DITSS Veiligheidsatelier 2016

Transcriptie

1 DITSS Veiligheidsatelier 1 DITSS Veiligheidsatelier 2016 Het DITSS (Dutch Institute for Technology, Safety & Security) legt ook in 2016 weer een drietal prangende veiligheidsvraagstukken voor aan ondernemers, onderwijsinstellingen en overheden en gebruikt daarvoor de innovatiemethodiek het Veiligheidsatelier (zie verder

2 DITSS Veiligheidsatelier 2 Inleiding Veiligheid is een belangrijk maatschappelijk thema. Binnen dit thema zijn vele openstaande vraagstukken. Als ook worden vele producten en diensten aangeboden binnen het veiligheidsdomein. Het DITSS Veiligheidsatelier is bedoeld om die veiligheidsvraagstukken helder op tafel te leggen opdat producten- en dienstenaanbieders, onderzoekers, ondernemers en belangstellenden een adequaat antwoord kunnen geven op de vraagstukken. Dit is alleen mogelijk wanneer er een duidelijk beeld over de inhoud en achtergronden van die veiligheidsvraag is. Binnen het veiligheidsatelier gebeurt dat in de vraagarticulatie sessie. Daarna volgt een brainstormsessie waarin deelnemers zich oriënteren op mogelijke oplossingen. Uit ervaring blijkt dat een consortium van veelsoortige entrepreneurs goed in staat is om voor het betreffende vraagstuk een doelmatige oplossing te bedenken. Indien een oplossing is bedacht, kan deze in een offerte (volgens een vast template) aangeboden worden aan een jury. De jury beoordeelt alle offertes en nodigt een aantal partijen uit om over de uitgedachte oplossing een wervende pitch te houden. De gepresenteerde oplossing, die voor de jury het beste antwoord op de vraag lijkt, krijgt vervolgens van DITSS een opdracht om in een echte pilot of fieldlab te staven dat de oplossing werkelijk effectief is. De pilot wordt begeleid en beoordeeld en bij een positieve resultaat wordt geholpen deze oplossing verder naar de markt te brengen. Hierdoor ontstaat er winst voor zowel de maatschappij als voor de ondernemer(s) die de oplossing op de markt brengen. Lees meer over de activiteiten van het DITSS

3 DITSS Veiligheidsatelier 3 De Veiligheidsvraagstukken van NL-Alert s-nachts Opdrachtgever: NCTV Voorzitter: Guus Sluijter (guus.sluijter@ditss.nl) Expert: Paul Kubben (p.h.j.kubben@nctv.minvenj.nl) en Loek Heijkans (Loek.Heijkans@veiligheidsregiomwb.nl) Secretaris: Stefan Vughts Vraagstuk: NL-Alert is het alarmmiddel van de overheid voor op de mobiele telefoon. Bij een (dreigende) calamiteit, ramp of crisis kan de bevolking heel gericht in een bepaald gebied worden bereikt. De overheid kan met NL-Alert niet alleen aangeven wat er aan de hand is, maar ook een op maat gesneden advies verstrekken hoe te handelen. Alle vier de Nederlandse telecomoperators zenden NL-Alert uit over hun 2G, 3G en 4G netwerken. Daarnaast zijn inmiddels alle toestellen die in Nederland op de markt komen automatisch ingesteld op de ontvangst van NL-Alert (kan uiteraard door de eigenaar worden uitgeschakeld). De achterliggende techniek om het bericht te verspreiden is cell broadcasting en de meeste toestellen reageren op dit bericht conform internationale telecomstandaarden (dat wil o.a. zeggen dat er een sirenetoon uit het toestel komt). Momenteel bereikt NL-Alert ongeveer 55% van de bevolking van 12 jaar en ouder. Dit bereik groeit de komende jaren verder door. De burgemeester of voorzitter van een veiligheidsregio is verantwoordelijk voor het waarschuwen en informeren van de bevolking. De minister van Veiligheid en Justitie stelt voor die wettelijke taak twee landelijke systemen ter beschikking: NL-Alert en het sirenestelsel. De Minister heeft besloten om binnen enkele jaren met het sirenestelsel te stoppen, met als reden dat het middel bij slechts een beperkt aantal incidenten kan worden ingezet, in de praktijk daardoor bijna niet wordt geactiveerd en dat daarmee kosten en baten niet in balans zijn (NL-Alert wordt gemiddeld drie keer per maand ingezet, de sirenes maximaal twee keer per jaar). Bovenal zijn communicatiepatronen en - wensen onder de bevolking het afgelopen decennium drastisch gewijzigd. Om daar bij aan te sluiten is de visie van minister dat NL-Alert de landelijke manier wordt om de bevolking te alarmeren, met een tekst- en/of spraak- en/of videobericht op allerlei (mobiele) apparatuur zowel in privaat bezit als aanwezig in de publieke ruimte. Om tot daadwerkelijke uitfasering van het sirenestelsel te komen, zijn er door de Tweede Kamer en de veiligheidsregio's verenigd in het Veiligheidsberaad aandachtspunten geformuleerd. Samengevat zijn er vier hoofdpunten die door de minister in de doorontwikkeling van NL-Alert geadresseerd zullen, waarvan een is het bereik in de nachtelijke uren. Niet iedereen is via zijn/haar mobiele telefoon bereikbaar in de nacht (grofweg is momenteel 50% van de bevolking via de mobiele telefoon te bereiken tijdens de nachtelijke uren). Technische oplossingsmogelijkheden lijken voor de hand te liggen, maar andere invalshoeken zijn meer dan welkom (sociale innovaties).

4 DITSS Veiligheidsatelier 4 Vraag: Op welke manier kan NL-Alert in de nachtelijke uren tot burgers komen? Het NCTV heeft een bedrag beschikbaar gesteld voor het testen van een goed voorstel in een fieldlab. 2. Hennepkwekerijen opsporen Opdrachtgever: Gemeenten Breda en Tilburg Voorzitter: Robin de Haas (robin.dehaas@thehaguesecuritydelta.com) Expert: Jan-Piet de Vries Secretaris: Maike Reynders (maike.reynders2ditss.nl) Vraagstuk: Het opsporen van hennepkwekerijen gaat op vele manieren, o.a. via tips uit de buurt, geur, energieverbruik van de lampen. Hoewel er veel hennepplantages worden opgerold, weten we dat er nog veel actief en werkend zijn. De opdrachtgevers zijn op zoek naar meer methodieken om hennepplantages op te sporen. Het liefst een methodiek die op pandniveau precies duidt dat er een plantage is. Zij zijn op zoek naar meer eenvoudige en toch meer effectieve oplossingen. Vraag: Hoe kunnen we hennepkwekerijen effectiever detecteren en preciezer lokaliseren? De gemeenten Breda en Tilburg hebben een bedrag beschikbaar gesteld voor het testen van een goed voorstel in een fieldlab. 3. Zorgfraude aanpakken Opdrachtgever: Wordt gezocht Voorzitter: Jan Otten (jan.otten@ditss.nl) Expert: Geert van der Schoor (info@vdsconsult.nl) Vraagstuk: In de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) moeten gemeenten er voor zorgen dat mensen zo lang mogelijk thuis kunnen blijven wonen. Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de ondersteuning van mensen die niet op eigen kracht zelfredzaam zijn. Het gaat bijvoorbeeld om: begeleiding en dagbesteding; ondersteuning om de mantelzorger tijdelijk te ontlasten; een plaats in een beschermde woonomgeving voor mensen met een psychische stoornis; opvang in geval van huiselijk geweld. De gemeente kan onder voorwaarden een persoonsgebonden budget (pgb) verstrekken. Met een pgb kan de cliënt de ondersteuning zelf kiezen en inhuren. Het geld komt niet op de eigen rekening. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) zorgt voor de betaling. Helaas wordt er misbruik gemaakt van deze regeling in ons zorgstelsel. Binnen de Wmo draait het vooral om fraude door zorgaanbieders en niet zozeer door cliënten. Dit kan zowel gelden voor pgb als zorg in natura. Hierbij ligt het grootste risico bij de minder mondige burgers. Zij hebben veelal niet de capaciteit om zich te verweren,

5 DITSS Veiligheidsatelier 5 weten niet wat er precies geïndiceerd is en waar ze dus "recht op hebben". Met de komst van begeleiding naar gemeenten is deze groep aanzienlijk groter geworden. De volgende onjuistheden zijn in het kader van dit onderzoek genoemd: Zorgaanbieders declareren meer uren dan geleverd(fout of fraude); Zorgaanbieder bieden onnodige zorg aan (ongepast gebruik); Zorgaanbieders werken weinig resultaatgericht (ongepast gebruik); Zorgaanbieders declareren zorg die feitelijk niet is geleverd, door bijvoorbeeld "een praatje met de cliënt" te declareren als begeleiding (fout of fraude). De grootste risico's voor onregelmatigheden lijken te liggen bij Wmo begeleiding en beschermd wonen en minder bij Huishoudelijke ondersteuning en hulpmiddelen. Dit komt doordat deze vormen van zorg relatief nieuw en complex zijn, maar ook omdat de resultaten minder tastbaar zijn dan bijvoorbeeld "het leveren van woonvoorzieningen". Meer informatie over dit thema kunt u vinden in het onderzoek van de Erasmus universiteit: Naar rechtmatige zorg in het gemeentelijke sociale domein Vraag: Hoe en met welke effectieve manieren kunnen we de fraude van de zorgaanbieders aanpakken? Op dit moment is er nog geen financier om een goed voorstel in een fieldlab te testen. Wij dagen u uit om in uw voorstel een business case te maken opdat wij financiers kunnen overtuigen dat ze dit voorstel ter hand dienen nemen.

6 DITSS Veiligheidsatelier 6 Start van het DITSS Veiligheidsatelier 2016 Voor de vierde keer wordt het veiligheidsatelier breed uitgezet. Startschot voor deze editie van het Veiligheidsatelier 2016 zal gegeven worden tijdens de European Social Innovation Week op 21 september 2016 door (naam wordt later bekend gemaakt) Locatie: Spoorzone Tilburg, gebouw 88, Burgemeester Brockxlaan 8-88 Programma van 21 september 2016: 13:00 Opening door Leon Verver directeur van het DITSS 13:20 Terugblik op en ervaringen uit vorige Veiligheidsateliers (Rob Stad) 13:40 Uitleg Veiligheidsatelier procedures (Jan Otten) 14:00 Start Vraagarticulatie workshops in drie verschillende ruimtes (per vraag) Hierbij is een gespreksleider, een notulist en een materie deskundige van het vraagstuk aanwezig. De vragen worden uitgediept door de expert en ieder kan zoveel mogelijk vragen stellen 16:00 Samenkomst en essentiële zaken uit de drie workshops nog benoemen (Jan Otten) 16:30 Napraten tijdens het nuttigen van een drankje 17:30 Einde

7 DITSS Veiligheidsatelier 7 Van vraag naar oplossing in 10 stappen De uitleg van het proces van het veiligheidsatelier leest u op Vanaf nu stapt u in bij Stap 4. Stap 4: Vraagarticulatie Tijdens de vraagarticulatie workshop wordt er een duidelijk beeld geschetst over de inhoud en achtergronden van het betreffende veiligheidsvraagstuk. Na discussie, verhelderings- en verdiepingsvragen kunnen onderling contactgegevens worden uitgewisseld en een vervolg afspraak worden gemaakt voor eventueel nog verdere uitwerking van de vraag. Dit kan met de hele groep of in deelgroepen geschieden. Stap 5: Brainstormen Vervolgens volgen er een of meer brainstormsessie(s), waar mogelijke oplossingen worden bedacht of uitgekristalliseerd. Het is daarna aan elke groep om bij eventueel verder elkaar te komen. Alle vervolgafspraken kunnen met of zonder begeleiding van het DITSS geregeld worden. De locaties van DITSS kunnen hiervoor worden gereserveerd.

8 DITSS Veiligheidsatelier 8 Stap 6: Voorstellen indienen Heeft u of met een consortium een passende innovatieve oplossing bedacht? Biedt deze oplossing in een voorstel aan bij het DITSS. Het dient een voorstel te zijn voor het testen van uw oplossing in een fieldlab. Stuur uw voorstel / offerte per (pdf) in en wel uiterlijk vòòr 21 november 2016 gericht aan Jan Otten, de coördinator van het Veiligheidsatelier 2016; jan.otten@ditss.nl Wij raden u aan om vooraf nog even te sparren met een van de begeleiders en experts van de workshops van het Veiligheidsatelier. Aanwijzing voor voorstellen DITSS Veiligheidsatelier 2016 Onderstaande items moeten minimaal in het voorstel worden opgenomen: Titel project <Geef uw innovatie / aanpak/ oplossing een betekenisvolle naam> Vraag 1, 2 of 3 <Geef aan welk vraagstuk uw voorstel betreft 1, 2, 3> Reikwijdte Omschrijf uw oplossing Verwacht resultaat Hoe gaat u te werk Urgentie Relatie ander onderzoek Uitvoering Borging project Begroting <Geef hier aan in hoeverre uw oplossing een aandeel heeft in het oplossen van de probleemstelling > <Beschrijf uw oplossing> <Geef aan welke resultaten u verwacht te behalen met uw oplossing en welke voordelen dit heeft voor de opdrachtgever (business case) > <Geef aan hoe u te werk gaat en wat de doorlooptijd is van het fieldlab om de verwachte resultaten zichtbaar te kunnen maken> <Geef aan wat het nadeel is, wanneer de jury uw oplossing niet zou kiezen> <Geef aan welke relatie er eventueel is met andere projecten> <Geef aan welke organisatie of organisaties deze oplossing aanbieden of samenwerken en wie daarin hoofdaannemer is> <Geef aan hoe u de resultaten op lange termijn gaat borgen> <Geef een gegronde schatting van kosten, bijvoorbeeld per fase of projectonderdeel uitgesplitst naar soorten kosten.> Financieel. Vooraf communiceren we minimaal over de beschikbare financiën voor een eventuele opdracht. Houdt in uw offerte rekening dat DITSS uw offerte bedrag met 5% verhoogd voor de begeleiding van het Fieldlab en dat u voor de start van het project partner van het DITSS dient te zijn of te worden.

9 DITSS Veiligheidsatelier 9 Stap 7: Pitchen van voorstel voor een jury Alle inzendingen die voor 21 november 2016 zijn ontvangen, worden door de coördinator gerubriceerd en voorgelegd aan de afzonderlijke juryleden. Niet alle juryleden zijn op dit moment al bekend, maar zeker is dat de opdrachtgevers jurylid zullen zijn. De jury geeft aan welke voorstellen een pitch mogen geven. De pitches worden afgenomen in december. Een pitch duurt maximaal 10 minuten waarna de jury nog binnen 10 minuten vragen kan stellen. De jury oordeelt onder andere op de volgende items: In welke mate lost deze oplossing de vraag op? Wat kenmerkt de technische innovatie? Wat kenmerkt de sociale innovatie? Staat het geoffreerde bedrag in verhouding met de terugverdien waarde? Welke investering is met dit voorstel gemoeid? Zijn er voldoende mogelijkheden om het voorstel uit te proberen? Wat zijn de marktkansen na het fieldlab? Het is mogelijk dat de jury later met een aanbieder nog in gesprek gaat ter verduidelijking of om de financiële speelruimte in de offerte te bespreken. De opdrachtgevers hebben een veto recht in de jury, dus het kan zijn dat er geen enkel voorstel in aanmerking komt voor financiering. In de eerste helft van december 2016 worden tijdens een speciale DITSS Veiligheidsatelier bijeenkomst de winnende opdrachten bekend gemaakt.

10 DITSS Veiligheidsatelier 2016 Stap 8, 9 en 10: Vervolg voor de winnaars De winnaars krijgen van de jury een opdracht voor het uitwerken en uittesten van de oplossing in een fieldlab onder begeleiding van het DITSS. In de uiteindelijke opdracht staat de omvang, de duur en de locatie waar het fieldlab wordt gehouden, aangegeven. Het DITSS werkt volgens onderstaand innovatiemodel en heeft hiervoor een beoordelingstemplate ontwikkeld die zal worden toegepast bij het volgen van het fieldlab. (zie volgende bladzijde)

11 DITSS Veiligheidsatelier 2016

12 DITSS Veiligheidsatelier 2016 Resultaten Veiligheidsateliers 2013, 2014 en 2015 De uitvraag Veiligheid Tilburg 2013 Is het eerste Veiligheidsatelier van DITSS over de volgende drie veiligheidsvraagstukken: 1. Hoe kunnen nodeloze alarmmeldingen voor veiligheidsdiensten worden verminderd? 2. Hoe kunnen we inbraken op industrieterreinen tegengaan? 3. Hoe kunnen beelden van publieke en private beveiligingsnetwerken gekoppeld worden, zodat een doelmatig gedeeld totaalbeeld verkregen wordt van de gebeurtenissen? Met die drie vragen zijn bedrijven, onderzoekers, kennisinstellingen en overheden aan de slag gegaan en daaruit kwamen ongeveer 15 oplossingen die de gevestigde orde een shock effect gaven. Want zo anders denken en met oplossingen komen over problemen die al jaren spelen is frappant en verbazingwekkend. Alle 15 inzendingen werden als bijzonder gekenmerkt maar er konden alleen maar 3 innovatieve ideeën winnen: 1. OMS Challenge, terugdringen nodeloze meldingen Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer Resultaat Toekomst Niet alle aandacht op techniek maar op bewustwording rondom rookmelders regio Tilburg-Breda Veiligheidsregio Midden- en West Brabant 100K Consortium Hesseling beheer, TNO, Falck, Adphidius, Continious learning, de Schakelring Na twee theatervoorstellingen zijn 750 alarmambassadeurs actief gegaan met een app (game) en na een jaar waren nog 650 actief. Samen hebben ze de bewustwording verhoogd en het aantal nodeloze meldingen binnen een jaar fiks verlaagd ( Landelijk veel belangstelling voor deze sociale innovatie, ook een aantal instellingen willen deze methode uitvoeren 2. Social Business Parks, terugdringen inbraak op industrieterreinen Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer ken je buurman dan is veiligheid een collectief belang industrieterrein Loven in Tilburg gemeente Tilburg 60K consortium IC3Dmedia en VCS Observation

13 DITSS Veiligheidsatelier 2016 Resultaat Toekomst Bijna 90% van de ondernemers van industrieterrein Loven sluit zich aan bij dit initiatief waarmee collectieve belangen worden aangemoedigd. Veel uitwisselingen en ieder is eerder op de hoogte als er wat fout gaat. ( G4S heeft voor een gedeelte de rechten gekocht en rolt het landelijke en internationaal uit. Andere niet G4S industrieterreinen kunnen het systeem verkrijgen via VCS Observation 3. Anomalie detectie, patroonherkenning uit big data Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer Resultaat Toekomst De centralist attenderen op verandering van stromen van mensen camera s slaan beelden op van het Piusplein te Tilburg gemeente Tilburg 40K Consortium Tilburg University, Vi-notion en Vision ISP De beelden gaven diverse afwijkingen waardoor de eerste concepten konden worden ontwikkeld aangaande afwijkende stromen en het begin van agressief gedrag Het is nog niet klaar en er dient nog verder onderzoek te worden uitgevoerd, maar als het lukt is dit een wereldwijde innovatieve doorbraak. Meegenomen in speerpunt 11 Nationale Innovatie Agenda Veiligheid

14 DITSS Veiligheidsatelier 2016 Het DITSS Veiligheidsatelier Brabant 2014 Startte in Eindhoven tijdens de Dutch Technology Week en de opdrachten werden gegeven tijdens de Social Innovation Week in Tilburg. Nu ook weer drie veiligheidsvraagstukken 1. Hoe kunnen we adressen fraude bij gemeenten tegengaan? 2. Verzoek om real-time informatie over gevaarlijke stoffen op industrieterreinen. 3. Meer inzicht verkrijgen in criminele ondermijnende netwerken. Met die drie vragen zijn bedrijven, onderzoekers, kennisinstellingen en overheden aan de slag gegaan en daaruit kwamen ongeveer 12 oplossingen waarvan 4 ideeën met een fieldlab aan de slag kunnen om te bewijzen dat hun idee werkelijk werkt. 1. Adressen Op Orde, vermindering fraude bij adreswijzigingen Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer Resultaat Toekomst Bij de frontoffice met profilering op basis van diverse algoritmes eerder de fraude ontdekken Gemeenten Tilburg, Breda en Eindhoven Gemeenten Tilburg, Breda en Eindhoven 90K Consortium VX Company, Fontys hogeschool, Indicia Fieldlab is afgerond, resultaten zijn zeer goed Ministerie V&J en diverse andere gemeenten gaan het systeem installeren 2. EASI, informatieplatform gevaarlijke stoffen Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer Resultaat Toekomst Borduurt voort op Social Business Parks industrieterrein in Bergen Op Zoom Veiligheidsregio Midden- en West Brabant 60K consortium IC3Dmedia en VCS Observation Fieldlab is nog in uitvoering Landelijk is nu reeds veel belangstelling.

15 DITSS Veiligheidsatelier Atlantis, vastgoedveiligheidsindex Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer Resultaat Uit grote databases kunnen voorspellen welke panden voor drugslaboratoria kunnen/zullen worden benaderd regio Tilburg Taskforce Brabant Zeeland en de Gemeente Tilburg 100K Invicta BV Fieldlab gestaakt te moeilijk om aan bronbestanden te komen Toekomst?

16 DITSS Veiligheidsatelier 2016 Het DITSS Veiligheidsatelier Brabant 2015 Startte in Tilburg tijdens de European Social Innovation Week en de opdrachten werden gegeven in het provinciehuis in den Bosch. Nu ook weer drie veiligheidsvraagstukken ingebracht door de drie Brabantse veiligheidsregio s: 1. Hoe kunnen we mensen met een beperking bij nood efficiënt van dienst zijn? 2. Tot hoever strekt de verantwoordelijkheid in veiligheid in verzorgingscentra? 3. Hoe stem je alarmering beter af op mensen met een beperking? Met die drie vragen zijn bedrijven, onderzoekers, kennisinstellingen en overheden aan de slag gegaan en daaruit kwamen 10 oplossingen waarvan 1 idee met een fieldlab aan de slag kunnen om te bewijzen dat hun idee werkelijk werkt. Een ander idee heeft een aanmoedigingsprijs ontvangen van Brainport Slimmer Leven. Veiligheid op Maat Basisidee: Fieldlab Opdrachtgever Opdrachtsom Opdrachtnemer Resultaat Toekomst Hulpverlening beter afstemmen op de situatie van de alleenwonenden persoon met een beperking door middel van sensoren en patroonherkenning Etten-Leur 50 tal woningen Veiligheidsregio s in Brabant 100K Consortium Altijd Thuis, NOGW en Welzijn services Fieldlab is nog niet afgerond, resultaten zijn bemoedigend Landelijk is nu reeds veel belangstelling.