1 Definitie en typologie

Transcriptie

1 1 Definitie en typologie 1.1 Inleiding Het doel van dit rapport is te komen tot een normatief raamwerk voor de verslaggeving van organisaties zonder winstoogmerk (verder OZW s). Om te kunnen komen tot uitspraken hoe de verslaggeving van OZW s er uit zou moeten zien zal eerst duidelijk moeten zijn wat precies onder een OZW moet worden verstaan. Met andere woorden, het is van belang om te komen tot een, voor het doel van dit rapport, bruikbare definitie van een OZW. Met behulp van een definitie kan de inhoud van een begrip worden vastgelegd. Dit is niet alleen nuttig voor de gedachtebepaling tijdens het verdere onderzoek maar kan ook misverstanden over de inhoud van het begrip OZW tussen schrijvers en lezers van dit rapport voorkomen. Aangezien OZW s een nogal heterogene groep vormen zal in dit hoofdstuk ook ingegaan worden op de typologie van OZW s. 1.2 Definiëring van OZW s In de bestudeerde literatuur zijn verschillende definities te vinden voor een OZW. De verschillende auteurs geven ieder een eigen omschrijving. Er is geen sprake van een algemeen geaccepteerde definitie van een OZW. Een goede definitie moet aan een aantal eisen voldoen De definitie moet duidelijker zijn dan het gedefinieerde. Het gedefinieerde mag daarom niet zelf of door middel van synoniemen in de definitie voorkomen. 2. De definitie mag niet ontkennend zijn, tenzij het begrip zelf negatief is. 3. De definitie mag niet te ruim zijn, dat wil zeggen minder kenmerken opsommen dan het gedefinieerde bezit. 1 G.J.J.H. van Steenhoven, 4.3 Begripsvorming, definities, naamgeving, opgenomen in H. de Boer (1982), blz

2 verslaggeving van organisaties zonder winstoogmerk 4. De definitie mag niet te eng zijn, dat wil zeggen meer kenmerken opsommen dan het gedefinieerde bezit. In deze paragraaf zal een aantal definities besproken worden. Hierbij zullen bovenstaande eisen aan de orde komen. Het uiteindelijke doel is te komen tot een voor het doel van dit onderzoek bruikbare definitie. FASB De FASB 2 heeft zich bij het vervaardigen van een conceptual framework ook beziggehouden met de verslaggeving van OZW s, in de terminologie van de FASB aangeduid als non-business organizations. De FASB (Concept Statement No. 4, 1980/aangepast 2008, alinea 6) noemt de volgende kenmerken waarin een OZW zich onderscheidt van een op winst gerichte onderneming: A. Aanzienlijke ontvangsten van middelen waarvan geen terugbetaling is vereist of waarvan de verstrekkers geen tegenprestatie verlangen. B. Doeleinden die niet zijn gedefinieerd in termen van winst behalen op geleverde goederen en diensten. C. Geen aanwijsbare eigenaren die aanspraak kunnen maken op het eigen vermogen van de organisatie. Tegen deze manier van definiëring van een OZW zijn verschillende bezwaren aan te voeren. In de eerste plaats wordt niet voldaan aan de bovengenoemde eis dat een definitie niet ontkennend mag zijn. De FASB stelt dat financiers van OZW s geen tegenprestatie verlangen. Niet wordt ingegaan op de reden waarom zij dan wel middelen verschaffen. Volgens de FASB is de doelstelling van een OZW niet het behalen van winst. Geen uitspraak wordt gedaan over wat dan wel de doelstelling van een OZW is. Als laatste wordt als kenmerk genoemd dat een OZW geen aanwijsbare eigenaren heeft. Door het ontkennende karakter geven de door de FASB genoemde kenmerken niet aan wat de essentie van een OZW is. Een ander bezwaar tegen de door de FASB genoemde kenmerken is dat deze te eng geformuleerd zijn. Een organisatie kan volgens algemene opvattingen een OZW zijn en toch niet voldoen aan de door de FASB opgesomde kenmerken. Als deze kenmerken wel aanwezig zijn dan voldoen niet alle OZW s in dezelfde mate aan deze kenmerken. De FASB erkent dit bezwaar. In Conceptual Statement No. 4 (alinea 7) wordt gesteld dat the line between nonbusiness organizations and business enterprises is not always sharp since the incidence and relative importance of those characteristics in any organization are different. Ook geeft de FASB aan dat er 2 Financial Accounting Standards Board: het orgaan in de Verenigde Staten dat richtlijnen uitvaardigt op het gebied van de externe verslaggeving. 16

3 definitie en typologie grensgevallen bestaan: As happens with any distinction, there will be borderline cases. This will be true especially for organizations that possess some of the distinguishing characteristics of nonbusiness organizations but not others (alinea 7). Hieronder wordt uitgebreider ingegaan op problemen die betrekking hebben op door de FASB genoemde kenmerken. Ad a. Aanzienlijke ontvangsten van middelen waarvan geen terugbetaling is vereist of waarvan de verstrekkers geen tegenprestatie verlangen. Er zijn wel degelijk OZW s waar een tegenprestatie wordt verlangd door de verstrekkers van middelen. In veel gevallen staan de aan een OZW verstrekte middelen in rechtstreeks verband met een door de OZW te leveren tegenprestatie. Voorbeelden hiervan zijn betalingen aan een nutsbedrijf, het betalen van huur aan een woningbouwvereniging en het betalen van een ziekenhuisbed door een ziektekostenverzekeraar. In andere gevallen wordt in het geheel geen tegenprestatie verlangd zoals bij giften aan fondsenwervende instellingen. Tussen deze twee uitersten zijn tussenvormen mogelijk waarbij wel een zekere tegenprestatie verlangd wordt maar waar het verband tussen verstrekte middelen en tegenprestatie minder duidelijk is. Een voorbeeld hiervan zou kunnen zijn het betalen van contributie aan een belangenorganisatie. Overigens komt het ook bij op winst gerichte ondernemingen voor dat middelen verstrekt worden zonder dat een tegenprestatie verlangd wordt. Hierbij kunnen we denken aan subsidies. Subsidies aan een op winst gerichte onderneming zullen in het algemeen tijdelijk zijn en niet het grootste deel uitmaken van de opbrengsten. Als dit wel het geval is, dan komt het voortbestaan van de onderneming in gevaar. Bij OZW s is de financiële ondersteuning wel vaak van structurele aard. Ad b. Doeleinden die niet zijn gedefinieerd in termen van winst behalen op geleverde goederen en diensten. Uit het begrip Organisatie zonder Winstoogmerk blijkt al dat het behalen van winst geen doelstelling is van een dergelijke organisatie. Een OZW heeft wel te maken met financiële randvoorwaarden waarbinnen zij haar doelstellingen moet realiseren. Deze financiële randvoorwaarden zijn niet bij alle OZW s even stringent. Er zijn OZW s die in principe kostendekkend moeten produceren. Een voorbeeld hiervan zijn nutsbedrijven waar veelal gestreefd wordt naar kostendekkende tarieven. Het andere uiterste zou kunnen zijn een OZW waar het realiseren van de doelstelling alle prioriteit heeft en een tekort zonder meer aangevuld wordt door de middelenverschaffer. Tussen deze twee mogelijke uitersten zijn weer allerlei gradaties mogelijk. Bij een op winst gerichte onderneming staat het behalen van winst voorop. Dit wil echter ook niet zeggen dat men in alle gevallen zal streven naar maximale winst zonder oog te hebben voor eventuele neveneffecten. In de huidige maatschappij wordt een dergelijke houding niet meer zo gemakkelijk geaccepteerd. Ondernemingen zullen bijvoorbeeld ook rekening moeten houden met de milieueffecten van de door hen uitgevoerde activiteiten. 17

4 verslaggeving van organisaties zonder winstoogmerk Ad c. Geen aanwijsbare eigenaren die aanspraak kunnen maken op het eigen vermogen van de organisatie. OZW s hebben veelal als rechtsvorm de stichting of vereniging. In dat geval gaat de uitspraak dat er geen aanwijsbare eigenaren zijn die aanspraak kunnen maken op het eigen vermogen inderdaad op. Een OZW kan ook de rechtsvorm NV, BV, Coöperatie of Onderlinge Waarborgmaatschappij hebben, rechtsvormen die meestal geassocieerd worden met op winst gerichte ondernemingen. In dat geval zijn er wel eigenaren. Een voorbeeld hiervan zijn nutsbedrijven die de rechtsvorm NV hebben. De drie door de FASB omschreven kenmerken geven op basis van bovenstaande derhalve geen bevredigend antwoord op de vraag wat een OZW nu precies onderscheidt van een op winst gerichte onderneming. Overige definities in de Verenigde Staten en Canada Anthony (1978, blz. 8) benadrukt de overeenkomsten tussen OZW s en op winst gerichte ondernemingen. Beide gebruiken inputs als goederen en arbeid voor de productie van goederen en/of diensten. Wel een verschil is dat OZW s niet gericht zijn op het behalen van winst, maar op het verwezenlijken van een bepaald doel. Volgens Anthony (1980, blz. 48) zijn de door de FASB in Conceptual Statement No. 4 geformuleerde verschillen niet echt relevant voor de verslaggeving. Het feit dat een OZW geen aandeelhouders heeft, betekent niet dat de verslaggeving principieel moet verschillen van de verslaggeving door op winst gerichte organisaties. De consequentie is slechts dat enkele posten in de jaarrekening anders zijn. Het niet-streven naar winst kan ook gezien worden als het streven naar een winst van nul. In een onderzoeksrapport over de verslaggeving van non-profit organizations uit 1980 (blz. 3) hanteert het CICA 3 de volgende definitie: Non-profit organizations are defined as enterprises formed for social, educational or philanthropic purposes which normally have no transferable ownership interests and from which the members or contributors do not receive any direct economic gain. Evenals voor de definitie van de FASB geldt voor deze definitie het bezwaar van het ontkennende karakter. Het CICA stelt dat een OZW no transferable ownership interests heeft en dat de middelenverschaffers no direct economic gain nastreven. De FASB stelt slechts dat de doelstelling van een OZW niet is het behalen van winst. Het CICA geeft aan wat dan wel doelstellingen zijn van een dergelijke organisatie, namelijk social, educational or philanthropic purposes. 3 Canadian Institute of Chartered Accountants. Het rapport is getiteld Financial reporting for Nonprofit Organizations; a research study. 18

5 definitie en typologie Definities in Nederland In een studie van het Limperg Instituut (1986, blz. 18) wordt de volgende definitie gegeven: Een organisatie zonder winststreven is een uitvoerende organisatie niet gericht op het behalen van een positief resultaat uit de dienstverlening maar gevormd voor sociale, culturele, educatieve of filantropische doeleinden, welke gefinancierd wordt met gelden afkomstig van leden, afnemers, schenkers en/of collectieve middelen en welke een particulier althans privaatrechtelijk karakter bezit. Deze definitie geeft een vrij duidelijk beeld van wat voor organisaties men zich voor moet stellen bij een OZW. Het diverse karakter van OZW s komtindeze definitie duidelijk tot uiting. Er wordt een scala aan doelstellingen genoemd die voor een OZW kunnen gelden. Ook wordt een aantal categorieën middelenverschaffers opgesomd die een rol kunnen spelen bij de financiering van de activiteiten. Niet alle genoemde doelstellingen en niet alle genoemde middelenverschaffers zullen een rol spelen bij elke OZW. In de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving 4 (2013, Richtlijn 640 Organisatieszonder-winststreven, alinea 101) zijn OZW s als volgt beschreven (alinea 101): De Organisatie heeft niet als primaire doelstelling hebben het behalen van winst, maar is primair gericht op een kerkelijke, levensbeschouwelijke, maatschappelijke, charitatieve, culturele of wetenschappelijke doelstelling, of streeft anderszins een maatschappelijk doel of algemeen nut na. In het kader van deze doelstelling kan de organisatie zich (tevens) bezighouden met het leveren van producten en/of diensten. Aukes (1988, blz ) benadrukt dat er zowel overeenkomsten 5 als verschillen zijn tussen op winst gerichte ondernemingen en OZW s. Als eerste specifieke kenmerk wordt genoemd dat OZW s niet per definitie financieel-economisch zelfstandig zijn. Zij hebben vaak voortdurend financiële ondersteuning nodig. OZW s ontvangen vaak belangrijke bijdragen aan financiële middelen van begunstigers die geen terugbetaling of economische voordelen gerelateerd aan de omvang van de middelen verwachten. Een ander kenmerk is volgens Aukes dat ondernemingen opereren voor rekening van de eigenaren en OZW s voor rekening van de begunstigers. Ten slotte merkt Aukes nog op dat het prijsmechanisme als coördinatiemechanisme bij OZW s geheel of gedeeltelijk ontbreekt. De eerste twee door Aukes genoemde kenmerken komen overeen met 4 Door de Raad voor de Jaarverslaggeving uitgevaardigde richtlijnen op het gebied van de externe verslaggeving. 5 Aukes noemt als fundamentele overeenkomst: Zowel in ondernemingen als in OZW s worden productiemiddelen getransformeerd in goederen en diensten om de gestelde doeleinden te kunnen bereiken. 19

6 verslaggeving van organisaties zonder winstoogmerk door de FASB genoemde punten, met dit onderscheid dat Aukes wat voorzichtiger is in zijn formulering. Aukes noemt nog als kenmerk dat het marktmechanisme geheel of gedeeltelijk ontbreekt. Uit de formulering blijkt dat dit kenmerk niet voor alle OZW s in dezelfde mate opgaat. Het ontbreken van het marktmechanisme leidt ertoe dat de organisatie niet gecorrigeerd wordt door de werking van de markt. Volgens de FASB (Concept Statement No. 4, 1980/2008, blz. 3) zorgt dit ervoor dat om het handelen van OZW s onder controle te houden bij afwezigheid van het marktmechanisme budgetten gebruikt worden. Van der Ree 6 (1984, blz. 68) ten slotte wijst erop dat een OZW, ook al zijn haar doelstellingen niet geformuleerd in termen van het maken van winst, zich niet kan onttrekken aan bedrijfseconomische problemen. Een OZW moet, evenals een op winst gerichte onderneming, een efficiënt beheer voeren. Het handelen van een OZW wordt volgens Van der Ree echter niet bepaald en beheerst door het economisch motief, het wordt er hoogstens door begrensd. Nadere beschouwing over de definiëring De kern van het onderscheid tussen een op winst gerichte onderneming en een OZW is naar onze mening gelegen in de doelstelling. Bij op winst gerichte ondernemingen is de doelstelling gedefinieerd in termen van het (in continuïteit) maken van winst. Het leveren van goederen of diensten is een middel om dit doel te bereiken. Bij OZW s is de doelstelling het leveren van bepaalde goederen of diensten, teneinde een zeker nut te creëren, onder meer of minder stringente financiële randvoorwaarden. In figuur 1.1 is dit verschil tussen op winst gerichte ondernemingen en OZW s weergegeven. Bij op winst gerichte ondernemingen staat het maken van winst centraal en is het leveren van goederen en/of diensten een middel om dit doel te bereiken. Bij OZW s daarentegen staat het leveren van goederen en/of diensten en het daarmee te bereiken nut/effect centraal en vormen financiële positie en resultaat randvoorwaarden. Figuur 1.1 Het onderscheid tussen op winst gerichte ondernemingen en OZW s Doelstelling Middel respectievelijk randvoorwaarden Op winst gerichte onderneming Maken van winst Leveren van goederen/ diensten Organisatie zonder winstoogmerk Leveren van goederen/ diensten Financiële positie en resultaat 6 In: NIVRA-geschrift No. 34: Non-profitorganisaties (een bundel opstellen). 20

7 definitie en typologie Het onderscheidende criterium voor OZW s ten opzichte van op winst gerichte ondernemingen is derhalve gelegen in de doelstelling van de organisatie. Op grond hiervan komen wij tot de volgende definitie: Een OZW is een organisatie waarvan de doelstelling gelegen is in het leveren van bepaalde goederen of diensten teneinde een zeker maatschappelijk nut te creëren, waarbij de financiering van de activiteiten en de financiële positie randvoorwaarden vormen. Door de wijze waarop de doelstelling van OZW s geformuleerd is, liggen de te verrichten activiteiten veelal vast. De leiding van een OZW behoeft op dit punt geen keuze te maken. Wel is zij verantwoordelijk voor de wijze waarop de activiteiten ten uitvoer worden gebracht. Bij op winst gerichte ondernemingen liggen de te verrichten activiteiten niet vast. Aldaar moeten door het management strategische keuzes gemaakt worden omtrent de te kiezen product/marktcombinaties, in het licht van de rentabiliteit als bepalende grootheid. Terzijde zij opgemerkt dat ook bij een OZW de continuïteit van de organisatie van belang kan zijn, bijvoorbeeld ten behoeve van de handhaving van de werkgelegenheid. Dit kan ertoe leiden dat, indien aan de bestaande activiteiten geen maatschappelijk nut meer wordt toegekend, de OZW wellicht niet wordt geliquideerd, maar zich richt op andere maatschappelijk nuttige activiteiten. In een dergelijk geval wordt ook door de OZW een strategische keuze gemaakt. Kenmerk blijft echter dat de primaire doelstelling is gelegen in het creëren van een zeker maatschappelijk nut. Het onderscheid tussen een op winst gerichte onderneming en een OZW kan ook worden belicht aan de hand van de theorie van de kritische succesfactoren. Kritische succesfactoren zijn die factoren die bepalend zijn voor het succes en de continuïteit van een organisatie. Welke de kritische succesfactoren zijn is afhankelijk van de doelstelling van de desbetreffende organisatie. De kritische succesfactoren in een op winst gerichte organisatie komen rechtstreeks voort uit de mate waarin de organisatie in staat is winst te genereren. Zo is bijvoorbeeld voor een autodealer het bezitten van het exclusieve recht om een bepaald merk auto s te importeren een kritische succesfactor, omdat hierdoor winst kan worden gegenereerd. Bij een OZW vloeien de kritische succesfactoren voort uit de mate waarin de organisatie in staat is die activiteiten uit te voeren waaraan zij haar bestaansrecht ontleent. Zo is bijvoorbeeld voor een waterleidingbedrijf het bezitten van een exclusief recht om water te leveren een kritische succesfactor, omdat hierdoor de doelstelling van de organisatie, namelijk het op adequate wijze voorzien in de waterbehoefte van een deel van de bevolking, kan worden bereikt. Hierboven is gebleken dat voor OZW s genoemde kenmerken niet voor alle OZW s in dezelfde mate opgaan. OZW s kunnen zeer verschillend van aard zijn. 21

8 verslaggeving van organisaties zonder winstoogmerk De financiële randvoorwaarden zijn niet voor alle OZW s even stringent. Voor sommige OZW s geldt de eis van financieel-economische zelfstandigheid in sterkere mate dan voor andere OZW s. Er zijn ook verschillen in de vergoeding die OZW s ontvangen voor de geleverde goederen en/of diensten. Hierin zijn variaties mogelijk van het berekenen van een kostendekkende prijs tot in het geheel geen vergoeding. 7 OZW s vormen dan ook een zeer diverse categorie organisaties met als gemeenschappelijk kenmerk dat de doelstelling gelegen is in het leveren van bepaalde goederen of diensten. Door de OZW moeten middelen verkregen worden die besteed kunnen worden aan het uitvoeren van de productie van die goederen en/of diensten die de OZW wenst voort te brengen. Een OZW kan financieringsmiddelen verkrijgen door het in rekening brengen van een prijs aan de afnemers van de door haar geleverde goederen en/of diensten. Een andere mogelijkheid is dat zonder tegenprestatie middelen beschikbaar worden gesteld. OZW s kunnen worden verdeeld in opbrengstenverwervende en bestedingsgerichte organisaties. Het onderscheidend criterium in deze indeling is de wijze van financiering. Een opbrengstenverwervende organisatie zal zich hoofdzakelijk financieren door middel van de opbrengsten van geleverde goederen en/of diensten. Een bestedingsgerichte organisatie financiert zich vooral met bijdragen waar geen directe tegenprestatie tegenover staat zoals subsidies en donaties. De meeste organisaties zijn echter niet puur opbrengstenverwervend of puur bestedingsgericht maar zijn als het ware een mengvorm. Binnen OZW s is sprake van een geleidelijke overgang van opbrengstenverwervende organisaties naar bestedingsgerichte organisaties. In figuur 1.2 is dit weergegeven. Figuur 1.2 Het onderscheid opbrengstenverwervend/bestedingsgericht opbrengstenverwervend bestedingsgericht op winst gerichte onderneming OZW overheid 7 Het is zelfs mogelijk dat een OZW winst behaalt met het leveren van bepaalde goederen of diensten. Deze winst kan aangewend worden voor de levering van andere goederen of diensten die men dan tegen een lagere prijs kan leveren. 22

9 definitie en typologie Op winst gerichte ondernemingen hebben een zeer sterk opbrengstenverwervend karakter. Het behalen van winst door middel van het verwerven van opbrengsten is voor dit soort organisaties een doelstelling op zich. Ook OZW s kunnen een zeer sterk opbrengstenverwervend karakter hebben. Dit is het geval voor OZW s die goederen en/of diensten leveren tegen kostendekkende prijzen. Het behalen van opbrengsten is in dat geval weliswaar geen doel op zich maar wel een randvoorwaarde van zeer groot gewicht. Dit type OZW s heeft dan ook een duidelijk opbrengstenverwervend karakter. Het opbrengstenverwervende karakter van dit soort OZW s is niet zo sterk als bij op winst gerichte ondernemingen. Het verwerven van opbrengsten is immers niet de doelstelling op zich maar een, weliswaar zeer belangrijke, randvoorwaarde. Een voorbeeld hiervan zijn nutsbedrijven. Het is duidelijk dat dit type OZW s veel gemeen heeft met op winst gerichte ondernemingen, met uitzondering van de doelstelling. Er zijn ook OZW s met een zeer sterk bestedingsgericht karakter. Bij een dergelijke OZW heeft de verrichting van bepaalde activiteiten alle prioriteit. De overheid of een andere financier hecht zoveel belang aan deze activiteiten dat deze zonder meer gefinancierd worden. De OZW zal in het geheel geen prijs hoeven te bedingen voor de geleverde goederen en/of diensten maar zal deze om niet beschikbaar stellen. Bij sterk bestedingsgerichte organisaties kunnen we denken aan fondsenwervende instellingen. Dit type organisaties heeft als doel middelen te verschaffen aan personen of organisaties die niet in staat zijn om hierin zelf te voorzien. Deze middelen kunnen zowel bestaan uit bijdragen in geld als in de vorm van goederen of diensten. Het strookt niet met deze doelstelling om de begunstigden hiervoor een prijs te laten betalen. Een fondsenwervende instelling financiert haar activiteiten met middelen die ter beschikking worden gesteld zonder dat daar voor de geldgever een tegenprestatie 8 tegenover staat. Het is niet mogelijk een prijs te bedingen voor collectieve goederen zoals bestuur, politie en justitie. Deze activiteiten zullen dus voortgebracht moeten worden door de overheid. Overheidsorganisaties hebben, voor zover zij zich bezighouden met overheidstaken in engere zin, een zeer sterk bestedingsgericht karakter. In figuur 1.2 is de overheid daarom uiterst rechts aangegeven. Overigens is het niet zo dat één bepaalde soort activiteiten slechts door één type organisatie uitgevoerd kan worden. Onderwijs kan bijvoorbeeld gegeven worden 8 Dat wil zeggen geen tegenprestatie in de vorm van de levering van goederen en/of diensten. Aan een donatie aan een fondsenwervende instelling kan de gever wel een zeker nut ontlenen in de vorm van het gevoel een goede daad te hebben verricht. 23

10 verslaggeving van organisaties zonder winstoogmerk door zowel een op winst gerichte onderneming als door een OZW. Er is sprake van een maatschappelijke keuze of activiteiten al dan niet uitgevoerd worden door een OZW. 1.3 Een nadere beschouwing van een typologie voor OZW s In de voorgaande paragraaf is gebleken dat de essentie van het verschil tussen OZW s en op winst gerichte ondernemingen gelegen is in de aard van de doelstelling. Binnen de groep OZW s is sprake van een geleidelijke overgang van opbrengstenverwervende naar bestedingsgerichte organisaties, een soort glijdende schaal. Via deze weg zijn we gekomen van het ontwikkelen van een definitie tot het zoeken naar een typologie. In deze paragraaf wordt nader ingegaan op een typologie van OZW s, gebaseerd op de herkomst van financieringsmiddelen, waarbij indelingen in de literatuur worden vergeleken met onze indeling in opbrengstenverwervende en bestedingsgerichte OZW s. In de literatuur zijn twee indelingen aangetroffen die gebruikmaken van de herkomst van financieringsmiddelen als onderscheidend criterium. Een eerste indeling is afkomstig van Anthony (1978, blz. 162). Deze indeling is in figuur 1.3 schematisch weergegeven. Figuur 1.3 Typologie Anthony ORGANIZATIONS PROFIT ORIENTED NON-PROFIT TYPE A NON-PROFIT TYPE B NON-PROFIT `A non-profit organization whose financial resources are obtained, entirely, of almost entirely, from revenues trom the sale of goods and services' `A non-profit organization that obtains a significant amount of financial resources from sources other than the sale of goods and services' In bovenstaande indeling wordt allereerst het onderscheid gemaakt tussen op winst gerichte ondernemingen (profit oriented) en OZW s (non-profit). OZW s worden vervolgens in twee categorieën verdeeld. De type A non-profit wordt overwegend gefinancierd met eigen opbrengsten en ligt dicht tegen de op winst 24