Breedtesportproject. gemeente Kapelle. Sportstimulering. Volwassenenen. Sport en spel in de kernen. ouderensport. Verenigingsondersteuning

Transcriptie

1 Sportstimulering Verenigingsondersteuning Sport en spel in de kernen Volwassenenen ouderensport Jeugdsport en bewegingsonderwijs Breedtesportproject gemeente Kapelle

2 Evaluatie Breedtesportproject gemeente Kapelle Sport, gezamenlijk en breed Inleiding Het ministerie van VWS heeft de Stimuleringsregeling Breedtesport in het leven geroepen, die gemeenten in staat stelt om het lokale breedtesportbeleid te versterken. Doel van deze regeling is dat gemeenten en lokale organisaties initiatieven ontplooien die bijdragen aan een duurzame verbetering van het lokale sportaanbod. De gemeenten Kapelle en Reimerswaal hebben besloten gezamenlijk de Stimuleringsregeling Breedtesport uit te voeren, met ingang van 1 januari 2003 voor een periode van zes jaar. Hiertoe hebben zij op 1 april 2002 de aanvraag Sport, gezamenlijk en breed ingediend in het kader van genoemde regeling. In deze aanvraag zijn vijf projectonderdelen uitgewerkt, die gedurende de projectperiode speerpunt van dit Breedtesportproject zouden zijn: 1. Verenigingsondersteuning; 2. Sport en spel in de vrije ruimte; 3. Jeugdsport en bewegingsonderwijs; 4. Volwassenen- en ouderensport; 5. Sportstimulering. De projectonderdelen 1, 3 en 4 zijn in beide gemeenten uitgevoerd. Daarnaast is er zowel in de gemeente Reimerswaal als in de gemeente Kapelle met een eigen projectonderdeel (2 en 5) van start gegaan zou het laatste projectjaar zijn. Om verdere inbedding in het gemeentelijk sportbeleid van met name Verenigingsondersteuning en Sport en spel in de vrije ruimte te bewerkstelligen, is uitstel van besteding van de Breedtesportmiddelen aangevraagd bij VWS. Hiermee is ingestemd. Zodoende was 2009 het laatste jaar van het Breedtesportproject. Dit jaar is tevens benut om het project te evalueren. A.M. Daniëlse Kapelle, oktober

3 Inhoudsopgave Inleiding 2 Missie en doel van het Breedtesportproject 4 Project 1 Verenigingsondersteuning 5 Project 2 Sport en spel in de vrije ruimte 9 Project 3 Jeugdsport en bewegingsonderwijs 12 Project 4 Volwassenen- en ouderensport 16 Coördinatie en beheer 19 Aanbevelingen en vervolg 20 Bijlage 1: Uitkomsten van de verwachtingen 22 Bijlage 2: Financiën 23 3

4 Missie en doel van het Breedtesportproject De algemene door VWS gestelde doelstellingen van een Breedtesportproject zijn verbetering van het lokale sport- en beweegaanbod met een langdurend effect, het inzetten van sport als middel in de oplossing van een aantal maatschappelijke problemen, het bevorderen van samenwerking tussen verschillende beleidssectoren en sportaanbieders en de vergroting van sportdeelname door verschillende doelgroepen. De missie van het gemeentelijk sportbeleid van de gemeente Kapelle is dat sport, spel en bewegen bijdragen aan gezonde en leefbare kernen, het bevorderen van het welbevinden van burgers en het stimuleren van de sociale bindingen. Het Breedtesportproject is erop gericht een brede kwalitatieve en kwantitatieve impuls te geven aan het sport- en beweegklimaat van de gemeente. Er wordt gestreefd naar een gelijkmatige verdeling van sport- en beweegactiviteiten over de kernen. Na de projectperiode moet de continuïteit gewaarborgd blijven. In de aanvraag Breedtesportproject zijn geen kwantitatieve en kwalitatieve doelen verwoord. Wel zijn er een aantal verwachtingen over de effecten van het project omschreven: 1. Een verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; 2. De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; 3. Meer samenwerking tussen scholen en sportverenigingen; 4. Meer leerlingen die beseffen dat verantwoord sporten goed is voor de gezondheid; 5. De resultaten en effecten van het geven van ondersteuning aan de sportverenigingen; 6. Meer en zinvolle samenwerking tussen verenigingen onderling; 7. Intensievere samenwerking tussen gemeenten die met Breedtesport bezig zijn; 8. De verbreding en versterking van het sportaanbod; 9. Een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen; 10. Kennistoename van de vrijwilligers/kaderleden; 11. Meer sportdeelname door jeugd en jongeren die nu geen lid zijn van een sportvereniging; 12. De ontwikkeling van buurtsport, naschoolse activiteiten en vakantieactiviteiten; 13. Het bereiken van jeugddeelname bij sportactiviteiten en het mede organiseren ervan; 14. Een toename van het aantal volwassenen- en ouderensporters; 15. Integratie van groepen chronisch zieken, volwassenen en ouderen bij sportaanbieders; 16. Een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers uit de groep ouderen. Aan de hand van een evaluatie per projectonderdeel zal in kaart worden gebracht of deze effecten zijn bereikt. 4

5 Projectonderdeel 1 Doelgroep Beleidstaak Doelen Resultaat Continuïteit Verenigingsondersteuning Bestuurlijk, sporttechnisch en organisatorisch kader van sportverenigingen Sportverenigingen krijgen voorlichting en ondersteuning op de voor hen relevante thema s en knelpunten (vraaggestuurde werkwijze). 1. Ondersteuning bieden bij het werven van vrijwilligers en bestuurlijk, sporttechnisch en organisatorisch kader; 2. Deskundigheidsbevordering van bestuurlijk, sporttechnisch en organisatorisch kader en kadervorming binnen verenigingen; 3. Bevorderen van structurele samenwerking tussen sportverenigingen; 4. Bevorderen van structureel overleg tussen gemeente en sportverenigingen; 5. Verstrekken van specifieke informatie en ondersteuning bieden bij de uitvoering van de verenigingstaken; 6. Het bevorderen van jeugdparticipatie in de sportvereniging. Er is meer zinvolle samenwerking tussen sportverenigingen gerealiseerd. Er treedt kennisverbreding in algemene zin op van kaderleden. Er is een databank van relevante verenigingsinformatie. Na de projectperiode moet de continuïteit gewaarborgd blijven en wordt een ondersteuningspunt in stand gehouden. Gerealiseerde activiteiten 2003 Themabijeenkomst Verenigingsondersteuning WhoZnext: formeren lokale teams en uitvoering activiteiten Regionaal sportcongres Kadervorming: voorbereiding cursussen en themabijeenkomsten Sportdebat Kapelle: contact met de Sportraad, discussie over meerwaarde van Breedtesport voor sportverengingen 2004 WhoZnext: team ZV De Bevelanders organiseert schoolzwemkamipoenschappen Themabijeenkomst Geldzorgen zorgen voor geld EHBSO bijeenkomst Regionaal sportcongres Sportdebat Kapelle 2005 Cursus tapen en bandageren IVA bijeenkomsten Beëindiging WhoZnext (lokaal), voorbereiding WhoZnext on Tour (regionaal) Cursus Samen Blijven Sporten Cursus ARBO/RI&E (risico-inventarisatie en evaluatie) Sportloket (Reimerswaal en Kapelle gezamenlijk) 2006 Voorlichtingsavond ARBO/aansprakelijkheid WhoZnext on tour: sportevenement in Goes 5

6 Cursus blessurepreventie Cursus secretariaten Cursus EHBO Sportloket (Reimerswaal en Kapelle gezamenlijk) 2007 Themabijeenkomst jongerenbehoud IVA bijeenkomsten Cursus blessurepreventie Cursus voorzitters Cursus EHBSO Cursus tapen en bandageren Verdiepingscursus word Themabijeenkomst fondswerving en sponsoring Themabijeenkomst media en de vereniging Schoolzwemkampioenschappen ZV De Bevelanders Sportkennismakingsproject Sport-2-be 2008 IVA bijeenkomsten Cursus voorzitters Cursus EHBSO Cursus tapen en bandageren Cursus penningmeesters Examentraining en examen SVH (sociale hygiëne) Schoolzwemkampioenschappen ZV De Bevelanders Promotie meisjesvoetbal VV Wemeldinge Sportkennismakingsproject Sport-2-be Sportpromotiemarkt Introductie digitale sociale kaart gemeentelijke website met verenigingsdatabank 2009 Cursus Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) Cursus Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen (EHBSO) Cursus reanimeren en gebruik AED Cursus secretaris Examentraining en Examen Sociale Hygiëne (SVH) Themabijeekomst Media Themabijeenkomst Website Wat hebben we bereikt? Door het aanbieden van cursussen en themabijeenkomsten zijn verenigingen in de gelegenheid gesteld tegen een gereduceerd tarief specifieke kennis op te doen die de kwaliteit van het kader vergroot. Tevens zijn initiatieven van verenigingen ondersteund, mits de activiteiten voor iedereen, dus niet alleen voor leden, toegankelijk waren. Door middel van het sportkennismakingsproject Sport-2-be is de basisschooljeugd de mogelijkheid geboden kennis te maken met verschillende sporten door het volgen van proeflessen en zijn de verenigingen die aan dit project meededen ondersteund in het werven van nieuwe leden. Bij het organiseren van cursussen en themabijeenkomsten is samengewerkt met de buurgemeenten. Hierdoor kon bijvoorbeeld bij eenzelfde cursus in een andere gemeente worden aangeschoven als een vereniging op de Kapelse datum niet kon en werd de 6

7 organisatie gedeeld door de verschillende gemeenten. Cursussen waarvoor vanuit één gemeente te weinig deelname zou zijn, konden doorgang vinden doordat verenigingen uit de verschillende gemeenten samen de cursus volgden. Met de aanschaf van XINVIS, een digitale sociale kaart met zoek- en vergelijkingsfunctie, heeft de gemeente Kapelle ervoor gekozen om een breed digitaal loket vorm te geven waar mensen informatie kunnen vinden op het gebied van welzijn, sport, zorg etc. Alle organisaties die zich hiermee bezig houden, waaronder de sportverenigingen, zijn in de gelegenheid gesteld zelf hun informatie op deze site te zetten. Dit kan variëren van adres- en contactgegevens tot meer specifieke informatie en een link naar de eigen website. Vanuit steunpunt De Wegwiezer wordt de vrijwilligersondersteuning uitgevoerd. Wat hebben we niet bereikt? Een van de doelen van dit projectonderdeel was de samenwerking tussen sportverenigingen te bevorderen. Hoewel de verenigingen elkaar beter hebben leren kennen, m.n. tijdens cursussen en themabijeenkomsten, en er incidenteel samengewerkt is, zijn er geen structurele samenwerkingsvormen tot stand gekomen. Van de digitale sociale kaart wordt nog niet door alle verenigingen gebruik gemaakt. In te genstelling tot de culturele verenigingen lijken de sportverenigingen erg terughoudend. Conclusies De verwachtingen op het gebied van verenigingsondersteuning waren: De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; De resultaten en effecten van het geven van ondersteuning aan de sportverenigingen; Meer en zinvolle samenwerking tussen verenigingen onderling; Intensievere samenwerking tussen gemeenten die met Breedtesport bezig zijn; Een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen; Kennistoename van de vrijwilligers/kaderleden; Het bereiken van jeugddeelname bij sportactiviteiten en het mede organiseren ervan. Door middel van Sport-2-be hebben de basisschoolkinderen kennis kunnen maken met verschillende sporten van lokale sportverenigingen. Door het volgen van maximaal 3 proeflessen konden kinderen zelf ontdekken welke sport ze leuk vinden en/of waar ze goed in zijn en konden ze ook kennis maken met de vereniging. De diverse sportclinics die zijn aangeboden (sport en spel in de vrije ruimte en jeugdsport en bewegingsonderwijs) hebben hier ook aan bijgedragen. De aangeboden cursussen en themabijeenkomsten hebben bijgedragen aan een kennistoename van de vrijwilligers en kaderleden van de sportverenigingen. Door het gezamenlijk aanbieden hiervan is er een constructieve samenwerking tussen de gemeenten tot stand gekomen. Naast de resultaten en effecten van de cursussen en themabijeenkomsten zijn verenigingen ook ondersteund bij het organiseren van eigen activiteiten. WhoZnext heeft bijgedragen aan de jeugddeelname bij sportactiviteiten en de organisatie van de activiteiten. Of er een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen is gerealiseerd, is niet geheel duidelijk. In samenwerking met Scoop is gedurende 2007 een onderzoek uitgevoerd naar de ondersteuningsbehoefte van vrijwilligers. Uit het onderzoek kwam onder meer naar voren dat met name bestuursleden lastig te vinden en te behouden zijn. Als mogelijke 7

8 oorzaak werd genoemd dat men zich liever inzet voor een korte klus, een bestuursfunctie is iets langdurigs. Aanbevelingen Vervolg geven aan: Sport-2-be; Ondersteuning incidentele activiteiten verenigingen; Cursussen en themabijeenkomsten, gezamenlijk met de buurgemeenten georganiseerd; Ondersteuning vrijwilligers vanuit steunpunt De Wegwiezer. 8

9 Projectonderdeel 2 Doelgroep Beleidstaken Doel Resultaat Continuïteit Sport en spel in de vrije ruimte Jeugd (4-12 jaar) en jongeren (12-25 jaar) Volwassenen en ouderen 1. Het bevorderen van het gebruik van openbare vrije ruimten; 2. Het organiseren van sport- en spelactiviteiten, gericht op de ongeorganiseerde of anders georganiseerde sport. Het in stand houden en uitbreiden van sport- en spelmogelijkheden in de vrije ruimte. Er is meer sport- en bewegingsdeelname gerealiseerd voor jeugd en jongeren die geen lid (willen) zijn van een sportvereniging. Er zijn meer mogelijkheden voor recreatieve sportieve activiteiten in de vrije ruimte. Aan het eind van de projectperiode voortzetting van de mogelijkheden (door gebruikmaking van een ondersteuningspunt). Gerealiseerde activiteiten 2003 Startbijeenkomst Breedtesportproject met skeelertocht Opening Ambachtsherenwegeling en skate/basketbalplein Groenewoud met activiteiten Herfstactiviteiten Opening jeu de boules banen Wemeldinge met kennismakingsactiviteit Onderzoek CIOS stagiaire behoefte aan sport en spel in de vrije ruimte onder buurtverenigingen Megamiddag Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire (7 middagen) Sportmiddag zwembad 2005 Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire (9 middagen) Naschoolse activiteiten door projectmedewerker SportZeeland (9 middagen) Megamiddag Herfstactiviteit Oudejaarsactiviteit Kapelle en Reimerswaal 2006 Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire (11 middagen) Megamiddag Herfstactiviteit Olympische winterspelen Kerstactiviteit 2007 Voorjaarsactiviteit Zomeractiviteiten in alle kernen Pannavoetbal Herfstactiviteit Naschoolse activiteiten (wekelijks) door CIOS stagiare in samenwerking met scoolsport van De Moolhoek 2008 Kerstvakantieactiviteit 9

10 Voorjaarsactiviteit Meivakantieactiviteit Voetbaltoernooi Wemeldinge Voorrondes Panna K.O. Zomeractiviteiten Zeeuws kampioenschap Panna K.O. Activiteit Kapelse dag Activiteit Wemeldinge(n)dag Activiteit Schoorse herfstmarkt Herfstactiviteit Kerstvakantieactiviteit Naschoolse activiteiten (wekelijks) door CIOS stagiare in samenwerking met scoolsport van De Moolhoek 2009 Voorjaarsactiviteit Diverse activiteiten in Nationale Sportweek Meivakantieactiviteit Straatspeeldag Panna K.O. voorrondes Zomeractiviteiten Activiteit Kapelse dag Activiteit Wemeldinge(n)dag Herfstactiviteit: Zeeuws Kampioenschap Panna K.O. Wat hebben we bereikt? Door het organiseren van allerhande activiteiten in de vakanties en na schooltijd, hebben kinderen op een vrijblijvende manier kennis kunnen maken met allerhande sporten en vormen van bewegen. Plezier in het bewegen stond voorop. De meeste activiteiten waren op instuifbasis. De opkomst was daardoor nooit precies te voorspellen en vaak bijvoorbeeld weersafhankelijk, maar over het algemeen werden de activiteiten goed bezocht. Het sociale aspect speelde een grote rol, voor kinderen die niet op vakantie gaan biedt een sportieve vakantieactiviteit een leuke invulling van de vakantie samen met andere kinderen. De zomervakantieactiviteiten hadden over het algemeen meer een zomers fun karakter; springkussens, levend tafelvoetbal, buikschuifbanen enz. In de andere vakanties werden vooral clinics gegeven waar kinderen kennis konden maken met verschillende sporten. Hierbij werden indien mogelijk de Kapelse verenigingen betrokken. Ook werden hierbij initiatieven van de verenigingen zelf ondersteund. De laatste jaren is er steeds meer samengewerkt met het jeugdwerk, zodat ook de oudere jeugd bereikt werd. Ook zijn de Breedtesportactiviteiten een vast onderdeel van de Kapelse dag, Wemeldinge(n)dag en Schoorse herfstmarkt geworden. Wat hebben we niet bereikt? Al vanaf het begin van het Breedtesportproject is geprobeerd om structureel naschoolse activiteiten aan te bieden. Ondanks de wisselende opkomst van kinderen leek dit aanvankelijk een goede toevoeging aan het sport- en beweegaanbod van de gemeente Kapelle. De activiteiten werden aangeboden op de schoolpleinen van de verschillende basisscholen en uitgevoerd door de CIOS-stagiaire die jaarlijks het Breedtesportproject 10

11 versterkte. Door steeds strenger wordende wet- en regelgeving bleek dit echter steeds moeilijker te worden. De stagiaire mocht niet eindverantwoordelijk zijn omdat deze nog niet in het bezit was van een diploma, de coördinator sport en bewegen van de gemeente zou zodoende bij de uitvoering van alle activiteiten aanwezig moeten zijn en dit bleek qua tijd niet haalbaar. De scholen ontbrak het ook aan tijd om hier iemand voor in te zetten en zodoende zijn de naschoolse activiteiten niet gecontinueerd. Er is sprake van geweest om een LOBOSser (leraarondersteuner bewegingsonderwijs en sport) hiervoor in te huren, totdat ook van deze opleiding duidelijk werd dat de eindverantwoordelijkheid bij een HBOgeschoolde beroepskracht blijft. Conclusies De verwachtingen op het gebied van sport en spel in de vrije ruimte waren: Meer sportdeelname door jeugd en jongeren die nu geen lid zijn van een sportvereniging; De ontwikkeling van buurtsport, naschoolse activiteiten en vakantieactiviteiten. Gezien de opkomst bij de verschillende activiteiten kan worden gesteld dat aan de eerste verwachting voldaan is. Uitzonderingen daargelaten (in geval van heel slecht weer waren er enkele keren slechts een paar kinderen, maar meerdere keren zijn er ook 80 of meer kinderen naar een activiteit gekomen), bestond de opkomst doorgaans uit zo n 20 à 30 kinderen. De samenstelling van zo n groep is divers. Voor kinderen die niet aangesloten (willen of kunnen) zijn bij een sportvereniging biedt een activiteit in de vrije ruimte de mogelijkheid sportief bezig te zijn, samen met andere kinderen. Andere kinderen zijn juist al heel sportief en lid van een vereniging en doen mee met een activiteit omdat ze sporten en bewegen juist al heel leuk vinden. Wel nemen deze kinderen weer vriendjes en vriendinnetjes mee en worden zodoende heel veel kinderen bereikt. De ontwikkeling van de vakantieactiviteiten is succesvol geweest. De laatste jaren van het project is toegewerkt naar een activiteit in iedere schoolvakantie. Buurtsport en naschoolse activiteiten zijn niet doorgezet wegens de redenen die genoemd staan onder wat hebben we niet bereikt. Aanbevelingen Vervolg geven aan: Vakantieactiviteiten; Ondersteuning incidentele activiteiten verenigingen; Samenwerking sport en jeugdwerk. 11

12 Projectonderdeel 3 Doelgroep Beleidstaken Doelen Resultaat Continuïteit Jeugdsport en bewegingsonderwijs Leerlingen basisonderwijs (4-12 jaar) Groepsleerkrachten en schoolbestuurders/directie van basisscholen Beroepskrachten kinderopvang en peuterspeelzalen Kaderleden en bestuurders van sportverenigingen 1. Het aanpassen en implementeren van het deelschoolwerkplan bewegingsonderwijs; 2. Ondersteuning bieden bij de invoering van het deelschoolwerkplan; 3. Ondersteuning bieden bij het geven van lessen bewegingsonderwijs; 4. Het verzorgen van sportkennismakingsactiviteiten; 5. Het vergroten van deskundigheid bij de groepsleerkrachten en het vergroten van draagvlak bij schoolbestuurders; 6. Het zorgdragen voor overdracht sportkennismaking naar en samenwerking met de sportverenigingen en aanbieders. 1. Het verbeteren van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs; 2. Het stimuleren van sportkennismaking door samenwerking tussen scholen, peuterspeelzalen, kinderopvang en sportaanbieders; 3. Het stimuleren van beweeggedrag van kinderen. De basisscholen krijgen gerichte ondersteuning bij de invoering van deelschoolplannen bewegingsonderwijs, het geven van lessen bewegingsonderwijs en het organiseren van sportkennismakingsactiviteiten. Het project is vooral ondersteunend, dat wil zeggen gericht op deskundigheidsbevordering van de eigen leerkrachten. Aan het eind van de projectperiode zal bekeken worden of handhaven van ondersteuning gewenst en/of noodzakelijk is. Gerealiseerde activiteiten 2003 Aanstellen coördinator bewegingsonderwijs Introductie deelschoolwerkplan: uitgewerkte lessen bewegingsonderwijs die alle kerndoelen van bewegingsonderwijs bevatten, in Kapelle doen alle basisscholen mee Implementatie deelschoolwerkplan De Linge, De Hoeksteen, t Honk en Juliana van Stolberg Uitvoering beweegscan in groepen 7 en 8 Bijeenkomst voor groepleerkrachten over deelschoolwerkplan Klas op wielen 2004 Tussenevaluatie implementatie deelschoolwerkplan LOBOS stagiaires Klas op wielen Sportkennismakingsactiviteiten tijdens gymlessen 12

13 Implementatie deelschoolwerkplan De Moolhoek, OBS Wemeldinge en De Tunnel Provinciale dag Sportiviteit en Respect 2005 Afspraken over definitieve implementatie deelschoolwerkplan Aanpassing deelschoolwerkplan: Zeeuwse methode Themabijeenkomsten: Groene spelen en Pleinspelen Schoolsportdag Bijeenkomst toekomst van het bewegingsonderwijs Kapelle en Reimerswaal Skateclinic Wemeldinge en Schore 2006 Verdere verbetering Zeeuwse methode Schoolsportdag Basketbalclinics Skateclinic Kapelle en Biezelinge Klas op wielen 10-kamp laatste schooldag De Linge Implementatie scoolsport op De Moolhoek 2007 Verdere verbetering Zeeuwse methode Maatwerk richting basisscholen voor implementatie en uitvoering Zeeuwse methode scoolsport op De Moolhoek Schoolsportdag Sportkennismakingsproject Sport-2-be 2008 Verdere verbetering Zeeuwse methode Maatwerk richting basisscholen voor implementatie en uitvoering Zeeuwse methode scoolsport op De Moolhoek Schoolsportdag Aanschaf circustas voor alle scholen Sportkennismakingsproject Sport-2-be 2009 Verdere verbetering Zeeuwse methode Maatwerk richting basisscholen voor implementatie en uitvoering Zeeuwse methode scoolsport op De Moolhoek Schoolsportdag Sportkennismakingsproject Sport-2-be TopKidz: beweegprogramma voor kinderen met overgewicht Opstart MRT-pilot Wat hebben we bereikt? In Kapelle werkt een aantal scholen volgens de Zeeuwse methode. Daarnaast geldt in Kapelle dat er op veel basisscholen CIOS stagiaires stage lopen die volgens een CIOS methode, die vergelijkbaar is met de Zeeuwse methode, de lessen verzorgen. De openbare scholen hebben sinds 2008 een vakleerkracht bewegingsonderwijs in dienst. De huidige stand van zaken is dus dat er op alle Kapelse basisscholen met een methode wordt gewerkt. 13

14 Door middel van het sportkennismakingsproject Sport-2-be is de basisschooljeugd de mogelijkheid geboden kennis te maken met verschillende sporten door het volgen van proeflessen Op openbare basisschool De Moolhoek in Kapelle draait sinds september 2006 het project scoolsport. Doel is alle leerlingen van de school elke dag een uur sport, lichamelijke oefening of spel aan te bieden. Binnen drie jaar moest deze doelstelling bereikt zijn. De Moolhoek werkt hiervoor samen met het CIOS in Goes, SportZeeland en de gemeente Kapelle. Het bewegen kan plaatsvinden in het gewone lesprogramma, tussen de middag, na schooltijd of in de vrije uren (bijvoorbeeld op woensdagmiddag). Voor de uitvoering van de activiteit werd de school ondersteund door twee LOBOSstagiaires en de stagiaire Breedtesport. Voortkomend uit scoolsport zijn ook andere activiteiten ontwikkeld, zoals het programma TopKidz en een pilot MRT. Wat hebben we niet bereikt? Op De Moolhoek is enthousiast gereageerd op de sportieve activiteiten in het kader van scoolsport. De kinderen die tussen de middag overblijven krijgen sport aangeboden, de kleutergroepen krijgen extra bewegingsonderwijs en ook na schooltijd wordt er op bepaalde dagen sport aangeboden. Een van de doelen was echter het uitdragen ervan naar andere scholen. De scholen die onder hetzelfde bestuur vallen als De Moolhoek, OBS Wemeldinge en OBS Schore, nemen activiteiten over. Het uitdragen naar de andere scholen blijkt echter lastig. Uit reacties bleek dat andere scholen zich overgeslagen voelden omdat SportZeeland De Moolhoek heeft benaderd om pilotschool te zijn en de andere scholen niet. In 2008 heeft er een tussentijds gesprek over het project plaatsgevonden met SportZeeland en dit probleem is naar voren gebracht. SportZeeland houdt hier rekening mee in volgende projecten. Sportkennismaking in samenwerking met de peuterspeelzalen en kinderopvang is niet tot stand gekomen. Wel is er in samenwerking met het jeugdwerk ouder-peutergym aangeboden. Conclusies De verwachtingen op het gebied van jeugdsport en bewegingsonderwijs waren: Een verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; Meer samenwerking tussen scholen en sportverenigingen; Meer leerlingen die beseffen dat verantwoord sporten goed is voor de gezondheid. Doordat op alle basisscholen in de gemeente Kapelle nu wordt gewerkt volgens een methode, is de kwaliteit van het bewegingsonderwijs toegenomen ten opzichte van de start van het Breedtesportproject. Door middel van Sport-2-be hebben de basisschoolkinderen kennis kunnen maken met verschillende sporten van lokale sportverenigingen. Door het volgen van maximaal 3 proeflessen konden kinderen zelf ontdekken welke sport ze leuk vinden en/of waar ze goed in zijn en konden ze ook kennis maken met de vereniging. De diverse sportclinics die zijn aangeboden (verenigingsondersteuning en sport en spel in de vrije ruimte) hebben hier ook aan bijgedragen. Sport-2-be, maar ook scoolsport, hebben de samenwerking tussen de scholen en de sportverenigingen bevorderd. Hoewel deze partijen 14

15 elkaar nog wel wat actiever zouden mogen opzoeken zonder tussenkomst van de gemeente, weten ze elkaar inmiddels wel te vinden. Naast extra beweegmomenten, was er tijdens het scoolsport project ook aandacht voor gezondheidsaspecten van sport, gezonde voeding, overgewicht enz. Met de introductie van de (Zeeuwse) methode is er ook aandacht besteed aan de gezondheidsaspecten van sporten. Aanbevelingen Vervolg geven aan: Sport-2-be; Continueren van het geven van bewegingsonderwijs volgens de (Zeeuwse) methode. 15

16 Projectonderdeel 4 Doelgroep Beleidstaak Doelen Resultaat Continuïteit Volwassenen- en ouderensport Volwassenen van jaar Volwassenen en ouderen vanaf 45 jaar die actief willen bewegen Aandachtsgroepen, met name 55+, met een handicap of chronische ziekte 1. Projecten voor specifieke doelgroepen; 2. Aanbieden laagdrempelige bewegingsactiviteiten. 1. Ondersteuning bieden bij de ontwikkeling van volwassenensport en ouderensport; 2. Specifieke aandacht voor mensen met een handicap of chronische aandoening of mensen met andere redenen voor beperkte sportmogelijkheden en (waar mogelijk) integratie van die deelnemers in bestaande structuren of aanbod. Er is integratie van groepen ouderen gerealiseerd bij bestaande sportaanbieders. Er is een gevarieerd aanbod aan sport- en bewegingsactiviteiten intramuraal en extramuraal voor ouderen onder leiding van gekwalificeerd kader. Aan het eind van de projectperiode zal bekeken worden of ondersteuning van volwassenen- en ouderensport in een behoefte heeft voorzien en hoe zorggedragen kan worden voor de voortgang van het gerealiseerde aanbod. Gerealiseerde activiteiten 2003 Voorbereiding GALM (Groninger Actief Leven Model) en MbvO-projecten (Meer bewegen voor Ouderen) 2004 Uitvoering GALM: inwoners uit alle kernen konden deelnemen aan de fittest Oprichting GALMgroepen bij Olympia (Kapelle) en WIK (Wemeldinge) Uitvoering MbvO door Stichting Welzijn en Zorgverlening voor Ouderen 2005 GALM vervolgprogramma Clinics nordic walking (4x) Uitvoering MbvO door Stichting Welzijn en Zorgverlening voor Ouderen 2006 GALM vervolgprogramma Afsluiting GALM groepen Breedtesportproject en onderbrengen van de groepen bij gymnastiekverenigingen Clinics nordic walking Uitvoering MbvO door Stichting Welzijn en Zorgverlening voor Ouderen 2007 GALM vervolgprogramma Clinics nordic walking Uitvoering MbvO door Stichting Welzijn en Zorgverlening voor Ouderen 2008 GALM vervolgprogramma, ondersteund door CIOS stagiaire 16

17 Clinics nordic walking Uitvoering MbvO door Stichting Welzijn en Zorgverlening voor Ouderen Mobiliteitsdag voor ouderen 2009 GALM vervolgprogramma Uitvoering MbvO door Stichting Welzijn en Zorgverlening voor Ouderen Clinic nordic walking Ouderendag Cederhof Zomeractiviteiten senioren, w.o. golf clinic Activiteiten in het kader van 5 jaar GALM Voorbereiding nieuwe fittest GALM Wat hebben we bereikt? Dit projectonderdeel was erop gericht activiteiten en projecten uit te voeren voor de volwassenen en ouderen. Er is gedurende de projectperiode vooral prioriteit gegeven aan de doelgroep jaar (GALM) en 65+ (MbvO). Voor de doelgroep volwassenen tot 55 jaar zijn incidenteel activiteiten georganiseerd. De beweeginterventies uit de GALM-familie hebben in de afgelopen 12 jaar landelijk bijna senioren blijvend in beweging gekregen. 12 jaar geleden is het allemaal begonnen met GALM (Groninger Actief Leven Model). Een beweeginterventie voor inactieve ouderen in de leeftijd van jaar. In de loop der tijd zijn daar een zestal nieuwe beweeginterventies uit voortgevloeid: SCALA, beweeginterventie voor 55-plussers met een chronische aandoening GALM+, beweeginterventie voor inactieve 65-plussers ACTOR, een beweeginterventie voor eenzame ouderen GALLOM, een beweeginterventie voor allochtone ouderen SMALL, een beweeginterventie voor inactieve 55-plussers woonachtig in kleine gemeenten of kleinere kernen GROSSO, een beweeginterventie gericht op grote steden problematiek De GALM-groepen in de gemeente Kapelle zijn met ondersteuning vanuit het Breedtesportproject tot stand gekomen. Met het SCALA project werd ook senioren met chronische aandoeningen en/of lichamelijke handicaps de mogelijkheid geboden deel te nemen aan het project. In de loop van de projectperiode zijn de groepen steeds zelfstandiger geworden en uiteindelijk ondergebracht bij de gymnastiekverenigingen Olympia (Kapelle) en WIK (Wemeldinge). Het ledenaantal is vrij stabiel. MbvO wordt uitgevoerd door de Stichting Welzijn en Zorgverlening aan Ouderen, gesubsidieerd door de gemeente Kapelle. Ook voor de mobiliteitsdag en enkele sportieve activiteiten in de zomerperiode is de samenwerking met Stichting Welzijn en Zorgverlening aan Ouderen opgezocht. Zeker de GALM-groepen zijn een groot succes gebleken. De motivatie om aan te sluiten bij een GALM-groep is overigens uiteenlopend. Mensen die hun hele leven al actief sporten en vanaf een bepaalde leeftijd behoefte hebben aan een leeftijdsspecifiek sportaanbod tot mensen die bijvoorbeeld door verlies van partner, verhuizing enz. eenzaam zijn geworden en aansluiting zoeken bij een club mensen. Wat de motivatie ook mag zijn, de GALMformule heeft zich in de gemeente Kapelle absoluut bewezen. 17

18 Wat hebben we niet bereikt? De doelgroep volwassenen tot 55 jaar is een moeilijk bereikbare doelgroep. Incidenteel zijn er activiteiten aangeboden voor deze doelgroep, met wisselend succes. De clinics nordic walking bleken erg populair, evenals een golfclinic. Er zijn echter ook pogingen gedaan om bijvoorbeeld (GPS) fietstochten e.d. te organiseren maar het aantal deelnemers bleek minimaal. Deze doelgroep bestaat vooral uit werkende mensen, vaak met kinderen. Tijdgebrek lijkt het grootste obstakel om deze doelgroep bij activiteiten te betrekken. Conclusies De verwachtingen op het gebied van volwassenen- en ouderensport waren: Een toename van het aantal volwassenen- en ouderensporters; Integratie van groepen chronisch zieken, volwassenen en ouderen bij sportaanbieders; Een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers uit de groep ouderen. Er zijn drie GALM-groepen, twee in Kapelle en één in Wemeldinge. Ook zijn er in zowel Kapelle als Wemeldinge groepen MbvO (gymnastiek) en in Kapelle een groep sport en spel 55+ en zwemmen. Het aantal ouderensporters is m.n. door het GALM-programma toegenomen. Met het SCALA project werd ook senioren met chronische aandoeningen en/of lichamelijke handicaps de mogelijkheid geboden deel te nemen aan het GALM-project. Integratie bij reguliere sportaanbieders blijkt echter lastig. Zoals in het hoofdstuk betreffende verenigingsondersteuning al werd gemeld, is niet geheel duidelijk of er een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen is gerealiseerd en dus mogelijk een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers (ongeacht de leeftijdsgroep). Aanbevelingen Vervolg geven aan: Incidentele activiteiten voor volwassenen en ouderen; Samenwerking sport en ouderenwerk; In stand houden GALM en MbvO-groepen. 18

19 Coördinatie en beheer Bij aanvang van het project zijn afspraken gemaakt over de projectorganisatie. Aanvankelijk bestonden er een stuurgroep (wethouders, raadsleden, beleidsmedewerkers) en een projectgroep (afdelingshoofden, beleidsmedewerkers en bewegingsconsulent) t.b.v. het Breedtesportproject. Voormalig raadsleden dhr. A.P. Beekman (Reimerswaal) en dhr. C.A. Vleugel (Kapelle) maakten deel uit van de stuurgroep Breedtesport. Inmiddels zijn zij beiden geen raadslid meer. Tijdens het stuurgroepoverleg van 9 oktober 2006 is besloten om de stuurgroep te laten bestaan uit betrokken wethouders, afdelingshoofden en beleidsmedewerkers sport van beide gemeenten en als projectgroep niet meer bijeen te komen. Stuurgroep: De heer J.J.L. de Kunder De heer J.H. Herselman Mevrouw J. Vermue De heer J.M. van Hove Mevrouw L. Rovers Mevrouw A.M. Daniëlse wethouder Reimerswaal wethouder Kapelle afdelingshoofd Reimerswaal afdelingshoofd Kapelle beleidsmedewerker sport Reimerswaal beleidsmedewerker sport Kapelle Taken: stuurgroep; bewaakt de voortgang van het project. beleidsmedewerkers sport; zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit en de effectiviteit van het project. Kapelse Sportraad; adviseert de gemeente (on)gevraagd over de inhoudelijke ontwikkeling en voortgang van het project. projectteams; zij beheren en voeren de projectonderdelen uit. 19

20 Aanbevelingen en vervolg De aanbevelingen die voortkomen uit het Breedtesportproject Kapelle zijn de volgende: Projectonderdeel 1: Verenigingsondersteuning Vervolg geven aan: Sport-2-be; Ondersteuning incidentele activiteiten verenigingen; Cursussen en themabijeenkomsten, gezamenlijk met de buurgemeenten georganiseerd; Ondersteuning vrijwilligers vanuit steunpunt De Wegwiezer. Projectonderdeel 2: Sport en spel in de vrije ruimte Vervolg geven aan: Vakantieactiviteiten; Ondersteuning incidentele activiteiten verenigingen; Samenwerking sport en jeugdwerk. Projectonderdeel 3: Jeugdsport en bewegingsonderwijs Vervolg geven aan: Sport-2-be; Continueren van het geven van bewegingsonderwijs volgens de (Zeeuwse) methode. Projectonderdeel 4: Volwassenen- en ouderensport Vervolg geven aan: Incidentele activiteiten voor volwassenen en ouderen; Samenwerking sport en ouderenwerk; In stand houden GALM en MbvO-groepen. Sommige activiteiten zijn inmiddels dusdanig ingebed dat ze slechts in stand gehouden hoeven worden. Dit geldt voor het methodisch bewegingsonderwijs en voor de GALM- en MbvO-groepen. De gemeente heeft hier slechts nog een rol aan de zijlijn; deze activiteiten zijn overgenomen door de scholen en de gymnastiekverenigingen. Met incidentele verzoeken om ondersteuning moet positief worden omgegaan. Andere activiteiten behoeven nog wel actieve ondersteuning vanuit de gemeente. Sportkennismakingsproject Sport-2-be, cursussen en themabijeenkomsten, de vakantieactiviteiten en incidentele activiteiten en clinics voor alle doelgroepen zullen vanuit de gemeente gecoördineerd en georganiseerd moeten blijven worden om de continuïteit te waarborgen. De samenwerking van sport met zowel het jeugdwerk als het ouderenwerk is met name de laatste jaren van het project tot stand gekomen. Deze samenwerking blijkt vele positieve effecten te hebben; de organisatie wordt gedeeld, het activiteitenaanbod wordt breder en er 20

21 wordt gebruik gemaakt van elkaars netwerken waardoor een groter aantal mensen wordt bereikt. Ook de samenwerking met andere gemeenten op het gebied van de organisatie van cursussen en themabijeenkomsten is goed uitgepakt. Hierdoor kon bijvoorbeeld bij eenzelfde cursus in een andere gemeente worden aangeschoven als een vereniging op de Kapelse datum niet kon en konden cursussen waarvoor vanuit één gemeente te weinig deelname zou zijn, doorgang vinden doordat verenigingen uit de verschillende gemeenten samen de cursus volgden. De verschillende samenwerkingen die tot stand zijn gekomen tijdens het Breedtesportproject kunnen nog verder geïntensiveerd worden. De ondersteuning van incidentele activiteiten van verenigingen wordt opgenomen in het nieuwe welzijnssubsidiebeleid onder de noemer subsidie sportstimulering. 21

22 Bijlage 1: Uitkomsten van de verwachtingen Verwachting 1 Een verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; 2 De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; Middel Zeeuwse methode Sport-2-be 3 Meer samenwerking tussen scholen en sportverenigingen; Sport-2-be 4 Meer leerlingen die beseffen dat verantwoord sporten goed is voor de gezondheid; 5 De resultaten en effecten van het geven van ondersteuning aan de sportverenigingen; 6 Meer en zinvolle samenwerking tussen verenigingen onderling; 7 Intensievere samenwerking tussen gemeenten die met Breedtesport bezig zijn; scoolsport Verenigingsondersteuning Verenigingsondersteuning Verenigingsondersteuning 8 De verbreding en versterking van het sportaanbod; Verenigingsondersteuning 9 Een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen; Verenigingsondersteuning 10 Kennistoename van de vrijwilligers/kaderleden; Verenigingsondersteuning 11 Meer sportdeelname door jeugd en jongeren die nu geen lid zijn van een sportvereniging; 12 De ontwikkeling van buurtsport, naschoolse activiteiten en vakantieactiviteiten; 13 Het bereiken van jeugddeelname bij sportactiviteiten en het mede organiseren ervan; 14 Een toename van het aantal volwassenen- en ouderensporters; 15 Integratie van groepen chronisch zieken, volwassenen en ouderen bij sportaanbieders; 16 Een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers uit de groep ouderen. Vakantieactiviteiten, naschoolse activiteiten Vakantieactiviteiten, naschoolse activiteiten WhoZnext GALM SCALA Verenigingsondersteuning 22

23 Bijlage 2: Financiën Projectjaar Beschikbaar Besteding Restant Totaal: Uit de voorziening Dagarrangementen % kunstgrasvelden Breedtesport Coördinator sport Totaal Hieronder volgt een overzicht van de aanbevolen vervolgactiviteiten voortkomend uit deze evaluatie en bij benadering de jaarlijkse kosten hiervan, gebaseerd op de kosten gedurende het Breedtesportproject. Sportkennismakingsproject Sport-2-be Sport-2-be kost op jaarbasis exclusief coördinator 300,--. Cursussen en themabijeenkomsten, gezamenlijk met de buurgemeenten georganiseerd De cursussen en themabijeenkomsten kosten op jaarbasis exclusief coördinator 1.000,-- Vakantieactiviteiten De vakantieactiviteiten (iedere schoolvakantie) en de activiteiten op de Kapelse dag, Wemeldinge(n)dag en Schoorse herfstmarkt kosten op jaarbasis exclusief coördinator 5.000,--. Samenwerking sport en jeugdwerk en samenwerking sport en ouderenwerk Voor de activiteiten in samenwerking met het jeugdwerk wordt het budget projectkosten activiteiten jeugdbeleid benut. De incidentele activiteiten voor volwassenen en ouderen kosten op jaarbasis exclusief coördinator 500,--. Ondersteuning incidentele activiteiten verenigingen De ondersteuning incidentele activiteiten van verenigingen wordt opgenomen in het nieuwe welzijnssubsidiebeleid onder de noemer subsidie sportstimulering. Rekening moet worden gehouden met ca ,-- per jaar. 23

24 Ondersteuning vrijwilligers vanuit steunpunt De Wegwiezer Vanuit steunpunt De Wegwiezer zal een vrijwilligersvacaturebank worden ontwikkeld. Kosten zijn afhankelijk van gekozen programma en de gewenste personele inzet. Willen we alleen een digitale vacaturebank, en zo ja hoe uitgebreid, of willen we een makelaarsfunctie? Continueren van het geven van bewegingsonderwijs volgens de (Zeeuwse) methode. Op alle Kapelse basisscholen wordt gewerkt met een methode bewegingsonderwijs. Met incidentele verzoeken om ondersteuning moet positief worden omgegaan. Pm. In stand houden GALM en MbvO-groepen. De GALM-groepen hebben geen financiële relatie meer met de gemeente Kapelle. De MbvOgroepen vallen onder de Stichting Welzijn en Zorgverlening aan Ouderen. Met incidentele verzoeken om ondersteuning moet positief worden omgegaan. Pm. Coördinator Sport en Bewegen 16 uur sport en 4 uur vrijwilligersondersteuning. 24