Nieuwsbrief van Acerta Kinderbijslagfonds 47ste jaargang nr. 1 maart In dit nummer

Transcriptie

1 Allocatief Nieuwsbrief van Acerta Kinderbijslagfonds 47ste jaargang nr. 1 maart 2003 Trimestriële uitgave Afgiftekantoor Antwerpen X In dit nummer Kinderen met een handicap: verhoogde bijslag naar nieuw model (2) Kinderbijslag voor pleegkinderen: meer of minder? Het ultieme vangnet: gewaarborgde gezinsbijslag Kinderbijslagfonds

2 Allocatief maart 2003 INTRO Naar goede gewoonte werd het politiek jaareinde opgevrolijkt met een hele reeks vernieuwingen op sociaal vlak en feestelijk verpakt in een Programmawet. De regering zelf heeft het hier over een zuurstofwet. Vrij cryptische omschrijving, dunkt ons, want in geen geval iets om in één adem door te nemen. En bovendien helemaal op de valreep, want publicatie op 31 december. Ook de kinderbijslagmaterie kwam hierbij aan haar trekken: meteen goed voor de hoofdbrok van dit nummer. Meest innoverend is de benadering van de bijkomende bijslag voor gehandicapte kinderen. Vorige keer konden we de lezer een eerste kennismaking aanbieden, nu beschikken wij al over concretere gegevens. Kinderen geplaatst in een pleeggezin en onthaalouders met hun nieuw sociaal statuut laten ons evenmin onberoerd. En verder leken enkele verfijningen binnen het stelsel van Gewaarborgde Gezinsbijslag ons een voldoende basis om het geheel eens samengevat in kaart te brengen. Kinderen met een handicap: verhoogde bijslag naar nieuw model (2) De gewijzigde regeling voor kinderen met een handicap geboren na 1 januari 1996 (jawel, dus vanaf 2 januari!!) heeft al heel wat inkt doen vloeien. Een uitvoerig perscampagne eind november, het basisconcept opgenomen in de Programmawet eind december en recent een uitvoeringsbesluit dat excelleert in complexiteit. Dit alles ter invulling van het nieuw beoordelingsmechanisme dat niet uitsluitend puur medische gegevens laat determineren, maar ook de gevolgen ervan naar participatie van het kind zelf en zijn familiale omgeving incalculeert. Kon de lezer met deze nieuwe benadering al kennismaken in ons vorig nummer, dan lichten we nu graag de aanvraagprocedure, de criteria en de overgangsmaatregelen toe. Aanvraagprocedure De nieuwe regeling geldt enkel maar voor aanvragen ingediend vanaf 1 april 2003 en dit bij middel van nieuwe aanvraagformulieren. Aanvragen ingediend voor 1 april moeten opnieuw worden gedaan, zoniet blijft de vroegere (drie schalen)regeling gelden. Bedoeling is dat de gegadigden deze documenten nadien meteen naar het Minis- 2

3 verplaatsing voor medisch toezicht en behandeling aanpassing van leefmilieu en leefwijze Het eindresultaat van de vaststelling van de gevolgen van de aandoening wordt bekomen door totalisatie van de punten (maximaal 36). Op basis daarvan wordt een zesvoudig gedifferentieerde bijkomende maandelijkse bijslag toegekend: terie doorsturen (Zwarte Lievevrouwstraat 3c 1000 Brussel) zonder het tot nu nog gebruikelijk ommetje terug richting kinderbijslagfonds. Criteria Om de gevolgen van het disfunctioneren van het kind uit te drukken vindt een inschatting plaats op drie vlakken, wat telkens resulteert in een zogenaamde puntentoekenning: 1. Op het vlak van de lichamelijke of geestelijke ongeschiktheid: 0 tot 24 %... 0 punten 25 tot 49 %... 1 punt 50 tot 65 %... 2 punten 66 tot 79 %... 4 punten 80 tot 100 %... 6 punten 2. Op het vlak van activiteit en participatie van het kind (met een maximaal quotum van 12), waarmee wordt bedoeld: leren, opleiding en sociale integratie communicatie mobiliteit en verplaatsing zelfverzorging 3. Op het vlak van de familiale omgeving (met een maximum van 18 punten) met volgende componenten: opvolging en behandeling thuis 6-8 punten 63,67 euro 9-11 punten 159,18 euro punten 265,30 euro punten 371,42 euro punten 397,95 euro + 20 punten 424,48 euro Toepassing en overgangsmaatregelen De nieuwe regelgeving kan uiteraard nooit eerder toegepast worden dan 1 april Daarnaast blijft de drieschalige classificatie verder bestaan voor de oudere leeftijdscategorieën én voor lopende dossiers van de jongste generatie. Binnen dit dualistisch concept kan een en dezelfde aandoening aanleiding zijn voor een verschillende inschaling al naargelang benaderd vanuit de vroegere dan wel de nieuwe invalshoek. Vandaar dat bij herziening van lopende dossiers voor de jongste categorie voorzien is in een dubbele evaluatie: uiteindelijk zal het voordeligste bedrag van beide systemen betaalbaar gesteld worden, mogelijkerwijs met terugwerkende kracht. De concrete invulling hiervan is bij het ter perse gaan nog niet helemaal uitgeklaard. Uiteraard maken wij daarover met de lezer nu al een afspraak eind juni. 3

4 Allocatief maart 2003 Kinderbijslag voor pleegkinderen: meer of minder? Het pleeggezin Geplaatste kinderen, laat dit dan een wat oubollig begrip zijn, het blijft maatschappelijk een zure nasmaak hebben. Ten onrechte, want het gaat hier zeker niet a priori om kleine aankomende gangstertjes, wel vaak om probleemkinderen die ten gevolge van familiale of materiële omstandigheden allerhande tijdelijk nood hebben aan specifieke opvang. Het baanbrekend werk van Bijzondere Jeugdbijstand het laatste decennium is hier onmiskenbaar: meer gezinsgericht en emancipatorisch werken, naar meer rechten en rechtszekerheid voor de minderjarigen, naar prioriteit voor de vrijwillige hulpverlening. Ook het gegeven kinderbijslag past in dit plaatje, zoals zopas nog mocht blijken uit bijsturingen binnen de Programmawet. Zowel het opvangend pleeggezin als de oorspronkelijke familiale omgeving worden beoogd.nog deze nuancering vooraf: we hebben het hier alleen over plaatsingen in een gezin. Plaatsingen in instellingen vallen buiten het bestek van deze bespreking. Sinds jaar en dag kregen pleeggezinnen bij wie een kind werd geplaatst door een openbare overheid een iets hoger bedrag aan kinderbijslag dan het gewone tarief. Deze bonus, die overigens beperkt bleef tot twee pleegkinderen, dateert nog van de tachtiger jaren. Waar toen in het kader van diverse besparingsmaatregelen de gewone kinderbijslag de klassieke indexsprong tijdelijk zag geblokkeerd, gold dit niet voor de sociale bijslagen waaronder die ten gunste van pleeggezinnen. Tot en met december 2002 zag dit onderscheid er zo uit: Gewone kinderbijslag Kinderbijslag pleegkind. 1ste kind 72,61 77,05 2de kind 134,35 142,58 3de en volg.kind 200,59 200,59 Dit verschil wordt vanaf januari 2003 opgeheven: alle kinderen die nu rechtgevend zijn op gewone kinderbijslag ontvangen voortaan hetzelfde bedrag. Pleeggezinnen hoeven zich evenwel niet gedupeerd te voelen, want de reële vermindering van de kinderbijslag zal ten belope van hetzelfde bedrag gecompenseerd worden door de Gemeenschappen die de plaatsing financieren. Overigens hebben wij, Acerta Kinderbijslagfonds, de meer dan 150 pleegzinnen die wij bedienen hiervan meteen op de hoogte gesteld via een aparte mailing. 4

5 In een notendop... De oorspronkelijke familie Volledig nieuw is wel het voordeel dat bij plaatsingen in pleeggezinnen gecreëerd wordt ten gunste van de oorspronkelijke familie. Waar tot nu toe in de gegeven omstandigheden alleen het pleeggezin kinderbijslag ontving, betracht men voortaan ook maandelijks een forfaitaire tegemoetkoming van 48,72 euro voor het oorspronkelijk gezin waar dat kind onmiddellijk voordien verbleef. Opzet is in het kader van de armoedebestrijding dat gezin toe te laten nog verder zorg te kunnen dragen voor hun kind ook al is het niet meer bij hen en dit met het oog op een vlottere reïntegratie binnen redelijke termijn. Het fonds bevoegd voor de betalingen aan het pleeggezin zal tevens instaan voor die tussenkomst aan de oorspronkelijke familie op aangeven van de plaatsende overheid, die overigens ook zal kunnen beslissen wanneer die financiële stimulans niet langer hoeft omdat men zich niet langer meer om het geplaatst kind bekommert. Voor verdere invulling is het wachten op een koninklijk besluit. Aangenomen wordt dat één en ander in werking zal treden per 1 april Wij houden u op de hoogte. Het langverwachte sociaal statuut van de onthaalouder is vanaf 1 april 2003 een feit. Als zodanig kan een onthaalouder dan ook aanspraak maken op kinderbijslag, zodra minimaal 19 uren gepresteerd zijn. Eén en ander is interessant voor de onthaalouder wiens echtgenoot zelfstandig is want dan wenkt een voordeliger barema: zij dienen hiervoor een aanvraag in te dienen bij de erkende dienst voor opvanggezinnen. Naast het uitkeren van kinderbijslag zijn wij er wettelijk ook toe gehouden controle uit te oefenen op de rechtmatigheid van de verleende uitkeringen. Zo was jaarlijks een controle aan de orde bij 10 % van onze werkgevers die rechthebbend personeel tewerkstellen en niet aangesloten zijn bij een erkend sociaal secretariaat via steekproeven op de prestatie-aangiften. Vanaf mei 2003 worden die aangiften (in principe) vervangen door elektronische fluxen met gekwalificeerde gegevens afkomstig van de driemaandelijkse DMFA. Hierdoor komen die controles ter plaatse te vervallen. Om als werkzoekende tijdens de wachttijd verder gerechtigd te blijven op kinderbijslag is vereist dat de jongere studies heeft beëindigd die voldoen aan het fameuze artikel 36 van de werkloosheidsreglementering. We noteren dat de lat hier nu dermate werd verlaagd dat voortaan voor zover het getuigschrift na 1 januari 2003 werd behaald nagenoeg alle beletsels wegvallen. 5

6 Allocatief maart 2003 Het ultieme vangnet: gewaarborgde gezinsbijslag Kinderen voor wie op grond van een Belgische, buitenlandse of internationale regeling geen enkel recht op kinderbijslag bestaat kunnen in laatste instantie eventueel toch nog terecht in het stelsel van Gewaarborgde Gezinsbijslag. We hebben het hier te doen met een puur aanvullend recht, apart geregeld met de wet van 20 juli 1971 en zonder enige arbeidsrelatie uit hoofde van de aanvrager. Sedert begin de tachtiger jaren is dit stelsel niet langer ten laste van de staat maar voorziet de regeling loontrekkenden in de financiering ervan. Wie kan die gewaarborgde gezinsbijslag aanvragen? Elke natuurlijke persoon die een kind hoofdzakelijk of uitsluitend ten laste heeft en over geringe bestaansmiddelen beschikt. Hij moet wel in België verblijven. De verplichting dat vreemdelingen op het moment van de aanvraag vijf jaar onafgebroken hier zouden verblijven is geschrapt voor onderdanen van de EER, vluchtelingen en staatslozen. De toekenning is afhankelijk van een onderzoek naar de bestaansmiddelen. Deze mogen per kwartaal maximaal 3267,50 euro belopen, eventueel te meerderen met 20 % per kind vanaf het tweede. Leefloon en inkomensgarantie voor ouderen zijn niet mee te tellen. Naargelang dat maximumbedrag al dan niet is overschreden, wordt volledige dan wel gedeeltelijke of zelfs helemaal geen bijslag toegekend. Een overzicht van die grensbedragen per kwartaal: 1 kind: 3267,50 euro 2 kinderen: 3921 euro 3 kinderen: 4574,50 euro 4 kinderen: 5228 euro 5 kinderen: 5881,50 euro 6 kinderen: 6535 euro Voor welke kinderen? Enig criterium hier is dat een kind hoofdzakelijk of uitsluitend ten laste is van de aanvrager. Dit wordt vermoed zodra uit officiële registers blijkt dat het deel uitmaakt van zijn gezin. Voor geplaatste kinderen geldt een specifieke regeling. De bepalingen inzake leeftijdsgrenzen lopen grotendeels parallel met de regeling loontrekkenden, alleen kent dit stelsel geen toeslag voor gehandicapte kinderen zodat die uit de boot vallen na 31 augustus van het jaar waarin ze 18 worden tenzij ze nog studeren of op leercontract zijn. Verder moet het kind werkelijk in België verblijven en dit zelfs 5 jaar onafgebroken wanneer het geen bloed- of aanverwant is tot en met de derde graad van de aanvrager. Aanvraagprocedure? Alleen RKW is bevoegd. Kraamgeld dient aangevraagd binnen het jaar na de geboorte. Kinderbijslag plus leeftijdsbij- 6

7 slag wordt toegekend ten vroegste vanaf de maand die de aanvraagdatum 1 jaar voorafgaat. De betalingen kunnen eventueel al ten provisionele titel worden opgestart ook al is het onderzoek naar het bestaansminimum nog niet afgerond. Aard van de uitkeringen? Gewaarborgde gezinsbijslag omvat een maandelijkse basisbijslag en leeftijdsbijslag, verder kraamgeld en sinds de jongste Programmawet ook een adoptiepremie. Bedragsmatig ziet dat er zo uit: BASISBIJSLAG 1ste kind 109,57 euro 2de kind 157,26 euro 3de kind 204,61 euro LEEFTIJDSBIJSLAG 6-12 jaar 25,22 euro jaar 38,54 euro jaar 49,01 euro KRAAMGELD 1ste geboorte 983,68 euro en elke meerling 2de en elke volgende 740,10 euro geboorte ADOPTIEPREMIE Per kind 983,68 euro Nog wat cijfermateriaal (cfr statistische gegevens Rijksdienst voor Kinderbijslag voor Werknemers) In 2001 ontvingen 6671 gezinnen gewaarborgde gezinsbijslag, wat ten opzichte van 2000 een daling betekent met 5,16 % te verklaren door een afname van het aantal personen met een leefloon. Op 10 jaar tijd ( ) steeg het aantal bijslagtrekkenden dan weer met 37,12 %, tekenend wellicht voor een wankele economische toestand. 27,97 miljoen euro: dat is het kostenplaatje van de gewaarborgde over gans

8 Allocatief maart 2003 Acerta Kinderbijslagfonds Acerta Kinderbijslagfonds betaalt als sociale dienstverlener op vraag van aangesloten werkgevers correct en tijdig kinderbijslag aan rechthebbende gezinnen. Daarenboven biedt het deskundige sociale begeleiding via gerichte en betrouwbare informatie- en adviesverstrekking. Enig cijfermateriaal: meer dan aangesloten werkgevers rechthebbende gezinnen meer dan rechtgevende kinderen 8 kantoren circa 130 medewerkers Kantoren Acerta Kinderbijslagfonds 2610 Antwerpen- Wilrijk Sneeuwbeslaan 20 Tel Fax: Brussel Tervurenlaan 463 Tel Fax: Gent Fr. Laurentplein 7 Tel Fax: Hasselt Kunstlaan 16 Tel Fax: Kortrijk Grote Markt 19 Tel Fax: Leuven Diestsevest 14 Tel Fax: Bezoek onze site Sint-Niklaas Grote Peperstraat 4 Tel Fax: Turnhout Patersstraat 100 Tel Fax: Colofon Allocatief is een uitgave van Acerta Kinderbijslagfonds die vier maal per jaar verschijnt. Redactie: Hilde Dirven en Guy Van Wolvelaer Grafische coördinatie: Acerta Dienst Vormgeving Verantwoordelijke uitgever: Marc Somville Sneeuwbeslaan 20, 2610 Antwerpen-Wilrijk Lees ook onze Accent-reeks Bespelen we met deze Allocatief op vaste tijdstippen de actualiteit zonder daarbij in detail te treden, dan beschikken wij daarnaast ook over themagerichte brochures waarbij een aantal items grondiger worden uitgespit. In deze Accent-reeks uitgegeven door Acerta Kinderbijslagfonds verschenen al zes nummers: Nr. 1 Gezinsbijslag voor werknemers: uw leidraad Nr. 2 Kinderbijslag zonder grenzen: internationale overeenkomsten Nr. 3 Mindervalide kinderen en gezinsbijslag Nr. 4 Samen ouder blijven: co-ouderschap Nr. 5 Het gezin: een voldongen feit? Over samenwonen Nr 6 Werkende jongeren en kinderbijslag: het kan! Vraag een gratis exemplaar via onze kantoren. Kinderbijslagfonds