Vragen en antwoorden over oorstukjes

Transcriptie

1 magazine van de nederlandse vereniging voor slechthorenden 4 Bij Sanne Zeeman is het glas altijd halfvol 8 Vergoedingen hoortoestellen in 2013 op de schop 25 Tinnitussymposium met kleine lichtpuntjes Nummer 6 Jaargang 40 december 2012 januari Vragen en antwoorden over oorstukjes

2 advertentie Een hoortoestel Gratis uitproberen? Dat kan bij Schoonenberg. Gewoon thuis ontdekken hoe dat nu voelt, zo n hoortoestel. Zonder betaling vooraf. Wat leuk om te horen. Vind een winkel bij u in de buurt, kijk op foto: michiel wijnbergh Column Jong Ach meneer Beelen, u bent toch zelf ook ooit jong geweest?, vraagt de radio-interviewster mij smalend. Ik heb net mijn verbazing uitgesproken over de naïviteit waarmee jongeren zich blootstellen aan veel te harde muziek. Kennelijk zeg ik dat op zo n manier dat het een ouwe-mannen-opmerking is. Mijn maat heeft het radio-interview gehoord en draagt me de smalende vraag nu inmiddels al vele jaren na. Hé Joop jongen, jij ben toch zelf ook ooit jong geweest? Nu staat diezelfde maat op een podium met zijn rockbandje. Die zijn inderdaad allemaal ooit jong geweest en ze laten die vervlogen tijden herleven met rockende covers van hits van toen. Ik sta in de zaal en begin het opeens weer te snappen, die naïviteit over harde muziek. Want het is als vanouds heerlijk om de drums door je lijf te voelen dreunen, de trillingen van een grommend lage bas. Het volume overspoelt je en neemt je mee. Je verliest jezelf in de muziek. Althans: dat zou heel makkelijk gebeuren, ware het niet dat mijn gehoorbescherming als een onhandelbaar schuimrubber kussen tussen mij en de vervoering staat. Ik mis een deel van het geluid, ik hoor geen nuances in de zang, de gitaar. Ik sta als een verstandige vijftiger dit optreden mee te maken, en mis de jongere in mij die zich toen onkwetsbaar waande en dacht: Kan mij het schelen, dit is lekker, zo hard!!!. Of eigenlijk: die dit níet bedacht maar zich gewoon in het volume stortte. Wow Achteraf moest ik er toch ook weer om lachen. Door mijn gehoorbescherming heen hoorde ik bij de aankondiging van de band toch echt iets zeggen als: Als je het nou te hard vind, moet je vragen of ze het wat zachter kunnen zetten. Wonderbaarlijk, dacht ik nog. Zo zijn de tijden dus aan het veranderen. Goede zaak: gewoon het volume wat lager. Later begreep ik wat er echt gezegd was: Als het te hard wordt, kan je oordopjes achter de bar halen. joop beelen directeur NVVS, j.beelen@nvvs.nl Op 22 november jl. overleed Herman ten Berge, driekwart jaar nadat hij met pensioen was gegaan als directeur van de Nationale Hoorstichting. Zijn grote inzet voor preventie van gehoorbeschadiging leidde eind vorig jaar tot een convenant met poppodia, waarbij jongeren beter geïnformeerd worden en makkelijk gehoorbescherming kunnen krijgen. Ook Herman is ooit jong geweest en heeft toen jarenlang dit tijdschrift onder zijn hoede gehad. Herman: heel veel dank. Het is wrang dat je pensioen zo kort heeft moeten zijn. HOREN december 2012 / januari 2013 In dit nummer 4 Ik voel me thuis in de horende wereld Sanne Zeeman staat positief in het leven, een houding die haar al veel goeds bracht. De 26-jarige studeerde cum laude af aan de Rotterdamse Kunstacademie en runt haar eigen bedrijf. Onlangs kreeg zij een CI. 8 Vergoedingen op de schop Vanaf januari 2013 gaat het hele systeem van hoortoestelvergoeding op de schop. Dat heeft veel consequenties voor u: de keuzemogelijkheden veranderen, de eigen bijdrage gaat veranderen en uw zorgverzekeraar gaat meer invloed krijgen. 25 Nooit meer Leert u er maar mee leven Begin november organiseerde de NVVS het symposium Nieuwe geluiden over tinnitus en hyperacusis. Er is nog een wereld te winnen als het gaat om preventie, zo bleek, maar er zijn ook lichtpuntjes. 30 Alles over oorstukjes Bij de NVVS komen regelmatig vragen binnen over oorstukjes. We hebben daarom enkele veel gestelde vragen plus de antwoorden daarop bij elkaar gezet. En verder p Actueel p NVVS in Actie p. 21 Financiën p. 23 Lezerspagina p. 29 Vrijwilliger vraagt vrijwilliger p. 33 Muziek centraal op vijfde OPCI-contactdag p. 34,35 Gehoorschade door harde muziek: verontrustende cijfers p. 37 Leesvoer voor knusse winterdagen p. 39 Ouderenzorg Korthagehuis Amsterdam p. 41 Aanbod spraakafzien en NmG p. 42 HOORagenda p. 43 Colofon & in het volgende nummer 3 foto: paul schuitemaker De NVVS wenst u fijne feestdagen en een voorspoedig 2013!

3 mijn verhaal zwaar slechthorende interieurarchitect jaagt dromen na Ik voel me thuis in de horende wereld Bij Sanne Zeeman is het glas altijd halfvol. Deze positieve houding heeft de goedlachse zwaar slechthorende 26-jarige al ver gebracht in het leven. Ze studeerde cum laude af aan de Rotterdamse Kunstacademie en runt nu haar eigen bedrijf Studio PS. tekst: Weija Steffens beeld: Paul Schuitemaker ben ik geopereerd, er is een cochleair implantaat in mijn hoofd geplaatst. Daarvoor Onlangs was mijn gehoorverlies 112 decibel en zou het niet lang meer duren voordat ik stokdoof zou zijn. Met dit implantaat kan ik wellicht weer meer klanken horen. Mits het mij lukt opnieuw te leren horen via de elektronische pulsen. Ik zag best op tegen de operatie en vind de revalidatie spannend. Maar wat heb ik te verliezen? Helemaal niets. Doordat ik een kei ben in liplezen (spraakafzien) kan ik visueel - dus zonder geluid - 95 procent horen. Zou ik dat niet kunnen, dan zou ik maar drie procent van al het geluid horen. Met zo n implantaat verslechtert mijn gehoor niet, maar blijft het constant. Dit is mijn laatste kans, die moet ik ook al vind ik het doodeng met beide handen aangrijpen. Fluitende vogels Als baby reageerde ik minder snel en dat baarde mijn moeder zorgen. Toch werd pas op driejarige leeftijd ontdekt dat ik slechthorend ben. De tijd van hoorapparaten brak aan, maar als klein meisje wilde ik daar niet aan. Mijn moeder was onverbiddelijk. Als ik de televisie niet hoorde, dan kon ik mijn hoorapparaatjes pakken. De televisie ging niet harder. Uiteindelijk deed ik ze in om ze vervolgens nooit meer uit te doen. Ik weet nog goed dat ik opeens de vogels hoorde fluiten. Wat een intense beleving was dat! Ook al nam mijn gehoor steeds meer af, ik heb nooit gebarentaal geleerd. Ik groeide op in een horend gezin en mijn ouders maakten geen onderscheid tussen mij en mijn horende zussen. Mijn jongere broer is ook slechthorend die zit momenteel op het conservatorium. Het kan zijn dat de slechthorendheid erfelijk is, dat kan ik laten onderzoeken, maar ik wil het niet weten. Mocht ik ooit kinderen krijgen, dan vind ik het niet erg als zij slechthorend zijn. Ik weet dat je met deze aandoening prima kunt leven. Het is hard werken om je staande te houden in de horende wereld, want veelal is niets aangepast aan de slechthorenden. Denk aan simpele dingen. Het omroepen van een spoorwijziging op het station of de vertraging van een trein. Ik stap dus wel eens in de verkeerde! Hetzelfde als een ander Ik ging naar logopedie en mijn moeder liet mij oefeningen doen. Bovenlip natmaken, hagelslag erop en aflikken maar! Of ballonnen opblazen. Zo trainde ik mijn mondspieren waardoor ik nu goed kan articuleren en liplezen. Naar een dovenschool wilde ik niet, dus ging ik net als mijn zussen naar een reguliere basisschool. Mijn moeder liet mij s avonds voorlezen en continu oefenen met letters uitspreken. Vooral met de S had ik moeite. Ook kreeg ik twee keer per week individuele begeleiding bij lezen, taal en spraak. Ik heb me in die tijd best eenzaam gevoeld. Ik werd niet gepest door de kinderen in mijn klas, eerder genegeerd. Ik voelde CV Sanne Zeeman Leeftijd: 26 jaar Woonplaats: Amersfoort Relatie: samenwonend met Hidde Beroep: interieurarchitect ( Hobby s: hardlopen, reizen, dansen, festivals bezoeken en creatief bezig zijn (van keramiek maken tot breien) Levensmotto: droom je leven, leef je dromen Soms komt mijn slechthorendheid ter sprake als ik niet alles goed kan verstaan. Klanten vinden het nooit een probleem, ze vinden het juist charmant. me vaak alleen, anders dan anderen. Liever was ik thuis. Daar hoorde ik erbij, was ik geen buitenbeentje. Ik zocht graag de rust op en vermaakte me prima in mijn eentje. Dan ging ik hutten bouwen of tekenen. Ook de eerste jaren op de middelbare school vond ik zwaar. Regelmatig wilde niemand naast me zitten en in de pauze stond ik vaak alleen. Ik begon me te schamen voor mijn beperking. Mijn haren liet ik groeien zodat ze over mijn hoorapparaten vielen. Gelukkig waren er ook meiden die mij accepteerden zoals ik ben. Dat zijn mijn vrienden voor het leven! Ook al heb ik geen trauma, die schooltijd heeft me wel gevormd. Lange tijd was ik bang afgewezen te worden om mijn doofheid. Aan de andere kant kreeg ik enorme bewijsdrang: ik ben niet anders, ik kan hetzelfde als iedereen! Eigen bedrijf runnen Doordat ik thuis altijd creatief bezig was, wilde ik naar de Kunstacademie. Dat is me gelukt. Daar kreeg mijn leven een andere wending. Niet langer werd ik genegeerd om mijn handicap, medestudenten waren juist trots op me. Een leuke studietijd brak aan. Ik ontmoette mijn huidige vriend Hidde en ook Peter van de Merwe, met wie ik vorig jaar een ontwerpstudio ben gestart, nam mij zoals ik ben. Cum laude studeerde ik af en vervolgens won ik de belangrijkste Nederlandse aanmoedigingsprijs voor jonge talentvolle interieurarchitecten. Heel impulsief besloten Peter en ik ons eigen bedrijf te starten. We waren daar al jaren over aan het geinen. Stel dat Onze samenwerking verloopt goed. De taken zijn verdeeld, want door mijn zware slechthorendheid kan ik bijvoorbeeld geen telefoontjes plegen. Peter onderhoudt dus de telefonische contacten met opdrachtgevers en leveranciers. Zelf communiceren wij als we niet samen op kantoor zijn veel via WhatsApp en Facetime (een soort Skype voor Apple, red.). Ik neem de productie voor mijn rekening en ontwerpen doen we meestal samen. Door mijn slechthorendheid worden mijn andere zintuigen veel meer geprikkeld. Die balans van zintuiglijke waar- Vroeger voelde ik me vaak anders dan anderen, terwijl ik dat niet ben 4 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

4 advertentie 2 ELITE HOORTOESTELLEN 1 VOOR DE PRIJS VAN 2 e ELITE HOORTOESTEL GRATIS! Tips van Sanne: Laat nooit je leven leiden door angst. Zie je beperking niet als probleem, maar als een uitdaging. Blijf lachen, benader je slechthorendheid met zelfspot en neem het niet altijd te serieus. Bepaal een doel in je leven. Alles is mogelijk als je het maar écht wilt, eventueel met hulp van anderen. Zorg voor een goede balans tussen het nastreven van je doel (je drijfveer), leuke dingen doen en rust nemen. Luister naar je lichaam en ga zo min mogelijk je grenzen over. Draag oordoppen! neming zie je terug in onze ontwerpen. Kleuren, texturen, stoffen, geuren. Samen gaan we naar klanten toe. Van tevoren vertellen we nooit dat ik zwaar slechthorend ben. We zien het niet als beperking, dus waarom zouden we het vertellen? Soms komt mijn slechthorendheid ter sprake als ik niet alles goed kan verstaan. Klanten vinden het nooit een probleem, ze vinden het juist charmant. Sommigen worden er onzeker van en gaan heel overdreven articuleren. Dat maakt het voor mij juist vaak moeilijker een gesprek te volgen. Als ik echt de draad van het gesprek kwijt ben, geef ik het aan. Ook vat Peter het gesprek op de terugreis altijd samen. Soms voel ik me onthand dat ik niet alles kan volgen en niet meteen kan inspringen op wat er wordt voorgesteld of gezegd. Het runnen van een eigen bedrijf is prima te doen met mijn beperking, al kan ik me maar op één ding tegelijk focussen. Doordeweeks werk ik en s avonds neem ik mijn rust. In het weekend is het tijd om leuke dingen te doen met Hidde en vrienden. mijn verhaal Ik ben zo Ook al heb ik mijn slechthorendheid een plek gegeven en geaccepteerd, ik vind het nog steeds lastig dat ik slecht hoor. Alsof ik niet pas in de horende wereld. Soms ben ik boos en verdrietig en baal ik van mijn slechthorendheid. Gelukkig ben ik positief ingesteld en lukt het me steeds beter mijn leven zo in te richten dat ik me makkelijker staande kan houden in de horende wereld. Ik ben nu tevreden met mijn leven. Ik weet: ik ben zo, dit hoort bij mij en daar heb ik vrede mee. Onlangs heeft Sanne haar CI gekregen. De operatie viel me mee, de pijn had ik erger verwacht. Na drie dagen mocht ik naar huis, ik heb heel rustig aan gedaan. Het is gek om aan één oor compleet doof te zijn, helemaal niets te kunnen horen. Ik voel me nu meer afhankelijk van anderen en afgesloten van de horende wereld. Ook al kost het me veel moed, ik probeer zoveel mogelijk zelf te doen. Zoals boodschappen. Binnenkort wordt de buitenzijde aangesloten, daar kijk ik erg naar uit! Weer opnieuw leren horen, spannend! Als u bij Specsavers een hoortoestel aanschaft uit onze Elite collectie krijgt u altijd het tweede hoortoestel gratis *. Kijk op voor de functionaliteiten en tarieven. Onze uitgebreide gratis hoortest wordt trouwens altijd uitgevoerd door volledig gediplomeerde en StAr-geregistreerde audiciens. Kijk op voor uw dichtstbijzijnde Specsavers-winkel. *In de 2 voor 1 actie wordt 50% korting gegeven op de prijs van beide toestellen. De actie is niet geldig in combinatie met andere aanbiedingen, geldt voor 1 persoon en het 2e toestel dient van hetzelfde type te zijn als het 1e Specsavers Optical Group. All rights reserved. Door mijn slechthorendheid worden mijn andere zintuigen veel meer geprikkeld. Die balans van zintuiglijke waarneming zie je terug in onze ontwerpen. Kleuren, texturen, stoffen, geuren. Wat is een cochleair implantaat? Een cochleair implantaat is een apparaat dat aan dove kinderen en volwassenen de mogelijkheid biedt weer iets te horen. Dit gebeurt doordat het CI de functie van de zintuigcellen in een beschadigd binnenoor overneemt en de intact gebleven gehoorzenuw direct elektrisch stimuleert. Een implantaat bestaat uit een uitwendig en inwendig deel. Tijdens een operatie wordt het inwendige gedeelte geplaatst, het uitwendige gedeelte wordt enkele weken na de operatie aangesloten. Lees meer op en HOREN december 2012 / januari

5 vergoedingen Hoortoestel nodig? Per 1 januari grote verande ringen! zorgverzekeraar krijgt een belangrijke vinger in de pap Met ingang van 1 januari 2013 gaat het hele systeem van hoortoestelverstrekking op de schop. Dat heeft veel consequenties voor als je een hoortoestel of ander hoorhulpmiddel gaat aanschaffen. De keuzemogelijkheden veranderen. De eigen bijdrage gaat veranderen (in veel gevallen wordt-ie lager). En: uw zorgverzekeraar gaat meer invloed krijgen op uw keuzemogelijkheden en eigen financiële bijdrage. Er tekenen zich nu al behoorlijke verschillen af tussen wat zorgverzekeraars u te bieden hebben. Overstappen naar een andere zorgverzekeraar kan soms zeker de moeite waard zijn. Maar zorgverzekeraars zijn erg laat en geven soms te weinig informatie aan u, om verantwoord te kunnen overstappen Daarom in dit artikel: alle veranderingen op een rij. De regeling: wat gaat er veranderen? Hoortoestellen blijven in de basisverzekering. De enige voorwaarde om voor een hoortoestel in aanmerking te komen, is een gehoorverlies van 35 db op het slechtste oor. Hiermee komen voortaan ook mensen met een éénzijdig gehoorverlies voor vergoeding in aanmerking. Nu krijgt u een vast bedrag vergoed en moet u de rest bijbetalen. Per 1 januari 2013 gaat u een eigen bijdrage van 25% betalen. Het wordt bij verschillende zorgverzekeraars mogelijk om dat bij te betalen bedrag geheel of gedeeltelijk af te dekken via een aanvullende verzekering. Dat was ook in de oude regeling al het geval. Met bepaalde aanvullende polissen blijft een gratis hoortoestel dus nog steeds verkrijgbaar. De keuze voor het hoortoestel (en/of andere hoorhulpmiddelen) gaat plaatsvinden op basis van de functiegerichte aanspraak : een eenvoudige oplossing waar dat kan, een complexe oplossing waar dat nodig is. Er is een speciaal protocol in de maak, dat u en uw audicien duidelijk moet maken waar u aanspraak op heeft: op een eenvoudige of op een complexere hooroplossing. Een speciale vragenlijst moet dat (in combinatie met uw medisch/audiologische gegevens) op betrouwbare manier in kaart brengen. De zorgvraag en de hooroplossing worden ingedeeld in vijf categorieën: categorie 1 is voor de mensen met een eenvoudig gehoorverlies en luistersituatie, oplopend naar categorie 5 voor de mensen met de meest complexe gehoorverliezen en/of in de meest complexe luistersituaties. Zorgverzekeraars gaan zich veel meer bemoeien met het aanbod van uw audicien en de prijsstelling van hoortoestellen. Ook gaan ze zich meer mengen in kwaliteitsdiscussies. Afhankelijk van uw situatie, kan het verstandig zijn om kritisch te kijken naar wat uw zorgverzekeraar u biedt t.a.v. hoorzorg. Soms doet u er goed aan om over te stappen. Nog veel onduidelijkheid Er is bij het ter perse gaan van deze HOREN nog steeds veel onduidelijk over de situatie na 1 januari Nog lang niet alles is afdoende geregeld. We zien bijvoorbeeld veel onduidelijkheid over aanvullende hoorhulpmiddelen, zoals soloapparatuur, of wek- en waarschuwingssystemen. Deze moeten (net als in voorgaande jaren) volgens de nieuwe regeling 100% worden vergoed, mits u er aanspraak op kunt maken. Helaas is in het protocol nog niets geregeld over wie wanneer aanspraak kan maken op zo n aanvullend hoorhulpmiddel. Gaat hier willekeur heersen, in het nieuwe jaar? Twee belangrijke pijlers onder de nieuwe werkwijze zijn nog steeds niet af. Aan de vragenlijst waarmee de situatie van de slechthorende in kaart gebracht moet worden, moet nog het nodige gebeuren. Wat er zeker nog in moet, is dat je als slechthorende duidelijk kunt aangeven wat je nodig hebt en op welke terreinen er verbetering moet optreden. Dat is nog onvoldoende gewaarborgd in de huidige lijst, op het moment dat we dit artikel samenstellen. De tweede belangrijke pijler is nog minder gevorderd: de indeling van hoortoestellen in de vijf categorieën. Dat verbaast u misschien, maar er is domweg nog veel discussie over de vraag of een bepaald toestel in een lagere of een hogere categorie valt. Het is bijzonder frustrerend dat fabrikanten, audiologen en audiciens er kennelijk niet snel uitkomen hoe die indeling er uit moet zien. Verder hebben nog lang niet alle verzekeraars al definitieve afspraken gemaakt met audiciens. Achmea heeft aangekondigd met drie audicienbedrijven afspraken te maken maar kan vanwege een bezwaarprocedure op z n vroegst pas rond Kerst aangeven welke drie audicienbedrijven dat zullen zijn. Maar ook bij andere verzekeraars is nog niet duidelijk of ze met alle audiciens afspraken gaan maken en zo ja, met welke. U kunt dus wel overstappen van zorgverzekeraar maar die kan u niet vertellen met welke audiciens zij contracten afsluit. Als u keuzevrijheid wilt houden in uw audicienkeuze en een lagere vergoeding kunt bekostigen, is het verstandig om een restitutiepolis af te sluiten. Prangende vragen! Vraag 1: Mag ik in 2013 nog wel zelf kiezen naar welke audicien ik ga? Mag ik volgend jaar nog wel naar mijn eigen audicien? Of u vrij bent om te kiezen voor een bepaalde audicien hangt af van uw zorgverzekeraar: met welke audiciens wordt een contract afgesloten? Maar het maakt ook uit of u een natura- of restitutieverzekering heeft. Op dit moment zijn de onderhandelingen tussen verzekeraars en audiciens nog volop aan de gang. Gek genoeg moet een zorgverzeke- 8 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

6 vergoedingen raar nu dus vaak het antwoord schuldig blijven op de vraag welke audiciens zij contracteren in Gezien deze onzekerheid is het verstandig om serieus een polis te overwegen waarbij restitutie (ook) mogelijk is.. Vraag 2: Krijg ik in 2013 wel de hooroplossing die ik nodig heb om goed te kunnen functioneren? Welke hooroplossing u krijgt, hangt af van de categorie waarin u volgens het protocol voor de hoorzorg wordt ingedeeld. Dit protocol is geheel nieuw. Belangrijke pijlers zijn nog in aanbouw, o.a. de indeling van toestellen in één van de vijf categorieën. Bent u straks niet tevreden over de geboden oplossing, ga dan voor een second opinion naar een audioloog en meld de uitkomst bij uw verzekeraar en bij de NVVS. Zo kunnen we samen het protocol verder aanscherpen. Of maak desgewenst gebruik van de mogelijkheid om een restitutiebedrag te krijgen: daarmee wordt uw eigen bijdrage weliswaar hoger dan 25% maar daar staat meer keuzevrijheid tegenover. Vraag 3: Kan ik in 2013 nog wel kiezen uit verschillende merken hoortoestellen en verschillende merken aanvullende hoorhulpmiddelen? Volgens het protocol valt er in de regel wel te kiezen. In elke categorie zouden meerdere merken en modellen beschikbaar moeten zijn. Maar welke merken en modellen is afhankelijk van het inkoopbeleid van uw zorgverzekeraar (eist die van de audicien dat er voldoende keuzemogelijkheden zijn?) en het inkoopbeleid van uw audicien en/of leverancier van overige hoorhulpmiddelen (van welke fabrikanten kopen zij hulpmiddelen in?). Kortom: er zijn geen garanties dat het merk of model van uw keuze straks beschikbaar is. Overigens: ook nu zijn er vaak restricties of voorkeuren in het assortiment van audicienketens. Vraag 4: Wat gaat een hooroplossing mij in 2013 kosten? Er wordt een onderscheid gemaakt tussen hoortoestellen, tinnitusinstrumenten en -maskeerders enerzijds en overige (aanvullende) hoorhulpmiddelen anderzijds. Bij de eerste groep vergoedt uw verzekeraar vanuit de basisverzekering 75% en moet u 25% zelf betalen. Bij veel verzekeraars kunt u die 25% eigen bijdrage (deels) vergoed krijgen vanuit aanvullende verzekeringen. Zie schema op zoek-en-kies/verzekeraars.html. De overige hoorhulpmiddelen worden 100% vergoed of in bruikleen verstrekt als u er volgens het protocol aanspraak op kunt maken. Dat algemene recht is in de regelgeving verankerd. Wat niet is verankerd, is wie wanneer aanspraak kan maken op een aanvullend hoorhulpmiddel: dat deel van het nieuwe protocol is helaas nog niet ingevuld. Vraag 5: Is het verstandig om over te stappen naar een andere zorgverzekeraar? Het kan verstandig zijn om over te stappen maar de situatie is nu heel anders en veel onoverzichtelijker dan voorgaande jaren. Tot nu toe was het verstandig om te kijken naar de bedragen die in de aanvullende polissen werden vergoed Actueel overzicht op NVVS.nl en Hoorwijzer.nl De NVVS publiceert op haar websites NVVS.nl en Hoorwijzer.nl een uitgebreid overzicht van alles wat zorgverzekeraars gaan bieden t.a.v. hoorhulpmiddelen. Kijk op voor dit overzicht. In de loop van december en zelfs januari wordt dit overzicht bijgewerkt aan de hand van nieuwe gegevens van verzekeraars. Kijk op en voor de laatste stand van zaken, o.a. opvallende keuzes die zorgverzekeraars maken. Bijvoorbeeld: Achmea contracteert niet alle audiciens. CZ start met een proef met een audicien aan huis. En ook: welke verzekeraar biedt uw audiciens de meeste ruimte om u goed te helpen? Kijk op en voor de eigen bijdrage. In 2013 zal die eigen bijdrage veranderen en (soms fors) lager worden. Maar in uitzonderingssituaties kan het nog steeds om een behoorlijk bedrag gaan. Daarnaast wordt het keuze- en kwaliteitsbeleid van de zorgverzekeraar belangrijk: met welke audicienbedrijven gaat de zorgverzekeraar in zee en zit uw audicien daarbij? En is uw zorgverzekeraar er eentje die uw audicien zodanig financieel uitknijpt dat er nauwelijks tijd overblijft voor een goede begeleiding of is uw zorgverzekeraar ruimhartiger voor uw audicien, zodat die nog steeds voldoende tijd heeft om u goed te helpen? Veel onduidelijkheid dus, als u een overstap overweegt. Checklist bij een overstap: 1. Overweeg serieus om een polis te nemen waarbij restitutie (ook) mogelijk is. 2. Informeer bij uw zorgverzekeraar met welke partijen deze in zee gaat. 3. Kijk goed naar de polisvoorwaarden (vergoedingen voor eigen bijdrage en/of voor bijbetalingen vanuit aanvullende verzekeringen). Kijk op voor de laatste overzichten en informatie. Wat doet de NVVS? De lobby van de NVVS heeft ertoe geleid dat hoortoestellen in het basispakket zijn gebleven. De NVVS is voorstander van het nieuwe systeem omdat het meer transparantie en inzichtelijkheid geeft in wat iemand nodig heeft. Bovendien hoeven veel mensen in het nieuwe systeem minder bij te betalen. Het nieuwe systeem brengt de zorg terug in de verstrekking van hoortoestellen en bestrijdt de vercommercialisering die de laatste jaren was ingetreden. Het systeem is echter nog niet af. Daarom pleit de NVVS voor de volgende zaken: Het protocol moet afgemaakt worden. Het protocol vertoont nu nog de nodige gaten. Er moet niet alleen gemeten worden waarin mensen beperkt worden, maar ook wat ze echt belangrijk vinden. Ook moet er snel duidelijkheid komen over het recht op aanvullende hoorhulpmiddelen. Ervaringen van hoortoestelgebruikers moeten gebruikt worden. Via onze Hoorwijzer.nl kunnen mensen gedegen vragenlijsten gebruiken om hun ervaringen kenbaar te maken. Audicienbedrijven en zorgverzekeraars moeten die vragenlijsten systematisch gaan gebruiken, zodat er goed zicht blijft op hoe hoortoestelgebruikers het nieuwe systeem ervaren en waarderen. Want de stem van de slechthorende moet uiteindelijk doorslaggevend zijn. Bijbetalen voor extra s moet mogelijk worden. Het moet voor slechthorenden mogelijk zijn om extra ( over-adequate ) functionaliteiten aan te schaffen, zoals bluetooth of een hoortoestel uit een duurdere categorie. Sommige verzekeraars bieden deze mogelijkheid via een aanvullende polis. Uiteraard moet dat niet opnieuw leiden tot over-commercialisering van de hoorzorg. Problemen met de nieuwe regeling? Meld het ons. Het nieuwe systeem moet niet alleen beoordeeld worden door deskundigen, bedrijven en zorgverzekeraars. Juist de stem van de slechthorende is doorslaggevend om te bepalen waar het nieuwe systeem verbeterd moet worden. Als deskundigen, bedrijven en zorgverzekeraars goed luisteren naar de ervaringen van slechthorenden en naar de NVVS, dan is de kans groot dat het nieuwe systeem vele voordelen blijkt te hebben. Stuur uw ervaring naar info@nvvs.nl. 10 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

7 actueel Op weg naar een federatie met de doven en slechthorenden Samen met onze zes zusterorganisaties van doven, plotsdoven en slechthorenden heeft de NVVS een intentieverklaring getekend om in 2013 tot een federatie te komen. Een initiatiefvoorstel van de NVVS over deze krachtenbundeling is met enthousiasme ontvangen. Deze krachtenbundeling moet niet alleen leiden tot meer slagkracht en een betere herkenbaarheid voor de buitenwereld. Ook moet de federatievorm meer zekerheid geven over subsidies en andere inkomsten. Voortbouwen op reeds bestaande samenwerking We werken al nauw samen met deze organisaties en zijn al op één adres gehuisvest. Inhoudelijk hebben we veel raakvlakken. We hebben reeds bewezen dat samenwerking loont in de zin dat we meer resultaat boeken. Denk bijvoorbeeld aan het succes rond ondertiteling: gezamenlijk hebben we (met het Samenwerkingsverband Ondertitel Alle Programma s! SOAP!) gezorgd dat ondertiteling in Nederland verplicht is. Daarnaast zijn er dwingende financiële redenen om een federatie te vormen. Het ministerie van VWS stelt clustering als voorwaarde om straks nog voor subsidie in aanmerking te komen. Als we in 2014 niet een federatie vormen, kan dat leiden tot verlies van instellingssubsidie. Eenheid, geen eenheidsworst Het federatiemodel dat we voor ogen hebben, gaat behoorlijk ver: we gaan onder één naam opereren, met één federatiebestuur, onder één directeur, met één bureau. Al die eenheid moet niet leiden tot eenheidsworst: het is essentieel dat de doelgroepen en thema s goed herkenbaar blijven voor zowel de buitenwacht als de achterban. Ook de vrijwilligers moeten zich thuis en (h)erkend voelen in dit nieuwe federatieve verband. De zeven organisaties blijven bestaan en gaan fungeren als toezichthouder op de nieuwe federatie. Wie doen er mee? Dovenschap. Stichting Plotsdoven. De twee jongerenorganisaties Jongerencommissie (dove jongeren) en SH Jong (de slechthorende jongeren). De twee ouderorganisaties: FODOK (ouders dove kinderen) en FOSS (ouders van slechthorende kinderen en kinderen met spraaktaalmoeilijkheden). En natuurlijk de NVVS. Vaart maken We gaan vaart maken met deze federatie. In de eerste maanden van het nieuwe jaar moet het federatiemodel zich uitkristalliseren. In het voorjaar van 2013 kunnen de ALV s van de betrokken organisaties dan hun oordeel geven. Als dat allemaal goed gaat, moet de federatie in de loop van 2013 van start kunnen gaan. Er moet veel gebeuren voordat het zo ver is! Maar: de NVVS gáát er voor. Mede-oprichter en ouddirecteur Hoorstichting Herman ten Berge overleden Bij het samenstellen van deze editie van HOREN ontvingen wij het tragische bericht dat Herman ten Berge, mede-oprichter en voormalig directeur van de Nationale Hoorstichting, op 20 november jl. is overleden. Hij nam het afgelopen voorjaar afscheid van de Hoorstichting, toen hij 65 werd. Toen kampte hij al met gezondheidsproblemen. Herman is van grote betekenis geweest voor het op de kaart zetten van de gehoorproblematiek in Nederland. De NVVS heeft altijd zeer prettig met Herman samengewerkt. We hadden dan ook al langere tijd een geschiedenis met elkaar: vóór de Hoorstichting-tijd is Herman geruime tijd hoofdredacteur geweest van het NVVS-magazine HOREN. Wij zullen ons Herman blijven herinneren als een bevlogen, vasthoudende en gedegen pleitbezorger voor het gehoor. Herman: bedankt. foto: nic van son Op een rijtje Rabobank test informatiefilms met ondertiteling en gebaren Steeds meer organisaties maken gebruik van online informatiefilmpjes. Maar voor mensen met een verminderd gehoor is het lastig of onmogelijk om de gesproken informatie in de video s te volgen. De Rabobank wil het daarom anders doen en heeft onlangs een test uitgevoerd met toegankelijke informatievideo s voor doven en slechthorenden. Twee pilotvideo s over veilig geld opnemen en veilig internetbankieren werden daarvoor voorzien van gebaren en ondertiteling. Met behulp van een online enquête konden slechthorende en dove mensen hun mening geven. Het resultaat van het onderzoek wordt binnenkort bekend gemaakt. Nieuwsgierig? Lees alles over deze pilot op de website van Signaal: Nederland ratificeert VN-verdrag voor mensen met een beperking Nederland gaat het verdrag van de Verenigde Naties over mensen met een beperking ratificeren. Wel op voorwaarde dat de bijbehorende verplichtingen geleidelijk mogen worden ingevoerd. Dat hebben VVD en PvdA afgesproken in het regeerakkoord. Het VN-verdrag zorgt ervoor dat mensen met een beperking tegen minder problemen aanlopen. Zo is afgesproken dat informatie, gebouwen en het openbaar vervoer toegankelijk moeten zijn voor mensen met een beperking. Het heeft lang geduurd voor Nederland deze beslissing genomen heeft: onze buurlanden hebben jaren geleden hun handtekening al onder het verdrag gfeplaatst. Onderzoek naar CI bij asymmetrisch gehoorverlies Het CI-team van het VUmc in Amsterdam is een onderzoek gestart naar mensen met een ernstig asymmetrisch gehoorverlies, dat wil zeggen met één vrijwel doof en één slechthorend oor. Onderzocht wordt hoeveel een CI in het (bijna) dove oor bijdraagt aan de gehoormogelijkheden en de kwaliteit van leven. Het onderzoek bevindt zich nog in de beginfase en er wordt nog gezocht naar geschikte kandidaten. Heeft u een asymmetrisch gehoorverlies en zou u mee willen doen met dit onderzoek? Dan kunt u contact opnemen met het CI-team door een mail te sturen naar ci-onderzoek@ vumc.nl. 12 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

8 advertentie Ontworpen voor een actief leven actueel Cochlear Nucleus 5 Geluidsprocessor De bewezen waterbestendige * achter-het-oor geluidsprocessor. Het onderdrukken van oorsuizen met een CI Deelnemers voor onderzoek gevraagd Het UMC in Maastricht start een onderzoek naar het onderdrukken van tinnitus (oorsuizen) met elektrische stimulatie bij mensen die aan één oor zwaar slechthorend (80 db of meer gehoorverlies) of doof zijn terwijl het andere oor, met of zonder hoortoestel, goed functioneert. Daarvoor worden tien deelnemers gezocht. Elektrische stimulatie In dit onderzoek wordt nagegaan of tinnitus kan worden onderdrukt met eenvoudige elektrische stimulatie van het binnenoor. Hiervoor dient de proefpersoon een operatie te ondergaan. Tijdens deze operatie wordt er een Cochleair Implantaat (CI) aangebracht. Dit is een elektronisch hoorapparaat dat normaal alleen wordt toegepast bij tweezijdig ernstig slechthorenden. Het MUMC+ onderzoekt of het CI kan helpen bij het verminderen van de tinnitus. Iets voor u? Voor dit onderzoek is het MUMC+ op zoek naar mensen die zeer ernstige tinnitus hebben. Verder dient de tinnitus aanwezig te zijn in het oor waaraan u zwaar slechthorend of doof bent, terwijl u met het andere oor nog matig tot goed kunt horen (bij matig gehoor is een hoortoestel vereist). In het goede oor mag geen tinnitus aanwezig zijn. Dit onderzoek zal ongeveer twee jaar gaan duren. Tijdens dit onderzoek kunt u uw normale dagindeling voortzetten. Wel dient u tijdens dit onderzoek ongeveer 21 keer een bezoek te brengen aan het academisch ziekenhuis Maastricht (azm) voor metingen, afstellingen en vragenlijsten. U kunt vrijblijvend voor meer informatie contact opnemen met drs. R.A.G.J. Arts (tinnitus@live.nl of ). Aanleiding Dit onderzoek wordt volgens drs. Remo Arts van het MUMC+ uitgevoerd omdat er vandaag de dag nog geen duidelijke behandeling is tegen tinnitus terwijl veel mensen hier last van hebben. Dit onderzoek draagt mogelijk bij aan de ontwikkeling van een behandeling tegen tinnitus. Aan het einde van dit onderzoek mag de proefpersoon het CI vanzelfsprekend behouden. Eerdere studies hebben aangetoond dat een CI, gebruikt om spraak te verstaan, ook bij enkelzijdig dove patiënten resulteert in een verbeterd gehoor. Ook laten deze studies zien dat de CI tot een onderdrukking van tinnitus kán leiden. Mogelijk kan een andere manier van CI-gebruik de tinnitus verder onderdrukken. Geniet ten volle van fietsen, wandelen of water aerobics want met de Nucleus 5 Geluidsprocessor, met IP57 ** waterbestendigheid score, hebt u alle vrijheid om gewoon rustig in het zwembad te plonzen. U blijft genieten van uw gehoor zonder enig kwaliteitsverlies van geluid, met dank aan de prestaties en het comfort van uw kleine achter - het - oor geluidsprocessor. Beatrix ambassadeur? Verbondenheid Wereldmarktleider Een gepassioneerde visie Oplossingen voor het leven Bezoek onze website: en * Bij gebruik van een oplaadbare batterijmodule is de Nucleus 5 geluidsprocessor (CP810) beschermd tegen vuil en stof volgens klasse IP57. Bij gebruik van de standaard batterijmodule (met Zink-lucht batterijen) is de Nucleus 5 geluidsprocessor beschermd tegen vuil en stof volgens klasse IP44. ** Onderdompeling tot max 1m in stilstaand water gedurende max 30 minuten. Niet bedoeld voor zwemmen en douchen. De Telegraaf meldt dat koningin Beatrix tegenwoordig ook een hoortoestel draagt. Hoewel de RVD dit bericht niet officieel heeft bevestigd, lijkt er op enkele foto s van de Telegraaf een hoortoestel zichtbaar te zijn. Wij denken dat Beatrix een prima ambassadeur voor slechthorenden zou kunnen zijn! Met herlaadbare batterijmodule. Cochlear, Hear now. And always, Nucleus en de elliptische logo zijn handelsmerken of geregistreerde handelsmerken van Cochlear Limited. N35724F ISS3 SEP12 Dutch Translation HOREN december 2012 / januari

9 nvvs in actie ALV stemt in met bezuinigingsmaatregelen NVVS Op 10 november jl. vond een Algemene Ledenvergadering (ALV) van de NVVS. Zo n 70 betrokken NVVS-leden waren aanwezig, waarvan de meesten de ALV combineerden met de aansluitende NVVS-vrijwilligersmiddag. Een bijzondere ALV, om twee redenen. Om te beginnen: dit was de eerste ALV waarin elk lid direct stemrecht heeft. Voorheen was het stemrecht voorbehouden aan de officiële vertegenwoordigers van de afdelingen. Omdat de rol van de afdelingen sterk is veranderd in de afgelopen jaren, zijn onlangs de statuten gewijzigd en heeft elk lid nu individueel en direct stemrecht. Maar de ALV was ook bijzonder omdat er ingrijpende bezuinigingsmaatregelen op de agenda stonden. Voorzitter Eduard Cohen meldde dat de afname in ledental inmiddels om lijkt te buigen naar lichte groei. Maar die groei is volstrekt onvoldoende om de tekorten op te vangen. Nu ook de overheidssubsidie fors minder wordt, dreigen we bij ongewijzigd beleid op de grens van onze financiële buffer te komen. Deze ontwikkelingen dwingen ons tot ingrijpende bezuinigingen. Omdat we niet door kunnen gaan op de huidige voet, zijn moeilijke en pijnlijke keuzes daarbij helaas onvermijdelijk. Vanzelfsprekend rezen tegen sommige maatregelen bezwaren bij de ALV-deelnemers. De bezuiniging op de jaarlijkse budgetten voor afdelingen leidden bijvoorbeeld tot veel kritische vragen, net als het voornemen van het bestuur om flink te snijden in de belangenbehartigende activiteiten. Maar er werd onderkend dat maatregelen nu echt hard nodig zijn, wil de NVVS een gezonde toekomst tegemoet kunnen zien. Het perspectief van een federatie met de organisaties van doven en slechthorenden geeft daarbij een positieve impuls en werd enthousiast ontvangen door de ALV-deelnemers. Onder de strakke vergaderleiding van onze voorzitter Eduard Cohen stemde de ALV uiteindelijk met grote meerderheid van stemmen in met het beleidsplan en de bijbehorende begroting. Volgende ALV: zaterdag 25 mei 2013, o.a. over het jaarverslag en de jaarrekening en natuurlijk over de federatievorming. Enkele belangrijke punten uit het meerjarenbeleidsplan: 1. Federatievorming met zusterorganisaties van doven en slechthorenden. 2. Structurele personele bezetting terugbrengen van 4,8 fte naar 3,6 fte per 1 september De afdrachten aan afdelingen wordt stapsgewijs teruggebracht: per 1 januari 2013 naar 17,5%, per 1 januari 2014 naar 15% van de contributies. 4. Het activiteitenbudget voor commissies wordt met 10% verminderd. 5. Geen contributieverhoging, wel indexering van de contributie: van 31,50 naar 32, Blijven investeren in ledenwerving en projectacquisitie. 7. Verwerven extra structurele baten ten bedrage van in 2013, in 2014 en in Nieuwe projecten binnenhalen voor versterking van of aanvulling op kerntaken. 8. Een beroep op de afdelingen om op vrijwillige basis financieel bij te dragen aan projecten. Op verschillende momenten telt SOAP! bij de commerciële omroepen (RTL4, RTL 5, RTL7, RTL8, SBS6, Veronica en NET 5) het aantal Nederlandstalige programma s dat voorzien is van ondertiteling. Deze keer is een forse toename te zien bij SBS 6, Net 5 en Veronica. De RTL-zenders blijven doven en slechthorenden uitsluiten van hun televisieprogramma s. Wetgeving De Nederlandse wetgeving verplicht commerciële omroepen vanaf januari % van de Nederlandstalige programma s te voorzien van ondertiteling. Deze telling van SOAP! laat zien dat iedere omroep zich fantastisch inzet om aan deze wettelijke verplichting te voldoen, behalve RTL. Helaas geldt deze wettelijke plicht niet voor RTL. Het hoofdkantoor van RTL is gevestigd in Luxemburg en daardoor kunnen zij zich aan dit soort verplichtingen onttrekken. SOAP! is GGMD opent onafhankelijk informatie- en adviescentrum OORzaken Voor onafhankelijke informatie en advies over aanvullende hoorhulpmiddelen kunt u sinds kort terecht bij het centrum OORzaken van GGMD voor Doven en Slechthorenden. De NVVS stond mede aan de wieg van dit initiatief. Bij GGMD OORzaken kunnen slechthorenden en (plots)doven zich oriënteren op de veelheid aan hulpmiddelen: van wek- en waarschuwingssystemen tot infrarood, FM- en solo-apparatuur. Er is een speciale ruimte ingericht waar alles rustig kan worden bekeken en uitgeprobeerd (op afspraak). De GGMD-specialist hulpmiddelen geeft naast advies over aanvullende hoorhulpmiddelen tevens advies over zaken als trainingen, tolken, spraakherkenning en vergoedingen. Onafhankelijk GGMD heeft geen commercieel belang bij de verkoop van hoorhulpmiddelen. Bezoekers zijn dan ook verzekerd van een onafhankelijk advies. Voor de verkoop van hulpmiddelen wordt u doorverwezen naar de leverancier. GGMD OORzaken bevindt zich in het pand van de GGMD aan de Büchnerweg 3 in Gouda en is geopend op woensdag en donderdag. Voor meer informatie kunt u terecht op bellen naar of sms en naar Initiatief Voorheen konden slechthorenden en (plots)doven bij Oorakel Informatie en Advies terecht voor het uitproberen van aanvullende hoorhulpmiddelen. Deze mogelijkheid biedt Oorakel sinds enige tijd niet meer (wel kunt u er terecht voor advies via de telefoon en ). De NVVS en de Stichting Plotsdoven hebben de GGMD gevraagd een nieuw initiatief op dit gebied op te zetten en zijn dan ook blij dat er met OORzaken weer een mogelijkheid is voor slechthorenden en (plots)doven om hulpmiddelen te kunnen bekijken en uitproberen. Oorakel is overigens nauw betrokken bij overdracht van kennis naar GGMD. Forse toename onder titeling SBS 6, Veronica en NET 5 bijzonder teleurgesteld dat RTL hardnekkig weigert om te gaan ondertitelen. Wat zijn de conclusies? SBS6 is de commerciële omroep die veruit de meeste aantal uur Nederlandstalige programma s met ondertiteling uitzendt. In de week waarin onze telling plaatsvond werd maar liefst 26 uur, in totaal 90% van hun Nederlandstalige programma s ondertiteld: een forse vermeerdering ten opzichte van eind 2010, toen SBS6 51% van haar Nederlandstalige programma s ondertitelde. Hiermee laat SBS6 zien dat zij ondertiteling zeer serieus neemt en dat zij zich ruimschoots houdt aan de wettelijke norm. De andere commerciële zenders, Veronica en NET 5, zenden in verhouding weinig Nederlandstalige programma s uit, maar zij ondertitelen deze wel nagenoeg allemaal. In de week dat SOAP! telde werd bij NET 5 75% ondertiteld en bij Veronica zelfs 99%. RTL laat doven en slecht-horenden in de kou staan RTL 4 zendt per week 35 uur (94%) Nederlandstalige programma s uit zonder ondertiteling. Alleen Goede Tijden, Slechte Tijden goed voor 2,5 uur per week is voorzien van ondertiteling. RTL 5, RTL 7 en RTL 8 ondertitelen helemaal niets. Samen zenden zij zeker 22 uur Nederlandstalige programma s uit. In totaal worden doven en slechthorenden bij RTL dus voor ruim 55 uur per week uitgesloten van toegankelijke programma s. SOAP! is hoogst verontwaardigd dat dat in de huidige tijd nog kan. 16 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

10 advertentie nvvs in actie Grow2work is klaar voor de start! Grow2work is een gezamenlijk project van de belangenorganisaties voor slechthorenden en doven. Grow2work richt zich op jongeren die slechthorend of doof zijn of ernstige spraak-taalproblemen hebben. Het doel: meer kansen voor deze jongeren creëren om aan (betaald) werk te komen. MENU IS VOOR MIJ IDEAAL, IK KAN ZELF DE FUNCTIES KIEZEN DIE BIJ MIJ PASSEN MENU, de nieuwe hoortoestelserie van Widex, kan op maat worden samengesteld, rekening houdend met uw luistervoorkeuren én uw budget. Vraag uw StAr Audicien naar de mogelijkheden, of kijk op widex.nl TM WIDEX MENU THE CHOICE IS YOURS Via Grow2work kun je als werkzoekende op zoek gaan naar een buddy. Dat is iemand met een baan en met dezelfde beperking als jij. Deze buddy kan jou ondersteunen in het zoeken naar werk. Dit kan door het delen van ervaringen, het meewerken met de buddy, maar ook door het volgen van trainingen. Grow2work brengt mensen samen om van elkaar te leren en om samen meer te bereiken. Daarnaast zullen wij ons richten op het vergroten van bewustwording en begrip aan de werkgeverszijde, want ook werkgevers moeten gaan inzien wat dove en slechthorende jongeren hen kunnen bieden. Grow2work is klaar om dit avontuur met jullie aan te gaan. Ben je op zoek naar werk? Of heb je een fijne baan en wil je anderen helpen in hun zoektocht naar werk? Like onze Facebookpagina, volg ons op Twitter, neem een kijkje op en meld je aan! Heb je vragen of wil je meer weten? Neem dan contact op met Martin of Inge. Dit kan telefonisch ( ) of per Afdeling Regio Den Haag in gesprek op SeniorenExpo de NVVS-afdeling Regio Den Haag present op de SeniorenExpo in De Broodfabriek in Rijswijk. In samenwerking met Oorakel gingen bestuursleden en voorlichters van de afdeling in gesprek met bezoekers van de SeniorenExpo over hun hoorproblemen. Een effectief begin van het gesprek was vaak de vraag die boven in de stand goed zichtbaar was: Staat bij u thuis de TV óók zo HARD? In totaal werden ruim 250 gesprekken gevoerd. Daarbij kregen de bezoekers een goed beeld van wat de NVVS is en voor hen kan betekenen. Grow2work is een gezamenlijk project van de NVVS, Dovenschap, de Stichting Plotsdoven, FOSS, FODOK, SH-Jong en SBNDJ/JongerenCommissie. Dit project kreeg eind 2011 een subsidie; het project loopt tot eind De trekkers van dit project zijn Inge Doorn en Martin van de Beek. Wil je meer weten, meedenken of meewerken? Neem contact op! Vrijwilligers Joost Treebusch en Kees Twilt in gesprek met een bezoeker van de SeniorenExpo. foto: arie goossensvan 14 tot 17 november was HOREN december 2012 / januari

11 advertentie financiën NVVS-leden geven een extra financiële steun in de rug! Bij de vorige editie van HOREN trof u een brief aan waarin NVVS-directeur Joop Beelen zijn zorg met u deelde over de financiële situatie van de NVVS. De NVVS is (net als andere verenigingen) in zwaar weer terecht gekomen: de ledengroei is nog te beperkt om voldoende inkomsten te genereren en daar bovenop komen kortingen op de subsidies. In zijn brief vroeg Joop Beelen u om een extra financieel steuntje in de rug. U heeft daar gezamenlijk positief op gereageerd en doneerde in totaal maar liefst Fantastisch!, reageert Joop Beelen. Het is geweldig om te zien dat NVVS-leden samen hun schouders eronder zetten om de NVVS door een moeilijke periode heen te helpen. We gaan zorgen dat deze donaties worden aangewend om de toekomst van de NVVS zeker te stellen. Contributie: juist nu heeft de NVVS haar leden nodig Bij deze HOREN ontvangt u de jaarlijkse contributiebrief. Goede timing, zult u misschien denken. Juist nu het hele land in de ban is van de economische crisis, komt de NVVS met het verzoek om de contributie te betalen. Maar uitstel heeft natuurlijk geen zin. In de contributiebrief benadrukken we daarom dat we juist nú onze leden nodig hebben. Om onze voorlichting op peil te houden. Om de tijd en aandacht te geven die bij de specialist steeds vaker in het gedrang komt. Om (h)erkenning en ervaringskennis te bieden. En natuurlijk om spreekbuis te blijven van mensen met een hoorprobleem juist in tijden van bezuinigingen op de zorg, is de NVVS hard nodig. En natuurlijk krijgt u er veel voor terug, voor uw lidmaatschap. Zes keer per jaar het mooie HOREN Magazine. Korting op onze informatiebijeenkomsten en lotgenotenweekenden. En u profiteert natuurlijk mee van alle informatie op NVVS.nl en Hoorwijzer.nl ook van de downloads speciaal voor leden. We rekenen dus op u! Beleef de meest uitdagende geluiden van het leven met Binaural VoiceStream Technology Met de introductie van het Phonak Quest platform introduceren we krachtige nieuwe functies op basis van onze unieke Binaural VoiceStream Technology. U kunt weer horen en verstaan in meer uitdagende omgevingen. Phonak introduceert Speech in Wind en auto StereoZoom: twee nieuwe functies; wéér twee lastige geluidsomgevingen overwonnen! Ga naar voor meer informatie over Phonak Bolero Q en Phonak Virto Q producten en vind een Phonak leverancier bij u in de buurt. Geen collectieve NVVS-verzekering met OHRA De afgelopen jaren bood de NVVS een collectieve ziektekostenverzekering aan haar leden aan, in samenwerking met OHRA. Zoals u kunt lezen op pagina s 8-11 gaat er in 2013 nogal wat veranderen aan het systeem van vergoedingen van hoortoestellen. Door alle veranderingen en de onduidelijkheden die de invoering van het nieuwe systeem met zich meebrengen, kunnen wij niet voldoende garanderen dat OHRA echt een goed aanbod doet voor onze leden. Dat heeft niets te maken met de hoogte van vergoedingen in relatie tot een redelijke premie (daarin blijft OHRA bij de topverzekeringen horen) maar wel met het kwaliteitsbeleid dat OHRA voert. Daarom zullen wij voor 2013 geen collectieve zorgverzekering aanbieden aan onze leden. HOREN december 2012 / januari 2013 Problemen met de nieuwe regeling vergoedingen hoortoestellen? Meld het ons Zoals u kunt lezen op pagina s 8-11 gaat er in 2013 nogal wat veranderen aan het systeem van vergoedingen van hoortoestellen. De NVVS vindt het systeem beter dan het oude maar er moet nog wel het een en ander aan verbeterd worden. Bovendien moet het nieuwe systeem goed geëvalueerd worden. En dat wil de NVVS niet alleen aan de deskundigen, bedrijven en zorgverzekeraars overlaten. Juist de stem van de slechthorende is doorslaggevend om te bepalen waar het nieuwe systeem verbeterd moet worden. Als deskundigen, bedrijven en zorgverzekeraars goed luisteren naar de ervaringen van slechthorenden en naar de NVVS, dan is de kans groot dat het nieuwe systeem vele voordelen blijkt te hebben. Dus loopt u tegen problemen aan, meld ze aan ons via info@nvvs.nl! 21

12 advertenties lezerspagina Re: ListenApp Vakmanschap, ondernemerschap en ervaring Beter horen? Ga naar Beter Horen U wilt toch niets missen? HoorProfs is een kwaliteitslabel voor zelfstandige audicienbedrijven. Het label is een bewijs van kwaliteit, vakmanschap en merkonafhankelijkheid. Al onze vakaudiciens zijn StAr gecertificeerd en werken met volledig gediplomeerde audiciens. U geniet met volle teugen van het leven. Een goed werkend gehoor is daarbij ontzettend belangrijk. Logisch dat u daar zuinig op bent. De HoorProfs vakaudicien neemt de tijd voor u. En omdat de HoorProfs vakaudicien zelfstandig is, heeft u keuze uit álle merken hoortoestellen. Uw vakaudicien gaat dus altijd op zoek naar de hooroplossing die het best bij u past. De HoorProfs vakaudicien vindt u op meer dan plekken in heel Nederland. U herkent ze aan de HoorProfs sticker op de winkeldeur. Kijk op voor meer voordelen en de HoorProfs vakaudicien bij u in de buurt. Onze gediplomeerde audiciens staan voor u klaar met topkwaliteit producten en service, het beste advies en actuele informatie over kosten en vergoedingen. U bent van harte welkom. Kijk op of bel voor een vestiging bij u in de buurt. In het laatste nummer van HOREN stond een artikel over de Listen App voor iphone en ipod. Ik heb de app meteen geïnstalleerd, mijn audiogram ingevuld en ik moet zeggen dat er een wereld voor mij open is gegaan. Ik zit nu heerlijk met mijn neklus om, een snoertje aan m n ipod, te luisteren naar klassieke muziek. In één woord geweldig! Sinds ongeveer 15 jaar heb ik last van Ménière, waar iedere keer een beetje gehoorverlies bijkwam. Nu heb ik gemiddeld 65 db gehoorverlies. Muziek was eigenlijk niet aan te horen. Vervelend daarbij was dat je vanuit het verleden goed wist hoe het hoorde te klinken. Met pianospelen was ik gestopt. Ik heb er nu dus weer een leuke klus bij, mijn cd s en misschien oude lp s digitaliseren en op de ipod zetten. Je moet wel een neklus hebben. De neklus hoeft helemaal niet met een snoertje aan de ipod verbonden te zijn. Via Bluetooth gaat het uitstekend. Niemand ziet dan dat je van muziek geniet dat via je hoortoestellen uitstekend te horen is. Veel beter dan de muziekstand op mijn hoortoestellen. De app heeft twee instellingen: Music en Listen. De muziekstand is duidelijk maar volgens mij kan je in de listenstand de app gebruiken als microfoon. Dat zou helemaal geweldig zijn. Dat ga ik dus in gezelschap proberen. Ik heb er dus weer een nieuwe hobby bij, muziek! Geweldig bedankt. Ton Schenk Ondertussen op Twitter. Gedicht Mijn Kerst Stille nacht met mijn klacht proef ik in rust en stilte het zilte van een traan maar met gedachten die gaan naar mensen die het veel zwaarder hebben dan ik! Die gedachten zijn mijn krachten. Fijne oorvriendelijke feestdagen! Elly Duyghuisen, een Ménière-, hyperacusis- en > Ik heb een HART voor gehoor < en > ik maak me HARD om de gevolgen van #slechthorendheid op de kaart te krijgen< #mijnmissie Interessante discussie hier op twitter en op #BB020. De meningen blijven verdeeld: wel/niet #doof #slechthorend op je cv? Het blijft een Vanmiddag Julia s kinderfeestje voor haar 4e verjaardag: 6 lawaaimakende kleuters in huis! Ultieme test voor m n#nieuwetoestellen! :-) Al 100 jaar Volg de NVVS ook op Twitter HOREN december 2012 / januari

13 tinnitussymposium Nieuwe geluiden over tinnitus en hyperacusis Gefeliciteerd! Het symposium Nieuwe geluiden over tinnitus en hyperacusis vond plaats in het kader van het 25-jarig bestaan van de NVVS-Commissie Tinnitus en Hyperacusis en het (maar liefst!) honderdjarig bestaan van NVVS-afdeling Midden-Nederland. NVVS-symposium: nooit meer leert u er maar mee leven Het NVVS-symposium Nieuwe geluiden over tinnitus en hyperacusis van vrijdag 2 november 2012 stond in het teken van tinnitus en hyperacusis. Een volle zaal hing aandachtig aan de lippen van de verschillende sprekers. Conclusie aan het eind van de dag: er is nog een wereld te winnen als het gaat om preventie, en er zijn lichtpuntjes voor wie tinnitus of hyperacusis heeft. De belangrijkste boodschap: zorg dat je er snel bij bent en voorkom dat tinnitus je leven gaat bepalen. Het symposium liet diverse nieuwe geluiden klinken over hoe je kunt leren omgaan met tinnitus. En: er was ook aandacht voor hyperacusis. tekst: Joyce Koster NVVS-onderzoek: Hulpverlening kan en moet beter Uit onderzoek van de NVVS onder ruim 800 respondenten, dat bij de opening van het symposium gepresenteerd werd, bleek dat tinnitus vaak een zware last met zich meebrengt. Enkele cijfers: ruim de helft van de respondenten neemt het oorsuizen waar van opstaan tot in slaap vallen. 72 procent vindt dat het oorsuizen de concentratie aangetast heeft. 18 procent is sneller geïrriteerd, en 41 procent soms sneller geïrriteerd door de tinnitus. Even alarmerend, zegt so cioloog en NVVS-commissielid Loes Schenk-Sandbergen, zijn de cijfers die aantonen dat 21 procent moeite heeft zich te ontspannen en 45 procent daar soms moeite mee heeft. 20 respondenten (2,5 procent) geven te kennen dat als het oorsuizen blijft, hun leven niet meer de moeite waard is. Ronduit alarmerend is dat 21 procent (170 mensen) dit deels juist vindt. Van deze cijfers zouden artsen en andere zorgverleners zich iets moeten aantrekken. Patiënten die te rade gingen bij verschillende hulpverleners, vonden vaak geen effectieve hulp. Over het algemeen voelen deze mensen zich niet serieus genomen door artsen en andere zorgverleners. Patiënten pleiten in het onderzoek dan ook nadrukkelijk voor meer inzicht en empathie bij huisartsen, kno-artsen en andere hulpverleners. Loes Schenk-Sandbergen: Gemiddeld krijgt de hulpverlening een rapportcijfer van slechts 5,6 en dat is veel te laag. Wij Nieuwe geluiden over tinnitus en hyperacusis Rapport tinnitus- en hyperacusis enquête 2012 Loes Schenk-Sandbergen In samenwerking met Joop Beelen, Jeanette Noordhof, Fred Verbeek, Hans Themans, Peter van der Ende en Guus Wanders. gaan daarom harder trekken aan verbeteringen in de zorg: artsen moeten veel beter beseffen wat tinnitus betekent voor hun patiënt en ze moeten zorgen dat mensen sneller terecht komen bij goede begeleiding en hulp. U kunt het onderzoeksrapport downloaden vanaf de NVVSwebsite: Nieuwe geluiden uit Duitsland en Groot- Brittanië De Deutsche Tinnitus-Liga staat onder andere mensen met tinnitus bij. Volker Albert, president van deze zelfhulporganisatie ontpopte zich als een flamboyante spreker. Hij maakte zijn publiek duidelijk hoe vermoeiend een paar dagen Nederland is voor iemand met tinnitus. Tenminste zoals hij die dagen moest doorbrengen: voortdurend in gezelschap en Engels sprekend in plaats van Duits. Voor de toehoorders die niet kampen met een gehoorprobleem was dit een eyeopener. Maar hij had er meer. Zijn betoog dat iemand met tinnitus zich eigenlijk nooit ontspant, bijvoorbeeld. Dat hij altijd met opgetrokken schouders zit omdat al Volker Albert van de Deutsche Tinnitus-Liga (l) en David Stockdale van de British Tinnitus Association. het geluid alarm betekent, dat er geen onderscheid bestaat tussen alarm en vals alarm. En dat de omgeving daardoor voortdurend onveilig is, dat daardoor het vertrouwen verdwijnt. Geen wonder dus dat er allerlei kwalen ontstaan. David Stockdale van de British Tinnitus Association (BTA) ging in op de uitgebreide samenwerking die er in Groot-Britannië is tussen ervaringsdeskundigen, experts, fondsenwervers en voorlichters. Die samenwerking, opgezet door de BTA, leidt tot een indrukwekkend aantal ontwikkelingen: o.a. een telefonische hotline voor mensen met tinnitus, een netwerk van zelfhulp- en gespreksgroepen, een wetenschappelijke raad met hoog aanzien die allerhande onderzoek stimuleert. Ontwikkelingen die ook in Nederland plaatsvinden maar veel meer versnipperd en (daarom) met minder impact. Opvallende activiteit: de Tinnitus Awareness Week, waarin eens per jaar op grote schaal aandacht wordt gevraagd voor tinnitus, met inzet van bekende personen. Nieuwe geluiden uit Nederland Naast de plenaire ochtendpresentaties vonden s middags diverse parallelsessies plaats, met elk een eigen invalshoek en benadering van de problematiek van tinnitus en/of hyperacusis. De twee meest bezochte workshops: Carlo Habets van IntoEars die inzicht gaf in de Tinnitus Retraining Therapy (TRT) die hij aanbiedt. Met TRT tracht men de vicieuze cirkel te doorbreken: hoe meer aandacht je schenkt aan je tinnitus en hoe meer stress het oproept, hoe meer last je krijgt van je tinnitus etc. De tweede populaire workshop was van Olav Wagenaar met een presentatie van zijn zelfhulpboek Eerste Hulp Bij Oorsuizen. Het boek bevat begrijpelijke uitleg en praktische oefeningen en is in samenwerking met de NVVS uitgegeven (zie www. nvvs.nl/winkel voor bestelwijze). Olav Wagenaar presenteert zijn zelfhulpboek Eerste hulp bij oorsuizen David Stockdale van de British Tinnitus Association (BTA) vertelt hoe goed er in Groot- Britannië wordt samengewerkt tussen ervaringsdeskundigen, experts, fondsenwervers en voorlichters. Maar ook de andere parallelsessies werden druk bezocht en goed gewaardeerd: VIA, Landelijk Centrum GGZ en Gehoorstoornissen, heeft een speciaal programma (EMDR) opgezet. GZ-psycholoog Linda Hochstenbach-Nederpel vertelt dat dit een vorm van psychotherapie is die het verwerkingssysteem in de hersenen stimuleert waardoor nare ervaringen kunnen worden verwerkt. Zorg voor Tinnitus Almere is een nieuwe, praktische, gestructureerde aanpak van tinnitusbehandeling van het Flevoziekenhuis KNO, Kentalis AC en GGZ Centraal samen. Hierover vertelde KNO-arts Markus Oei van het Flevoziekenhuis en Marleen Scharloo van Kentalis Audiogisch Centrum Almere. Prof. Wilko Grolman (KNO-arts en hoofd van de afdelingen KNO UMC Utrecht) presenteerde wetenschappelijk bewijs voor de effectiviteit van tinnitusbehandelingen. Cognitieve gedragstherapie blijkt geen effect te hebben op de ervaren luidheid van de tinnitus, maar heeft een positief effect op de kwaliteit van leven met en depressiviteit door tinnitus. Voor andere therapieën bleek, op basis 24 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

14 advertentie tinnitussymposium Horen zoals de natuur het bedoeld heeft ReSound Verso maakt horen weer instinctief van de systematische reviews, onvoldoende of geen bewijs voor de effectiviteit van de therapie op de ervaren tinnituslast of luidheid. Overgevoeligheid voor geluid: onderbelichte problematiek In de parallelsessie Ongehoord Hard presenteerde Hans Troost de door hem gemaakte gelijknamige documentaire. Deze film laat de pijnlijke beperking en psychische gevolgen zien van overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis) in privé en werk. Ook in het ochtendprogramma werd aandacht gevraagd voor overgevoeligheid voor geluid: uit het genoemde NVVSonderzoek bleek dat een opmerkelijk hoog aantal mensen met tinnitus ook last heeft van hyperacusis: meer dan eenderde van de groep tinnituspatiënten is ook overgevoelig voor geluid. Dat is (veel) hoger dan vaak gedacht wordt. Hulpverleners weten nauwelijks raad met hyperacusis, zo blijkt uit de ervaringen die de NVVS inventariseerde. De behandelingen die thans in zwang zijn voor tinnitus, helpen lang niet altijd bij hyperacusis. Omdat hyperacusis nog een behoorlijk onbekend fenomeen is, zijn hulpverleners niet goed geïnformeerd en weten ze niet wat ze hun patiënt moeten bieden, aldus de NVVS-Commissie Tinnitus en Hyperacusis. De NVVS gaat daarom meer informatie verstrekken aan artsen en andere zorgverleners. Wilt u de dvd Ongehoord Hard bestellen, dan kan dat. De film is ondertiteld en o.a. mede mogelijk gemaakt door bijdragen van de NVVS (afd. Rotterdam en Midden- Nederland). Kijk voor meer informatie op Joyce Koster is eigenaar van tekst- en redactiebureau Zij van boven en redacteur van Uitgeverij Poiesz. Heeft u problemen met horen? Stelt u zich eens voor dat u gesprekken weer eenvoudig kunt volgen. En alle zachte geluiden helder hoort. Dat u gemakkelijk kunt telefoneren en weer plezierig naar muziek luistert. Met ReSound Verso kan dat! Met zijn nieuwe technologie ondersteunt ReSound Verso de natuurlijke werking van uw gehoor. Alle geluiden klinken goed en u hoort als nooit tevoren. U ontvangt juist die geluiden die belangrijk voor u zijn. Zonder erover na te denken. Instinctief zoals de natuur het bedoeld heeft. Ervaar de volledige Versobeleving op: Omdat hyperacusis nog een behoorlijk onbekend fenomeen is, zijn hulpverleners niet goed geïnformeerd en weten ze niet wat ze hun patiënt moeten bieden Sponsors: bedankt! Het symposium werd mogelijk gemaakt door financiële steun van de jubilerende NVVS-afdeling Midden-Nederland en de GGMD. GGMD is een hulpverleningsinstelling die geestelijke gezondheidszorg en maatschappelijke dienstverlening biedt aan doven, slechthorenden en ook aan mensen met tinnitus. Verder werden we gesteund door het UMC Utrecht, dat het symposium onderdak heeft geboden. Tot slot heeft Uitgeverij Poiesz (die ook het tinnitus-zelfhulpboek van Olav Wagenaar uitgeeft) veel werk gestoken in de redactie van het onderzoeksrapport en het symposiumverslag en schoot onze huisvormgever Janneke Verrips ons te hulp bij de cover van het rapport. Aan de slag! Het symposium is geen eindstation maar slechts een tussenstop. De NVVS-Commissie Tinnitus en Hyperacusis presenteerde op deze dag een intentieverklaring met diverse actiepunten voor de komende periode. O.a.: een betere verwijzing na de diagnose (dus niet de patiënt het bos insturen met u moet ermee leren leven ), meer aandacht voor preventie en meer aandacht voor hyperacusis. U kunt de intentieverklaring nalezen op HOREN december 2012 / januari

15 advertenties vrijwilliger vraagt vrijwilliger Gespecialiseerd gehooronderzoek Albertsje Spliethoff: Er zijn door gebrek aan kennis en aandacht nog heel wat misstanden rondom slechthorendheid in de ouderenzorg Voor gespecialiseerd gehooronderzoek gaat u naar de Audiologisch Centra van de Koninklijke Auris Groep, NSDSK en Pento. U krijgt deskundig advies, een uitgebreide diag nose en een optimale revalidatie. Wij kijken verder dan alleen uw gehoor problemen en bieden u zorg op maat: een diagnose vastgesteld door meerdere deskundigen onder eindverantwoordelijkheid van een academisch geschoolde audioloog begeleiding bij acceptatie van uw gehoorproblemen communicatietraining tinnitus (oorsuizen)spreekuur. Wij zijn ook gespecialiseerd in hoogwaardige diagnostiek voor (jonge)kinderen op het gebied van spraak- en taalproblemen. Kijk voor meer informatie op: of U heeft een verwijzing van uw huisarts nodig. Onze Audiologische Centra vindt u op de volgende locaties: Auris AC Bergen op Zoom Marslaan CT Bergen op Zoom T F E acbergenopzoom@auris.nl Auris AC Goes Nassaulaan SX Goes T F E acgoes@auris.nl Auris AC Rotterdam Heer Bokelweg AD Rotterdam T F E acrotterdam@auris.nl AC Utrecht Reinder Blijstralaan AS Utrecht T F E secretariaat@acutrecht.nl Audiologisch Centrum Amersfoort Zangvogelweg DP Amersfoort T F E acamersfoort@pento.nl Audiologisch Centrum Apeldoorn Albert Schweitzerlaan DZ Apeldoorn T F E acapeldoorn@pento.nl Audiologisch Centrum Drenthe Stationsstraat 29b 9401 KW Assen T F E acdrenthe@pento.nl Audiologisch Centrum Friesland Verlengde Schrans NJ Leeuwarden T F Audiologisch Centrum Twente Bornsestraat BA Hengelo T F E actwente@pento.nl Audiologisch Centrum Zwolle Oosterlaan GC Zwolle T F E secretariaat@aczwolle.nl Audiologisch Centrum Holland Noord (ACHN) De Vliegerstraat 1a 1816 KD Alkmaar T F E achn@nsdsk.nl Audiologisch Centrum Den Helder (nevenvestiging van Alkmaar) Locatie Gemini Ziekenhuis Huisduinerweg 3 Den Helder T F E achn@nsdsk.nl Goed onderwijs voor hen staat nu ook in mijn testament Een Goed Doel in uw testament... Een Goed Doel wordt voor goed dichtbij... wanneer u het opneemt in uw testament. Meer weten over nalaten aan úw Goede Doel? De NVVS telt 350 actieve vrijwilligers. In deze rubriek, waarin vrijwilligers elkaar ondervragen, leert u ze kennen. Deze keer stelt Piet Aantjes de vragen aan Albertsje Spliethoff. Ben je zelf slechthorend? Ik ben zelf vanaf mijn geboorte volledig doof aan één oor. Ik heb me altijd verbonden gevoeld met dove en slechthorende mensen en ben twaalf jaar geleden als vrijwillig typtolk voor hen begonnen te werken (schrijftolken waren er toen nog niet). Vervolgens ben ik er steeds verder ingerold en heb ik mijn werk ervan gemaakt. Wat is je functie binnen de NVVS? Ik werk als medewerker Staf en ondersteuning bij Hoor Friesland. Hoor Friesland is een stichting waar de NVVSafdeling Friesland en FRIDO (de Welzijnsstichting van Doven in Friesland) onder vallen. Hoor Friesland voert projecten uit, met name op het gebied van toegankelijkheid en scholing en voorlichting over slechthorendheid en doofheid. Vanuit mijn functie bij Hoor Friesland is mij gevraagd om zitting te nemen in de Commissie Ouderenzorg en slechthorendheid van de NVVS om hier mijn kennis en ervaring in te kunnen brengen. Met name omdat ik in 2006 en 2007 projectleider ben geweest van het project Voorlichting aan ouderen in verzorgings- en verpleeghuizen waarbij Hoor Friesland in 30 verzorgingshuizen in Friesland voorlichting heeft gegeven. Later is in het vervolg hierop door de NVVS besloten om een speciale Commissie Ouderenzorg en Slechthorendheid op te richten en werden er zo n 30 voorlichters in het land getraind om voorlichting te geven. Kun je kort omschrijven wat die functie bij Hoor Friesland inhoudt? Ik beheer het Informatiecentrum en geef hier voorlichting en informatie. Dit informatiecentrum is drie dagen in de week open (dinsdag, woensdag en donderdag van tot uur). Ook verzorg ik de Helpdesk van Hoor Friesland, doe ik veel op het gebied van communicatie, verzorg ik de volledige financiële administratie en ben ik nauw betrokken bij de ontwikkeling en uitvoering van projecten en de fondsenwerving en de subsidieaanvragen. Verder organiseer ik twee keer per jaar een grote themabijeenkomst voor slechthorenden en regel ik jaarlijks het Hoorpaviljoen op de Markt van Mogelijkheden in Drachten. Wat was (en is nog steeds) je motivatie om vrijwilliger te worden bij de NVVS? Dit werk is heel belangrijk want er zijn nog heel wat misstanden door gebrek aan kennis over en aandacht voor slechthorendheid in de ouderenzorg. Wie zou je voor de volgende keer willen voordragen? Rennie van Moolenbroek voor al haar werk voor het bestuur van de NVVS en voor SeniOoren. Albertsje Spliethoff-Ypma Leeftijd: 54 jaar. Woonplaats: Bears, een klein dorpje onder de rook van Leeuwarden, met hond, kippen en eenden tussen de weilanden. Gezin: getrouwd met Barend, wij hebben 3 kinderen. De oudste twee (tweeling zoon en dochter van 26 jaar) zijn vorig jaar beiden afgestudeerd aan de universiteit en zijn nu aan het werk. De jongste zoon van 23 jaar studeert nog en is nog veel thuis. Werk: medewerker Staf en Ondersteuning bij Hoor Friesland (waar de NVVS-afdeling Friesland onderdeel van is). Vrijwilliger: lid van de NVVS-Commissie Ouderenzorg en Slechthorendheid. of bel voor advies: HOREN december 2012 / januari

16 vraag & antwoord hoortoestellen Vraag en antwoord: alles over oorstukjes Bij de NVVS komen regelmatig vragen binnen over allerlei hooronderwerpen. Zo ook over oorstukjes. Reden om in HOREN enkele veel gestelde vragen plus de antwoorden daarop te plaatsen over dit onderwerp. Vraag: Welke keuze heb ik in oorstukjes? Antwoord van Petra Spigt van Laboratorium Formaat: Hoortoestellen zijn er in vele soorten, maten en prijsklassen. Er is veel keuze. Maar wist u dat er ook een grote keuze is in oorstukjes? Hoortoestellen met luidsprekertjes in de gehoorgang worden geleverd met een universeel zacht dopje. Dat kan prima passen. Maar het kan ook zijn dat zo n dopje na verloop van tijd toch niet lekker zit. Het is dan mogelijk oordopjes op maat te laten maken. Deze zijn net zo klein als de universele dopjes, maar dan precies in de vorm van uw gehoorgang. Zo krijgt u nergens last van drukplekken en loopt u ook niet het risico dat het oorstukje met toestel en al uit het oor valt. U heeft dan de keuze om een maatdopje van hard materiaal of van zacht siliconen materiaal te laten maken. Doordat de huid diep in de gehoorgang gevoelig is, zijn de siliconen maatdopjes vaak vele malen plezieriger en comfortabeler. Maar ook in de traditionele oorstukjes voor de achter-hetoor -toestellen valt er veel te kiezen. Vaak kiest de audicien voor een hard oorstukje dat deels ook in de oorschelp zit. Daarmee wordt het fluiten van het hoortoestel voorkomen. Maar voor hoortoestellen die een goed antifluitsysteem hebben, zijn er ook mini-oorstukjes. Deze zijn mooier om te zien en comfortabeler om te dragen. Eventueel worden ze geleverd met een klein haakje in de oorschelp. Zo n mini-oorstukje blijft dan goed stabiel in de gehoorgang zitten. Als uw toestel fluitgevoelig is, is het toch vaak mogelijk een minioorstukje te laten maken van siliconen materiaal. Daardoor zit het minder broeierig in de oorschelp dan een oorstukje dat de hele oorschelp opvult. Vraag: Zijn er risico s verbonden aan het maken van een oorafdruk? Antwoord van onze medisch expert: Het komt niet vaak voor dat het maken van een oorafdruk problemen oplevert. Toch zijn er een aantal situaties waarin voorzichtigheid geboden is: - Kinderen tot 12 jaar met trommelvliesbuisjes Voordat een audicien het materiaal voor het maken van de afdruk in het oor kan spuiten, moet er eerst een watje geplaatst worden in de gehoorgang. Vanwege de smalle gehoorgangen van kinderen is het soms moeilijk dit watje te plaatsen. Bij de aanwezigheid van buisjes is het risico dat het materiaal om een oorafdruk te maken toch langs het watje loopt en via het buisje in de holte achter het trommelvlies terecht komt. Dit kan schade veroorzaken. - Holtes na operatie Bij mensen die als gevolge van een operatie te maken hebben met radicaalholtes in hun gehoorgang is het vanwege de grilligheid van de gehoorgang moeilijk een afdruk te maken. - Wijder wordende gehoorgang Mensen met gehoorgangen die naar binnen toe wijder worden lopen het risico dat de afdruk er moeilijk uit te krijgen is. - Perforatie trommelvlies Bij mensen met een geperforeerde trommelvlies (gat in trommelvlies) kan het materiaal langs het watje lopen en wordt het niet door het trommelvlies tegengehouden en komt in de achterliggende holte. Dit kan flinke schade veroorzaken! Het is daarom belangrijk dat een afdruk gemaakt wordt door een gediplomeerd audicien. Deze audicien moet altijd eerst met een otoscoop in uw gehoorgang en het trommelvlies controleren. Mocht hiertoe aanleiding zijn (wanneer er dus sprake is van holtes, wijder wordende gehoorgang of perforatie/buisjes), dan moet een audicien u doorverwijzen naar een specialist. Advies NVVS: Meld het aan uw audicien, als u dergelijke problemen heeft (gehad). Sta er op dat een afdruk wordt gemaakt door een gekwalificeerd medewerker. Vraag: Hebben oorstukjes nog toekomst? Antwoord van audicien Steven Rietberg van Rietberg Hoorzorg uit Ede: Het succes van een goede hoortoestelaanpassing schuilt in de combinatie van het gekozen hoortoestel, inclusief de techniek die daarin zit, én de manier hoe het geluid in het oor moet worden aangeboden. Dit laatste is vaak uit het audiogram te voorspellen. Bij een uitsluitend hogetonenverlies is het niet wenselijk dat lage tonen zich ophopen, waardoor het eigen stemgeluid hinderlijk wordt (het zogenaamde occlusieeffect). In dit geval is een open aanpassing wenselijk. Bij een verlies in zowel de lage als hoge tonen, is het juist wél wenselijk dat de lage tonen goed gehoord worden. Een open aanpassing zal dan niet het gewenste resultaat opleveren, Mini oorstukje model 1988 advertentie reden waarom in dit geval een goed passend oorstukje gewenst is. Bij hogetonenverlies zal dus vaak gekozen worden voor een eartip en bij een algeheel tonenverlies voor een op maat gemaakt oorstukje. Soms moeten er concessies gedaan worden ten aanzien van de keuze. Dit kan zijn op basis van fluitgevoeligheid, gevoeligheid van de gehoorgang of persoonlijke klankvoorkeuren. Verstandig is om een hoortoestelaanpassing te verifiëren: bij deze meting is inzichtelijk te maken hoe het geluid aan het gehoor wordt aangeboden in verhouding met wat het gehoor nodig heeft. Mocht na deze meting blijken dat een op maat gemaakt oorstukje een beter resultaat geeft, dan zal ik dat als audicien zeker adviseren! Hebben oorstukjes toekomst? Ja! jaar 2012 Oorstukjes van Formaat Een mooi en onopvallend oorstukje? Laat uw wens in vervulling gaan met een mini oorstukje van Laboratorium Formaat. Luchtig en comfortabel draagcomfort. info@labformaat.nl 30 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

17 advertenties cochleair implantaat Communicatie is contact tussen mensen Mensen kunnen niet zonder communicatie. Met elkaar. Tussen kinderen en ouders. Op school, op het werk. In de vrije tijd Gaat er iets mis in de communicatie, dan heb je een probleem. Doven en slechthorenden weten dit maar al te goed. GGMD voor Doven en Slechthorenden biedt altijd hulp. Er werken allerlei vakmensen bij GGMD voor Doven en Slechthorenden. Mensen met verstand van maatschappelijke, sociale en psychische problemen. Mensen met verstand van inkomen, huisvesting. En natuurlijk mensen met verstand van communicatie. Wij helpen u. Daar kunt u van op aan. Wilt u contact? Bel of mail ons. Teksttelefoon (gratis) Telefoon (gratis) Sms contact@ggmd.nl Fax Muziek centraal op vijfde OPCI-lotgenotencontactdag In het Limburgse Heythuysen werd op 15 september het eerste lustrum van de OPCIlotgenotencontactdag gehouden. Het thema van deze dag was: Cochleair Implantaat en muziek. Paul Konings en José Verheul gaven een presentatie over dit onderwerp. Verder werden Geert en Tiny Hanssen in het zonnetje gezet vanwege hun tomeloze inzet en gaven de verschillende CI-leveranciers Advanced Bionics, Cochlear en Med-El een korte presentatie. Organisator OPCI is het Onafhankelijk Platform Cochleaire Implantatie, waar ook de NVVS onderdeel van is. 5 jaar lang horen met één batterij Informeer nu naar de nieuwste AQ hoortoestellen van Hansaton Kijk op onze website voor meer informatie over GGMD voor Doven en Slechthorenden. Geestelijke Gezondheidszorg en Maatschappelijke Dienstverlening voor doven en slechthorenden W W W.HANSATONHOORTOESTELLEN.NL Voor velen is muziek een heel normaal iets. Maar voor slechthorenden met een CI is het vaak een ander verhaal. José Verheul is onder andere voorzitter van de NVVS- Commissie CI. Zij vertelde tijdens de contactdag over haar hoorverleden en dat ze later een CI kreeg. Haar eerste ervaring met het luisteren naar muziek met het implantaat was een desillusie. Het klonk nergens naar! Dat was een flinke teleurstelling. Een tijd later, tijdens een autorit, toch nog maar eens een muziekje aan en de verrassing was dan ook groot toen de muziek weer als muziek klonk en de zangstem weer herkenbaar was. Dit was voor haar een heel emotioneel moment. Vanaf dat moment ging er een wereld voor haar open. Niet alleen ging José meer en meer muziek luisteren, ze organiseerde met Ruud Mourik ook muzikale evenementen. José beschreef op de contactdag haar observaties over hoe de mensen de muziek beleven, liet fragmenten horen van verschillende muziekinstrumenten en gaf tips over muziek en horen met CI. Stimuleren Na de pauze nam Paul Konings het woord en ook hij vertelde over zijn eigen ervaringen. Eerst over zijn hobby: muziek en gitaar spelen. HOREN december 2012 / januari 2013 Daarna vertelde hij over het gemis daarvan door zijn toenemende slechthorendheid. Nadat ook hij een CI gekregen had, stimuleerde zijn dochter Irene hem om toch maar weer de draad op te pakken en te oefenen met het luisteren naar muziek. Ooit zou het dan misschien lukken om ook weer de gitaar te kunnen bespelen. Ook bij hem was de teleurstelling groot toen de muziek niet meer zo goed klonk als hij gehoopt had: het klonk allemaal te monotoon. Paul moest noodgedwongen gaan spelen vanaf bladmuziek en kon zijn gevoel José Verheul geeft een presentatie over muziekbeleving met CI. niet meer echt kwijt in de muziek. Pas nadat hij bij zijn CI een nieuw hoortoestel gekregen had en dit goed op de CI afgestemd was, kon hij weer genieten van muziek. Op de OPCI-contactdag wisselde Paul samen met Irene liedjes af met het gesproken woord en zodoende was het een mooie en verrassende presentatie. Voor de horende partners was het ook een belevenis om hun partner (met CI) te zien opleven en genieten van deze dag. Meer informatie over CI:

18 preventie gehoorschade Cijfers gehoorschade door foto: alessandro paiva harde muziek verontrustend Van de stappers heeft 93% last van het gehoor na een bezoek aan een discotheek of muziekevenement. Een dag later heeft 38% nog steeds last van een piep, oorsuizen of verminderd gehoor. Dat blijkt uit nieuw onderzoek dat is uitgevoerd in opdracht van de Nationale Hoorstichting. Van mei 2011 tot en met mei 2012 vulden respondenten tussen 18 en 35 jaar een dag na blootstelling aan muziek, online een vragenlijst in. De antwoorden schetsen een verontrustend beeld van het risicovolle gedrag en het gebrek aan bewustzijn onder stappers. Volgens de Hoorstichting is het cruciaal dat de overheid zich actiever opstelt bij het terugdringen van gehoorschade, om aanzienlijke maatschappelijke kosten als gevolg van gehoorschade te voorkomen. Gehoorschade door muziek kan 100% voorkomen worden, mits stappers en muzieklocaties passende maatregelen nemen. Hoe groot is het probleem? Gehoorschade bij jongeren door het luisteren naar harde muziek is een gezondheidsprobleem, zoveel is duidelijk. Maar precies hoe omvangrijk het is, daarover zijn geen recente cijfers beschikbaar. De Nationale Hoorstichting heeft bij de ministeries van VWS en SZW aangedrongen op onderzoek naar die omvang. De ministeries hebben daarom het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) de opdracht gegeven om alle beschikbare feiten en cijfers boven tafel te halen en door te rekenen wat de maatschappelijke kosten van deze vorm van gehoorschade zijn. De resultaten zullen medio 2013 bekend zijn. Vlaanderen: wetgeving Ook in andere Europese landen wordt naar manieren gezocht om gehoorschade als gevolg van harde muziek tegen te gaan. In Vlaanderen pakt de overheid het zelf aan: op 1 januari 2013 wordt wetgeving van kracht, die het maximale geluidsniveau op 100 decibel stelt (ter informatie: dat betekent de helft van het Nederlandse geluidsniveau). Bovendien worden discotheken verplicht om bezoekers kosteloos gehoorbescherming te verstrekken. Gehoorschade neemt snel toe Van de ondervraagde stappers denkt 40% zelf niets te kunnen doen om gehoorschade te voorkomen. 96% van de bezoekers draagt geen gehoorbescherming, ondanks de regelmatige blootstelling aan geluidsniveaus tussen 100 en 110 decibel. 82% van de stappers gaat er vanuit dat de muzieklocatie beschermende maatregelen treft, of dat de overheid die maatregelen oplegt. Er zijn echter geen wettelijke regels of richtlijnen met betrekking tot de veiligheid van het gehoor van bezoekers van discotheken. De Nationale Hoorstichting verwacht dat, bij ongewijzigd beleid, de hoeveelheid jongeren met blijvende gehoorschade snel zal toenemen. In de VS is het aantal jongeren met gehoorschade tussen 12 en 19 jaar in elf jaar tijd met een derde gestegen tot 20%. Grote maatschappelijke kosten Laura van Deelen, directeur van de Nationale Hoorstichting: Stappers realiseren zich onvoldoende dat het gehoor kapot kan gaan, laat staan wat daarvan de emotionele en financiële gevolgen kunnen zijn; op jonge leeftijd aan een hoortoestel moeten, beperking in je baankeuze, moeten leren leven met een piep in je oor, of - in de ergste gevallen arbeidsongeschiktheid en sociale isolatie. Als deze trend doorzet zullen de kosten voor de maatschappij aanzienlijk zijn. De overheid moet zich actiever opstellen, zeker nu blijkt dat muziekliefhebbers er ten onrechte op vertrouwen dat de muzieksector en de overheid maatregelen treffen om hun gehoor te beschermen. Pilot met Oorveilig-keurmerk De Nationale Hoorstichting test sinds december 2011 een reeks praktische maatregelen, om gehoorschade onder stappers terug te dringen. Zeven proeflocaties verspreid over Nederland nemen deel aan de pilot van het Oorveilig-keurmerk. Om dat keurmerk te verwerven, moeten de deelnemende clubs een combinatie van maatregelen nemen. Het geluidsniveau mag maximaal 103 decibel zijn en dat moet via een display op de dansvloer te controleren zijn, het publiek moet geïnformeerd worden over het risico op gehoorschade en de clubs moeten gehoorbescherming beschikbaar stellen. De proef wordt eind dit jaar geëvalueerd, waarna de Hoorstichting in januari 2013 advies aan de overheid uit zal brengen. Je bent zelf verantwoordelijk Er is een misplaatst vertrouwen in de overheid en in de clubs zelf, zegt directeur Laura van Deelen van de Nationale Hoorstichting. Veel stappers denken dat het geluidsniveau geen kwaad kan omdat het anders toch niet zou mogen. Aan de ene kant betekent dit dat de overheid zich actiever moet bemoeien met dit probleem. Maar stappers moeten ook zelf hun verantwoordelijkheid nemen. Bij geluidniveaus boven ongeveer 90 decibel kunnen de discotheekbezoekers maar het beste oordoppen met een muziekfilter dragen: die werken goed terwijl de muziek prima blijft klinken, alleen minder hard. Helaas blijkt slechts 4% van de stappers dit regelmatiog te doen, zegt Van Deelen. Vragen aan de staatssecretaris Kamerleden van PvdA, CDA en ChristenUnie hebben vragen gesteld aan staatssecretaris Martin van Rijn van VWS naar aanleiding van het onderzoek van de Nationale Hoorstichting. In antwoord daarop liet Van Rijn weten de zorgen te delen over jongeren met gehoorschade. Er bestaan verschillende initiatieven om de schade te voorkomen, zoals voorlichtingcampagnes en oordopjes die uitgedeeld worden bij concerten. Van Rijn zal gaan bekijken of de huidige aanpak werkt of dat er nadere acties nodig en gewenst zijn. Ik zal de muzieksector hierbij betrekken, schrijft Van Rijn in de beantwoording van de Kamervragen. 34 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

19 advertentie vrije tijd Leesvoer voor knusse winterdagen De redactie van HOREN selecteerde drie romans boeken over jongeren die op een of andere manier met hun slechthorendheid worstelen, maar uiteindelijk het heft in eigen handen nemen. Inspirerende verhalen voor de knusse donkere dagen rond Kerstmis. WELKE ROUTE KIES JIJ? SPECSAVERS BLIJFT ONDANKS DE RECESSIE HARD GROEIEN EN ZOEKT AUDICIEN ONDERNEMERS VOOR GEHEEL NEDERLAND Als Specsavers Audicien Partner krijg je professionele ondersteuning o.a. op het gebied van marketing, PR, management, training, inkoop en winkelinrichting. Dit geeft jou de mogelijkheid je te profileren als de professionele, lokale audicien. Als ondernemer bij Specsavers ben je gegarandeerd van een vast maandelijks inkomen en winstdeling, werk je met kwalitatief hoogstaande producten en word je ondersteund door een internationale organisatie met ruim 26 jaar ervaring. Ben jij minimaal een MBO gediplomeerd en STAR geregistreerd audicien en wil jij je aansluiten bij Specsavers? Bel voor een afspraak voor een vrijblijvend, persoonlijk kennismakingsgesprek of gewoon voor meer informatie: Wouter van der Hoeven Telefoon: Het meisje dat uit de stilte kwam / Fiona Bollag Het boek Het meisje dat uit de stilte kwam is zeker niet het eerste (en vast ook niet het laatste) boek waarin een slechthorende zijn of haar verhaal vertelt. Bijzonder is wel dat Fiona Bollag haar levensverhaal niet alleen vanuit zichzelf beschrijft, maar ook vanuit haar ouders, broer en zus. Ze verhaalt over het gezin Bollag in de periode voor zij, Fiona, geboren werd en beschrijft de impact die haar handicap heeft gehad op het hele Zwitserse gezin. Hoe haar vader zich terugtrok, haar broer en zus voor haar opkwamen als iemand een rotopmerking over haar gehoor maakte en haar moeder vastberaden met haar naar spraaktherapie ging. Ze beschrijft de fijne geborgenheid in haar familie, waar ze gewoon Fiona was, en de harde realiteit op school met pesterijen omdat ze anders was. Het is bijzonder om te lezen hoe zij, toen ze op haar 16e een cochleair implantaat kreeg, letterlijk uit de stilte kwam en voor het eerst moest leren horen. Een inspirerend verhaal voor (jonge) slechthorenden en CI-dragers. Het meisje dat uit de stilte kwam, Fiona Bollag, 2006, ISBN Radio Plug In / Thomas Piessens Jim Coppens is 17. Hij heeft zijn eigen radioprogramma, Radio Plug In, en speelt met drie vrienden in een band. Tijdens de soundcheck van een rockfestival gaat het mis. Jim loopt gehoorschade op: een vervelende piep in zijn oren. De dokter geeft het slechtst denkbare nieuws dat je kunt krijgen: Jim zal met zijn gehoorschade moeten leren leven, want die gaat nooit meer over. Met veel twijfels beslist Jim uiteindelijk om te stoppen met de band. De vier vrienden krijgen daardoor knallende ruzie. Thomas Piessens is zelf amper 17 en schrijft uit eigen ervaring: ook hij liep gehoorschade op. Zijn boek gaat voor een groot deel over de gevolgen van die gehoorschade, maar Radio Plug in biedt meer. Het verhaal gaat ook over conflicten tussen ouders en jongeren, over Facebook, school en verschillende levensvragen en is daarmee gewoon een boek over het leven van jongeren en wat ze in dat leven doen. Radio Plug In, Thomas Piessens, 2011, ISBN Stille lippen / Dirk Bracke Kan je als slechthorende gaan dansen in een discotheek? De 14-jarige Elien heeft er geen flauw idee van. Wie weet hoort ze de muziek niet voldoende of zal ze naast het ritme dansen... Maar de angst om uit de toon te vallen is kleiner dan haar wil om uit te breken. Elien ergert zich steeds meer aan het overbeschermende gedrag van haar ouders Stille lippen is een origineel verhaal over de eerste stappen in de uitgaanswereld van een slechthorend tienermeisje. Het onheilspellende einde laat veel aan de verbeelding van de lezer over. Spannend, romantisch, zeer herkenbaar en met een genuanceerde kijk op de zelfredzaamheid van slechthorenden. In een vlotte stijl met sprankelende dialogen. Dit boek is alweer uit 1996, maar nog steeds verkrijgbaar in de boekhandel. Stille lippen, Dirk Bracke, 1996, ISBN Specsavers Optical Group. All rights reserved. HOREN december 2012 / januari

20 Maak contact met de wereld door slechts 1 druk op de knop. Als elk woord luid en duidelijk is, kunt u vol zelfvertrouwen deelnemen aan het leven. De Comfort Duett is een eenvoudig te gebruiken gehoorversterker die ervoor zorgt dat u meer betrokken wordt bij nagenoeg elke gesprekssituatie. De slimme technologie in de Comfort Duett vangt belangrijke geluiden op, zoals de menselijke stem en stuurt een luid helder geluid door naar een koptelefoon of hoortoestel. advertentie lotgenotencontact ouderenzorg Uitgekiende zorg voor slechthorende ouderen Het Korthagehuis in Amsterdam Noord is een voorbeeld van hoe met vasthoudendheid en enthousiasme een betere leefomgeving voor slechthorende ouderen kan worden gecreëerd. Creatief naar financiering zoeken, persoonlijke benadering en aandacht voor communicatie vormen de pijlers onder een uitgekiende ouderenzorg. En door zijn compacte ontwerp gaat hij overal discreet met u mee. tekst: Nelly Jacobs Plug in en hoor als nooit tevoren! Face-to-face U hoeft niks meer te missen, of u nu aan de eettafel zit, bij de dokter bent of naar het theater gaat. Hoor alle soorten media Versterk uw favoriete programma s door de speciale accessoires aan te sluiten op uw tv, radio, computer en bijna elke andere media bron. Aan de telefoon Dankzij de Comfort Duett telefoonkit kunt u op een gemakkelijke en eenvoudige manier elk woord verstaan. Creatief subsidiepotjes aanboren en de cliënten persoonlijk benaderen. Dat is de kracht van het Korthagehuis in Amsterdam Noord. Tussen alle sombere berichten over werkdruk en tekort aan geld in verzorgingstehuizen, steekt dit huis en de overkoepelende organisatie Evean gunstig af. Locatiemanager Colien Allemans maakt daarbij goed gebruik van het grote netwerk dat zij in een vorige werkkring opbouwde, bij de Stichting Gehandicaptenoverleg Amsterdam. Bovendien kent Allemans de problemen van mensen met een beperking beter dan andere verzorgingshuisdirecteuren. In haar huis legt zij het accent op auditieve en visuele problematiek. Leermoment Uit buitenlands onderzoek blijkt dat 33% van de oudere mensen slecht ziet en dat 75% slechthorend is. Ook komt uit dat onderzoek naar voren dat deze mensen nauwelijks gebruik maken van hupmiddelen om beter te kunnen horen of zien. Met deze wetenschap in het achterhoofd is het team van het Korthagehuis aan de slag gegaan. In eerste instantie te voortvarend, zo bleek al gauw. Alle bewoners kregen het verzoek hun gehoor te laten testen in het mobiele Audiologisch Centrum van Kentalis. Maar dat werkte averechts: de veelal 90-plussers raakten vermoeid door een uur naar piepjes te moeten luisteren en haakten af. Een leermoment voor ons, noemt Allemans deze fout. Daarna werd gekozen voor een andere aanpak. Per etage werden de bejaarden, hun familie en medewerkers voorgelicht door NVVS-voorlichter Frans Hofstra. Vervolgens gingen de mensen waarvan werd vermoed dat zij slechthorend waren, onder begeleiding naar Beter Horen om verder te worden getest. Een van de vele tips van NVVS-voorlichter Frans Hofstra: Soms zien mensen op tegen de verjaardag van hun kleinkinderen. Teveel herrie, en je zit er toch voor spek en bonen bij. Wen je kleinkinderen er van jongsaf aan dat een gesprekje met opa beter gaat op een plekje apart of tijdens een klein wandelingetje. Je zult zien dat ze die persoonlijke aandacht op prijs stellen, ook op hun verjaardag! Misschien heb je door je slechthorendheid uiteindelijk zelfs een beter contact met je kleinkinderen. Benodigde budget Om die extra begeleiding te kunnen bekostigen, is contact gelegd met het Zorgkantoor. Een deel van de bewoners kreeg vervolgens de indicatie auditieve of visuele handicap. Hierdoor krijgen zij een zogenaamd zorgzwaartepakket (ZZP) toebedeeld. In zo n ZZP staat hoeveel en welk soort zorg en begeleiding iemand nodig heeft. Daarvoor wordt dan het benodigde budget ter beschikking gesteld. Tussen eerste aanvraag en uiteindelijke honorering zat twee jaar. Op dit moment zijn er vijftien ouderen die dit ZZP hebben en die zorg daarvoor ontvangen, aldus Colien Allemans. Daarnaast heeft het Korthagehuis een praktijkassistente in dienst, die een nieuwe cliënt na vijf weken voor een gesprek uitnodigt. Maud Bruul controleert dan met een simpele test ogen en oren. Oorsmeer komt bij 75% van de ouderen voor en na een week druppelen moet dit probleem over zijn en kan een hoortest worden gedaan, vertelt zij. Olievlek Het personeel werd via voorlichter Frans Hofstra verteld hoe om te gaan met slechthorende cliënten. Daarnaast leerden enkele medewerkers, waaronder Maud, zelfs gebarentaal om beter te kunnen communiceren met zwaar slechthorenden. Al met al is het Korthagehuis een voorbeeld van hoe met vasthoudendheid en enthousiasme een betere leefomgeving voor slechthorende ouderen wordt gecreëerd. Hopelijk breidt deze begeleiding zich als een olievlek over Nederland uit. HOREN december 2012 / januari

21 advertentie HOORagenda Aanbod spraakafzien en NmG van de Commissie Totale Communicatie Voorjaar 2013 Spraakafzien, oefengroepen Borne Elly Claas Boskoop Ineke v.d. Zwaard Delft Emma Bolle-Cohen Doetinchem Ina Kreike Eindhoven Rieky Verwimp Haren Hilda Havinga Midden-Nederland Henriëtte Schut Noord-Nederland Ineke Luttik Nijmegen Joke Cost Budde Velddriel Ria Quik Winterswijk Rianne Veurman Zeewolde Miriam Wortel Lotgenotencontact 20 December en 17 Januari Lotgenotencontact in Goes Tijd: uur uur Locatie: Auris, Nassaulaan 8 in Goes. gratis hoortest Kom langs of maak een afspraak via (gratis) voor een gratis hoortest in een van onze winkels. Bij Hans Anders vinden we het belangrijk dat u zeker weet dat u het juiste advies krijgt, van een deskundige medewerker. Daarom wordt u bij ons altijd geholpen door een gekwalificeerde hoorspecialist of StAr-gecertificeerde audicien. Zij meten en weten precies welk hoortoestel het beste bij u past. Het advies is altijd gebaseerd op uw gehoorverlies in combinatie met uw persoonlijke wensen. Voor een uitstekend hoortoestel en deskundig advies bent u bij Hans Anders dus aan het juiste adres. Nederlands met Gebaren (NmG), cursussen en oefengroepen Bavel cursus Anke Kley breda.gebaren@nvvs.nl Bavel oefengroep Anke Kley breda.gebaren@nvvs.nl Borne oefengroep Elly Claas ellyclaasdeklein@hotmail.com Boskoop oefengroep Ineke v.d. Zwaard kgt.d@hotmail.com Doetichem cursus Ina Kreike inakreike@hetnet.nl Doetichem oefengroep Ina Kreike inakreike@hetnet.nl Doorwerth oefengroep Joke Cost Budde jg.costbudde@planet.nl Haren oefengroep Hilda Havinga hildahavinga@hetnet.nl Huizen oefengroep Anja Mateijsen jmateijsen@xs4all.nl Midden-Ned. oefengroep Henriëtte Schut benj.schut@hccnet.nl Nieuwegein oefengroep Lida van Esch lida.vanesch@hccnet.nl Noord-Ned. Cursus beginners Ineke Luttik inekeluttik@hotmail.com Noord-Ned. Cursus gevorderden Ineke Luttik inekeluttik@hotmail.com Noord-Ned. Oefengroep Ineke Luttik inekeluttik@hotmail.com Woerden cursus Edith Swart nvvswoerden46@gmail.com Zeewolde Miriam Wortel mizewo@hotmail.com Combi Nederlands met Gebaren (NmG) en Spraakafzien, oefengroepen Emmen Grietje Mulder muldergrietje@home.nl Vlagtwedde (Gr) Rie Gottschall Januari Lotgenotenavond Tinnitus in Hoensbroek Tijd: uur Locatie: Adelante (vergaderzaal 1), Zandsbergweg 111 in Hoensbroek zaal open uur Aanmelden verplicht in verband met het aantal plaatsen. U kunt u aanmelden voor 1 januari bij voorlichter Paul Habets, tel tinnitus.limburg@nvvs.nl foto: dreamstime hansanders.nl Kijk op nvvs.nl/totalecommunicatie voor meer informatie over Spraakafzien en NmG, een NmG-cursusoverzicht en een lijst met logopedisten die Spraakafzien aanbieden. HOREN december 2012 / januari

22 HOORagenda Informatie en voorlichting Bij het ter perse gaan van deze editie was de volledige agenda voor de komende maanden nog niet bekend. Kijk daarom voor een actueel overzicht van de informatie- en voorlichtingbijeenkomsten van de NVVS op nvvs.nl/hooragenda Maandelijkse inloopspreekuren Alkmaar Wanneer: Elke 4e woensdag van de maand Tijd: uur Locatie: Bibliotheek Kennemerwaard, locatie Heerhugo - waard; Parelhof 1a, 1703 EW Heerhugowaard Informatie: tel Den Haag Wanneer: Elke 1e vrijdag van de maand Tijd: uur Locatie: Audiologisch Centrum, Westeinde 128, 4e verdieping Informatie: m.h.houwink@zonnet.nl, tel Eindhoven Wanneer: Elke 2e en 4e donderdag van de maand Tijd: uur Locatie: Aula van Sint Marie, Castiliëlaan 8, Eindhoven (Blixembosch) Informatie: Jopie Verdonk, tel Hengelo Wanneer: 1e vrijdag van februari, april, juni, september en november Tijd: uur Locatie: ZGT Hengelo, vergaderkamer K16, ingang bij Boerhaavelaan 65 Informatie: Elly Claas, ellyclaasdeklein@hotmail.com Leeuwarden Wat: Ringleidingspreekuur Wanneer: Elke 1e dinsdag van de maand (vrije inloop) Tijd: uur Locatie: Verlengde Schrans 35 (bij Audiologisch Centrum Friesland) Informatie: Tel of info@hoorfriesland.nl Leeuwarden Wat: Spreekuur technische hulpmiddelen van Pento Hoormiddelen Informatie Centrum Wanneer: Elke dinsdag en donderdag (eerst afspraak maken bij AC Friesland) Tijd: Op afspraak Locatie: Audiologisch Centrum Friesland, Verlengde Schrans 35 Informatie: Tel of acfriesland@pento.nl Tilburg Wat: Inloop en advies hoorproblemen en hoorhulpmiddelen Wanneer: vrijdag 1 februari 2013 Tijd: Locatie: Rode Kruisgebouw, Leonard van Vechelstraat 2 Informatie: tilburg@nvvs.nl of telefoon Voorburg Wat: Inloop en advies Wanneer: Eerste dinsdag van de maand (januari vervalt) Tijd: uur Locatie: Diaconessenhuis, KNO-poli, Fonteynenburghlaan 5 Informatie: T , m.c.a.vanjaarsveld@xs4all.nl Zoetermeer Wat: Inloop en advies Wanneer: Elke 2e dinsdag van de maand Tijd: uur Locatie: Hoofdbibliotheek, Stadhuisplein 2 Informatie: jannelies@wanadoo.nl, tel Zwolle Wat: Spreekuur hulpmiddelen van Pento Hulpmiddelen Informatie Centrum (HIC) Wanneer: Elke dinsdag van uur (eerst afspraak maken bij AC Zwolle) Locatie: Audiologisch Centrum Zwolle, Oosterlaan 20 Informatie: k.vanderhoek@pento.nl, tel (di), andere dagen Adressen Oorakel U kunt bij Oorakel terecht met al uw vragen over slechthorendheid, doofheid, spraaktaalmoeilijkheden en hoorhulpmiddelen. Adres: Oorakel Den Haag, Postbus 848, 2501 CV Den Haag. Tel: , fax: , info@oorakel.nl. U kunt voor informatie ook terecht op Oorakel is bereikbaar op maandag, dinsdag, donderdag en vrijdag van tot uur. Gehoor Informatie Centrum (GIC) Eindhoven Het GIC is vrij toegankelijk, telefonisch een afspraak maken is raadzaam. Open: ma. t/m vr., uur. Adres: Torenallee 20 (voorheen Glaslaan 2), Strijp-S in het VideoLabgebouw (Office-S) op het voormalig Philipsterrein nabij het PSV-stadion, 5616 LW Eindhoven. Tel , gic@ac-eindhoven.nl, In de volgende editie van HOREN Magazine publiceren we alle activiteiten die tussen 15 februari 2013 en 19 april 2013 plaatsvinden. Een inloopspreekuur opgeven? Mail de redactie vóór 14 januari 2013 via horen@nvvs.nl en vergeet niet het thema van de bijeenkomst, de locatie, datum, tijd en contactgegevens te vermelden. Colofon Horen is een tijdschrift waarin slechthorendheid, Ménière, tinnitus, brughoektumor en hyperacusis aan bod komen, net als andere hoorzaken zoals CI. Uitgave: NVVS, Nederlandse Vereniging voor Slechthorenden. Verschijning: zes keer per jaar Oplage: NVVS, Postbus 129, 3990 DC Houten De Molen 89a, 3995 AW Houten Telefoon: (030) Fax: (030) Teksttelefoon: (030) info@nvvs.nl, ING Bank 66269, Rabobank Hoofdredactie Astrid van den Hoek horen@nvvs.nl Aan dit nummer werkten mee Tekst: Piet Aantjes, Martin van de Beek, Joop Beelen, Geert en Tiny Hanssen, Nelly Jacobs, Joyce Koster, Steven Rietberg, Nic van Son, Petra Spigt, Albertsje Spliethoff, Weija Steffens, José Verheul en Sanne Zeeman Fotografie: Arie Goossens, Rudy de Hoog, Nelly Jacobs, Alessandro Paiva, Paul Schuitemaker Coverfoto Paul Schuitemaker Vormgeving Janneke Verrips, grafisch ontwerp, s-hertogenbosch Druk Koninklijke BDU Grafisch Bedrijf BV, Postbus 67, 3770 AB Barneveld Lidmaatschap NVVS 2012 Lidmaatschap NVVS inclusief abonnement HOREN magazine 31,50. Abonnement HOREN exclusief lidmaatschap NVVS: 29,00 per jaar, losse nummers kosten 4,90 per stuk. Betaling na ontvangst van acceptgiro. Betaalt u via automatische incasso, dan wordt de contributie rond de jaarwisseling afgeschreven. Opzegging lidmaatschap of abonnement per 1 januari of - zonder restitutie - per 1 juli, met Volgende keer in HOREN Hooronderzoek inachtneming van een opzegtermijn van tenminste één maand. Advertentie-exploitatie Neem contact op met Mariëlle Groot van Bureau Van Vliet B.V., Postbus 20, 2040 AA Zandvoort, tel. (023) , fax (023) , zandvoort@bureauvanvliet.com. ISSN: x Stand van zaken Nationale Longitudinale Studie naar Horen Verhalen uit de praktijk De NVVS is zeer zorgvuldig in haar keuze voor adverteerders. De verantwoordelijkheid voor de inhoud van de in dit blad geplaatste advertenties berust geheel bij de adverteerders. Zie ook: Copyright Overname van artikelen is toegestaan na toestemming van de hoofdredacteur en betrokken auteur. Ontdek de persoonlijke blogs van NVVS-leden en anderen met een hooraandoening PDF Adobe Leden kunnen alle artikelen in deze HOREN downloaden via Op 15 februari 2013 ligt de nieuwe HOREN op uw deurmat. Wilt u een artikel insturen, heeft u een idee, suggestie of een lezersreactie? Neem dan vóór 14 januari 2013 contact op met Astrid van den Hoek, hoofdredacteur HOREN magazine, via horen@nvvs.nl. Of stuur een brief naar de redactie t.a.v. Redactie HOREN, Postbus 129, 3990 DC Houten. In verband met actuele gebeurtenissen en onvoorziene zaken kan de inhoud van HOREN worden aangepast. 42 HOREN december 2012 / januari 2013 HOREN december 2012 / januari

23 MED-EL wenst u Prettige Kerstdagen en een Voorspoedig 2013! Dit jaar begint met een belangrijke verandering: Per 1 januari 2013 opent MED-EL Duitsland haar Nederlandse kantoor. Meer informatie vindt u vanaf die datum op MED-EL Deutschland GmbH Moosstr. 7 / 2. OG Starnberg Tel office@medel.de Kantoor Nederland Postbus AC Schoonhoven office@nl.medel.com medel.com MAESTRO Cochleair Implantaat EAS Elektrisch Akoestische Stimulatie BONEBRIDGE Beengeleidingsimplantaat VIBRANT SOUNDBRIDGE Middenoor Implantaat 23726NL r1.0