Management samenvatting examenverslag MBO KCE

Transcriptie

1 Management samenvatting examenverslag MBO KCE samenvatting

2 Management samenvatting pagina 2 Inleiding Rond de millenniumwisseling bleken er bij verschillende partijen twijfels te bestaan over de kwaliteit van de examens in het middelbaar beroepsonderwijs (mbo). De bve-sector sloeg de handen ineen en stelde voor een onafhankelijk instituut, het KwaliteitsCentrum Examinering (KCE), in het leven te roepen dat de kwaliteit van de examens moest borgen en stimuleren. KCE is in februari 2002 opgericht en is sinds de herziening van de Wet educatie en beroepsopleidingen (WEB) van 1 augustus 2004 de wettelijke onderzoeker van de kwaliteit van de examinering in beroepsopleidingen in het mbo. KCE onderzoekt jaarlijks de examinering in alle actieve kwalificaties (actuele opleidingen met deelnemers) die zijn opgenomen in het Centraal Register Beroeps Opleidingen (CREBO). In zijn onderzoek, de KCE-audit, beoordeelt KCE de kwaliteit van de examens aan de hand van landelijke, door de minister vastgestelde kwaliteitsstandaarden. Naar aanleiding van zijn onderzoek verstrekt KCE per kwalificatie een verklaring (WEB artikel 7.4.9h): pagina 3 Toelichting resultaten onderzoeken in het studiejaar In het studiejaar onderzocht KCE de kwaliteit van examinering: 1. in onderwijs- en exameninstellingen; 2. in proeftuinen; 3. bij leveranciers van examenproducten en -diensten aan onderwijs- en exameninstellingen. Onderwijs- en exameninstellingen zijn instellingen die op grond van hun CREBOregistratie zowel opleidingen als examens aanbieden (onderwijsinstellingen) of alleen examens (exameninstellingen). Proeftuinen zijn opleidingen van instellingen die op basis van de ministeriële regeling van 1 oktober 2004 ervaring mogen opdoen met competentiegericht onderwijs en examineren. Leveranciers zijn rechtspersonen die instellingen producten en -diensten aanbieden voor de examinering van erkende CREBO-opleidingen. een goedkeurende verklaring voor opleidingen die voldoen aan de standaarden; een voorwaardelijke verklaring voor opleidingen die naar verwachting binnen één jaar zullen voldoen aan de standaarden; een afkeurende verklaring voor opleidingen die naar verwachting niet binnen één jaar zullen voldoen aan de standaarden. KCE rapporteert de afgegeven verklaringen aan de minister. De minister beslist uiteindelijk of een opleiding met een afkeurende verklaring al dan niet zijn CREBO-licentie, en daarmee het recht op examinering van de betreffende kwalificatie(s), verliest. Resultaten instellingen Instellingen zijn in het examenverslag onderverdeeld in niet door de overheid bekostigde instellingen (NBI s) en door de overheid bekostigde instellingen zoals Regionale Opleidingscentra (ROC s), Agrarische Opleidingscentra (AOC s), Vakinstellingen, en de Exameninstellingen waaraan instellingen hun examinering kunnen uitbesteden. Daarnaast hanteert het examenverslag een onderverdeling in de omvang van instellingen, gebaseerd op het aantal aangeboden kwalificaties: klein (maximaal 15 kwalificaties), middelgroot (maximaal 50 kwalificaties) en groot (meer dan 50 kwalificaties). Ten slotte zijn de onderzochte opleidingen gesorteerd naar beroepsbranche. Als onderdeel van zijn wettelijke taak publiceert KCE jaarlijks een verslag waarin het zijn bevindingen weergeeft over de kwaliteit van de examens in het mbo in het afgelopen studiejaar. Dit is de management samenvatting van het eerste officiële examenverslag van KCE. Het algemeen overzicht van de verstrekte verklaringen aan instellingen is als volgt: Verklaring Aantal opleidingen Relatief aantal opleidingen Kwaliteit van examinering in het mbo In zijn bijna opleidingen onderzocht, ongeveer 60% van alle mboopleidingen. Ruim de helft van de mbo-examens is goed en voldoet aan de door de minister vastgestelde standaarden. Van het resterende deel heeft het merendeel enkele verbeterpunten die binnen een jaar gerealiseerd kunnen worden. Een klein percentage van de mbo-opleidingen wordt afgesloten met een examen dat beneden de maat is. Goedgekeurd % Voorwaardelijk % Afgekeurd 75 2% Totaal % De onderzoeksresultaten geven aanleiding tot enige zorg. Hoewel slechts een klein deel van de examens is afgekeurd, valt op dat bijna de helft van de examens nog niet helemaal voldoet. Dat grote aantal zal het komende jaar veel vergen van de instellingen; de tekortkomingen moeten immers over een jaar weggewerkt zijn. Een vergelijking van de resultaten van dit jaar met die van vorig jaar geeft aan, dat er sprake is van een significante verbetering in de kwaliteit van de examens in het mbo. KCE verwacht dat, na de eerste belangrijke impuls die de kwaliteit van de mbo-examens sinds zijn oprichting heeft gekregen, de verbetering zich zal voortzetten en dat de kwaliteit van de examinering in het mbo in de komende jaren verder zal toenemen.

3 Management samenvatting vervolg pagina 4 Gesorteerd naar type instelling, Vakinstelling, ROC, Exameninstelling, NBI en AOC, zijn aan instellingen de volgende verklaringen verstrekt: Percentages uitgereikte verklaringen naar type instelling Vakinstelling 47% 53% ROC 54% 44% 2% Exameninstelling 89% 11% NBI 49% 46% 5% AOC 26% 64% 10% pagina 5 Gesorteerd naar beroepsbranche dan wel opleidingsbranche zijn aan instellingen de volgende verklaringen verstrekt: Percentages uitgereikte verklaringen naar opleidingsbranche Gezondheidszorg 45% 52% 3% Veiligheid 58% 40% 2% Techniek 54% 46% Bouw 56% 43% 1% Bedrijfsvoering 47% 45% 8% Zakelijke dienstverlening 45% 44% 11% ICT 55% 43% 2% Handel 53% 45% 2% Gesorteerd naar omvang van de instelling zijn aan instellingen de volgende verklaringen verstrekt: Mobiliteitssector 64% 35% 1% Uiterlijke verzorging 74% 26% Percentages uitgereikte verklaringen naar omvang instelling Recreatie en toerisme 52% 48% Klein 49% 46% 5% Middel 35% 59% 6% Groot 54% 44% 2% Communicatie & media 21% 79% Voedsel & leefomgeving 32% 59% 9%

4 Management samenvatting vervolg pagina 6 Resultaten proeftuinen De proeftuinen begonnen per ministeriële regeling vanaf 1 oktober 2004 formeel met het ontwikkelen van competentiegericht onderwijs en examineren. De kwalificatieprofielen die hen daarbij als richtsnoer dienen en die KCE moet gebruiken in zijn onderzoek, werden pas beschikbaar in maart Proeftuinen waren in niet goed te beoordelen aan de hand van de standaarden omdat er binnen de proeftuinen die binnen de steekproef vielen nog geen examens beschikbaar waren. KCE zal deze examinering onderzoeken in het studiejaar Resultaten leveranciers Leveranciers zijn rechtspersonen die producten en diensten aanbieden aan instellingen voor de examinering van hun erkende CREBO-opleidingen. Leveranciers worden niet vanzelf jaarlijks door KCE onderzocht, maar dienen zich daarvoor aan te melden voorafgaand aan een studiejaar. Op die manier weten potentiële afnemers voor een studiejaar begint of zij producten en diensten afnemen bij een goedgekeurde leverancier. Is dat het geval, dan hoeven zij de ingekochte producten en diensten niet opnieuw door KCE te laten onderzoeken. De resultaten van onderzoeken bij leveranciers in het examenverslag zijn zodoende afkomstig uit onderzoeken in het studiejaar pagina 7 Samenvatting van bevindingen uit onderzoeken Kwaliteit van examinering in onderwijs- en exameninstellingen Ruim de helft van de mbo-examens is goedgekeurd en voldoet aan de door de minister vastgestelde standaarden. Van het resterende deel is de goedkeuring voorwaardelijk; er zijn enkele verbeterpunten die binnen een jaar gerealiseerd kunnen worden. Een klein percentage van de mbo-opleidingen wordt afgesloten met een examen dat beneden de maat is. Uit de onderzoeken van KCE zijn drie aandachtspunten te destilleren: Een eerste aandachtspunt betreft het verbeteren van de toetskwaliteit van examenproducten, met name de dekkingsgraad, moeilijkheidsgraad, beoordelingsmodellen en de cesuur, het punt waarop een deelnemer een (on)voldoende behaalt voor een examen. Een tweede aandachtspunt dat uit de onderzoeken in instellingen naar voren kwam, was het implementeren en verbeteren van het kwaliteitszorgsysteem met betrekking tot examinering. KCE verwacht dat dit aandachtspunt een sterke verbetering zal doormaken, naarmate instellingen hun kwaliteitscycli vaker doorlopen en meer ervaring opdoen met het borgen van kwaliteit. Voorafgaand aan het studiejaar meldden 25 leveranciers zich aan voor een kwaliteitsonderzoek door KCE. KCE onderscheidt drie profielen voor leveranciers: profiel A voor leveranciers van examentoetsen, profiel B voor leveranciers van examenafname (waar instellingen deelnemers examens laten afnemen, die niet door die leverancier zijn ontwikkeld) en profiel C voor leveranciers van examentoetsen en examenafname. Verklaringen aan leveranciers worden verstrekt op het niveau van de organisatie. Vanaf onderscheidt KCE gecertificeerde en niet gecertificeerde leveranciers. KCE onderscheidt in het studiejaar goedgekeurde, voorwaardelijk goedgekeurde, en afgekeurde leveranciers. Voorwaardelijke goedkeuring is gebaseerd op de verwachting, dat er binnen één jaar sprake zal zijn van goedkeuring. Bij een afkeurende verklaring is die verwachting er niet. Gesorteerd naar leveranciersprofiel zijn de volgende verklaringen verstrekt: Percentages verklaringen naar profiel leverancier Een derde aandachtspunt is de verantwoording door instellingen van hun examinering. Voor een gedegen verantwoording is het van groot belang dat instellingen een deugdelijke, gestructureerde zelfevaluatie opzetten, waarin specifiek aandacht aan examinering wordt besteed. Ook is het van belang dat de verschillende belanghebbenden (deelnemers en het beroepenveld) structureel bij de zelfevaluatie worden betrokken. Kwaliteit van examinering in de proeftuinen In veel proeftuinen is het denken over de kwaliteit van competentiegerichte examinering nog maar net begonnen. In de meeste gevallen is er alleen nog sprake van plannen voor de vorm die examinering in de toekomst moet krijgen. Het nog prille ontwikkelingsstadium van de meeste proeftuinen in aanmerking genomen, is die stand van zaken niet zo wonderlijk. Niettemin dient te worden voorkomen dat examinering in proeftuinen wordt ontwikkeld als sluitstuk van het onderwijs. Dat zou gevolgen hebben voor zowel de tijdigheid als de kwaliteit van examinering. Ervaringen met geïntegreerde ontwikkeltrajecten van proeftuinen geven aan, dat het gelijktijdig ontwikkelen van onderwijs en examinering een betere onderlinge afstemming van beide tot resultaat heeft. De kwaliteit van examinering verdient meer aandacht bij het verder ontwikkelen van proeftuinopleidingen. Profiel A 60% 40% Profiel B 100% Profiel C 86% 14% Kwaliteit van examinering bij leveranciers Uit de onderzoeken blijkt dat leveranciers hard werken aan en veel investeren in hun kwaliteitszorgsystemen. Over het algemeen hebben zij de kwaliteit van hun examenproducten en -diensten goed op orde. Verbeterpunten bij leveranciers betreffen vooral het evalueren van examenprocessen, dekkingsgraad, moeilijkheidsgraad en de toetstechnische kwaliteit van de examenproducten. Ook publieke verantwoording verdient bij de leveranciers nog aandacht.

5 Kwaliteit in examens borgen en stimuleren Voor actuele informatie over KCE kunt u terecht op de website of Vragen kunt u en naar info@kce.nl KCE Postbus AL Amersfoort Berkenweg LA Amersfoort Telefoon (033)