Gebruik routekaart voor validering van examenproducten bij instellingsexamens Nederlands en Engels

Maat: px

Weergave met pagina beginnen:

Download "Gebruik routekaart voor validering van examenproducten bij instellingsexamens Nederlands en Engels"

Jasper Verlinden
7 jaren geleden
Aantal bezoeken:

1 December 2016 Gebruik routekaart voor validering van examenproducten bij instellingsexamens Nederlands en Engels 1. Aanleiding Het advies Drie routes naar een valide examenproduct, dat integraal is overgenomen door de minister van OCW, stelt dat de maatregel van valide examenproducten gaat gelden voor de examenproducten voor de herziene kwalificaties in het mbo. Hierbij gaat het om alle examenproducten die worden ingezet bij instellingsexamens. Centrale examens zijn uitgezonderd. Er zijn naast beroepsgerichte instellingsexamens ook generieke instellingsexamens voor Nederlands en Engels. 1 Deze instellingsexamens vallen tevens onder de maatregel voor valide examenproducten. De drie routes in het advies zijn gebaseerd op de beroepsgerichte instellingsexamens. Er is gebleken dat de systematiek binnen de routes voor beroepsgerichte examens niet voor elke route op precies dezelfde wijze kan worden toegepast bij instellingsexamens Nederlands/Engels. In voorliggende notitie wordt ingegaan op hoe de routekaart bij de generieke instellingsexamens Nederlands en Engels toegepast kan worden. Hiermee is voor het aandachtspunt 4.7 uit het advies Drie routes naar een valide examenproduct de oplossingsrichting bepaald. Bij het ontwikkelen van de oplossingsrichting zijn MBO Raad, Steunpunt Taal en Rekenen en CINOP betrokken geweest. 1 Er zijn ook generieke examens Rekenen, deze worden enkel centraal geëxamineerd. 1

2. De routekaart De routekaart naar valide examenproducten ziet er in de structurele situatie als volgt uit: Algemene uitgangspunten bij alle routes Er zijn een aantal algemene uitgangspunten bij het

Deze uitgangspunten gelden voor zowel de beroepsgerichte instellingsexamens, als de generieke instellingsexamens: de school kiest zelf welke route(s) zij bewandelt voor de examenproducten van elke

2 2. De routekaart De routekaart naar valide examenproducten ziet er in de structurele situatie als volgt uit: Algemene uitgangspunten bij alle routes Er zijn een aantal algemene uitgangspunten bij het gebruik van de drie routes. Deze uitgangspunten gelden voor zowel de beroepsgerichte instellingsexamens, als de generieke instellingsexamens: de school kiest zelf welke route(s) zij bewandelt voor de examenproducten van elke kwalificatie die zij aanbiedt; de school verantwoordt deze keuze(s) in een valideringsplan; de geldende wet- en regelgeving (Toezichtskader Inspectie/Examenstandaard) wordt toegepast bij het ontwikkelen van examenproducten; alle examenproducten voor de generieke instellingsexamens Nederlands/Engels worden vastgesteld door de examencommissie. Gebruik van de routes De routes geven de mogelijkheid om te kiezen voor inkoop bij een gecertificeerde instantie (route 1) of zelf ontwikkelen van examenproducten (route 2 en 3). In route 2 wordt de mogelijkheid geboden om examens zelf te ontwikkelen zonder betrokkenheid van externe autoriteit, maar daarvoor gelden wel voorwaarden: 2

3 het toepassen van de collectieve afspraken en; afhankelijk van de rating van de betreffende kwalificatie (A,B of C) het vervolgen van de route. Dit kan voor kwalificaties met een A-rating of een B-rating. Kwalificaties met een C-rating worden als risicovol bestempeld. Er is bij deze kwalificaties een beoordeling van een externe autoriteit nodig om te kunnen komen tot een valide examenproduct. Deze kwalificaties kunnen dus in route 2 niet verder. Via route 1 (inkoop bij een gecertificeerde instantie) of route 3 (extern valideren examenproduct) Scholen kunnen voor de instellingsexamens Nederlands/Engels examenproducten inkopen of zelf ontwikkelen. Beide komen voor. Hieronder is per route uitgewerkt hoe met de instellingsexamens Nederlands en Engels gekomen kan worden tot valide examenproducten. 3. Route 1: inkoop bij een gecertificeerde examenleverancier Route 1 kan bij instellingsexamens Nederlands/Engels op dezelfde wijze worden toegepast als bij beroepsgerichte instellingsexamens. In route 1: kiest de school ervoor om examenproducten voor instellingsexamens Nederlands/Engels in te kopen bij een (volgens de norm voor valide examenproducten) gecertificeerde examenleverancier; vult de school - indien er sprake is van een kaderexamen - het kaderexamen exact in volgens de meegeleverde instructie. Het kaderexamen is op zichzelf geen valide examenproduct. 4. Route 3: het extern laten valideren van examenproducten Route 3 kan bij instellingsexamens Nederlands/Engels op dezelfde wijze worden toegepast als bij beroepsgerichte instellingsexamens. In route 3: kiest een school ervoor om examenproducten zelf te ontwikkelen. De school wil of kan dit niet doen via route 2; kiest een school ervoor om examenproducten voor de instellingsexamens Nederlands/ Engels extern te laten valideren door een daarvoor aangestelde autoriteit. 5. Oplossingsrichting Route 2: het zelf ontwikkelen van examenproducten binnen de collectieve afspraken + gebruik servicedocument Het sec toepassen van de routes bij deze examenproducten zou voor route 2 (zelf ontwikkelen) betekenen dat de zogenaamde rating (A,B,C) van invloed is op generieke 3

4 examens. De rating is echter gebaseerd op het beroepsgerichte deel van de opleiding. De rating zegt niets over de generieke eisen. Wel is het van belang om bij alle instellingsexamens de kwaliteit van examenproducten en het civiel effect te borgen. Dit geldt net zo goed voor de instellingsexamens Nederlands/Engels. Om route 2 open te kunnen stellen voor instellingexamens Nederlands en Engels is daarom de volgende oplossingsrichting bedacht: Een school besluit om zelf examenproducten voor de instellingsexamens Nederlands en/of Engels te ontwikkelen. Daarbij: worden de collectieve afspraken toegepast (De school heeft nu toegang tot deze collectiviteit door lidmaatschap van de MBO Raad of de NRTO); vervalt de collectieve afspraak scholen en bedrijfsleven zijn aantoonbaar betrokken ; vervalt het toepassen van de rating per kwalificatie; wordt gebruik gemaakt van het openbaar beschikbare (te ontwikkelen) servicedocument voor generieke eisen instellingsexamens Nederlands, respectievelijk het openbaar beschikbare (te ontwikkelen) servicedocument voor generieke eisen instellingsexamens Engels; Dit wordt verantwoord in het valideringsplan. Let op, deze oplossingsrichting geldt niet als tijdens één examenmoment kwalificatie-eisen én generieke eisen Nederlands/Engels worden gecombineerd in een examen. In die situatie geldt de rating wel en worden alle collectieve afspraken toegepast. Route 2 dient dan dus doorlopen te worden als beroepsgericht examenproduct. Servicedocumenten Nederlands/Engels t.b.v. route 2 Servicedocumenten zijn documenten die examenconstructeurs helpen bij de vertaling van de generieke eisen voor instellingsexamens Nederlands/Engels naar een examenproduct. Het zijn geen voorbeeldexamens. Momenteel is er allerlei materiaal beschikbaar dat constructeurs kan ondersteunen bij het ontwikkelen van examenproducten voor instellingsexamens Nederlands en Engels: scholen kunnen zelf materiaal hebben ontwikkeld en er is materiaal beschikbaar via het Steunpunt Taal en Rekenen. Om binnen route 2 een gelijkwaardige kwaliteit en het civiel effect te kunnen borgen voor instellingsexamens Nederlands en Engels is het echter nodig dat er per taal gebruik gemaakt wordt van hetzelfde ondersteunende materiaal. Dit materiaal schrijft niet 1 4

5 mogelijkheid voor, maar geeft een overzicht van de mogelijkheden/scenario s die er zijn om een verantwoorde wijze te komen tot een instellingsexamen te komen voor de betreffende taal. Dit betekent dat er om route 2 open te kunnen stellen voor instellingexamens Nederlands en Engels: 1 openbaar toegankelijk servicedocument moet worden ontwikkeld voor Nederlands; 1 openbaar toegankelijk servicedocument moet worden ontwikkeld voor Engels. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van reeds ontwikkeld materiaal. Invulling servicedocumenten De twee servicedocumenten omvatten scenario's op (tenminste) de volgende onderdelen: Uit welke onderdelen bestaat een examenproduct? Hoe kom je tot een verantwoorde cesuur? Kwaliteitseisen (zo nodig, na check met overlap collectieve afspraken) Hoe kom je tot een cijfer? Beoordelingsmodellen Daarbij is uitgesproken dat het wenselijk is dat deze servicedocumenten ook gebruikt kunnen worden voor keuzedelen die betrekking hebben op de generieke taaleisen. Het servicedocument voor Engels zo moet worden ingericht dat het in potentie kan worden gebruikt voor andere moderne vreemde talen. 6. Vervolg Deze oplossingsrichting zorgt ervoor dat het ook voor instellingsexamens Nederlands en Engels mogelijk is om alle drie de routes naar een valide examenproduct te doorlopen. Een voorwaarde voor het openstellen van route 2 voor instellingexamens Nederlands en Engels is echter wel dat per taal het hierboven beschreven openbaar toegankelijke servicedocument beschikbaar is. Het mbo-veld is er voor verantwoordelijk dat deze servicedocumenten worden ontwikkeld. Zover nu bekend is gaat de MBO Raad in ieder geval een veldraadpleging uitvoeren: waar hebben scholen behoefte aan? Welke elementen zouden in het servicedocument moeten zitten en wat is de inhoud van deze elementen? 5

Vergelijkbare documenten

Van advies naar beleidskader

Agenda Van advies naar beleidskader Toekomstbeeld Route 1, wat kun je in de overgangsperiode al doen? Route 2 en collectieve afspraken, wat kun je in de overgangsperiode al doen? Norm Verantwoorden keuzes