WAAR BEELDEN VAN VROEGER VERTELLEN HOME BEELDEN BLIKVANGERS REACTIES. HOLLEBEKE: DE LUSTIGE VLOERDERS periode:

Transcriptie

1 Handleiding: beelden opsporen, bewaren, beschrijven en ontsluiten contact / info / help aaa+ a -aaa WAAR BEELDEN VAN VROEGER VERTELLEN HOME BEELDEN BLIKVANGERS REACTIES BLOG alle GEMEENTEN ZOEKEN Zoek in beelden HOLLEBEKE: DE LUSTIGE VLOERDERS periode: BLIKVANGER: FAKE? Met het thema FAKE? zette Erfgoeddag 2010 de bezoekers op het verkeerde been. Zo bevat WESTHOEK verbeeldt heel wat valse kleurenfoto s. Maar ook de verhalen achter een foto of document kunnen een fake tintje hebben: je kan op vele manieren de waarheid geweld aan doen. Maar een vals element kan... beschrijving: In Hollebeke was er vroeger een club van vloerbolders. Vloerbollen is een variant van het bollen waarbij op de vloer gespeeld wordt met houten bollen met maar één ronde kant, meestal in een café. De doelen worden aangegeven door een spijker of een gekleurde tegel. De spelers op de foto tonen de vloerbollen waarmee gespeeld werd. > meer lezen trefwoord: Onderwijs en wetenschap informatiebron: Mondelinge bron > selectie beelden bekijken bewaarplaats: privécollectie IK WEET MEER! NIEUW MEEST RECENTE REACTIE HISTORISCHE KRANTEN H& B Hout & Blooteland

2 Erfgoedcel CO7 (6 september 2011) Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande toestemming van CO7.

3 INHOUDSTAFEL INLEIDING Voor wie is deze handleiding? Wie kan vrijwilliger worden? Wat moet je hiervoor doen? Wat is een afsprakennota en wat leer je in deze handleiding? Wat is westhoek verbeeldt? Wat is een beeldbank? Welk materiaal komt erin terecht en hoe wordt dit materiaal verwerkt? Wie organiseert dit project? Terminologie Wat is het verschil tussen de beeldbank, website en blog? Contactinformatie Hoe contacteer ik de lokale en regionale medewerkers? BEELDEN OPSPOREN Stap 1: mensen aanspreken en het project toelichten Je spreekt mensen aan die interessant beeldmateriaal zouden kunnen hebben en je legt hen uit wat de bedoeling is van het project. Je maakt een afspraak om de beelden te bekijken. Stap 2: selectie van beelden Bij het bekijken van de beelden selecteer je die beelden die voor westhoek verbeeldt interessant kunnen zijn. Je doet dit aan de hand van de selectiecriteria. Je vraagt aan de eigenaar om de beelden een korte tijd uit te lenen om ze te scannen. Het uitleenformulier met een overeenkomst tot gebruik van het beeldmateriaal wordt ondertekend. Stap 3: verhalen achter de beelden schriftelijk optekenen Bij elk geselecteerd beeld wordt een registratiefiche opgesteld waarop enkele bijkomende gegevens schriftelijk worden genoteerd. Dit is de basis bij het later beschrijven van de beelden op de beeldbank en een hulpmiddel voor het bewaren van de verhalen achter de beelden BEELDEN BEWAREN Stap 1: beelden scannen Met behulp van een scanner maak je een digitale kopie van het beeld op je computer. Je zorgt voor een goede scankwaliteit door bepaalde regels te volgen. Stap 2: beelden opslaan op je eigen computer Je hanteert een bepaald systeem om je beelden te nummeren en op te slaan, elk beeld krijgt een inventarisnummer. Je zorgt ervoor dat de kwaliteit van het gescande beeld zo hoog mogelijk blijft (TIFF-JPEG). Stap 3: beelden roteren en knippen De gescande beelden worden geroteerd en geknipt in het fotobewerkingsprogramma en opnieuw opgeslagen. Ze zijn nu klaar om in de beeldbank geplaatst te worden

4 INHOUDSTAFEL Stap 4: een goede bewaring We voorzien een extra beveiliging om de digitale beelden voor de toekomst te bewaren. Stap 5: beelden in de beeldbank (memorix) plaatsen De digitale kopieën worden via het internet in de beeldbank geplaatst. Samen met het uploaden van de beelden wordt relevante informatie gekoppeld aan deze beelden. Extra 1. Nummers op de beelden plaatsen Wanneer je vermoedt dat er twijfel zal rijzen bij het benoemen van personen op het beeld, dan plaats je best nummers op het beeld, met behulp van een fotobewerkingsprogramma. 2. Beelden plakken Wanneer je te maken krijgt met beelden die groter zijn dan het glas van je scanner (bv. affiches), kan je deze objecten scannen in verschillende delen, die je later terug aan elkaar kunt kleven in een fotobewerkingsprogramma. 3. Beelden koppelen Genummerde en ongenummerde foto s kunnen in memorix gekoppeld worden, net als de voor- en achterkanten van prentbriefkaarten BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Stap 1: beelden terugvinden in de beeldbank Om de beelden die zich in de beeldbank bevinden volledig te beschrijven, is het belangrijk ze terug te vinden aan de hand van de minimale registratie. Stap 2: beschrijven van de beelden: algemene regels Bij het beschrijven van de beelden gelden enkele algemene richtlijnen die ervoor zorgen dat dit op een uniforme manier gebeurt. Stap 3: beschrijven van de beelden: veld per veld De beschrijving van een beeld gebeurt door het invullen van een aantal velden. Veld per veld wordt hier overlopen wat ingevuld moet worden, welke schrijfwijze er gebruikt moet worden en er worden enkele voorbeelden gegeven. Stap 4: Welke beelden komen op de website? Wat kan je doen op deze website? ORGANISATIE ACTIVITEITEN Stap 1: publieksactiviteiten Welke manieren zijn er om de beeldbank naar het grote publiek te brengen? Voorbeelden en hulpmiddelen. Stap 2: communiceren WESTHOEK verbeeldt maakt gebruik van diverse communicatiekanalen

5 5. BIJLAGEN 1. Afsprakennota 2. Uitleenformulier (= overeenkomst tot het gebruik van beeldmateriaal) 3. Registratiefiche 4. Uitprint memorixfiche 5. Index memorixfiche 6. Selectiecriteria 7. Leidraad voor communicatie 8. Algemene folder 3

6 INLEIDING Meer info over de vrijwilligerswetgeving vind je op: Voor wie is deze handleiding? Deze handleiding is voor jou. Je hebt interesse in je eigen en lokale geschiedenis en je wil meehelpen aan westhoek verbeeldt. Wij doen een beroep op een groot aantal vrijwillige medewerkers die het project in hun dorp of stad uit de grond stampen. Deze vrijwilligers werken niet alleen, maar in groep: ze nemen samen beslissingen over het project in hun gemeente. Aangezien we met een groot aantal mensen samenwerken is het cruciaal om goede afspraken te maken. Als vrijwilliger vragen we jou om een afsprakennota te ondertekenen. Hierin worden enkele zaken duidelijk afgesproken over de praktische werking zoals het gebruik van scanners, de kilometervergoeding en de verzekering. Dit alles conform de vrijwilligerswetgeving. Deze afsprakennota vind je als bijlage terug. Deze handleiding is hét instrument om met zijn allen op dezelfde manier te werk te gaan. Zo is het heel belangrijk dat iedereen eenzelfde manier gebruikt om gegevens te noteren. Een voorbeeld is het noteren van persoonsnamen: zonder afspraken kan iemand ofwel de voornaam of achternaam eerst plaatsen, wij spreken af om eerst de achternaam te noteren. Zo kan je nadien bijvoorbeeld makkelijker een bepaalde fotograaf terugvinden in de lijst met auteursnamen. Deze handleiding bestaat, net zoals de werking van het project, uit drie delen: opsporen, bewaren en ontsluiten. Als vrijwilliger kan je zelf kiezen wat je doet en natuurlijk ook wanneer. Als je thuis zelf een internetverbinding hebt, kan je bijvoorbeeld elk moment van de dag beelden via het internet uploaden, dit wil zeggen in de beeldbank plaatsen. Bij elk onderdeel wordt stap voor stap uitgelegd hoe je te werk kan gaan. Wat hier wordt voorgesteld is natuurlijk het meest ideale scenario. Vaak lopen enkele van deze stappen door elkaar. Je kan dus creatief met deze handleiding omspringen, hoewel de algemene regels altijd van toepassing blijven. Deze handleiding is ook nooit af! Jullie inbreng is cruciaal en geleidelijk aan zullen we deze handleiding verder aanvullen. Heb je een tip hoe het beter kan, laat dan iets weten aan je regionale of lokale coördinator. Binnen elke gemeente is er een lokale verbeeldt -coördinator. Hij of zij staat in voor onder meer het organiseren van overleg, logistieke en financiële ondersteuning, coördinatie van de vrijwilligersgroep, bevorderen van de groepsdynamiek... Meestal is dit iemand van de dienst cultuur of het archief. Kijk op de volgende bladzijde voor de contactgegevens in jouw gemeente. Draag dus jouw steentje bij aan westhoek verbeeldt. Help ons mee de beeldbank te vullen! Alvast bedankt! b 1 4

7 INLEIDING vrijwilligers: Per dorp en per gemeente bouwen we een netwerk van erfgoedvrijwilligers uit. Eenieder die geïnteresseerd is in de dorpsgeschiedenis van deze 17 gemeenten, kan op vrijwillige basis, op eigen tempo en op verschillende manieren meewerken aan WESTHOEK verbeeldt. We verdelen de taken in opsporen, bewaren en ontsluiten. opsporen: De vrijwilligers gaan in de dorpen actief op zoek naar waardevol beeldmateriaal. Ze spreken mensen aan, gaan bij hen op bezoek, selecteren uit hun collectie relevante beelden en reconstrueren samen met de eigenaar de verhalen achter deze beelden. bewaren: De eigenaar blijft in het bezit van zijn originele beelden. Het geselecteerde materiaal wordt wel door vrijwilligers gescand. De digitale kopie wordt eventueel beperkt bewerkt (draaien en uitknippen) en via het internet (memorix) in de beeldbank geplaatst. Zo worden de beelden bewaard in een virtueel archief. ontsluiten: In eerste instantie gebeurt dit door aan elk beeld een gedetailleerde beschrijving toe te voegen. Deze beschrijving bevat niet alleen gegevens over de foto, prentbriefkaart of de affiche (hoe groot, wie is de eigenaar, wie was de fotograaf...) maar ook over de inhoud (wat en wie zien we, wanneer werd deze foto genomen...). Per gemeente wordt afgesproken wie de taak van redacteur op zich neemt. Wil je meer info, contacteer je lokale coördinator. Na controle door een redacteur worden de beelden via de website voor iedereen vrij toegankelijk gemaakt. Bezoekers kunnen bladeren of zoeken doorheen de beelden. En zo groeit deze regionale schatkamer over de geschiedenis van de dorpen, steden en inwoners van de Westhoek elke dag een beetje meer. Iedereen kan online meegenieten. Uiteraard behandelen we jouw adres en andere privégegevens vertrouwelijk. Die worden dan ook niet online getoond. Ten slotte worden de beelden uit de beeldbank ook ontsloten via andere erfgoedinitiatieven in de regio. Zo proberen we per dorp regelmatig een toonmoment te organiseren waarbij een unieke selectie beeldmateriaal aan het publiek wordt getoond. Nieuwe creatieve ideeën om WESTHOEK verbeeldt in de gemeente zichtbaar te maken zijn zeker welkom. publieke collecties: In publieke instellingen zoals archieven en musea wordt ook heel wat waardevol beeldmateriaal bewaard. Instellingen uit de Westhoek kunnen partner worden en op hun eigen tempo collecties digitaliseren, beschrijven en online plaatsen. 5

8 INLEIDING Wat is westhoek verbeeldt? westhoek verbeeldt is een regionale beeldbank met bedreigd particulier beeldmateriaal over en in de Westhoek, dat samen met vrijwilligers wordt opgespoord, bewaard en ontsloten. Daarnaast wordt de beeldbank aangevuld met beelden uit publieke collecties zoals die van archieven en musea. beeldbank: De beeldbank is een moderne, digitale versie van de aloude fichebak. Het is een centrale databank waarin de digitale versies van historisch beeldmateriaal op een geordende manier opgeslagen worden. Behalve gedigitaliseerde foto s, prentbriefkaarten, dia s... enzovoort, wordt ook betekenisvolle informatie over die beelden bewaard. Zowel de beelden als de beschrijvingen zijn toegankelijk via de publieke website. bedreigd: We zijn hoofdzakelijk op zoek naar beeldmateriaal dat op korte of middellange termijn dreigt verloren te gaan. De oorzaken van hun verdwijning kunnen zeer divers zijn: slechte bewaaromstandigheden (vocht, licht...), brand, de opruiming van een zolder, het overlijden of de verhuis van de eigenaar, de verkoop van een verzameling, of bij verenigingen de vervanging van de secretaris of het stopzetten van de activiteiten. particulier: Erfgoed dat zich in openbare instellingen bevindt, is minder acuut bedreigd. Daarom focussen we op het veel kwetsbaardere beeldmateriaal dat in het bezit is van particulieren (verzamelaars en families) of dat eigendom is van privéverenigingen. beeldmateriaal: Elke gefilmde, fotografische of getekende afbeelding die ons een blik op het verleden toont, is interessant. We zijn niet enkel op zoek naar foto s, maar ook naar prentbriefkaarten, dia s, affiches, porseleinkaarten, vlaggen, spotprenten, menu s, enzovoort. Westhoek: Met de Westhoek bedoelen we de zeventien betrokken gemeenten en hun dorpen: Alveringem, De Panne, Diksmuide, Heuvelland, Houthulst, Ieper, Koekelare, Koksijde, Kortemark, Langemark-Poelkapelle, Lo-Reninge, Mesen, Nieuwpoort, Poperinge, Veurne, Vleteren en Zonnebeke met inbegrip van hun dorpen: Abele, Avekapelle, Beveren, Beerst, Beselare, Bikschote, Boezinge, Booitshoeke, Bovekerke, Brielen, Bulskamp, De Moeren, De Klijte, Dikkebus, Dranouter, Eggewaartskapelle, Elverdinge, Esen, Geluveld, Gijverinkhove, Handzame, Haringe, Hollebeke, Hoogstade, Houtem, Izenberge, Jonkershove, Kaaskerke, Keiem, Kemmel, Klerken, Krombeke, Lampernisse, Langemark, Leisele, Leke, Loker, Lo-Pollinkhove, Madonna, Merkem, Nieuwkapelle, Nieuwkerke, Noordschote, Oeren, Oostkerke, Oudekapelle, Oostduinkerke, Oostvleteren, Passendale, Pervijze, Poelkapelle, Proven, Ramskapelle, Reninge, Reningelst, Roesbrugge, Sint-Jacobskapelle, Sint- Jan, Sint-Joris, Sint-Juliaan, Sint-Rijkers, Stavele, Steenkerke, Stuivekenskerke, Vinkem, Vladslo, Vlamertinge, Voormezele, Watou, Werken, Westouter, Westvleteren, Wijtschate, Woesten, Woumen, Wulpen, Wulveringem, Wulvergem, Zande, Zandvoorde, Zarren, Zillebeke, Zuidschote en Zoutenaaie. 6

9 INHOUDSTAFEL TERMINOLOGIE westhoek verbeeldt is een verzamelnaam voor het project. Op het internet vind je afzonderlijke onderdelen namelijk de beeldbank, website en blog. 1 beeldbank De beeldbank is op het internet te vinden via Het is de centrale databank waarin alle beelden en gegevens worden opgeslagen, geordend en bewerkt. Dit gebeurt met behulp van aangepaste software, namelijk memorix. De beeldbank die de achterkant van het systeem vormt, is enkel toegankelijk voor personen met een login en paswoord. 2 website De website is op het internet te vinden via Via deze site die vrij toegankelijk is, kan het publiek bladeren en zoeken in een selectie beelden uit de beeldbank. Het is letterlijk het gezicht - de voorkant - van het systeem. 3 blog Op de blog vind je nieuwtjes en alle informatie over voorbije en toekomstige activiteiten. Je kan er ook filmpjes bekijken die onze werking illustreren. Heel wat nuttige documenten maken deze blog compleet. Per gemeente wordt afgesproken wie de blog voedt met berichtjes. SYMBOLEN Let op! Hier wordt belangrijke bijkomende informatie verstrekt. Tips Hier volgt een korte tip om je verder te helpen. Dit is niet noodzakelijk, maar wel aan te raden. Verwijzing Dit pijltje verwijst je door naar een ander deel van deze handleiding. 7

10 INLEIDING Contactinformatie Alveringem Dienst Toerisme, Cultuur en Informatie De Panne depanneverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Diksmuide diksmuideverbeeldt@gmail.com Stadsarchief Diksmuide Heuvelland heuvellandverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Houthulst houthulstverbeeldt@gmail.com Dienst Vrije Tijd (afd. Cultuur) Ieper ieperverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuurbeleid/Stadsarchief / Koekelare koekelareverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Koksijde koksijdeverbeeldt@gmail.com Dienst Archief Kortemark kortemarkverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Langemark-Poelkapelle langemark.poelkapelleverbeeldt@gmail. com- Dienst Vrije Tijd Lo-Reninge loreningeverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Mesen mesenverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Nieuwpoort nieuwpoortverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Poperinge poperingeverbeeldt@gmail.com Stadsarchief Poperinge Veurne veurneverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur & Erfgoed Vleteren vleterenverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur Zonnebeke zonnebekeverbeeldt@gmail.com Dienst Cultuur

11 BEELDEN OPSPOREN Stap voor stap Stap 1: mensen aanspreken en het project toelichten Je spreekt mensen aan die interessant beeldmateriaal zouden kunnen hebben en je legt hen uit wat de bedoeling is van het project. Je maakt een afspraak om de beelden te bekijken. Stap 2: selectie van beelden Bij het bekijken van de beelden selecteer je die beelden die voor WESTHOEK verbeeldt interessant kunnen zijn. Je doet dit aan de hand van de selectiecriteria. Je vraagt aan de eigenaar om de beelden een korte tijd uit te lenen om ze in te scannen. Het uitleenformulier met een overeenkomst tot gebruik van het beeldmateriaal wordt ondertekend. Stap 3: verhalen achter de beelden schriftelijk optekenen Bij elk geselecteerd beeld wordt een registratiefiche opgesteld waarop enkele bijkomende gegevens schriftelijk worden genoteerd. Dit is de basis bij het latere beschrijven van de beelden op de beeldbank en een hulpmiddel voor het bewaren van de verhalen achter de beelden.? Wat heb je nodig? registratiefiche uitleenformulier / overeenkomst tot gebruik van beeldmateriaal selectiecriteria folder WESTHOEK verbeeldt b 3 b 2 b 6 b 8 STAP 1: mensen aanspreken en het project toelichten Wat je precies kan vertellen, vind je terug in de inleiding van deze handleiding. Op de website blog.westhoekverbeeldt.be vind je nog meer bij projectinfo en historiek. Heb je nog een vraagje, mail of bel ons. 1. Wie kan je aanspreken? iedereen met interesse voor het verleden mensen die reeds lange tijd in het dorp of de stad wonen mensen die lid zijn/waren van een vereniging, bv. secretaris van de turnkring verzamelaars... 2, Wat leg je zeker uit? doelstellingen westhoek verbeeldt projecten: toonmomenten in eigen dorp/gemeente wie is Erfgoedcel CO7/ Hout en Blooteland/ 5-art? rol van de gemeente in het geheel overeenkomst tot gebruik van beeldmateriaal + uitleenformulier dat bij afgifte en teruggave wordt ondertekend Enkele tips om mensen enthousiast te maken: vertel waarom jij zelf meewerkt aan het project toon de website benadruk dat de beelden worden gescand en daarna teruggegeven leg uit waarom alledaagse beelden en de herinneringen van hem/haar interessant kunnen zijn bv. (klein)kinderen weten nu niet meer hoe het dorp er vroeger uitzag, welke verenigingen er waren... geef hen de folder van het project mee. Daarin leggen we uit hoe we te werk gaan. Tracht een afspraak te maken bij de eigenaar thuis om zijn/haar oud beeldmateriaal te bekijken. 13 9

12 BEELDEN OPSPOREN Neem enkele voorbeelden (kopieën) mee van de verschillende soorten beelden die we zoeken: foto s, affiches, prentbriefkaarten... van straten, pleinen, evenementen, het dorpsgebeuren... Je hoeft hiervoor zelf geen kosten te maken. Je lokale coördinator helpt je verder. Spreek af met je lokale coördinator voor de A3 scanners. In enkele lokale instellingen is ook een A2 scanner aanwezig. Vraag aan je lokale coördinator of en hoe die gebruikt kan worden. STAP 2: selectie van beelden 1. Bekijken van beelden Zorg ervoor dat je voldoende tijd neemt om op bezoek te gaan bij de eigenaar. Hij zal waarschijnlijk niet alleen zijn oud beeldmateriaal tonen, maar ook zijn herinneringen bij die beelden vertellen. Tracht alle oude foto s... te zien, vaak denkt de eigenaar dat alledaagse beelden niet interessant zijn. Hij of zij maakt als het ware een eerste selectie. Voor de beeldbank zijn we in eerste instantie op zoek naar bedreigd particulier beeldmateriaal in en over de Westhoek. Het beeldmateriaal moet daarenboven een zekere publieke waarde hebben, het is niet de bedoeling om er een familiealbum van te maken. Hieronder hebben we enkele criteria opgesteld, die kunnen helpen bij het selecteren. Het is een lijst die onvolledig is en continu in evolutie. Dit is enkel een hulpmiddel, een leidraad. Je doorloopt 3 stappen bij de selectie: bij de 1 stap bepaal je of het beeld een publieke waarde heeft. Bij stap 2 volg je de vragenwijzer per materiaalsoort en tenslotte ga je bij stap 3 na of het beeld tot een reeks behoort of privacy gevoelig is. Een beeld kan bijvoorbeeld wel in de beeldbank staan en niet op de publieke website te zien zijn. Bij twijfel scan je het beeld steeds in, daarna kan er beslist worden wat ermee gedaan wordt. beeldmateriaal Foto s, prentbriefkaarten, affiches, dia s... worden gescand en in de beeldbank geplaatst. Ze komen online volgens de selectiecriteria. Beelden tot een A3-formaat kunnen zonder problemen gescand worden, andere kunnen in stukken gescand worden en daarna geplakt worden in een fotobewerkingsprogramma. Schilderijen, kaarten... in kaders kunnen eventueel later professioneel gefotografeerd worden. Vul voorlopig een registratiefiche in en neem eventueel zelf al een foto. papieren documenten Facturen, aktes, identiteitskaarten... worden gescand en in de beeldbank geplaatst. Ze kunnen op de website als er een link is met een ander beeld op de website. 3D-objecten Van maquettes, sculpturen noteer je alle nuttige gegevens (registratiefiche). Je geeft alles door aan je lokale coördinator. Je kan eventueel een foto nemen. varia Vaak kom je nog andere zaken op het spoor, zoals een postzegelcollectie, een verzameling over de Kattenstoet Daarvan noteer je alle nuttige gegevens (registratiefiche). Je geeft alles door aan je lokale coördinator. 13 b

13 BEELDEN OPSPOREN Beschadigde beelden kunnen steeds op de beeldbank geplaatst worden. Ouderdomsverschijnselen of schade vertellen namelijk voor een stuk mee het verhaal van het beeld. Het is een deel van de charme van dit oude erfgoed. De beelden worden bjgevolg NIET geretoucheerd! 2. Inhoudelijke selectiecriteria Hou er rekening mee dat het beeldmateriaal de geschiedenis van de Westhoek zichtbaar maakt. Niet alleen grote gekende verhalen zoals de Eerste Wereldoorlog komen aan bod, ook het alledaagse is belangrijk: de lokale schuttersgilde, de inhuldiging van een burgemeester of een dorpsgezicht van vóór hoe ouder, hoe beter! De leeftijd van de beelden speelt een belangrijke rol bij de selectie van de beelden. De oudste zijn de meest bedreigde en naar deze beelden zijn we dus in eerste instantie op zoek. We leggen de tijdsgrens vast op meer dan 25 jaar geleden, omdat er in de laatste 25 jaar steeds meer foto s werden genomen en het inventariseren hiervan andere criteria vereist. Op deze regel kunnen enkele uitzonderingen gemaakt worden: bij reeksen en verdwenen gebouwen, infrastructuur... telt de leeftijd niet mee. Er kan eventueel wel beslist worden om de beelden (nog) niet op de website te plaatsen. bv. douane, reeksen klasfoto s, dorpskernen die vernieuwd werden... publieke waarde De beelden op de beeldbank moeten een zekere publieke waarde hebben. Dit betekent dat ze niet enkel van belang zijn voor de eigenaars of hun familie en nabestaanden, maar ook inwoners uit het dorp of andere mensen met interesse voor het verleden kunnen boeien. Familiefoto s worden dus in principe niet opgenomen. Op deze regel kunnen enkele uitzonderingen gemaakt worden: familiefoto s kunnen om andere redenen ook een publieke waarde hebben: bijvoorbeeld: illustratie van een veranderd tijdsbeeld kledij, interieur, attributen, omgeving,... belang van persoon/gebeurtenis/gebouw: heemkundig/lokaal/nationaal... belangrijke of interessante anekdote of verhaal: heemkundig/lokaal/natio naal... verdwenen gebruik of evenement wijziging ten opzichte van huidige situatie Westhoek Enkel beelden met een link naar de dorpen en steden van de Westhoek komen in de beeldbank en op de website. Beelden van de aangrenzende gemeenten en zeer waardevolle beelden uit andere gemeenten worden waar mogelijk doorgestuurd naar andere gelijkaardige initiatieven: bv. Beeldbank Oostende, Beeldbank Brugge... respect voor de privacy Sommige beelden kunnen niet op de beeldbank of website geplaatst worden uit respect voor de geportretteerden. Bidprentjes kunnen op de beeldbank, maar ze worden enkel online getoond op de website als de persoon vóór 1945 overleden is of als het een publieke figuur (bv. burgemeester, priester...) betreft. speciale aandacht voor groepen Een belangrijk element van het leven van alledag in de dorpen en steden was het bloeiende verenigingsleven van toneelkring, over carnavalscomité tot schutters gilde. We gaan dus actief op zoek naar het oud beeldmateriaal van die lokale privé verenigingen. Klasfoto s zijn ook heel interessant omdat ze een mooi tijdsbeeld en een evolutie weergegeven. b 6 11

14 BEELDEN OPSPOREN...evenementen Het alledaagse leven in de Westhoek werd vaak volledig omgegooid voor lokale feesten, processies, huldigingen, stoeten of de lokale kermis. Iedereen nam hieraan deel en de oude beelden hiervan roepen mooie herinneringen op. bv. Kattenstoet, inhuldigingen burgemeesters en priesters, missiefeesten, carnaval, bevrijdingsfeesten na de Tweede Wereldoorlog gebouwen/infrastructuur Er is ook speciaal aandacht voor het waardevol (niet-) beschermd bouwpatrimonium en verdwenen gebouwen, monumenten of infrastructuur (bv. trambeddingen, stations...)....evolutieschetsen Niet alleen evoluties in de tijd (bv. vóór de Eerste Wereldoorlog), maar ook een verschillend gezichtspunt of seizoen kunnen een ander sfeerof tijdsbeeld scheppen van de landschappen en dorps of stadsgezichten....thema s eigen aan de regio De landbouw, oorlogen: het zijn maar enkele van de thema s die leven bij de inwoners van de Westhoek. We schenken hier dus ook de nodige aandacht aan. 12

15 BEELDEN OPSPOREN Draag zorg voor het materiaal! Hou er rekening mee dat het beeldmateriaal uniek is en een grote emotionele waarde kan hebben! 3. Uitlenen van beeldmateriaal Nadat je de beelden geselecteerd hebt die waardevol kunnen zijn voor de beeldbank, vul je het uitleenformulier (= overeenkomst tot gebruik van beeldmateriaal) in. Dit formulier dient voor twee zaken: toestemming gebruik van de beelden: Er wordt toestemming gevraagd aan de eigenaar dat het beeldmateriaal gedigitaliseerd en beschreven mag worden om in de beeldbank en op de website te plaatsen, alsook dat het digitale beeld gebruikt mag worden voor privégebruik en niet-commercieel gebruik. Voor ieder commercieel gebruik wordt opnieuw toestemming gevraagd. bewijs van afgifte/teruggave: Je noteert welk materiaal je ontleent en het aantal. Je spreekt een datum van teruggave af. Bij het ontlenen en bij het teruggeven controleer je goed of je alles meegenomen/teruggegeven hebt. Jij en de eigenaar ondertekenen dit document 2 maal, zowel bij het ontlenen als bij het teruggeven. Elk houdt zo een exemplaar bij zich. Zo is er achteraf geen discussie mogelijk. Na teruggave van het beeldmateriaal, bezorg je het ingevulde uitleenformulier met de twee handtekeningen aan de lokale coördinator. Alle formulieren worden gerangschikt in een map. b 2 STAP 3: verhalen achter de beelden schriftelijk optekenen Neem een vergrootglas mee of maak een uitvergroting van bepaalde relevante details, zo kan je nog meer informatie te weten komen. Elk beeld is een momentopname en toont een stukje van de geschiedenis van het dorp, de stad of de inwoners. De herinneringen en kennis van de mensen die het nog meegemaakt hebben, zijn enorm interessant voor het reconstrueren van het verhaal achter een bepaald beeld. De eigenaars van het beeldmateriaal kunnen je meestal al heel wat vertellen, maar je kan ook meer informatie te weten komen via andere mensen die reeds lange tijd in het dorp of de stad wonen of daar ooit gewoond hebben: de getuigen. Ken je iemand die je veel zou kunnen vertellen? Contacteer hem/haar, leg uit wat de bedoeling is van WESTHOEK verbeeldt en vraag om hun vrijwillige medewerking. Probeer ook een afspraak met hen (liefst bij hen thuis) te maken op een moment dat je beiden voldoende tijd hebt. Neem het beeldmateriaal of een kopie ervan mee. Het is dus altijd belangrijk dat je voldoende tijd uittrekt om de beelden te bekijken en de herinneringen bij het oude beeldmateriaal te noteren. Het kan zo nuttig blijken om met de eigenaars een tweede afspraak te maken om hun verhalen te noteren. Je kan dan het beeldmateriaal tussen deze twee afspraken inscannen. Je kan eventueel de registratiefiche uit de bijlage gebruiken om de informatie op te tekenen. Deze fiche is een hulpmiddel om voldoende informatie over elk beeld te weten te komen. Het is de basis om de beelden later in de beeldbank te beschrijven. Je noteert hierop enkele kenmerken van de foto (formaat, kleur...) en een korte beschrijving in kernwoorden over de inhoud (wie, wat, waar...). b 3 13

16 BEELDEN OPSPOREN Probeer op volgende vragen een antwoord te zoeken: Wie: namen + eventuele functie of belang voor dorp Wat Waar: wees zo specifiek mogelijk: bv. wijk of gehucht, straat Wanneer: van... tot.., eenmalig, terugkerend, nu nog steeds of wanneer verdwenen? Hoe: hoe kwam de foto tot stand? Waarom: typisch voor de streek? heel speciaal/ongewoon Bij groepsfoto s kan je vooraf nummertjes aanbrengen op de foto, zodat er geen twijfel mogelijk is omtrent welke naam bij welke persoon hoort. De nummertjes kan je er digitaal op zetten via een fotobewerkingsprogramma ofwel schrijf je ze op een kopie van de foto. Het nummeren doe je steeds van links naar rechts en van onder naar boven, dit laatste omdat de eerste rijen meestal de meest volledige zijn. Een kleine tip: het zijn vaak de notabelen die op deze eerste rij zitten. 28 Enkele tips 1 Stel de eigenaar bij het binnenkomen op zijn gemak. Maak een praatje over het interieur, de schilderijen of foto s aan de muur of over het weer. Noteer op voorhand enkele gegevens over de eigenaar of de getuige zoals zijn volledige naam (evt. roepnaam), geboortedatum, geboorteplaats en huidig adres. Toon oprecht interesse voor het beeldmateriaal en de verhalen die je te horen krijgt. Luister aandachtig en geïnteresseerd. Geef stilte een kans! Laat de getuige de tijd om zijn gedachten te ordenen. Laat de getuige zoveel mogelijk aan het woord. Onderbreek de getuige als hij afwijkt van het onderwerp of help hem op weg, maar kauw geen antwoorden voor, ook al denk je zelf het antwoord te weten. De getuige is de expert, ook al weet je meer dan hij of zij. Het is niet erg als de getuigen iets niet meer helemaal zeker weten of zich bijvoorbeeld de naam van iemand niet volledig herinneren. Noteer wel duidelijk waar er twijfel is en waar niet. Stel helder geformuleerde en korte open vragen zoals: herken je iemand op deze foto? Wie woonde in dit huis? Waar werd deze foto genomen? Dus geen ja/neen vragen: was dit het marktplein vóór 1914? Werd deze stoet georganiseerd bij de inhuldiging van burgemeester x? Pas je taalgebruik en spreeksnelheid aan. Vermijd moeilijke woorden. Tracht bij belangrijke informatie steeds te achterhalen wat de getuige als ooggetuige zag of wat hij van derden vernam. Roddels of gevoelige informatie (laster) worden niet opgenomen. Behandel elke eigenaar met respect voor zijn privacy. Loop na het gesprek niet onmiddellijk weg. Tijdens een losse babbel kan je vaak nog leuke anekdotes te weten komen.? Wat is het resultaat? beeldmateriaal om te scannen ingevuld uitleenformulier / overeenkomst tot gebruik van beeldmateriaal ingevulde registratiefiche 1 Deze tips zijn gedeeltelijk gebaseerd op interviewtips en het ethisch zakboekje van de interviewer in: B. DE WEVER e.a., Van horen zeggen: mondelinge geschiedenis in de praktijk, Schaarbeek, Vlaams Centrum voor Volkscultuur, 2005, pp en pp

17 BEELDEN BEWAREN Stap voor stap Stap 1: beelden scannen Met behulp van een scanner maak je een digitale kopie van het beeld op je computer. Je zorgt voor een goede scankwaliteit door bepaalde regels te volgen. Stap 2: beelden opslaan op je eigen computer Je hanteert een bepaald systeem om je beelden te nummeren en op te slaan, elk beeld krijgt een inventarisnummer. Je zorgt ervoor dat de kwaliteit van het gescande beeld zo hoog mogelijk blijft (TIFF-JPEG). Stap 3: beelden roteren en knippen De gescande beelden worden geroteerd en geknipt in een fotobewerkingsprogramma en opnieuw opgeslagen. Ze zijn nu klaar om in de beeldbank geplaatst te worden. Stap 4: een goede bewaring We voorzien een extra beveiliging om de digitale beelden voor de toekomst te bewaren. Stap 5: beelden in de beeldbank (memorix) plaatsen De digitale kopieën worden via het internet op de beeldbank geplaatst (uploaden). Tegelijkertijd wordt relevante informatie gekoppeld aan deze beelden. Extra: 1. Nummers op de beelden plaatsen 2. Beelden plakken 3. Beelden koppelen in de beeldbank? Wat heb je nodig? computer scanner fotobewerkingsprogramma (photoshop, paint, gimp ) internetverbinding (enkel bij stap 5) STAP 1: beelden scannen 1. Een map aanmaken Voor je het beeld scant, maak je best een map aan waar je de gescande afbeeldingen kan opslaan. Sla je bestanden steeds op dezelfde plaats op, zodat je ze later gemakkelijk kan terugvinden. Je kan bijvoorbeeld een map BEELDBANK aanmaken in de map MIJN AFBEELDINGEN. Open je verkenner (via startmenu - deze computer - mijn documenten) en klik op de map MIJN AFBEELDINGEN. Klik bovenaan in de balk op BESTAND, daarna op NIEUW en op MAP. Je hebt nu een nieuwe map gemaakt 15

18 BEELDEN BEWAREN Heb je zelf geen computer of scanner, gebruik er een van ons. Je kan gerust je eigen fotobewerkingsprogramma gebruiken. Gratis alternatieven zijn GIMP of IRFANVIEW. Je kan deze downloaden via www. gimp.org en com. Deze nieuwe map geef je de naam BEELDBANK. Klik rechts op NIEUWE MAP en kies NAAM WIJZIGEN. Nu kan je deze map de naam BEELDBANK geven. Druk nadien op ENTER of klik naast de map. In deze map BEELDBANK kan je een map maken voor de TIFF-bestanden en een andere voor de JPEG-bestanden. Je klikt in deze map en kiest opnieuw BESTAND - NIEUW - MAP. Maak nu een nieuwe map TIFF en daarna op dezelfde manier een nieuwe map JPEG. 2. Het beeld scannen Nadat je de scanner hebt aangelegd, raden we je aan om het beeld te scannen vanuit een fotobewerkingsprogramma. Zo heb je meer mogelijkheden om de kwaliteit van de digitale kopie optimaal te houden en het beeld daarna te bewerken. Elke scanner en elk fotobewerkingsprogramma werkt op een eigen manier. Het is onmogelijk om in deze leidraad elk programma te bespreken, we geven dus enkel richtlijnen mee en vermelden de veel voorkomende termen die voor bepaalde handelingen gebruikt worden. De vertaling in het Engels geven we je tussen haakjes ook mee. Open het fotobewerkingsprogramma Leg het te scannen beeld op de glasplaat van de scanner. Zorg ervoor dat het beeld zo recht mogelijk ligt en laat bij voorkeur één cm rand tussen het beeld en de rand van de glasplaat. Zo ben je 100% zeker dat je de volledige foto, prentbriefkaart scant. Sluit de scanner Importeer de afbeelding die op de glasplaat ligt in je computer. Klik in het menu BESTAND (FILE) op IMPORTEREN (IMPORT) en kies jouw scanner uit het lijstje. Bij sommige programma's kan je eerst een voorbeeldscan nemen. Je kiest voorbeeldscan. Je ziet nu wat er op je glasplaat ligt en met een selectiekader bepaal je wat je effectief wil scannen. Vergroot het kader zodat je niet enkel de foto/dia/prent scant, maar ook een kleine rand die niet tot het eigenlijke beeld behoort. Later zullen we deze rand opnieuw verwijderen. Door je linkermuisknop ingedrukt te houden, kan je een selectie afbakenen. Begin linksboven en trek het selectiekader open tot rechtsonder. Pas op het eind laat je je muisknop los. Pas nu de scanopties aan: Let erop dat het beeld in kleur wordt gescand. We scannen NOOIT in zwart/wit, zelfs niet als de originele foto in zwart/wit is. Kleine kleurnuances maken deel uit van het beeld

19 BEELDEN BEWAREN De kwaliteit van je digitale kopie wordt voornamelijk bepaald door de resolutie waarin je scant. Je past die resolutie aan naargelang van de grootte van de te scannen foto, affiche : Het scannen van dia's vereist een dubbele belichting. Vergeet dus niet de instellingen aan te passen. Voor (glas) negatieven en dia s kan je een speciale scanner uitlenen via je regionale coördinator. Het beeld is een diapositief of negatief kleiner dan een postkaart (15 x 9 cm) even groot als een postkaart groter dan een postkaart => 1200 dpi => 600 dpi => 400 dpi => 300 dpi De minimumresolutie is 300 dpi. Bij twijfel neem je steeds het grootste getal, want hoe meer dpi (dots per inch), hoe beter de kwaliteit. We gebruiken deze richtlijnen in verband met de resolutie omdat de beelden een minimumgrootte moeten hebben om in de beeldbank geplaatst te kunnen worden. Deze minimumafmetingen bedragen: 1024 x 1280 pixels. Soms kan er op de achterkant van een oude foto of prentbriefkaart heel wat nuttige informatie staan. Vergeet dus niet dit ook te scannen. Sommige scanners geven je de optie om in verschillende bestandsformaten te scannen. Je hebt de keuze tussen TIFF, JPEG Kies altijd voor TIFF. Zo krijg je de meest accurate kopie van je beeld. Die heb je nodig om het op lange termijn te bewaren. Controleer of alle instellingen (resolutie, kleur) correct zijn en scan het beeld. Dit kan eventjes duren. Klik op aanvaarden, scannen In je fotobewerkingsprogramma verschijnt er een nieuw kader met het gescande beeld. Je hebt een digitale kopie gemaakt van het originele beeldmateriaal. Sla het gescande beeld op via BESTAND (FILE) - OPSLAAN ALS (SAVE AS). Kies dus altijd eerst voor het TIFF bestandsformaat. Daarna kan je een nieuw beeld digitaliseren

20 BEELDEN BEWAREN STAP 2: beelden opslaan op je eigen computer Om verwarring en dubbels te vermijden geef je nooit een beschrijving als bestandsnaam, dus nooit: ruïne, schoolstraat, markt Als je reeds een eigen manier van nummeren hebt, kan je dit blijven gebruiken, zet er bij het plaatsen in de beeldbank wel de drie letters van je initialen voor. De gescande beelden worden eerst tijdelijk op je eigen computer opgeslagen voordat ze in de beeldbank geplaatst worden. 1. Inventarisnummer We raden je aan een bepaalde logica te gebruiken wanneer je de digitale bestanden een naam geeft. De naam die je geeft is tevens het inventarisnummer van het beeld in de beeldbank. Als je nog geen eigen systeem hebt, raden we volgende nummering aan. Het inventarisnummer bestaat dan uit twee delen: je initialen in minimum drie letters: eerste letter van je voornaam + twee eerste letters van je achternaam bv. Pol Dewitte gebruikt PDE een volgnummer bestaande uit vijf cijfers: van tot Voorbeelden: PDE00009, LTH00345, NPR Waar sla ik de beelden op? De bestanden sla je altijd in dezelfde map op. Kies bij OPSLAAN IN via de map waar je het beeld wil bewaren. Bijvoorbeeld MIJN DOCUMENTEN - MIJN AFBEELDINGEN - BEELDBANK - TIFF. 3. : Het bestandsformaat kiezen: TIFF of JPEG? TIFF en JPEG zijn twee verschillende bestandsformaten. Het zijn twee manieren om je beelden op te slaan. TIFF garandeert je de beste kwaliteit, maar neemt veel ruimte in op je computer. Bij het opslaan als JPEG wordt het bestand gecomprimeerd waardoor er informatie verloren gaat, de kwaliteit is lager maar het bestand neemt veel minder ruimte in. Sla je beelden altijd eerst op in TIFF-formaat. Klik in het menu BESTAND (FILE) op OPSLAAN ALS (SAVE AS) Kies in de map MIJN AFBEELDINGEN de map BEELDBANK en daarna de map TIFF. Als bestandsnaam vul je het inventarisnummer in. Als bestandsformaat kies je TIFF. Druk op OK wanneer het venster verschijnt met de melding dat het beeld niet wordt gecomprimeerd. Na het roteren en knippen moet je het bewerkte beeld ook als JPEG-kopie opslaan. We gebruiken deze kopieën om de beelden in de beeldbank te plaatsen. Noteer vervolgens het inventarisnummer dat je aan het beeld gegeven hebt op de registratiefiche!

21 BEELDEN BEWAREN STAP 3: beelden roteren en knippen Maak gebruik van de loep en zet je venster op maximaal Zo zie je het best wat je doet. Een volgende belangrijke stap is het roteren en uitknippen van het beeld. Hierbij moet je heel precies te werk gaan. Neem je tijd! Het resultaat is een beeld dat recht staat en mooi uitgesneden is langs de randen van het origineel. 1. Roteren of draaien In je fotobewerkingsprogramma kan je het beeld draaien tot het perfect recht staat. Je kan dit op twee manieren doen: eerste manier Klik in het menu AFBEELDING (IMAGE) op ROTEREN (ROTATE). Draai het beeld eventueel 90 of 180 zodat het recht staat. Je kan het beeld nog verder draaien door bij AFBEELDING (IMAGE) - ROTEREN (ROTATE) in plaats van op 90 of 180 op INSTELBAAR (CUSTOM) te klikken: hier vul je een waarde tussen 0 en 89 in en kies je in welke richting je wil roteren: RECHTS (RIGHT) of LINKS (LEFT). Om te zien of het beeld perfect recht staat, kan je het raster aanzetten. Klik op WEERGAVE (VIEW) - RASTER (GRID). Via BEWERKEN (EDIT) - VOORKEUREN (PREFERENCES) - RASTER (GRID) kan je het raster nauwkeuriger instellen. tweede manier Zorg dat het raster zichtbaar is. Selecteer de foto met het selectiekader In de verticale werkbalk kies je het icoontje: Door je linkermuisknop ingedrukt te houden, kan je een selectie afbakenen. Begin linksboven en trek het selectiekader open tot rechtsonder. Pas op het eind laat je je muisknop los. Klik op AFBEELDING (IMAGE) - TRANSFORMATIE (TRANSFORM) - VRIJE TRANSFORMATIE (FREE TRANSFORM) of de sneltoets CTRL + T. klik met je muis even buiten het geselecteerde gebied op de hoek. Er verschijnt nu een boog met aan elke kant een pijl. Nu kan je de foto zelf draaien. Hou je linkermuisknop ingedrukt en versleep het boogteken in de richting waarin je het beeld wilt kantelen. Staat het beeld mooi recht, druk dan op ENTER. Nu hoef je enkel het beeld nog mooi uit te knippen. 19

22 BEELDEN BEWAREN Het kartonnen kader waarop sommige foto s zijn gekleefd, net als de witte en/of gekartelde randen rond de foto, prentbriefkaart worden NIET weggeknipt. Ze horen bij het beeld, bepalen mee de sfeer van het oud beeldmateriaal en zijn in die zin waardevol. Vaak staan er ook sfeervolle of belangrijke notities op deze randen. 2. Knippen Als het beeld perfect recht staat, kan je het mooi uitsnijden langs de randen. Bepaal met het selectiekader welk deel van het bestand je wil houden (afbeelding + randen behorend tot het origineel). Bij foto s met een gekartelde rand is een minimale rand van 1 à 2 mm wel noodzakelijk om alle kartels mooi weer te geven. Vaak werd het originele beeld niet recht langs de randen uitgesneden. Let er dan op dat de eigenlijke afbeelding (zonder randen) zo recht mogelijk staat en snij zo dicht mogelijk langs de randen uit. Klik in het menu AFBEELDING (IMAGE) op UITSNIJDEN (CROP). Het resultaat is een beeld dat recht staat en perfect langs de randen werd uitgesneden. 3. Het bewerkte beeld opslaan Vergeet niet dit geroteerde en uitgeknipte beeld op te slaan! Klik in het menu BESTAND (FILE) op OPSLAAN (SAVE) of klik op het volgende icoontje: Heb je geen memorystick, CD of DVD? Contacteer je lokale of regionale coördinator. We helpen je graag verder. STAP 4: een goede bewaring Bezorg je lokale coördinator de TIFF bestanden die jij inscande. Je kan dit via memorystick of een CD-ROM of DVD doen. Zo heeft elke gemeente een back-up op externe harde schijf van de gescande beelden. Dit is een extra beveiliging om de digitale beelden voor de toekomst te bewaren. 20

23 BEELDEN BEWAREN STAP 5: beelden in de beeldbank (memorix) plaatsen 1. Het bestandsformaat wijzigen Maak nu een kopie van dit beeld in JPEG: Klik in het menu BESTAND (FILE) op OPSLAAN ALS (SAVE AS). Kies in de map MIJN AFBEELDINGEN de map BEELDBANK en daarna de map JPEG. Als bestandsnaam vul je hetzelfde inventarisnummer in. Het bestandsformaat verander je in JPEG. Je kiest de hoogste kwaliteit: dit is 10 of 12. Het beeld is nu klaar om in de beeldbank geplaatst te worden. Proficiat! Om de beelden in de beeldbank te plaatsen heb je een internetverbinding nodig. Als je die niet hebt, kan je de beelden op een cd-rom/dvd branden of op een memory stick plaatsen. Het uploaden kan dan gebeuren via de computer (met internetverbinding) van een andere vrijwilliger, via de laptops van WESTHOEK verbeeldt in je gemeente of via de pc s met internetverbinding in de bib of de gemeentehuizen. Vermijd overbodig werk en kijk na of het beeld zich al in de beeldbank bevindt: zoek met trefwoorden 2. Openen van memorix Surf naar Er verschijnt een beveiligingswaarschuwing. Je klikt op OK. Vul je login en paswoord in en druk op verzenden. 21

24 BEELDEN BEWAREN Je ziet nu de volgende menubalk. 3. Beeld uploaden Om een beeld in de beeldbank te plaatsen: Klik in het tabblad COLLECTIE op FOTO UPLOAD. Je ziet het volgende scherm Klik op bladeren. Nu kan je in je eigen computer op zoek gaan naar het beeld dat je in de beeldbank wil plaatsen. In het veld ZOEKEN IN klik je op MIJN AFBEELDINGEN (1), daarna op BEELDBANK (2) en de map JPEG (3). (1) (2) (3) (4) In deze map JPEG kies je het beeld - herkenbaar aan het inventarisnummer - (4) dat je wil uploaden, door er op te klikken. Klik nu op openen, de naam van het bestand verschijnt nu in het kadertje. Klik op verstuur. Nu moet je even wachten. Onderaan verschijnt eventueel een balkje in blauw waarop je kan zien hoever het opladen reeds gevorderd is. 22

25 BEELDEN BEWAREN Is je beeld goed aangekomen op de beeldbank, dan krijg je onderstaand invulscherm te zien. Er zijn per beeld twee formulieren. Bij het opladen vul je het formulier NIEUW in. Dit is de minimale registratie van de beelden, het is de basis om je beeld later in de beeldbank te kunnen terugvinden. Vul bij dit formulier alle velden in. (zie verder) Klik daarna op verstuur. Als alles correct verlopen is, zie je volgend beeld: Het beeld staat nu in de beeldbank met een minimale registratie. 23

26 BEELDEN BEWAREN 4. Wat vul je in bij de minimale registratie? Je hoeft niet alles zelf te typen. Om typfouten te vermijden kan je klikken op het icoontje op het einde van het invulveld. Je krijgt een overzicht van de reeds in dit veld ingevulde gegevens. Ze worden per letter van het alfabet gebundeld. Bij de status van de velden staat aangegeven of het veld al dan niet ingevuld dient te worden en/of het veld zichtbaar zal zijn op de website. verplicht in te vullen niet verplicht in te vullen zichtbaar op website niet zichtbaar op website collectie: De verzameling van beelden ingevoerd door de vrijwilligers van een bepaalde gemeente. De medewerkers van westhoek verbeeldt krijgen toegang tot de collectie van hun eigen gemeente. Ze kunnen alle beelden binnen deze collectie bewerken, ze hebben geen toegang tot de beelden ingevoerd door de vrijwilligers van een andere gemeente. Via een dropdownlijst, een vaste lijst met zoektermen waaruit gekozen kan worden via een knopje rechts: kies je de collectie van je eigen gemeente. De collectie van Vleteren bijvoorbeeld bevat dus enkel beelden die ingevoerd zijn door de vrijwilligers uit Vleteren en bevat voornamelijk beelden van Westvleteren, Oostvleteren en Woesten. voorbeelden: Poperinge verbeeldt Diksmuide verbeeldt formulier: Verzamelnaam voor een aantal velden die ingevuld moeten worden. Er zijn twee formulieren: NIEUW en VOLLEDIG. Het nieuwe formulier bevat een minimum aantal velden en wordt gebruikt bij het opladen van de beelden. Het formulier VOLLEDIG bevat alle velden waarmee de beelden worden beschreven. Via een dropdownlijst kies je hier het formulier NIEUW. Bij het opladen is het noodzakelijk dat je alle velden invult van het formulier NIEUW. Dit veld bevindt zich onderaan het scherm nadat je het beeld opgeladen hebt. 24

27 BEELDEN BEWAREN fotonummer: Uniek nummer dat door memorix automatisch wordt toegekend aan elk beeld. In dit veld mag je niks typen of wijzigen. Noteer dit nummer op je papieren registratiefiche. Zo vind je de foto gemakkelijk terug. Via dit nummer kan je de beelden terugvinden. voorbeelden: HEU HEU (automatisch) toon op het web: Wordt dit beeld op de website getoond? Je hebt hier de keuze om het beeld en de bijhorende informatie wel of niet op de website te plaatsen. Zelf plaats je geen beelden online. De redacteur van jouw dorp of gemeente plaatst de beelden online na overleg door bij het eerste bolletje de optie JA aan te klikken. Voorlopig laat je dit veld altijd op NEE staan! 45 Enkel beelden die volledig beschreven zijn, kunnen op de website geplaatst worden. (redacteur) Wie meer wil weten over deze wetgeving in verband met fotografisch materiaal kan surfen naar of naar de handleiding 'Auteursrecht en Erfgoed' te vinden op be bij e-documenten. auteursrechten: Het recht van de maker op het publiceren van zijn werk, het copyright. De nabestaanden van een fotograaf hebben tot 70 jaar na zijn overlijden nog auteursrechten op zijn werk. Bij anoniem werk berusten de rechten bij de uitgever en dit tot 70 jaar na publicatie. De fotograaf kan de rechten op zijn foto s wel afstaan of verkopen. De eigenaar is bijgevolg niet automatisch bezitter van de auteursrechten op een bepaalde foto. Auteursrecht is niet hetzelfde als portretrecht. Een persoon of zijn of haar nabestaanden hebben namelijk tot 20 jaar na het overlijden van de geportretteerde rechten op deze afbeelding. Het opsporen van diegenen die auteursrecht of portretrecht hebben, is vaak bijzonder moeilijk of onmogelijk. Daarom wordt er op de website een oproep gedaan aan de rechthebbenden om zich - indien ze dat wensen - kenbaar te maken. Via een dropdownlijst vul je hier JA of NEE in. Wanneer de auteur van het beeld gekend is en die nog geen 70 jaar dood is, vul je hier JA in. 25

28 BEELDEN BEWAREN Vul in het veld Bewaarplaats nooit de gegevens (naam + adres) van de eigenaar in. Deze komen in het veld Fonds/Eigenaar terecht. bewaarplaats: De plaats waar het originele beeld dat je gescand hebt zich bevindt. Wanneer het origineel zich bij een particulier bevindt, dan spreken we van een privécollectie. Wordt het beeld door een openbare instelling of een privévereniging bewaard, dan vullen we hier de officiële naam van deze instelling of vereniging in. De 3 mogelijke opties zijn dus: privécollectie, instellingsnaam of naam van de vereniging. Privéverenigingen zoals een toneelkring of een schuttersgilde kunnen ook een eigen collectie bewaren, je kan kiezen tussen privécollectie of de naam van de vereniging. Wanneer het originele beeld buiten België bewaard wordt, noteer dan de afkorting van de naam van het land waar het beeld zich bevindt tussen ronde haakjes. Bij gelijknamige plaatsnamen kan verwarring ontstaan. Noteer daarom tussen haakjes de naam van de gemeente/stad/provincie waartoe die plaats behoort. Kies indien mogelijk steeds voor de Nederlandstalige naam. Uitzondering: Waalse steden en gemeenten worden met hun Franstalige naam aangeduid; behoud de oorspronkelijk naam als de Nederlandse naam niet courant is (bv. Calais i.p.v. Kales) schrijfwijze: privécollectie naam instelling gemeente (afkorting land) naam vereniging dorp of gemeente voorbeelden: privécollectie Stadsarchief Ieper Centrum voor Molinologie Roosendaal (NL) Historisch-Archeologisch Documentatiecentrum (HADOC) Koekelare fonds/eigenaar: De eigenaar is de persoon, vereniging of instelling aan wie het origineel van het digitale beeld toebehoort. Bij een openbare instelling wordt de collectie vaak opgesplitst in bepaalde fondsen, vaak genoemd naar de vorige eigenaar. Bij een privécollectie, privévereniging of privéarchief vul je hier het adres van de eigenaar of vereniging in, of het adres van de plaats waar het beeld zich bevindt. Bij een beeld van een openbare instelling kan deze ruimte gebruikt worden om precies aan te geven op welke plaats het origineel zich bevindt. Welk fonds, welk nummer Hierbij volg je de nummering van de instelling. Hoe vollediger je dit veld invult, hoe makkelijker je het beeld later eventueel kan terugvinden. Zit een bepaald beeld bij meerdere eigenaars, dan vul je hier meerdere adressen in. Deze adressen worden gescheiden door een rechte streep: Deze streep maak je door de toets Alt Gr en de toets van cijfer 1 samen in te drukken. Voor macgebruikers is dit: ALT-SHIFT-L. 26

29 BEELDEN BEWAREN schrijfwijze: Naam Voornaam, Straatnaam + nummer, postcode (Deel)Gemeente voorbeelden: Demuyt Gilbert, Guido Gezellelaan 16, 8980 Zonnebeke Fonds Ernest Leeuwerck inventarisnummer: Het unieke nummer dat het beeld identificeert en volgens een bepaalde logica aan elk beeld gegeven wordt. Legt de koppeling tussen het originele beeld bij de eigenaar en het gedigitaliseerde beeld op de beeldbank. Dit nummer heb je gebruikt bij het scannen, het is de naam van je bestand. Wanneer je zelf al een bepaald systeem hanteert, kan je dit gewoon overnemen. Je voegt dan enkel je initialen toe vóór jouw nummering. 18 Om twee of meerdere gerelateerde beelden te benoemen zoals de voor- en achterzijde van een bepaalde foto, prentbriefkaart voeg je achteraan letters (a, b, c ) toe. Bij het opladen in memorix staat dit nummer voorlopig nog onder de foto. schrijfwijze: Suggestie: 3 letters: eerste letter voornaam + twee eerste letters familienaam + 5 cijfers: van tot voorbeelden: JDE00967 LTH00007 NPR00056? Wat is het resultaat? TIFF-beeld voor inventarisering Backup TIFF bij lokale coördinator JPEG om in de beeldbank te plaatsen Beeld staat in de beeldbank met een minimale registratie 27

30 BEELDEN BEWAREN EXTRA 1. Nummers op de beelden plaatsen Nummer enkel die beelden waarop de gezichten duidelijk zichtbaar zijn. Als je vermoedt dat er twijfel zal rijzen bij het benoemen van personen op het beeld in eerste instantie gaat het hier om groeps- en klasfoto s - dan plaats je nummers op dit beeld. Daarnaast kan je ook foto s waarop mensen kriskras door elkaar staan nummeren. Het nummeren doe je steeds van links naar rechts en van onder naar boven, dit laatste omdat de eerste rijen meestal de meest volledige zijn. Een kleine tip: het zijn vaak de notabelen die op deze eerste rij zitten. Open je fotobewerkingsprogramma (Photoshop, Paint, Gimp, ) Klik in BESTAND (FILE) op OPENEN (OPEN). Daarna klik je op de map MIJN AFBEELDINGEN (onder de map MIJN DOCUMENTEN) Daarna klik je op de map BEELDBANK en in de map JPEG kies je het beeld: bijvoorbeeld JDE00001.jpg. Je dubbelklikt of je klikt op openen om het beeld te openen. Klik in BESTAND (FILE) op OPSLAAN ALS (SAVE AS) en sla je foto op als JDE00001genummerd.jpg. Klik in de verticale werkbalk links op (Horizontal Type Tool ) In de werkbalk bovenaan verschijnt nu eveneens de In die werkbalk kan je ook het lettertype en de grootte van je nummers wijzigen. Kies lettertype Verdana en vet (bold). Je kan de kleur van je cijfers kiezen: wit of zwart. Klik in het rechthoekje op het einde van de werkbalk. Het kleurenpalet verschijnt. Met het cirkeltje klik je op de kleur van je keuze in het kleurenpalet. 28

31 BEELDEN BEWAREN Kies voor witte of zwarte cijfers naargelang de persoon licht of donker gekleed is. De kleur van het rechthoekje in de werkbalk toont aan in welke kleur je cijfers zullen verschijnen. In bovenstaand geval, krijg je dus zwarte cijfers. Let erop dat het nummer voldoende groot is, maar het beeld niet domineert. De grootte van je cijfers kan je wijzigen in de werkbalk bovenaan. (in het voorbeeld hierboven is de lettergrootte 36pt) Staat het cijfer niet op de juiste plaats, dan kan je het verplaatsen. Selecteer het verplaatsingsteken en klik op het cijfer. Je kan het cijfer nu verplaatsen. Klik daarna op een willekeurig symbool in het toolvenster en daarna terug op. Denk eraan dat er op de foto ingezoomd kan worden en de nummers dus leesbaar worden bij het vergroten van de foto. Wanneer de personen zodanig gepositioneerd zijn dat je er moeilijk een nummer op kunt zetten, kan je eventueel gebruik maken van een pijl met een nummer. Probeer dit wel zo weinig mogelijk te doen. Plaats het nummer boven of naast de persoon, zoals hierboven werd beschreven. Nu kan je met een pijl het nummer toewijzen aan de juiste persoon. Klik in de verticale werkbalk links op het teken links van de T. Bovenaan verschijnen nu verschillende sjablonen. Selecteer de lijnvorm. Naast het tekstballonnetje vind je een pijltje dat naar beneden wijst. Hiermee kan je van de lijn een pijl (arrow) maken. Nu kan je deze pijl op het beeld plaatsen. Klik op het beeld waar de pijl moet komen. Hou de linkertoets van je muis ingedrukt en sleep het cursorteken naar onder of boven tot de pijl de gewenste vorm heeft. Met het verplaatsingsteken kan je de pijl op de juiste plaats zetten. Hierna zie je een mogelijk resultaat. 29

32 BEELDEN BEWAREN Sla het beeld regelmatig op: Klik in BESTAND (FILE) op OPSLAAN (SAVE). Kies JPEG als bestandsformaat. Je laadt zowel het ongenummerde als het genummerde beeld op in de beeldbank! In de beeldbank bevinden zich bijgevolg twee beelden. Het genummerde beeld beschrijf je volledig. Het ongenummerde koppel je aan deze fiche. Op pagina 32 leer je hoe dit moet. 33 Spreek af met je lokale coördinator voor de A3-scanners. In enkele lokale instellingen is ook een A2-scanner. Vraag aan je lokale coördinator of en hoe je er gebruik van kunt maken. 2. Beelden plakken Soms heb je te maken met beelden die groter zijn dan het glas van je scanner, bijvoorbeeld een affiche. Deze beelden kan je toch scannen. Je scant het beeld dan in een aantal delen en later plak je deze delen terug aan elkaar in een fotobewerkingsprogramma. eerste manier (werkt niet bij alle fotobewerkingsprogramma's) Je scant de delen van het beeld afzonderlijk en slaat ze op onder een willekeurige naam (bv. JDE00001onder en JDE00001boven) in TIFF-formaat zoals beschreven werd in stap 1. Je bewerkt de gescande delen best niet op voorhand. Je start je fotobewerkingsprogramma en opent alle gescande delen van het beeld. Zoek in de map MIJN AFBEELDINGEN, open achtereenvolgens de map BEELDBANK en de map TIFF. Nu kan je deze beelden aan elkaar plakken met één druk op de knop. Kies BESTAND (FILE) - CREATE PHOTOMERGE. Je ziet nu een venster met daarin de bestanden die aan elkaar worden geplakt. Controleer of dit klopt en druk op OK. Even wachten... Ofwel krijg je nu een nieuw scherm met het samengestelde beeld, ofwel moet je manueel de stukken aan elkaar zetten door ze te verslepen naar het grote venster. Je kan de kwaliteit van het samengestelde beeld verbeteren. Kies bij INSTELLING - PERSPECTIEF (PERSPECTIVE) en/of GEAVANCEERD OVERVLOEIEN (ADVANCED BLENDING). Is het resultaat een mooi samengesteld beeld? Zo ja, druk op OK. Nu kan het even duren voor je het eindresultaat ziet. Nadien kan je het beeld mooi uitsnijden. Maak daarvoor eerst een selectie. In de verticale werkbalk kies je het icoontje: Door je linkermuisknop ingedrukt te houden, kan je een selectie afbakenen. Begin linksboven en trek het selectiekader open tot rechtsonder. Pas op het eind laat je je muisknop los. Daarna kan je deze selectie uitknippen. Klik in het menu AFBEELDING (IMAGE) op UITSNIJDEN (CROP). Sla dit document op onder het juiste inventarisnummer. (bv. JDE00001). Klik in BESTAND (FILE) op OPSLAAN ALS (SAVE AS) Neem als extentie: TIFF. Daarna sla je het beeld nogmaals op als JPEG

33 BEELDEN BEWAREN tweede manier (manueel aan elkaar zetten in een fotobewerkingsprogramma naar keuze) Je scant de delen van het beeld afzonderlijk en slaat ze op onder een willekeurige naam (bv. JDE00001onder en JDE00001boven) in TIFF-formaat zoals beschreven werd in stap 1. Je bewerkt de gescande delen best niet op voorhand. 16 Je opent je fotobewerkingsprogramma (Photoshop, Paint, Gimp, ) en zoekt deze digitale kopieën op. Voorbeeld: Beeld 1: JDE00001boven Beeld 2: JDE00001onder Om deze delen mooi aan elkaar te kunnen plakken, moeten ze uiteraard even groot (in pixels) zijn in de hoogte (height) of in de breedte (width). Dit is afhankelijk van de manier waarop je de beelden aan elkaar wil plakken. In bovenstaand voorbeeld is het belangrijk dat de breedte van de twee delen gelijk is. Het tweede deel wordt immers onder het eerste geplakt. Bij beelden waarbij de twee stukken naast elkaar worden geplakt, is de gelijke hoogte belangrijk. Noteer de pixelafmetingen van de 2 aparte bestanden. De beeldgrootte kan je raadplegen door in AFBEELDING (IMAGE) op AFBEELDINGSGROOTTE (RESIZE-IMAGE SIZE) te klikken. Je maakt nu een nieuw document waarin je later de twee delen kan plakken. Klik in BESTAND (FILE) op NIEUW (NEW). Schat in hoe breed en hoe hoog het samengestelde beeld wordt. Neem voor dit nieuwe bestand de afmetingen (in pixels) iets groter dan de schatting. Voorbeeld: Afmetingen van boven: 2580 x 1542 onder: 1320 De samengestelde hoogte is: 3900 Neem voor de nieuwe afbeelding voor alle zekerheid als hoogte Omdat beide delen dezelfde breedte hebben, verandert er weinig aan de breedte van dit nieuwe document. Neem dus gewoon iets ruimer dan 1542 namelijk 1600 pixels. klik daarna op OK. 31

34 BEELDEN BEWAREN Je krijgt nu een leeg document waarin je afbeelding JDE00001boven en JDE00001onder sleept. Ga naar het geopende bestand van het 1 beeld. (nu is dit document geactiveerd; grijze balken bovenaan wijzen erop dat je NIET in dit document aan het werken bent). Klik in de verticale menubalk op volgend icoontje: Daarna klik je op het beeld dat je wil verplaatsen. Hou de muisknop ingedrukt en versleep het beeld naar het lege document dat nu reeds voor de helft gevuld is met beeld. Daarna kan je het tweede beeld op dezelfde manier verslepen. Plaats de beelden mooi bij elkaar. Nu kunnen we het samengestelde beeld uitknippen. Maak daarvoor eerst een selectie zoals daarnet werd beschreven. Daarna kan je deze selectie uitknippen. Klik in het menu AFBEELDING (IMAGE) op UITSNIJDEN (CROP). De affiche vormt opnieuw één geheel. 29 Sla dit document op onder het juiste inventarisnummer (bv. JDE00001). Klik in BESTAND (FILE) op OPSLAAN ALS (SAVE AS) Neem als extentie: TIFF. Daarna sla je het beeld nogmaals op als JPEG. Bij bidprentjes, menukaarten... worden voor- en achterkant ook afzonderlijk gescand. Alle afzonderlijke delen worden bewaard (bv. JDE00001a, JDE00001b en JDE00001) en opgeladen in memorix. Die kunnen dan daar aan elkaar gekoppeld worden. Zie volgende pagina

35 BEELDEN BEWAREN 3. Beelden koppelen in de beeldbank Heb je een voor- en achterkant van een prentbriefkaart, 2 of 4 zijden van een bidprentje of een ongenummerde en genummerde foto? Dan kan je die in memorix aan elkaar koppelen, zodat je slechts 1 fiche hoeft te beschrijven. Doe volgende stappen: Laad alle beelden op volgens stap 5 in memorix en zorg dat ze een minimale beschrijving hebben. De te koppelen beelden dienen allemaal hetzelfde inventarisnummer te hebben, ofwel gevolgd door genummerd, ofwel gevolgd door A, B, C, D, Klik in het hoofdmenu op ZOEKEN en in het submenu op SPECIFIEK ZOEKEN 21 Doe volgende zoekactie: zoek in collectie: je gemeente in het veld: inventarisnummer met voorwaarde: bevat naar: het betreffende inventarisnummer, zonder de specifieke toevoegingen erbij Klik op ZOEKEN UITVOEREN Je ziet nu alle beelden die je zou willen koppelen aan elkaar. Noteer de fotonummers van alle beelden die je staan hebt, of kopieer het nummer. Een fotonummer bestaat steeds uit HEU + 9 cijfers. Ga naar de fiche van het belangrijkste beeld. Bij groepsfoto s is dat de genummerde versie, bij bidprentjes en prentbriefkaarten is dit de voorkant. Voeg in het veld fotonummer een verticaal streepje toe (PC: ALT GR+1 en Mac: ALT-SHIFT-L) en typ (zonder een spatie ertussen!) het tweede fotonummer erbij. Eventueel voeg je daarna (zonder een spatie ertussen!) nog een verticaal streepje toe en nog een fotonummer, tot je alle beelden aan dit ene basisbeeld gekoppeld hebt. Let op: zorg dat het fotonummer van het genummerde beeld éérst vermeld staat. Zet een * achter het inventarisnummer van de gekoppelde fiche. De term genummerd of A,B,C,...mag je verwijderen. Zo is duidelijk dat het hier om gekoppelde beelden gaat. Let op: de fiche van het ongenummerde beeld hoeft niet online! Sla op door op te klikken Geef aan je lokale coördinator of aan westhoekverbeeldt@gmail.com (Tine Simoens beheert dit adres) door welke fotonummers je samenvoegde. Zij kunnen namelijk de losse fiches verwijderen. 33

36 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Stap voor stap Stap 1: beelden terugvinden in de beeldbank Om de beelden die zich in de beeldbank bevinden volledig te beschrijven, is het belangrijk ze terug te vinden aan de hand van de minimale registratie. Stap 2: beschrijven van de beelden: algemene regels Bij het beschrijven van de beelden gelden enkele algemene richtlijnen die ervoor zorgen dat dit op een uniforme manier gebeurt. Stap 3: beschrijven van de beelden: veld per veld De beschrijving van een beeld gebeurt door het invullen van een aantal velden. Veld per veld wordt hier overlopen wat ingevuld moet worden, welke schrijfwijze er gebruikt moet worden en er worden enkele voorbeelden gegeven. Stap 4: Welke beelden komen op de website? Wat kan je doen op deze website?? Wat heb je nodig? ingevulde registratiefiche evt. getuige of geschreven bronnen: boeken etc. computer internetverbinding STAP 1: beelden terugvinden in de beeldbank Door onderaan op de pagina op [resultaat als gallery] te klikken, krijg je alle beelden in het klein te zien. Je kan opnieuw naar de lijstweergave gaan door op [resultaat als tekstlijst] te klikken. Om de beelden volledig te kunnen beschrijven, zoek je ze op in de beeldbank ( Klik in het hoofdmenu op COLLECTIE en in het submenu START. Kies voor de collectie van je gemeente. Je ziet nu alle fiches in deze collectie in lijst- of galleryweergave. Of: Klik in het hoofdmenu op ZOEKEN en in het submenu op SPECIFIEK ZOEKEN. Je kan op verschillende manieren zoeken. Het makkelijkst is om via het veld inventarisnummer een bepaald beeld terug te vinden. Wanneer je het volledige nummer kent, neem je als voorwaarde is gelijk aan bv. je inventarisnummer is GDM00030, dan typ je bij zoek in collectie : je gemeente in het veld : inventarisnummer met voorwaarde : is gelijk aan naar : GDM

37 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Wanneer je alle beelden wil opzoeken die met jouw initialen beginnen, neem je als voorwaarde bevat bv. je wil alle beelden die met GDM beginnen opzoeken, dan typ je bij zoek in collectie : je gemeente in het veld : inventarisnummer met voorwaarde : bevat naar : GDM Je kan natuurlijk ook zoeken via andere velden: fotonummer, beschrijving, fonds/eigenaar of meerdere zoekregels toevoegen en combineren. Klik hier op extra zoekregel. vb. alle foto s van deelgemeente Poelkapelle die online te zien zijn Heb je de zoekvelden ingevuld? Klik op zoeken uitvoeren Heb je het juiste beeld gevonden? Klik nu op detail. Je ziet nu links de minimale beschrijving en rechts het beeld. Onderaan de pagina staat: Voor deze collectie zijn meerdere formulieren aanwezig. Je verandert nieuw in volledig. Je ziet nu het volledige formulier voor de beschrijving. b 4 35

38 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN STAP 2: beschrijven van de beelden: algemene regels Je kan de verschillende velden op drie manieren invullen: 1. Bij sommige velden kan je kiezen uit een dropdownlijst. Dit is het geval wanneer op het einde van het veld een pijltje naar beneden wijst: Kies in dit geval een term uit de lijst. Door gebruik te maken van die lijst kan je typfouten en dubbels vermijden. 2. Sommige velden kan je invullen door op het icoontje op het einde van het veld te klikken. Dan krijg je een aantal mogelijkheden die reeds vroeger ingevuld werden. Kies enkel een term uit deze lijst, wanneer die overeenkomt met jouw gegevens. 3. Sommige velden zijn vrij in te vullen. Algemeen: gebruik altijd een (PC: Alt Gr + 1 en Mac: ALT-SHIFT-L) om twee losstaande gegevens in één veld van elkaar te onderscheiden. Dit scheidingsteken moet je gebruiken opdat de computer deze als afzonderlijke gegevens zou herkennen bij het zoeken. Zet geen spaties voor of na de. Een databank ziet het verschil niet tussen spaties en letters, waardoor je dan schijnbaar 2x hetzelfde in de gegevenslijst kan zien staan. Probeer zoveel mogelijk velden in te vullen, ook al is het veld niet verplicht in te vullen. De status van de verschillende velden is niet altijd gelijk. Sommige velden zijn verplicht in te vullen, andere niet Sommige velden zijn zichtbaar op de website en andere zijn enkel zichtbaar in de beeldbank/memorix Volg altijd de spellings- en grammaticaregels van het algemeen Nederlands; zo schrijf je geen spatie vóór, wel één na de komma. Voor heel wat zaken maken we specifieke afspraken om zo op uniforme wijze te werken en makkelijk te kunnen zoeken in alle velden. Je volgt onderstaande schrijfwijze: > Persoonsnamen worden als volgt genoteerd: Naam Voornaam Voornaam Voornamen worden zoveel mogelijk voluit genoteerd; indien dit onmogelijk is, neem je de initialen met een punt erna. De naam begint met het voorvoegsel. Zo schrijf je bv. Van Dale Jan en niet Dale Jan Van. > Titels (dr., prof., ir., ) worden niet opgenomen, tenzij om een onderscheid te maken tussen personen met een gelijke naam. > Afkortingen zoals nv en vzw bij verenigingen worden weggelaten. Op de website van de Nederlandse Taalunie vind je een lijst met exoniemen of Nederlandse vertalingen van toponiemen aardrijkskundige_namen > Groepsnamen: kies de officiële schrijfwijze, inclusief hoofd- en kleine letters en laat inleidende lidwoorden weg (bv. Sint-Jorisgilde) tenzij deze bij de groepsnaam horen (bv. De Standaard). > Plaatsnamen worden voluit geschreven, gebruik dus geen afkortingen. Kies altijd voor de huidige schrijfwijze van de plaats. Gebruik zoveel mogelijk de Nederlandstalige naam, tenzij het gaat om een Waalse plaatsnaam of wanneer de Nederlandse naam niet courant is. Bij gelijke plaatsnamen noteer je de gemeente/stad/provincie waartoe de plaats behoort tussen ronde haakjes. Vergeet bij het invullen in memorix tussendoor niet op te slaan!!! 36

39 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN STAP 3: beschrijven van de beelden: veld per veld In een dropdownlijst of keuzemenu klik je op de gegevens die je in het veld wil plaatsen. Komt jouw object niet voor in de lijst? Selecteer dan varia. object: Meest specifieke benaming van het object. Hier heb je de volgende keuze: foto, prentbriefkaart, affiche, glasnegatief, bidprentje, brief, dia, doodsbrief, factuur, krantenartikel, negatief, programmaboekje, schilderij, strooibiljet, tekening, vlag, spotprent, porseleinkaart, menu, officieel document of varia. Maak gebruik van de dropdownlijst om dit veld in te vullen. L L H formaat (LxH): Het gaat hier om de dimensies van het object of het onderdeel dat gemeten wordt. We meten het formaat van het origineel met de (gekartelde) randen erbij. Het formaat beschrijft eerst de lengte en dan de hoogte. Bij driedimensionele objecten, noteer je daarna ook nog de derde dimensie. H Werk steeds in cm en tot op één cijfer na de komma. schrijfwijze: l cm x h cm (x d cm) voorbeelden: 13 cm x 9,5 cm 14,2 cm x 7 cm x 4 cm kleur: Het gaat om het uitzicht van het beeld, de tinten van het origineel. Hier kan je kiezen tussen kleur, sepia of zwart-wit. Maak gebruik van de dropdownlijst om dit veld in te vullen. voorbeelden: kleur sepia zwart-wit 37

40 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN staat van het origineel: De materiële toestand waarin het origineel zich bevindt. Is de foto al dan niet bewust beschadigd? Deze prentbriefkaart werd beschadigd door het uitscheuren van een postzegel. Beelden hebben vaak al een hele geschiedenis achter de rug, waarin ze zijn blootgesteld aan allerhande vormen van beschadiging door water, licht, lucht... Dieren of mensen (denk maar aan de Eerste Wereldoorlog) hebben echter ook soms hun sporen nagelaten op het beeldmateriaal. Het gaat hier niet om de kwaliteit van de foto, bijvoorbeeld overbelicht of wazig. De staat van het origineel wordt met een sterrensysteem weergegeven: * slecht: minder dan 50% van het beeld is in goede staat ** matig: meer dan 50% van het beeld is in goede staat *** redelijk: meer dan 75% van het beeld is in goede staat **** goed: minder dan 5% van het beeld is beschadigd Maak gebruik van de dropdownlijst om dit veld in te vullen. De beeldbank heeft in eerste instantie de bedoeling om originele beelden digitaal te bewaren en te tonen aan een breed publiek. Probeer dus altijd het originele beeld op te sporen. reproductie: Het betreft een reproductie wanneer het niet om het originele beeld gaat. Normaal gezien worden enkel originelen gescand. Uitzonderlijk wordt een fotokopie, reproductie of een scan uit een krant, een boek of het internet in de beeldbank opgenomen, bijvoorbeeld als je zeker bent dat het origineel verdwenen of vernietigd is. Hier kan je kiezen uit: boekenscan, krantenscan, webscan, fotokopie of reproductie. Maak gebruik van de dropdownlijst om dit veld in te vullen. bijschrift: Een bijschrift is een opschrift dat op het originele beeld werd gedrukt. Hier kopieer je de tekst die gedrukt is op het beeld. Neem de tekst letterlijk over van het beeld. Oude schrijfwijze, spaties, punten...: alles blijft behouden. voorbeelden: Zonnebeke - L' Eglise, le Presbytère et la Maison Communale (zie hiernaast) 38

41 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN auteur: Door gebruik te maken van die lijst kan je typfouten en dubbels vermijden. Heb je helemaal geen informatie over auteur, uitgever of drukker? Laat deze velden dan leeg! Je vult dus nooit onbekend/ anoniem in. De auteur is de vervaardiger, maker van het werk. Hier gaat het om de persoon die de creatieve handeling gesteld heeft, bijvoorbeeld de fotograaf, schilder, tekenaar... Volg hierbij de volgende stappen: Als je de naam kent, vul die dan in, eventueel gevolgd door de woonplaats. Je weet geen naam, maar kan wel zeggen of het een amateur- dan wel professionele fotograaf was? Vul dat dan in. Een professionele fotograaf doet dit beroepshalve en werd betaald voor zijn werk. Heb je helemaal geen info, laat dit veld dan leeg. Is de woonplaats onbekend, schrijf dan enkel de naam en de voornaam van de persoon in kwestie op. schrijfwijze: Achternaam Voornaam, Plaatsnaam voorbeelden: Willems Eugène, Poperinge De Muyt Gilbert, Zonnebeke amateurfotograaf professionele fotograaf uitgever: De persoon die verantwoordelijk was voor de uitgave. De uitgever kan zowel een persoon als een bedrijf zijn. De uitgever en drukker kunnen identiek zijn. schrijfwijze: Bij een persoon: Achternaam Voornaam, Plaatsnaam In andere gevallen: Naam, Plaatsnaam voorbeelden: Ghesquière-Aernout H., Mesen Au Pavillon, Kemmel Vergeet bij het invullen in memorix tussendoor niet op te slaan!!! 39

42 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN drukker: De persoon die het beeld gedrukt heeft. De drukker en uitgever kunnen identiek zijn. schrijfwijze: Achternaam Voornaam, Plaatsnaam voorbeelden: Deweerdt Charles, Ieper Delvoye Jozef, Beselare Vul in dit veld nooit België in! land of regio: De plaats (land, streek) waar het beeld genomen werd. Enkel steden of dorpen die je niet terugvindt in de dropdownlijst van het veld Gemeente of Deelgemeente vul je hier in. Bovendien is het niet altijd mogelijk om een foto exact te situeren in de ruimte. Soms kan je wel de streek benoemen. Ook plaatsen in het buitenland kunnen hier ingevuld worden. Sommige beelden uit het buitenland (Noord-Frankrijk) kunnen opgenomen worden in de beeldbank omdat ze net over de grens liggen en dus interessant zijn voor de hele grensstreek, bijvoorbeeld Zwarteberg in Westouter. Zorg dat er geen verwarring mogelijk is (bv. tussen Beveren-aan-de-Leie en Beveren-aan-de-IJzer). schrijfwijze: Land, stad Provincie, stad Streek voorbeelden: Frankrijk, Bailleul Antwerpen, Merksem Voerstreek gemeente en deelgemeente: De gemeente en deelgemeente uit de Westhoek waar het beeld over gaat. Onder gemeente komt de naam van de hoofdgemeente terecht. Een deelgemeente kan je kiezen uit de lijst met officiële deelgemeenten van een welbepaalde gemeente. Hou bij de keuze van de (deel)gemeente steeds rekening met de reden waarom een foto in de beeldbank zit. Zo is een foto van de KAV van Woesten in Lourdes interessant voor deze beeldbank omwille van de KAV-leden van Woesten en niet omwille van het landschap in Lourdes. Bij (deel)gemeente kies je dus Vleteren-Woesten. 40

43 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Als een gemeente en een deelgemeente dezelfde zijn, vul je dit tweemaal in. Het lijkt overbodig, maar als je later bijvoorbeeld alle beelden van Zonnebeke wil zoeken en je laat het veld deelgemeente leeg, dan krijg je alle beelden van Groot-Zonnebeke en niet specifiek van het dorp Zonnebeke alleen. Maak gebruik van de alfabetische dropdownlijst om dit veld in te vullen. schrijfwijze: De huidige, officiële schrijfwijze van de (deel)gemeente wordt gehanteerd. voorbeelden: Zonnebeke Zandvoorde Alveringem Leisele Door gebruik te maken van die lijst kan je typfouten en dubbels vermijden. Gemeente: Deelgemeente: wijk / gehucht: Kleinere entiteit binnen een gemeente die officieel geen deelgemeente is. In dit veld vullen we gehuchten of dorpen in als Madonna en Sint-Jan-ter-Biezen, maar ook bepaalde wijken in een stad zoals de Sint-Pieterswijk in Ieper. schrijfwijze: Noteer de officiële schrijfwijze van de wijk of het gehucht. voorbeelden: Sint-Elooi Sint-Juliaan Hellegat Brandhoek Torrepoort straatnaam 1, 2 & 3: De officiële naam van de stra(a)t(en) die op het beeld te zien zijn. Bij het veld Straatnaam 1 vink je de belangrijkste weg aan in een dropdownlijst. Wanneer er meerdere straten zichtbaar zijn (bv. bij een kruispunt), gebruik je de keuzelijst bij de velden Straatnaam 2 en Straatnaam 3. Natuurlijk is het niet altijd mogelijk om een straatnaam in te vullen. De straatnamen bevinden zich in alfabetische volgorde in de keuzelijst, zodat je ze snel kan terugvinden. Als een straat niet te zien is op het beeld, vul je dit veld nooit in. Zo hoef je bij een foto van het interieur van een kerk de straat waar de kerk staat niet in te vullen. Maak gebruik van de alfabetische dropdownlijst om dit veld in te vullen. Oude straatnamen worden vermeld in het veld beschrijving : hier komen enkel de huidige straatnamen. 41

44 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN voorbeelden: Albertstraat Aalmoezeniersstraat Zuidlaan Zwartestraat periode: Hier wordt de periode aangeduid waarin het beeld genomen werd. Meestal is de exacte datum moeilijk te achterhalen, maar kan het beeld toch in een bepaalde periode gesitueerd worden. We definiëren de volgende periodes: (Eerste Wereldoorlog) (Tweede Wereldoorlog) Maak gebruik van de dropdownlijst om dit veld in te vullen. Is het verschil tussen de twee uiterste jaren groter dan tien jaar, laat dan dit veld leeg. Het invullen van het veld periode volstaat dan. datering: Het exacte of benaderde moment (jaartal/datum) waarop het beeld genomen werd. Hier komt de exacte datum terecht indien deze gekend is. Indien je de exacte datum niet kent, kan je het beeld misschien situeren tussen twee bepaalde data of jaren. Is er twijfel tussen twee jaren, dan vul je beide jaren in met of ertussen. Betreft het een klasfoto, dan mag je het schooljaar noteren. Wanneer het seizoen prominent op de afbeelding aanwezig is (bv. sneeuwlandschap), kan je dit ook vermelden. Als enkel de poststempel als datering kan gelden, noteer dan poststempel tussen ronde haakjes. Noteer de datum altijd voluit. schrijfwijze: d maand jjjj 42

45 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN voorbeelden: 14 maart 1964 tussen 1900 en of 1905 schooljaar winter augustus 1936 (poststempel) circa 1912 hoofd- en subtrefwoord 1,2,3: Een trefwoord is een verzamelnaam verwijzend naar het onderwerp van de afbeelding. Vul minstens 1 hoofd-en subtrefwoord in. Soms is een beeld niet aan 1 trefwoord toe te wijzen. Bijvoorbeeld een oude fiets met grote wielen in een stoet kan een plaatsje krijgen bij gebeurtenissen - stoeten en bij maatschappelijk leven - transport. Je kan kiezen uit de volgende hoofdtrefwoorden en hun subtrefwoorden: 1. Cartografie Bouwplannen en technische tekeningen van gebouwen Plattegronden stads- en dorpscentra (pre-) kadastrale kaarten Kaarten van de regio en de omgeving 2. Gebeurtenissen Eerste Wereldoorlog (monumenten, heropbouw, sites, ruïnes ) Tweede Wereldoorlog (bevrijdingsstoeten, monumenten ) Rampen, ongevallen en andere oorlogen (In)huldigingen en herdenkingen Processies en bedevaarten Carnaval Kermis Overgangsrituelen (geboorte, huwelijk, communies, begrafenissen ) Stoeten Manifestaties en betogingen Evenementen (Folkfestival, Boerenmarkt ) 3. Maatschappelijk leven Kunst en cultuur (toneel, dans ) Landbouw/landelijk leven (hopteelt, oogst,...) Handel en nijverheid (ambachten, horeca, industrie, markten ) Onderwijs en wetenschap (klasfoto s ) Politiek leven (verkiezingen ) Religieus leven Transport (tram, trein, karren, auto s, fietsen ) Verenigingsleven (KVLV, KBG, KSA, schuttersgilde ) Toerisme Sport en ontspanning (zwembad, petanque, voetbal, wielrennen ) Gezondheid 4. Personen Dorps- en stadsbewoners (alle beroepen ) Openbare diensten (politie, burgerwacht, douane, brandweer...) Religieuze personen Militairen 43

46 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN 5. Topografie/plaatsomschrijving Woonhuizen (hoeve, kasteel ) Horeca, handelshuizen, nijverheid (herbergen, cafés, kruidenierswinkels, garage, pompstation, brouwerij, molen, fabriek ) Openbare gebouwen (gemeentehuis, belfort, bibliotheek, ziekenhuis, schoolgebouwen, station ) Militaire gebouwen (kazerne ) Religieuze gebouwen (kapellen, kerken, kloosters, abdijen ) Interieurs en tuinen Straat-, dorps- en stadsgezichten Parken en pleinen Waterlopen (en havens) Monumenten Natuurlandschappen Begraafplaatsen Grenspalen voorbeelden: Bij het voorbeeld hiernaast kies je best als trefwoord Gebeurtenissen/ (In)huldigingen en herdenkingen en Plaatsomschrijving/Monumenten. Het om de namen te scheiden vorm je door Alt Gr + 1 samen in te drukken. voor mac: ALT- SHIFT-L. Dit scheidingsteken MOET je gebruiken opdat de computer later de namen zou kunnen terugvinden. Gebruik geen spaties tussen de naam en dit teken. personalia: Het gaat hier om persoonlijke gegevens (naam+voornaam) van de personen die afgebeeld staan. Alle gekende personen op de afbeelding komen hier terecht, met een tussen de verschillende namen. Noteer enkel de namen als je 100% zeker bent. Bij twijfel noteer je niets, dus ook geen x. Noteer zeker geen uitleg zoals van links naar rechts en gebruik altijd de exacte naam van de mensen. Hun eventuele ambten, officiële titels of religieuze functies komen tussen ronde haakjes. Het kan interessant zijn om dit veld in te vullen bij bepaalde documenten die rechtstreeks gelinkt zijn aan een persoon (bv. identiteitskaart, bidprentje...). De titels 'senior' en 'junior' noteer je na de naam. Bij religieuzen noteer je de wereldlijke naam en eventueel de religieuze naam tussen ronde haakjes. Ken je enkel de religieuze naam, dan noteer je hier niets. Via het icoontje kan je mensen die voorkwamen op eerdere foto s invoegen. Bovenaan kan je alfabetisch zoeken. Noteer enkel de functies van een persoon tussen haakjes als het een titel is voor het leven: priester (en niet pastoor of bisschop), adellijke titel, religieuze kloosternaam. Wanneer iemand 6 jaar burgemeester was en in die functie op de foto stond, noteer je dit enkel bij beschrijving (en niet bij personalia). schrijfwijze: Naam Voornaam Naam Voornaam... Gebruik steeds de benaming 'priester' en niet 'pastoor'. voorbeelden: Vandewalle Emiel (priester) Van Maele Lieve (zuster Godelieve) d Udekem d Acoz Henri (graaf) Elisabeth (koningin van België) Depuydt Johannes senior... Vergeet niet om bij het invullen in memorix tussendoor op te slaan!!! 44

47 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Verander niets aan de informatie die anderen invulden. Ontdek je een fout, raadpleeg de andere invoerder en je lokale coördinator. Onderaan de detailfiche in memorix vind je de volgende info: record aangemaakt op <datum> door <naam medewerker>. kop: Een titel die aan het beeld wordt gegeven die beknopt duidelijk maakt wat te zien is op het beeld. Het is een publieksgerichte beschrijving van het beeld. Je begint met de naam van de deelgemeente of het gehucht waar het beeld genomen werd en na een dubbele punt volgt een kernachtige omschrijving van het beeld. Denk daarbij aan de krantenkop bij een krantenartikel en hou het zo kort mogelijk. Na de dubbele punt volgt een kleine letter, tenzij het woord gewoonlijk met een hoofdletter wordt geschreven zoals bijvoorbeeld bij eigennamen het geval is. Gebruik geen inleidend lidwoord en geen punt op het einde van de titel. Wanneer het een gehucht betreft, noteer dan tussen haakjes de desbetreffende deelgemeente erbij. Wanneer het beeld genomen is buiten de eigenlijke deelgemeente waar het beeld over gaat (bv. de KAV van Woesten in Lourdes), begin je de kop met de locatie (bv. Lourdes) waar de foto genomen werd en verwijs je na de dubbele punt naar de deelgemeente in kwestie. Bij bidprentjes vermeld je de naam van de persoon. schrijfwijze: Deelgemeente: kernachtige omschrijving Gehucht (Deelgemeente): kernachtige omschrijving voorbeelden: Langemark: Sint-Pauluskerk Lourdes: KAV Woesten op reis t Vogeltje (Poperinge): kloostergebouw van Zusters Paulienen beschrijving: In de beschrijving wordt het verhaal achter het beeld opgetekend in volzinnen in algemeen Nederlands. Typ nooit ENTER om een nieuwe lijn te beginnen! Dit zal op de publieke website toch niet te zien zijn. De beschrijving is een tekst die toelichting geeft bij wat er te zien is. In het veld beschrijving moet je altijd html-codes gebruiken om je tekst op te maken: wanneer je iets cursief wil plaatsen, maak je geen gebruik van een menubalk maar van de code <i> voor en </i> na het woord dat je cursief wil plaatsen. om een nieuwe regel te beginnen, voeg je de <br> toe op het einde van de zin. Je hoeft dus geen ENTER te drukken. een witregel kan je invoegen door een </p> op het einde van de vorige alinea te typen. 45

48 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Vul hier enkel correcte, betrouwbare informatie in. Wees nauwkeurig en gebruik de termen vermoedelijk, waarschijnlijk of mogelijk bij twijfel. Het is niet nodig het beeld tot in het kleinste detail te beschrijven. Denk altijd na wat de bezoekers zou kunnen interesseren en wat de publieke waarde is van het desbetreffende beeld. Verwijs nooit naar de huidige bewoners van een huis, tenzij bij een handelspand. Let op de achtergrond van een beeld: zeg ook iets over de gebouwen die te zien zijn of geef achtergrondinformatie bv om keizer te worden in een schuttersgilde moet je 3 jaar na elkaar koning zijn. Denk aan de vragen: Wie/Wat/Waar/Waarom/Hoe. Twijfel je of een woord Algemeen Nederlands is? Een handig hulpmiddel is: Dit is het enige veld waar de naam achter de voornaam komt, dit om de vlotte leesbaarheid te verhogen. schrijfwijze: Eerste/Tweede Wereldoorlog zijn eigennamen en worden altijd met een hoofdletter geschreven. Schrijf nooit WO 1 of 2. Beperk het gebruik van accenten en aanhalingstekens. Indien ze toch nodig zijn, gebruik dan enkele ( ), tenzij bij citaten ( ). Probeer altijd de officiële naam van de persoon weer te geven. Bijnamen worden cursief ingevuld. In memorix ziet dit er zo uit: Hendrik <i> Henri </i> Desmaricaux. Op de website krijg je dit te zien: Hendrik Henri Desmaricaux. Ook dialect wordt cursief geschreven. Vermijd afkortingen: schrijf bijvoorbeeld Onze-Lieve-Vrouw of Sint-Jan. Bij groepsfoto s kan je het volgende noteren: Mamère (6) gaf les in dit klasje in Westouter.</br>Op de foto herkent u 1. Juliette Demeulenaere, 2. Rita Ryon, 3. Marie-Rose Gadeyne, 4. Arlette Worm (?), 5. Annie Raekelboom, 7. Linda Cossey (?), 8. Christiane Vandromme (?), 9. Andrea Decoster, 10. Marie-Louise Raekelboom, 11. Rosa Decoster, 12. Christiane x, 13. Maria Arnout, 14. x Aeck, 15. Rosette Knockaert, 17. x x en 18. Odette Croquette. Mamère heette eigenlijk Gertrude Bollingier. Bij haar intrede kreeg ze de kloosternaam Angèle. Altijd geldt deze vorm: Nummer (punt) (spatie) Voornaam (spatie) Achternaam (komma) (spatie) Nummer (punt) (spatie) Voornaam (spatie) Achternaam (spatie) en (spatie) Nummer (punt) (spatie) Voornaam (spatie) Achternaam (punt). Onbekende voornamen en namen worden aangeduid met een kleine x (zie nrs. 12, 14 en 17). Bij twijfel plaats je een vraagteken achter de (voor)naam (zie nrs. 4, 7 en 8). Data worden voluit genoteerd: d maand jjjj voorbeelden: Maurice Minne tankt benzine in een auto. Achter hem zien we de Zwijnemarkt. We zien verder ook de gevel van de onderpastorij. Achteraan staan van links naar rechts Maurice Verbeke, Camiel Bouckaert, Paul Claerebout, Sylvère Claerebout, Henri Lenoor en Cyriel Matthys. De persoon die vooraan ligt, is onbekend.</p> Bij het uitgraven, kneden en persen van de klei gebeurde alles manueel. Informatiebron: Hier schrijf je uit welke bron je de informatie van de beschrijving haalde. Informatie kan zowel komen uit een geschreven als uit een mondelinge bron. 46

49 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Vul in het veld informatiebron NOOIT de gegevens (naam + adres) van de getuige in. Deze komen in het veld Getuige terecht. Wanneer je de informatie in een boek gelezen hebt, vul dan zeker dit veld in. Zo krijgt jouw informatie niet alleen een wetenschappelijke verantwoording, maar weten andere geïnteresseerden ook waar ze meer informatie kunnen terugvinden. Wanneer je een website hebt gebruikt, noteer dan in dit veld de hoofdsite. Je kan een html-code gebruiken om een url aanklikbaar te maken. schrijfwijze: mondelinge bron NAAM Voornaam, Titel, Uitgeverij, Plaats van uitgave, jaartal, pp. x-y, fig. z. NAAM Voornaam, Titel artikel, Tijdschrift, volume, jaartal, pp. NAAM Voornaam, Titel artikel, in: NAAM Voornaam, Titel boek, Plaats van uitgave, jaartal, pp. Website voorbeelden: VERPAALEN John, Molens van de frontstreek, uitgeverij De Klaproos, Koksijde, 1995, pp , fig DELEPIERE Anne-Marie en HUYS Martine, De Westhoek en De Groote Oorlog : restanten, toeristen en de officiële erkenning, M&L, vol. 14, 1995, pp achterkant foto getuige: In dit veld schrijf je van welke persoon je de informatie over het beeld verkreeg. Misschien heeft de eigenaar van het beeld je wel iets over het beeld verteld tijdens een gesprek. Noteer dan hier de naam van de persoon, zijn geboortedatum, woonplaats en de datum van het gesprek. Ook andere personen kunnen als getuige optreden bij een beeld. Probeer dit veld zo correct mogelijk in te vullen. Vul je eigen naam in wanneer jijzelf - zonder info van anderen - de informatie verstrekte. Meerdere namen zijn mogelijk! Gebruik dan steeds het om de namen van elkaar te scheiden. Via de website kunnen bezoekers informatie geven over een beeld. Noteer dan hun gegevens ook in dit veld. schrijfwijze: Naam Voornaam, datum mail (site- adres) Naam Voornaam ( geboortedatum: dag maand jaar), (Deel)Gemeente, datum van gesprek voorbeelden: Debailleul Nelly ( 3 mei 1950), Kemmel, 25 maart 2006 Vanrolleghem Gilbert ( 23 april 1933), Zonnebeke, 29 juni 2006 Ampe Dirk, 18 januari 2008 (site-dirk.ampe@skynet.be) 47

50 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Extra aanvullingen bij het beeld die belangrijk zijn om weten, kan je hier noteren. Strikt gezien kan hier alles terecht wat niet in een ander veld hoort. Wanneer je de info van een website haalde, noteer je hier de volledige link. Je kan een html-code gebruiken om een url aanklikbaar te maken. Schrijf in volzinnen. voorbeelden: Meer info bij MLA Deze foto is van beperkte kwaliteit want hij was in een bord gekleefd. Gelijkwaardig beeld als HEU historische krantenartikels: Extra linken naar historische krantenartikels te zien via Elk krantenartikel op krijgt een unieke url. Je vindt die url rechts bovenaan in de pop-up met het krantenartikel. Je kan deze link kopiëren en plakken. Meerdere url s zijn mogelijk. Gebruik dan steeds het I om de namen van elkaar te scheiden. voorbeelden: I Je kan een html-code gebruiken om een url aanklikbaar te maken. <a href= website TARGET= _blank >website</a> Voorbeeld in fiche HEU : <a href= TARGET= _blank > 48

51 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN STAP 4: Via de website kan het publiek een selectie van het oud beeldmateriaal opzoeken en bekijken. Niet alle beelden die in memorix (beeldbank) zijn opgeladen, komen namelijk op de website terecht, bijvoorbeeld bij reeksen foto s. b 6 1. Beelden online brengen Deze richtlijnen gelden enkel voor het online zetten van de beelden en dus niet voor het scannen en opladen in de beeldbank. Voor meer info, zie selectiecriteria. Stuur een mailtje naar de redacteur van jouw gemeente en geef hem of haar de fotonummers door van de fiches die volgens jou klaar zijn om online te komen. De redacteur leest alles na en zorgt dat alle informatie historisch en taalkundig correct is. Deze persoon beslist uiteindelijk welke beelden online komen en welke niet. Dit gebeurt uiteraard in overleg met de volledige groep vrijwilligers. Bij het online zetten, houdt de redacteur rekening met verschillende zaken: enkel volledig beschreven beelden komen online. Dit betekent dat volgende velden ingevuld moeten zijn: collectie, bewaarplaats, fonds/eigenaar, inventarisnummer, object, gemeente, deelgemeente, minstens 1 hoofd- en subtrefwoord, periode, kop en beschrijving. Wanneer van één gebeurtenis, gebouw, meerdere afbeeldingen in de beeldbank zitten, komt een beperkt aantal representatieve beelden online. Hij of zij brengt het beeld online door in het memorixformulier in het veld toon op web ja aan te vinken. Via de website kan het publiek deze beelden opsporen. 2. De website bezoeken Om naar de algemene site te surfen: Open de internetbrowser (Internet Explorer, Mozilla Firefox ) en vul bovenaan in de adresbalk het webadres in en druk op Ga naar Je ziet nu volgend scherm: 49

52 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Tik in de zoekbox op de homepagina het woord of de naam in waarnaar je zoekt. Kies vervolgens de gemeente waarvan je beelden wil zoeken of alle gemeenten. Klik dan op ZOEKEN. Wil je alle foto s doorbladeren? Laat bovenstaand veld leeg en klik op zoek. Zoek je een persoon en ken je de voor- en familienaam? Plaats die dan tussen dubbele aanhalingstekens. (bijvoorbeeld: Piet Pieters ) Onder de zoekbox verschijnt het aantal gevonden beelden en de gekozen zoektermen. Je krijgt een overzicht van de gevonden beelden te zien. Je kan ze op vier verschillende manieren doorbladeren. 3. Reactie toevoegen Bij elk beeld gaan wij op zoek naar het antwoord op enkele cruciale vragen: waar, wanneer, door wie werd deze foto genomen? Wie of wat zien we? Als je meer weet over een bepaald beeld kan je jouw opmerking kwijt via de reactiefunctie. Klik op het tekstballonnetje onder het beeld Je krijgt nu volgend scherm te zien waar je jouw opmerking, naam en adres kan invullen. Klik daarna op plaats reactie. 50

53 BEELDEN BESCHRIJVEN EN ONTSLUITEN Na goedkeuring van de redactie wordt jouw commentaar op de website gebracht en wordt de beschrijving indien nodig aangepast. Bij verschillende versies van hetzelfde feit behandelen we alle versies op gelijke voet, tenzij historische gegevens duidelijk aantonen dat een versie niet kan kloppen. 4. Blikvangers Via de blikvangers krijg je een thematische selectie beelden te zien over de gemeentegrenzen heen. In samenspraak met de vrijwilligers worden hier beelden rond een bepaald onderwerp gebundeld. Als het gaat om een verzameling beelden (vb.fotoalbum, fotoarchief, vereniging,...) kan je een nieuwsitem op de blog plaatsen en een oproep via mail aan de andere vrijwilligers via de verbeeldt -gmailadressen. Onbekende beelden worden toegevoegd aan de blikvanger weet jij meer? 51

54 ORGANISATIE ACTIVITEITEN STAP 1: publieksactiviteiten organiseren Niet alleen op de website kan je snuisteren in de vele foto s van de streek. In overleg met je lokale coördinator kan je met de hele vrijwilligersgroep of specifiek voor één dorp activiteiten opzetten. De mogelijkheden zijn heel ruim. We geven je hier enkele suggesties: Tentoonstelling met A4 en A3 afdrukken (mensen kunnen erbij noteren) Presentatie op groot scherm voor een vereniging Promostand op een evenement (bv. oldtimers, Vlaanderen feest, kermis, ) Raamtentoonstelling langs de straat Wandelroute STAP 2: communiceren WESTHOEK verbeeldt heeft al heel wat eigen communicatiekanalen, zoals de blog, affiches en flyers voor toonmomenten, een algemene folder van het project, visitekaartjes... In de leidraad voor communicatie vind je heel wat concrete voorbeelden terug. In de leidraad zie je ook welke afspraken er gemaakt werden in verband met persberichten versturen, kleur- en naamgebruik, b 7 We sommen hier enkele communicatie-acties uit het verleden op. Maar wie weet heb jij nog andere creatieve ideeën? Laat het ons gerust weten! Tafelonderleggers bij jubileum vereniging Broodzakkenactie Wedstrijd i.s.m. Landschapskrant: recente foto nemen gelijkaardig aan de oude foto De favoriet van in het gemeentehuis Foto in de kijker in de gemeentelijke infobladen Fotozoektocht Het 5000ste beeld online: persbericht Een collectie waarover informatie gezocht wordt 52