Project Kindvriendelijk Scheiden Noord Veluwe

Transcriptie

1 Project Kindvriendelijk Scheiden Noord Veluwe versie 20 februari 2008

2 Inhoudsopgave 1 INLEIDING DOELSTELLING DOELGROEP SLUITEND AANBOD DE LACUNES OP DE NOORD VELUWE HET TE ONTWIKKELEN AANBOD OP DE NOORD VELUWE TIJDSPAD PROJECTORGANISATIE BEGROTING BIJLAGE I: DE KETENS IN HET IDEAALMODEL SLUITEND HULPAANBOD BIJ ECHTSCHEIDING BIJLAGE II: MAATSCHAPPELIJK WERK VELUWE BIJLAGE III: GGD EN ICARE Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 2

3 1 Inleiding De omvang Cumulatief In de RNV gemeenten 1 wonen rond de kinderen van 18 jaar of jonger. Ongeveer 8000 van hen zullen voor hun 18-de jaar te maken krijgen met een echtscheiding van hun ouders. Jaarlijks In 2006 werden in de RNV gemeenten huwelijken ontbonden. Kinderen uit relaties waarbij geen sprake was van een huwelijk moeten hier nog bij opgeteld worden. Dit zijn er naar schatting 130 (gebaseerd op landelijke cijfers). Hierbij waren naar schatting evenzoveel kinderen onder de 18 jaar betrokken. Dit betekent dat er Aantal cliënten met echtscheidingsproblematiek bij het Maatschappelijk Werk Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Totaal in de RNV-gemeenten elk jaar bijna kinderen bijkomen die een echtscheiding hebben meegemaakt. Het resultaat is cumulatief, de groep groeit elk jaar. Ongeveer 10 procent van deze echtscheidingen zijn dermate problematisch dat de rechter aan de Raad voor de Kinderbescherming verzoekt om onderzoek te doen. Aantal echtscheidingen Het maatschappelijk werk ziet met name in de kleine gemeenten de laatste jaren een sterke toename van echtscheidingsproblematiek. In 2007 telde het maatschappelijk werk 152 cliënten uit de regio Noord Veluwe die problemen hebben rond hun echtscheiding Elburg Ermelo Harderwijk Nunspeet Oldebroek Putten Totaal De aard Uit een literatuurstudie van 200 geselecteerde internationale artikelen en boeken 4 blijkt dat: - korte termijn effecten van een echtscheiding voor kinderen zijn: slechtere scores op welbevinden, zelfbeeld, schoolprestaties, (delinquent) gedrag, etc - er is sprake van een sluimereffect: kinderen van gescheiden ouders scheiden zelf vaker, zijn vaker ziek (lichamelijk en psychisch), roken meer, drinken meer, etc Echtscheiding hoeft niet altijd problemen op te leveren voor kinderen. Of ze er inderdaad last van krijgen hangt af van de balans van risicofactoren en beschermende factoren die dat kind heeft. Scheidende ouders betekent in ieder geval wel: één risicofactor erbij. Als ouders blijven vechten weegt die risicofactor etra zwaar. 1 Regio Noord Veluwe: Elburg, Ermelo, Harderwijk, Nunspeet, Oldebroek, Putten. 2 Centraal Bureau voor de Statistiek: internetsite Statline 3 Gemiddeld is er bij elke scheiding 1 kind onder de 18 betrokken 4 Het verdeelde kind. Literatuuronderzoek omgang na scheiding. Ed Spruijt, e.a. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 3

4 Uit de bovengenoemde literatuurstudie blijkt dat de belangrijkste beschermende factoren zijn: - zo weinig mogelijk confrontatie met ouderlijke conflicten - goede leeftijdsspecifieke communicatie over de scheiding tussen kind en ouders - goed functionerende thuiswonende ouder, die goede opvoedingstechnieken hanteert - de thuiswonende ouder keurt omgang van het kind met de uitwonende ouder goed - vaardigheden van het kind zelf - toegang tot hulp Voorkómen van schade bij kinderen Om te voorkomen dat kinderen schade ondervinden van de echtscheiding van hun ouders is het dus van belang dat er een laagdrempelig sluitend aanbod is van: - informatie, bemiddeling en hulp aan ouders - preventieve en curatieve hulp voor kinderen Dit houdt in dat ouders informatie krijgen over de mogelijke gevolgen van een echtscheiding voor hun kinderen, dat ze ervan doordrongen worden dat het belangrijk is zo kindvriendelijk mogelijk te scheiden en dat weten waar ze terecht kunnen. Het betekent ook dat er voor het hele scala van zeer lichte problematiek tot uiterst zware problematiek een gepast aanbod moet zijn. En dat instanties snel en adequaat naar elkaar verwijzen om te voorkomen dat cliënten ontsnappen of tussen de wal en het schip komen. Verder moet het aanbod structureel opgenomen worden in het aanbod van bestaande instanties om te voorkomen dat alles verdwijnt na de projectperiode. Sluitend hulpaanbod op de Noord Veluwe? Op de Noord Veluwe ontbreekt het aan dit sluitend hulpaanbod. De lacunes worden door verschillende instanties gesignaleerd. Dit is de reden waarom het Regioplatform Jeugd het initiatief van een aantal instanties tot het opzetten van het project kindvriendelijk scheiden onderschrijft. Indeling van de projectbeschrijving Paragraaf 2 en 3 beschrijven de doelstelling en doelgroep van het project. In de paragraaf 4 staat uit welke elementen een sluitend hulpaanbod moet bestaan. Paragraaf 5 beschrijft de lacunes op de Noord Veluwe. Paragraaf 6 laat zien hoe we op de Noord Veluwe het sluitend aanbod willen bereiken. In paragraaf 7, 8, 9 vindt u achtereenvolgens het tijdspad, de projectorganisatie en de begroting. Uit de weblog van André Rouvoet: Kinderleed na scheiding woensdag 02 mei :23 Het jongetje kijkt triest in de camera. Ik heb eigenlijk geen zin meer in het leven van nu, ik wil liever het leven van vroeger weer, met papa en mama. Het is een shot in een filmpje dat ik woensdag tijdens een werkbezoek in Zwolle te zien krijg. Die paar zinnetjes van dat jongetje maken pijnlijk duidelijk hoe een kind van amper 10 de scheiding van zijn ouders kan ervaren. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 4

5 2 Doelstelling Landelijke cijfers laten zien dat het aantal echtscheidingen in Nederland zich de laatste jaren stabiliseert rond de Een groot percentage van deze scheidingen verloopt echter op een zeer kindonvriendelijke manier. Bij ongeveer 10% van de echtscheidingen zijn de problemen dermate geëscaleerd dat een melding nodig is bij de Raad voor de Kinderbescherming. Een sluitend en toegankelijk hulpaanbod had in een aantal gevallen een raadsmelding kunnen voorkomen. Het doel van het project Kindvriendelijk scheiden is om het percentage kindonvriendelijke echtscheidingen in de RNV gemeenten te verlagen; afname van het aantal meldingen bij de Raad voor de Kinderbescherming en toename van het aantal cliënten dat passende hulp krijgt van maatschappelijk werk en zorgaanbieders. 3 Doelgroep De kinderen van 0-18 jaar in de RNV gemeenten van ouders die gaan scheiden of gescheiden zijn en de betreffende ouders vormen de doelgroep van dit project. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 5

6 4 Sluitend aanbod Hieronder beschrijven we in algemene termen hoe een sluitend hulpaanbod eruit ziet. Vanzelfsprekend wordt op de Noord Veluwe maimale aansluiting gezocht bij de Centra voor jeugd en gezin. Vooraf: Gemeentelijke voorliggende voorzieningen zorgen er in samenwerking met Bureau Jeugdzorg voor dat: - ouders informatie krijgen over de mogelijke gevolgen van een echtscheiding voor hun kinderen, ze ervan doordrongen zijn dat het belangrijk is zo kindvriendelijk mogelijk te scheiden en ze weten waar terecht kunnen. - beroepsbeoefenaren getraind zijn in het signaleren van echtscheidingsproblemen, weten hoe te handelen en dat ook willen en kunnen. Het hulpaanbod: Door 2 ingangen kunnen ouders en kinderen direct de hulpketen binnenkomen: via de voorliggende gemeentelijke voorzieningen (jeugdgezondheidszorg en maatschappelijk werk) en via Bureau Jeugdzorg. De derde ingang is via de rechtbank, als ouders niet tot overeenstemming kunnen komen over gezag, omgang en verblijfplaats van hun kinderen. Vervolgens worden ze volgens de gangbare procedures geholpen of doorverwezen naar passende hulp. - Gemeentelijke voorliggende voorzieningen hebben een passend (preventief) cursusaanbod voor ouders en kinderen. - Het Algemeen Maatschappelijk Werk heeft een passend breed hulpaanbod voor zowel de kinderen van ouders die gaan scheiden of gescheiden zijn als de betreffende ouders. - De medewerkers van het Algemeen Maatschappelijk Werk zijn getraind in hulp aan scheidende of gescheiden ouders en hun kinderen, bijvoorbeeld in mediation en omgangsbegeleiding. - Het Algemeen Maatschappelijk Werk heeft locaties ter beschikking waar begeleide omgang kan plaatsvinden. - Als de hulpverlening bij het Algemeen Maatschappelijk Werk stagneert of ouders ontsnappen, dan volgt een melding bij Bureau Jeugdzorg als er vermoedens zijn dat de opvoeding en ontwikkeling van kinderen stagneer of bij een vermoeden van kindermishandeling of kinderverwaarlozing. - Als ouders bij Bureau Jeugdzorg aankloppen (of als er een melding door derden wordt gedaan), dan onderzoekt Bureau Jeugdzorg welk vervolg het beste is: - verwijzing naar Voorliggende Voorzieningen (indien nodig met schriftelijk advies) - indicatie voor een geïndiceerd zorgaanbod bij een zorgaanbieder - melding bij de Raad voor de Kinderbescherming - De zorgaanbieder heeft een passend breed hulpaanbod voor zowel de kinderen van ouders die gaan scheiden of gescheiden zijn als de betreffende ouders. - In het advies van de Raad voor de Kinderbescherming aan de rechter wordt de noodzakelijk geachte hulp bij de uitvoering van het advies benoemd. - De rechtbank tracht partijen te bemiddelen en legt zonodig begeleide omgang op. De rechtbank verwijst, waar nodig, naar hulp en benoemt de instantie die ingezet kan worden. Bijvoorbeeld een omgangshuis. - Bij een ondertoezichtstelling doet de gezinsvoogd een beroep op het hulpaanbod van het Algemeen Maatschappelijk Werk of van de Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 6

7 In schema ziet het bovenstaande er als volgt uit: Voorliggende voorzieningen: Algemeen- en Schoolmaatschappelijk werk Jeugdgezondheidszorg Bureau Jeugdzorg: Jeugdhulpverlening / Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg Raad voor de Kinderbescherming Rechtbank Bureau Jeugdzorg: Jeugdbescherming Soort aanbod vrijwillige ambulante hulp onderzoek voor indicatie vrijwillige ambulante en residentiële hulp onderzoek rechtspraak coördinatie van niet vrijwillige hulp Aanbod: op het gebied van bemiddeling en omgang voor: alle fasen van de scheiding: -pré -gedurende -post informatie en advies bemiddeling (proef) omgangsbegeleiding bemiddeling (proef) omgangsbegeleiding proefcontacten in het kader van onderzoek onderzoek advies aan rechtbank: - gezag - omgangsregeling - hoofdverblijfplaats verwijzing naar mediation en overige hulp (omgangshuis) uitspraak over: - gezag - omgangsregeling - hoofdverblijfplaats uitvoering omgangsondertoezichtstelling: coördinatie van hulp Aanbod: hulpverlening voor: -ouders -kinderen -systeem informatie en advies individuele of groepshulp voor kinderen individuele of groepshulp voor ouders hulp bij veranderende ouderrol onderzoek casemanagement individuele of groepshulp voor kinderen individuele of groepshulp voor ouders hulp bij veranderende ouderrol verzoek aan rechtbank om ondertoezichtstelling (of andere maatregel) uitspraak over ondertoezichtstelling (of andere maatregel) en opdracht aan gezinsvoogdij-instelling uitvoering ondertoezichtstelling: coördinatie van hulp praktische hulp Soort problematiek ouders communiceren wel met elkaar, maar hebben hierbij bemiddelingshulp nodig er is lichte of praktische hulp nodig om omgang mogelijk te maken het kind heeft moeite met de echtscheiding en kan geholpen worden met (groeps)gesprekken ouders hebben (soms praktische) hulp nodig bij de veranderde ouderrol bemiddeling en /of omgangsbegeleiding zijn onderdeel van het hulpverleningsplan het kind heeft schade opgelopen door de echtscheiding of loopt een groot risico hierop, zwaardere hulp is nodig ouders willen wel meewerken aan de hulp die nodig is bemiddeling loopt zeer moeizaam, omgang is alleen mogelijk onder begeleiding er zijn grote conflicten tussen ouders ouders komen niet tot overeenstemming vrijwillige hulp wordt niet geaccepteerd of is niet voldoende de ontwikkeling van het kind wordt bedreigd een maatregel is nodig in het belang van het kind Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 7

8 5 De lacunes op de Noord Veluwe In de tabel zien we dat het daadwerkelijke hulpaanbod komt van Jeugdgezondheidszorg, Maatschappelijk werk en de Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg (1 en 2). De taak van de andere genoemde instanties is onder andere om ervoor te zorgen dat cliënten bij de geschikte hulp terechtkomen. Op de Noord Veluwe vertoont dit hulpaanbod lacunes. - Ouders die het wel goed willen regelen voor kun kinderen, hebben geen goede informatie over waar ze terechtkunnen voor mediation, een bemiddelingsadvocaat of voor hulp voor kun kinderen of henzelf. - Het maatschappelijk werk is onvoldoende geschoold in het bieden van hulp bij echtscheiding. - Bureau Jeugdzorg kan geen indicatie afgeven omdat het aanbod niet bestaat bij zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg. - Rechters kunnen niet verwijzen naar specifieke hulp (bijvoorbeeld bij de omgang) omdat er geen aanbod is. - De Raad voor de Kinderbescherming moet nu soms adviseren om de omgang met de uitwonende ouder te stoppen omdat er geen goede omgangsbegeleiding bestaat. 6 Het te ontwikkelen aanbod op de Noord Veluwe Het project sluit nauw aan bij de Centra voor jeugd en gezin. Deze Centra zullen licht pedagogische hulp bieden en een verwijsfunctie hebben. Het project Kindvriendelijk scheiden vult het aanbod van/achter de Centra voor Jeugd en gezin aan; er komt etra hulp beschikbaar voor echtscheidingsproblematiek. Om deze met deze problematiek te kunnen werken is de gewone basistraining van hulpverleners namelijk niet voldoende. Het risico van escalatie en de specifieke beknelde positie van kinderen bij echtscheidingen vergen etra vaardigheden van een hulpverlener. Het project voorziet in deze etra vaardigheden. Daardoor kunnen de Centra voor Jeugd en gezin op de Noord Veluwe ook aan deze groep adequate hulp bieden. Hulp bij het opstellen van ouderschapsplannen, mediation en hulpverlening gericht op echtscheidingssituaties zullen deel uitmaken van het aanbod van/achter de Centra voor Jeugd en Gezin. Escalatie van de conflicten en bedreigende opvoedingssituaties kunnen zo voorkomen worden. Voor de zwaardere problematiek komen er goede verwijsmogelijkheden. Het aanbod dat op de Noord Veluwe ontwikkeld gaat worden is: 1. Maatschappelijk werk en jeugdgezondheidszorg - De gemeentelijke voorliggende voorzieningen ontwikkelen een informatiepakket zodat ouders zijn geïnformeerd over kindvriendelijk scheiden, het belang ervan inzien, weten waar ze terecht kunnen en daarnaar handelen. - De gemeentelijke voorliggende voorzieningen ontwikkelen cursussen voor ouders en kinderen. - Het maatschappelijk werk schoolt een aantal werkers (1 fte) tot specialisten in mediation op het gebied van scheiding en omgang. Zij kunnen deze hulp aanbieden aan ouders waarvan de problematiek niet te zwaar is voor het maatschappelijk werk. - Het maatschappelijk werk beschikt over een locatie waar begeleide omgang kan plaatsvinden. - Het maatschappelijk werk zal de programma s en methodieken van het NIM in de regio Noord Veluwe gaan implementeren, waaronder de inzet van gekwalificeerde vrijwilligers (buddy s) in het kader van begeleide omgang. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 8

9 2. Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg - Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg ontwikkelen een aanbod voor ouders waarvan de problematiek te zwaar is voor het maatschappelijk werk. Dit aanbod omvat naast geïndiceerde vormen van omgangsbemiddeling en omgangsbegeleiding ook een omgangshuis. Cliënten komen bij de zorgaanbieder via een indicatiestelling van Bureau Jeugdzorg. Bureau Jeugdzorg krijgt de indicatieaanvragen van het maatschappelijk werk (te zware problematiek), van de rechtbank, van de Raad voor de Kinderbescherming en van gezinsvoogden. Ook kan Bureau Jeugdzorg de indicatie afgeven voor ouders die zelf aankloppen bij Bureau Jeugdzorg en die niet naar het maatschappelijk verwezen kunnen worden. 3. Epertgroep Om het bovenstaand aanbod te optimaliseren wordt een epertgroep ingesteld: - Werkers van instellingen op de Noord Veluwe komen regelmatig bijeen in een epertgroep voor het uitwisselen van ervaringen en wederzijdse bijscholing 4. Projectleider Om ervoor te zorgen dat het aanbod gecoördineerd wordt ontwikkeld en om ervoor te zorgen dat instellingen goed gaan samenwerken zal er voor een beperkte tijd (2 jaar) een projectleider worden aangesteld. De projectleider: - is de drijvende en bindende kracht achter het opstarten van het hierbovengenoemde. Als er een structureel sluitend aanbod is, is zijn/haar taak volbracht. - is aanspreekpunt voor het project gedurende de eerste twee jaar en draagt zorg voor het bevorderen van de hiergenoemde ontwikkelingen. - is de eerste twee jaar voorzitter van de epertgroep. - schrijft halfjaarlijks een voortgangsverslag over de uitgevoerde werkzaamheden. 5. Etern bureau - Een etern bureau wordt ingehuurd om het proces van het project en de effecten goed te beschrijven zodat het project overdraagbaar is naar andere regio s. 6. Samenwerking met andere sectoren Om optimaal gebruik te maken van het hulpaanbod is belangrijk dat instanties in de regio elkaar goed kenen en op de juiste manier naar elkaar verwijzen. Er zal daarom ook zoveel mogelijk samenwerking worden gezocht met (commerciële) advocaten, bemiddelingsbureaus en scheidingsmakelaars. Het doel van deze samenwerking is tweeledig: - goed op de hoogte zijn van elkaars aanbod, goed naar elkaar verwijzen - het belang van kind een grotere rol laten spelen bij alle echtscheidingen. Hiertoe zullen in het kader van het project themabijeenkomsten worden georganiseerd. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 9

10 7 Tijdspad 2008 januari -juni - Subsidie realiseren - Definitieve projectplannen opstellen - Afstemming initiatieven instellingen via projectleider en projectgroep - Voorwaarden start realiseren zoals: - beschrijvingen modules - indicatiestelling / verwijsroutes vaststellen - ruimtes voor ontmoetingen realiseren - opleidingen begeleiders / mediators - communicatieplan intern en etern - epertgroep opstarten juli - december - Start activiteiten - Volgen uitvoering en knelpunten inventariseren - Bijeenkomsten epertgroep december - Evaluatie eerste periode 2009 januari -juni - Vervolg activiteiten - Volgen uitvoering en knelpunten inventariseren - Bijeenkomsten epertgroep juli - Evaluatie tweede periode juli - december - Vervolg activiteiten - Volgen uitvoering en knelpunten inventariseren - Bijeenkomsten epertgroep december - Evaluatie derde periode Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 10

11 8 Projectorganisatie Kindvriendelijk Scheiden is een van de onderwerpen in het concept regiocontract tussen de provincie Gelderland en de zes gemeenten in de regio Noord Veluwe. Het Dagelijks Bestuur van de regio Noord Veluwe zal daarmee de opdrachtgever voor dit project worden. De projectleider, in dienst van BJZ, zal verantwoording over het project afleggen aan de opdrachtgever. De uitvoerende regie zal in handen liggen van het Regionaal Regieteam Jeugd dat een gedelegeerde aansturende bevoegdheid vanuit het portefeuillehoudersoverleg Welzijn heeft. Het Regionaal Regieteam Jeugd heeft tevens de regie over een aantal lopende projecten: Centrum Jeugd en Gezin, Coördinatie van Zorg, Zorgstructuren onderwijs en Aansluiting BJZ. Het regioplatform jeugdzorg/jeugdbeleid vormt het klankbord van het project. Op elke vergadering van het regioplatform zal een voortgangsverslag worden gepresenteerd. Op die manier zijn alle regionale instanties op de hoogte van de ontwikkelingen en loopt het project zich in lijn met regionale afspraken. Het bestuurlijk draagvlak bij de deelnemende instanties wordt gekregen door aan het begin van het project de bestuurders van die instanties het projectplan te laten ondertekenen. De projectgroep zorgt voor regelmatige informatievoorziening naar de deelnemende instanties en legt eventuele besluiten voor aan de bestuurders van de deelnemende instanties en aan het dagelijks bestuur van de regio. De projectgroep zorgt voor de afstemming in de uitvoering van het project en voedt de projectcoördinator. In de projectgroep zitten: - Bureau Jeugdzorg (voorzitter) - Jeugdgezondheidszorg - Algemeen Maatschappelijk Werk - Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg (Stichting Bredervoort en Pactum) - Raad voor de Kinderbescherming Het is belangrijk dat de leden van de projectgroep mandaat van hun instelling hebben. De projectcoördinator krijgt van de alle deelnemende instellingen voldoende mandaat om zijn/haar taak makkelijk uit te voeren. Hij/zij wordt ondergebracht bij Bureau Jeugdzorg. De epertgroep is een groep van inhoudsdeskundigen van de deelnemende instellingen. Het doel van hun bijeenkomsten is epertiseopbouw en afstemming. Doordat de leden brede werkervaring inbrengen elk vanuit hun eigen discipline en deze uitwisselen met hun collega s van andere instellingen, zal er bij de teamleden een opbouw van inhoudelijke epertise plaatsvinden. Naast deze inhoudelijk epertise op het gebied van scheiding en omgang bouwt het team ook procesmatige ervaring op in de fijnafstemming tussen instellingen. Een etern bureau wordt ingehuurd om de ervaringen van het project gedegen schriftelijk vast te leggen zodat deze overdraagbaar is. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 11

12 9 Begroting Begroting van het project Kindvriendelijk scheiden. Totaal voor 2 jaar (Euro s) Totaal 2 jaar Bureau Jeugdzorg Algemeen maatschappelijk werk Pactum Bredevoort Icare en GGD Baten Inzet uit eigen formatie Subsidie regiocontract Subsidie provincie overig Totaal baten NR Lasten 1 Projectcoördinator (0,4 fte) Monitoring en evaluatie Etra inzet GB functionaris JGZ Formatie zorgaanbieders (0,2 fte 2) Tijdelijke formatie implementatie MW (0,4 fte) Eigen formatie MW (1fte) Opzetten Buddygroep Inkoop materiaal en begeleiding NIM Studiekosten Public Relations en drukwerk Themabijeenkomsten Totaal lasten Saldo van baten en lasten Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 12

13 Onderstaande tabel verduidelijkt de relatie tussen de beschreven activiteiten in paragraaf 6 en de hierboven genoemde budgetposten. Activiteit 1. Projectcoördinator 2. Monitoring en evaluatie 3. Etra inzet GB functionaris JGZ 4. Formatie zorgaanbieders 5. Tijdelijke formatie implementatie MW 6. Eigen formatie MW 7. Opzetten Buddygroep 8. Inkoop materiaal en begeleiding NIM 9. Studiekosten 10. Public Relations en drukwerk 11. Themabijeenkomsten De gemeentelijke voorliggende voorzieningen ontwikkelen een informatiepakket De gemeentelijke voorliggende voorzieningen ontwikkelen cursussen voor ouders en kinderen. Het maatschappelijk werk schoolt een aantal werkers op het gebied van scheiding en omgang. Het maatschappelijk werk beschikt over een locatie waar begeleide omgang kan plaatsvinden. Het maatschappelijk werk implementeert de programma s en methodieken van het NIM in de regio Noord Veluwe waaronder de inzet van gekwalificeerde vrijwilligers (buddy s) in het kader van begeleide omgang. Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg ontwikkelen een aanbod voor ouders waarvan de problematiek te zwaar is voor het maatschappelijk werk. Werkers van instellingen op de Noord Veluwe komen regelmatig bijeen in een epertgroep voor het uitwisselen van ervaringen en wederzijdse bijscholing Om ervoor te zorgen dat het aanbod gecoördineerd wordt ontwikkeld en om ervoor te zorgen dat instellingen goed gaan samenwerken zal er voor een beperkte tijd (2 jaar) een projectleider worden aangesteld. Een etern bureau wordt ingehuurd om het proces van het project en de effecten goed te beschrijven zodat het project overdraagbaar is naar andere regio s. Om optimaal gebruik te maken van het hulpaanbod is belangrijk dat instanties in de regio elkaar goed kenen en op de juiste manier naar elkaar verwijzen. Hiertoe zullen in het kader van het project themabijeenkomsten worden georganiseerd. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 13

14 BIJLAGE I: de ketens in het ideaalmodel sluitend hulpaanbod Voorliggende voorzieningen: Maatschappelijk werk Jeugdgezondheidszorg Bureau Jeugdzorg: Jeugdhulpverlening / Advies- en Meldpunt Kindermishandeling Zorgaanbieders in de geïndiceerde jeugdzorg Raad voor de Kinderbescherming Rechtbank Bureau Jeugdzorg: Jeugdbescherming Verwijzing in de keten Rechtbank verzoekt Raad voor de Kinderbescherming om onderzoek Raad voor de Kinderbescherming geeft Rechtbank advies over gezag en omgang Rechtbank doet uitspraak en verwijst naar mediation / overige hulp (omgangshuis) Rechtbank geeft opdracht aan Bureau Jeugdzorg voor uitvoeren ots Bureau Jeugdzorg zet hulp in van voorliggende voorzieningen en zorgaanbieders voorliggende voorz. verwijzen / melden zo nodig bij Bureau Jeugdzorg / AMK Bureau Jeugdzorg verwijst zo mogelijk naar voorliggende voorzieningen Bureau Jeugdzorg geeft zo nodig indicatie voor zorgaanbieder Bureau Jeugdzorg meldt zo nodig bij de Raad Raad voor de Kinderbescherming vraagt zo nodig een beschermingsmaatregel Rechtbank geeft opdracht aan Bureau Jeugdzorg voor uitvoeren ots Bureau Jeugdzorg zet hulp in van voorliggende voorzieningen en zorgaanbieders Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 14

15 BIJLAGE II: Maatschappelijk Werk Veluwe Scheidingsproblematiek in brede zin vormt één van de speerpunten van het meerjarenplan van de Maatschappelijke Dienstverlening Veluwe. Deze problematiek behoort in algemene zin uiteraard tot het werkgebied van een maatschappelijke dienstverlening. Aard, omvang en intensiteit van de problematiek vragen in toenemende mate om een specifieker hulpverleningsaanbod dan binnen het algemeen maatschappelijk werk voorhanden is. De implementatie ervan vergt een aanpassing van de organisatie. Teneinde dit te verwezenlijken willen we: 1. investeren in uitbreiding van deskundigheid van het personeel; 2. het dienstenaanbod uitbreiden met specifiek op deze problematiek toegespitste individuele en groepsgewijze methodiek; 3. gekwalificeerde vrijwilligers in de begeleide omgang inzetten; 4. samenwerken met relevante ketenpartners met het doel een sluitende aanpak te realiseren. Bovengenoemde initiatieven willen we in de RNV-gemeenten in de jaren gestalte geven. Investeren in de deskundigheid van het personeel In de jaren leiden we 5 mediators Scheiding en Omgang op. Hier zijn specifieke opleidingen voor, die 9 volledige dagen in beslag nemen. Gezien de geografische spreiding van de Veluwe opteren we voor 5 mediators. Op deze wijze is de deskundigheid op de meeste locaties voorhanden, waar nodig kan er regionaal worden ingezet. Daarnaast vinden we het van belang om de vaardigheden iets breder in huis te hebben in plaats van een beperkt aantal mensen tot specialisten op te leiden. In totaal maken we hiervoor 1 fte uit de eigen formatie vrij. De opleidingskosten bedragen Euro over 2 jaar. Dienstenaanbod uitbreiden Het NIM in Nijmegen beschikt over een breed aanbod aan specifieke producten op het terrein van scheiding en omgang, onder meer in de vorm van trainingen en cursussen voor ouder(s) en of kind(eren). Dat aanbod willen we in huis halen. De bedoeling is om een aantal trainingen/cursussen al in 2008 aan te gaan bieden en uit te voeren. We denken voor de implementatie en de uitvoering in de eerste twee jaar 0,4 fte nodig te hebben, die we niet uit de eigen formatie kunnen halen. Deze 0,4 fte heeft een tijdelijk karakter (2 jaar) en is vooral bedoeld om de organisatie toe te snijden op uitbreiding van het dienstenaanbod en de organisatie en (deels) uitvoering ervan. Voor de inkoop van het materiaal, begeleiding (door het NIM) bij de opzet en tijdens de uitvoering in de opbouwfase wordt een bedrag van Euro per jaar geschat. Vrijwilligers in de begeleide omgang Wij denken, dat het zeer wel mogelijk is gebruik te maken van de inzet van gekwalificeerde vrijwilligers in het kader van begeleide omgang. De inzet van vrijwilliger is praktisch en/of begeleidend. Halen en brengen van kinderen, aanwezigheid bij bezoek, voor- en napraten met de ouder(s) en het kind, etc. De vrijwilliger is hier de verlengde arm van de casusverantwoordelijke professional. Inzet van vrijwilligers past ook uitstekend in de doelstellingen van de WMO. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 15

16 We zouden een groep van 12 vrijwilligers binnen de RNV-gemeenten willen hebben. Kosten eerste jaar: werving en selectie 3500 Euro training(12 500) 6000 Euro coördinatie/coaching (0.1 fte) 7500 Euro reiskosten: 12 vrijwilligers, ieder 20 begeleide bezoeken per jaar, 40 km, 0,33 ct per kilometer, afgerond 3000 Euro Totaal Euro De kosten in het tweede jaar vallen lager uit, omdat er alleen coördinatie/coaching en reiskosten overblijven. Mogelijk zal er een enkele mutatie in het vrijwilligersbestand zijn. We gaan uit van Euro in het tweede jaar. Uiteraard zal er aansluiting gezocht worden met de lokale vrijwilligersorganisaties, waar mogelijk geschikte kandidaten te vinden zijn. Het gaat echter om goed gekwalificeerde vrijwilligers en die zullen niet in voldoende mate voorhanden zijn, waardoor er alsnog geworven dient te worden. De wel aanwezige vrijwilligers zullen ook gewoon getraind moeten worden. De kosten zullen derhalve niet veel lager uitvallen. Samenwerking met ketenpartners Met de relevante ketenpartners werken we onder het motto Kindvriendelijk Scheiden samen in de realisatie van een sluitende aanpak rond scheiding en omgang. Dat leidt onder meer tot een gezamenlijke aanvraag bij de provincie Gelderland voor een project, dat zich richt op die sluitende aanpak. Kostenoverzicht ten behoeve van projectaanvraag Opleidingskosten van 5 mediators Euro in 2 jaar Opzetten van een vrijwilligersgroep Euro in het eerste jaar Euro in het tweede jaar Tijdelijke formatie methodiekimplementatie Euro per jaar Inkoop materiaal en begeleiding Euro per jaar PR en drukwerk Euro per jaar Vanuit de eigen formatie maken wij structureel 1 fte vrij met name voor mediation. Het eigen aandeel van MD Veluwe kan daarmee op Euro per jaar worden begroot. De kosten voor een vrijwilligersgroep zouden bij bewezen succes na twee jaar structureel kunnen worden. De formatie voor de implementatie van de methodiekuitbreiding is vooralsnog tijdelijk. Wat MD Veluwe betreft zou hier over 2 jaar naar gekeken kunnen worden mede tegen de achtergrond van andere lopende (financierings)ontwikkelingen rond hulpverlening aan jeugd. Denk hierbij aan Centra voor Jeugd en Gezin, opvoedings-steunpunt, schoolmaatschappelijk werk. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 16

17 BIJLAGE III: GGD en Icare Het project Kindvriendelijk scheiden is opgesteld door de ketenpartners werkzaam in de regio Noord- Veluwe die te maken hebben met hulp en opvoedingsondersteuning aan kinderen. Deze ketenpartners zijn: Bureau Jeugdzorg, Maatschappelijke dienstverlening Veluwe, Pactum, Bredevoort, Icare en GGD Regio Noord-Veluwe (wordt GGD Gelre IJssel). In het projectplan zijn een aantal activiteiten beschreven die vallen onder de kerntaak van Icare en GGD (preventieve jeugdgezondheidszorg): - Getrainde beroepsbeoefenaren signaleren echtscheidingsproblemen en weten hoe te handelen. - Ouders informeren over de mogelijke gevolgen van een echtscheiding voor hun kinderen, zodat zij ervan doordrongen zijn dat het belangrijk is zo kindvriendelijk mogelijk te scheiden en ze weten waar terecht kunnen. Bovengenoemde activiteiten worden door de JGZ binnen de reguliere gezondheidsonderzoeken van zowel Icare als GGD uitgevoerd door de jeugdarts en verpleegkundige. De kwaliteit van signalering en advisering kan worden verbeterd door middel van een bijscholing. De inhoud van de bijscholing moet dan gezocht worden in informatie over de sociale kaart, duidelijke afstemming met ketenpartners, de invloed van echtscheiding in de verschillende leeftijdsfasen, preventieve opvoedingsondersteuning. Willen we een actieve bijdrage leveren aan het tijdig informeren van ouders die (willen gaan) scheiden dan volstaat bovengenoemde activiteit niet. Het is van belang dat ouders informatie ontvangen in de fase dat zij willen gaan scheiden, of net zijn gescheiden. Niet alle ouders die gaan scheiden worden in diezelfde periode opgeroepen voor een regulier onderzoek. Het is daarom zinvol dat Icare/GGD informatiepakketten uit zetten op strategische plaatsen, bijv gemeentehuis, advocaten- en bemiddelingskantoren, scholen, etc. Het thema kindvriendelijk scheiden zal in deze informatiepakketten centraal taan. Kosten bijdrage Icare/GGD voor project Kindvriendelijk scheiden : Bijscholing medewerkers (15 personen) 2500,- Ontwikkelkosten en uitzetten van infopakket 3000,- Inzet GB functionaris 900, Totaal 6400,-. Projectplan Kindvriendelijk Scheiden Regio Noord Veluwe 17