Werkwijze (assisteren bij) arterielijn inbrengen en bloed afname.

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Werkwijze (assisteren bij) arterielijn inbrengen en bloed afname."

Sterre van de Berg
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 Werkwijze (assisteren bij) arterielijn inbrengen en bloed afname. Document ID NVLA ww ARTL+BA Document titel Arterielijn inbrengen en bloedafname Publicatiedatum April 2015 Versie 1.0 Herzieningsdatum Februari 2018 Doel Het inbrengen van een arteriële katheter t.b.v. afname van bloedmonsters in één van de bovenste extremiteiten. Handelingsbevoegdheid Artsen en longfunctieanalisten. Longfunctieanalisten i.o. onder supervisie van de begeleider. Regeling voorbehouden handelingen Opdracht: I. Doel van voorbehouden handeling is het inbrengen van een arteriële lijn ten behoeve van het afnemen van arterieel bloed tijdens een ergometrie (zie protocol ergometrie met bloedgassen) Het inbrengen van een arterielijn geschiedt op indicatie van de behandelend longarts II. Opdracht betreft het toe dienen van lokale verdoving, het in brengen van een III. verblijfskatheter in de arterie en het afnemen van bloed. De opdracht wordt gegeven middels een schriftelijke opdracht, eventuele risico s behoren in deze opdracht aangegeven te worden. Aannemen van de Opdracht: I. Het inbrengen van een arteriële lijn mag uitgevoerd worden door zelfstandig bevoegden en gediplomeerde longfunctie analisten indien deze bevoegd en bekwaam is. II. Bekwaamheid is schriftelijk vastgelegd. Toezicht en tussenkomst: Tijdens het inbrengen van een arteriële lijn door een longfunctieanalist dient er te allen tijde een zelfstandig bevoegde oproepbaar te zijn. I. Opdrachtnemer treedt in overleg met aanvrager bij twijfel over symptomen of omstandigheden voor inbrengen van de arteriële lijn II. Opdrachtnemer treedt in overleg met aanvrager bij complicaties/contra-indicaties die hieronder genoemd worden. Contra-indicaties: Bij prikken in de arterie radialis: Negatieve test van Allen (zie bijlage) Shunt arm (nierdialysepatiënten) Arm aan de kant van een borstamputatie of lymfklier resectie. Relatieve contra-indicaties: Perifere vasculaire aandoeningen Stollingsstoornissen Mogelijke complicaties: Stollingsstoornissen Bloeding Haematoom Perifere zenuwbeschadiging Infectie katheter sepsis Arterieel vaatspasme

2 Perforatie van de arterie Aneurysma spurium Arterie dissectie Onvoldoende circulatie in de betreffende extremiteit Benodigdheden arteriële katheter desinfectans NaCl 0.9% onsteriele gazen 10x10 cm opzuignaald 18G drieweg kraan (eventueel vooraf vullen met NaCl 0.9%) spuiten 10 ml met +/- 3ml NaCl 0.9% bloedgas verzamel spuit met heparine (80I.U. 3ml) evt onderlegger fixatie middel (tergaderm, leuko silk) onsteriele handschoenen sticker vel met patiënten gegevens (naam + geb dat) lokaal anesthesie: lidocaïne 2% 1.0 ml spuit Werkwijze Inbrengen van de lijn: a) Patiënt informeren b) Navraag doen naar eventuele contra indicaties en of gebruik van bloedverdunners. c) Arteriële pulsatie voelen, zowel de radialis als de ulnaris (test van Allen zie bijlage 1.1) d) Plaats arteriële katheter bepalen (extremiteit, meestal art. radialis of art. brachialis) e) Onderlegger plaatsen (Bij inbrengen in arterie radialis eventueel gebruik maken van opgerolde handdoek. Indien de arterie weinig aan de oppervlakte ligt de pols buigen over de handdoek strekken.) f) Handschoenen aantrekken g) Insteekplaats bepalen (zie bijlage 1.2) h) Lokaal anesthesie toedienen i) Werking van anesthesie testen (dmv voorzichtig te prikken met een naald of lancet) j) Op de insteekplaats alvast de huid doorsnijden/doorboren met lancet of naald, om het inbrengen van de catheter te vergemakkelijken. k) Arterie onder een hoek van 45 aanprikken (Na 2 pogingen een andere geroutineerde arts/aios of collega laten prikken.) l) Katheter opvoeren (arterielijn plat leggen en voorzichtig opvoeren, hierbij mag weinig tot geen weerstand te voelen zijn) m) Arterie afdrukken 5 cm boven prikplaats + katheter in situ houden n) Naald verwijderen en drieweg kraan aansluiten o) Katheter doorspoelen en fixeren p) Driewegkraan fixeren, de lijn eventueel tussen duim en wijsvinger door geleiden en fixeren op de rug van de hand. (Driewegkranen zijn met moderne canule met flow switch niet nodig)

3 Bloed afname a) Handschoenen aantrekken b) Lege 10ml spuit aansluiten op drieweg kraan c) +/- 2ml bloed afnemen en weg gooien d) Bloedgas verzamel spuit aansluiten e) 2 ml bloed afnemen f) Katheter en 3 weg kraan doorspoelen met 3ml NaCl g) Bloedgas verzamel spuit controleren op luchtbellen en afsluiten h) Bloedgas verzamel spuit voorzien van sticker met nr, patiënt naam en geboorte datum en evt pat nummer. Verwijderen van Katheter a) Handschoenen aantrekken b) Fixatie middel verwijderen c) Katheter verwijderen en net boven insteek opening goed afdrukken gedurende minimaal 5 minuten (belangrijk om complicatie te voorkomen) d) Drukverband aanleggen e) Patiënt instrueren wanneer verband er af gehaald mag worden (na 1.5 uur, bij gebruik van bloedverdunners 3 uur aanhouden) Bronnen: 1. Werkgroep Infectie Preventie, richtlijn Intravasale therapie, februari 2006 <- die bestaat niet meer. 2. Werkgroep Infectie Preventie,Arteriële catheters, februari Protocol arterielijnen Rijnstate ziekenhuis 4. Wet BIG 5. Protocol arterielijnen Dekkerswald Auteurs M. Holewijn, J. Jacobs Geautoriseerd door NVLA Commissie Kwaliteitsbeheersing Bijlagen:

Bijlage: 1.1 Test van Allen (Dichtdrukken a. radialis en a. ulnaris en vervolgens hand samen laten knijpen. Na openen vuist door respectievelijk a. radialis of a.

4 Bijlage: 1.1 Test van Allen (Dichtdrukken a. radialis en a. ulnaris en vervolgens hand samen laten knijpen. Na openen vuist door respectievelijk a. radialis of a. ulnaris los te laten en reactieve hyperaemie te observeren kan doorgankelijkheid beide arteriën beoordeeld worden.) Bron: Vasculaire geneeskunde AMC Onderstaande is m.i. duidelijker. Figuur 1. De gemodificeerde Allen-test. (A) De hand van de patiënt wordt in beginsel hoog gehouden, terwijl er een vuist wordt gemaakt en zowel de arteria radialis als de arteria ulnaris worden dichtgedrukt. (B) Dit zorgt dat het bloed uit de hand loopt. Hierna wordt de pols omlaag gebracht. (C) Compressie van de arteria ulnaris wordt opgeheven. (D) De kleur moet binnen 6 seconde terugkeren in de hand, waarbij een intacte arteria ulnaris en superficiale palmaire boog zijn aangetoond. (American Heart Association. Textbook of Advanced Cardiac Life support, 1994)

5 1.2 Voor het inbrengen van de arterielijn ten behoeve van ergometrie kunnen alleen de armen gebruikt worden. Plaats 1 heeft de voorkeur mocht het hier niet lukken of niet mogelijk zijn kan worden uitgeweken naar plaats 2 mits de uitvoerder hier bekwaam voor is.

Vergelijkbare documenten

Workshop verzorgingstechnieken. 24 maart 2017

Workshop verzorgingstechnieken 24 maart 2017 Wat betekent PICC PICC staat voor peripherally inserted central catheter ofwel perifeer ingebrachte centraal veneuze katheter. Een PICC is een katheter vervaardigd