Introductiebrochure Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA)

Transcriptie

1 Introductiebrochure Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) Voor studenten en nieuwe personeelsleden versie

2 Inhoudstabel Welkomstwoord 3 1. Voorstelling van de afdeling Locatie Plaats binnen de organisatie Team Doelstelling Afdelingsopdrachten taken per zone organisatie Afdelingsopdrachten Taken per zone Organisatie Een dag op de dienst CSA Procedures en dienst-specifieke afspraken Fysische hygiëne en infectiepreventie Prikongevallen Administratieve-organisatorische procedures Communicatie Mondelinge communicatie Schriftelijke communicatie 18 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 2 -

3 Welkom! Het team van de Centrale Sterilisatie Afdeling (CSA) heet je van harte welkom. Je bent als nieuwe collega of als student op onze afdeling terechtgekomen. Je zult snel merken dat het werken op deze afdeling niet is zoals op een gewone afdeling. Deze brochure biedt je daarom een eerste kennismaking met onze afdeling. Het is niet de bedoeling dat je deze brochure memoriseert voor je start, maar we raden wel aan om deze voor uw start eens door te nemen. Technieken evolueren continu en we moeten altijd blijven bijleren. Voor studenten werken wij met mentoren die je begeleiden bij je stage. De mentor is je aanspreekpunt. Maar iedereen op de afdeling zal zeker zijn of haar steentje bijdragen om je iets bij te leren. Eigenlijk is iedereen ook een stukje mentor. Als je vragen hebt, problemen met wie of wat dan ook, aarzel niet en spreek ons aan! Formele en informele evaluaties dragen bij tot een gestructureerde opleiding. Zo kunnen we kort op de bal spelen, bijsturen en vlug en concreet ingrijpen,. Heb je problemen die niet direct op de afdeling kunnen opgelost worden, neem dan gerust contact op met je mentor, het diensthoofd of zo nodig de intreder-begeleider Geert Sabbe (tel. 2040). Voor de nieuwe medewerkers is er een peter-/meterschap. Deze personen zullen je begeleiden bij het inscholingsplan dat je krijgt bij aanvang van je nieuwe uitdaging. Het inscholingsplan zal een beeld geven van je evolutie op de afdeling. Er is een nulmeting; de gevraagde stappen worden geparafeerd door de peter/meter indien deze beheerst worden. Zo streven wij er samen met jou naar om binnen 12 maanden tot een volledige integratie te kunnen komen. Op geregelde tijdstippen zal de intreder-begeleider van het ziekenhuis feedback vragen aan peter/meter en jezelf. Voor problemen kun je gerust bij hem terecht. Na 12 maanden vragen we je een afspraak te maken om je afgewerkt stappenplan in te dienen bij de intreder-begeleider (tel. 2040). Is het vroeger afgewerkt, aarzel dan niet om het vroeger in te dienen. Het afwerken ervan is in de eerste plaats jouw verantwoordelijkheid. Op de volgende pagina s vind je een overzicht van de werking, modaliteiten en afspraken zodat je je op een vlotte en aangename manier kan inwerken op onze afdeling. Uiteraard staan niet alle details in deze brochure. Neem zeker ook onze algemene introductiebrochure eens bij de hand. Als je nog vragen hebt of meer informatie wenst, kun je altijd bij een mentor, het diensthoofd of een andere collega terecht. Aarzel niet en kom bij ons aankloppen voor raad of een luisterend oor, want jouw opvang en begeleiding is voor ons een prioriteit. Alvast veel werk- en leergenot gewenst. Succes!!! Het CSA-team Sint-Rembertziekenhuis 2016 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 3 -

4 1. Voorstelling van de afdeling 1.1. Locatie De CSA bevindt zich op de -1 verdieping in blok D, net naast spoedopname en de polikliniek MKA. Er kunnen drie grote zones onderscheiden worden: de onreine, reine en steriele zone. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 4 -

5 1.2. Plaats binnen de organisatie De CSA maakt deel uit van de zorgcluster Medisch-technische diensten. Deze zorgcluster bestaat verder uit: dienst medische beeldvorming, labo, intensieve zorgen, CAD, Operatiekwartier (OK) en spoedopname. Aansturing Dhr. B. Verbrugghe Zorgmanager 2595 Mevr. I. Luts Directeur patiëntenzorg 2629 Dhr. W. Allemeersch Algemeen Directeur Team Diensthoofd: Eline Devos Tel.: 050/ Verantwoordelijke apotheker: Nausikaä Dalle Tel.: 050/ Personeelsleden: Eline Devos Nausikaä Dalle Windy Anne-Marie Veerle Diensthoofd Verantwoordelijke apotheker Casteleyn Deroo Stagementor Referentiepersoon Q&S Referentiepersoon ergonomie Hindryckx A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 5 -

6 Heidi Ledeene Chris Maeckelbergh Stagementor Referentiepersoon brandveiligheid Sarah Vanzieleghem Stagementor Meter intreders Back-up planner SAGA Referentiepersoon KANBAN 1.4. Doelstelling Alle medische hulpmiddelen in het ziekenhuis, die vanwege hun gebruik steriel moeten worden toegepast, steriliseren volgens een vooropgesteld proces van desinfectie, reiniging, samenstelling en verpakking, sterilisatieproces, controle van cyclusverloop en vrijgave. Steriele medische hulpmiddelen voor eenmalig gebruik vormen hierop een uitzondering. Algemene standaardvoorzorgsmaatregelen ter voorkoming van infecties moeten ten allen tijde nageleefd worden Afdelingsopdrachten taken per zone - organisatie Afdelingsopdrachten De CSA bestaat uit drie zones, waar telkens specifieke taken gebeuren. Onreine zone: instrumenten worden gesorteerd, gespoeld, ultrasoon gereinigd en afgewassen (machinaal (thermostabiel materiaal) of handmatig (thermolabiel materiaal)). Reine zone: instrumenten worden gecontroleerd op functionaliteit, sets worden terug samengesteld en ingepakt. Steriele zone: sets worden gesteriliseerd en na afkoeling weggezet op de daartoe voorziene plaats. Het medisch materiaal is afkomstig van OK, consultaties, verpleegeenheden, medischtechnische diensten en poliklinieken. De CSA is dus een interne dienstverlener binnen het ziekenhuis Taken per zone 1. Onrein transport Doel Transport van onrein instrumentarium van OK, poliklinieken, verpleegeenheden, consultaties en medisch-technische diensten naar de onreine zone van de CSA. Het transport dient droog te verlopen en ongebruikte uitgepakte instrumenten worden beschouwd als mogelijk gecontamineerd. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 6 -

7 Kledij Dienstkledij; Handhygiëne. Onrein transport OK Het transport van OK naar CSA gebeurt via de onreine lift en dit door de poets OK. Het materiaal wordt door de instrumenterende verpleegkundige van het OK in een gesloten transportcontainer geplaatst en er wordt contact opgenomen met de poets OK. De poets OK staat dan vervolgens in voor het transport van het onrein medisch materiaal naar CSA en brengt de medewerker CSA van de onreine zone op de hoogte van de komst van onrein medisch materiaal. Onrein transport andere De medewerkers van de poliklinieken, verpleegeenheden, consultaties en medischtechnische diensten (uitgezonderd OK) brengen het onrein materiaal in een gesloten transportbak binnen in de kast in de onreine zone. Daar wordt het materiaal overgenomen door de medewerker CSA van de onreine zone. 2. Onreine zone Doel Zichtbare verontreinigingen verwijderen en de decimale reductiewaarde doen dalen. Dit kan machinaal of manueel. Algemeen geldt de volgende regel: alles wat machinaal kan gereinigd worden, moet machinaal gereinigd worden. Het is belangrijk dat verontreinigingen zo snel als mogelijk verwijderd worden, aangezien bloed water en mineralen (bv. chlorides) bevat en dus corrosie kan veroorzaken. Kledij Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en haarmuts); Blauwe plastic schort met lange mouwen; Handschoenen (in geval van zichtbare bevuiling); Spatbril; Mondmasker; Handhygiëne. Taken Het onrein medisch materiaal wordt geselecteerd naar handmatige (thermolabiel materiaal) en naar machinale (thermostabiel materiaal) reiniging. Algemeen gelden volgende regels: A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 7 -

8 Type materiaal Thermostabiel Thermolabiel Hol Handmatige voorreiniging met Handmatige reiniging met borstel en hoge druk pistool, borstel en hoge druk pistool, gevolgd door machinale reiniging gevolgd door chemische met thermische desinfectie desinfectie Solied Machinale reiniging met Handmatige reiniging met thermische desinfectie chemische desinfectie Voor thermostabiel medisch materiaal wordt er als volgt te werk gegaan: Instrumenten worden open gelegd en gedemonteerd in RVS manden, waarbij de klemmen dakpansgewijs geplaatst worden. Het is belangrijk dat de manden niet overladen worden. Instrumenten die over elkaar liggen, worden niet proper gereinigd. Dit noemt men sproeischaduw. Instrumenten worden manueel (voor holle instrumenten incl. doorborstelen) en automatisch gespoeld, waarna ze ultrasoon behandeld worden. Kleine en fijne instrumenten zijn erg delicaat en om beschadigingen te voorkomen, dienen deze in een gesloten doosje met fijne mazen geplaatst te worden. Het automatisch reinigings- en desinfectietoestel wordt beladen. Alvorens het toestel te starten is het belangrijk te controleren of de sproeiarmen vrij kunnen ronddraaien en of er voldoende reinigings- en droogmiddel aanwezig is. Na het beëindigen van het automatisch reinigings- en desinfectieproces is het belangrijk dat het toestel zo snel als mogelijk ontladen wordt. Medisch materiaal dat dringend terug nodig is, wordt aangeduid met een rood label. Het is belangrijk om dit medisch materiaal voor te nemen. Het is belangrijk dat de borstels elke avond in het automatisch reinigings- en desinfectietoestel aangebracht worden voor reiniging en desinfectie. Thermolabiel materiaal zijn onder andere de grote Synthesmotor, de mondmaskers (uitgezonder de blauwe), pulse spray, Voor thermolabiel materiaal wordt er als volgt te werk gegaan: Thermolabiel materiaal wordt eerst gereinigd in een waterige Aniosyme DD1 oplossing (0.5%). Hierbij dienen de volgende aandachtspunten in acht te worden genomen: Gebruik de juiste dosis Aniosyme DD1 ; Regelmatig zuiver water nemen; Elke dag een zuivere borstel gebruiken; Enkel zachte borstels gebruiken; Geregeld nieuwe borstel nemen; Na de reiniging dient er goed gespoeld te worden met zuiver water om resten van het reinigingsproduct (Aniosyme DD1 ) te verwijderen. Het thermolabiel materiaal wordt gedroogd met behulp van een single-use doek. Een chemische desinfectie met 70% alcohol grijpt plaats. Het handmatig gereinigd en chemisch gedesinfecteerd medisch materiaal wordt verzameld en in het sas tussen de onreine en reine zone geplaatst. Het is belangrijk dat de borstels elke avond in het automatisch reinigings- en desinfectietoestel aangebracht worden voor reiniging en desinfectie. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 8 -

9 Om een goede ultrasone en machinale reiniging te kunnen garanderen, worden routinetesten uitgevoerd. Om de kwaliteit van de ultrasone reiniging na te gaan, wordt om de twee dagen een sonocheck uitgevoerd. Om de kwaliteit van het automatisch reinigings- en desinfectieproces na te gaan, wordt dagelijks een washcheck uitgevoerd. Dagelijks dient er ook een checklist ingevuld te worden door de CSA medewerker van de onreine zone. 3. Reine zone Doel Gereinigd en gedesinfecteerd medisch materiaal wordt opnieuw samengesteld/gemonteerd, waarna het verpakt wordt voor sterilisatie. Kledij Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en haarmuts); Handhygiëne. Taken Medisch materiaal dat gereinigd en gedesinfecteerd werd, dient visueel geïnspecteerd te worden en dit op verontreinigingen en functionaliteit. Medisch materiaal komt daarnaast voor onder de vorm van een set of los. Afhankelijk van de vorm van voorkomen, is de verpakking anders en dient er op een andere manier gewerkt te worden. Medisch materiaal in een set of zwaar los medisch materiaal wordt ingepakt in KimGuard One Step inpakdoeken. Het overig los materiaal wordt ingepakt in zakken (laminaat of Tyvec ). A. Set Voor medisch materiaal in een set dienen volgende stappen doorlopen te worden: Alvorens de instrumenten in de setmand geplaatst wordt, dient een inlegvel op de bodem gelegd te worden, alsook een stoomindicator/sterrad indicator. De instrumenten worden in de setmand gesorteerd. Hierbij worden zware instrumenten onderaan gelegd, zodat het vocht ten gevolge van stoomsterilisatie beter kan doorsijpelen. Alle klemmen dienen vastgezet te worden in het eerste slot om beschadigingen van de scharnieren (door opwarmen en afkoelen) te voorkomen. De setmand wordt ingepakt en dit met behulp van een KimGuard One Step inpakdoek (polypropyleen). De afmetingen van de gebruikte inpakdoek moeten voldoende zijn om het te steriliseren voorwerp degelijk te verpakken. De uiteinden van de inpakdoek moeten elkaar goed overlappen. Ze mogen echter niet te groot zijn om een groot aantal plooien A Z S I N T - R E M B E R T Pagina - 9 -

10 te vermijden, deze zouden de penetratie van het steriliserend agens en het drogen kunnen vertragen en het aseptisch voorleggen van het voorwerp ingewikkeld maken. Voor het inpakken wordt gebruik gemaakt van de enveloppemethode. De verpakking wordt gesloten met behulp van tape die voorzien is van een chemische indicator. Deze tape verkleurt na doorlopen van het sterilisatieproces. Er zijn twee types tape aanwezig, namelijk voor stoomsterilisatie en gasplasmasterilisatie. Het is van uitermate belang dat nooit op de verpakking geschreven wordt. Een etiket met de naam van de set wordt op de ingepakte set aangebracht. Indien er iets ontbreekt in de set, wordt dit bij opmerking genoteerd. Daarnaast is het belangrijk om te vermelden dat er nog een uitzonderlijk klein aantal sets voorkomen in een container. Hierbij dient de container voorzien te zijn van een containerfilter. Deze dient na elk sterilisatieproces vervangen te worden. Bij elke container dient ook gecontroleerd te worden of de sluitingen in orde zijn en ter hoogte van elke sluiting wordt een slotje aangebracht. Op het deksel wordt een chemische indicator met behulp van een stukje tape aangebracht. B. Zwaar los medisch materiaal Voor zwaar los medisch materiaal dienen de volgende stappen doorlopen te worden: Het zwaar los medisch materiaal wordt ingepakt met behulp van een KimGuard One Step inpakdoek (polypropyleen), zoals een set (zie hoger). Een etiket met de naam van het los medisch materiaal wordt aangebracht op de buitenkant van de verpakking. C. Licht los medisch materiaal Voor licht los medisch materiaal dienen de volgende stappen doorlopen te worden: Licht los medisch materiaal wordt ingepakt in laminaatzakken (stoomsterilisatie) of Tyvec zakken (gasplasmasterilisatie). Deze zakken worden met behulp van een sealapparaat dichtgelast. Het sealapparaat wordt dagelijks gecontroleerd met de sealcheck. Voor het OK en poli MKA wordt een dubbele verpakking voorzien, voor de overige afdelingen een enkele. Bij een dubbele verpakking is het belangrijk dat de buitenste zak 50% groter is dan de binnenste. Dit om een goede penetratie van het sterilans tussen de gelamineerde lagen te waarborgen en het eventueel aan elkaar kleven van de lagen te vermijden. Er mag nooit op de verpakking geschreven worden, tenzij boven de lasnaad. Een etiket met de bestemde afdeling wordt aangebracht op de verpakking. Verpakt licht los medisch materiaal wordt nooit los in de sterilisator A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

11 geplaatst (uitgezonderd gasplasmasterilisatie), maar in korven. Het is van belang dat de papierzijden tegen elkaar worden geplaatst en dat de laminaatzijden tegen elkaar worden geplaatst. Dagelijks dient een checklist ingevuld te worden door de CSA medewerker van de reine zone. 4. Steriele zone Doel Gereinigd, gedesinfecteerd en verpakt medisch materiaal steriliseren. Hierbij worden microorganismen gedood door coagulatie van eiwitten door het afgeven van de latente verdampingswarmte bij het condenseren van de stoom. Het is belangrijk dat alle te steriliseren oppervlakken in contact komen met de stoom. Algemeen gelden volgende regels: Alles dat in stoom kan gesteriliseerd worden, moet in stoom gesteriliseerd worden. Alles wat op 134 C kan gesteriliseerd worden, moet op 134 C gesteriliseerd worden. Kledij Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en haarmuts); Handhygiëne. Taken Er zijn twee vormen van sterilisatie op de CSA aanwezig, met name stoomsterilisatie en gasplasmasterilisatie. Stoomsterilisatie gebeurt met behulp van een autoclaaf, gasplasmasterilisatie gebeurt met behulp van de STERRAD NX. A. Stoomsterilisatie Sterilisatie met stoom wordt het meest frequent toegepast. Het is zeer effectief tegen alle micro-organismen. Het is toepasbaar voor hittebestendige instrumenten, textiel en vloeistoffen. Het letale effect berust op coagulatie, waardoor irreversibele denaturatie van enzymen en eiwitstructuren optreedt. Voor deze reactie is naast een hoge temperatuur ook het vocht dat bij condensatie van stoom vrijkomt noodzakelijk. Verzadigde stoom is een zeer efficiënte energiedrager, met een enorm verwarmend en penetrerend vermogen. De warmte-overdracht gebeurt door condensatie van de stoom op de producten. Bij condensatie komt in korte tijd veel energie vrij. Door de condensatie treedt tevens een enorme volumeverkleining op, waardoor als het ware nog meer stoom naar het product wordt gezogen. Dit A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

12 verklaart de goede penetratie-eigenschappen van stoom. De minimale voorwaarden voor het stoomsterilisatieproces zijn: complete luchtverwijdering uit de kamer en de pakketten voor sterilisatie, aanhouden van een temperatuur van 134 C gedurende minstens 3,5 minuten en voldoende droogtijd. Voor stoomsterilisatie wordt als volgt te werk gegaan: De autoclaaf wordt beladen met behulp van karren, in geen geval mag het te steriliseren medisch materiaal los in de autoclaaf worden gelegd. Ook mag het materiaal niet gestapeld worden of dienen overvolle manden vermeden te worden. Een mand is goed beladen als je een hand tussen de verpakte materialen kan brengen zonder dat daarbij de verpakkingen samengedrukt worden. Laminaatzakken moeten schuin achterover in de mand te worden geplaatst. Het is verder ook nog belangrijk dat de ladingen zo homogeen mogelijk worden gehouden. Zware sets dienen onderaan gezet te worden en lichtere sets bovenaan. Na het beladen van de autoclaaf wordt een beladingsdocument ingevuld, een stoomindicator toegevoegd en het toestel gestart. Wanneer het sterilisatieproces werd beëindigd, wordt een uitprint verkregen. Verifieer het goede verloop van de cyclus aan de hand van de cyclusgegevens (tijd, temperatuur en druk). Controleer de intactheid, droogheid van de pakketten en omslag van de stoomindicator. Geef uiteindelijk na deze controles formeel vrij voor gebruik. De uitprint wordt geniet aan het ingevulde beladingsdocument en de stoomindicator wordt bevestigd op de uitprint. Deze documenten worden vervolgens gedurende 10 jaar bewaard. De lading wordt gelabeld, tevens wordt een label aangebracht op het beladingsdocument en de stoomindicator. Na sterilisatie dient de lading gedurende minimum 20 minuten af te koelen tot kamertemperatuur. Dit omdat de verpakking onmiddellijk na de sterilisatie nog enigszins vochtig en statisch geladen, en dus zeer kwetsbaar is. Het gesteriliseerd medisch materiaal wordt aangebracht op de ervoor voorziene plaats en dit volgens het First In-First Out principe. Op de autoclaaf worden routinetesten uitgevoerd om de kwaliteit van het stoomsterilisatieproces te waarborgen. Dit zijn: De lektest: hierbij wordt bepaald of de autoclaaf in staat kan geacht worden de correcte ontluchting te halen. Deze test wordt elke maandag uitgevoerd, s morgens voor gebruik. Bowie & Dick test: hierbij wordt bepaald of de ontluchting correct gebeurt en of de temperatuurverdeling in een pakket reproduceerbaar is. Deze test wordt dagelijks uitgevoerd, s morgens voor gebruik. Biologische indicatoren: hierbij wordt gecontroleerd of bacteriegroei nog mogelijk is na de sterilisatiecyclus. Deze test wordt twee maal per week uitgevoerd, elke maandag en woensdag, bij de eerste lading. Helixtest: deze test staat model voor holle instrumenten. Deze test wordt dagelijks uitgevoerd, bij de eerste lading. De resultaten van deze testen worden gedurende 10 jaar bewaard. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

13 B. Gasplasmasterilisatie Gasplasmasterilisatie is lage temperatuursterilisatie (50 C) en is geschikt voor thermolabiel medisch materiaal. Er wordt een diep vacuüm gecreëerd, waarbij waterstofperoxide toegelaten wordt. Waterstofperoxide gaat vervolgens over in gasvorm en dringt in het materiaal. Radiofrequentie wordt ingeschakeld en waterstofperoxide gaat over naar de plasmafase en micro-organismen worden vernietigd. Voor gasplasmasterilisatie wordt als volgt te werk gegaan: Bij het beladen van de STERRAD mogen materialen niet gestapeld worden en mogen de materialen ook de wanden van de kamer niet raken. Er worden tevens een chemische indicator en een biologische indicator (in geval van eerste cyclus) bijgevoegd. Na het beladen wordt een beladingsdocument ingevuld en het toestel wordt gestart. Hierbij is het belangrijk het juiste programma (normaal of geavanceerd) te kiezen, wat afhankelijk is van de lengte en diameter van het lumen van het instrument. Wanneer het sterilisatieproces werd beëindigd, wordt een uitprint verkregen. Controleer de intactheid en omslag stoomindicator. Geef uiteindelijk formeel vrij na het uitvoeren van deze controle. De uitprint wordt geniet aan het ingevulde beladingsdocument en de chemische indicator wordt aan de uitprint bevestigd. Deze documenten worden vervolgens gedurende 10 jaar bewaard. De lading wordt gelabeld, tevens wordt een label aangebracht op het beladingsdocument en de stoomindicator. Op de STERRAD worden biologische testen uitgevoerd om de kwaliteit van het gasplasmasterilisatieproces te waarborgen. Met behulp van een biologische indicator kan nagegaan worden of nog bacteriegroei mogelijk is na de sterilisatiecyclus. De test wordt bij elke eerste lading gevoegd. De resultaten van deze testen worden gedurende 10 jaar bewaard. Dagelijks dient een checklist ingevuld te worden door de CSA medewerker van de reine zone. 5. Rein transport Doel Transport van steriel instrumentarium van CSA naar Operatiekwartier, poliklinieken, verpleegeenheden, consultaties en medisch-technische diensten. De goederen worden getrieerd naar de juiste plaats, na vrijgave van de goederen. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

14 Kledij Dienstkledij (blauwe schort met korte mouwen, blauwe broek, klompen en haarmuts); Handhygiëne. Rein transport OK Het transport van CSA naar OK gebeurt via de reine lift door een CSA medewerker, werkzaam in de reine en steriele zone, met behulp van karren. Het transport moet op een zodanige manier gebeuren dat de steriliteit van de goederen gewaarborgd blijft. Sets mogen niet gestapeld worden op elkaar. Rein transport andere Het steriel medisch materiaal wordt in een propere en gedesinfecteerde blauwe container en vervolgens in een centrale kast geplaatst, waar medewerkers van de poliklinieken, verpleegeenheden, consultaties en medisch-technische diensten (uitgezonderd OK) het medisch materiaal kunnen komen afhalen Organisatie De CSA is geopend van 7u30 tot en met 20u30 en dit van maandag tot en met vrijdag. In het weekend wordt er een wachtdienst voorzien. Deze kan opgebeld worden op zaterdag en zondag en dit telkens tussen 14u00 en 19u00. Er wordt voor de wachtdienst een beurtrol voorzien. Elke dag wordt er gewerkt met 1 vroegdienst (7u30-13u30), 1 dagdienst (8u30-17u15) en 2 laatdiensten (11u45-20u30 en 14u00-20u00). Hierbij zijn de vroegdienst en laatdienst 1 (11u45-20u30) werkzaam in de reine en steriele zone, de dagdienst in de onreine zone. De laatdienst 2 (14u00-20u00) wordt opgesplitst en is werkzaam van 14u00-17u15 in de reine en steriele zone en van 17u15-20u00 in de onreine zone. Over de middag wordt de dagdienst afgelost door de laatdienst 1 en dit van 12u30-13u15. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

15 2. Een dag op de CSA Vroegdienst (7u30-13u30) 7u30 Briefingboek + infoborden raadplegen Checklist invullen PC s reine zone opstarten + ecare openen Kast spoedopname controleren Onreine zone controleren op dringend materiaal 8u30 Uitvoeren taken reine + steriele zone Dagdienst (8u30-17u15) Briefingboek + infoborden raadplegen Checklist invullen PC onreine zone opstarten + ecare openen Kast onreine zone controleren 9u30 Uitvoeren taken onreine zone 10u30 15 pauze 15 pauze Laatdienst 1 (11u45-20u30) Laatdienst 2 (14u00-20u00) 11u30 12u30 Uitvoeren taken reine + steriele zone Uitvoeren onreine zone taken 45 eetpauze (12u30-13u15) Briefingboek + infoborden raadplegen Checklist invullen Uitvoeren taken reine + steriele zone Aflos onreine zone 13u30 Uitvoeren taken onreine zone 14u30 Taken uitvoeren reine + steriele zone Briefingbord + infoborden raadplegen Taken uitvoeren reine en steriele zone 15u30 15 pauze 15 pauze 15 pauze 16u30 Uitvoeren taken onreine zone 17u30 18u30 19u30 Uitvoeren taken reine + steriele zone 45 eetpauze (17u45-18u30) Uitvoeren taken reine + steriele zone Taken uitvoeren reine + steriele zone Taken uitvoeren onreine zone 20u30 A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

16 3. Procedures 3.1. Fysische hygiëne en infectiepreventie Handhygiëne is een van de belangrijkste aandachtspunten binnen de zorg. Ieder lid van het team kan een overdracht doen van micro-organismen van besmet materiaal naar een ander of zichzelf. Naast steriel werken is handhygiëne de belangrijkste preventiemaatregel om dergelijke infectierisico s te vermijden. Op onze afdeling bevinden zich dispensers met handontsmettingsvloeistof in de diverse zones, alsook in het toilet, de keuken en de kleedkamers. In de onreine zone zijn chirurgische maskers, spatbrillen, handschoenen en schorten ter beschikking als persoonlijke beschermingsmiddelen. Uiteraard blijft een persoonlijke hygiëne; haartooi, nagels en beroepskledij ook zeer belangrijk Prikongevallen Prikongevallen moeten trachten voorkomen te worden. Naalden, mesjes, wegwerpboortjes, en dergelijke moeten onmiddellijk na gebruik zonder verdere manipulatie in de speciaal daartoe bestemde naaldcontainer geworpen worden (K.B. 3 mei 2013). Indien zich toch een prikongeval voordoet, is er een procedure Prikongeval van kracht. De procedure betreft niet alleen prikken, maar ook blootstelling aan bloed, bloederig vocht en andere potentieel besmettelijke lichaamsvochten. Blootstelling kan gebeuren met intacte, niet-intacte huid, mucosa of percutaan. Contact met intacte huid wordt normaal beschouwd als een klein risico, terwijl contact met mucosa en niet-intacte huid een matig risico inhoudt. Voor percutane blootstelling maakt men een onderscheid tussen een minder ernstig risico en een ernstig risico. De algemene procedure is van toepassing op alle personeelsleden van het ziekenhuis. Voor personeel van het ziekenhuis dekt de arbeidsongevallenverzekering de kosten. De eerste zorg gebeurt op de afdeling zelf. De procedure moet zo snel mogelijk gestart worden. Je brengt het diensthoofd op de hoogte en meld je aan op de dienst spoedgevallen. Er wordt een meldingsformulier ingevuld en indien nodig gebeurt er een bloedafname. De dienst arbeidsgeneeskunde zorgt voor de verdere afhandeling. Als student neem je na het opstellen van de EHBObon contact op met de school betreffende de verzekering Administratieve-organisatorische procedures Een briefingboek wordt gebruikt als communicatietool. Indien er iets moet meegedeeld worden, waarvan het ganse team op de hoogte moet gebracht worden, dient het briefingboek gehanteerd te worden. Het briefingboek dient geraadpleegd te worden, voor aanvang van de shift, en afgetekend te worden voor gelezen. Voor de reine en steriele zone zijn er de volgende documenten: Opvolgingsfiche bruikleenmateriaal Indien er bruikleenmateriaal geleverd wordt voor een bepaalde operatieve ingreep, dient dergelijke fiche ingevuld te worden. Deze fiche bestaat uit twee delen. Het ene deel dient ingevuld te worden bij levering en omvat de volgende A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

17 zaken: de ingreep en arts waarvoor het bruikleenmateriaal bestemd is, de datum van de ingreep, de datum en uur van levering, de sterilisatiewijze en een autoclaaflabel. Het tweede deel dient ingevuld te worden bij terugsturen en omvat volgende zaken: de datum en uur van terugsturen, of het materiaal al dan niet werd gebruikt, of het materiaal gereinigd en gedesinfecteerd werd en of het materiaal volledig of onvolledig is. Beide delen moeten afgetekend worden met naam en handtekening. Checklist reine en steriele zone Deze checklist dient door de vroegdienst en laatdienst 1 dagelijks ingevuld te worden. De checklist bevat drie luiken: de routinetesten, hygiëne en bruikleenmateriaal. Ook de checklist dient afgetekend te worden met naam en handtekening. Beladingsdocument Dergelijk formulier moet ingevuld worden per lading per autoclaaf/sterrad. Hierop dient genoteerd te worden wat de lading van de autoclaaf/sterrad bevat. Verder wordt het uur, de datum, het nummer van de autoclaaf/sterrad en de operator vermeld. Bestelbon antiseptica apotheek Indien antiseptica moet besteld worden bij apotheek, dient een dergelijk document ingevuld te worden. Dit document dient ten laatste dinsdagavond in apotheek binnengebracht te worden. Donderdagnamiddag kan de bestelling dan afgehaald worden. Logboeken levering/ophaling bruikleenmateriaal Deze logboeken dienen respectievelijk ingevuld te worden in geval van levering of ophaling van bruikleenmateriaal. De logboeken zijn ter beschikking in het sas bruikleenmateriaal. Fiche terugsturen bruikleenmateriaal Bij terugsturen van bruikleenmateriaal, dient in elke container een dergelijke ingevulde fiche aangebracht te worden. Hierbij wordt aangegeven of het mariaal al dan niet gebruikt werd voor de bedoelde ingreep, of het materiaal gereinigd en gedesinfecteerd werd en of het materiaal volledig of onvolledig is. Ook deze fiche dient afgetekend te worden. Register defecte instrumenten Het register defecte instrumenten dient ingevuld te worden als een defect instrument in een set aanwezig is. Hierbij dienen volgende zaken genoteerd te worden: de datum, het type instrument (referentienummer en naam set), het probleem, de ondernomen actie en naam en handtekening. Register wijzigingen sets Het register wijzigingen sets dient ingevuld te worden als er een wijziging wordt aangebracht aan de inhoud van een set. Hierbij dienen volgende zaken genoteerd te worden: de datum, de naam van de set en de chirurgische discipline, de wijziging, de reden en naam en handtekening. Voor de onreine zone is er een checklist onreine zone. Deze dient dagelijks door de dagdienst ingevuld te worden. De checklist bevat twee luiken: de routinetesten en hygiëne. De checklist dient afgetekend te worden met naam en handtekening. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina

18 Verder wordt lean werken zoveel als mogelijk toegepast op de CSA afdeling. In kader hiervan werd het 5S principe van lean management doorgevoerd in elke zone. Dit betekent concreet dat eigenaarschap per zone werd toegekend. Per zone is er een 5S map aanwezig, waarin zich checklists per week bevinden. Deze checklist dient dagelijks door de eigenaar/back-up van elke zone ingevuld te worden. 4. Communicatie 4.1. Mondelinge communicatie Op dienstniveau Dienstvergadering (3x/jaar); Teamvergadering (1x/maand); Overleg CSA-OK-Apotheek-Ziekenhuishygiëne (1x/maand); Bijscholingen door firma s. Op ziekenhuisniveau Overleg met zorgmanager; Clustervergadering medisch-technische diensten (1x/maand); Hoofdverpleegkundigenvergadering (1x/maand); Directie-diensthoofden-hoofdverpleegkundigenvergadering (4x/jaar) Schriftelijke communicatie Mededelingenbord; Kwaliteitsmuur; Briefingboek. A Z S I N T - R E M B E R T Pagina