Survey Xyllela fastidiosa in geïmporteerd product
|
|
- Nathalie de Coninck
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Kenmerk instructie: TAB: Survey Xyllela fastidiosa in geïmporteerd product 1 Doel In de teelt van planten van Codiaeum, Dracaena, Ficus, Hibiscus, Lavandula, Phoenix, Sansevieria, Schefflera, Solidago en Yucca ten behoeve van de eindgebruiker, nagaan of de volgende bacterie aanwezig is, dan wel met import stromen binnen komt: Xylella fastidiosa (hieronder verder afgekort: Xf). Tevens, maar geen hoofddoel, ook inspecteren op de aanwezigheid van vectoren (cicades, niet Europese soorten zoals Homalodisca coagulata (IAI), of Europese soorten zoals Euscelis lineolatus, en Neophilaenus campestris, een schuimcicade of spuugbeestje). Indien er toevalligerwijs planten van Prunus spp. met symptomen van Xf worden aangetroffen, dan deze graag ook bemonsteren. Vaststellen van risico s m.b.t. Xf bij het importeren van producten uit besmet gebied. Indien een vector voorkomt, vaststellen van aanwezigheid van de bacterie (Xf) in de vectorpopulatie. 2 Doelgroep Keurmeester Naktuinbouw 3 Inleiding Bij deze survey worden ook monsters voor latentie toetsing (symptoomloze monsters) genomen naast symptomatische. Dus in eerste instantie kijken of verdachte symptomen voorkomen en zo ja, die bemonsteren. Indien geen symptomatische planten, symptoomloze monsters nemen. Xf is een plantpathogene bacterie met status IAI binnen de EU. Eind 2013 werd vanuit Italië melding gemaakt van een vondst van Xf in olijf. In 2012 was er een melding vanuit Frankrijk van een onderschepte plant van koffie met besmetting van Xf. In 2014 is Xf ook meerdere malen aangetroffen in Nederland in planten van Coffea afkomstig uit Midden- Amerika. Xf is een traag groeiende bacterie die lang als latente infectie (symptoomloos) kan voorkomen in planten. Hierdoor bestaat het risico dat deze bacterie onopgemerkt in ons land (en de EU) kan worden binnengevoerd. Door toetsen van verdachte en niet verdachte (symptoomloze) planten van soorten uit besmette landen kan een inzicht worden gekregen van de risico s van deze importstroom. Datum: Pagina 1 van 7
2 Xf kan verspreid worden met besmet vegetatief vermeerderingsmateriaal maar ook door verschillende insectvectoren. Nagenoeg alle soorten van zuigende insecten die zich voeden met sap uit het xyleem zijn potentiële vectoren voor Xf. Onder andere de Glassy-winged sharpshooter de Homalodisca coagulata, of Europese cicaden zoals Euscelis lineolatus Neophilaenus campestris (het spuugbeestje) zijn in staat om de bacterie over te dragen. Deze bacterie heeft veel waardplanten waaronder onder andere ook druif. Er worden verschillende typen van deze bacterie onderscheiden. Onder andere één die van nature voornamelijk voorkomt in druif en andere typen die veelal in struikachtige en bomen wordt aangetroffen, waaronder citrus, prunus soorten, koffie, oleander en olijf. Vanwege de mogelijke druk die kan komen te staan op import uit besmette gebieden, is gekozen voor de 10 in punt 1 genoemde plantensoorten in deze survey. Er kunnen in deze plantensoorten meer schadeverwekkers voorkomen, maar in deze survey is het doel om specifiek naar Xf te kijken en indien aanwezig ook naar eventuele vectoren. Er zijn verschillende symptomen bekend die veroorzaakt kunnen worden door Xf. Afhankelijk van de waardplant kan de ziekte zich daardoor op verschillende manieren openbaren. Omdat de bacterie een vaatweefselpathogeen is die het xyleem koloniseert en daarmee transport van water en oplosbare minerale voedingsstoffen blokkeert komt een infectie met Xf in het algemeen tot uiting door verdorring, verschroeiing (scorching), bladverwelking, en uiteindelijk plantsterfte. Specifieker: Xylella fastidiosa, perzik-groep type (inclusief olijf/oleander/koffie): Phony disease. Zieke jonge scheuten vertonen vertraagde stuntende groei met groenere en dichtere bebladering. Zijtakken groeien horizontaal of afhangend uit waardoor de boom een compact en rond uiterlijk krijgt. Bij olijf/oleander/koffie voornamelijk Leaf scorch ( blad verschroeiing ): Bruinverkleuring van bladranden en de uiteinden van bladeren. Ook bij waardplanten van het geslacht prunus kan leaf scorch optreden. Xylella fastidiosa, druif-groep type: Pierce s disease. Plotselinge gedeeltelijke bruine afsterving van bladeren, gevolgd door geel of roodverkleuring van het aangrenzende bladweefsel. De verdroging breidt zich daarna verder uit over de bladschijf. Deze valt af terwijl de intacte levende bladsteel op z n plaats blijft zitten. Door onregelmatige veroudering van de stengel ontstaan daarop bruine en groene plekken. Xylella fastidiosa, citrus-groep type: (Citrus) Variegated chlorosis. Jong aangetaste bomen stunten en blijven achter in groei. Takken en twijgjes kunnen insterven en de kruin wordt dunner. Bladsymptomen: Er treedt tussennervige chlorose op. Dit lijkt ook erg op zinkgebrek. Aan de onderzijde van het blad, direct onder de chlorotische plekken, ontstaan naarmate het blad veroudert kleine, licht verheven, bruine en necrotische plekken. Xylella fastidiosa, voor alle gewassen: Leaf scorch. Plotselinge gedeeltelijke bruine afsterving van bladeren. Zie ook datasheet. Datum: Pagina 2 van 7
3 Aanwijzing Vector: Aanwijzingen voor aanwezigheid van vectorinsecten is een wittig poeder op de oppervlakten van de plant (Homalodisca) of een zgn. schuimnest (Neophilaenus). Dit is het resultaat van waterige uitwerpselen. Door grote hoeveelheden xyleemsap die dagelijks door de insecten geconsumeerd worden (honderden keer hun eigen lichaamsvolume) scheiden de insecten veel vochtige uitwerpselen af. Dit droogt op als een wittig poeder. 4 Benodigdheden Standaarduitrusting 5 Verwijzingen Datasheets Handout monitoring en surveys Algemene instructie monitoring en surveys 6 Formulieren Opdrachtformulier Laboratoriumonderzoek door Keuringen 7 Systemen IBP/PDA 8 ARBO en Milieu aspecten Bijlage Arbo voorschriften bij inspecties 9 Werkwijze 9.1 Algemeen Contactpersoon bij NVWA/Nationaal Referentie Centrum voor de survey met betrekking tot plantenmateriaal voor bacteriologisch onderzoek is Leon Tjou Tam-Sin, tel ; vervanging door Jeroen van de Bilt, tel Met betrekking tot insectenmonsters is de contactpersoon: Ping-Ping Chen, tel Bij deze survey worden ook monsters voor latentie toetsing (symptoomloze monsters) genomen naast symptomatische. Dus in eerste instantie kijken of verdachte symptomen voorkomen en zo ja, die bemonsteren. Indien geen symptomatische planten, dan symptoomloze monsters nemen. Voer de survey uit in de sector voor planten ten behoeve van de eindgebruiker. Datum: Pagina 3 van 7
4 Informeer de contactpersoon van het bedrijf en reik een hand-out uit 9.2 Herkomst te bemonsteren partijen Bemonster planten uit verschillende importen uit landen waar Xf voorkomt, met name uit Costa Rica, Guatemala en Honduras. Het management Naktuinbouw selecteert de te bemonsteren partijen. Noteer op het opdrachtformulier Laboratoriumonderzoek door Keuringen: het land van herkomst kwekerij en/of exporteur in land van herkomst (indien te achterhalen) importeur in Nederland/EU. Indien de partij wordt doorgevoerd binnen EU, de NAW-gegevens van de plaats van bestemming noteren. Maak foto s van de bemonsterde partij en mail deze naar planning@naktuinbouw.nl 9.3 Inspectie Aantal te inspecteren planten: zie de Algemene instructie monitoring en surveys. Wees ook alert op signalen van aanwezigheid van een vector. Indien vector aanwezig, neem dan ook een monster van individuen (of minder, indien de vectorpopulatie klein is en er daardoor geen individuen te verzamelen zijn). Let op de volgende symptomen/ indicatie van vector: Voor Xf in de boom- en struikachtige gewassen zijn belangrijke symptomen: Leaf scorch, Phony disease en Variegated chlorosis zoals beschreven in de datasheet en hierboven (in de inleiding). een wittig poeder op de oppervlakten van de plant kan duiden op aanwezigheid van één van de vectoren van Xf (Homalodisca coagulata, of een spuugnest op andere soorten (Neophilaenus). Zie de datasheet voor herkenningskenmerken van dit insect. 9.4 Monstername: Zie ook procedure monstername en register bemonsteren en verpakken. Neem sowieso een monster bij verdachte symptomen. Tijdstip: februari/maart Eventueel restant zo spoedig mogelijk daarna. Symptomatisch materiaal: In principe symptomatische bovengrondse plantendelen (bladeren, inclusief volledige bladsteel) verzamelen. Eventueel kan ook één of meerdere dunne twijgjes met aanhangend blad worden verzameld. Bij jonge planten (bv. stekken) kan het zijn dat hele planten moeten worden afgeknipt en de bovengrondse delen worden opgestuurd. Geen wortelkluit en/of grond bijsluiten in de verpakking van het monster. Datum: Pagina 4 van 7
5 Hoeveelheid per monster: 5 20 bladeren (inclusief de volledige bladsteel) / twijgjes per monster. Indien minder materiaal voor handen is, dan alle bladeren (mag ook de hele plant inclusief stengel, maar zonder wortelkluit) van bijvoorbeeld die enige zieke plant inzenden. Als er nabijgelegen waardplanten bij de symptomatische plant voorkomen zonder zichtbare symptomen, dan separaat van het symptomatisch monster eventueel een aanvullend monster nemen met symptoomloze bladeren (of twijgjes) van die omringende waardplanten. Indien zieke planten met verschillende van hierboven beschreven typen symptomen of verschillende stadia van hevigheid aanwezig, dan materiaal van alle aanwezige typen symptomen en stadia verzamelen, dus ook plantedelen met beginnende symptomen. Geen rot materiaal meesturen, dat is immers niet typisch voor Xf. Symptoomloos materiaal: Indien geen zieke planten aanwezig zijn, neem dan een symptoomloos monster van 100 bladeren (inclusief de volledige bladsteel) / twijgjes per monster bij partijen tot planten. Neem bij grotere partijen 200 bladeren (inclusief de volledige bladsteel) / twijgjes per monster. Bemonsteringswijze (bij symptoomloze monstername) is random verdeeld over de aanwezige planten. Let op; voor Random monstername moet bemonsterd worden met een steekproefverdeling verspreid over de hele partij. Dus niet alleen over de totale lengte en breedte van het veld of de vloer van de kasruimte, maar ook verspreid op hoogteniveau boven de grond en leeftijdscategorieën die voorkomen. Streef er ook naar om van alle leeftijdscategorieën die voorkomen in het gewas een representatief aandeel in je monster mee te nemen. Vectoren Alleen verdachte insecten (zie datasheet Xf) bemonsteren bij typische indicatie van hun aanwezigheid, dus bijvoorbeeld als duidelijk (en niet anders verklaarbaar) wittig poeder op de oppervlakten van de plant, aanwezig is. Wit poeder of schuimnest kan zoals eerder beschreven duiden op aanwezigheid van één van de vectoren van Xf (Homalodisca coagulata resp. Neophilaenus). Hoeveelheid bij monstername insect: neem dan ook een monster van individuen (of minder, indien de vectorpopulatie klein is en daardoor geen individuen te verzamelen zijn. Verzamel (eventueel met zuigflesje) insecten met verdachte kenmerken bekend van vectorsoorten (van Xf); doe deze in een plastic potje en zend het potje met inzendformulier naar het vakgebied Entomologie. Gebruik eenduidige bedrijfsinformatie (bijv. plattegrond van het bedrijf) of maak een situatieschets en noteer het bijbehorende monsternummer op de schets om de bemonsteringslocatie vast te leggen. Datum: Pagina 5 van 7
6 Voorzie de situatieschets van het bijbehorende IBP nummer. Algemeen. Bij jonge plantjes, waaronder in vitro materiaal, waarbij blaadjes nauwelijks een hoofdnerf hebben (nerfdikte < 1 mm) moeten twijgjes/stengeltjes bemonsterd worden. Bij planten met een duidelijke hoofdnerf (nerfdikte 1 mm of groter) kunnen bladeren (inclusief de volledige bladsteel) en/of twijgjes bemonsterd worden. Het eerstgenoemde (bladeren met een te kleine nerfdikte) zal naar verwachting (bijna altijd) het geval zijn bij Lavandula en waarschijnlijk heel vaak bij Solidago. Schefflera heeft samengestelde bladeren (een bladsteel met aan het eind daarvan de bladschijven). De bemonsteringseenheid is in dergelijke gevallen in principe het samengestelde blad en niet een onderdeel daarvan. Dus conform de criteria in het onderdeel symptoomloos materiaal neem je 100 of 200 samengestelde bladeren bij dit soort gewassen. Bij grote variëteiten met grote samengestelde bladeren moet alleen het basale deel van het blad opgestuurd worden. Het basale deel houdt dan in: vanaf de aanhechtingsplaats aan de stengel tot ca. 15 cm in de richting van de bladpunt. Knip in dergelijke gevallen het overige deel van het blad (aan bladpuntzijde) af en zend het niet mee in het monster. Het is zou dus kunnen gebeuren dat in dergelijke gevallen het monster alleen uit bladstelen bestaat. Phoenix heeft ook samengestelde bladeren en in de regel ook grote bladeren. In principe gelden dan de kantekeningen zoals bij Schefflera met grote bladeren (zie hierboven) maar hier (bij Phoenix) geldt de additionele kanttekening dat niet per definitie het meest basale deel van het samengestelde blad moet worden opgestuurd. Wat hier doorgestuurd moet worden (per bemonsteringseenheid) is een stuk bladsteel (á ca. 15 cm) dat meer of minder van het aanhechtingspunt aan de stengel verwijderd is. Een stuk dat acceptabel is qua dikte (< 1 cm dik). Er mogen aan dat stuk bladsteel één of meerdere bladschijven zitten. Bij Dracaena, Yucca, Sansevieria en andere gewassen waarbij geen hoofdnerf aanwezig is in het blad mogen (als bemonsteringseenheid) scheuten met bladerpluim (en losse bladeren) verzameld worden. In geval dat er geen scheuten aanwezig zijn (alleen dikke stengels, 1 cm. of dikker) dan alleen (losse) bladeren als bemonsteringseenheid nemen. Bij grote variëteiten met grote bladeren moet (per bemonsteringseenheid) alleen het basale deel van het blad opgestuurd worden. Het basale deel houdt dan in: vanaf de aanhechtingsplaats aan de stengel tot ca. 15 cm in de richting van de bladpunt. Knip in dergelijke gevallen het overige deel van het blad (aan bladpuntzijde) af en zend het niet mee in het monster. 9.5 Verpakking en verzending: Maak een separate inzending van eventuele insectmonsters en maak daartoe ook een separaat inzendformulier. Bacterieonderzoek gebeurt op vakgebied Bacteriologie en het insectmonster in eerste instantie door Entomologie (voor bepaling van juistheid insect). Geen grond, wortels en/of wortelkluit in de verpakking van het monster (plantenmateriaal) bijvoegen. Datum: Pagina 6 van 7
7 Wikkel het monstermateriaal eerst in schoon vochtabsorberend materiaal (vellen papier of tissue) en doe het dan in een plastic zak (of zakken) alvorens te verzegelen (m.b.v. een zegelzak of anders, zie procedure monstername). Verzend monsters op een dusdanig moment in de week (en postdienst) dat ze niet een weekend lang onderweg zijn of in een postkamer blijven liggen. Desnoods bij monstername op vrijdag eerst zelf het monster in de koelkast bewaren en dan maandagochtend meteen met prioriteit verzenden. Stuur de monsters naar Naktuinbouw Loket laboratoria te Roelofarendsveen. Vermeld op het opdrachtformulier Laboratoriumonderzoek door Keuringen dat een deel van het insectenmonster bestemd is voor Bacteriologie als de opgestuurde specimen inderdaad een vector voor Xf betreft. Voor verdere instructies aangaande verpakking, codering met monsternummer en verzegeling; zie procedure Monstername. Datum: Pagina 7 van 7
Xylella fastidiosa: eerste detectie in België
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Xylella fastidiosa: eerste detectie in België Raadgevend comité 23/10/2018 Symptomatische olijfbomen Routine inspectie bij een groothandel (5/09/2018)
Nadere informatieAnneke van Dijk LTO Nederland. Xylella preventie
Anneke van Dijk LTO Nederland Xylella preventie Leidraad preventie Xylella Huidige situatie Risicobeoordeling Heb je waardplanten van Xylella op de kwekerij? Raadpleeg hiervoor regelmatig de lijst met
Nadere informatie!Xylella vondst in 2018! Wat kunnen we hier uit leren? Pieter Van Oost Secretaris AVBS
!Xylella vondst in 2018! Wat kunnen we hier uit leren? Pieter Van Oost Secretaris AVBS Wat is Xylella? Video European Commission 2 Wat is Xylella? Een bacterie Vastgesteld in meer dan 300 plantensoorten
Nadere informatieTitel VRAGEN EN ANTWOORDEN XYLELLA FASTIDIOSA 1. REDEN VAN DE NOODMAATREGELEN
Catharijnesingel 59 3511 GG Utrecht Postbus 43006 3540 AA Utrecht www.nvwa.nl Titel VRAGEN EN ANTWOORDEN XYLELLA FASTIDIOSA 1. REDEN VAN DE NOODMAATREGELEN 1.1 Wat is Xylella fastidiosa? Informatie over
Nadere informatieNaktuinbouw. Versie: Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit
Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit NVWA-protocol: Inspecties Phytophthora ramorum Naktuinbouw Auteur: Dolf Smid Versie: 2017.01 Dit document is een bijlage bij hoofdstuk 5 van het uitvoeringsprotocol
Nadere informatieXylella fastidiosa in Europa: EU noodmaatregelen
Xylella fastidiosa in Europa: EU noodmaatregelen Studiedag boomkwekerij 04/02/2016 Liesbeth Swillens Overzicht Algemeenheden Xylella fastidiosa Situatie in EU Europese noodmaatregelen Hele EU Afgebakende
Nadere informatieVera Huyshauwer
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de Voedselketen Stand van zaken van enkele belangrijke schadelijke organismen voor de BKW 24-02-2017 Vera Huyshauwer 1 Overzicht Opkomende schadelijke organismen
Nadere informatieXylella fastidiosa (Well et Raju) en niet-europese vectorsoorten (EU - IAI)
Xylella fastidiosa (Well et Raju) en niet-europese vectorsoorten (EU - IAI) Categorie: Bacteria Naam waaronder gereguleerd: Xylella fastidiosa (Well et Raju) Behalve Xylella fastidiosa zijn ook gereguleerd:
Nadere informatieXylella fastidiosa gevonden in Nederland. Wat betekent dat voor kwekers en handelaren?
Afhankelijk van de drager kan besmetting met Xylella zich op meerdere manieren presenteren. Op deze foto bladverschroeiing ten gevolge van aantasting door Xylella fastidiosa in Coffea. (foto: Maria Bergsma-Vlami,
Nadere informatieTeelthandleiding. 9 diagnostiek
Teelthandleiding 9 diagnostiek 9 Diagnostiek... 1 2 9 Diagnostiek Versie: december 2015 Het IRS verricht diagnostisch onderzoek naar ziekten, plagen en gebreksverschijnselen in suikerbieten. Medewerkers
Nadere informatieOmzendbrief met betrekking tot fytosanitaire noodmaatregelen tegen Xylella fastidiosa
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Omzendbrief met betrekking tot fytosanitaire noodmaatregelen tegen Xylella fastidiosa Referentie PCCB/S1/LSW/1290899 Datum 12/08/2016 Huidige
Nadere informatieversie: maart 2012 9. Diagnostiek CONTACTPERSONEN: ELMA RAAIJMAKERS EN BRAM HANSE
9. Diagnostiek CONTACTPERSONEN: ELMA RAAIJMAKERS EN BRAM HANSE Het verricht diagnostisch onderzoek naar ziekten, plagen en gebreksverschijnselen in suikerbieten. Telers kunnen via de medewerkers van de
Nadere informatieXylella fastidiosa: de stand van zaken. Hebben zich voor de markt belangrijke ontwikkelingen voorgedaan?
Xylella fastidiosa: de stand van zaken Hebben zich voor de markt belangrijke ontwikkelingen voorgedaan? 22 2-2016 8 min. leestijd ACHTERGROND In nummer 6-2016 besteedde Boom in Business uitgebreid aandacht
Nadere informatieDraaiboek Xylella fastidiosa
Draaiboek NVWA Fytosanitair Datum: April 2018 Pagina 1 van 15 Doel draaiboek: Dit draaiboek is samengesteld door de NVWA en treedt in werking als er een verdenking van is. Het doel van dit draaiboek is
Nadere informatieBladval in Prunus - Consultancy
Bladval in Prunus - Consultancy In opdracht van Productschap Tuinbouw Postbus 280 2700 AG Zoetermeer Uitgevoerd door: Cultus Agro Advies Zandterweg 5 5973 RB Lottum DiagnostiekService Praktijkonderzoek
Nadere informatieStudiemiddag Kleinfruit Steenfruit Vlamings BV 1
11 februari 2015 Studiemiddag Klein en Steenfruit Vlamings B.V. Hans Konings Virusziekten in Blauwe Bes, ander houtig kleinfruit en Steenfruit. Inhoud Virussen algemeen Ziektenbeelden in blauwe bessen
Nadere informatieHerkennen van ziekten en plagen in tomaat. Productschap Tuinbouw
Herkennen van ziekten en plagen in tomaat Wageningen UR Glastuinbouw Wageningen UR Glastuinbouw Productschap Tuinbouw Virussen Pepinomozaïekvirus (PepMV) Tomatenbronsvlekkenvirus (TSWV) Tomatengeelkrulbladvirus
Nadere informatiePRAKTIJKADVIES. Phytophthora ramorum. en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden
PRAKTIJKADVIES Phytophthora ramorum en het beheer van Rhododendron in bossen en natuurgebieden PRAKTIJKADVIES SEPTEMBER 2004 Het Bosschap, Zeist Vormgeving: HBG Design bv, Nieuwegein Foto s: Plantenziektenkundige
Nadere informatieBeheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer. IWT-project nr. 140982
Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr. 140982 1 Overzicht project 2 Werkpakket 1 1/ Optimalisatie protocol voor airsampling Op zoek naar selectief
Nadere informatieVragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor over de aanvullende maatregelen BOSKOOP
Geertjesweg 15 6706 EA Wageningen Postbus 9102 6700 HC Wageningen www.minlnv.nl/aziatischeboktor Vragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor over de aanvullende maatregelen BOSKOOP Contactpersoon Het LNV-Loket
Nadere informatieBacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Bacterieziekten. Pseudomonas. Bacterieziekten. Klein en steenfruit
Klein en steenfruit Diverse soorten in groot- en kleinfruit: Rob Derikx Boekel, 17 februari 2016 Xanthomonas (o.a. aardbeien, kersen, pruimen) Erwinia (o.a. peren, ook wel bacterievuur genoemd) (o.a. kersen,
Nadere informatie1. Groot internationaal risicoprofiel. 2. Brussel januari NL aanpak Boskoop 4. Toekomst EU
1. Groot internationaal risicoprofiel. 2. Brussel januari 2010 3. NL aanpak Boskoop 4. Toekomst EU Bufferzone Boskoop Anoplophora chinensis (Oost-Aziatische Boktor) 28 januari 2010 Bram de Hoop Brussel
Nadere informatieWRATZIEKTE & FYTOPLASMEN. Kürt Demeulemeester
WRATZIEKTE & FYTOPLASMEN Kürt Demeulemeester WRATZIEKTE FOD project POWADIS (RT-13/06) Symptomen 3 4 Wat is wratziekte? Schimmel Synchitrium endobioticum Quarantaine-organisme (A2-lijst EPPO) Overleven
Nadere informatieZiekten en plagen ERWINIA. Veroorzaakt door: Bacterie.
Ziekten en plagen ERWINIA Veroorzaakt door: Bacterie. Erwinia Carotovora: bovengrondse delen of knollen verslijmen en vertonen rotte plekken (stinkend zachtrot). De knollen rotten geheel weg en verspreiden
Nadere informatieConsultancy: inventarisatie Diaphania perspectalis
Consultancy: inventarisatie Diaphania perspectalis Aanwezigheid en schade door Diaphania perspectalis in de Nederlandse boomkwekerij Jerre de Blok Praktijkonderzoek Plant en Omgeving Sector bloembollen,
Nadere informatie? COTROLERE REIIGE VERSCHEPE Uw Handleiding bij het Exporteren van Zeecontainers naar ieuw-zeeland ? COTROLERE REIIGE VERSCHEPE Schone Zeecontainers zonder Verontreinigende Stoffen Aanwijzingen voor inladers
Nadere informatieEr staan een paar zaaibakken in de hoek van de tuin waar een aantal scheuten eerder in gepoot werden.
Vertaling Les 8 augustus 2014 Bonsaiblad Satsuki Kenkyu Geschreven door Isamu Enomoto (officieel lector van de Japanse Satsuki vereniging). Handleiding om Satsuki azalea s te kweken en te vormen in alle
Nadere informatieSTAATSCOURANT. Nr
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 67563 3 december 2018 Regeling van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit van 24 november 2018, nr. WJZ/18043069,
Nadere informatieExportinspectie Russische Federatie
code Tab 20 01 Zie tabel Ingangsdatum: zie tabel pag. 1 van 6 Versie Datum toelichting 1.98 24-1-2018 Aanpassing inspectieprotocol groenten en fruit 1.97 4-5-2016 Aangepaste instructie 1.96 10-8-2011 Basis
Nadere informatieHET NEMEN, VERPAKKEN EN CONSERVEREN VAN GRONDMONSTERS
5 10 Protocol 2010 15 HET NEMEN, VERPAKKEN EN CONSERVEREN VAN GRONDMONSTERS 20 25 30 35 40 45 Versie 2.0, 27-9-2001 Pagina 1 van 8 Inhoud 50 1 PLAATS VAN DIT PROTOCOL IN HET KWALITEITSZORGSYSTEEM...3 1.1
Nadere informatieWaarom hygiëne? Problemen in teelt voorkomen
Waarom hygiëne? Problemen in teelt voorkomen - Phytophthora capsici (pt 2012) - Fusarium F. solani: stengel en voetrot (uitval) oa F. oxysporum en F. lactis (binnenrot) Aanpak teeltwisseling belangrijk:
Nadere informatieRegister Steekproefgrootte bij import
Register Steekproefgrootte bij import eenheden per Te eenheden AARDAPPELEN Pootaardappelen Consumptieaardappelen Consumptieaardappelen Egypte : daarbij alle lots (= snijden) < 200 ton 1 per 10 ton Minimaal
Nadere informatieDe buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis)
De buxusmot: Glyphodes perspectalis (syn. Diaphania perspectalis) Lepidoptera, fam. Crambidae Waardplanten Buxussoorten zoals Buxus microphylla, B. sempervirens en B. sinica. Geografische verspreiding
Nadere informatieCherry rasp leaf virus (CRLV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI)
Cherry rasp leaf virus (CRLV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI) Categorie: Viruses & viroids (vector: Nematoda) Naam waaronder gereguleerd: - Virussen en virusachtige organismen van Cydonia
Nadere informatieHerziene onderzoeksset zedendelicten. Inleiding
Herziene onderzoeksset zedendelicten Inleiding De hier verstrekte informatie betreft de in 2010 herziene onderzoeksset zedendelicten en dient als informatiebron/naslagwerk voor forensisch geneeskundigen/artsen
Nadere informatieEFFECTIVIEITSBEPALING VAN HET WEGVANGEN VAN DE OESTERBOORDER (UROSALPINX CINEREA & OCINEBRELLUS
EFFECTIVIEITSBEPALING VAN HET WEGVANGEN VAN DE OESTERBOORDER (UROSALPINX CINEREA & OCINEBRELLUS INORNATUS) OP EEN PROEFLOCATIE (PERCEEL 119) IN DE OOSTERSCHELDE Tussenrapportage Delta Academie 17 augustus
Nadere informatieTomato ringspot virus (ToRSV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI)
Tomato ringspot virus (ToRSV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI) Categorie: Viruses & viroids (vector: Nematoda) Naam waaronder gereguleerd: - Tomato ringspot virus, - Xiphinema americanum
Nadere informatieGLT-PLUS. Datum : 14-3-2014 INDEX
Werkinstructie : HSEW Blz. : 1 van 5 INDEX 1 SCOPE 2 DOEL 3 PROCEDURE 3.1 Rollen van betrokkenen 3.2 Monstername 3.3 Verpakking 3.4 Transport 3.4.1 Monsters tbv radiologische analyse. 3.4.2 Monsters tbv
Nadere informatieQ-organismen in de boomkwekerij
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Q-organismen in de boomkwekerij Studiedag boomkwekerij 21-02-2014 INHOUD 1. Wat zijn quarantaine-organismen? 2. Doel quarantainemaatregelen 3.
Nadere informatiePraktijkopdracht LTO Academie Talentenontwikkeling
Praktijkopdracht LTO Academie Talentenontwikkeling 2016-2017 Caroline Janssen-Michels Veulen-Venray, Juni 2017 1 Inhoud 1. Voorwoord... 3 2. Aanleiding en probleemstelling... 4 2.1 Aanleiding... 4 2.2
Nadere informatiePhytophthora ramorum. Engelse naam: Sudden oak death
Engelse naam: Sudden oak death EPPO status A2, geldt voor alle producten en gewassen. Het organisme komt voor in de EU. Er gelden EU noodmaatregelen. Systematiek Het geslacht behoort niet tot het schimmelrijk,
Nadere informatieEU Handelsnormen Perziken en nectarines Versie 27 mei 2019 Pagina 1 van 5
DEEL 5: NORM VOOR PERZIKEN EN NECTARINES I. DEFINITIE VAN HET PRODUCT Deze norm heeft betrekking op perziken en nectarines van de variëteiten (cultivars) van Prunus persica Sieb. et Zucc. die bestemd zijn
Nadere informatieGallen. Er is een nieuwe druk verschenen van Het Gallenboek. Een mooie gelegenheid om eens kennis te maken met Gallen.
Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. november 2010 nummer 8 Gallen Vorig jaar is er een nieuwe druk verschenen van het Gallenboek. Dit is een boek, waarin alle Nederlandse gallen staan,
Nadere informatieBeoordelingskaart: Potplanten algemeen
Beoordelingskaart: Potplanten algemeen De volgende algemene beoordelingscriteria zijn mogelijk. Op de specifieke kaarten staat aangegeven welke van de onderstaande punten relevant zijn voor het betreffende
Nadere informatieWorkshop Najaarsproblemen bieten en cichorei
Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei Hoe stel ik de juiste diagnose? Elma Raaijmakers, Peter Wilting, Ellen van Oorschot, Bram Hanse en Marco Bom Rolde, 2 september 2014 Workshop Korte uitleg:
Nadere informatieSamen werken aan diergezondheid, in het belang van dier, dierhouder en samenleving
Samen werken aan diergezondheid, in het belang van dier, dierhouder en samenleving Fipronil in eieren Ruth Bouwstra DVM PhD en vele anderen 24 augustus 2017 Poultry Expertise Centre Wat is Fipronil? Log
Nadere informatieProtocol detectie zwemmersjeuk m.b.v. edna
Protocol detectie zwemmersjeuk m.b.v. edna Colofon Titel Protocol detectie zwemmersjeuk m.b.v. edna Auteurs dr. T.E Wallaart en dr. J.A. Warmink Datum 10 april 2013 Pagina s 7 Status Versie 1-2013 definitief
Nadere informatieDatum 9 april 2010 Betreft Bedrijfsschade door de boktor en eventuele vergoeding op grond van artikel 4 van de Plantenziektenwet
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Prins Clauslaan 8 Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG www.minlnv.nl T 070-3786868
Nadere informatieWetgeving voor planten met aanhangende grond m.i.v. 1 Sep NVWA 12 juni 2019 Marja van der Straten
Wetgeving voor planten met aanhangende grond m.i.v. 1 Sep. 2019 NVWA 12 juni 2019 Marja van der Straten 1 Achtergrond Inhoud 2 Uitleg gewijzigde eis 3 Bijschrijving op het certificaat 4 Hoe gaan we controleren
Nadere informatieALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN
ALLES WAT JE WILT WETEN OVER BOMEN Een boom is... Een boom is een plant, alleen noemen de onderdelen anders. Een boom is namelijk een vaste plant met een houten stam en een kruin. Delen van de boom Laat
Nadere informatieRapportage gewasbescherming Inspectieresultaten boomteelt/vaste planten
Rapportage gewasbescherming Inspectieresultaten boomteelt/vaste planten Datum December 2015 Colofon Inspectieresultaten Boomteelt/vaste planten Gewasbescherming Divisie Landbouw & natuur Catharijnesingel
Nadere informatieUitvoeringsrichtlijn Overige Bolgewassen
Het bestuur van de Stichting Bloembollenkeuringsdienst, gelet op richtlijn 98/56/EG, artikel 9 van het Landbouwkwaliteitsbesluit 2007 en de toelichting behorende bij de Landbouwkwaliteitsregeling 2007,
Nadere informatieBijlage 11: Omschrijving monsternemingen en onderzoek
: Omschrijving monsternemingen en onderzoek Inhoud Fokbedrijven en vermeerderingsbedrijven... 2 D. Regulier mestonderzoek naar Salmonella bij, fokbedrijven en vermeerderingsbedrijven... 2 Kuikenbroederijen...
Nadere informatiePraktijkgids. Herkenning bladaantastingen in suikerbieten
Praktijkgids Herkenning bladaantastingen in suikerbieten Herken de bladschimmels op tijd Diagnose Om de bietenteelt rendabel te houden, moeten de teeltkosten zo laag mogelijk blijven. Voor de bestrijding
Nadere informatieHet behandelen en plaatsen van aquariumplanten
Aquaplantsonline.nl Het behandelen en plaatsen van aquariumplanten Dit e-book wordt u aangeboden door Aquaplantsonline 2016 Aquaplantsonline Aquaplantsonline.nl 2 / 14 Dit is de 1.0 versie van dit e-book.
Nadere informatieBomenspeurtocht in het Wilhelminaplantsoen. Van:
Bomenspeurtocht in het Wilhelminaplantsoen Van: Bomenspeurtocht in het Wilhelminaplantsoen. Datum: Vergeet niet de letters in te vullen Het gezegde: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16.
Nadere informatieVragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor
Plantenziektenkundige Dienst Geertjesweg 15 6706 EA Wageningen Postbus 9102 6700 HC Wageningen www.minlnv.nl Vragen en antwoorden Oost-Aziatische boktor Contactpersoon LNV-loket T 0800-22 333 22 pd.info@minlnv.nl
Nadere informatieAardvlooien. Plagen in de tuin
Aardvlooien Zeer kleine kevers (2.5mm). Donkere, glanzende, staalblauwe kleur. Maakt grote sprongen. Legt eitjes in de grond. Larven vreten aan de plantenwortels en eten van de blaadjes tot ze groot genoeg
Nadere informatieJe hebt zelf waarschijnlijk wel een paspoort. Waarvoor heb je dat paspoort nodig? Waarvoor denk je dat planten een paspoort nodig hebben?
Opdracht : kwaliteitseisen en keuring De aftrap: leerdoelen Je kent een aantal kwaliteitseisen Je weet waarvoor een plantenpaspoort is Je weet welke gegevens er op een planten paspoort staan Voorkennis:
Nadere informatieBomenspeurtocht in het Wilhelminaplantsoen. Van:
Bomenspeurtocht in het Wilhelminaplantsoen Van: - 2 - Bomenspeurtocht in het Wilhelminaplantsoen. Datum: Vergeet niet de letters in te vullen Het gezegde: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14.
Nadere informatieWat is voor de leliebroeierij belangrijk te weten over virussen?
Wat is voor de leliebroeierij belangrijk te weten over virussen? Casper Slootweg, Maarten de Kock LTO bijeenkomst 23 sept 2014 Opzet Welke virussen in lelie? En hoe kom je er aan en hoe kom je er af? Welke
Nadere informatieHet uitvoeren van controles op transporten is onderdeel van de door u verkregen erkenning van de NVWA als verwerker sapderogatie.
Bijlage: Werkwijze controle op transporten Citrus uitsluitend bestemd voor industriële verwerking tot sap (sapderogatie) en de bijbehorende kosten / tarieven. Toelichting op controle op transporten Citrus
Nadere informatieCabomba!caroliniana!A.!Gray!
CabombacarolinianaA.Gray Eenhandleidingvooridentificatie,risicobeoordelingenmanagement NationaalReferentieCentrum,NVWA,Wageningen,NL CentreforEcologyandHydrology"Wallingford,UK juni2011 Achtergrondinformatieenecologie
Nadere informatieOntwikkeling bemonsteringssystematiek voor het toetsen op latente infecties in voortkwekingsmateriaal
Ontwikkeling bemonsteringssystematiek voor het toetsen op latente infecties in voortkwekingsmateriaal Eindrapportage OND/2004/16/03 Dr. J.M. van der Wolf, Dr. P. Kastelein & Prof. dr. T. H. Been Plant
Nadere informatiePraktijkproef Super FK in Paprika 2010 bij de start van de teelt.
Praktijkproef Super FK in Paprika 20 bij de start van de teelt. Inleiding: Het doseren van Super FK zorgt primair voor een actiever/vegetatiever gewas, een betere en vollere gewasstand, met een betere
Nadere informatieWELKOM. Informatiebijeenkomsten ToCV. Venlo / Bleiswijk,
WELKOM Informatiebijeenkomsten ToCV Venlo / Bleiswijk, 20-12-2017 1 Setting Besloten bijeenkomst! Informatie niet publiekelijk delen (twitter uit ) Wat wél is te delen, komt beschikbaar Eerste deel: met
Nadere informatielandbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB
Examen VMBO-BB 2018 gedurende 240 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen een bijlage en digitale bestanden. Dit examen
Nadere informatiePotplanten en jonge planten 2007
Importnota Potplanten en jonge planten 2007 HBAG Bloemen en Planten Aalsmeer, oktober 2008 Jan Lanning Monique Sassen Inleiding Het HBAG Bloemen en Planten heeft op basis van het meest recente AIPH-Union
Nadere informatieHandleiding analysepakket Rode bessen Contactgegevens
Handleiding analysepakket Rode bessen Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail:
Nadere informatieOpbouw van presentatie: Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s. Bemesting en productkwaliteit. Hoe groeit een plant?
Opbouw van presentatie: INLEIDING: Doel / nut van gezonde bodem & plant Hoe groeit een plant? Wat doet de bodembiologie voor ons? Plantsapmetingen verminderen teeltrisico s Bemesting en productkwaliteit
Nadere informatieZittingsdocument B8-0457/2015 ONTWERPRESOLUTIE. naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B8-0117/2015
EUROPEES PARLEMENT 2014-2019 Zittingsdocument 13.5.2015 B8-0457/2015 ONTWERPRESOLUTIE naar aanleiding van vraag voor mondeling antwoord B8-0117/2015 ingediend overeenkomstig artikel 128, lid 5, van het
Nadere informatieAANWIJZING PA-07 NACONTROLE POOTAARDAPPELEN 2017
AANWIJZING PA-07 NACONTROLE POOTAARDAPPELEN 2017 De vaste commissie voor pootaardappelen heeft op basis van artikel 11.3 van het keuringsreglement de volgende aanwijzingen vastgesteld voor de uitvoering
Nadere informatieVirusziekten bij het gewas Eucomis
Virusziekten bij het gewas Eucomis Voortgezet diagnostisch onderzoek 2011 Peter Vink, Paul van Leeuwen en Khanh Pham Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen, Boomkwekerij en Fruit Januari 2013
Nadere informatieBeknopte snoeiinstructie door Leo van Mierlo voor Boomgaard De Steenen Camer, januari 2015
1 Snoeien doet groeien Beknopte snoeiinstructie door Leo van Mierlo voor Boomgaard De Steenen Camer, januari 2015 Botanische termen De STAM is de hoofdstengel van een boom. Een SCHEUT (of LOOT) is een
Nadere informatieHet nemen en verzenden van een BijmestMonitor-monster
Instructieblad Het nemen en verzenden van een BijmestMonitor-monster Geachte relatie, Een BijmestMonitor-monster bestaat uit twee delen: grond en gewas. Deze monsters moeten zijn voorzien van objectcodestickers
Nadere informatieHandleiding analysepakket Paprika Contactgegevens
Handleiding analysepakket Paprika Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatieMonitoring Vectoren. Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren.
Monitoring Vectoren Achtergrondinformatie bij de monitoring van steekmuggen en teken, uitgevoerd door het Centrum Monitoring Vectoren. Het Centrum Monitoring Vectoren (CMV) voert sinds 2010 in heel Nederland
Nadere informatieUITVOERINGSBESLUIT (EU) 2016/715 VAN DE COMMISSIE
L 125/16 13.5.2016 UITVOERINGSBESLUIT (EU) 2016/715 VAN DE COMMISSIE van 11 mei 2016 inzake maatregelen met betrekking tot bepaalde vruchten van oorsprong uit bepaalde derde landen om het binnenbrengen
Nadere informatieInventarisatie ketelhuis
Inventarisatie ketelhuis 2013 1 Inventariseren van gierzwaluwen kan op 3 verschillende manieren. Het zien in- en uitvliegen van gierzwaluwen tijdens het broedseizoen, door camera s in de kast te plaatsen
Nadere informatieTobacco ringspot virus (TRSV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI)
Tobacco ringspot virus (TRSV) & vectorsoorten van Xiphinema americanum s.l. (IAI) Categorie: Viruses & viroids (vector: Nematoda) Naam waaronder gereguleerd: - Tobacco ringspot virus, - Xiphinema americanum
Nadere informatieConsultancy naar optreden van. fysiogene afwijkingen bij. potplanten. In opdracht van: BCO Potplanten LTO Groeiservice
Consultancy naar optreden van fysiogene afwijkingen bij potplanten DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 E info@dlvplant.nl
Nadere informatieEen verloskundige assisteren tijdens het nageboortetijdperk
1 1 1 1 0 1 0 0 1 Opdrachtformulier Een verloskundige assisteren tijdens het nageboortetijdperk Naam student: Datum: Opdracht 1 Lees het handelingsformulier van deze vaardigheid en noteer vragen en opmerkingen.
Nadere informatie1 Bent u bekend met het artikel problemen met buxus en mogelijke vervangers?
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Prins Clauslaan 8 2595 AJ DEN HAAG Postbus 20401 2500 EK DEN HAAG www.rijksoverheid.nl/eleni
Nadere informatieHaag of Heg Lijnvormige beplantingen / scheiden van ruimten
Haag of Heg Lijnvormige beplantingen / scheiden van ruimten Historie Landschap Stijlperioden Renaissance ca. 1500 kloostertuinen Barok / Franse stijltuinen / 17 e en 18 e eeuw O.a. Versailles / paleis
Nadere informatieTIJDSTIP DOELGROEP TOPIC POST VOORBEELD AFBEELDING
Contentkalender Facebook campagne tekenbeten.be Volg ons op www.facebook.com/tekenbeten - Facebook TIJDSTIP DOELGROEP TOPIC POST VOORBEELD AFBEELDING 14/04/2018 18/04/2018 : controleer, verwijder en volg
Nadere informatieEU, WOR WORTELEN I. DEFINITIE VAN HET PRODUCT
Vo (EG) 730/99, gewijzigd bij Vo (EG) Nr. 46/03, Vo (EG) Nr. 907/04 WORTELEN I. DEFINITIE VAN HET PRODUCT Deze norm heeft betrekking op wortelen van variëteiten (cultivars) afgeleid van Daucus carota L.,
Nadere informatieLandenoverzicht exporteisen Sierteelt - Nieuw-Caledonië
Overzicht van de laatste wijziging(en) versie datum toelichting 1.7 27-2-2019 Xylella eisen toegevoegd, enkele verouderde bijschrijvingen verwijderd 1.6 30-1-2019 Bijschrijving Anthurium toegevoegd 1.5
Nadere informatieMonsterneming van zoet oppervlaktewater ten behoeve van de bepaling van chlorofyl, fytoplankton en zoöplankton
Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat Monsterneming van zoet oppervlaktewater ten behoeve van de bepaling van chlorofyl, fytoplankton en zoöplankton Nr. 913.00.W003 versie 3.1 Directoraat-Generaal Rijkswaterstaat
Nadere informatieInstallatievoorschriften
Installatievoorschriften Bestudeer deze instructies aanachtig voor aanvang van de installatiewerk-zaamheden! Deze E-Heat vloerverwarmingsfolie dient aangesloten te worden op 230V. Installatie dient te
Nadere informatieBouw zaadplanten. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.
Auteur VO-content Laatst gewijzigd 16 December 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres http://maken.wikiwijs.nl/87623 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet.
Nadere informatieHandleiding analysepakket Aardappel Contactgegevens
Handleiding analysepakket Aardappel Contactgegevens NovaCropControl Postbus 2218 5001 CE Tilburg www.novacropcontrol.nl Joan Timmermans Koen van Kempen Mobiel: 06-83220623 Mobiel: 06-57314128 E-mail: j.timmermans@novacropcontrol.nl
Nadere informatiehagelschade (geen open) sorteerschade ( > dan 24 uur na sortering) Perenbladvlo 5% vd vruchten met een max opp. van 0,5 cm2
Conference versie: 27-10-11 Klasse 1.1 Grond Kleur (zie foto's) Grondkleur afwijking Bronskleur is geen keurcriterium kleur 1 5 % kleur 2 hol en vuchtvlees bruin open beschadigin gen - Rot/ stek - Scald
Nadere informatieJonge planten lijken op paardebloem.
witlof De witlofteelt is minder ingewikkeld dan je geneigd bent te denken. In het kort komt het er op neer dat je eerst een dikke wortel gaat telen, net zoals je zou doen met winterpeen of pastinaak. Dan
Nadere informatietitel BIPVS_09 Contra-expertise code BIPVS_09 versie 11 ingangsdatum pag. 1 van 7 Wijzigingen ten opzichte van eerdere versie
code BIPVS_09 versie 11 ingangsdatum 11-03-2016 pag. 1 van 7 Versie Goedkeuring datum Wijzigingen ten opzichte van eerdere versie 11 11-03-2016 Omzetten van lay-out, aanpassingen in de tekst zijn d.m.v.
Nadere informatieFor information only content must not be duplicated. Grasziekten. Lebrun Benjamin
Grasziekten Lebrun Benjamin Grasziekten : introductie 1) Oorzaak grasziekten : Virussen Bacteriën Fungus 2) Ziekten veroorzaken een aantal problemen : Vermindering van de groei van de plant Vermindering
Nadere informatieWorkshop Najaarsproblemen bieten en cichorei. Hoe stel ik de juiste diagnose?
Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei Hoe stel ik de juiste diagnose? Elma Raaijmakers, Bram Hanse, Peter Wilting, Ellen van Oorschot en Marco Bom Bergen op Zoom, 15 oktober 2015 Workshop Korte
Nadere informatieNCAE. Toelichting handelsnormen voor eieren - verzamelaars november 2013
1 TOELICHTING HANDELSNORMEN VOOR EIEREN VERZAMELAARS Inhoud 1 Algemeen 2 Vergunning / registratie 3 Ontvangst, transportverpakking, begeleidend document eieren 4 Intraverkeer van eieren 5 Merken van de
Nadere informatiePROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS. Boriumopname bij paprika in steenwol (teelt 1984). C. Sonneveld
PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS Boriumopname bij paprika in steenwol (teelt 98). C. Sonneveld Naaldwijk, maart, 986. Intern Verslag 986, no. PROEFSTATION VOOR TUINBOUW ONDER GLAS Boriumopname bij
Nadere informatieCalifornische trips in lelie
Californische trips in lelie Hans Kok, Cor Conijn en Peter Vink Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen Juni 2004 PPO nr. 330803 2004 Wageningen, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Alle
Nadere informatie