ADLO- project. Verantwoord gebruik van antibiotica in de Vlaamse melkveehouderij door communicatie, opleiding en begeleiding.

Transcriptie

1 ADLO- project Verantwoord gebruik van antibiotica in de Vlaamse melkveehouderij door communicatie, opleiding en begeleiding MCC- Vlaanderen Hagenbroeksesteenweg LIER Tel. 078/ vlaanderen.be Koen Lommelen Hoofd bedrijfsadvisering Karlien Supré Dierenarts- melkwinningsadviseur

2 Overzicht proefbedrijven Selectief droogzetten: bacteriologie droog versus kalf (Qua) ~ bacteriologisch negatieve kwartieren bij droogzetten 100% 90% 10,2% 2,3% 21,7% 80% 1,2% 70% 60% 50% 40% 87,5% 77,1% Minor- pathogene infec6e Major- pathogene infec6e Bacteriologisch nega6ef 30% 20% 10% 0% Droog met an6bio6ca Droog zonder an6bio6ca 2

3 Overzicht proefbedrijven Selectief droogzetten: celgetal MPR vroege lactatie (Cow) ,3 118, , ,3 Droog met an6bio6ca Droog zonder an6bio6ca Eerste MPR na aialven Gemiddeld celgetal 1ste 3 MPR's na aialven 3

4 Overzicht proefbedrijven Selectief droogzetten: klinische mastitis volgende lactatie 25,0% 20,0% 8,1% 7,9% 15,0% Latere lacta6e (> 100 d) Vroege lacta6e (< 100 d) 10,0% 14,2% 13,2% 5,0% 0,0% Droog met an6bio6ca Droog zonder an6bio6ca 4

5 Overzicht proefbedrijven Selectief droogzetten: invloed protocol Voorwaarde Protocol_1 15/09/ /01/2014 Protocol_2 1/02/ /09/2014 Protocol_3 1/10/ /03/2015 Klinische mastitis Afwezig in volledige lactatie Afwezig in volledige lactatie Afwezig in volledige lactatie Melkproductie < 15 kg < 15 kg < 15 kg Koeniveau Celgetal via MPR - - Volledig lactatie < cellen/ml Laatste 3 resultaten < cellen/ml (vaars) < cellen/ml (koe) Laatste 3 resultaten < cellen/ml (vaars) < cellen/ml (koe) Pathoproof PCR Niet uitgevoerd Geen major pathogene kiemen Uitgevoerd geen voorwaarde Kwartiernive au Celgetal < cellen/ml Aanvaardbaar Uitgevoerd - geen voorwaarde B0 Negatief Negatief Uitgevoerd - geen voorwaarde 5

6 Overzicht proefbedrijven Selectief droogzetten: invloed protocol 100% 10,2% 10,0% 90% 80% 31,8% 70% 60% 50% 40% 30% 89,8% 90,0% 68,2% Droog zonder an6bio6ca Droog met an6bio6ca 20% 10% 0% Protocol_1 Protocol_2 Protocol_3 Totaal 6

7 Overzicht proefbedrijven Selectief droogzetten: celgetal protocol_3 (Cow) 140,0 120,0 128,1 126,4 Celgetal (x 1000 cellen/ml) 100,0 80,0 60,0 40,0 65,4 70,4 Droog met an6bio6ca Droog zonder an6bio6ca 20,0 0,0 Eerste MPR na aialven Gemiddeld celgetal 1ste 3 MPR's na aialven 7

8 Overzicht proefbedrijven Besluit Verantwoord gebruik verminderd gebruik (maar meestal toch DDD) Selectief droogzetten kan, ook met soepeler protocol Invloed DDD Aantal koeien 70 Oorspronkelijke DDD/jaar 7,5 => Doseringen/jaar/bedrijf 525 Scenario 1 Aantal zonder AB droog 23 => Aantal doseringen/jaar minder 92 Nieuwe DDD/jaar 6,2 Scenario 2 % klinische mas66s 1/jaar 50 % klinische mas66s 2/jaar 30 => Aantal koeien minder behandeld 14 Gemiddelde duur IMM behandeling (d) 4 Gemiddelde duur IM behandeling (d) 3 => Aantal doseringen/jaar minder 98 Nieuwe DDD/jaar 6,1 Scenario 3 Combina6e 1 en 2 8 4,8

9 Selectief droogzetten in praktijk Hans De Schutter Thomas More 34 bedrijven bezocht (op basis van droogstandsenquête) In detail bekijken van Droogstandsmanagement Selectief droogzetten (voorwaarden + resultaten) Klinische mastitis (volledige lactatie) Celgetal (laatste 3/volledige lactatie) Vaars strenger dan koe (150 versus ) 9

10 Selectief droogzetten in praktijk Celgetal/klinische mastitis na a`kalven: niet beïnvloed door al/niet droogzetten met antibiotica Toegepaste voorwaarden: Bij vaarzen speelt celgetal bij droogzetten weinig rol Bij koeien is er verhoogd risico als celgetal bij droogzetten > => Koe strenger beoordelen dan vaars! Diercategorie Selec6ecriterium An6bio6ca bij droogze=en Vaarzen Koeien 3 laatste MPR- controles voor droogstand <150/000 cellen/ml 3 laatste MPR- controles voor droogstand <250/000 cellen/ml Ja Neen Ja Neen Geometrisch gemiddelde celgetal van eerste 3 resultaten na acalven cellen/ml cellen/ml cellen/ml cellen/ml 10

11 BR_003C Dossier: 15/01948 (1 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST BEPROEVINGSRAPPORT Dossier: 15/01948 DOSSIERGEGEVENS 15/01948 Verantwoordelijke : Dierenarts : Ander contact : Beslagnummer : Leveraarsnummer : Ordenummer : Aantal monsters : 9 Procedure : Cultuur (klinisch) Antibiogram : ja Monstername : 27/07/2015 Ontvangst monsters : 28/07/2015 Start onderzoek : 28/07/2015 Rapportering : 26/10/2015 Verantwoordelijke: Dierenarts: Ander contact: Facturatie : Bedrag (excl. 6 % BTW): 60,3 (inclusief 5 dossierkosten) Gericht aan : Tenzij anders aangegeven wordt dit bedrag vereffend via de melkgeldafrekening. Verantwoordelijke vrijgave Jean- Marie Van Crombrugge, Technisch verantwoordelijke Eindverantwoordelijke Luc De Meulemeester, Directeur Contact m.b.t. de resultaten Dr Karlien Supré, Dierenarts- melkwinningsadviseur ONDERZOEKSRESULTATEN Kiemdifferentiatie ( BM_017 ) Post Mail Fax o x o o x o Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

12 Dossier: 15/01948 (2 / 6) BR_003C Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Resultaten bekomen onder ISO accreditatie : Staphylococcus aureus, Staphylococcus hyicus, Staphylococcus species, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae, Polybacterieel. Identificatie Geïsoleerde kiem Celgetal 70 LV Escherichia coli Afwijkende structuur 81 RA Cultuur negatief cellen/ml 46 RA Streptococcus uberis cellen/ml 82 RV Streptococcus uberis cellen/ml 79 LV Cultuur negatief cellen/ml 23 RA Escherichia coli Afwijkende structuur 44 LV Escherichia coli Staphylococcus spp cellen/ml 46 RA - bis Streptococcus uberis cellen/ml 74 RV Cultuur negatief Afwijkende structuur Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

13 BR_003C Dossier: 15/01948 (3 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Antibiogrammen (niet onder accreditatie) Streptococcus uberis (82 RV) gevoelig intermediair resistent Ampicilline (B) Amoxycilline + Clavulaanzuur (B) Cefazoline (A) Cephalonium (A) Cefquinome (B/C*) Tetracycline (B) Rifaximine (B) Marbofloxacine (C) Sulfa- trimethoprim (A) Cefalexine+ Kanamycine (B) Naf + Pen + Streptomycine (B) Oxacilline (A) Neomycine (B) Lincomycine (B) Erythromycine (B) Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

14 BR_003C Dossier: 15/01948 (4 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be Escherichia coli (23 RA) ISO/IEC TEST gevoelig intermediair resistent Ampicilline (B) Amoxycilline + Clavulaanzuur (B) Cefazoline (A) Cephalonium (A) Cefquinome (B/C*) Neomycine (B) Colistine (B) Tetracycline (B) Marbofloxacine (C) Sulfa- trimethoprim (A) Cefalexine+ Kanamycine (B) Naf + Pen + Streptomycine (B) COMMENTAAR Algemeen Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

15 BR_003C Dossier: 15/01948 (5 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Cultuur negatief De onmogelijkheid om bacteriën te isoleren in geval van klinische mastitis kan verscheidene redenen hebben. - De bacterie is reeds uit het aangetaste kwartier verdwenen. Dit is mogelijk bij zeer acute infecties (vb. E. coli). - Indien het dier recent een antibioticabehandeling heeft ondergaan, kunnen er kiemgroeiremmende stoffen in de melk aanwezig zijn. Wacht dus zeker lang genoeg na een behandeling om melkmonsters te laten onderzoeken (14 dagen na einde behandeling)! Als alternatief voor een bacteriële cultuur kan een PCR- test aangevraagd worden, welke niet beïnvloed wordt door kiemgroeiremmende stoffen. - Bepaalde pathogenen zijn niet te kweken met het standaard bacteriologisch onderzoek en vereisen een specifieke procedure (vb. Mycoplasma). - Bepaalde pathogenen hebben de mogelijkheid zich te verschuilen in de cellen van de koe en zijn daardoor moeilijk terug te vinden in de melk. Escherichia coli Escherichia coli is vaak de oorzaak van acute, klinische mastitis met ernstige schade aan het uierweefsel. Koeien worden in deze gevallen ziek door de schadelijke stoffen die tijdens de infectie vrijgesteld worden. Zelfs als de algemene toestand van de koe verbetert, is er vaak geen volledig (functioneel) herstel van het aangetaste kwartier. Preventie is dus erg belangrijk. Escherichia coli is een typische omgevingsgebonden bacterie, dus een optimale huisvesting van lacterende en droogstaande koeien is cruciaal. Staphylococcus species (spp) en Staphylococcus hyicus Deze zogenaamde 'niet- aureus stafylokokken' zijn minor pathogenen. Ze kunnen het celgetal licht verhogen maar zijn slechts uitzonderlijk de oorzaak van klinische mastitis. Als deze bacteriën geïsoleerd worden uit ernstige klinische gevallen is er meestal een andere oorzaak, die met het onderzoek niet gevonden werd. Deze stafylokokken kunnen zowel in de omgeving als op de huid en in de uier van de koeien overleven. Behandeling is zelden noodzakelijk. Door afdoende preventiemaatregelen (vb. dippen na het melken met een joodhoudende dip, goede stalhygiëne,...) kunnen uierinfecties voorkomen worden. Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

16 BR_003C Dossier: 15/01948 (6 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Streptococcus uberis Deze bacterie is, in het kader van uiergezondheid, de belangrijkste uit de groep van esculine- positieve kokken. Het is een omgevingsgebonden pathogeen die geassocieerd wordt met suboptimale hygiëne van de stal (ligbedden, roosters,...). Streptococcus uberis kan zowel een celgetalverhoging als klinische mastitis veroorzaken. Ook voor celgetalverhoging is een behandeling tijdens de lactatie aangewezen. Resistentie tegenover bepaalde antibiotica komt vrij frequent voor bij S. uberis, daarom is preventie zeer belangrijk. De lettercode vermeld bij de verschillende geteste antibiotica op het antibiogram verwijzen naar de kleurcodes zoals bepaald door AMCRA, namelijk (A) geel, (B) oranje, (C) rood. Meer informatie over het bacteriologisch onderzoek en de kleurcodes vindt u op vlaanderen.be/uiergezondheid Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

17

18

19

20

21

22 BR_003C Dossier: 15/01948 (1 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST BEPROEVINGSRAPPORT Dossier: 15/01948 DOSSIERGEGEVENS 15/01948 Verantwoordelijke : Dierenarts : Ander contact : Beslagnummer : Leveraarsnummer : Ordenummer : Aantal monsters : 9 Procedure : Cultuur (klinisch) Antibiogram : ja Monstername : 27/07/2015 Ontvangst monsters : 28/07/2015 Start onderzoek : 28/07/2015 Rapportering : 26/10/2015 Verantwoordelijke: Dierenarts: Ander contact: Facturatie : Bedrag (excl. 6 % BTW): 60,3 (inclusief 5 dossierkosten) Gericht aan : Tenzij anders aangegeven wordt dit bedrag vereffend via de melkgeldafrekening. Verantwoordelijke vrijgave Jean- Marie Van Crombrugge, Technisch verantwoordelijke Eindverantwoordelijke Luc De Meulemeester, Directeur Contact m.b.t. de resultaten Dr Karlien Supré, Dierenarts- melkwinningsadviseur ONDERZOEKSRESULTATEN Kiemdifferentiatie ( BM_017 ) Post Mail Fax o x o o x o Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

23 Dossier: 15/01948 (2 / 6) BR_003C Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Resultaten bekomen onder ISO accreditatie : Staphylococcus aureus, Staphylococcus hyicus, Staphylococcus species, Streptococcus agalactiae, Streptococcus dysgalactiae, Polybacterieel. Identificatie Geïsoleerde kiem Celgetal 70 LV Escherichia coli Afwijkende structuur 81 RA Cultuur negatief cellen/ml 46 RA Streptococcus uberis cellen/ml 82 RV Streptococcus uberis cellen/ml 79 LV Cultuur negatief cellen/ml 23 RA Escherichia coli Afwijkende structuur 44 LV Escherichia coli Staphylococcus spp cellen/ml 46 RA - bis Streptococcus uberis cellen/ml 74 RV Cultuur negatief Afwijkende structuur Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

24 BR_003C Dossier: 15/01948 (3 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Antibiogrammen (niet onder accreditatie) Streptococcus uberis (82 RV) gevoelig intermediair resistent Ampicilline (B) Amoxycilline + Clavulaanzuur (B) Cefazoline (A) Cephalonium (A) Cefquinome (B/C*) Tetracycline (B) Rifaximine (B) Marbofloxacine (C) Sulfa- trimethoprim (A) Cefalexine+ Kanamycine (B) Naf + Pen + Streptomycine (B) Oxacilline (A) Neomycine (B) Lincomycine (B) Erythromycine (B) Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

25 BR_003C Dossier: 15/01948 (4 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be Escherichia coli (23 RA) ISO/IEC TEST gevoelig intermediair resistent Ampicilline (B) Amoxycilline + Clavulaanzuur (B) Cefazoline (A) Cephalonium (A) Cefquinome (B/C*) Neomycine (B) Colistine (B) Tetracycline (B) Marbofloxacine (C) Sulfa- trimethoprim (A) Cefalexine+ Kanamycine (B) Naf + Pen + Streptomycine (B) COMMENTAAR Algemeen Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

26 BR_003C Dossier: 15/01948 (5 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Cultuur negatief De onmogelijkheid om bacteriën te isoleren in geval van klinische mastitis kan verscheidene redenen hebben. - De bacterie is reeds uit het aangetaste kwartier verdwenen. Dit is mogelijk bij zeer acute infecties (vb. E. coli). - Indien het dier recent een antibioticabehandeling heeft ondergaan, kunnen er kiemgroeiremmende stoffen in de melk aanwezig zijn. Wacht dus zeker lang genoeg na een behandeling om melkmonsters te laten onderzoeken (14 dagen na einde behandeling)! Als alternatief voor een bacteriële cultuur kan een PCR- test aangevraagd worden, welke niet beïnvloed wordt door kiemgroeiremmende stoffen. - Bepaalde pathogenen zijn niet te kweken met het standaard bacteriologisch onderzoek en vereisen een specifieke procedure (vb. Mycoplasma). - Bepaalde pathogenen hebben de mogelijkheid zich te verschuilen in de cellen van de koe en zijn daardoor moeilijk terug te vinden in de melk. Escherichia coli Escherichia coli is vaak de oorzaak van acute, klinische mastitis met ernstige schade aan het uierweefsel. Koeien worden in deze gevallen ziek door de schadelijke stoffen die tijdens de infectie vrijgesteld worden. Zelfs als de algemene toestand van de koe verbetert, is er vaak geen volledig (functioneel) herstel van het aangetaste kwartier. Preventie is dus erg belangrijk. Escherichia coli is een typische omgevingsgebonden bacterie, dus een optimale huisvesting van lacterende en droogstaande koeien is cruciaal. Staphylococcus species (spp) en Staphylococcus hyicus Deze zogenaamde 'niet- aureus stafylokokken' zijn minor pathogenen. Ze kunnen het celgetal licht verhogen maar zijn slechts uitzonderlijk de oorzaak van klinische mastitis. Als deze bacteriën geïsoleerd worden uit ernstige klinische gevallen is er meestal een andere oorzaak, die met het onderzoek niet gevonden werd. Deze stafylokokken kunnen zowel in de omgeving als op de huid en in de uier van de koeien overleven. Behandeling is zelden noodzakelijk. Door afdoende preventiemaatregelen (vb. dippen na het melken met een joodhoudende dip, goede stalhygiëne,...) kunnen uierinfecties voorkomen worden. Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

27 BR_003C Dossier: 15/01948 (6 / 6) Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: info@mcc- vlaanderen.be ISO/IEC TEST Streptococcus uberis Deze bacterie is, in het kader van uiergezondheid, de belangrijkste uit de groep van esculine- positieve kokken. Het is een omgevingsgebonden pathogeen die geassocieerd wordt met suboptimale hygiëne van de stal (ligbedden, roosters,...). Streptococcus uberis kan zowel een celgetalverhoging als klinische mastitis veroorzaken. Ook voor celgetalverhoging is een behandeling tijdens de lactatie aangewezen. Resistentie tegenover bepaalde antibiotica komt vrij frequent voor bij S. uberis, daarom is preventie zeer belangrijk. De lettercode vermeld bij de verschillende geteste antibiotica op het antibiogram verwijzen naar de kleurcodes zoals bepaald door AMCRA, namelijk (A) geel, (B) oranje, (C) rood. Meer informatie over het bacteriologisch onderzoek en de kleurcodes vindt u op vlaanderen.be/uiergezondheid Dit beproevingsrapport mag niet gereproduceerd worden tenzij volledig en met goedkeuring van MCC- Vlaanderen. De meetonzekerheid is schritelijk opvraagbaar bij MCC. Dit onderzoek kadert in de samenwerking met DGZ- Vlaanderen.

28 Hagenbroeksesteenweg Lier Tel: 078/ Fax: 078/ e- mail: vlaanderen.be BEPROEVINGSRAPPORT - MELKONDERZOEK PATHOPROOF - UITGEBREIDE KIT - DOSSIERGEGEVENS Verantwoordelijke : Beslagnummer : Dierenarts : Ander contact : Ordenummer : Aantal monsters : 1 Aard monster : Subklinisch Tankmelk Monstername : 5/08/15 Ontvangst monsters : Start onderzoek : 6/08/15 Rapportering : 6/08/15 Facturatie : Verantwoordelijke: Dierenarts: Ander contact: Post/fax/ Post/fax/ Post/fax/ Bedrag (excl. 6 % BTW): 25 5 korting per analyse werd u aangeboden door MSD Animal Health Gericht aan : Veehouder Tenzij anders aangegeven wordt dit bedrag vereffend via de melkgeldafrekening. Verantwoordelijke labo : Karlien Supré, dierenarts- melkwinningsadviseur ONDERZOEKSRESULTATEN Identificatie staal Bacteriële bevinding 1 Hoeveelheid 2 Proportie Ct- waarde 3 Celgetal Opmerking Tankmelk 5/08/2015 E. coli + 35,9 NVT Staphylococcus spp. + 34,3 Staphylococcus aureus + 35,6 Streptococcus uberis + 29,5 Gisten + 36,5 Mycoplasma negatief - COMMENTAAR 1 Geteste bacteriën, naast ß- lactamase gen: Staphylococcus aureus, Staphylococcus spp, Streptococcus uberis, Strep. dysgalactiae, Strep. agalactiae, Enterococcus spp, Escherichia coli, Klebsiella spp, Serratia marcescens, Corynebacterium bovis, Arcanobacterium pyogenes, Mycoplasma bovis, Mycoplasma spp, gisten, Prototheca spp.

29 Escherichia coli, Klebsiella spp, Serratia marcescens, Corynebacterium bovis, Arcanobacterium pyogenes, Mycoplasma bovis, Mycoplasma spp, gisten, Prototheca spp. 2 Semi- kwantitatief (+, DNA in lage hoeveelheid aanwezig; ++, DNA in matige hoeveelheid aanwezig; +++, DNA in hoge mate aanwezig). 3 Lage Ct- waarde betekent hoge aanwezigheid. Voor meer informatie over dit onderzoek kan u terecht bij Dr. Karlien Supré Tel.: 078/ Karlien.Supre@mcc- vlaanderen.be

30

31