STUDIEKRING NOTARISSEN WEST-VLAANDEREN ROESELARE 07 JUNI 2012

Transcriptie

1 STUDIEKRING NOTARISSEN WEST-VLAANDEREN ROESELARE 07 JUNI PROCESRECHT I.V.M. HET NOTARIAAT in het bijzonder UITVOEREND BESLAG OP ONROEREND GOED HOOFDSTUK 1. RECHTSPRAAK A. PROCESRECHT: ALGEMEEN 1. SUBSIDARITEITSPRINCIPE Basis: art. 866 Ger.W. Zie: C. DE BUSSCHERE, Artikel 866 Ger.W. en de notarissen, RW , BETEKENING KENNISGEVING (art EVRM art. 14 BUPO-verdrag - art. 53bis, 3, Ger.W.) Antwerpen 22 maart 2010, NjW 2011, 60, noot KV. Zie: Cass. 17 juni 2011, T.Not. 2012/mei (te verschijnen), noot C. ENGELS, De ene kennisgeving is de andere niet, iuncto art. 53bis, 3, Ger.W.: kennisgeving tegen gedagtekend ontvangstbewijs. 3. SYNTHESECONCLUSIES (art. 748bis iuncto art. 1223, 3, lid 3, Ger.W.) Antwerpen 17 februari 2010, NjW 2011, 58, noot AV Opmerking: de notaris dient met dat arrest rekening te houden wanneer hij een staat van vereffening of van verdeling opmaakt. B. EXECUTIERECHT: ALGEMEEN 4. UITVOERBARE TITEL - INTERESTEN Beslagr. Gent 25 januari 2011, T.Not. 2011, 402. C. BEWAREND DERDENBESLAG 5. GELDEN IN HANDEN VAN DE NOTARIS BESTEMMING NADAT DE SCHULDEISER EEN TITEL VERKRIJGT Rb. Gent 6 oktober 2009, T.Not. 2010, 548.

2 a) Een beslag doet nooit een voorrecht of een hypotheek ontstaan. Het kan hoogstens tot een beperkte voorrang leiden. b) Een beslag doet tot aan zijn uitvoering het eigendomsrecht niet teniet van de beslagene schuldenaar. 6. OMZETTING VAN BEWAREND BESLAG IN UITVOEREND BESLAG ONDER DERDEN GEBREKKIGE BETEKENING AAN DERDE BESLAGENE VAN HET EXPLOOT VAN AANZEGGING FAILLISSEMENT VAN DE BESLAGENE GEEN VERPLICHTING OM AAN DE GERECHTSDEURWAARDER AFGIFTE TE DOEN VAN HET BEDRAG VAN HET BESLAG (ART GER.W.) GEEN SCHADEVERGOEDING VERSCHULDIGD Brussel 10 februari 2009, T.Not. 2010, 176. a) Zie ook het collectief karakter van het beslag: Cass. 11 april 1997, T.Not. 1999, 253, noot F. BOUCKAERT. Het principe is opgenomen in art. 1390quinquies Ger.W. Zie ook C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat, Brugge, die Keure, 2010, (246), 256. b) Hieruit blijkt dat de notaris, als derde beslagene, de verplichting heeft de procedurestukken na te kijken vooraleer hij tot een voor hem bevrijdende afgifte overgaat. 7. OVERMAKEN DOOR NOTARIS VAN GECONSIGNEERD GELD AAN ADVOCAAT, DIE HET OVERMAAKT AAN ZIJN CLIËNT TERWIJL HET BEWAREND BESLAG NOG LOOPT BURGERRECHTELIJKE FOUT Gent 19 mei 2011, NjW 2011, 735. Dat de advocaat niet heeft meegedeeld dat de procedure ten gronde niet beëindigd was, vind ik geen fout: de notaris moest waakzaam zijn. Vooreerst had de notaris dat moeten vragen; uit het arrest blijkt dat hij zelfs dat niet gedaan heeft. Ten tweede, (zelfs) indien de advocaat hem niet geantwoord zou hebben, diende hij de rol te raadplegen. De rol is immers openbaar (art. 719 Ger.W.). De kosten dienen door de beslagene gedragen te worden. Opgelet: voor het overmaken van gelden aan de advocaat : is er een mandaat? Zie ook: Cass. 27 januari 2011, T.Not. 2011, 310, noot C. ENGELS. D. UITVOEREND BESLAG OP ONROEREND GOED 8. WET HYPOTHECAIR KREDIET POGING TOT MINNELIJKE SCHIKKING NIETIGHEID Gent 2 november 2010, P & B/RDJP 2011, 70. De procedure van uitvoerend beslag op onroerend goed wordt aangevangen op grond van een betaling met indeplaatsstelling, ingevolge een borgtocht waarvoor de borg aangesproken werd. Wanneer de notaris door de schuldeiser aangezocht wordt om op grond van zijn aanstelling door de beslagrechter over te gaan tot het uitvoerend beslag op onroerend goed, heeft hij de verplichting om na te gaan of de procedure regelmatig is.

3 Indien zij onregelmatig is, moet de notaris de vervolgende schuldeiser daarvan inlichten. Het is de vervolgende schuldeiser die de beslissing moet nemen of hij de uitvoering verder zet of niet, en dit op zijn verantwoordelijkheid. De toepassing van art. 59, 1, Wet Hypothecair Krediet geeft, omwille van de tekst van de wet, aanleiding tot andere, soms tegenstrijdige, beslissingen door de hoven en rechtbanken. De notaris moet bijgevolg daarop achten, temeer omdat de aantekening op het zittingsblad door hem niet nagegaan kan worden. De wet regelt in dat verband geen publiciteit of mededeling. 9. PACHTOVEREENKOMST VAN 24 JAAR GEREGISTREERD MAAR NIET OVERGESCHREVEN VOORRANG VAN DE PACHTWET OP DE HYPOTHEEKWET Cass. 20 november 2008, T.Not. 2010, 66, noot. Dit is constante rechtspraak van het Hof van Cassatie sedert 23 december 1977 (bevestigd door Cass. 27 juni 1980): de Pachtwet heeft voorrang op art Ger.W. (stelling EECLOO). Zie ook: R. EEMAN, Art. 55 Pachtwet en verkoop van het pachtgoed ingevolge beslag, T.Not. 2010, VERZOEKSCHRIFT TOT AANSTELLING VAN EEN NOTARIS TEGENSPREKELIJK DEBAT OF EENZIJDIGE BEHANDELING Antwerpen 17 februari 2010, NjW 2011, 137, noot AV. De notaris kan geen oordeel vellen over een beschikking, ook niet van een beslagrechter. Hij heeft wel de verplichting er voor te zorgen dat die beschikking aan de beslagene aangezegd wordt. Hij begaat ene beroepsfout indien hij dat niet doet (constante rechtspraak). Veronderstel dat de notaris dat niet gedaan had: hij moet alles, i.v.m. de verkoopsvoorwaarden (art en 1584 Ger.W.) zelf betalen. 11. VERKOOPSVOORWAARDEN (ART GER.W.) - DRAAGWIJDTE VAN DE TERM GAANPAD OPENBAAR EN PRIVAAT DOMEIN PRIVATE EIGENDOM Brussel 15 februari 2011, T.Not. 2011, 385. De kwalificatie van domeingoed en het onderscheid tussen openbaar domein en privaat domein komt enkel toe aan het daartoe bevoegde openbaar bestuur (stelling Waline). De notaris moet, indien hij daarmee geconfronteerd wordt, alle nagaan in de Atlas van de buurtwegen (C. ENGELS, Buurtweg of losweg, Rechtskroniek voor Vrede- en Politierechters 2007, Brugge, die Keure, 2007, (59), p. 63, voetnoot 12: online te raadplegen). Lange of korte verjaringstermijn voor onroerende goederen: art BW en het concept van de wettige titel ; zie ook Cass. 7 september 2001, vooral in RCJB 2003, 425, noot P. LECOCQ, De la prescription acquisitive abrégée: autour et alentour du juste titre en T.Not. 2002, 758, noot S. DEVOS, De korte verkrijgende verjaring. Zie ook: Rb. Turnhout 29 maart 2010, T.Not. 2011, 377: Atlas van de buurtwegen Inschrijving van een uitweg als buurtweg Afpaling Ingesloten erf

4 12. VERKOOPSVOORWAARDEN (ART GER.W.) VERDELING VAN EEN GEBOUW (ART e.v. BW) Cass. 16 april 2009, T.Not. 2010, 625. Zie C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat, Brugge, die Keure, 2010, Het is belangrijk dat men de beiden, beslaglegger en beslagene, daarin betrekt. Bij onenigheid tussen beslaglegger en beslagene volgt de notaris de zienswijze van de beslaglegger. N.a.v. de aanmaning om kennis te nemen van de verkoopsvoorwaarden kan de beslagene zich tot de beslagrechter wenden (art Ger.W.). Het is belangrijk dat de beslaglegger tussenkomt: hij kan in voorkomend geval aan de beslagrechter vragen de gemaakte kosten als buitengewone kosten te taxeren, zodat deze bij voorrecht op de prijs betaald kunnen worden (art Ger.W.). 13. BETEKENING VERKOOPSVOORWAARDEN (ART GER.W.) GEMEEN MAKEN OPHEFFING VAN HET BESLAG Gent 9 juni 2009, T.Not. 2010, 551, noot F. BLONTROCK. 14. OVERSCHRIJVING INDEPLAATSTELLING Cass. 30 januari 2009, T.Not. 2010, 523, conclusie adv.-gen. G. DUBRULLE. Opmerking Dit is vrij logisch: de indeplaatstelling gebeurt in het raam van een procedure van uitvoerend beslag op onroerend goed. Eenmaal het beslag is doorgehaald is er geen (tegenwerpelijke) procedure meer en kan zij door de indeplaatsgestelde niet meer vervolgd worden (zie ook conclusie adv.-gen. G. DUBRULLE, nr. 9, ). E. RANGREGELING 15. VORDERING TOT NIETIGVERKLARING VAN HET PROCES-VERBAAL VAN RANGREGELING VORDERING TOT VERVANGING VAN DE NOTARIS WEGENS PARTIJDIGHEID Gent 9 juni 2009, T.Not. 2011, 556, noot A. VAN DEN BOSSCHE. Zie Beslagr. Brussel 15 februari 2007, Rev.not.b. 2007, 408, noot G. DE LEVAL. Zie ook: C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat, Brugge, die Keure, 2010, Bovendien kan, in geval van geschil, de beslagrechter de notaris bevelen te verschijnen om diens opmerkingen te horen (art. 1648, lid 1 in fine, Ger.W.). 16. PROCES-VERBAAL VAN RANGREGELING TERMIJN VOOR TEGENSPRAAK Cass. 7 november 2008, T.Not. 2010, 518.

5 Zie ook: Cass. 13 juni 1985, Arr.Cass. 1985, nr. 1984, 1418, RW , 193 (verkort), Rev.not.b. 1986, 116, noot J.-L. LEDOUX, Rec.gén.enr.not. 1986, 6. HOOFDSTUK 2. VRAGEN A. BETREDEN VAN HET BESLAGEN ONROEREND GOED Vraag: mag men het beslagen onroerend goed betreden voor de opmaak van de EPC en keuring van de elektrische installatie zonder bijkomende machtiging van de beslagrechter? Zie voor een restrictieve interpretatie van art. 1580, lid 3 tot 6, Ger.W.: G. DE LEVAL, La saisie immobilière, Brussel, Larcier, 2012, nr. 340 en 340-1, B. ACHTERSTALLEN AAN DE VERENIGING VAN MEDE-EIGENAARS Vraag: Achterstallen t.a.v. de vereniging van mede-eigenaars: hoe dienen deze achterstallen behandeld te worden bij de rangregeling? a. Verkoopsvoorwaarden Bron: C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat, Brugge, die Keure, 2010, 311, nr. 6. en 7. b. Verschuldigde achterstallen (rangregeling) Derdenbeslag: Cass. 11 april 1997, Arr.Cass. 1997, 435, Bull. en Pas. 1997, I, 450, RW , 186, noot E. DIRIX, JLMB 1997, 911, noot F. GEORGES en T.Not. 1999, 253, noot F. BOUCKAERT. Zie verder: C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat Syllabus, Brugge, die Keure, 2010, dl. 2, 256, nr. 70. Zie ook: C. ENGELS, Onroerende publiciteit op het hypotheekkantoor en zekerheidsrecht, in Rechtskroniek voor het notariaat, deel 18, Brugge, die Keure, 2011, C. TOEWIJZING NA HOGER BOD Vraag: er is een toewijzing onder de opschortende voorwaarde van afwezigheid van hoger bod er wordt een hoger bod gedaan: is de verzoeker nog steeds gehouden tot de verkoop, of kan de verkoop stilgelegd worden? Kosten ten laste van de beslaglegger: zie Cass. 19 april 1990, T.Not. 1990, 308 en Cass. 24 oktober 2002, T.Not. 2003, 617, noot M. DELERCQ; zie ook Beslagr. Brussel 22 juni 2000, JLMB 2000, 1659, noot C. ENGELS, La prétention mal fondée du notaire d une demande de provision dans une saisie-exécution immobilière ; idem in het Nederlands: T.Not. 2000, 516. Zie ook: G. DE LEVAL, La saisie immobilière, Brussel, Larcier, 2012, nr. 360, D. TERMIJN VAN DE COMMANDVERKLARING Vraag: welke is de termijn voor een commandverklaring? Basis: art. 1590, lid 1, Ger.W. Zie ook: G. DE LEVAL, La saisie immobilière, Brussel, Larcier, 2012, nr ,

6 E. SAMENLOOP UITVOEREND BESLAG - COLLECTIEVE SCHULDENREGELING Vraag: na het hoger bod en vóór het houden van de zitdag na hoger bod, wordt er aan de notaris meegedeeld dat één van de beslagenen tot de collectieve schuldenregeling toegelaten werd. In welke mate moet de notaris rekening houden met de collectieve schuldenregeling bij de verdere procedure van uitvoerend beslag op onroerend goed en de daarbijbehorende rangregeling? 1. Samenloop uitvoerend beslag en collectieve schuldenregeling Bron: C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat, Brugge, die Keure, 2010, dl. 1, nr. 289 e.v., en dl. 2, nr. 238 en Samenloop van de beide procedures in rangregeling Belastingen zie: art. 3 en art. 394, 1, lid 1, WIB92. D. RANGREGELING - COLLECTIEVE SCHULDENREGELING Vraag: zuivering bij verkoop waarvan slechts een van de verkopers onder collectieve schuldenregeling staat en er onvoldoende is voor de hypothecaire schuld die door de beide verkopers hoofdelijk aangegaan werd. - is er een verschil wanneer de verkopers: - gehuwd zijn onder een gemeenschapsstelsel; - gehuwd zijn onder het stelsel van scheiding van goederen: - niet gehuwd zijn. Bron: C. ENGELS, Procesrecht in verband met het notariaat, Brugge, die Keure, 2010, deel 2, nr. 238, p E. RANGREGELING: FISCALE NOTIFICATIES Vraag: hoe moeten de fiscale notificaties behandeld worden in een rangregeling bij collectieve schuldenregeling? Bron: C. ENGELS, Zekerheden, in Rechtskroniek voor het notariaat, deel 3, Brugge, die Keure, 2003, ; idem, Zekerheidsrecht, Brugge, die Keure, 2006, a. Gewone gerechtelijke aanzuiveringsregeling 1) Cass. 31 mei 2001, Arr.Cass. 2001, 1051, Pas. 2001, 1014, conclusie advocaat-generaal DE RIEMAECKER, JLMB 2002, 48, noot J. CAEYMAEX, JT 2001, 568, noot, RW , 596, noot A. DE WILDE, T.Not. 2002, 735, Rev.not.b. 2001, 640, conclusie advocaat-generaal DE RIEMAECKER, DCCR 2002/54, 37, noot F. DE PATOUL en TGR 2001, 276, noot. 2) Cass. 19 oktober 2001, Pas. 2001, 1672, JT 2002, 63, noot M. FORGES, JLMB 2002, 53, noot G. DE Leval, Rev.not.b. 2002, 35; arrest a quo: Mons 2 november 2000, JT 2002, 64, noot M. FORGES. b. Gerechtelijke aanzuiveringsregeling met kwijtschelding van schulden in hoofdsom 1) Cass. 22 juni 2001, Arr.Cass. 2001, 1267, conclusies gedelegeerde advocaat-generaal THIJS, Pas. 2001, 1221, conclusies gedelegeerde advocaat-generaal THIJS, RW , 599, en zie noot A. DE WILDE onder Cass. 31 mei 2001, RW , 596, gec. 2) Brussel 16 juni 2001, R.W , 1427, waarbij het hof daarenboven oordeelt dat een fiscale schuld kwijtgescholden kan worden, aangezien deze niet opgenomen is in de exhaustieve lijst van schulden die niet voor kwijtschelding in aanmerking komen.

7 3) Antwerpen 26 juni 2002, NjW 2003, 133, en noot I. VERVOORT, NjW 2003, 114. Opmerking: deze rechtspraak blijft na W. 13 december 2005, houdende bepalingen betreffende de termijnen, het verzoekschrift en de procedure van collectieve schuldenregeling (B.S. 21 december 2005, 54532), onverminderd gelden.