Europese en Regionale Verkiezingen 2009

Transcriptie

1 Jites Informatie voorzitters stembureau Europese en Regionale Verkiezingen 2009 Informatie voorzitters stembureau V1.07 1

2 Inhoudstafel I. Beschrijving van het materiaal 4 1. De stembus Algemeen Klavier/scherm 5 1) Algemene omschrijving 5 2) Functie van de toetsen 5 2. De stemmachine Voorzijde Achterzijde 6 II. Te ontvangen materiaal 7 III. Openen van het stembureau 8 1. De stembus Procedure opstarten van de stembus 8 1) Plaats de rode diskette in de diskettelezer 8 2) Opstarten van de stembus 8 3) Intikken van het wachtwoord Bijzonderheden bij het opstarten van de stembus Het ingevoerde wachtwoord is niet juist U bent uw wachtwoord vergeten??? De diskette is uit de diskettelezer gehaald Boodschap op het scherm : Ontgrendel de diskette De batterijen zijn onvoldoende opgeladen 12 IV. De stembus en de stemmachine zijn klaar voor gebruik De stembus 13 a)valideren van de stemkaarten De stemmachine Opstartprocedure van de stemmachine Bijzonderheden bij het opstarten van de stemmachine De diskette is verkeerd ingebracht De ingebrachte diskette is defect of onleesbaar Stroomonderbreking 15 Informatie voorzitters stembureau V1.07 2

3 V. VERLOOP VAN DE VERKIEZING Normaal verloop De kiezer begeeft zich naar het stembureau De kiezer begeeft zich naar het stemhokje 16 a) Invoeren van de stemkaart 17 b) Het programma analyseert de inhoud van de stemkaart17 1. De stemkaart wordt niet herkend De stemkaart wordt door de stemmachine aanvaard19 3. Opnieuw lezen van een stemkaart Bijzonderheden Problemen tijdens het stemmen Stroomonderbreking Iemand drukt op een toets van het numeriek klavier Het rode lampje van het valideerapparaat brandt Het groene lampje van het valideerapparaat brandt Er zijn 2 stemkaarten te snel na mekaar in de lezer ingebracht De stemkaart wordt uitgeworpen Boodschap : «Foute verkiezing» Probleem met de stemmachine 28 VI. AFSLUITEN VAN DE VERKIEZING 29 1a) Afsluiten van de stembus Procedure Bijzonderheden problemen tijdens het afsluiten van de stembus31 2b) Afsluiten van de stemmachine 31 VII Procedure 31 N.V. Stésud Zoning de Aye Marche-en-Famenne Tel. : 084/ Fax : 084/ Contactpersoon : Philippe Evrard Informatie voorzitters stembureau V1.07 3

4 I.BESCHRIJVING VAN HET MATERIAAL 1. De stembus 1.1.Algemeen 1. Kaartlezer 2. Controlelampjes 3. Scherm 4. Numeriek klavier 5. Geheugenmodule (EPROM) 6. Diskettelezer 7. Bus voor de stemkaarten 8. Twee sluitingen (te vergrendelen) 9. Batterijen 10. Valideerapparaat Informatie voorzitters stembureau V1.07 4

5 1.2. Klavier / scherm 1 ) Algemene omschrijving 1. LCD scherm : BOVENSTE LIJN : STEMBUS ONDERSTE LIJN: VALIDEERAPPARAAT 2. Controlelampjes stembus (groen / rood) 3. Klavier -> BOODSCHAPPEN STEMBUS <- -> BOODSCHAPPEN VALIDEERAPPARAAT <- 2 ) Functie van de toetsen Toets Functie 0 Toont het aantal gevalideerde stemkaarten 1 Toont de versie van de software Keuze bij het openen van de stembus 2 Opgepast: Afsluiten van de stembus na het afsluiten van het stembureau 3 Niet van toepassing 4 Niet van toepassing 5 Toont het aantal geregistreerde stemmen: totaal aantal stemmen 6 7 Keuze validatie Nationale Modus 8 Informatie over de verkiezing en het stembureau 9 Keuze validatie Europese Modus JA Laat toe om JA te antwoorden NEE Laat toe om NEE te antwoorden Informatie voorzitters stembureau V1.07 5

6 2. De stemmachine 2.1. Voorzijde 1. Scherm 2. Centrale eenheid 3. Kaartlezer 4. Optische leespen 2.2 Achterzijde 1. Knop onderbreken stemmen/uitwerpen kaart 2. Rood lampje 3. Groen lampje 4. Diskettelezer Informatie voorzitters stembureau V1.07 6

7 II. TE ONTVANGEN MATERIAAL Een verzegelde omslag met: 1 rode diskette 1 witte diskette 2 groene diskettes Diskette 1 Diskette 2 Diskette 3 Diskette 4 Een omslag met : Het TE ONTHOUDEN wachtwoord Stemkaarten voor de kiezers De rode en witte diskettes zullen later dienen om de resultaten die zich in de stembus bevinden te registreren bij het afsluiten van de verkiezing en indien er problemen zouden zijn met deze diskettes, mag er een groene diskette gebruikt worden. Informatie voorzitters stembureau V1.07 7

8 III. OPENEN VAN HET STEMBUREAU Eerst en vooral zal u alle Pc s (stemmachines en stembussen) moeten opstarten. 1. DE STEMBUS Het materiaal en de toebehoren zullen reeds nagezien en geplaatst zijn door de gemeentebeambten. Kijk na of de stembus leeg is (niets in de bus) De stembus moet verzegeld zijn alvorens het stembureau open gaat 1.2. Procedure opstarten van de stembus De stembus en de stemmachine mogen tegelijkertijd opgestart en geïnitialiseerd worden. Zij werken onafhankelijk van elkaar. 1 ) Plaats de rode diskette in de diskettelezer van de stembus In de verzegelde omslag die u zal ontvangen op de dag van de verkiezingen, bevinden zich 4 diskettes, één rode, één witte en twee groene. Deze zijn identiek en zijn verwisselbaar, indien er één defect zou zijn. Gebruik bij voorkeur de rode diskette met het nummer 1 om de stembus op te starten. De groene en de witte diskettes zijn bestemd voor de stemmachines. 2 ) Opstarten van de stembus Het opstarten van de software en het aanmaken van de tabellen gebeurt automatisch na het opstarten van de stembus, dankzij de diskette die eerder in de diskettelezer werd ingebracht. Het groene lampje van de diskettelezer gaat branden en er verschijnt een lijn met rechthoekjes gedurende enkele seconden op het LCD schermpje van de stembus. Dit betekent dat het opstarten correct verloopt. Hierna verschijnt de volgende boodschap: OPLADEN PROGRAMMA EVEN GEDULD A.U.B. Informatie voorzitters stembureau V1.07 8

9 Het materiaal wordt door het programma getest. Verder in dit document wordt er verwezen naar de mogelijke fouten die zich kunnen voordoen (defecte diskette, probleem batterijen, enz ). Na +/- 1 min. moet het wachtwoord ingetikt worden (dat samen met de diskettes afgegeven werd): 3 ) Vervolgens moet u het wachtwoord intikken TIK UW CODE Tik nu het wachtwoord in (10 cijfers) met behulp van het numeriek klavier. Na het tiende cijfer, start de initialisatie automatisch op. Opmerking: indien het wachtwoord drie maal na elkaar verkeerd is ingegeven, wordt de openingsprocedure onderbroken en moet de stembus opnieuw opgestart worden. De controleprocedure start op, dit duurt ongeveer 3 minuten. Er verschijnt nu opnieuw een boodschap, en ondertussen knipperen het groene en het rode lichtje om de beurt. EEN OGENBLIK A.U.B. TEST HARDWARE V. VERSIE... EEN OGENBLIK A.U.B. U krijgt nu de volgende boodschap : MAAK UW KEUZE 1. OPENEN 1. Openen : druk op toets «1» om de stembus te openen. Indien u een stembureau wenst te openen (keuze «1»), is de normale procedure opgestart. Na enkele ogenblikken wordt de volgende boodschap getoond: Informatie voorzitters stembureau V1.07 9

10 0 STEM AANWEZIG OPENEN IS BEZIG URNE KLAAR NATIONALE MODUS De stembus en de stemmachine zijn nu klaar. Gelieve de diskette in de diskettelezer te laten! 1.2. Bijzonderheden bij het opstarten van de stembus 1. Het wachtwoord is niet juist U mag driemaal proberen om uw wachtwoord in te brengen, zoniet wordt de openingsprocedure onderbroken. VERKEERDE CODE U moet de stekker uit het stopcontact halen en de opstartprocedure herbeginnen (vanaf punt 2 «Opstarten van de stembus»). 2. U bent uw code vergeten??? Dit probleem kan enkel opgelost worden na tussenkomst van de dispatching van BIZA, die u opnieuw uw code zal geven. 3. De diskette is uit de diskettelezer gehaald Bij het opstarten van de stembus, moet de rode diskette in de diskettelezer zitten. Indien u deze te snel verwijdert (voor het einde van de openingsprocedure), kan het testprogramma sommige informatie niet meer verifiëren (type diskette, beveiliging bij het schrijven, controle wachtwoord, enz ). Het programma gaat niet verder voordat de diskette vervangen is. Op de diskettelezer gaat er een lichtje branden, een geluidssignaal duidt aan dat elke nieuwe poging vruchteloos is en de volgende boodschap verschijnt: STEEK EEN DISKETTE IN DRUK OP EEN TOETS Als de diskette opnieuw in de diskettelezer steekt, verschijnt de volgende boodschap: OK HEROPSTART VAN OPERATIE Informatie voorzitters stembureau V

11 Zoals hierboven reeds vermeld, is het wenselijk de diskette in de diskettelezer te laten. 4. De boodschap «Ontgrendel de diskette «verschijnt Indien er een diskette beveiligd is, verschijnt de volgende boodschap: ONTGRENDEL DE DISKETTE DRUK OP EEN TOETS Het volstaat om het veiligheidsklepje dat zich achteraan de diskette bevindt, naar boven te verplaatsen. Eén opening zichtbaar = diskette vergrendeld Twee openingen zichtbaar = diskette niet vergrendeld Als de diskette in de diskettelezer steekt, verschijnt de volgende boodschap: OK HEROPSTART VAN OPERATIE Informatie voorzitters stembureau V

12 5. De batterijen zijn onvoldoende opgeladen Als de batterijen onvoldoende opgeladen of niet in het vakje zitten, verschijnt er na het invoeren van het wachtwoord, de volgende boodschap: ZWAKKE BATTERIJEN VERDER GAAN? J / N Aan de achterzijde van de stembus bevindt zich een vakje dat bevestigd is met schroeven, waarin 12 batterijen zitten. Indien deze niet of niet correct geplaatst zijn, of onvoldoende opgeladen zijn, zal dit steeds gemeld worden aan de gebruiker. U moet op deze boodschap «JA» antwoorden en de verkiezing opstarten. U moet de verantwoordelijke van de gemeente verwittigen, die dan de batterijen zal komen vervangen gedurende de verkiezing, zonder dat het normale verloop verhinderd wordt. Dit probleem mag zich niet voordoen als deze getest werden de dag voor de verkiezingen, bij het installeren van het materiaal. Informatie voorzitters stembureau V

13 IV. De stembus en de stemmachine zijn klaar voor gebruik 1. De stembus De stembus is nu klaar voor gebruik. Belangrijke opmerking: de stembus bestaat uit twee delen : een kaartlezer die zich op de stembus zelf bevindt, en een apart valideerapparaat. Het scherm van de stembus bestaat uit twee lijnen. De bovenste lijn toont de boodschappen in verband met de stembus, de onderste lijn toont de boodschappen in verband met het valideerapparaat van de stemkaarten. a). Valideren van de stemkaarten -> BOODSCHAPPEN STEMBUS <- -> BOODSCHAPPEN VALIDEERAPPARAAT <- Het valideerapparaat maakt deel uit van de stembus. Elke stemkaart moet gevalideerd worden, vooraleer deze aan de kiezer overhandigd wordt Wij bevelen sterk aan om de kaarten op voorhand te valideren, voor het geval er zich problemen zouden voordoen. Indien een kiezer zich aanbiedt, moet de voorzitter hem een gevalideerde en beveiligde stemkaart overhandigen. Daarom moet de voorzitter een blanco stemkaart valideren in het valideerapparaat. Er zijn verschillende validatie methodes beschikbaar afhankelijk van de aard van de kiezer. Als de kiezer Belg is dan kiest men de Nationale Modus (door op toets 7 te drukken). URNE IS KLAAR NATIONALE MODUS Is de kiezer geen Belg maar Europeaan, kiest men de Europese Modus (door op toets 9 te drukken). URNE IS KLAAR EUROPESE MODUS Als de kaart uitgeworpen wordt : kijk de lichtjes na op de voorzijde van de lezer. Informatie voorzitters stembureau V

14 Alle twee uit : OK, nieuwe kaart gevalideerd zonder problemen. Volgende boodschap wordt getoond: In Nationale Modus: URNE IS KLAAR NA- NATIONALE VALID. In Europese Modus: URNE IS KLAAR NA- EUROPESE VALID. Na een validatie in Europese Modus gaat men automatisch verder in Nationale Modus. Wanneer men opnieuw een kaart wil valideren in Europese Modus gaat men opnieuw de Europese Modus moeten selecteren aangezien de Europese kiezers enkel toegang hebben tot de verkiezing van het Europese Parlement. Rood lichtje brandt : er is een probleem met het schrijven op de magneetstrook van de stemkaart, de kaart is onleesbaar, defect of verkeerd ingebracht. Er verschijnt een foutboodschap op het scherm (zoals hieronder afgebeeld) en er wordt een geluidssignaal gegeven. De voorzitter mag proberen om deze kaart opnieuw te valideren of te vervangen. STEMBUS KLAAR KAART ONLEESBAAR Wanneer men een kaart opnieuw wil valideren die al gevalideerd is krijgt men volgende boodschap: Voor een kaart gevalideerd in Nationale Modus: URNE IS KLAAR NATION. GEVALIDEERD Voor een kaart gevalideerd in Europese Modus: URNE IS KLAAR EUROPEES GEVALIDEERD Groen lichtje brandt : de ingebrachte kaart werd reeds gevalideerd. Nu moet de voorzitter de gevalideerde kaart aan de kiezer overhandigen, opdat deze laatste zijn stem zou kunnen uitbrengen. Informatie voorzitters stembureau V

15 2. De stemmachine Het materiaal en de toebehoren zullen reeds nagezien en geplaatst zijn door de gemeentebeambten, de dag vόόr de verkiezingen Opstartprocedure van de stemmachine U heeft twee groene diskettes en één witte ontvangen om de stemmachines op te starten. a. Inbrengen van de installatiediskette voor de stemmachine in de diskettelezer (één van de twee groene diskettes) b. Opstarten van de stemmachine Diskette stemmachine c. Automatische installatie van het programma d. Na +/- 1 min. : moet het wachtwoord ingebracht worden (bestaande uit 10 cijfers) met behulp van de optische leespen. (Links onderaan het scherm : de identificatie van het bureau & de identificatie van de opstartdiskette) Informatie voorzitters stembureau V

16 e. Indien dit correct is, verschijnt het volgende scherm. In het Brussels gewest zal deze boodschap in de twee talen getoond worden (FR en NL) Bijzonderheden bij het opstarten van de stemmachine 1. De diskette is verkeerd ingebracht Er werkt niets. Verwijder deze en steek ze opnieuw in de juiste richting in. 2. De ingebrachte diskette is defect of onleesbaar Als de diskette defect is of als deze niet door BIZA bezorgd werd, blijft het scherm zwart en zal er geen boodschap op het scherm komen. U moet de juiste diskette gebruiken. 3. Er doet zich een stroomonderbreking voor In tegenstelling tot de stembus, moet de diskette die gebruikt wordt voor het opstarten van de stemmachine niet in de diskettelezer blijven. Elke machine zal dus moeten uitgeschakeld worden en de opstartprocedure moet opnieuw gedaan worden (als er opnieuw stroom is!!!). Informatie voorzitters stembureau V

17 V. VERLOOP VAN DE VERKIEZING 1. Normaal verloop 1.1. De kiezer begeeft zich naar het stembureau De kiezer geeft zijn identiteitskaart en zijn oproepingsbrief af. Na controle en aanduiding op een lijst, krijgt hij nu een gevalideerde stemkaart De kiezer begeeft zich naar het stemhokje De kiezer moet zijn stemkaart (magneetkaart) in de kaartlezer inbrengen. Deze kaart moet eerst gevalideerd zijn door de voorzitter van het stembureau (of één van de bijzitters). In het Brussels gewest, wordt er een bijkomend scherm getoond, met daarop de keuze van de taal waarin de kiezer wenst verder te gaan (FR/NL). De stemmachine is nu klaar en u mag de diskette uit de diskettelezer halen. Deze boodschap zal in de twee talen (FR/NL) getoond worden in het Brussels gewest. Informatie voorzitters stembureau V

18 a. Invoeren van de stemkaart De kiezer moet zijn stemkaart in de lezer inbrengen, met de pijl naar voren (en naar onder) en de magneetstrook naar zich toe. b. Het programma analyseert de inhoud van de stemkaart 1) De stemkaart wordt niet herkend. a) De inhoud van de stemkaart, die door de stemmachine werd gelezen, stemt niet overeen met het stembureau. Informatie voorzitters stembureau V

19 Het volgende scherm wordt getoond, de stemkaart is geblokkeerd, er wordt een geluidssignaal gegeven en de beide lampjes branden. Enkel de voorzitter of een bijzitter mag de stemkaart verwijderen (door op de rode drukknop achteraan het toestel te drukken). De voorzitter of de bijzitter kijkt dan na wat er mis is met de stemkaart en geeft, indien nodig, een nieuwe stemkaart aan de kiezer. b) De stemmachine kan de stemkaart niet lezen Het volgende scherm wordt getoond en de stemkaart wordt uitgeworpen. Informatie voorzitters stembureau V

20 Als dit 3 maal na mekaar gebeurt wordt het volgende scherm getoond, is de kaart geblokkeerd, wordt er een geluidssignaal gegeven en de beide lampjes branden. 2) De stemkaart wordt door de stemmachine aanvaard a) Voorstelling van de lijsten voor het Europees Parlement. De kiezer duidt een lijst aan met de optische leespen of mag blanco stemmen. Informatie voorzitters stembureau V

21 Ingeval de kiezer blanco stemt, heeft hij de keuze om al dan niet te bevestigen: Indien de kiezer een lijst met kandidaten selecteert, wordt het scherm voor de gekozen lijst getoond. Nu kan de kiezer zijn stem uitbrengen of terugkeren naar de vorige schermen met de andere lijsten (optie onderaan het scherm). Informatie voorzitters stembureau V

22 De kiezer mag stemmen voor één of meerdere kandidaten en/of voor één of meerdere opvolgers en/of voor de lijststem. Tijdens het selecteren van de kandidaten, kan de kiezer zijn stem annuleren (dan verschijnen de kandidaten opnieuw zonder dat er één kandidaat geselecteerd is) of bevestigen en dan verdergaan naar de volgende verkiezing. Het selecteren van een kandidaat kan individueel ongedaan gemaakt worden, door naast de naam of het nummer te klikken. Opmerking: lijststem: selecteren kan enkel door de bol aan te duiden. Kandidaten en opvolgers: men kan al dan niet selecteren in zowel het vakje met het cijfer als het vakje met de naam. Informatie voorzitters stembureau V

23 b) Voorstelling van de lijsten voor het Vlaams Parlement of het Brussels Hoofdstedelijk Parlement. Opmerking: in het Brussels gewest heeft de kiezer de keuze om het college aan te duiden waarvoor hij wenst te stemmen. Indien hij zijn keuze gemaakt heeft, worden de lijsten van het college getoond en de procedure verloopt op dezelfde manier als voor de vorige verkiezing. 1. Selecteren van een lijst of blanco stem (+ bevestiging) 2. Tonen van de stem (+ validering). Informatie voorzitters stembureau V

24 Als de kiezer het Nederlandstalig Kiescollege heeft gekozen na gestemd te hebben voor het Brussels Hoofdstedelijk Parlement zal hij een lijst bekomen die hem zal toestaan om te stemmen op de Brusselse leden van het Vlaams Parlement. Deze stemprocedure is identiek aan de vorige stemming. c) Eén maal de stem gevalideerd is, wordt deze op de stemkaart geschreven en deze laatste wordt aan de kiezer gegeven. Het volgende scherm wordt getoond: Informatie voorzitters stembureau V

25 3. Opnieuw lezen van een stemkaart a) Eén maal de stemkaart uit de lezer van de stemmachine is gekomen, is het mogelijk voor de kiezer om zijn stem te herbekijken door de stemkaart opnieuw in de stemmachine in te brengen. De inhoud van de stemkaart wordt hierdoor niet gewijzigd. Indien de kiezer een stemkaart inbrengt waarmee reeds gestemd werd, wordt het volgende scherm getoond: Informatie voorzitters stembureau V

26 Indien de kiezer bevestigt, worden de twee verkiezingen getoond (het groene lampje blijft aan tijdens het herbekijken). De stemkaart wordt na enkele ogenblikken opnieuw uit de lezer geworpen. b) De kiezer begeeft zich naar de stembus en toont zijn stemkaart aan de voorzitter of aan een bijzitter. c) Nadat deze nagekeken heeft of er niets op de stemkaart is aangebracht, geeft de voorzitter of de bijzitter deze aan de kiezer. De stemkaart moet nu in de kaartlezer bovenaan de stembus ingebracht worden. d) De kiezer krijgt nu zijn identiteitskaart en zijn afgestempelde oproepingsbrief terug. Informatie voorzitters stembureau V

27 2. BIJZONDERHEDEN Problemen tijdens het stemmen 2.1.Stroomonderbreking Indien er zich een stroomonderbreking voordoet, kan de stembus verder werken, dankzij de batterijen. Inderdaad, de batterijen laten toe om gedurende 15 seconden te werken (op het scherm wordt de aftelling getoond). Dit is ruimschoots voldoende voor het lezen of het valideren van een kaart. Indien de stroom intussen terugkomt, wordt de stembus opnieuw opgestart. Indien er zich een stroomonderbreking voordoet tijdens het opstarten van de stembus, of indien deze langer duurt dan 15 seconden, moet men de opstartprocedure opnieuw opstarten (zie hieronder). Indien de diskette in de stembus is blijven zitten en de stekker ingeschakeld bleef, zal de stembus automatisch aangeschakeld worden als de stroomonderbreking voorbij is. Indien de stembus reeds resultaten geregistreerd heeft, verschijnt de volgende boodschap: TIK UW CODE Vervolgens krijgt men het volgende scherm: MAAK UW KEUZE 1. OPENEN Nadat men op toets 1 van het numeriek klavier gedrukt heeft, verschijnt het volgende scherm: XXX STEMMEN AANWEZIG VERDER GAAN? J / N Nu moet men JA antwoorden. De verkiezing gaat gewoon verder. Indien men per vergissing toch NEE zou antwoorden, vraagt het programma of de stembus opnieuw moet geïnitialiseerd worden (alle stemmen verwijderen die geregistreerd werden). HERINITIALISATIE? JA / NEE Indien u op NEE drukt, verschijnt de volgende boodschap opnieuw en kan u verder gaan met de normale procedure: MAAK UW KEUZE 1. OPENEN Indien u JA antwoordt, vraagt het programma om opnieuw het wachtwoord in te tikken om de stembus opnieuw te initialiseren. Informatie voorzitters stembureau V

28 TIK UW CODE Indien het wachtwoord correct is, verschijnt de volgende boodschap: HERINITIALISATIE IS BEZIG de tellers zijn op nul gezet en de stembus is klaar, maar u moet de stemkaarten die reeds geregistreerd werden, opnieuw lezen Iemand drukt op een toets van het numeriek klavier 1 ) Toets 2 «AFSLUITEN» Deze toets mag enkel gebruikt worden als de verkiezing gedaan is. Indien men toch per vergissing op deze toets drukt, verschijnt de boodschap AFSLUITING? JA/NEE op het scherm. Als men NEE kiest, wordt deze opdracht geannuleerd. 2 ) Toets 0, 3, 5, 8 AFSLUITING? JA / NEE Zie I : Beschrijving van het materiaal : Pagina Het rode lampje van het valideerapparaat brandt Dit gebeurt indien de stemkaart niet gevalideerd kan worden. Kijk na of de stemkaart op de juiste manier ingebracht is. Indien het rode lampje nog steeds brandt nadat men de stemkaart op de juiste manier heeft ingebracht, is de stemkaart defect. Deze moet geannuleerd worden, apart bewaard worden en dit moet vermeld worden. Indien het probleem niet opgelost is, moet men de verantwoordelijke van de gemeente verwittigen Het groene lampje van het valideerapparaat brandt Dit komt voor als de stemkaart reeds gevalideerd werd. Deze mag aan de kiezer overhandigd worden. 2.5.Er worden twee stemkaarten te snel na mekaar in de lezer ingebracht De kaartlezer van de stembus kan maar één stemkaart tegelijkertijd lezen. Indien men toch te snel een tweede stemkaart inbrengt terwijl de eerste nog niet gelezen werd, worden de twee stemkaarten uitgeworpen. Het volstaat om deze één na één opnieuw in te brengen. Om deze problemen te vermijden, volstaat het om naar de lampjes vooraan te kijken : Informatie voorzitters stembureau V

29 het rode lampje betekent: WACHTEN het groene lampje betekent : KLAAR. Een geluidssignaal verwittigt wanneer de stembus klaar is De stemkaart wordt uitgeworpen KAART ONLEESBAAR Kijk na of de stemkaart op de juiste manier is ingebracht. Indien niet opgelost, is de stemkaart waarschijnlijk defect of gedemagnetiseerd en de kiezer zal moeten herbeginnen met een andere stemkaart. Deze stemkaart moet geannuleerd en apart bewaard worden en dit moet vermeld worden. De kaart mag niet door het stembureau gevalideerd worden!!! (zie hieronder). Informatie voorzitters stembureau V

30 2.7. De stembus toont de boodschap «FOUTE VERKIEZING» De stemkaart komt of van een andere verkiezing of van een ander bureau en kan dus niet door de stembus gelezen worden Probleem met de stemmachine a) Een kiezer probeert te stemmen met een stemkaart die niet door het stembureau gevalideerd is. Indien een kiezer probeert om te stemmen met zijn bankkaart of een andere magneetkaart die niet door het stembureau gevalideerd is, verschijnt er op het scherm van de stemmachine de volgende boodschap: Er wordt een geluidssignaal gegeven en de twee lampjes, (rood en groen) die zich aan de achterkant van de stemmachine bevinden, branden. De kaart blijft in de machine zitten. De voorzitter moet nu de kaart verwijderen, door op de drukknop achteraan de stemmachine te drukken. b) Opnieuw opstarten van een stemmachine tijdens de verkiezing Indien er een stemmachine opnieuw moet opgestart worden tijdens de verkiezing tengevolge een probleem met het materiaal of een stroomonderbreking, moet men één van de twee groene diskettes gebruiken om de opstartprocedure te hernemen (zie punt 1). Informatie voorzitters stembureau V

31 VI. Afsluiten van de verkiezing Indien de stemming afgelopen is en het stembureau afgesloten is, moeten de resultaten op de diskettes weggeschreven worden. 1. a) Afsluiten van de stembus 1.1. Procedure Indien u de stemming wil afsluiten, moet u de stembus afsluiten en de software controleert of er tenminste 11 stemmen aanwezig zijn. Om de afsluitingsprocedure op te starten : Druk op toets «2» van het klavier AFSLUITING? JA / NEE Indien JA : verschijnt de volgende boodschap en moet het wachtwoord ingetikt worden. Indien NEE : gaat de stembus opnieuw naar de modus verkiezing. De boodschap OK HEROPSTART VAN OPERATIE verschijnt. Vervolgens moet het wachtwoord (dat uit 10 cijfers bestaat) ingetikt worden. TIK UW CODE Tip : de voorzitter bewaart het wachtwoord in de originele omslag tijdens de verkiezing. OPGEPAST hierna is het niet meer mogelijk om de verkiezing opnieuw te openen Indien het wachtwoord correct is zullen de resultaten van de verkiezing door de stembus op ALLE diskettes opgeslagen worden. Indien het wachtwoord niet correct is zal de voorzitter nog tweemaal mogen herbeginnen om dit in te tikken. Hierna zal de stembus terugkeren naar de modus waarin zij zich bevond en ze zal niet afgesloten zijn. XXX STEMMEN STEMMING AFSLUITEN Het rode en het groene lampje gaan beurtelings knipperen. VERWIJDER intussen de diskette niet en druk op geen enkele toets Informatie voorzitters stembureau V

32 Nu verschijnt de volgende boodschap, die vraagt om dezelfde diskette in te brengen die eerder werd gebruikt bij het openen van de stembus. Normaal gezien is dit de rode diskette. Een andere indien er problemen waren met de rode. De volgorde bij het inbrengen van de diskettes moet strikt nageleefd worden. Indien het opslaan op een andere diskette dan de eerste (de rode) gebeurde, vraagt de stembus om de tweede diskette (de witte) in te brengen. BRENG DISKETTE 1 IN DRUK OP EEN TOETS Deze procedure duurt ongeveer 1 min. 30. Bijzonderheden: Indien er een diskette vergrendeld is, verschijnt de volgende boodschap: ONTGRENDEL DISKETTE DRUK OP EEN TOETS Het veiligheidsklepje achteraan de diskette moet gewoon verplaatst worden. BELANGRIJK: twee diskettes moeten ingebracht worden, de één na de andere, als zij door de software gevraagd worden. Dit is om twee identieke diskettes te maken die ieder afzonderlijk de resultaten van de stemming bevatten. Indien er een diskette defect is, kan de stembus deze niet identificeren en geen resultaten opslaan. Ze zal driemaal dezelfde diskette vragen. Indien dit niet lukt, zal ze automatisch een andere vragen. Ga verder, volg de instructies en breng de diskettes in die door de software gevraagd worden. De groene diskettes zijn nummers 3 en 4. Het nummer staat op het label van iedere diskette: 1. Rood 2. Wit 3. Groen 4. Groen. Het totaal van de stemmen wordt nu op het scherm getoond. Noteer dit aantal, want u zal dit eveneens moeten invullen op het PV. Zolang de stembus aangeschakeld blijft, zal de volgende boodschap getoond worden: In de eerste plaats: X STEMMEN STEMMING AFSLUITEN In de tweede plaats: X NATIONALE STEM. STEMMING AFSLUITEN In de derde plaats: Informatie voorzitters stembureau V

33 En zo voort en zo verder X EUROPESE STEM. STEMMING AFSLUITEN Opmerking: Indien u toch de machines uitgeschakeld heeft, en vergeten bent om het aantal aanwezige stemmen te noteren om het PV in te vullen, volstaat het om de stembus opnieuw op te starten met één van de diskettes, en ze zal automatisch naar de staat gaan waarin zij zich bevond, net voor het uitschakelen. Dit wil zeggen: stembus afgesloten en de teller wordt nu opnieuw getoond, zoals hierboven geïllustreerd wordt. Nu is de afsluitingsprocedure van de stembus beëindigd. De diskettes met de resultaten van het afsluiten van de stembus moeten doorgegeven worden om de totalisatie te kunnen doen. Opmerking: Tijdens de afsluitprocedure wordt er een extra veiligheidselement toegevoegd aan de diskette. Dit veiligheidselement laat toe om bij de totalisatie te controleren of de inhoud van de diskette tijdens het transport niet is gewijzigd! Onder omslag steken : Steek de diskettes in een omslag De stemkaarten die geannuleerd werden in een tweede omslag De niet gebruikte stemkaarten (niet gevalideerd) in een derde omslag. Alle omslagen moeten nu naar het hoofdbureau van het kanton gebracht worden Bijzonderheden problemen tijdens het afsluiten van de stembus 1 ) Het scherm toont de boodschap Ontgrendel diskette : De diskette is vergrendeld, het volstaat om het veiligheidsklepje achteraan te verplaatsen. Druk op een toets nadat u de diskette opnieuw ingebracht heeft. 2 ) De diskette steekt niet in de diskettelezer De volgende boodschap wordt getoond: BRENG DISKETTE IN DRUK OP EEN TOETS 2. b) Afsluiten van de stemmachine 2.1. Procedure 1 ) Trek de stekker van de stemmachine uit 2 ) Trek de stekker van het scherm uit Informatie voorzitters stembureau V