SVn pakt de handschoen op

Transcriptie

1 SVnNieuws Goed voorbeeld doet goed volgen? G27, het samenwerkingsverband van 27 grote beleidsteden, kiest onomwonden voor duurzaam renoveren en bepleit laagrentende leningen voor particuliere woningeigenaren uit een revolverend fonds. Daartoe vraagt G27 het Rijk om een fonds duurzaamheidsleningen, gevoed met opbrengsten van de energiebelasting. Een heel goed plan, vindt SVn. Zeker als ook de provincies met elk een fonds duurzaamheidsleningen meedoen. Gestapelde kostendeling om op lokaal niveau een beslissende slag in verduurzaamd wonen te kunnen slaan. Zie de Starterslening. Die werkt al volgens dat recept. En met succes. Goed voorbeeld doet goed volgen, wensen we. Inhoud In gesprek met Michael Boddeke, wethouder duurzaamheid van Apeldoorn pag 3/4 Fiat voor vijf nieuwe SVn Plusleningen pag 5 Verruiming criteria Startersregeling pag 6 Aankondiging deelnemersbijeenkomst pag 6 SVn pakt de handschoen op Duurzaamheidslening voor particuliere huiseigenaren Naast koopstarters en fysieke wijkaanpak rekent SVn in de komende jaren het bereiken van een energieneutrale, duurzame particuliere woningvoorraad tot speerpunt van haar activiteiten. Als ontwikkelaar van maatschappelijk verantwoorde financieringsproducten én in onze rol als beheerder van toegesneden revolverende fondsen pakt SVn de handschoen op. De duurzaamheidslening voor particuliere huiseigenaren is daar een aansprekende uiting van. In Delft, Apeldoorn en binnenkort ook in andere gemeenten doet die lening z n werk. Omgekeerde stadsverwarming De zachte duurzaamheidslening moet eigenaren van koopwoningen (1995 en ouder) stimuleren tot energiebesparende en anderszins verduurzamende maatregelen. De daartoe strekkende urgentie wordt algemeen gevoeld en door uiteenlopende gremia steeds vaker benadrukt. Vooral de voorraad oudere particuliere woningen en woongebouwen (gebundeld eigendom, VvE) genieten in de regel op het vlak van energiezuinigheid/co2 emissie een zeer bedenkelijke reputatie, ook wel aangeduid als omgekeerde vorm van stadsverwarming. Om die reden strekt duurzaam renoveren eens te meer tot warme aanbeveling. Het verschil Particuliere huiseigenaren hebben echter meestal geen of onvoldoende financiële reserves om die benodigde investeringen te doen. Een financieel steuntje in de rug in de vorm van een zachtrentende duurzaamheidslening maakt dan vaak net het verschil tussen wel of niet of langdurig uitgesteld verduurzamen van de eigen woning. Bovendien is er bij het werken aan duurzame buurten en wijken veel aan gelegen om de inspanningen van de woningcorporaties in de sociale huurvoorraad zoveel mogelijk synchroon te laten lopen met een duurzame aanpak van de particuliere woningen. Al was het maar om te voorkomen dat complete buurten met gemengd eigendom tot in lengte van jaren in de steigers staan. Samenspel Het revolverende karakter van de duurzaamheidslening past naadloos bij de lokaal, regionaal en landelijk gedeelde doeleinden rondom energie- en klimaatneutraliteit. De Stimuleringslening wordt dan ook steeds vaker aangehaald als geëigend instrument om doeltreffend de particuliere woningvoorraad te verduurzamen. Het is goed te zien dat gemeenten en provincies nadenken over en inmiddels ook concrete stappen zetten tot duurzame financiering van hun duurzaamheidsambities. Bij SVn weten zij zich aan het juiste adres juni 2008

2 Aanpak particuliere woningvoorraad Gemeentelijke duurzaamheidsregeling in opmars Energie, klimaat en milieu zijn belangrijke drijfveren voor gemeenten (en ook provincies) om ernst te maken met het instellen van een zogeheten duurzaamheidsregeling, een revolverend duurzaamheidsbudget bij SVn te reserveren en daaruit zachte duurzaamheidsleningen te verstrekken aan particuliere huiseigenaren. In de koopwoning voorraad valt nog een duurzame, energieneutrale wereld te winnen. Letterlijk zelfs. Een beknopt actueel overzicht. Delft ere wie ere toekomt kent al sinds 2006 de Gemeentelijke Stimuleringsregeling Energiebesparende Maatregelen (GSEM) voor particuliere huiseigenaren en non profit organisaties. Daar is destijds een budget van voor vrijgemaakt, ondergebracht bij SVn. De gemeente gaf aanvankelijk weinig ruchtbaarheid aan de regeling, waardoor het aantal leningen tot dusver beperkt bleef tot vijf. Inmiddels heeft Delft de relatieve stilte verbroken en draait promotie van de GSEM op volle toeren. Een bijzonder doelgroep voor zachte leningen vormen ook de Verenigingen van Eigenaren. GSEM stimuleert energiemaatregelen die aantoonbaar bijdragen aan beperking van de energievraag, structurele vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen, vermindering van de CO2-uitstoot en vergroting van het aandeel duurzame energiebronnen in de energievoorziening van gebouwen. Eindhoven stelt naar verwachting per aanstaande september een zachte duurzaamheidslening beschikbaar voor particuliere huiseigenaren. Kern van dit beleid zijn stimulering van energiebesparingmaatregelen en duurzame energiemaatregelen in bestaande particuliere woningen. B&W en de gemeenteraad van de Lichtstad zijn onlangs akkoord gegaan met de onderliggende duurzaamheidsregeling. Naar verluidt komt bij SVn een revolverend duurzaamheidsbudget van in eerste aanhef 1 1,2 miljoen voor leningen vrij. Koggenland in Noord-Holland is vergevorderd met haar lokale duurzaamheidsregeling. Energiebesparing en verduurzaming van de particuliere woningvoorraad vormen de rode draad van de regeling. Deze maanden is de duurzaamheidsregeling inhoudelijk onderwerp van nadere invulling en fine tuning. Gaat komende september de raad met de voorstellen akkoord, dan komen kort daarna ook in Koggenland de eerste aantrekkelijk rentende duurzaamheidsleningen op de markt. Duurzaamheidsregeling Apeldoorn trekt alles uit de kast Een van de bouwstenen om energieneutraliteit te bereiken is het verbeteren van de energieprestatie van bestaande woningen en utilitaire gebouwen. In veel gebouwen kunnen energiemaatregelen worden toegepast die zich binnen de economische levensduur terugverdienen. Investeringen in energiemaatregelen gaan vaak samen met andere woningverbeteringen en leiden tot lagere energielasten, lagere woonlasten, meer comfort en vaak een beter binnenmilieu. De duurzaamheidsregeling die per 1 januari 2008 in Apeldoorn van kracht is, heeft een brede opzet. De stad trekt feitelijk alles uit de kast. De bijbehorende duurzaamheidslening voor particuliere woningeigenaren kan variëren van tot maximaal , bij een maximale looptijd van 10 jaar en een rente van 2 procent per jaar. De Apeldoornse duurzaamheidslening wordt toegekend als de te treffen duurzaamheidsmaatregelen bij elkaar ongeveer 50 - aantoonbaar bijdragen aan de volgende doelen: Beperking van de energievraag; Structurele vermindering van het gebruik van fossiele brandstoffen; Vermindering van CO2 uitstoot; Verhoging van het aandeel duurzame energiebronnen; Beperking gebruik drinkwater; Beperking gebruik vuilwaterriool; Vergroting oppervlak vegetatie daken in Apeldoorn; Beperking hoeveelheid extern te verwerken GFT-afval; Verbetering nestelgelegenheid voor vleermuizen en vogels; Bevordering duurzame teelt van hout; Beperking uitloging bouwmaterialen; Beperking geluidsbelasting van wegen railverkeer in woningen; Vergroting van het aantal woningen dat is voorzien van het certificaat Gebruikszekere woning, Zorggeschikte woning Comfortabele woning, Levensloopbestendige woning en het Politiekeurmerk Veilig Wonen bestaande bouw. Voor een goed inzicht in de Apeldoornse regeling duurzaamheidsleningen, is een bezoek aan beslist een aanrader juni 2008

3 Michael Boddeke, wethouder duurzaamheid van Apeldoorn We laten zien dat onze ambities niet tot woorden beperkt blijven Foto: Ton Poortvliet Particuliere huiseigenaren in Apeldoorn raken in de ban van de zachte duurzaamheidslening van gemeente en SVn. De lening is een financieel steuntje in de rug om rond Apeldoornse huishoudens te verleiden tot investeren in duurzame maatregelen in en aan de eigen woning. De lokale duurzaamheidsregeling is nog pril, maar medio mei waren al vijf leningen verstrekt en daarmee is een kwart van het leningbudget voor 2008 opgesoupeerd. Als dit tempo aanhoudt moet ik snel naar de raad voor aanvullende middelen, voorziet Duurzaamheidswethouder Michael Boddeke opgewekt. De toon in Apeldoorn lijkt aardig gezet. Sinds 2006 entameert en coördineert natuurkundige/informaticus ir. Michael Boddeke (49, Groen Links) als wethouder duurzaamheid de lokale ambities en inspanningen om de Koninklijke Stad in 2020 voor de volle honderd procent energieneutraal te hebben. Voorwaar geen simpele klus, ook al omdat Apeldoorn huist in de Top 10 van grootste gemeenten. hard nodig, beklemtoont Boddeke. In Apeldoorn zijn we al een tijdje met dit thema aan de slag. Niet onverdienstelijk, maar we zijn er nog lang niet. In 2001 heeft het stadsbestuur zijn visie op een duurzaam Apeldoorn verwoord. Kernvraag was: hoe moet de volgende generatie die van 2020 de stad ervaren? Het eenduidige antwoord luidt: duurzaam, over de hele linie. Duurzaamheid is eigenlijk heel simpel. Het wil zeggen dat je de boel niet afwentelt op elders, anderen en komende generaties. Dit houdt con- Dubbelspoor Duurzaamheid staat momenteel sterk in de belangstelling. Terecht, want keicreet in dat we ons eigen duurzaamheidsprobleem hier ter plekke moeten oplossen, in Apeldoorn zelf dus. Energieneutraal wil dan zeggen: de energie die we in Apeldoorn in 2020 (nog) nodig hebben, wekken we hier zelf duurzaam op. Dit laatste is essentieel, het heeft veel met dat afwentelen te maken. Op dit punt onderscheiden we ons van gemeenten die hun duurzaamheid nastreven met duurzame energieopwekking in meer algemene zin. Wat wij in Apeldoorn beogen proberen het probleem te tackelen in onze eigen binnen- en achtertuin - is dus wat anders dan groene stroom kopen in Noorwegen. Als alle gemeenten zeggen: zet al die windmolens maar op de Noordzee want daar waait het harder, dan gaan we die ambitie van energieneutraliteit niet halen. Dus die windmolens moeten óók hier komen, in onze gemeente: geen nimby maar imby! Het tweede spoor is energiebesparing. Als we zoveel zouden kunnen besparen dat we in 2020 geen energie meer nodig hebben, zijn we er natuurlijk 02 - juni

4 ook. Maar daar geloof ik niet in. Wat we na forse besparing nog aan energie in Apeldoorn nodig hebben, moeten we in Apeldoorn zelf duurzaam opwekken. Je bent er waar die twee sporen elkaar raken: dan heb je de balans. Energieneutraal Wij spitsen de beoogde energieneutraliteit zoveel mogelijk toe op de gebouwde omgeving, want daar kun je als lokale overheid heel veel mee, laat Boddeke erop volgen. Wil je energieneutraliteit in de woningvoorraad bereiken, dan moet je daar een besparingsprogramma op loslaten van het kaliber robuust. Daar heb je de woningcorporaties voor nodig én de particuliere huiseigenaren. Dan gaat het er niet alleen om dat we duurzame nieuwbouw plegen, maar vooral om de vraag: hoe gaan we die verduurzaming in gang zetten en wat voor instrumenten heb je er voor nodig? Daarover zijn we stevig aan het praten met onze corporaties. Dat is natuurlijk een mooi gesprek, omdat je in den lande ziet dat het aandeel energiekosten in de woonlasten steeds groter wordt. Dus als je het hebt over sociaal beleid en armoedebeleid, dan moet je dié poot aanpakken. Als je echt iets wilt doen voor de mensen met een smalle beurs, moet je investeren in die duurzaamheid. Ook vanuit lange termijn perspectief is dat een heel logische stap. Zo hebben we als lokale overheid ook gekeken hoe we in stimulerende zin de duurzaamheidsslag in de bestaande particuliere woningvoorraad kunnen maken. Apeldoorn heeft geld geparkeerd in een stimuleringsfonds bij SVn. Een deel van die middelen zetten we per januari van dit jaar in voor Duurzaamheidsleningen aan particuliere huiseigenaren. De stad herbergt huishoudens, waarvan rond Stimuleringsbudget Apeldoorn % een koopwoning heeft. Om en nabij driekwart van de bestaande koopwoningen komt voor enigerlei vorm van verduurzaming in aanmerking. Een fors potentieel. Het raakt ongeveer huishoudens en woningen. Leidend principe Verduurzaming van de lokale bestaande woningvoorraad is zacht gezegd een pittige opgave. Daar is het Apeldoornse stadsbestuur de wethouders voor Duurzaamheid en Wonen voorop grondig van doordrongen. Boddeke: Als we verduurzaming van ons wonen goed op gang willen krijgen, zullen we ook naar andere bestaande fondsen moeten kijken. Die zijn nu meestal alleen op bouwen gericht. Ook in die fondsbesteding zal verduurzaming een leidend principe moeten worden. De maatregelen waarvoor particuliere eigenaren nu een duurzaamheidslening kunnen krijgen, Een duurzaam Apeldoorn zijn verstandige, zinvolle acties. Je kunt als gemeente een bepaalde ambitie hebben en die wordt rondom wonen mede gedragen door de woningcorporaties maar het gaat er natuurlijk om die gemeentelijke ambitie ook de ambitie van de gemeenschap te laten worden. Daarvoor is de inzet van de particuliere huiseigenaren cruciaal. Die vonk moet overspringen! Daarom dat instrument Duurzaam heidslening voor bestaande particuliere woningen. Een Apeldoorn is sinds 1996 deelnemer aan SVn. In 2008 heeft de gemeente een leningenbudget van in totaal beschikbaar in haar revolverend fonds. Apeldoorn onderscheidt dit jaar vijf stimuleringscategorieën: VROM Startersleningen (budget , exclusief verdubbeling VROM), Werkbudget Collectief Particulier Opdrachtgeverschap (budget ), Grootonderhoud van een VvE (budget ), Duurzaamheidsleningen (budget ), Bijzondere Wooninitiatieven (budget ). moet niet slechts mijn feestje zijn, maar een feestje van de gehele lokale gemeenschap. heleboel maatregelen kan al uit. De meeste investeringen in isolatie en dubbelglas verdien je al vrij snel terug. En toch gebeurt dat nog veel te weinig. Verleidingskunst Mijn confrontatie met SVn rondom de duurzaamheidslening ervaar ik als positief. Ik ben gecharmeerd van financieren via revolving funds, aldus Boddeke. Duurzaamheid vraagt om een vorm van duurzame financiering. Daarin voorzien revolverende fondsen en het instrument stimuleringslening. De duurzaamheidsmaatregelen die wij voorstaan, behelzen beproefde techniek met bekende afschrijvings- en terugverdientermijnen. Punt is dat eigenaren het geld voor dergelijke maatregelen meestal niet op de plank hebben liggen. Met de duurzaamheidslening doorbreken we die impasse. De lening onderstreept het maatschappelijk belang van verduurzaming; ze werkt als smeerolie. Bovendien laat je als gemeente zien dat onze ambities niet tot woorden beperkt blijven, maar dat we de daad bij het woord voegen met échte ondersteuning van eigenaren: financieel en in de vorm van ontzorgen, hun rompslomp tot een minimum beperken. Verleidingskunst om de boel vlot te trekken. Morele dimensie Gezien de oprukkende urgentie van verduurzaming mag ook een moreel beroep op de mensen gedaan worden, betoogt de Apeldoornse wethouder Duurzaamheid. Persoonlijk vind ik het zo ongeveer immoreel als je je als burger niets aan de bittere noodzaak tot verduurzaming gelegen laat liggen. We zullen het karwei toch zoveel mogelijk collectief moeten zien te klaren, een alternatief is er niet. Wat mij betreft mag vanuit de lokale overheid die morele dimensie wel wat aangesterkt worden juni 2008

5 SVn Plusfonds 2008 Fiat voor vijf nieuwe Plusleningen De financieringsfaciliteit SVn Plusfonds is intussen van vaste waarde voor onze gemeentelijke deelnemers. Begin april honoreerde het bestuur van SVn vijf leningaanvragen van elk h van even zovele gemeenten. Een beknopt overzicht van de projecten. Project Klooster Zijtaart Gemeente Gemert-Bakel MFA De Mortel Als onderdeel van het nieuwe centrumplan van kern De Mortel (ca inwoners) realiseert de gemeente Gemert-Bakel een multifunctionele accommodatie. MFA De Mortel biedt straks onderdak aan activiteiten in de sfeer van educatie, cultuur, welzijn/ sport, commerciële en maatschappelijke dienstverlening en zorg. Daarmee is de leefkwaliteit van dorpskern De Mortel voor vele jaren gewaarborgd. Gemeente Scherpenzeel Kulturhus De Heijhorst Aan de noodkant van de dorpskern Scherpenzeel verrijst het nieuwe MFA annex Kultuurhus De Heijhorst. De accommodatie van ca m2 versterkt de leefbaarheid binnen de gemeente met een gevarieerd aanbod van onder meer: sportzaal, verenigingsruimten, podium, peutelspeelwerk, bibliotheek en horeca. De Heijhorst brengt alle activiteiten op de terreinen sport, educatie, zorg en welzijn onder één dak. Gemeente Meerlo-Wanssum Leefplein Meerlo Het project Leefplein Meerlo feitelijk een nieuw hart voor de kern Meerlo - voorziet in bundeling van een rijke schakering aan diensten en activiteiten binnen de thema s brede school, gezondheidszorg, welzijn en wonen (ook voor mensen met een fysieke of verstandelijke beperking). Leefplein Meerlo biedt de lokale gemeenschap verbetering van de leefbaarheid in een aantrekkelijke woonomgeving door behoud en versterking van voorzieningen dicht bij huis. Gemeente Veghel Project Klooster Zijtaart Realisatie van het project Klooster Zijtaart is van wezenlijke belang voor de vitaliteit van Zijtaart, een kleine dorpskern (1.700 inwoners) binnen de gemeente Veghel. Herontwikkeling van dit vrijgekomen voormalige Franciscanessenklooster biedt nieuwe huisvesting voor uiteenlopende functies (dorpshuis, basisschool, gymzaal, peuterspeelzaal, diverse zorgfuncties en woningen), waarvan een positieve impuls uitgaat naar de actuele en toekomstige leefbaarheid van de kern Zijtaart. Gemeente Zwolle Herontwikkeling Oude Ambachtschool De rijksmonumentale Oude Ambachtschool in de Zwolse wijk Assendorp gaat een nieuwe toekomst tegemoet. Herontwikkeling voorziet in m2 verhuurbare atelierruimte (creatieve broedplaats) en 35 starterswoningen van elk gemiddeld 60 m2. Ook het braakliggende aanpalende terrein wordt benut voor woningbouw. In het stadscentrum is voor een gewenst stedelijk leefmilieu een tekort aan woningen en ruimten voor veranderende leefstijlen, terwijl de vraag hiernaar zal toenemen. Met de realisatie van dit project rekent Zwolle op een groot maatschappelijk draagvlak en is bovendien de culturele functie van de stad ermee gediend. Sinds de start van het SVn Plusfonds in 2004 hebben 24 Plusleningen aan onze deelnemers hun weg gevonden naar projecten leefbaarheid in stadswijken en dorpskernen. Goed voor een stimuleringsinvestering van in totaal 1 18 miljoen. Meer weten? Vraag de brochure SVn Plusfonds aan. Zie ook Project Klooster Zijtaart 02 - juni

6 Vooraankondiging Deelnemersbijeenkomst SVn 2008 Maandag 6 oktober 12:30-17:00 Congrescentrum De Flint Amersfoort Thema: duurzame wijkaanpak Gastheer: SVn bestuursvoorzitter Thom de Graaf Dagvoorzitter: Fons de Poel Programma: gevarieerd en interactief programma met bekende sprekers. Op een verassende wijze in debat met sprekers, kamerleden en elkaar over actuele onderwerpen op het gebied van duurzame stads-, dorp- en wijkvernieuwing. Sprekers: mw. drs. C.P. Vogelaar, dhr. prof. dr. P. Winsemius Reserveer deze datum alvast in uw agenda. De officiële uitnodiging volgt begin september. Nieuwe deelnemende gemeenten SVn SVn verwelkomt vijf nieuwe deelnemers te weten; Borne, Rijnwoude, Stadskanaal, Tholen en Woensdrecht. In totaal heeft SVn op dit moment 260 deelnemende gemeenten en drie deelnemende provincies. Nieuwe deelnemers Startersregeling Geldrop-Mierlo, Haarlem, Stadskanaal, Tholen, Duiven, Goirle, Rheden en Rijnwoude hebben de Startersregeling ingevoerd. In totaal voeren nu 187 gemeenten de Startersregeling. Couleur locale Diverse gemeenten verruimen Startersregeling In een aantal gemeenten blijft de afzet van Startersleningen in meer of mindere mate achter bij de verwachtingen. Verruiming van de criteria is dan een probaat middel, want de middelen in de Startersfondsen moeten rollen. Hieronder enige recente voorbeelden van lokale fine tuning van de Startersregeling. SVn Postbus 15, 3870 DA Hoevelaken t (033) e info@svn.nl Eindhoven voert de Starterslening sinds 2004, maar verstrekte tot 2007 slechts 9 leningen. De oorspronkelijke regeling beoogde mensen uit de herstructureringswijken na sloop van hun woning terug te laten keren in een nieuwbouwkoopwoning in hun oude buurt. Ondanks de Starterslening bleek die stap voor veruit de meeste huishoudens financieel te groot. De gemeente greep in. Per januari 2007 geldt de Starterslening voor alle koopstarters binnen de gemeente: nieuw- i Colofon Uitgave SVn juni 2008 Tekst Peter Roosekrans Amersfoort Fotografie Ton Poortvliet, Marsel Loermans Vormgeving Volta_ontwerpers, Utrecht Druk Bouman, Amersfoort Alle rechten voorbehouden. U mag citeren uit SVn Nieuws, mits u de bron vermeldt. bouw én bestaande bouw. Aansluiting bij de VROM-regeling verruilde de 25%-lening in een NHG-genormeerde 20%-lening bij maximaal verwervingskosten. De aanpassingen blijken uiterst succesvol: in de afgelopen 17 maanden heeft Eindhoven 175 Startersleningen afgezet. Daarmee is haar Startersfonds bij SVn geheel uitgeput. Het wachten is nu op een reprise. Barneveld voert de Starterslening sinds maart 2005 op basis van een in eerste instantie relatief beperkt budget, goed voor circa 10 leningen per jaar. De afzet viel in de praktijk tegen: 12 Startersleningen in drie jaar tijd. Reden voor de Gelderse gemeente om per maart 2008 de voorwaarden voor de Starterslening te verruimen op basis van een structureel budget. Deze verruiming hield in dat de verwervingskosten van een koopwoning werden verhoogd van naar Verruiming van het woningaanbod voor lokale koopstarters is het achterliggende motief. Ook geldt de regeling nu voor nieuwbouw én bestaande koopwoningen. Inmiddels zijn op basis van de verruimde regeling een aantal aanvragen van Starterslening gehonoreerd en verwacht Barneveld dit aantal te verhogen naar jaarlijks circa 30 Startersleningen. Maasbree in Limburg voerde in maart 2007 de Starterslening in op basis van door de Provincie vastgestelde koopsom tot , e.e.a. vanwege de koppeling aan het Startersfonds Provincie Limburg. In eerste aanhef zette de gemeente 5 Startersleningen af op een budget van maximaal 15 leningen tot eind Om optimaal te kunnen profiteren van de gestapelde kostendeling via het Startersfonds Provincie Limburg en het VROM Startersfonds verhoogt Maasbree per juni 2008 de maximale koopsom tot Hierdoor verruimt het woningaanbod voor koopstarters binnen de gemeente. Inmiddels hebben zich al drie kandidaten gemeld voor de verbeterde Starterslening. Boxmeer voert sinds februari 2004 de Starterslening. Met de uitgifte van 9 leningen is het oorspronkelijke budget van uitgeput. De gemeente heeft recent weer voor Startersleningen vrijgemaakt. Op 29 mei heeft Boxmeer de eigen verordening op leest van de VROM Startersregeling geschoeid juni 2008