Interview met Rob Kruijk. Pensioen: Belangrijk en boeiend! Interview met Frans Smidt. Magazine I 2008 I Nr.8. In dit nummer onder meer:

Transcriptie

1 HP Pensioen Magazine I 2008 I Nr.8 In dit nummer onder meer: Interview met Rob Kruijk Pensioen: Belangrijk en boeiend! Interview met Frans Smidt Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen, vermenigvuldigd of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever en/of andere auteursrechthebbenden. Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland kan geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor de volstrekte juistheid en volledigheid van alle in deze uitgave opgenomen teksten en beelden. Alle genoemde gegevens zijn onder voorbehoud. Aan de inhoud van dit magazine kunnen geen rechten worden ontleend. Dit is een uitgave van het HP Pensioenfonds.

2 Voorwoord... 3 Pensioeninkoop met ingang van 1 juli 2008 duurder... 4 Nieuw: het verantwoordingsorgaan van ons pensioenfonds... 6 Voorwoord Verkiezingen voor bestuurslidmaatschap HP Pensioenfonds... 8 Interview met Rob Kruijk Eigen website voor ons pensioenfonds Pensioen: belangrijk en boeiend! Interview met Frans Smidt Website YBR binnenkort in een nieuw jasje en weer actueel Meest gestelde vragen aan de pensioenadministratie Verkiezingen voor een nieuwe deelnemersraad Overzicht contactpersonen Overzicht behandelde onderwerpen English Summary Onze pensioenregeling vormt een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Zowel voor HP als voor iedereen die bij HP werkt. Dat gegeven is een van de rode draden in onze communicatie over pensioen. Een andere rode draad is dat we de pensioenregeling samen mogelijk maken en samen uitvoeren via ons eigen pensioenfonds. Beide thema s komen volop terug in dit nummer van HP Pensioen. Graag loop ik met jullie even door de inhoud. Een eigen pensioenregeling is ook vanwege de kosten een waardevolle arbeidsvoorwaarde. Door de gemiddeld langere levensverwachting nemen die kosten toe. Tegenover de hogere kosten staat wel dat de pensioenen gemiddeld langer worden uitgekeerd. In het eerste artikel geven we een toelichting hoe ons pensioenfonds daarmee omgaat en wat jij als deelnemer daarvan merkt. Een ander artikel gaat over het verantwoordingsorgaan van het pensioenfonds. Een eigen pensioenfonds betekent ook verplichtingen in het kader van goed pensioenfondsbestuur. Een van de andere thema s waarover we regelmatig in dit magazine schrijven. Het gaat immers om de premie die we met z n allen investeren in pensioen en het gaat om de pensioenen van de pensioengerechtigden. Het verantwoordingsorgaan zorgt ervoor dat aan alle belanghebbenden verantwoording wordt afgelegd over het beleid van het bestuur van het pensioenfonds. In het betreffende artikel lees je wie zitting hebben in het Verantwoordingsorgaan en welke bevoegdheden dat Verantwoordingsorgaan heeft. Daarop sluit een artikel aan over de bestuursverkiezing. Het bestuur neemt na meer dan 25 jaar afscheid van Ad de Groot. Iets dat zeker niet onvermeld mag blijven. Daarmee moeten we ook zijn ervaring en deskundigheid als bestuurslid missen. Uit de profielschets en het gesprek met zijn opvolger - Simon Dijkhuizen - blijkt echter dat het bestuur kan rekenen op een opvolger die de weg weet in de pensioenwereld. Simon is gekozen namens de gepensioneerden en licht een tipje van de sluier op over zijn speerpunten. Nog maar net gepensioneerd is Rob Kruijk die in het interview vertelt hoe zijn ervaring is met zijn pensionering. Iets waarover hij niet al te lang van te voren heeft nagedacht. Met pensioen gaan doet je wat, dat blijkt wel uit het verhaal. Met pensioen gaan betekent meer tijd voor je passies en soms zet je het werk nog even voort, zo blijkt. Een verhaal dat je zeker niet mag missen. Dat geldt ook voor het interview met Frans Smidt. Hij is nog maar enkele maanden bij HP in dienst. Hoe kijkt hij tegen de pensioenregeling van HP aan, professioneel en persoonlijk gezien? Wij vroegen het hem en dat levert nuttige antwoorden en adviezen op. Goed om van hem te horen dat pensioen opbouwen via een ondernemingspensioenfonds als het onze niet alleen zekerheid maar bovendien ook nog eens financiële voordelen biedt. Tot slot verwijs ik nog graag naar de informatie over de verkiezingen van een nieuwe deelnemersraad, de komst van een website voor ons fonds en een aantal praktische vragen. Er valt dus weer veel te lezen! Peter Prakken Voorzitter Stichting Pensioenfonds Hewlett-Packard Nederland 2 I HP Pensioenmagazine 3

3 Door toename levensverwachting en langere uitkeringsduur Pensioeninkoop met ingang van 1 juli 2008 duurder Voor wie ook pensioen opbouwt via de excedentregeling, een overgangsregeling heeft bij Delta Lloyd (en) of een flexioensaldo bij Robeco, veranderen per 1 juli 2008 de zogenoemde aanwendingsfactoren. Met die factoren rekent het HP Pensioenfonds opgebouwde pensioenspaarsaldi of pensioenkapitalen om in pensioenaanspraken. Ook de uitruilfactoren van onze basispensioenregeling veranderen. Deze zijn van toepassing als je op je pensioendatum bijvoorbeeld je partnerpensioen uitruilt voor een hoger ouderdomspensioen. Waarom nieuwe aanwendingsfactoren? HP en het pensioenfonds hebben diverse pensioenregelingen waarbij op de pensioendatum een pensioenspaarsaldo of pensioenkapitaal wordt aangewend voor de aankoop van pensioenaanspraken bij het pensioenfonds. Dat omrekenen gebeurt met de zogeheten aanwendingsfactoren. Zoals gezegd, neemt de leeftijdsverwachting toe. Gemiddeld leven we langer. Door de toename van de levensverwachting moeten pensioenfondsen de pensioenen langer uitkeren. Ook ons pensioenfonds. Daarom moeten we voor de omrekening van de pensioen- en kapitaalsaldi vanaf 1 juli 2008 nieuwe aanwendingsfactoren toepassen die rekening houden met de langere uitkeringsduur van de pensioenen. Omrekening van de pensioen- en kapitaalsaldi naar jaarlijkse pensioenuitkeringen levert na 1 juli 2008 lagere jaarbedragen op dan vóór 1 juli Daar staat tegenover dat de pensioenen gemiddeld langer worden uitgekeerd. Het gaat uitsluitend om omrekening op je pensioendatum. Als je pensioen al is ingegaan, of je hebt al gebruik gemaakt van uitruil, hebben de nieuwe factoren per 1 juli geen gevolgen voor je pensioen. Wat merk je van de nieuwe aanwendingsfactoren? Zoals al gezegd: je merkt pas iets van de andere aanwendings- en omruilfactoren als je op je pensioendatum je pensioenspaarsaldo of pensioenkapitaal omzet in pensioen. En/of als je op dat moment bijvoorbeeld partnerpensioen uitruilt voor een hoger ouderdomspensioen. Of als je gebruik maakt van vervroeging van je pensioen. Je kunt het verschil ook constateren als je eerder prognoseberekeningen maakt(e) van je pensioenaanspraken via de YBR site: als je de prognose van de pensioenuitkomsten van vóór 1 juli en straks die van 1 juli 2008 met elkaar vergelijkt, zie je het effect van de andere factoren. Nogmaals: net als wij moeten ook andere pensioenfondsen hun factoren aanpassen aan de toename van de uitkeringsduur van de pensioenen. Daarin zijn we dus niet uniek. Hoe stelt het pensioenfonds die factoren vast? Het pensioenfonds baseert zijn actuariële grondslagen op statistische gegevens en prognoses over de levensverwachting van de gehele bevolking in Nederland. Dat gebeurt dus op grond van objectieve ontwikkelingen, waarop ons pensioenfonds geen invloed heeft. Hoe groot zijn de verschillen tussen de oude en de nieuwe factoren? Heb je op je pensioendatum een partner en kies je er voor om op de pensioendatum het pensioenkapitaal om te zetten in een combinatie van een levenslang ouderdomspensioen met een bijbehorend partnerpensioen, dan zullen de pensioenuitkeringen naar verwachting circa 3% lager zijn dan bij de huidige factoren. Kies je ervoor om op de pensioendatum alleen ouderdomspensioen aan te kopen, dan zal de pensioenuitkering naar verwachting circa 11% lager zijn dan bij de huidige aanwendingsfactoren. Het verschil tussen deze 3% en 11% is als volgt te verklaren. Door de langere levensverwachting zal een ouderdomspensioen langer moeten worden uitgekeerd en dus voor het fonds duurder worden. Doordat het ouderdomspensioen langer wordt uitgekeerd zal het nabestaandenpensioen later ingaan en dus minder duur zijn voor het fonds. Zijn de nieuwe aanwendingsfactoren noodzakelijk? Ja, als we niets zouden doen, zou het pensioenfonds tekorten krijgen. Daarom moeten we onze factoren aanpassen aan de toename van de uitkeringsduur van de pensioenen. Net als de andere pensioenfondsen in Nederland. Zijn de nieuwe factoren onvoorwaardelijk? Nee, ook de pensioenuitkomsten bij toepassing van de nieuwe factoren zijn niet onvoorwaardelijk. Over de berekeningen die je via de YBR website kunt maken, willen we graag heel duidelijk zijn. Daarom schrijven we daar ook dat de te verwerven pensioenaanspraken afhankelijk zijn van de op dat moment geldende fondstarieven of verzekeringstarieven. We benadrukken ook dat de in de berekeningen gebruikte tarieven puur indicatief zijn. Tot wanneer gelden de nieuwe factoren? De nieuwe aanwendings-, afkoop- en uitruilfactoren gelden met ingang van 1 juli 2008 en gelden in principe tot eind De nieuwe factoren worden in de loop van juli opgenomen op de website Your Benefits Resources (YBR) van het pensioenfonds en in de pensioenreglementen. Dit kapitaal wordt op de pensioendatum omgezet in pensioenaanspraken. De te verwerven pensioenaanspraken zijn afhankelijk van de op dat moment geldende fondstarieven of verzekeringstarieven. In de excedentregeling worden geen pensioenaanspraken opgebouwd, maar wordt een kapitaal verzekerd dat mede afhankelijk is van de behaalde en te behalen beleggingsrendementen. 4 I HP Pensioenmagazine 5

4 Nieuw: het verantwoordingsorgaan van ons pensioenfonds In ons vorige nummer schreven we er al over. De Pensioenwet bepaalt dat pensioenfondsen hun organisatie zodanig moeten inrichten dat een goed bestuur is gewaarborgd en verantwoording moet afleggen aan de deelnemers, gewezen deelnemers, pensioengerechtigden en de werkgever. Dit moet door instelling van een verantwoordingsorgaan. Het verantwoordingsorgaan van ons pensioenfonds zet dit jaar zijn eerste stappen. 6 I HP Pensioenmagazine De belangrijkste bevoegdheden van het verantwoordingsorgaan De bevoegdheden zijn vastgelegd in een officieel Reglement verantwoordingsorgaan. (Dit reglement kun je na de introductie van onze nieuwe website downloaden. Je kunt het ook via de administratie van het pensioenfonds opvragen.) We noemen de belangrijkste in grote lijnen. Het verantwoordingsorgaan: is bevoegd jaarlijks een algemeen oordeel te geven over: - het handelen van het bestuur aan de hand van het jaarverslag, de jaarrekening en andere relevante informatie, waaronder - indien van toepassing - de bevindingen van de visitatiecommissie (Dat is het interne toezichtorgaan, dat bij ons pensioenfonds nog niet in functie is. Hierover informeren we je in het volgende Pensioenmagazine. Red.); - het door het bestuur uitgevoerde beleid in het afgelopen kalenderjaar; - beleidskeuzes die op de toekomst betrekking hebben; heeft in het kader van de oordeelsvorming recht op overleg met het bestuur, alsmede op overleg met de visitatiecommissie over diens bevindingen, de externe accountant en de externe actuaris; verstrekt het oordeel aan het bestuur. Het oordeel wordt, samen met de reactie van het bestuur bekend gemaakt en opgenomen in het jaarverslag; adviseert het bestuur, gevraagd of uit eigen beweging, over: - het vaststellen en wijzigen van de vergoedingsregeling voor bestuursleden; - het wijzigen van het beleid ten aanzien van het verantwoordingsorgaan; - de vorm, inrichting en samenstelling van het intern toezicht; - het vaststellen en wijzigen van een interne klachten- en geschillenprocedure; - het vaststellen en wijzigen van het communicatieen voorlichtingsbeleid. Indien het verantwoordingsorgaan van oordeel is dat het bestuur niet naar behoren functioneert, kan het zich, na raadpleging van de visitatiecommissie, wenden tot de ondernemingskamer van het gerechtshof te Amsterdam met het verzoek: - een onderzoek te bevelen naar het beleid van en de gang van zaken binnen het fonds; - het functioneren van het bestuur als zodanig te toetsen. April 2008: eerste vergadering van het verantwoordingsorgaan Het verantwoordingsorgaan kwam in april voor de eerste keer zelfstandig in vergadering bijeen om de werkwijze en aanpak te bespreken. In die vergadering zijn ook de voorzitter en secretaris benoemd. In juni 2008 geeft het verantwoordingsorgaan al zijn beoordeling over het functioneren van het bestuur in Het pensioenfonds neemt deze beoordeling op in het jaarverslag. Wie hebben zitting in ons verantwoordingsorgaan? Hans Daniels en Robert Meulenbrug (namens werkgevers) Hans Suijs en Paul Burgers (namens gepensioneerden) Henk Splint en Gerard van Zelst (namens de actieve deelnemers) Voorzitter: Hans Daniels Secretaris: Gerard van Zelst Organigram van het pensioenfonds: Bij de uitvoering van de pensioenregeling zijn nogal wat partijen betrokken. Onderstaand organigram geeft daar een goed beeld van. Aangesloten ondernemingen Verantwoordingsorgaan Intern Toezicht Deelnemersraad Bestuur Dagelijks Bestuur Uitvoeringsorgaan (Hewitt Associates) Ondernemingsraad Investment Committee Adviserend Actuaris (Hewitt Associates) Certificerend Actuaris (Hewitt Associates) Accountant (Ernst & Young) 7

5 Ad de Groot opgevolgd door Simon Dijkhuizen Verkiezingen voor bestuurslidmaatschap HP Pensioenfonds Zowel de werknemers als de werkgever betalen premie aan het pensioenfonds. Het bestuur van het pensioenfonds bestaat dan ook zowel uit leden namens HP als uit leden namens de werknemers. De werknemersleden worden benoemd door de OR. Vanaf 1 juli 2008 zal een van de bestuurszetels namens de werknemers worden bezet door een gepensioneerde die is gekozen door de gepensioneerden. Onlangs hield het pensioenfonds daartoe verkiezingen. Uitslag verkiezingen Verzonden stemformulieren : 795 Ontvangen geldige stemformulieren : 500 (= 63%) P.G.A. Burgers : 186 stemmen (37%) S.P. Dijkhuizen : 205 stemmen (41%) W. Hoekstra : 29 stemmen (6%) L.J.M. van Leersum : 80 stemmen (16%) Taken en verantwoordelijkheden van het bestuur Het bestuur van het pensioenfonds is verantwoordelijk voor de uitvoering van de pensioenregeling. Het moet daarbij de nodige wet- en regelgeving toepassen, zoals de Pensioenwet. Deze kent alleen al meer dan 200 artikelen. Ook heeft het bestuur te maken met de ontwikkelingen op de financiële markten. Verder moet het bestuur er voor zorgen dat het fonds voldoet aan de reserveverplichtingen. Het bestuur legt niet alleen verantwoording af aan De Nederlandsche Bank, maar ook intern aan de deelnemersraad en het Verantwoordingsorgaan. Wisseling van bekende gezichten in het bestuur Ad de Groot is vanaf de oprichting in 1981 bestuurslid van ons HP Pensioenfonds. In ons pensioenmagazine van 2006 besteedden we aandacht aan zijn 25-jarig jubileum als bestuurslid (zie archieffoto). Na 27 jaar treedt hij af omdat hij statutair niet meer kan worden herbenoemd. Daarmee moet het bestuur afscheid nemen van een zeer ervaren bestuurslid. Ad blijft voorlopig nog wel lid van het Investment Committee. Uit de verkiezingen onder de gepensioneerden kwam Simon Dijkhuizen als winnaar naar voren. Ook Simon is geen onbekende voor ons pensioenfonds en kent bovendien de weg in pensioenland. Simon is namelijk sinds vele jaren actief in verschillende organen van het pensioenfonds en was tien jaar voorzitter van het Digital Pensioenfonds. Zie ook Het profiel van Simon Dijkhuizen. Zijn bestuurslidmaatschap gaat in per 1 juli I HP Pensioenmagazine 9

6 In gesprek met Simon Dijkhuizen Interview met Rob Kruijk Profiel van een nieuw bestuurslid - Simon Dijkhuizen: geboren in1938, woonachtig in Groesbeek; vanaf 1981 tot 1997 werkzaam geweest bij Digital Equipment Parts Center B.V., vanaf 1984 als Statutair Directeur; van 1982 tot en met 1996 bestuurslid van het Digital Pensioenfonds, waarvan de laatste tien jaar als voorzitter; vanaf 2001 voorzitter van de Deelnemersraad (DR) van het HP Pensioenfonds. Vanaf maart 2005 twee jaar als vertegenwoordiger van de gepensioneerden en daarna weer voorzitter; bestuurslid van HP NL Senior. In verband met zijn aanstaande bestuurslidmaatschap heeft Simon zich teruggetrokken uit de deelnemersraad en maakt hij ook geen deel meer uit van het Verantwoordingsorgaan. Mijn werk is mijn hobby geworden en mijn hobby mijn werk Tijdens de pauze van de vergadering van HP NL Senior, legde HP Pensioen de volgende vragen voor aan Simon: Waarom heb je je kandidaat gesteld? In de eerste plaats omdat pensioen ontzettend interessant is. Ik weet dat uit de tijd dat ik voorzitter was van het Digital Pensioenfonds, maar ook van de afgelopen jaren. Het lijkt zo simpel, maar er gaat enorm veel om, voordat uiteindelijk maandelijks een pensioen kan worden uitgekeerd. Het heeft veel exacte, mathematische aspecten. Dat boeit me. Verder betekent het een grote verantwoording naar de achterban. Die verantwoording gaat in zekere zin nog wat verder dan die van de deelnemersraad, omdat je als bestuurslid niet alleen adviesrecht hebt, maar samen met de overige bestuursleden besluiten neemt. Waarvoor wil je je sterk maken binnen het bestuur? Dat is onder andere het toeslagbeleid. Om er voor te zorgen dat we er met z n allen met ons pensioen niet op achteruit gaan. We hebben een goed toeslagbeleid, maar dat houdt - net als de meeste pensioenfondsen overigens - geen rekening met verhogingen van onder andere gemeentelijke tarieven. Die zit namelijk niet in de prijsindex die ons pensioenfonds toepast. Ik zou graag zien dat we de specifieke prijsindex toepassen die daarmee wel rekening houdt. Hoe groot schat je de kans dat je dat voor elkaar krijgt? Op dit moment is die kans niet zo groot, moet ik eerlijk zeggen. De financiële resultaten van pensioenfondsen staan - voor alle pensioenfondsen overigens - onder druk als gevolg van een dalende rente en dalingen van de aandelenkoersen. Heb je nog meer speerpunten? Ja, ik vind dat we de gewezen deelnemers meer bij het pensioenfonds kunnen betrekken door hen meer te informeren. Gewezen deelnemers zijn oud collega s die na hun vertrek bij HP hun opgebouwde pensioenkapitaal in ons pensioenfonds hebben gehouden. Zij mogen best wat vaker informatie ontvangen. Het gaat ook om hun pensioenkapitaal dat het pensioenfonds beheert. Het is eigenlijk een comeback als bestuurslid van het pensioenfonds Ja, maar het is alles behalve teren op oude kennis. Er is zo enorm zoveel veranderd op pensioengebied, en dat blijft voorlopig zo. Dat houdt het boeiend! Rob Kruijk werkte 35 jaar bij HP en ging op 61 jarige leeftijd met pensioen. Net een jaar geleden. Vrij kort daarvoor besloot hij pas om eerder te stoppen met werken. Hoe ervaart hij die verandering, welke zaken moet je regelen en wat vindt hij van het HP Pensioen? Je wordt 61 en dan is het boem : dan moet je beslissen. Het is een van de tot dan toe weinige zonnige dagen van het jaar, wanneer HP Pensioen in Abcoude aanbelt. Tijdens het zetten van een kop koffie verkeerd vertelt Rob Kruijk gepassioneerd over zijn huidige activiteiten (zie kadertekst) die voor een deel volop te maken hebben met zijn werk bij HP: het analyseren van grote automatiseringstrajecten en het ontwerpen van een model of het bedenken van een benadering waardoor zulke trajecten effectiever verlopen. Samengevat komt het neer op werken onder architectuur en met evenveel aandacht voor de Menselijke Maat als voor de de Systeemmaat. Tot zijn pensionering was hij binnen HP onder andere de Wereldwijde Lead voor de Architectuur Professie. Zoals je het zegt, lijkt het alsof je keuze voor pensionering onverwacht kwam. Ja, dat is min of meer ook zo. Ik heb altijd heel uitdagend werk gehad, waarin ik het goed naar m n zin had en waarvoor ik veel waardering kreeg. Met veel internationale opdrachten en ontmoetingen. Ik ben zodoende tot het laatst toe op mijn werk gefocust geweest en ben pas kort voor mijn 61ste echt gaan nadenken over mijn pensioen. Een van mijn vragen aan HR was: Màg ik of móet ik met pensioen? Omdat ik tot de categorie werknemers behoorde die eind 2005 ouder dan 55 jaar waren, kon ik feitelijk al op m n 61ste stoppen. Voor de jongere collega s is de standaard pensioenleeftijd 65 jaar. Ik heb dus - zij het vrij laat - bewust overwogen wat ik zou doen. HP gaf aan dat zij me graag hielden, maar ook dat de keuze uiteraard aan mij was. Welke factoren speelden een rol bij je keuze? Natuurlijk laat je daarbij meerdere aspecten de revue passeren. Internationale opdrachten zijn boeiend, maar betekenen ook dat je veel van huis bent. Tijd die ik dus niet zou kunnen besteden aan mijn gezin en mijn activiteiten voor de School voor de Praktische Filosofie en Spiritualiteit waaraan ik leiding geef. Rond die tijd was ik bij de opdrachten van Vodafone en Lloyds Bank betrokken en bijtekenen voor nog enkele jaren dienstverband zou betekenen dat ik voor mijn werk vaak in het buitenland zou zijn. Dat was voor mij een argument om toch eerder te stoppen met werken, ook omdat ik meer tijd wil besteden aan de filosofieschool. Ook de financiële consequenties zijn natuurlijk niet onbelangrijk. Omdat onze pensioenregeling zowel een basis- als een excedentregeling kent, moet je je daar van tevoren goed in verdiepen voordat je precies weet waar je financieel aan toe bent. Ik heb het een en ander gevraagd aan HR, maar voor de specifieke vragen verwezen ze me naar Hewitt, de pensioenuitvoerder. Mevrouw Van Vulpen van Hewitt heeft me daarbij uitstekend geholpen, zodat ik precies wist welke keuzemogelijkheden ik had en welke pensioenuitkomsten dat opleverde. Ik ben daar erg tevreden over. 10 I HP Pensioenmagazine 11

7 >> Hoe heb je de overgang van je werk naar je pensionering ervaren? Dat is best wennen, moet ik zeggen. Ongetwijfeld heeft dat te maken met het arbeidsethos dat mij is meegegeven. Ik heb genoeg te doen: ik werk met HP op contractsbasis nog voor de Ierse overheid, ik ben nog volop bezig met research en ontwikkeling op het gebied van ICT-architectuur, ik geef zoals gezegd Deep down weet je vóór je pensionering niet precies hoeveel je werk eigenlijk voor je betekent leiding aan de filosofieschool met acht vestigingen in Nederland..., maar toch behoor je niet meer volledig tot de workforce. Deep down weet je vóór je pensionering niet precies hoeveel je werk eigenlijk voor je betekent. Daar kom je pas later ten diepste achter. Ook thuis verandert er veel. Er is natuurlijk meer tijd om samen te genieten en erop uit te gaan. Maar het is ook letterlijk en figuurlijk samen tijd, werk en ruimte delen. Dat is wennen, ook voor mijn vrouw. Wat adviseer je als ervaringsdeskundige je jongere collega s bij HP? Ik denk dat je dat vooral zelf moet ervaren. Daarom is mijn advies vrij algemeen: weet in elk geval dat die dynamiek zich voordoet. Benoem dat en zet daar stappen in. Vraag je af wat op dit moment de balans is in je werk en gezin. Als je daarvoor gevoel hebt, kun je daar op inspelen. Maar nogmaals, je ervaart het pas echt als je het meemaakt. Ik vind de impact van pensionering vergelijkbaar met onze gezinsuitbreiding van destijds. De balans komt helemaal anders te liggen. Een heel praktisch advies is verder: maak ook tijdig je financiële balans op en je financiële planning. Voordat je besloot om eerder te stoppen, heb je de diverse mogelijke keuzemogelijkheden laten doorrekenen. Kwamen de uitkomsten overeen met je verwachtingen? Niet helemaal. Destijds is de pensioenregeling veranderd. We hebben nu geen eindloonregeling meer, waarbij je pensioen 70% is van je laatstverdiende inkomen. Maar een regeling waarbij je pensioen wordt berekend over het gemiddelde salaris dat je tijdens je loopbaan hebt verdiend. Dat gemiddelde is uiteraard lager dan je laatstverdiende salaris. Daarom zit er voor mij best een groot verschil tussen mijn laatstverdiende salaris en mijn pensioenuitkering. Achteraf had ik daar misschien wat scherper op moeten zijn. Aan de andere kant: ons huis is vrij van hypotheek. Ik vind dat je - uitgaande van een bepaalde levensverwachting - ook best mag interen op je vermogen, naar mate je ouder wordt. Wat is per saldo je mening over je HP Pensioen? Ondanks dat we er zelf ook premie voor hebben betaald, zijn we daar dankbaar voor. Het stelt mij in staat om van mijn hobby mijn werk te maken. En van mijn werk mijn hobby. En dat bevalt uitstekend. Maak tijdig je financiële balans op en je financiële planning Werk werd hobby Projecten die na de pensionering doorlopen: 1. Project op contractsbasis voor HP: Reference Architecture Library voor alle grote ICT-zaken binnen de Noord Ierse overheid ( ambtenaren). De opdracht wordt gesponsord door de top van ICT en door het Senior Responsible Ownership van de ambtelijke top van de Departementen samen. De opdracht houdt in: lever voor alle grote programma s een hanteerbaar overzicht om de vele, Departementoverstijgende, beslissingen op een betere manier te kunnen nemen. Op dit moment is onder handen het NI Direct programma. Dat moet een grote stap voorwaarts zetten in hoe burgers en bedrijven elektronisch hun zaken met de overheid kunnen regelen. Tijdsbeslag op jaarbasis: ongeveer 20 dagen Karakteristiek en uitdagend, omdat: ik werk al een aantal jaren met groot plezier en ook succes met deze klant. In Noord Ierland gebeurt een hoop, nadat ze vorig jaar weer een eigen regering en parlement hebben. Er is in de laatste jaren een duidelijke visie en werkwijze gevestigd over hoe overheidsbrede ICT-ontwikkelingen beter kunnen worden gedaan. Verwachte afronding: moeilijk te zeggen, het kan nog jaren doorgaan, hangt ook van het beleid van HP terplekke af. 2. Rob is initiatiefnemer (en voorzitter geweest) van de oprichting van het Nederlands Architectuur Forum voor de digitale wereld (NAF). Vanuit dat netwerk is een groep van senior consultants/architecten bijeen gekomen om eens breed te onderzoeken waarom grote ICT projecten onbestuurbaar zijn en waarom men ze toch blijft doen. Na zijn pensionering is hij hier nog steeds bij betrokken. Het project houdt in: we zijn nu uitgekomen op een denkwijze die de menselijke kant van ICT net zo belangrijk vindt (en behandelt) als de systeemkant. Met andere woorden: de Menselijke Maat is net zo belangrijk als de Systeemmaat, terwijl vrijwel overal in ICT projecten de Systeemmaat in hoge mate overheerst. We hebben dit met drie van de oorspronkelijk negen senior consultants bedacht en zijn dat nu aan het uitwerken. Binnenkort gaan we ermee de bühne op. We weten absoluut niet waar dit uiteindelijk op uit zal draaien, maar spannend is het wel. Website: Hobby werd werk Leiding geven aan de School voor de Praktische Filosofie en Spiritualiteit. De school heeft acht vestigingen in Nederland. Karakteristiek en uitdagend, omdat: je werkt met heel veel mensen die in een schools verband elkaar helpen om door middel van zelfonderzoek hun ware potentieel te ontdekken en vervolgens te realiseren. Dat is een grote uitdaging, in de eerste plaats voor mezelf. We gaan uit van een bepaalde filosofie, de Advaita Vendanta. De werkwijze is: kennis, meditatie en toepassing. Deze school bestaat in Nederland bijna 50 jaar en maakt deel uit van een wereldwijd verband. Tijdsbeslag: gemiddeld twee en een half tot drie dagen per week. Website: 12 I HP Pensioenmagazine 13

8 Eigen website voor ons pensioenfonds Onze pensioenregeling toegelicht in heldere taal Pensioen: belangrijk en boeiend! Best opmerkelijk: we kennen YBR (Your Benefits Resources) de website waarop je als actieve deelnemer je pensioenrechten kunt bekijken en prognoses kunt laten maken over je pensioen. Maar tot nu toe geen eigen website waar andere informatie over ons pensioen staat. Daar komt nu snel verandering in! Centraal platvorm De website biedt een goede mogelijkheid om met één centraal platform informatie over de pensioenregeling en het pensioenfonds toegankelijk te maken voor alle betrokken partijen. In principe biedt een internetsite oneindig veel mogelijkheden voor het aanbieden en categoriseren van zowel actuele als naslaginformatie. Juli/augustus on line Via de startpagina kunnen de verschillende doelgroepen extra informatie vinden in aparte secties van de website. Een deel is speciaal toegesneden op de specifieke situatie voor de huidige werknemers, een ander deel voor gepensioneerden. Ook is er ruimte om meer algemene informatie op te nemen, zoals veelgestelde vragen & antwoorden, downloads (bijvoorbeeld HP Magazine in PDF-formaat, maar ook nieuwe reglementen, verslagen en dergelijke) en belangrijke adressen. We streven er naar om de website medio juli/augustus 2008 te lanceren op het internet. We houden je op de hoogte! Pensioen is belangrijk. Niet alleen later, maar ook nu. Je betaalt maandelijks pensioenpremie en verder betaalt HP mee aan je pensioenopbouw. Het is dus een belangrijke arbeidsvoorwaarde. Daarom brachten we in februari een boekje uit met de meest gestelde vragen over de HP Pensioenregeling. In heldere taal. Een extra aanleiding om stil te staan bij je HP Pensioen. Wie samenwoont met een partner, moet zich extra bewust zijn of hij of zij het partnerpensioen goed geregeld heeft. Wacht niet tot vlak voor je Pensioenleeftijd Onze pensioenregeling kent een aantal keuzemogelijkheden. Dat betekent dat je daar op tijd moet inspelen. Als je later wat ruimer wilt leven dan met je AOW en je pensioenuitkering financieel mogelijk is, moet je daar zo snel mogelijk iets aan doen. Naarmate je ouder bent, kost dat namelijk steeds meer geld. Pensioen is niet alleen ouderdomspensioen Natuurlijk willen we allemaal onbezorgd genieten van pensioen na pensionering. Maar wat gebeurt er met je pensioen als je arbeidsongeschikt wordt, of als je overlijdt. Wie samenwoont met een partner, moet zich extra bewust zijn of hij of zij het partnerpensioen goed geregeld heeft. Het boekje geeft antwoorden op vragen die daarover gaan. 54 praktische vragen en antwoorden over je pensioen In het boekje komen vragen aan de orde zoals: komt mijn partner in aanmerking voor partnerpensioen bij mijn overlijden? wat gebeurt er met mijn pensioenopbouw als ik arbeidsongeschikt wordt? kan ik ook eerder of later met pensioen? als ik ga scheiden of een geregistreerd partnerschap beëindig, wat gebeurt er dan met mijn aanspraak op ouderdomspensioen? Het boekje - ook in een Engelse versie - is ook te vinden op het intranet van HP. Heb je na het lezen van het boekje nog vragen? In dat geval, kun je contact opnemen met de administratie van het HP Pensioenfonds. De contactgegevens staan achterin dit Pensioenmagazine. 14 I HP Pensioenmagazine 15

9 Interview met Frans Smidt Onze pensioenregeling past bij een concurrerende en innovatieve onderneming als HP We praten voor dit nummer met Frans Smidt, 37 jaar, getrouwd en vader van twee kinderen. Hij werkt sinds januari 2008 als Employee Relations Manager bij HP en heeft dan ook een frisse kijk op onze pensioenregeling. Niet alleen beroepshalve heeft hij met pensioen te maken, ook persoonlijk is hij pensioenbewust. Hoe denkt hij over pensioen en onze pensioenregeling? HP Pensioen vroeg het hem en noteerde enkele praktische pensioenadviezen. Van overheidspensioenregeling naar HP Pensioenregeling Frans: In mijn vorige baan was ik werkzaam als CAO onderhandelaar in de onderwijssector. Via opleidingen en praktijkervaring heb ik de nodige pensioenkennis opgedaan. Ik bouwde zelf ook pensioen op bij het ABP, het pensioenfonds van de ambtenaren. Een regeling die wat meer zekerheden biedt voor de werknemers, maar daar hangt ook een prijskaartje aan. Als ik de ABP-regeling vergelijk met de HP Pensioenregeling, vind ik dat onze HP Pensioenregeling een goede prijs/kwaliteitverhouding heeft. Pensioen vind ik ook persoonlijk boeiend. Uit ervaring weet ik dat men vaak benaderd wordt door telefonische verkopers die je dan wijzen op allerlei mogelijke pensioentekorten. In de regel valt dat nogal mee, denk ik eerlijk gezegd. Wanneer heb je een pensioentekort? Als je zelf vindt dat je te weinig pensioen hebt. Dat klinkt heel simpel. Maar als je gedurende je loopbaan altijd pensioen hebt opgebouwd, heb je niet zo gauw een pensioentekort. In enkele situaties moet je echter opletten. Dat is bij voorbeeld het geval als je met name in de laatste jaren van je loopbaan flink meer gaat verdienen. Dan moet je er rekening mee houden dat bij onze middelloonregeling je pensioeninkomen wel lager is dan je laatst verdiende salaris. En desgewenst moet je dan zelf maatregelen nemen. Overigens vind ik dat het niet onredelijk is dat je bij een carrièresprong, waarvan je zelf de vruchten plukt, ook zelf betaalt om extra pensioen op te bouwen. Bij een eindloonregeling, betalen de collega s in hoge mate de pensioenopbouw van de carrièremakers. Daar kun je kritische kanttekeningen bij plaatsen. In feite is het een luxe probleem dat bij zo n carrièresprong je pensioen relatief gezien gaat achterlopen. Overigens kan ik me voorstellen dat het desondanks best zuur kan zijn als je altijd een eindloonregeling gewend bent geweest. Bij een eindloonregeling betalen de collega s in hoge mate de pensioenopbouw van de carrièremakers. Daar kun je kritische kanttekeningen bij plaatsen In hoeverre leeft pensioen bij de collega s van HP? Uit de verhalen leid ik af dat men in het algemeen tevreden is. Maar men vindt het nog wel eens vervelend dat er een scheiding is tussen de uitvoering van de basis- en de excedentregeling en dat deze regelingen bij verschillende partijen zijn ondergebracht. Dat maakt het wat onoverzichtelijk. En minder duidelijk waar men moet zijn met bepaalde vragen. Aan de andere kant besteedt het pensioenfonds daar veel voorlichting aan en is op verschillende plaatsen te lezen waar men kan informeren over welke regeling. Dankzij onze collectieve regeling betaal je veel minder pensioenpremie, dan wanneer je dat individueel zou doen Welke adviezen geef je collega s graag mee? Bij verandering van werkgever kun je gebruik maken van waardeoverdracht. Dat houdt in dat je je opgebouwde pensioenaanspraken kunt overdragen naar het pensioenfonds van je huidige werkgever. Ook het verzekerde partnerpensioen. Een aantal pensioenregelingen biedt het partnerpensioen aan op risicobasis. Dat wil zeggen dat het partnerpensioen alleen verzekerd is zolang je in die regeling premie betaalt en pensioen opbouwt. Bij verandering van werkkring is dan geen nabestaandenpensioen verzekerd, maar heb je alleen nog maar recht op je opgebouwde ouderdomspensioen. Informeer bij waardeoverdracht dus expliciet of het partnerpensioen op risicobasis is verzekerd. Hoe vind je de pensioenregeling voor jezelf? Prima wat betreft de opbouw van ouderdomspensioen. Maar het partnerpensioen - het nabestaandenpensioen voor mijn vrouw als mij iets overkomt - vond ik ontoereikend. Vooral omdat het nabestaandenpensioen van de overheid in de meeste gevallen heel beperkt is. Het pensioenfonds vult dat wel aan maar de inkomensachteruitgang vind ik te groot. Wat wil je je collega s zeker nog laten weten met dit interview? De HP Pensioenregeling is een collectieve regeling, waarin je automatisch deelneemt als je bij HP werkt. Het is dus een verplichte regeling. Wat ik zou willen benadrukken, is dat niet als een verplichting maar als een voordeel te zien. Het is ook feitelijk een voordeel! Dankzij onze collectieve regeling betaal je namelijk veel minder pensioenpremie dan wanneer je dat individueel zou doen. De kosten zijn bij een pensioenfonds namelijk veel lager. Daar kan een individuele pensioenverzekering of zelf sparen of zelf beleggen in de meeste gevallen echt niet tegenop. Het pensioenfonds belegt professioneel en kan vanwege de omvang van het pensioenvermogen meer risico nemen dan iemand dat in zijn eentje kan. Zonder te speculeren, met alle risico s die je dan loopt. Ik vind dat HP het met een eigen pensioenregeling en een eigen pensioenfonds goed geregeld heeft. De mix van een basisregeling met meer nadruk op zekerheid en een excedentregeling met iets meer nadruk op eigen risico biedt een goede balans. Die mix past bij een concurrerende en innovatieve onderneming als HP. 16 I HP Pensioenmagazine 17

10 Website YBR binnenkort in een nieuw jasje en weer actueel Meest gestelde vragen aan de pensioenadministratie Op YBR (Your Benefits Resources), kun je je pensioenrechten bekijken en prognoses maken over je pensioen. Er is een rechtstreekse koppeling met het administratiesysteem dus de site is bijna altijd up to date. De site krijgt binnenkort een nieuwe modernere look. Ook de overige gegevens die je een beeld geven over je pensioensituatie, worden geactualiseerd. Die overige gegevens zijn: de flexioensaldi bij Robeco voor de deelnemers aan de oude Digital-spaarregeling; de kapitalen van de excedentregeling en de overgangsregelingen bij Delta Lloyd; de nieuwe aanwendingsfactoren die per 1 juli 2008 gelden; in dit magazine meer hierover. Volgens de van Delta Lloyd ontvangen planning zijn de gegevens over de kapitalen van de excedentregeling en de overgangsregelingen uiterlijk 30 juni beschikbaar. We verwachten dat YBR in de loop van juli weer helemaal up to date is, maar we informeren je ieder geval via het HP Intranet. Het adres van de YBR-site is: Voor alle vragen omtrent YBR kun je een sturen aan geert.hoogestijn@hewitt.com of edwin.ton@hewitt.com Wanneer ontvangen we de jaarlijkse pensioenopgave met informatie over onze pensioenopbouw? Het is de bedoeling om de pensioenopgave rond 1 juni 2008 te versturen. De pensioenopgave informeert je over de stand van zaken per 1 januari Als je nog maar enkele maanden bij HP werkt, heb je overigens onlangs via een brief informatie ontvangen over je pensioenopbouw. In dat geval ontvang je geen nieuw pensioenoverzicht. Ik heb gemerkt dat de YBR-tool niet altijd up-to-date is, hoe komt dat? De YBR-tool is een real-time rekentool waarmee je een prognose kunt maken van je pensioen op de door jou gekozen pensioenleeftijd. Real-time houdt in dat de rekentool jouw gegevens direct uit de administratie van het pensioenfonds haalt, wanneer je in YBR inlogt. Voor een aantal gegevens is ons pensioenfonds afhankelijk van derden: Delta Lloyd administreert de excedentverzekering en Robeco de Flexioenspaarrekening. Zodra zij de actuele gegevens aan het pensioenfonds sturen, zorgen we ervoor dat de YBR-tool weer zo snel mogelijk up-to-date is. Robeco levert eens per kwartaal de actuele spaarsaldi aan en Delta Lloyd geeft drie keer per jaar een update. Ik woon samen. Moet ik een kopie van mijn samenlevingscontract naar het pensioenfonds sturen? Nee, dat is niet direct noodzakelijk, maar het verdient wel aanbeveling. Partnerpensioen is een belangrijk onderdeel van de pensioenregeling. Woon je samen, lees dan zeker verder! In het kort uitgelegd, werkt de partnerpensioenregeling als volgt: Ben je gehuwd of heb je een geregistreerd partnerschap, dan is het partnerpensioen automatisch verzekerd. Als je samenwoont met een samenlevingscontract is dat niet het geval. Alleen als de partners in de samenlevingsovereenkomst hebben vastgelegd wie de begunstigde is, keert het pensioenfonds een partnerpensioen uit bij overlijden. In de kadertekst (op de volgende bladzijde) kun je lezen wat onder partner wordt verstaan. Indien het pensioenfonds een kopie heeft van de samenlevingsovereenkomst, hoeven we daar na het overlijden niet om te vragen en kan het pensioenfonds het partnerpensioen sneller toekennen. Natuurlijk is het ook belangrijk om het pensioenfonds te informeren over veranderingen in het samenlevingscontract. 18 I HP Pensioenmagazine 19

11 >> Ook als je gepensioneerd bent Let op je partnerpensioen als je samenwoont! Als je ongehuwd samenwoont, is partnerpensioen (pensioen voor je partner als jij overlijdt) niet vanzelfsprekend! Als je voor partnerpensioen in aanmerking wilt komen, kijk dan of je aan de voorwaarden voldoet. Het HP Pensioenfonds verstaat onder partner: a. de man of de vrouw met wie de (gewezen) deelnemer of gepensioneerde is gehuwd of een geregistreerd partnerschap is aangegaan; b. de ongehuwde man of de ongehuwde vrouw met wie de ongehuwde (gewezen) deelnemer of ongehuwde gepensioneerde ten minste zes maanden aaneengesloten een gezamenlijke huishouding voert mits: de partners een wederzijdse zorgverplichting zijn aangegaan, vastgelegd in een notarieel samenlevingscontract en; de gezamenlijke huishouding gedurende ten minste zes maanden onafgebroken bestaat en; er sprake is van een relatie van twee personen en zij geen bloed- of aanverwanten in de rechte lijn of in de tweede graad in de zijlijn van elkaar zijn en; deze ongehuwde man of ongehuwde vrouw in het samenlevingscontract als begunstigde van het partnerpensioen is aangewezen onder herroeping van eerdere begunstiging en; er sprake is van een inschrijving in het bevolkingsregister op hetzelfde adres. Hoe kom ik te weten wat mijn polisnummer is bij het pensioenfonds? Het pensioenfonds werkt niet met polisnummers, maar met zoeksleutels. Daarmee kan het pensioenfonds snel je elektronische file op het beeldscherm oproepen. De twee zoeksleutels zijn: (meisjes)naam en geboortedatum; of sofinummer. Dit zijn je unieke persoonsgegevens. Om diezelfde reden gebruikt het pensioenfonds voor gehuwde vrouwen altijd de meisjesnaam. 20 I HP Pensioenmagazine 21

12 Installatie nieuwe deelnemersraad in juni 2008 Verkiezingen voor een nieuwe deelnemersraad Overzicht contactpersonen De deelnemersraad adviseert het bestuur van het pensioenfonds gevraagd of op eigen initiatief over voorgenomen besluiten van het bestuur. Eind maart ontvingen alle actieve en gewezen deelnemers en de gepensioneerden een brief over de kandidaatstellingen voor een nieuwe deelnemersraad. Deze is zo samengesteld dat alle belanghebbenden daarin zijn vertegenwoordigd. Eind april/begin mei vonden de verkiezingen plaats. Wat doet de deelnemersraad? De deelnemersraad adviseert het bestuur onder andere over: het veranderen van de statuten van het pensioenfonds; vaststelling van het jaarverslag; het premie- en indexatiebeleid. Verkiezingen Er moesten vijf actieve deelnemers, twee gepensioneerden en een gewezen deelnemer worden gekozen voor de nieuwe deelnemersraad. Tot 15 april 2008 kon men zich kandidaat stellen. Tot 20 mei konden de stemformulieren worden ingezonden naar het pensioenfonds. Naar verwachting zal op 12 juni de nieuwe deelnemersraad worden geïnstalleerd. Iedereen ontvangt binnenkort een brief van het pensioenfonds met de uitslag van de verkiezingen. Basispensioenregeling Hewitt Associates B.V. Postbus AB Amsterdam tel.: fax: Contactpersonen Pensioenuitkeringen: Ans van Vulpen Deelnemersadministratie: Geert Hoogestijn Edwin Ton Algemeen/Bestuurszaken: Frank Heijnis Ron van Zuijlen Excedentregeling Delta Lloyd Levensverzekering NV Postbus BA Amsterdam tel.: fax: Bestuur Peter Prakken, voorzitter Harald Werner, lid Dagelijks Bestuur John Sutherland Jack Dekker Ad de Groot, lid Dagelijks Bestuur Peter van der Heijden Klaas Nienhuis Henk van de Weerdt Adviseurs Secretaris: Frank Heijnis Actuaris: Hans van den Hatert Deelnemersraad Gerard van Zelst, secretaris Henk Splint Hans Suijs Ids Sijbrandij Stan Bosch Rob van den Burg Verantwoordingsorgaan Hans Daniels Robert Meulenbrug Henk Splint Gerard van Zelst Hans Suijs Paul Burgers 22 I HP Pensioenmagazine 23

13 Overzicht behandelde onderwerpen Pensioenmagazine nr Het pensioen: hoe zit het eigenlijk? - Algemeen artikel over de opbouw van het pensioen in Nederland 2. Het HP Pensioenfonds heeft een gezicht - De gezichten achter jouw pensioen 3. De deelnemersraad: de OR van het pensioenfonds 4. Van baan veranderen en jouw pensioen 5. Wat gebeurt er als ik overlijd? 6. Uitruil van partnerpensioen: wat is er mogelijk? 7. Veel gestelde vragen over de HP Pensioenregeling? 8. Pensioen: slaapverwekkend of juist volop in beweging? 9. Verre reizen of langer doorwerken na je pensioen? Plan je pensioen tijdig! Pensioenmagazine nr Kies het pensioen dat bij je past de opties binnen de nieuwe pensioenregeling 2. Wat betekent arbeidsongeschikt worden voor je pensioen? 3. Veel animo voor de inloopsessies van HP Pensioenfonds 4. Belangrijkste highlights uit het Jaarverslag Heeft de jeugd de toekomst? Jongeren en pensioen(bewustzijn) 6. Van pensioen je beroep maken Interview met Hans van den Hatert, actuaris AG 7. Uitvoerder Delta Lloyd over de excedentregeling 8. De overgang van de oude naar de nieuwe pensioenregeling 9. Aan wie is het HP Pensioenfonds verantwoording schuldig? Pensioenmagazine nr. 3 Special inzake VPL 1. Achtergrondinformatie over de Wet VPL 2. De pensioenregeling: de belangrijkste wijzigingen 3. Rekenvoorbeelden 4. Vragen Pensioenmagzine nr De laatste werkdag: wat doet het pensioenfonds en wat moet je zelf regelen als je met pensioen gaat? 2. Gepensioneerd en nog steeds betrokken Interview met Frank Schaap en Klaas Nienhuis, gepensioneerden en initiatiefnemers van HP NL Senior 3. Wat gebeurt er als.? Scheiden doet lijden 4. De Deelnemersraad bij HP: de belangrijkste taken en een terugblik op het afgelopen jaar 5. Pensioenindexatie is niet altijd gegarandeerd 6. Nieuw inzicht in koopkrachtbescherming van de oudedagsvoorziening 7. ABC van de excedentregeling 8. Pensioen in t kort Pensioenmagzine nr De highlights van het jaarverslag De meest gestelde vragen over de gewijzigde pensioenregeling en VPL 3. Wat gebeurt er als.? Uitdiensttreding 4. YBR: Weer up-to-date 5. WIA: Wat kun je nog wel? 6. Delta Lloyd over de excedentregeling 7. Interview met Ad de Groot, 25 jaar bestuurslid van het HP Pensioenfonds 8. HP NL Senior bijt spits af in Utrecht 9. Interview met Jack Dekker 10. Overzicht Pensioenmagazine nr Indexeren binnen kaders: premie- en indexatiebeleid onder FTK 2. Interview met Harald Werner, bestuurslid van het HP Pensioenfonds en lid van het Dagelijks Bestuur 3. De nieuwe Pensioenwet: meer inzicht door transparantie 4. Een blik achter de schermen... De Pensioenadministratie 5. Uitvoerder Delta Lloyd over de excedentregeling 6. Wat als ik met pensioen ga? Een update 7. Interview met Stan Bosch... De Deelnemersraad bij HP 8. Pensioen in t kort 9. Overzicht Pensioenmagazine nr Medezeggenschap bij het pensioenfonds 2. Goed pensioenfondsbestuur 3. Wat gebeurt er als... Onbezorgd met sabbatical of levensloopverlof! 4. Highlights jaarverslag Indexatiebeleid 6. Interview met een gepensioneerde: Nico Leerkamp 7. De Deelnemersraad van HP: interview met Rob van den Burg 8. Overzicht 24 I HP Pensioenmagazine 25

14 General Summary in English Van een aantal artikelen uit deze editie hebben wij voor onze buitenlandse collega s een samenvatting in het Engels gemaakt, zodat ook zij op de hoogte blijven van het laatste nieuws op HP Pensioengebied. Als zich onduidelijkheden voordoen of als je meer informatie wilt, kun je contact opnemen met het pensioenfonds via frank.heijnis@hewitt.com of I HP Pensioenmagazine 27

15 Due to increase life expectancy and longer period of payment As of 1 July 2008, pension will be more expensive For anyone building up pension through the top-up plan, or who has a transitional plan with Delta Lloyd (and) or a flexioen balance with Robeco, the socalled appropriation factors will change as per 1 July With these factors your pension savings balance or pension capital change into pension entitlements. Also the exchange factors of our basic pension plan are changing. These are applicable when for instance you exchange your partner pension for a higher old age pension on your pension date. Why new appropriation factors? HP and the pension fund have various pension plans for which a pension savings balance or pension capital will be used to buy pension entitlements with the pension fund at the time people retire. This conversion is done by way of so-called appropriation factors. On average we live longer. Due to this increase of life expectancy, pension funds must pay out pensions for a longer period. This also applies to HP Pensioenfonds. This longer period has consequences for the conversion of the pension and capital balances. Therefore as of 1 July 2008, we must apply new appropriation factors that take into account the longer period of payment. Conversion of these balances will give lower pension entitlements after 1 July. This only concerns conversion on your pension date. If you already are retired, or have used the exchange, the new factors per 1 July will have no effect on your pension. Will you notice anything as a participant? You only notice anything of the other factors when you exchange your pension savings balance or pension capital for pension on your pension date. And/or when for instance at that time you exchange your partner pension for a higher old age pension or when you retire earlier. You also notice the difference if you made prognostications of your pension entitlements before through the YBR site: if you compare the prognosis of your pension entitlements from before and after 1 July 2008, you can see the effect of the other factors. How does the pension fund determine those factors? The pension fund will base the actuarial basics and prognosis on statistical information about the life expectancy of the whole population in the Netherlands. This happens on the basis of objective developments. We are not able to influence this development. How big are the differences between the old and the new factors? If you have a partner at the time you retire and if you choose to convert the pension capital to a combination of life long old age pension with partner pension, it is expected that payments will be about 3% lower than with the present factors. If you choose to purchase old age pension only at the time you retire, the payment is expected to be about 11% lower than with the present appropriation factors. The difference between the 3% and 11% can be explained as follows: because of the longer life expectation an old age pension will have to paid longer and so become more expensive for the pension fund. Because the old age pension is paid over a longer period, the partner pension will be paid at a later stage and so will be less expensive for the fund. Are the new appropriation factors necessary? Yes. If we would do nothing, the pension fund would have shortages in funds. That is why we must adapt our factors to the increased duration of pension payments. Just like any other pension fund in the Netherlands. Are the new factors unconditional? No, the pension outcome with implementation of the new factors is not unconditional either. We wish to be absolutely clear about the calculations you make through the YBR website. That is why, on the site, we mention the fact that the pension entitlements that can be obtained are dependent on the fund tariffs or insurance tariffs that are applicable at that moment. We also emphasize that the tariffs that are used in the calculations are purely indicative. Until when are the new factors applicable? The new appropriation, surrender and exchange factors are valid as of 1 July 2008 and are applicable until the end of The new factors will be included on the website Your Benefits Resources (YBR) and in the pension plan rules shortly. A website for our pension fund In this day and age it is rather remarkable: we have YBR (Your Benefits Resources) the website where you can check your pension entitlements and have prognoses made. But up to now, no public website where you can find all other information about our pension. But that will change soon! Central platform The website offers a good platform to make information about the pension plan and the pension fund available for all parties concerned. It has infinite possibilities to share actual and reference information. July/August on line By way of the start page, different target groups can obtain extra information in separate sections of the website. One part is dedicated to the specific situation for the present employees, an other part is aimed at pensioners. There is also room for more general information, such as FAQ s, downloads (like this HP Magazine in PDF format, but also new pension plan rules, reports etc.) and important addresses. We aim to have the site on line at around July/August We will keep you informed! A clear understanding of your HP Pension Plan Pension: important and fascinating! Pension is important. Not only later on in life, but right now. You pay your pension premium monthly and HP contributes to your pension accrual. So it is an important term of employment. Therefore we published a booklet in February with the most asked questions about the HP pension plan rules. In clear words. An occassion to give your HP Pension some extr attention. Don t wait to until you retire to get involved Our pension plan has a number of options to choose from. This means you will have to get involved and act in time. If you wish to live somewhat more comfortable than is financially possible with your Old Age Pension and pension benefit later on in life, you will have to do something about it as soon as possible. The older you become, you more money it will cost you. Pension isn t just old age pension Of course we all want to enjoy our pension after retirement. But what happens with your pension when you become disabled, or pass on. Those who are cohabiting with a partner, must pay extra attention of the fact whether he or she has made the right arrangements for partner pension. The booklet gives you the answers on the most asked questions on this topic. 54 practical questions and answers about your pension In the booklet questions are raised such as: Will my partner receive partner pension after my death? What happens with my pension accrual when I become disabled? Can I retire earlier or later? What happens with my old age pension entitlements when I get divorced or end a registered partnership? The booklet - also available in English - will soon be available on the intranet and the HP website. Do you still have questions after reading the booklet? In that case, contact the administration of HP Pension Fund. 28 I HP Pensioenmagazine 29

16 >> Interview with Frans Smidt Our pension plan suits a competitive and innovative company such as HP We talk to Frans Smidt, 37, married and father of two children. Since January 2008, Frans is working as Employee Relations Manager with HP and therefore is able to have a fresh look on our pension plan. Not only is he dealing with pension matters professionally, also as a private person he is aware of the importance. What does he think about our pension plan? HP Pension Magazine asked him and noted down some practical pension advice. From government pension to HP pension plan Frans: In my previous job I was working as Collective Labor Agreement negotiator in the education industry. Through education and practical experience I gathered the necessary pension knowledge. I accrued my pension at the ABP, the pension fund of civil servants. This plan offers more security for the employees, but then again it also has the price tag to go with this security. When I compare the ABP plan with the HP plan, I think that our HP pension plan has a good price/quality ratio. I personally find pension fascinating. From experience I know one often gets approached by phone where sales men point out all the possible pension shortfalls you may have. I honestly think that, as a rule, this often isn t the case. When do you have a shortfall in pension? When you think you haven t got enough pension. That sounds really simple. But when you have always accrued pension during your career, you will not easily find you have a shortfall. However, some situations are tricky. For example, when you start to earn a lot more during the last years of your working life. In that case you must take into account the fact that with our average pay plan, your pension income will be lower than your last earned salary. If you wish, you must take measures yourself. Anyway, I don t think it is unfair that you pay for extra pension accrual when you make a career jump of which you are yielding the profits. With a final pay plan, colleagues contribute hugely in the pension accrual of the career makers. You could make some critical comments on that fact. In fact it is a luxury problem that with such a career jump your pension will be relatively lagging. However, I can image that it can be a bitter pill to swallow all the same when you were always used to a final pay plan. To what extent do you think that pension occupies the minds of your colleagues at HP? From the stories I hear I conclude that in general people are happy about their pension plan. But the division between the execution of the basic plan and top-up plan is sometimes considered as bothersome, also because the plans are accommodated with different parties. This makes it a little obscure. It is less clear where to go with certain questions. On the other hand, the pension fund pays a lot of attention to information sharing and you can find out where to go with questions about the plans in a number of places. What advice would you like to give your colleagues? You can use value transfer when changing employment. This means that you can transfer your accrued pension entitlements to the pension fund of your present employer. The same applies to the insured partner pension. A number of pension plans offer the partner pension on risk base. That means that the partner pension is only insured as long as you pay premium in that plan and are accruing pension. Then when you change employment, no survivor s pension is insured. Only the right to your accrued old age pension remains. So with value transfer, explicitly ask whether the partner pension is insured on a risk base. What else do you wish to share with your colleagues? The HP Pension Plan is a collective plan, in which you automatically participate when working at HP. With other words, it is a mandatory plan. What I would like to emphasize, is not to see it as mandatory but as an advantage. In fact it is an advantage! Thanks to our collective plan you pay much less pension premium that when you would have to pay for it individually. The costs are much lower with a pension fund. No individual pension insurance or even saving for it or investing money yourself could beat it in most cases. The pension fund invests professionally and can take more risk because of the amount of pension capital than any person could do on his own. Without speculation, with all the risks you are then taking. I think that HP has done well with its own pension plan and its own pension fund. The mix of a basic plan with more emphasis on security and a top-up plan with slightly more emphasis on own risk offers a good balance. That mix suits a competitive and innovative company such as HP. 30 I HP Pensioenmagazine 31