April & September 2016 Alexandra Kleberger, M ANP. Palliatieve zorg omtrent Hartfalen

Transcriptie

1 April & September 2016 Alexandra Kleberger, M ANP Palliatieve zorg omtrent Hartfalen

2 Deel I Wat is hartfalen? Oorzaken van hartfalen Symptomen Compensatiemechanismen Diagnostiek Behandeling Hartfalenpoli Vragen

3 Deel II Chronische zorg versus palliatieve zorg versus terminale zorg

4

5 Definitie HF is a clinical syndrome characterized by typical symptoms (e.g. breathlessness, ankle swelling and fatigue) that may be accompanied by signs (e.g. elevated jugular venous pressure, pulmonary crackles and peripheral oedema) caused by a structural and/or functional cardiac abnormality, resulting in a reduced cardiac output and/ or elevated intracardiac pressures at rest or during stress (ESC Guidelines CHF 2016)

6 Prognose Slecht 1 jaar na diagnose 37% overleden 2 jaar na diagnose 49% overleden 5 jaar na diagnose 65% overleden

7 Epidemiologie patiënten met hartfalen ( mannen) Toename van patiënten patiënten zijn aan HF overleden Toename van 84% mannen en 50% vrouwen

8 NYHA klasse NYHA I geen klachten NYHA II klachten tijdens forse inspanning NYHA III klachten tijdens matige inspanning NYHA IV klachten tijdens rust of lichte inspanning

9 Myocard infarct Hypertensie meest voorkomende oorzaken van hartfalen in de westerse wereld! HFrEF (= systolisch HF) vs HFpEF (= diastolisch HF)

10

11 Decompensatio cordis linker ventrikel falen backward failure forward failure geeft stuwing in het li atrium waardoor verschijnselen van links decompensatio cordis hierdoor daalt de CO met als gevolg minder bloed in de aorta

12 rechter ventrikel falen backward failure forward failure geeft stuwing in het re atrium waardoor verschijnselen van rechts decompensatio cordis komt weinig voor.

13 Symptomen toename van het gewicht toename van de benauwdheid nycturie (overdag minder plassen) vol gevoel, opgezette buik minder eetlust daling van de inspanningstolerantie toename van de oedemen paroxysmale nachtelijke (nocturnal) dyspnoe orthopnoe (kortademigheid bij liggen en/of rust) koude extremiteiten (perifere cyanose)

14 Compensatiemechanismen Normaal fenomeen.. Perfusie garanderen.. Door verhoging hartfrequentie, vochtretentie Bij hartfalen: compensatiemechanismen werken averechts en werken hartfalen in de hand

15 Compensatiemechanisme I (werkt al na enkele minuten) 1. Toename activiteit sympaticus Doel: toename hartminuutvolume Compensatiemechanisme II (werkt op langere termijn) 2. Toename activiteit RAAS Doel: toename hartminuutvolume

16 Compensatiemechanisme III 3. Morfologische aanpassingen Doel: toename hartminuutvolume Compensatiemechanisme IV 4 Toename van de prostaglandinesynthese 5 Toename vasopressine (ADH) 6 Toename natriuretische peptiden ANP en BNP

17 Diagnostiek van belang is: doorgemaakt myocardinfarct (voorspellend) aanwezigheid van COPD en overgewicht (bemoeilijkt diagnostiek betreffende dyspnoe) voorgeschiedenis: hypertensie, DM, CVA, perifeer vaatlijden, alcohol, roken, schildklier, chemotherapie

18 Anamnese & Lichamelijk onderzoek klachten: vermoeidheid, benauwdheid, kortademigheid bij inspanning, niet plat kunnen liggen s nachts, verminderde eetlust. lichamelijk onderzoek: bloeddruk, CVD, oedeem, auscultatie van longen en hart, ictus cordis lateraal verplaatst

19 Vindt plaats om vermoeden van hartfalen te toetsen en overige oorzaken uit te sluiten.aanvullende diagnostiek laboratorium ECG X-thorax echocardiografie NT-proBNP andere diagnostiek: soms om oorzaak hartfalen achterhalen (CAG,MIBI)

20 X-thorax

21 Belangrijkste onderzoek om inzicht te verkrijgen in de hartfunctie (Gouden Standaard) : Echo cor

22

23 Behandeling behandelen oorzaak (bv door CABG, PCI, TAVI, Mitraklip) niet medicamenteus (leefregels) medicamenteus ICD (interne cardiodefibrillator) Biventriculaire Pacemaker (CRT)

24 Niet medicamenteus gewicht lichaamsbeweging dieet stoppen met roken OSAS behandeling

25 Medicamenteus Het doel van de medicamenteuze behandeling van chronisch hartfalen is tweeledig Op korte termijn: verbetering van de symptomen (ontlasten van slechter werkend hart, afterloadreductie door vaatverwijders, pre-loadreductie door diuretica) Op langere termijn: - verbetering kwaliteit van leven - stoppen/vertragen van (links)ventriculair re-modelling - afname mortaliteit (sudden death)

26 Meest gebruikte middelen: diuretica vaatverwijders/vasodilatantia bèta-blokkers/ sinusknoop-blokkers (digitalispreparaten) Additioneel toegepaste medicatie: Antistolling bloeddruk regulerende medicatie anti-aritmica

27 Hartfalenpolikliniek

28 Waarom hartfalenpoli? verminderen aantal heropnames verminderen opnameduur nog niet wetenschappelijk aangetoond Geeft zorg vanaf de chronisch-acute fase t/m de palliatieve en soms ook terminale fase

29 Werkwijze hartfalenpoli lichamelijk onderzoek lab. aanvragen, controleren, beoordelen en evt. acties ondernemen, aanvraag aanvullend onderzoek doornemen en bijstellen medicatie volgens protocol evt. inschakelen andere disciplines (diëtist, fysiotherapie, maatschappelijk werk, psycholoog, huisarts, TMZ) aanmelden hartfalenrevalidatie zonodig overleg met cardioloog, internist, nefroloog, geriater, etc.

30 Op naar de toekomst toename aantal hartfalenpatiënten meer samenwerking 1 e lijn: 1 ½ lijns-zorg Transmurale Zorg (TMZ) uitbreiding thuisbehandeling met i.v. Medicatie (furosemide/inotropica) door gespecialiseerde behandelteams telemonitoring (RR, gewicht, HR) palliatieve zorg door palliatief team (tot hospice) Snelle diagnostiek: Fasttrack HF (binnen 1 dagdeel uitslag)

31

32 Deel II Palliatieve zorg Wanneer is een patiënt palliatief? En waarom zijn wij er zo bang hiervoor? Van Dale/wikipedia: Chronisch= slepend of langdurig (>3mnd ziek) Palliatief= verzachting, verlichting Terminaal= aflopend, eind(-fase) Chronische zorg voor chronisch zieke patiënten Chronisch zorg versus palliatieve zorg Zorg in de laatste terminale fase, de laatste 6 maanden

33

34

35 Palliatieve fase

36 Kansen binnen de palliatieve fase Bespreek verloop van de ziekte Geef de patiënt de ruimte om beslissingen te nemen: - ICD/(PM) uitzetten; Niet reanimeren-beleid - Ga polyfarmacie aan - Betrek familie bij het plan - Bespreek mogelijke klinische opnames en behandelopties En doe dit tijdens een rustige/stabiele fase van de ziekte!

37 Klachten en symptomen in de laatste terminale fase NYHA 4 Dyspneu d effort tot orthopneu Frequente ziekenhuisopnames met decompensatio cordis (1-3 weken tussen de opnames) Extreme moeheid Geen eetlust en cachexie Rechtsfalen: Ascites Pijn, obstipatie, misselijkheid, angst, depressie Let er op dat het een vloeiend proces is van de palliatieve naar de terminale fase!

38 Terminale zorg Palliatieve sedatie Euthanasie Hospice Thuiszorg met palliatief team/ huisarts En voor het geval : zorg dat er een magneet aanwezig is.

39 Nog even nalezen

40