Dealing with the Dutch voor Dutch Repats, Drie valkuilen. Samengesteld door Hanneke Dijkman, New Options In samenwerking met Jacob Vossestein

Transcriptie

1 Dealing with the Dutch voor Dutch Repats, Drie valkuilen Samengesteld door Hanneke Dijkman, New Options In samenwerking met Jacob Vossestein

2 Dealing with the Dutch Nederlanders die een tijd in het buitenland hebben gewerkt zijn bewust of onbewust min of meer vervreemd van de Nederlandse werkcultuur. Dit kan leiden tot teleurstellingen en frustratie, bij het werk zoeken en bij het werken. Jacob Vossestein schreef hét standaardwerk voor expats die in Nederland komen werken: Dealing with the Dutch. Sinds 1984 geeft hij cross-cultural trainingen op het KIT in Amsterdam. In 2011 verscheen de twintigste editie van Dealing with the Dutch.

3 Ik had gewild dat ik Dealing with the Dutch had gelezen toen ik in 1997 terugkwam naar Nederland! Het bevat veel wijze lessen die me de nodige frustratie hadden kunnen besparen. Voor de Dutch Repats anno 2104 nam ik contact op met Jacob Vossestein en vroeg hem wat nu de grootste drie valkuilen zijn in de huidige Nederlandse werkcultuur en hoe Dutch Repats die kunnen vermijden. Ons gesprek vat ik hier samen. Met veel dank aan Jacob!

4 Valkuil 1: Een vaste baan verwachten Vossestein beschrijft in Dealing with the Dutch hoe Nederlanders nog steeds van vaste banen houden. Tegelijkertijd merkt hij op dat de arbeidsmarkt flexibeler wordt met uitzendbureaus, korte contracten en payroll-constructies. Maar ontslag gaat in Nederland nog steeds minder makkelijk dan in andere landen. Alleen bij grove overtredingen als diefstal of werkweigering kan men op staande voet ontslagen worden. Zelf heb ik de indruk dat ontslag steeds makkelijker mogelijk is. Onlangs kreeg een klant van me een vast contract aangeboden, want zei de werkgever: Ontslag is toch makkelijk, dus waarom zou ik een tijdelijk contract aanbieden?

5 Ik vroeg Jacob Vossestein welke ontwikkelingen hij ziet. De arbeidsmarkt in Nederland wordt inderdaad steeds verder veramerikaniseerd. De crisis is hier mede debet aan. Tegelijk is de vaste baan nog steeds gewild. Ouderen zijn natuurlijk ook vastigheid gewend. Binnen bedrijven verandert de structuur ook. Het wordt minder teamwerk, meer persoonlijke targets. Daardoor worden werknemers als zzp-ers. Als iedereen zo werkt en dus ook meer vrijheid krijgt, is de behoefte aan inspraak ook minder. Inspraak: daarover zo meer. I find Dutch people spoiled; in my country many people don t even have shoes, but here everybody does and still they don t look happy. (Ethiopia) They complain about everything. (Brazil) Uit: Dealing with the Dutch, p 100 Tips voor Dutch Repats: 1. Verwacht geen vaste baan meer waar je tot je pensioen kunt werken 2. Baan of freelance werken? Het verschil wordt steeds kleiner. Wat past jou nu het beste, na je ervaring in het buitenland?

6 Valkuil 2: Heimwee naar overleg, of allergisch geworden? Nederlanders staan bekend om hun overleggen. Vossestein gaat in Dealing with the Dutch in op de vele vormen hiervan. Werkoverleg, ondernemingsraden, cao s, draagvlak. Medewerkers worden liever betrokken bij besluitvorming, in plaats van gewoon te horen te krijgen wat ze moeten doen. Niet iedereen wil persé overleggen, anderzijds zijn er mensen die zich gepasseerd voelen als hen niets gevraagd wordt. Ik vroeg aan Jacob Vossestein hoe dat nu precies zit. Is dit echt overleg of beslist de leidinggevende uiteindelijk toch zelf? Vossestein. In de jaren werd dit wel repressieve tolerantie genoemd..

7 Een deel van de inspraak is ongetwijfeld een zoethoudertje. Betrokkenheid kan natuurlijk ook verzanden in eindeloos vergaderen waarbij mensen weggehouden worden van de echte besluitvorming Ik heb twee lange reizen in Afrika gemaakt en merkte dat veel mensen helemaal geen inspraak willen. Het kan ook pijnlijk en eng zijn om je mond open te doen. Want wat wordt er later gedaan met jouw woorden? In Nederland begint de training in overleggen al vroeg: kinderen doen al kringgesprekken op school. Zo wordt iedereen getraind om een mening te hebben. I admire your law on company councils. By American standards it is unbelievable that a representatieve body of workers can criticise the management and stop certain decisions. Uit: Dealing with the Dutch, p 65 Tip voor Dutch Repats: 1. Wees je bewust van beide verschijnselen: eindeloos overleg én leidinggeven die gewoon beslissen. Hoe is jouw houding nu: heimwee of allergie? 2. Ga je op zoek naar werk, verken dan hoe de besluitvorming in de organisaties waar jij wilt werken echt gaat. Bij welke cultuur heb jij het naar je zin?

8 Valkuil 3: Het verschil niet zien tussen afscheppen en harde beloften In Dealing with the Dutch beschrijft Vossestein uitvoering de directheid van Nederlanders. Ze gaan recht op hun doel af, komen zo snel mogelijk tot zaken. Opscheppen over relaties of academische prestaties werkt niet, van overdressing zijn Nederlanders niet onder de indruk. Tegenover al die hardheid staan ook harde beloftes: Nederlanders zijn erg betrouwbaar in hun afspraken. Klopt dat wel?, vraag ik Vossestein. Want als mensen gaan netwerken krijgen ze al vaak te horen dat de ander vacatures voor ze in de gaten gaan houden. Daarna gebeurt er niets meer.

9 Vossestein: In hiërarchische culturen wordt er veel meer gevleid, worden er loze beloften gedaan en complimenten gegeven. Nederlanders hebben toch een soort post-neo-calvinistische moraal, dat als ze echt iets beloven, ze het ook waarmaken. Daarbij zit wel een verschil tussen vage kreten als U hoort nog van me, of Ik hou het voor je in de gaten en duidelijke afspraken à la Ik bel morgen X voor je. Do come well-prepared, with detailed and practical information about your products, needs and capabilities. Do come to the heart of the matter quickly, within a few minutes at most. Uit: Do s and don ts, Dealing with the Dutch, p 274 Tips voor Dutch Repats: 1. Luister goed: wordt je in netwerkgesprekken afgescheept met vage kreten of hoor je harde beloften? Bij vage beloftes zijn er twee mogelijkheden: ofwel de ander kan of wil je niet meer bieden, ofwel je vraag was niet helder genoeg. 2. Wees in netwerk- en sollicitatie gesprekken helder over wat jij te bieden hebt én wat jij eventueel voor de ander kunt doen.

10 Jacob Vossestein is intercultureel trainer, met meer dan 25 jaar ervaring in het geven van trainingen en coaching op het gebied van internationaal management en interculturele communicatie. Interculturele communicatie is het contact tussen mensen van verschillende culturele achtergronden, Dat contact kan plaatsvinden in een bedrijf of instelling (mondeling of in gebaren), maar ook met duizenden kilometers ertussen (elektronisch of geschreven). Jacob werkt vooral rond de contacten tussen Nederlanders en mensen uit andere landen. Vanuit die ervaring schreef Jacob het succesvolle boekje Dealing with the Dutch. De eerste versie in 1997 werd meteen een bestseller met vijf herdrukken en een verkoop van zo'n exemplaren. Het stond in 1998 zeven maanden aaneen in de toptien voor best verkochte managementboeken, waarvan vier maanden op nummer 1. In 2011 verscheen de twintigste editie van Dealing with the Dutch. Meer informatie over Jacob Vossestein

11 Hanneke Dijkman, New Options for Dutch Repats New Options Dutch Repats maakt dat Nederlanders die terugkomen naar Nederland werk vinden dat naar hun zin is. Sinds 1989 voor vele professionals en managers. Bij New Options krijg je zijdezachte aandacht en keiharde analyse. Online 24x7 e-learning én gesprekken face-to-face in Rotterdam, of per skype. Hanneke Dijkman is econoom, werkte zeven jaar in Afrika en daarna in profit en non-profit in Nederland. Ze is gecertificeerd loopbaancoach voor vele professionals en managers. Meer weten? Ga naar New Options for Dutch Repats voor: - Een checklist: ben je klaar voor nieuw werk in Nederland? - Een demo van de New Options Werkcirkel - Een kennismakingsgesprek, via skype of live in Rotterdam.

12