Samen voor een gezond Brabants platteland. Een integrale visie op de ontwikkeling van het Brabantse platteland juni 2013

Transcriptie

1 Samen voor een gezond Brabants platteland Een integrale visie op de ontwikkeling van het Brabantse platteland juni

2 Inleiding Provinciale Staten van Noord-Brabant hebben de komende tijd een aantal stevige beslissingen te nemen over de toekomst van het platteland. Hoe zorgen we voor de goede balans, de balans tussen gezondheid, leefbaarheid, economie en natuur & milieu? Met de voorliggende notitie wil de PvdA Statenfractie u graag informeren over onze visie op een vitaal platteland in Brabant. We hebben bij het formuleren van onze uitgangspunten onder andere gebruik gemaakt van de inbreng van PvdA-leden en belangstellenden in vier bijeenkomsten in november en een expertmeeting in maart Het gaat de PvdA om alle Brabanders. In ons verkiezingsprogramma Iedereen telt mee 2 namen we als uitgangspunt voor ons handelen: Brabanders willen ruimte en natuur om in te leven, evenwicht tussen bebouwing, natuur en water én aandacht voor zowel de stad als het platteland. Een goede balans, een vitaal platteland, is in de optiek van de PvdA dan ook niet alleen belangrijk voor de mensen die wonen en werken in het buitengebied, maar is ook van vitaal belang voor de gezondheid en het welzijn van mensen in de stad. Een ideaal platteland waarin en waarover iedereen tevreden is, bestaat niet. Er zijn te veel wensen en (tegengestelde) belangen waardoor er altijd keuzes moeten worden gemaakt en compromissen moeten worden gesloten. De PvdA Statenfractie is tevreden als op het Brabantse platteland: mensen gezond kunnen wonen, werken en recreëren op niet vervuilde grond, met gezond water en in schone lucht; de veehouderij de gezondheid van mensen en dieren niet direct of indirect in gevaar brengt, niet in de productie en niet in de consumptie; natuur gespaard blijft waardoor de biodiversiteit in stand blijft en daarmee onze natuurlijke bescherming tegen slechte milieu-invloeden behouden blijft; we kunnen genieten van groen als bron van ontspanning en onthaasting; boeren/agrarische ondernemers ruimte krijgen/houden voor duurzame economische ontwikkelingen, goed voor mens, dier, milieu en natuur, nu en in de toekomst; de leefbaarheid, ondanks krimp van de bevolking, is geborgd door een slimme opzet van zorgstructuren, openbaar vervoer en huisvesting; het landschap interessant blijft, omdat we duidelijke keuzes hebben gemaakt in natuur- en ruimtelijk beleid; de verbinding stad en platteland aanwezig is: de relatie met de stedelijke economie, de recreatie van stedelingen, de consument die de herkomst van voedsel kent en de streekproducten weet te waarderen. Deze notitie is opgebouwd uit een aantal thema s, waarover we op korte en middellange termijn politieke besluiten moeten nemen om tevreden te kunnen zijn en blijven over het Brabantse platteland. Na een uitwerking van de thema s sluiten we af met de integrale uitgangspunten die voor ons leidend zijn in de politieke discussie. 1 Zie: Zie: 3

3 Platteland en gezondheid De gezondheid van mensen, nu en in de toekomst, is een groot goed en mag van de PvdA nooit wisselgeld zijn in de onderhandelingen over (economische) ontwikkelingen die we toestaan in ons leefgebied. De ontwikkelingen in het buitengebied zijn direct en indirect van grote invloed op onze gezondheid. Niet alleen voor de mensen die wonen, werken en verblijven op het platteland, maar via de kwaliteit van water, lucht en voedsel ook voor mensen in de stad. Intensieve veehouderij De discussie over de relatie platteland en gezondheid richt zich vooral op de effecten van de intensieve veehouderij. Geen provincie in Nederland heeft zoveel vee per inwoner als Noord-Brabant. Een aantal dat in sommige Brabantse gebieden de laatste jaren alleen maar is toegenomen. Brabanders maken zich vanwege dit grote aantal dieren zorgen over hun gezondheid, over de leefbaarheid in hun dorpen en over onze natuur. In Provinciale Staten is er door de PvdA voor gepleit de veestapel in Brabant terug te dringen door middel van de aangenomen motie Genoeg, geen vee erbij! 3 Een belangrijk signaal om anders te gaan denken over het sturen op ontwikkelingen in de veehouderij. Het is geen pleidooi om in de toekomst op dierenaantallen te blijven sturen. Wel een pleidooi om de veehouderij te stimuleren om te investeren in andere manieren van werken, anders dan de huidige bulkindustrie en meer gericht op duurzaamheid. En ook een pleidooi om het landelijk systeem van dierrechten pas vrij te geven als we er zeker van zijn dat de veehouderij gezond zal zijn voor mens en dier, en de negatieve effecten op het milieu zijn verminderd. momenteel regio s in Noord-Brabant, waar vanuit het oogpunt van de volksgezondheid en maatschappelijke inpasbaarheid en acceptatie geen kwantitatieve ontwikkelruimte meer is en waar in principe gesaneerd zou moeten worden. 4 De PvdA deelt die observatie. Geur- en stankoverlast in de omgeving tast de leefbaarheid aan en is een belangrijke reden voor mensen om zich te verzetten tegen de intensieve veeteelt. Het gebruik van luchtwassers heeft de overlast door geur voor omwonenden onvoldoende doen afnemen of zelfs doen toenemen door een andere samenstelling of meer geconcentreerde uitstoot. Luchtwassers worden nog te vaak niet of verkeerd gebruikt. De handhaving hierop door gemeenten is niet stevig genoeg. Ook de gemeentelijke geurverordening biedt vaak nog te veel ruimte. Is ons voedsel veilig? De consument staat steeds verder weg van de productie en door regelmatig terugkerende voedselschandalen nemen de vragen over de effecten op de gezondheid toe. Een positief effect is dat een steeds grotere groep consumenten bewuster met voedsel bezig is en bereid is iets meer te betalen voor bijvoorbeeld streekproducten. Dat biedt kansen voor boeren die duurzaam voedsel produceren. De aandacht voor gezond voedsel leidt tot nieuwe initiatieven, zoals stadstuinen waar stadsbewoners eigen groenten kunnen kweken. De PvdA juicht dit toe. De intensieve veehouderij stoot fijnstof uit. Dat is een serieus probleem, omdat zich aan deze stofdeeltjes allerlei (besmettelijke) organismen kunnen binden die zich via de uitgeblazen stallucht kunnen verspreiden in de directe omgeving. Dit kan leiden tot besmetting van nabij gelegen veehouderijen met dezelfde diersoort, maar ook tot besmetting van andere diersoorten en mensen (zogeheten zoönosen). De zorgen over de effecten van intensieve veeteelt op de gezondheid van mensen zijn niet overal in Brabant even groot. Met name in het oostelijk deel van Brabant spitsen de zorgen over de gezondheid zich toe op de intensieve veeteelt van vooral varkens, pluimvee, geiten en pelsdieren. Zorgen zijn er in Brabant ook over de ontwikkeling van grootschalige rundveehouderijen, die bij het loslaten van de Europese regels in 2015 zouden kunnen toenemen. De Provinciale Raad Gezondheid schreef in december 2012: Er zijn 3 Zie: 4 Zie: 4 5

4 Platteland en leefbaarheid Platteland en natuur & milieu Leefbaarheid en gezondheid gaan hand in hand. Is het prettig wonen, werken en recreëren? Is de omgeving fraai en nodigt die uit tot recreëren voor de bewoners uit de stad? Daarom is het ook van belang oog te hebben voor de effecten van demografische krimp, de verstening van het platteland en de transporten voor aanvoer van materiaal en afvoer van dieren en mest. De demografische krimp zet de leefbaarheid in de dorpen onder druk. De PvdA Statenfractie heeft de ontwikkeling binnen dorpen de laatste jaren mede geïnitieerd en dat beleid werpt vruchten af. Een integraal dorpontwikkelingsplan (IDOP) geeft dorpsbewoners de mogelijkheid om zelf aan de slag te gaan met het verbeteren van de leefbaarheid van hun dorp, daarbij gesteund door de provincie. 5 Krimp zien we vooral bij de vele boeren die dagelijks stoppen. Dat is een voordeel voor de boeren die duurzaam produceren en dus binnen het kader geen vee erbij nog volop mogelijkheden hebben. Er is immers behoefte aan en ruimte voor boeren met nieuwe, innovatieve en economisch interessante methoden. Nadeel is echter dat veel leegstaande stallen blijven staan en nu soms voor allerlei lang niet altijd gewenste doeleinden worden gebruikt. Tegenover de krimp in de dorpen staat de groei in de steden. Veel stedelingen zoeken in de vrije tijd het platteland op. Dat biedt kansen voor nieuwe economische ontwikkelingen en nieuwe verdienmodellen voor boeren, natuurbeheerders en anderen. De PvdA wil heldere regels stellen die enerzijds innovaties en creatieve economie stimuleren en anderzijds grenzen stellen aan geluid, geur, licht en milieu, om daarmee de leefbaarheid voor mensen die in de nabijheid wonen, werken en recreëren te borgen. Ammoniak Veebedrijven stoten ammoniak uit. Bij een vrije uitloop van dieren zelfs meer dan in gesloten stalsystemen. Een bedrijf waar dieren los en buiten lopen is dus zeker niet per definitie minder schadelijk voor het milieu dan een bedrijf met intensieve veeteelt. De kwaliteit van de natuur wordt in termen van biodiversiteit en waterkwaliteit vooral bedreigd door de aanwezigheid van grote hoeveelheden ammoniak (stikstof). De hoeveelheid stikstof in het milieu blijft toenemen en leidt tot afname van het aantal plant- en diersoorten (biodiversiteit). Afname van biodiversiteit heeft onder andere weer tot gevolg dat we een natuurlijke buffer tegen vervuiling kwijtraken. De provincie Noord-Brabant wacht tot nog toe met het nemen van maatregelen tot de landelijke programmatische aanpak stikstof (PAS) 6 gereed is. De PvdA vindt de PAS echter niet dé oplossing. Niet alleen omdat de tijd dringt, maar vooral omdat de reductie op bepaalde plaatsen, zoals in de Peel, onvoldoende zal zijn. De PAS houdt (vooralsnog) onvoldoende rekening met specifieke omstandigheden. De hoge uitstoot van stikstof leidt ook tot hogere kosten voor natuur- en waterbeheer om de schade aan de natuur zoveel mogelijk beperkt te houden. Vanaf 2014 is de provincie financieel verantwoordelijk voor het beheer en de ontwikkeling van de natuur buiten de gebieden waarvoor internationale verplichtingen gelden, zoals Natura 2000 en Kaderrichtlijn Water. Water Een duurzaam watersysteem, zowel kwantitatief als kwalitatief, is van belang voor de veiligheid en de ontwikkeling van natuur en landbouw. De waterschapsdoelen kunnen heel vaak prima samenvallen met andere beleidsterreinen, zoals natuurontwikkeling, recreatie en toerisme. In de provincie Noord-Brabant werken waterschappen, natuurterreinbeheerders en de provincie goed samen op het terrein van natuurbeleid. In het kader van landbouwbeleid en -ontwikkeling zou deze samenwerking verder verstevigd kunnen worden. Mestverwerking Er wordt in Nederland te veel mest geproduceerd, meer dan kan worden verwerkt op de bedrijven zelf. De kringloop is zogezegd niet gesloten. Dat leidt tot veel transport en noodzaak tot metsverwerkers en -vergisters. Vergisters die vaak meer energie 5 Zie: 6 Zie: 6 7

5 Platteland en economie nodig hebben om de mest te verwerken dan ze opleveren. Veehouders mogen in de toekomst niet méér mest produceren dan ze op eigen grond en via contracten met andere landbouwers en mestverwerkers kwijt kunnen. Dat is de kern van een wijziging van de Meststoffenwet. Mest waarvoor vooraf geen afzetruimte in contracten met mestverwerkers wordt vastgelegd, mag niet worden geproduceerd. De eis moet ondernemers stimuleren efficiënter met meststoffen om te gaan en te investeren in technologie om hier maximaal rendement uit te halen. De wet zou het landelijke systeem van dierrechten kunnen gaan vervangen. De PvdA is nog onvoldoende overtuigd en wil het systeem van dierrechten niet eerder loslaten dan het moment dat er een bewezen alternatief is. Landschap en natuurbeleving Een aspect van natuur en landschap is ook de beleving daarvan door bewoners en recreanten. Voor veel mensen, met name stedelingen, is het buitengebied van belang in hun vrije tijd, ter ontspanning. Groen onthaast. Voor de ontwikkeling van de vrijetijdseconomie is behoud van een mooi platteland belangrijk. Grote bedrijven die mede afhankelijk zijn van het aantrekken van personeel buiten de regio zien het belang in van een interessant landschap. Het maakt de omgeving immers aantrekkelijker om te wonen en te werken. Natuur en landschap worden niet langer meer gezien als kostenpost, maar als een meerwaarde voor de regionale economische concurrentiepositie. De provincie Brabant kan met onder andere de Landschappen van Allure het verschil maken. De uitdaging is om het bedrijfsleven hieraan bij te laten dragen. In een goed landschap is de beschikbare ruimte voor diverse functies in balans: wonen, werken en recreatie. De PvdA vindt dat boerenbedrijven in het Brabantse landschap horen: de boerengezinsbedrijven, maar niet de grootschalige megabedrijven en mestverwerkingsfabrieken. Recreatieve functies horen in en bij het (boeren)landschap. Het is voor veel boeren een (aanvullende) alternatieve activiteit. Als ze passen in het geheel aan activiteiten in het gebied, leveren ze naast deze economische waarde bovendien ook een belangrijke bijdrage aan leefbaarheid in de dorpen en aan natuurbeheer. Een goed voorbeeld vinden wij De Maashorst, een van de Landschappen van Allure, waar slimme combinaties worden gelegd tussen natuur, landbouw, welzijn en recreatie. Bij de meer grootschalige recreatieterreinen dient extra aandacht te zijn voor de inpasbaarheid in het landschap. De PvdA vindt dat deze terreinen goed bereikbaar moeten zijn met openbaar vervoer om onnodige verkeersoverlast en verstoring van natuur te voorkomen. Land- en tuinbouw De land- en tuinbouw is volop in ontwikkeling en de PvdA wil die binnen bepaalde grenzen ruimte geven. De Nederlandse kennis wordt wereldwijd geroemd en gebruikt. Het is daarmee een belangrijk exportproduct geworden. De landbouwsector is belangrijk voor de economie van Nederland. Maar het is ook een sector die maatschappelijke kosten veroorzaakt die niet ten laste worden gebracht van de sector zelf of worden doorberekend in de productprijs. De kosten die gepaard gaan met bijvoorbeeld de volksgezondheid ingeval van uitbraak van ziekte of het natuurbeheer dat nodig is om te ernstige vervuiling te voorkomen, worden niet verhaald op de branche en komen voor rekening van ons allen. De PvdA kijkt dan ook genuanceerd naar het belang van de sector voor Nederland. De (glas)tuinbouw kan zich in Brabant ontwikkelen in de aangewezen projectgebieden. In Brabant zijn goede voorbeelden van concentratie van glastuinbouw waar op innovatieve wijze zeer zuinig en bewust met water- en energiegebruik wordt omgegaan. Bedrijven groter dan 3 hectare moeten volgens het huidige beleid naar deze concentratiegebieden verhuizen. Voor veel glastuinbouwers is dat financieel niet haalbaar. De sector verzoekt ook hier om maatwerk. Zij zou voor bepaalde gevallen bedrijven willen laten groeien naar 5 à 6 hectare, ook buiten de projectgebieden. Biologische bedrijven willen bijvoorbeeld solitair staan. Zij zijn te midden van bedrijven die bestrijdingsmiddelen gebruiken in hun bedrijfsvoering en productontwikkeling anders te kwetsbaar. Boomteelt en aardbeienteelt vindt plaats in bedrijven die glastuinbouw en vollegrondteelt combineren. De grond in de projectgebieden is daarvoor te duur. De PvdA sluit maatwerk niet op voorhand uit. In sommige gebieden zijn iets grotere bedrijven wellicht mogelijk als bijvoorbeeld lichtoverlast, verkeersoverlast en vervuiling beperkt blijven en landschappelijke inpassing mogelijk is. Gemeenten kunnen dat meestal prima beoordelen. De opbrengsten voor boeren in de intensieve veeteelt staan al jaren onder druk en juist daarom hebben veel bedrijven, vaak uit pure noodzaak, de verplichte investeringen gecombineerd met een forse groei van het aantal dieren. Andere bedrijven gaan stoppen of kiezen voor (aanvullende) alternatieven in de gezondheidszorg en recreatie. De commissie-van Doorn heeft in 2011 advies uitgebracht aan Provinciale Staten en gepleit voor een fundamenteel andere koers in de intensieve veehouderij 7. Alleen nog duurzaam geproduceerd vlees heeft toekomst. 7 Zie: 8 9

6 De PvdA wil in het buitengebied van Brabant niet meewerken aan verdere schaalvergroting van veebedrijven die vooral voor de export produceren en waar de boer vaak ook niet meer bij het bedrijf woont. In de agrofoodsector worden grote innovatieve projecten ontwikkeld die belangrijk zijn voor de economische kracht van Brabant. De PvdA steunt deze projecten, mits wordt voldaan aan alle duurzaamheideisen, inclusief de verwerking van mest. Een dergelijk agrofoodcomplex is echter geen boerderij meer en hoort dan ook niet thuis op het platteland, maar op een bedrijventerrein of op een paar van de huidige LOG s, die we dan als echt bedrijventerrein gaan inrichten. Toerisme en recreatie Er zit grote potentie in de vrijetijdseconomie. Het platteland biedt ruimte aan vele kleinschalige voorzieningen in de verblijfsrecreatie of dagrecreatie. Ze liften vaak mee op meer grootschaligere voorzieningen in het buitengebied (denk aan de Efteling) of de steden. De PvdA wil ruimte geven aan ondernemers in deze sector als de projecten passen bij de schaal van de omgeving. Natuur en economie De PvdA herkent de trend in denken waarbij economie en natuur dichter bijeen komen. Natuur is niet langer alleen maar luxe waar actiegroepen zich druk over maken, maar is onderdeel geworden van het economisch denken, in het bijzonder het aantrekkelijker maken van de regio voor (kennis)werkers uit andere regio s. SER Brabant heeft hierover in 2012 het rapport Economie en Natuur in Brabant 8 uitgebracht met voorstellen om tot nieuwe verdienmodellen te komen. De PvdA Statenfractie volgt het advies van de SER Brabant en pleit voor de totstandkoming van regionale masterplannen voor gebiedsontwikkeling. De consument De consument is een belangrijke economische factor en lijkt te zijn vervreemd van de voedselproductie en weet vaak niet waar en hoe het voedsel wordt geproduceerd. Daardoor kan het gebeuren dat de burger die actie voert tegen megastallen zonder gewetensbezwaren in de winkel gebruik maakt van goedkope vleesaanbiedingen. De PvdA vindt het belangrijk dat de consument zich hiervan bewust is. De prijs van vlees wordt onvoldoende gekend. De maatschappelijke prijs van vlees is veel hoger dan de productiekosten die nu tot uitdrukking komen in de vleesprijs. Als je de effecten op biodiversiteit, klimaatverandering, dierziektes en dierenwelzijn in de prijs betrekt, wordt vlees al snel 35 procent duurder. In het huidige systeem krijgt de boer bovendien te weinig betaald, waardoor de kosten die gepaard gaan met duurzamer produceren onvoldoende worden vergoed, wat het verduurzamen van de sector vervolgens weer onder druk zet. We eten gemiddeld te veel vlees, meer dan nodig is voor onze gezondheid. De PvdA ziet een rol voor de overheid weggelegd in het informeren en bewustmaken van de consument. 8 Zie: Slimmer%20Investeren%20SER%20Brabant%20april% pdf Platteland en politieke besluitvorming Politiek is voor de PvdA meer dan recht handhaven. We moeten durven dromen over de toekomst, richting geven en vervolgens onze doelen bereiken. Dat vergt een overheid die goede ontwikkelingen mogelijk maakt en aanjaagt. Als PvdA Statenfractie stellen wij onszelf dan ook steeds de vraag hoe we de gewenste ontwikkeling via het provinciaal beleid kunnen stimuleren. De vele regels die momenteel gelden voor het platteland stellen burgers onvoldoende gerust dat hun belangen worden geborgd en blokkeren ondernemers die snel willen reageren op veranderingen in de markt en de maatschappij. Dat daarbij sommige besluitvorming op landelijk niveau ligt en andere bij de provincie of de gemeente maakt het geheel soms ondoorzichtig. De overheid kan haar doelen alleen maar bereiken door goede samenwerking én met draagvlak van de samenleving. Veel kan en moet op lokaal niveau worden besloten. De ontwikkelingen vragen maatwerk, dichtbij de burger en de ondernemer. Maar dat mag nooit leiden tot rechtsongelijkheid. De provincie moet kaders stellen om rechtsgelijkheid tussen burgers en ondernemers zeker te stellen. Hieronder staan de uitgangspunten die van belang zijn voor de besluiten die we op korte en middellange termijn in Provinciale Staten moeten nemen om tevreden te kunnen zijn en blijven over het Brabantse platteland. Het gaat daarbij voortdurend over de integrale afweging, het zoeken van de balans tussen de diverse wensen en (tegenstrijdige) belangen. Onze uitgangspunten De PvdA zet de gezondheid van alle Brabanders, nu en in de toekomst, voorop. Het is voor ons het meest belangrijke uitgangspunt. Zowel direct door bijvoorbeeld het voorkomen van de uitbraak van ziekten en het verbeteren van de leefbaarheid, als indirect door het garanderen op korte én langere termijn van schoon water, zuivere lucht en gezond voedsel. Middellange termijn De PvdA denkt dat het op middellange termijn mogelijk kan zijn om meer te gaan sturen op maatwerk, op lokale oplossingen waar meerwaarde gerealiseerd wordt. De Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij (BZV, ook wel maatlat ) die als denklijn op 22 maart 2013 met onze steun is vastgesteld in Provinciale Staten is gebaseerd op deze meerwaarde: uitbreiding moet je als ondernemer verdienen. De PvdA is nog wel kritisch 10 11

7 op de BZV. Voor de goede resultaten is het van belang dat alle eisen juridisch houdbaar zijn. Vooralsnog is het is niet waterdicht. De PvdA-fractie zal de verder uitwerking toetsen aan haar definitie van de meerwaarde, een optelsom van bovenwettelijke zaken: Volksgezondheid: betere garanties voor de omgeving; er is in het bedrijf conform het advies van de commissie-van Doorn sprake van een zorgvuldige veehouderij. Leefbaarheid: afspraken met buren om overlast (geur, transport, licht, geluid) meer dan wettelijk te voorkomen. Milieu: een extra afname van de depositie/emissie van stikstof meer dan neutraal in het betreffende gebied. De kringloop in de hele productie van aanvoer van voedsel tot afvoer van mest is regionaal gesloten. Ruimtelijk ordening: architectonisch ontwerp, landschappelijke inpassing en afname van de verstening van het platteland in het betreffende gebied. Dierenwelzijn: meer mogelijkheden voor natuurlijk gedrag. Korte termijn In de veehouderij is het van belang dat we in een aantal gebieden in Brabant maatregelen nemen op de korte termijn. De PvdA pleit voor een systeem van dierrechten voor (een deel van) Brabant op de korte en middellange termijn en stuurt er op aan dat op lange(re) termijn als we de stap naar een duurzame, zorgvuldige veehouderij daadwerkelijk hebben gezet de noodzaak om met dit middel te sturen kan vervallen. Op korte termijn is de Statenfractie dan ook nog voorstander van het behoud van een landelijke systeem voor pluimvee en varkens, ook na Voor de rundveehouderij is sturing mogelijk door de definitie van grondgebondenheid te verscherpen. Het besluit van mei 2013 dat in Brabant ook rundveehouderijen niet groter meer mogen zijn dan 1,5 hectare is een beweging in de goede richting. De beoordeling van plannen van ondernemers dient integraal te gebeuren. Ondernemers vragen we daarom een allroundplan te maken. De overheid moet het vergunningenstelsel vereenvoudigen, waardoor niet voor allerlei activiteiten op een boerderij aparte vergunningen nodig zijn. De PvdA is er voorstander van dat we in Brabant niet onbeperkt mestverwerking en -vergisting toestaan en de uitvoering beperken tot de industrieterreinen op enige afstand van de woonwijken. Het zijn fabrieken die niet in ons buitengebied horen. Op het platteland hoort ons inziens alleen de kleinschalige mestverwerking op de boerderij zelf voor verwerking van eigen mest. De mate van mestverwerking en het aantal locaties voor mestfabrieken, dat we toestaan in Brabant mag niet leiden tot een hogere concentratie van vee. We willen het verwerken van mest uit andere provincie en landen niet toestaan. De PvdA pleit als aanvullende maatregelen in het kader van leefbaarheid voor het voorkomen van verdere verstening van het platteland. De PvdA vindt handhaving van belang. Luchtwassers dienen bijvoorbeeld gecontroleerd te worden. In de gemeenten zou 90% controle haalbaar moeten zijn in plaats van het huidige gemiddelde van 40% in Noord-Brabant. We leggen het accent bij veehouderij op het belang van een (regionale) gesloten kringloop. Een gesloten kringloop is zo nabij mogelijk, bij voorkeur op en om het bedrijf. Voor afzet van producten blijven de grenzen wat ons betreft gericht op de driehoek Parijs-Londen-Berlijn. In de Brabantse Zorgvuldigheidsscore Veehouderij wordt nog onvoldoende de omgevingsfactor meegenomen. De PvdA vindt dat een boer/ondernemer geremd mag worden in de uitbreiding als de omgeving al te maken heeft met een bepaalde cumulatie van effecten. De BZV gaat uit van gebiedsplannen, maar nog onduidelijk is hoe die tot stand komen. De PvdA Statenfractie volgt de Provinciale Raad Gezondheid in haar advies en pleit voor het aanwijzen van gebieden binnen Brabant waar we een standstill van de veestapel afkondigen totdat de gewenste ondergrens is bereikt. De provincie heeft de Provinciale Raad Gezondheid opdracht gegeven nader onderzoek te doen naar de effecten van intensieve veeteelt op gezondheid. Ook de landelijke overheid onderzoekt de mogelijkheid om gezondheidseffecten op te nemen in wetgeving. De PvdA wacht deze onderzoeken af voordat ze akkoord kan gaan met de uitwerking en definitieve invoering van de BZV

8 Samen voor Brabant Statenfractie Brabantlaan 1, kamer B-29 Postbus MC s-hertogenbosch 14