Blikken vol écht contact. Hulp bij het maken van een Blik. Vorm van verhalen

Transcriptie

1 Blikken vol écht contact Hulp bij het maken van een Blik U wilt samen met uw (groot)ouder een Blik maken met mooie herinneringen over een buurtwinkeltje, de eerste fiets, familieleden en dierbare vrienden, een filmpje over autoloze zondag, lievelingsmuziek, succesverhalen, talenten, hobby s etc. Als u online aan de slag gaat, vindt u in het hoofdstuk steeds vragen en ideeën onder het lampje. Als u zonder computer met de hoofdpersoon van het Blik in gesprek wilt, kunt u ook dit lijstje met tips en leuke vragen erbij pakken ter inspiratie. Vorm van verhalen U kunt verhalen maken in de vorm van tekst, foto s, pictogrammen, ingesproken geluidsfragmenten, muziek, zelfgemaakte filmpjes of filmpjes van internet. Wat zijn de vormen die uw familielid of vriend met dementie het meest aanspreken? Op kunt u goede filmpjes van vroeger vinden. U kunt ook geluiden zoeken in geluidsarchieven: bijvoorbeeld soundcloud.com (engelstalig) Op staan Nederlandse radio en tvuitzendingen, sommige gratis te downloaden, sommige tegen een kleine vergoeding, en sommige zijn duurder. 1

2 Tips De kunst van het Verleiden. Om aan de hoofdpersoon uit te leggen wat een Blik is, kan het handig zijn om alvast een hoofdstuk te maken met een, twee, drie verhalen waarvan u weet dat dat de hoofdpersoon boeit. Als u dat samen heeft bekeken op de ipaddan heeft u een voorbeeld en kunt u vragen of hij/zij mee wilt werken met oude en nieuwe herinneringen maken. Perspectief van de hoofdpersoon Zet in het Blik alleen de verhalen van de hoofdpersoon, vanuit het perspectief van de hoofdpersoon. Details geven de jus aan het verhaal Zoek details bij het verhaal; dat maakt het verhaal levendig. Je kunt proberen door te vragen. Als dat niet werkt, kun je ook details in het Blik zetten en dan vragen of het klopt. Geen haast Neem de tijd voor het maken van een Blik. Het proces van het zoeken van verhalen is vaak even waardevol als het resultaat van het Blik op de ipad. Een Blik is levend Door samen een Blik te bekijken, komen er weer nieuwe verhalen boven. Andere verhalen worden wellicht in de loop van de ziekte minder relevant. (U kunt online een hoofdstuk op onzichtbaar zetten. Dan is het nog wel in het Blik, maar wordt het niet meer getoond op de ipad) Rolverdeling Maak een rolverdeling met je familie: o Wie kunnen de hoofdpersoon bevragen? o Wie hebben er zelf herinneringen te vertellen voor het Blik (daarna niet vergeten te checken of de hoofdpersoon zich hetzelfde herinnert en aanpassen) o Wie heeft er foto s of filmpjes? o Wie kan goed googlen op zoek naar foto s, filmpjes, geluid? o Wie kan de verhalen online in het Blik zetten? o Wie gaan samen het Blik op de ipad bekijken? 2

3 Vragen en ideeën voor een gesprek 1. Levensloop Waar bent u geboren? Wanneer was de eerste verhuizing? Van waar, naar waar? Hoe was de eerste schooldag? Wat was het eerste diploma dat u heeft gehaald? Waar werkte de hoofdpersoon voor het eerst? Wat was een hoogtepunt in uw leven? Wat was een belangrijke keuze die uw leven bepaald heeft? 2. Objecten Wat was uw eerste aankoop? Heeft u ooit verzameld? Wat verzamelde/ verzamelt u? Had de hoofdpersoon lievelingsspeelgoed? 3. De Jeugd Waar woonde u? In wat voor buurt? In wat voor huis? Wie woonden er bij in de buurt? Welke spelletjes speelde u graag? Welke boeken las u? Welke liedjes werden er gezongen? Wat voor kind was u? Was u veel buiten? Luisterde u muziek? Was er een radio- of tvprogramma? Welke apparaten werden er gebruikt? Waarvoor? Veel regio s hebben een regionaal archief online. 4. Opleidingen Op welke lagere school zat u? Wie was uw lievelingsjuf of meester? Wat vond u leuk om te doen op school? Met wie was u bevriend? Heeft u op een middelbare school gezeten? Op welke? Waren er ezelsbruggetjes om iets te leren? Heeft u nog andere opleidingen gedaan? Kreeg u ook religieus onderwijs? Heeft u een cursus gedaan? (bijv. schilderen, dansen, timmeren, typecursus ) 3

4 5. Familie Uit wat voor gezin kwam u? Met wie ging u het meeste om? Wat deed u met hem of haar? Was er een tante, oom of ander familielied bij wie u graag was? Met wie had u in uw latere leven contact? Heeft u (klein)kinderen? Is er een andere familie met wie u veel omgaat? 6. Wie zijn belangrijke personen voor u (geweest)? Wie is uw oudste vriend of vriendin? Hoe hebt u hem of haar leren kennen? Wie ziet u het meest? Met wie bent u veel op pad geweest? Welke mensen hebben u veel geholpen? Wat hebben ze gedaan? Wie heeft u vaak geholpen? Zijn er buren met wie u veel heeft gedaan? Wat deed u samen? Zijn er mensen die u hebben begeleid op het werk of thuis? Wat voor leidinggevende heeft u gehad? Welke collega s had u? Nog anderen vrienden, buren, vrijwilligers, begeleiding, collega s Behalve foto s kunt u ook muziekfragmenten of plaatsen zoeken die met deze mensen samenhangen. 7. Hobbies Wat waren toen uw hobbies als kind? Wat werdenuw hobbies later? Waar was u altijd goed in? Wat vindt u leuk om te doen als u tijd over heeft? Wat is uw talent? Hoe komt u tot rust? Zoek passende beelden of geluiden. 8. Llefde Wie was uw eerste liefde? Zijn er veel verschillende liefdes geweest? Van wie houdt u veel? Waarom? Wat hebt u samen gedaan? Hoe heeft u uw laatste partner leren kennen? Heeft u wel eens een conflict gehad? Is dit een onderwerp waar de hoofdpersoon over wil praten? 4

5 9. Bewondering Wie bewondert u? (een sportpersoon, religieus leider, koning, politicus, schrijver, artiest, feministe etc.) Wie was vroeger uw idool? Zijn er geluidsfragmenten of filmpjes van deze persoon? 10. Kunst heeft u creatieve of artistieke talenten? Welke? Van welke boeken houdt u? Welke musea bezoekt u graag? Is er een kunstwerk waar u graag naar kijkt? Is er een kunstenaar die u volgt? Is er een kunstvorm waar u veel van houdt? Gaat u vaak naar een museum, de bioscoop, het toneel, de bibliotheek? Een weergave van een kunstwerk kan in uw Blik. Op de website van een museum kunt u vaak voor privé-gebruik een weergave goedkoop aanschaffen. Of bijvoorbeeld een foto van een ansichtkaart maken. 11. Muziek Welke muziek luistert u graag? Naar welke muziek werd vroeger vaak geluisterd? Maakt u zelf graag muziek? Speelt u een instrument? Welke liedjes zingt u graag? Heeft u religieuze liederen gezongen? U kunt zelf een liedje opnemen. Op de Ipad zijn verschillende apps te downloaden als u zoekt op Dictafoon. (U kunt het vervolgens mailen en downloaden op uw computer, om het in het Blik te zetten.) 12. Verenigingen Bent u actief geweest bij een vereniging? Denk aan verenigingen voor sport, natuur, welzijn, onderwijs, een bepaalde geloofsovertuiging, een studie, een hobby. Heeft u daar mensen leren kennen? Houdt u ervan om met meerdere mensen samen iets te doen? Wat is meestal uw rol in een grotere groep mensen? Was u lid van een omroep? Misschien is er online een (oud) logo te vinden van een belangrijke vereniging. 5

6 13. Geuren, kleuren, smaken Wat was uw lievelingseten vroeger? En nu? Waar houdt u niet van? Welk oud gerecht roept fijne herinneringen op? Welke geuren waren er vroeger in en rond uw ouderlijk huis? Waren er met bepaalde seizoenen bepaalde geuren? Wie kookte er voor u? Wat vond u lekker? Wat dronk u vroeger vaak? Kunt u zelf koken? Wat maakt u graag? Wat vindt u nu lekker? Wat is uw comfort food? Heeft u een gerecht dat u eet om uzelf te troosten? Misschien kunt u een recept vinden. Wat is uw lievelingskleur? Met de ipad kunt u geen geuren maken, maar u kunt wel beschrijven, of foto s maken om een andere keer deze geur op te zoeken. 14. Radio-en tvprogramma s Welke programma s keek of luisterde u vroeger? 15. Successen heeft de hoofdpersoon behaald? Wat heeft u goed gedaan toen u jong was? Wat was een goede beslissing? Waar krijgt u voldoening van? Waar bent u trots op? Wat is een mijlpaal in uw leven? Wat heeft u bereikt? 16. Levenbeschouwing Vanuit welke levensbeschouwing leeft u? Bent u religieus? Gelooft u in God? Bent u godsdienstig opgevoed? Leeft u volgens een bepaalde overtuiging? Wat vindt u belangrijk? Wat is een belangrijke waarde voor u? Hoe wilt u met andere mensen omgaan? Hoe wilt u dat andere mensen met u omgaan? Past er bepaalde muziek bij uw overtuiging? Passen er bepaalde rituelen of gewoonten bij uw overtuiging? Misschien wilt u een belangrijk symbool in uw Blik zetten. Is uw levensbeschouwing gedurende uw leven veranderd? 6

7 17. Werk Waar hebt u gewerkt? Wat was uw functie? Wat vond u fijn om te doen? Wat gaf voldoening? Wat heeft u bereikt? Met welke collega s had u goed contact? Misschien is er een afbeelding of filmpje van het apparaat waarmee u hebt gewerkt. 18. Reizen, tripjes, dagjes uit Waar ging u voor het eerst met vakantie? Met wie bent u veel op pad geweest? Waarheen? Wat gebeurde er? Wat is belangrijk tijdens de vakantie? (eten, weer, taal, natuur, rust, avontuur, gezelligheid ) Wat is een goede vakantieherinnering? Waar zou u nog een keer terug willen? Ging u meestal met het vliegtuig, de trein, een auto, lopend? Wie pakte de koffer? Wat voor dagjes uit hebt u ondernomen? Heeft de hoofdpersoon een bepaalde binding met een land of cultuur? 19. Rituelen Hoe begint u de dag? Hoe eindigt u de dag? Bidt u wel eens? Heeft u bepaalde religieuze of spirituele rituelen? Wat eet graag, wat eet u niet? Wat maakt de dag zinvol? Hoe viert u uw verjaardag? Wat zijn belangrijke dagen in het jaar? Hoe maakt u het gezellig? Zoek samen beelden of muziek die horen bij uw gewoonten of gebruiken. 7