apart. Het bad is 50 meter lang, olympische afmeting, maar de diepte is verre van ideaal. Op 2.30 meter diepte is het makkelijk een rolkeerpunt te maken. Aan de andere kant van het bad, met maar 1.20 meter ruimte, is dat lastiger. Ze zegt er geen last van te hebben. Kwestie van gewenning. Soms gaat ze iets te diep na de afzet tegen de muur en voelt ze de bodem. Dan voelt ze even iets hards aan haar rug. Met haar lenigheid lost ze dat probleem moeiteloos op. Op de training is Steenbergen een geduldige pupil. Ze werkt in alle rust haar programma af. Meestal vijf kilometer per sessie. Technische aanwijzingen verwerkt ze in eigen tempo. 'Je moet eerst een vaste techniek eruit slijten voor de nieuwe echt zijn plaats krijgt', zegt ze uur Einde van de ochtendtraining. Het is douchen, lang douchen. Het warme water verkwikt. Marrit en haar teamgenoten van RTC Drachten verzamelen zich in de kamer van coach Frank Bosma. Ze hebben zich al verkleed, soms gebeurt dat nog in dezelfde kamer. De meesten hebben hun normale kleding in stapels op stoelen gelegd. Er zijn laptops, schooltassen en koffiekopjes. Het is jong volk, niemand van de zwemmers drinkt koffie. Dat is voor de trainers en ouders die komen kijken. Dat is

6 Nederlands zwemmen. Iedereen kan aan de rand van het bad komen kijken. Ze heeft een trainingsmaatje, Pien 's Gravenzande. Samen zijn ze naar de EYOF in Utrecht geweest, de Europese Olympische Spelen voor junioren. Dat was in Ze kenden elkaar niet, maar werden goede vriendinnen. Pien is vorig jaar uit Rotterdam naar Drachten gekomen. Ze zit nu ook in Heerenveen op school. Ze had de keuze uit Amsterdam, Eindhoven en Drachten uur Het busje staat voor. De groep zwemmers van RTC Drachten wordt naar Heerenveen gebracht, naar de LOOT-school van Sevenwolden. Daar zijn de bekende sportklassen, zoals Nederland die sinds een aantal jaren kent. In Heerenveen heet dat het Talent College van het CTO, het Centrum voor Topsport en Onderwijs. Marrit Steenbergen doet vwo, de laatste twee jaar doet ze in drie jaar. Het is vier hele vakken, plus vier halve vakken per jaar. Geen klassikaal onderwijs. Iedere leerling werkt zijn eigen programma af. 'Eenmaal per week komt er een leraar langs, voor elk vak een. Als je dan iets niet snapt, heb je de kans om uitleg te vragen.' Zo'n sportklas in Friesland bestaat uit zwemmers, judoka's, schaatsers en turners. De jongeren snappen elkaar. Ze hebben allemaal hun droom en hun weg daarnaartoe. Niet dat ze elkaar daar gek over praten. 'Op school gaat het nooit over sport. Ik was in januari drie weken voor een trainingskamp naar Thailand. Het is alsof je niet bent weggeweest als je terug bent op school. De sfeer is ontspannen.'

7 Huiswerk maken doet ze op school. Ze is altijd helemaal 'bij'. Vrij hebben, zoals in het weekeinde, is dan ook echt vrij. Dan kan ze Netflix kijken als er geen wedstrijden zijn. Languit thuis op de bank hangen en met vriendinnen zitten. Uitgaan doet ze niet. Ze hoort wel wat leeftijdgenoten op dat gebied presteren, maar het sportleven heeft ook zijn bekoringen, vindt ze uur Er is al geluncht op school en trainer Frank Bosma die toch een afspraak had in Heerenveen, pikt haar op. Ze is weer vroeg terug in De Welle. Je zou haar een rustbankje toewensen om wat extra slaap te pakken. Maar die bank is er niet. En rust heeft de zwemster genoeg, door haar uitgekiende leefwijze uur Er staat landoefening (trainen in lenigheid) op het programma. Het is een vorm die soms onder leiding staat van Jan Herber, de fysiotherapeut van de Nederlandse zwemploeg. Het kan ook krachttraining bij ijsstadion Thialf zijn. Het spierstelsel van Steenbergen is dat van een lange vrouw. Er werd in het verleden gevreesd dat ze langer dan 1,90 meter zou worden, vertelt moeder Cathy. Dat er groeiremmers aan te pas zouden moeten komen. Het hoefde niet. Marrit: 'Ik ben uitgegroeid, in ben 1,78, 1,79.' Haar spierstelsel is anders. Ze heeft een lichte vorm van scoliose waardoor haar rug niet helemaal recht is gegroeid. Ze is er erg mee bezig dat ze haar spieren goed gebruikt.'

8 Dus loop ik ook niet helemaal recht. Mijn linkerkant is meer ontwikkeld, boller dan de rechterkant. Ik doe alles over links, maar ik ben rechtshandig.' uur Nog eens twee uur te water voor de zwemtraining. De woensdagmiddag en donderdagochtend zijn vrije momenten, om een jong talent als Steenbergen niet voortijdig op te blazen. Bosma wordt als een getalenteerde coach gezien. Hij was mee naar Londen toen Marrit Steenbergen daar in mei Europees kampioen werd op de 4 x 100 vrij. Bosma - hij coacht nu vijf zwemmers - zal haar nog wel even in Friesland houden. De twee zijn nog niet uitgeleerd. De overstap naar Eindhoven, naar het Nationaal Trainingscentrum, heeft geen haast. Marrit Steenbergen, het al zo lang aangekondigde en geprezen talent met die uitzonderlijk hoge ligging in het water, heeft nog twee jaar vwo te gaan uur Vader Jaap is terug van zijn drukke baan, waarbij hij het noorden en oosten van Nederland doorcrost. Hij pikt zijn dochter op. Ze heeft nog geen Volkswagen van het NOC*NSF, te jong. Ook geen topsporterstipendium trouwens, ondanks haar A-status. Te jong, zegt ze. Onder de 18 krijg je die financiële ondersteuning niet. Er is slechts een onkostenvergoeding uur Ze is thuis in Oosterwolde na een werkdag van dertien uur. Het is aan tafel. Er is gewone, gezonde kost, door moeder Cathy klaargemaakt. Zo gaat dat in

9 topsportgezinnen. De ouders regelen, de kinderen presteren uur Naar bed. Veel slapen, dat is het simpele geheim van Marrit Steenbergen, waardoor ze als jongste Nederlandse deelnemer op de Olympische Spelen van Rio verschijnt. Regelmaat De weg naar de top