Psychometrische eigenschappen van de 6 minuten push test en de one stroke push test. voor kinderen met een spastische cerebrale parese

Transcriptie

1 Psychometrische eigenschappen van de 6 minuten push test en de one stroke push test voor kinderen met een spastische cerebrale parese Projectgroep: Dr. Olaf Verschuren, kinderfysiotherapeut, onderzoeker De Hoogstraat, Utrecht Maremka Zwinkels, junior onderzoeker, de Hoogstraat, Utrecht Dr. Tim Takken, medisch inspanningsfysioloog, UMC Utrecht Dr. Marjolijn Ketelaar, senior onderzoeker De Hoogstraat, Utrecht Met medewerking van:

2 DOEL Onderzoeken van de reproduceerbaarheid van de 6 minuten push test (6MPT) en de one stroke push test (1SPT) bij kinderen met spastische cerebrale parese (CP) die zich in een rolstoel voortbewegen. Daarnaast is de constructvaliditeit van de 6MPT bekeken. METHODE Het onderzoek richtte zich op kinderen met een cerebrale parese, geclassificeerd op GMFCS Niveau II, III of IV die zich gedurende een deel van de dag (kan variëren van de hele dag tot enkele momenten; alleen voor bv. de lange afstanden) in een handbewogen rolstoel voortbewegen. De kinderen die werden gevraagd deel te nemen aan deze studie werden gerekruteerd via de mytylschool waar zij onderwijs volgden en revalidatiebehandeling kregen. De inclusiecriteria waren: Diagnose Cerebrale Parese, met spastische bewegingsstoornis (volgens SCPE-criteria) Rolstoelrijdende kinderen (GMFCS-niveau II, III of IV) Kinderen moesten eenvoudige opdrachten begrijpen en kunnen uitvoeren Kinderen waren tussen de 7 en 18 jaar oud De exclusiecriteria waren: Kinderen waarbij, naast de cerebrale parese, sprake was van bijkomende aandoeningen die een belangrijke en blijvende invloed hadden op het bewegingsvermogen (bijvoorbeeld spina bifida, hartafwijking) Er hebben 73kinderen met CP (gemiddelde leeftijd 11.9 ± 3.7; 51 jongens; 22 meisjes) van verschillende revalidatiecentra hebben deelgenomen. De deelnemende kinderen zijn geclassificeerd op GMFCS level II (n=7), III (n=36) of IV (n=30). Zie Tabel 1 voor karakteristieken van de deelnemende kinderen. Tabel 1. Karakteristieken deelnemers. GMFCS II (n=7) GMFCS III (n=36) GMFCS IV (n=30) variable Mean SD Range mean SD range mean SD range Leeftijd (jaren) Lengte (cm) Gewicht (kg) BMI (kg/m 2 )

3 RESULTATEN Reproduceerbaarheid Betrouwbaarheid en overeenkomst 6-Minute Push Test De Intraclass Correlatie Coëfficiënten (ICC s) voor de afgelegde afstand op de 6MPT (gemiddelde afstand 266.5±120.6; range 27.5 tot 580 meters) was 0.97, met een Standard Error of Measurement (SEM) van 20.9 en een Smallest Detectable Difference (SDD) van 57.9 meter (Tabel 2). De Bland-Altman plot (Figuur 1a) laat zien dat er geen leereffect is tussen de eerste en tweede meting. De limits of agreement gaan van tot One-Stroke Push Test De Intraclass Correlatie Coëfficiënten (ICC s) voor de afgelegde afstand op de 1SPT (4.4±2.7; range 0.27 tot 12.9 meter) was 0.97, met een Standard Error of Measurement (SEM) van 0.5 en een Smallest Detectable Difference (SDD) van 1.4 meter (Tabel 2). Een meetinstrument moet reproduceerbaar zijn. Dat wil zeggen dat bij herhaling van meting dezelfde uitkomst moet worden verkregen. Bij reproduceerbaarheid wordt een onderscheid gemaakt tussen betrouwbaarheid (reliability) en overeenkomst (agreement). Betrouwbaarheid is het vermogen om personen van elkaar te onderscheiden ondanks de meetfout. De ICC wordt gezien als beste maat om de betrouwbaarheid te bepalen. Als het doel is om bij personen veranderingen in de tijd aan te tonen, zoals bij het evalueren van een therapie, dan is de mate van overeenstemming van belang. De meest inzichtelijk maat voor overeenkomst is de limits of agreement van Bland en Altman. De Bland-Altman plot (Figuur 1b) laat zien dat er geen leereffect is tussen de eerste en tweede meting. De limits of agreement gaan van -1.6 tot 1.7. Tabel 2. Test-hertest betrouwbaarheid. ICC 95%CI of ICC SEM SDD 6-Minute Push Test meter 1-Stroke Push Test meter ICC= intra-class correlations; CI=confidence interval; SEM=standard error of measurement; SDD=smallest detectable difference; LOA=limits of agreement.

4 Figuur 1a en 1b. Bland-Altman plot van de 6MPT en 1 SPT voor test en hertest. Constructvaliditeit Er was een significante correlatie tussen de 6MPT en de 1SPT (r=0.73, P<0.001) en tussen de 6MPT en HR 6MPT (r=0.29, P=0.014).

5 CONCLUSIE EN INTERPRETATIE De resultaten van deze studie laten zien dat de 6MPT een valide test is en dat de 6MPT en de 1SPT betrouwbaar en reproduceerbaar zijn voor kinderen en jongeren met een spastische CP die zich voortbewegen in een handbewogen rolstoel. Zoals bij elke test is het belangrijk om de testomstandigheden te standaardiseren. Dit geld bij testen in de rolstoel zowel voor de ondergrond, de rolstoelafstelling en de banden. De berekende SDD kan worden gebruikt om de range te bepalen waarin een werkelijke score van een kind moet liggen, rekening houdend met de foutmeting bij herhaalde metingen. Bijvoorbeeld: We kunnen met 95% zekerheid zeggen dat een toename van 57.9 meter (=SDD) voor de 6MPT en 1.4 meter (=SDD) voor de 1SPT toegeschreven kunnen worden aan een echte vooruitgang. In veel betrouwbaarheidsonderzoek in de revalidatiegeneeskunde en fysiotherapie wordt de ICC (intraclass correlatie coëfficient) gerapporteerd en ontbreekt informatie over de standaard meetfout (SEM). Voor een correcte interpretatie van meetresultaten in de evaluatie van een individuele patiënt moet echter rekening worden gehouden met de SEM en daarvan afgeleide maten. Standard Error of Measurement: Dit is de pure meetfout bij herhaalde metingen. Smallest Detectable Difference: De SDC is de grootte van een verandering die net boven de meetfout uitkomt. De limits of agreement in de Bland-Altman plots voor de 6MPT (-54.8 tot 62.2) lijken relatief groot voor de afstanden die onder de 200 meter (is meer dan 30% vooruitgang) uitkomen. Hierdoor zijn de testgegevens minder bruikbaar in de klinische evaluatie. Dus, ondanks de uitstekende betrouwbaarheid van de 6MPT laat de agreement statistiek zien dat een individu een relatief erg grote vooruitgang moet laten zien vanwege de grote limits of agreement en SDD s. De 6MPT is dus het best geschikt bij afstanden op de 6MPT boven de 200 meter. Bij veldtesten die gebruik maken van manuele rolstoelaandrijving, zoals de 6MPT en de 1SPT, worden beïnvloed door vele factoren naast de motorische beperkingen. Onderzoek heeft aangetoond dat de aard van de rolstoel (basketbal-/ tennis- rolstoel vs. ADL rolstoel), effect heeft op het testresultaat. Ook minimale wijzigingen in de rolstoelconfiguratie, zoals de aan- of afwezigheid van een zwenkwiel kan een aanzienlijke wijziging van veldtest prestaties opleveren. Daarom moeten veldtests, zoals de 6MPT en 1SPT voor rolstoelgebonden kinderen in de eerste plaats gebruikt worden om individuele voortgang van een kind/jongere te beoordelen. Het gebruik van een gestandaardiseerde rolstoel moet worden ontmoedigd, omdat het gebrek aan individuele aanpassingen de prestatie zal belemmeren. De kinderen die deelnamen aan deze studie hebben gebruik gemaakt van verschillende soorten rolstoelen. De meeste kinderen gebruikten een dubbelzijdig handbewogen rolstoel (n=66), enkelen gebruikten een enkelzijdig handbewogen rolstoel met een stuur (n=3). Daarnaast waren er 4 kinderen die een rolstoel met elektronische aandrijving hebben gebruikt in deze studie. Alle kinderen zijn in de analyse meegenomen, waardoor de resultaten van deze studie generaliseerbaar zijn naar de verschillende rolstoeltypes.

6 One-Stroke Push Test De One-Stroke Push Test is een test waarbij de behaalde afstand van één slag vanuit een stilstaande rolstoel gemeten wordt. Uitvoering Zorg dat de proefpersoon klaar staat met zijn/ haar voorwielen achter de startlijn die gevormd kan worden met 2 pionnen. Nu is het de bedoeling dat de proefpersoon met één slag zichzelf zover mogelijk naar voren verplaatst. Na uitrollen wordt de afgelegde afstand gemeten vanaf de startlijn tot de voorwielen. Wanneer de proefpersoon schuin rijdt, dan wordt de afstand vanaf de startlijn tot aan het verste voorwiel genomen. Deze test wordt drie keer herhaald, zodat achteraf een gemiddelde afstand kan worden bepaald. Benodigdheden - 2 pionnen - Meetlint - Scoreformulier + pen start Afstand in meters Instructie Bij deze test moet je proberen vanuit stilstand een zo groot mogelijke afstand af te leggen met maar één slag. Je start met je voorwielen achter de startlijn en dan probeer je om in een slag zo ver mogelijk naar voren te rijden. Laat jezelf vervolgens uitrollen tot je helemaal stilstaat en dan kom ik de afstand opmeten die je hebt afgelegd. In totaal doen we dit drie keer. Scoring Na het uitrollen meet je de afstand in meters vanaf de startlijn tot de voorwielen of het verste voorwiel in geval van een afwijking opzij. Eventuele opmerkingen kunnen op het scoreformulier worden gezet.

7 6-Minuten Push Test De 6-Minuten Push Test (6MPT) is een variatie op de 6-Minuten Wandeltest. Het doel van de 6MPT is om zoveel mogelijk meters af te leggen in de rolstoel in 6 minuten. Uitvoering Zet 2 pionnen op een afstand van 10 meter van elkaar vandaan en zorg dat er voldoende ruimte is om er omheen te kunnen rijden. De proefpersoon begint naast pion 1 met de voorste wielen en dient zoveel mogelijk meters af te leggen in 6 minuten tijd. Het keren gebeurt door om de pion heen te rijden en de proefpersoon mag zelf kiezen of hij of zij dit linksom of rechtsom doet. Met behulp van een rondeteller of een notitieblok kunnen het aantal rondes geteld worden en zo kunnen de gemaakte meters achteraf eenvoudig uitgerekend worden. Gedurende de test draagt de proefpersoon een hartslagmeter en deze wordt afgelezen direct na de 6 minuten. Benodigdheden - Stopwatch - Rondeteller - 2 pionnen - Meetlint - Hartslagmeter - Scoreformulier + pen 10 meter Instructie Om de betrouwbaarheid van de test te kunnen onderzoeken, is het belangrijk dat de test zoveel mogelijk hetzelfde wordt uitgevoerd en daarbij is eenzelfde instructie vooraf en aanmoediging tijdens de test noodzakelijk. Hieronder volgt een script voor het uitleggen van de test aan de kinderen en de stimulatie gedurende de test. Bij het uitleggen van de test is het vooral van belang dat de kinderen begrijpen dat ze proberen zoveel mogelijk meters te maken in de rolstoel in 6 minuten. Tijdens de test dienen de aanwijzingen die hieronder zijn weergegeven zijn letterlijk gezegd worden en probeer daar buiten geen extra motiverende aanmoedigingen te geven. Vooraf Bij deze test moet je proberen een zo groot mogelijke afstand af te leggen in zes minuten. Je moet daarbij heen en weer rijden om deze pionnen. Zes minuten is een lange tijd om te rolstoelrijden, dat vraagt dus een inspanning. Misschien raak je buiten adem of raak je uitgeput. Je mag langzamer gaan rijden of stoppen en rusten indien dit nodig is, maar je moet weer gaan rijden zo snel als dit weer mogelijk is. Nogmaals, de bedoeling van deze test is om zo vaak als mogelijk heen en weer te rijden in zes minuten. Consequente stimulatie Na 1 min: Je gaat goed. Nog 5 minuten te gaan. Na 2 min.: Blijf zo door gaan. Nog 4 minuten te gaan. Na 3 min.: Je gaat goed. Je bent al halverwege de test. Na 4 min.: Blijf zo doorgaan. Nog maar twee minuten te gaan. Na 5 min.: Je gaat goed. Nog één minuut te gaan. Na 5.45 min.: Over enkele seconden zeg ik dat je mag stoppen. Wanneer ik dat roep, stop je waar je op dat moment bent en ik kom naar je toe. Na 6 min.: Roep Stop (loop naar de proefpersoon toe: lees zijn/haar hartslag af en markeer het punt waar hij/zij is gestopt en meet dit op). Direct na het stopteken leest de therapeut de hartfrequentie van de proefpersoon af en meet vanaf de dichtstbijzijnde markering met de rolmaat de totaal afgelegde afstand en noteert beide op het scoreformulier. Eventuele opmerkingen worden ook genoteerd.