INHOUD. Voorwoord... v Verantwoording... ix. Hoofdstuk 1. Inleiding tot het executierecht... 1

Transcriptie

1 INHOUD Voorwoord v Verantwoording ix Hoofdstuk 1. Inleiding tot het executierecht Enkele basisbeginselen i.v.m. het executierecht van de schuldeiser Uitvoering van verbintenissen Bekwaamheid Toezicht van de rechter Reële executie Uithuiszetting Onmogelijkheid reële executie Beslag Schorsing Latere samenloop Humanisering van het beslagrecht Actoren van het executierecht Bewarend en uitvoerend beslag Inleidende beschouwingen Bewarend beslag: begrip en functie Voorwaarden aan de vordering voor bewarend beslag Uitzonderlijk bewarend beslag zonder voorafgaande machtiging Vergelijking met andere bewarende maatregelen Uitvoerend beslag: begrip en functie Uitvoerbare titel Uitvoerbare titel Buitenlandse titels en de Europese uitvoerbare titel Precieze aanduiding van de betalingsverbintenis Actualiteit van de titel De beslagrechter Bevoegdheid Beslagrechter Schorsing van de tenuitvoerlegging Voorwerp van het beslag en de beslagbaarheid van deze goederen A. Voorwerp van het beslag Onroerende goederen B. Beslagbaarheid van de onroerende goederen Algemeen pandrecht van de schuldeiser Goederen van de schuldenaar Goederen die niet voor beslag vatbaar zijn Lijst Ger.W Goederen die niet voor beslag vatbaar zijn Onoverdraagbare goederen xi

2 Notarieel executierecht 25. Goederen die niet voor beslag vatbaar zijn Goederen buiten de handel De uitsluiting van de gezinswoning De uitsluiting van de hoofdverblijfplaats van de zelfstandige Conventionele onbeslagbaarheid Beslag op voorwaardelijke rechten Beslag op goederen door schenking verkregen Tontine & aanwas en beslag Zakelijke rechten van derden Eigendomsrecht van een derde Onroerend voorrecht verkoper Mede-eigendom Algemeen Boedelgemeenschappen Algemeen Zakelijke subrogatie ten voordele van de hypotheekhouder bij onverdeeldheden Uitzonderlijk ook goederen van een derde Beginsel De derde-houder Paulianabeslag Simulatie Doorbraak rechtspersoonlijkheid Fraus omnia corrumpit Volgorde van de uitwinning Uitgangspunt Uitwinning door hypothecaire schuldeiser Aanvullend recht Goederen behorend tot eenzelfde exploitatie Taalperikelen Taalgebruik in gerechtszaken Taalgebruik in geval van samenhang Het collectief karakter van het beslag Draagwijdte van de cassatierechtspraak De berichten van beslag Hoofdstuk 2. De notaris en het derdenbeslag Plan van behandeling De notaris als derde-beslagene A. Regulier derdenbeslag Het voorwerp van het beslag De oorzaak van het beslag De procedure van het bewarend derdenbeslag Duurtijd xii

3 Inhoud 54. Onbeschikbaarheid van het voorwerp van het beslag Verklaring van de derde-beslagene Een praktische toepassing: derdenbeslag op de prijs van de vrijwillige verkoop Onverdeelde schuldvordering Gerubriceerde gelden Omzetting van een bewarend in een uitvoerend derdenbeslag Het uitvoerend derdenbeslag Algemeen De afgifteverplichting B. Buitengerechtelijk verzet Informeel verzet en cassatie Houding van de notaris Discretie over hangende dossiers De notaris als beslagene Probleemstelling De rubriekrekening De kantoorrekening Hoofdstuk 3. Bewarend beslagop onroerend goed Algemene regeling inzake bewarend beslag Algemeen Voorwaarden Rechtspleging Titel om bewarend beslag te leggen De machtiging van de beslagrechter Verzoekschrift Het bewarend beslag door het beslagexploot Bewarend beslag en de schatkist Rechtsmiddelen Publiciteit van het beslag Overschrijving Geldigheidsduur Opheffing van het beslag Saisie sur saisie vaut Beslagberichten De gevolgen van een bewarend beslag op onroerend goed Algemene principes Daden van beschikking Niet-tegenwerpelijkheid Relatieve werking Recht van voorrang Kantonnement Het genot van de goederen xiii

4 Notarieel executierecht 85. Vestiging van obligatoire gebruiksrechten Strafrechtelijke ontdraging Strafrechtelijk bewarend beslag Beginselen Bewarend karakter Verschilpunten met civiel beslag Procedure Omzetting van bewarend beslag De omzetting van het bewarend in uitvoerend beslag Hoofdstuk 4. De inleiding van het uitvoerend beslag op onroerend goed Algemeen De voorwaarden De verzoeningspoging voorafgaandelijk aan de rechtspleging De persoon van de beslagene Uitwinning op goederen van de huwgemeenschap Voortzetting van de rechtspleging tegen anderen dan de oorspronkelijke schuldenaar Uitvoerend beslag na penaal beslag Uitvoerend beslag na strafrechtelijke verbeurdverklaring Het bevel tot betaling Definitie Betekening Gevolgen van de betekening van het bevel Rechtsmiddelen Positie van de schuldeiser Het beslagexploot A. Procedurele aspecten Het beslagexploot Termijnen voor uitvoerend beslag Verzet tegen het bevel Schorsing van de geldigheidstermijn van het bevel Overschrijving van het beslagexploot Toewijzing na het verstrijken van de termijn van drie jaar Saisie sur saisie ne vaut B. Gevolgen De positie van de beslagen schuldenaar Beslag en beschikkingsonbevoegdheid Beschadigingen Houtkap Vruchten van het onroerend goed Huur en pachtgelden Vereenvoudigd derdenbeslag op de huurgelden xiv

5 Inhoud 115. Huurovereenkomsten Algemeen Huurovereenkomsten Bijzondere huurregimes Beschikkingsonbevoegdheid na overschrijving van het beslagexploot Kantonnement De aanstelling van de notaris Verzoekschrift tot aanstelling notaris Verzoekschrift aan de territoriaal bevoegde beslagrechter De keuze van notaris Mededeling aan de notaris Procedurele aspecten Rechtsmiddelen Termijn van toewijzing Controle door de notaris Toegang onroerend goed Situatie van en relatie met de bewoner De bemiddelende rol van de notaris Permanente controle van de actualiteit van de titel Hoofdstuk 5. De verkoopsvoorwaarden en de openbare verkoop Algemene principes m.b.t. de verkoopsvoorwaarden Begrip Taak van de notaris Authentieke akte Taal Inhoud van de verkoopsvoorwaarden in concreto A. Verplichte vermeldingen vanuit het Ger.W Verplichte vermelding van de dag van de verkoop Verplichte vermelding van de overwijzing van de prijs Verplichte vermelding in verband met publiciteit Bezichtiging en kosten B. Facultatieve vermeldingen Facultatieve vermeldingen Algemeen Bedingen in verband met de persoon van de koper De wijze van toewijzing Hoger bod De wijze van toewijzing Instelprijs en premie Beschikbaarheid van het onroerend goed Huurders De beschikbaarheid van het goed Eerbiedigingsbeding Mogelijkheid tot uitdrijving Uitzettingsbeding Uitdrijving medebewoners en huurders Het recht van samenvoeging en de gesplitste commandverklaring Verdeling in loten xv

6 Notarieel executierecht 147. Verkaveling Kosten Statuten van een gebouw Lotenvorming bij onroerende goederen door bestemming Massavorming en het recht van hoger bod Appartementsmede-eigendom Informatieplicht Achterstallen (solidariteitsbeding) Bedingen omtrent het werkkapitaal Wettelijke voorkooprechten Conventionele voorkooprechten Opname van persoonlijke verbintenissen ten laste van de koper Kettingbedingen Bodemsanering Attesten en certificaten Problematiek van de btw Bedingen omtrent de prijs Kosten Provisie De aanmaning om inzage te nemen Betekenis en vorm Termijn Personen Bewoners Onroerend voorrecht De kantmelding en de gevolgen ervan Gemeenmaking en betaling door de schuldenaar Kristallisatiemoment voor nietigheden De vordering tot nietigverklaring Nietigheden Gevolgen Nietigheden en rechterlijke beschikkingen Het verzet op de verkoopsvoorwaarden Het verzet tegen het beslag zelf en het verzet tegen de verkoopsvoorwaarden Verzet tegen de verkoopsvoorwaarden Algemeen Verzet tegen de inhoud van de verkoopsvoorwaarden Opstelling van een proces-verbaal van verzet Rol van de notaris Beslissing van de beslagrechter Vervolg van de procedure Incidenten tijdens de procedure A. Indeplaatsstelling Saisie sur saisie ne vaut Indeplaatsstelling Gevolgen Procedure Het oorspronkelijke beslag bestaat niet meer Handlichting zonder doorhaling xvi

7 Inhoud B. Samenvoeging Samenvoeging Begrip Samenvoeging via artikel 1607 Ger.W Samenvoeging via artikel 1608 Ger.W C. De vordering tot onttrekking Begrip Procedure Hoofdstuk 6. De openbare verkoping De zittingen De termijn Het verzoek tot verkoop Initiatiefrecht Controle geldigheidsduur beslag en uitvoerbare titel Aankondiging van de kosten en voorlezing van de verkoopsvoorwaarden De biedingen Nieuwigheden sinds de wet van Instelprijs Afmijning Premie Aanvaarding en weigering van een bod Borgstelling De toewijzing aan vertegenwoordigers De rechtspleging van hoger bod Betekenis Voorwaarden Procedure Publiciteit van het hoger bod en de nieuwe zitdag Definitieve toewijzing Aanwijzing van lastgever (commandverklaring) Beginselen Aanwijzing van lastgever bij uitvoerend beslag Procedure Aanwijzing van lastgever Gevolgen Eindfase Afhandeling van de verkoop Positie van de koper Eigendomsoverdracht De koopovereenkomst Toepassing van alle regels uit de koop De overhandiging van de titel Betaling van de kosten Bevrijdende betaling door de koper Betekening van de akte van toewijzing De gevolgen van de betekening van de akte van toewijzing Hypothecaire publiciteit Overwijzing van de prijs xvii

8 Notarieel executierecht 5. Nietigheid van de toewijzing Beschermde bepalingen Procedure Gevolgen Hoofdstuk 7. De verkoop uit de hand Algemene opmerkingen Algemene situering Twee procedures Rol van de beslagrechter Afweging van belangen Rol van de beslagrechter Machtiging Verschilpunten tussen de openbare en onderhandse verkoop Onderhandse verkoop op initiatief van de beslagene Kennisgeving aan de beslagene Aanbrengen van een aankoopbod Minimumprijs Schattingsverslag Oproeping van de schuldeisers en beslagene Beschikking van de beslagrechter Rechtsmiddelen Gevolgen Zuivering Onderhandse verkoop op initiatief van de beslaglegger Initiatief van de schuldeiser Ontwerpakte Procedure Gedwongen verkoop Zuivering Onderhandse verkoop op initiatief van een belanghebbende derde of de beslagrechter De derde weg De belanghebbende derde Geen gedwongen verkoop Hoofdstuk 8. De incidenten De herveiling na rouwkoop Begrip Toepassingsgebied Initiatiefrecht Tegen wie wordt de rouwkoop vervolgd? Rechtspleging Rol van de beslagrechter Publiciteit en toewijzing xviii

9 Inhoud 240. Gevolgen Registratierechten en ereloon Schorsing en stopzetting Gevallen van schorsing Schorsing wegens voorafgaand bevel of machtiging tot openbare verkoop Schorsing na bevel tot betalen? Procedure De zuivering Samenloop Samenloop Probleemstelling Faillissement Executierechten na faillissement De uitzonderlijke positie van de hypothecaire schuldeisers Beslag Een tussentijdse beschikking Faillissement Afgifte gelden na faillissement Altijd afgifte gelden na faillissement? Overige gevallen van vereffening Beneficiaire aanvaarding van de nalatenschap Onbeheerde nalatenschap Vereffening van een rechtspersoon Saneringsprocedures Collectieve schuldenregeling Wet continuïteit ondernemingen Hoofdstuk 9. De rangregeling en de zuivering De rangregeling en de overwijzing van de prijs Ter vergelijking: de vrijwillige verkoop Volgrecht en overwijzing in geval van gedwongen uitvoering Overwijzing van de prijs Andere toepassingen Bevrijdende betaling en kwijting Positie van de schuldeisers De problematiek van de persoonlijke subrogatie Evolutie Rangschikken en verdelen Rol van de notaris De opmaak van het proces-verbaal van rangregeling A. Procedureel De aanstelling van de notaris Initiatiefrecht Termijnen voor de opmaak van de rangregeling xix

10 Notarieel executierecht B. De organisatie van een kleine samenloop Op zoek naar de schuldeisers Eerste groep: schuldeisers aan wie het beslag gemeen is Tweede groep: schuldeisers die nog tijdig inschrijven of overschrijving hebben genomen Derde groep: bevoorrechte schuldeisers zonder publiciteit Vierde groep: de bijzondere positie van fiscus en RSZ Vijfde groep: de beslagberichten De beslagberichten: de niet batig gerangschikte schuldeiser Zesde groep: verzet door een schuldeiser tegen de prijs Termijn voor het verzet op de prijs Vormvereisten voor het verzet op de prijs Derdenbeslag in handen van de notaris De inhoud van het proces-verbaal van rangregeling Beginselen De te verdelen massa De netto te verdelen massa De schuldvorderingen Schuldvorderingen zonder (actuele) uitvoerbare titel De omvang van de schuldvordering Rangschikking Compensatie door de koper? De invloed van tussentijdse beschikkingen Batig saldo Ventilering De afsluiting van de rangregeling Termijnen voor de mededeling en de afhandeling van de rangregeling Vormvoorschriften Proces-verbaal van sluiting van de rangregeling, bij gebrek aan tegenspraak Gedeeltelijke afsluiting De gerechtelijke behandeling van de tegenspraak De doorhaling van inschrijvingen en overschrijvingen Het notariële getuigschrift De opmaak van het getuigschrift Ontslag van ambtshalve inschrijving onroerend voorrecht verkoper Gerechtelijke doorhaling Rangregeling in geval van penaal beslag Rangregeling bij penaal beslag Zuivering en doorhaling van het penaal beslag xx

11 Inhoud Hoofdstuk 10. Verkopingen van onroerende goederen in collectieve procedures Opzet Verschilpunten met een individueel beslag Collectieve schuldenregeling Begrip Samenloop Gevolgen De schuldbemiddelaar De periode tussen de beschikking van toelaatbaarheid en de minnelijke aanzuivering De verkoop van onroerende goederen in de minnelijke fase Algemeen De vormvoorschriften bij verkoop van onroerende goederen uit de hand De openbare verkoping in de minnelijke fase De gerechtelijke aanzuivering en de verkoop van onroerende goederen De totale kwijtschelding van schulden Faillissement Beginselen De openbare verkoping De verkoopsvoorwaarden Het verloop van de verkoping De positie van de schuldeisers De overwijzing van de prijs De aanwezigheid van de vrederechter De verkoop uit de hand in het kader van een faillissement Algemeen Rechtspleging De rechten van de schuldeisers Onverdeelde goederen Taal De wet continuïteit van de ondernemingen Modellen van akten Algemene verkoopsvoorwaarden Bijzondere verkoopsvoorwaarden Bijzondere clausules in de verkoopsvoorwaarden Toewijzing Definitieve toewijzing Verkoop uit de hand (art. 1580ter Ger.W.) xxi

12 Notarieel executierecht 7. Getuigschrift Rangregeling De niet tegenstelbare hypotheek Berekeningswijze (randnr. 82) Sluiting Beslag onder derden Buitengerechtelijk verzet xxii