gemeente Reimerswaal

Transcriptie

1 Sportstimulering Verenigingsondersteuning Sport en spel in de kernen Volwassenenen ouderensport Jeugdsport en bewegingsonderwijs Breedtesportproject gemeente Reimerswaal

2 Evaluatie Breedtesportproject gemeente Reimerswaal Sport, gezamenlijk en breed Inleiding Het ministerie van VWS heeft de Stimuleringsregeling Breedtesport in het leven geroepen, die gemeenten in staat stelt om het lokale breedtesportbeleid te versterken. Doel van deze regeling is dat gemeenten en lokale organisaties initiatieven ontplooien die bijdragen aan een duurzame verbetering van het lokale sportaanbod. De gemeenten Kapelle en Reimerswaal hebben besloten gezamenlijk de Stimuleringsregeling Breedtesport uit te voeren, met ingang van 1 januari 2003 voor een periode van zes jaar. Hiertoe hebben zij op 1 april 2002 de aanvraag Sport, gezamenlijk en breed ingediend in het kader van genoemde regeling. In deze aanvraag zijn vijf projectonderdelen uitgewerkt, die gedurende de projectperiode speerpunt van dit Breedtesportproject zouden zijn: 1. Verenigingsondersteuning; 2. Sport en spel in de vrije ruimte (Kapelle); 3. Jeugdsport en bewegingsonderwijs; 4. Volwassenen- en ouderensport; 5. Sportstimulering (Reimerswaal). De projectonderdelen 1, 3 en 4 zijn in beide gemeenten uitgevoerd. Daarnaast is er zowel in de gemeente Kapelle als in de gemeente Reimerswaal met een eigen projectonderdeel (2 en 5) van start gegaan zou het laatste projectjaar zijn. Om verdere inbedding in het gemeentelijk sportbeleid te bewerkstelligen, is uitstel van besteding van de Breedtesportmiddelen aangevraagd bij VWS. Hiermee is ingestemd. Zodoende was 2009 het laatste jaar van het Breedtesportproject. C.E.M.M. Rovers Reimerswaal, oktober

3 Inhoudsopgave Inleiding 2 Missie en doel van het Breedtesportproject 4 Project 1 Verenigingsondersteuning 5 Project 3 Jeugdsport en bewegingsonderwijs 9 Project 4 Volwassenen- en ouderensport 13 Project 5 Sportstimulering 17 Coördinatie en beheer 21 Aanbevelingen en vervolg 22 Bijlage 1: Uitkomsten van de verwachtingen 24 3

4 Missie en doel van het Breedtesportproject De algemene door VWS gestelde doelstellingen van een Breedtesportproject zijn verbetering van het lokale sport- en beweegaanbod met een langdurend effect, het inzetten van sport als middel in de oplossing van een aantal maatschappelijke problemen, het bevorderen van samenwerking tussen verschillende beleidssectoren en sportaanbieders en de vergroting van sportdeelname door verschillende doelgroepen. De missie van het gemeentelijke sportbeleid van de gemeente Reimerswaal is dat sport, spel en bewegen bijdragen aan gezonde en leefbare kernen, het bevorderen van het welbevinden van burgers en het stimuleren van de sociale bindingen. Het Breedtesportproject is erop gericht een brede kwalitatieve en kwantitatieve impuls te geven aan het sport- en beweegklimaat van de gemeente. Er wordt gestreefd naar een gelijkmatige verdeling van sport- en beweegactiviteiten over de kernen. Na de projectperiode moet de continuïteit gewaarborgd blijven. In de aanvraag Breedtesportproject zijn geen kwantitatieve en kwalitatieve doelen verwoord. Wel zijn er een aantal verwachtingen over de effecten van het project omschreven: 1. Een verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; 2. De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; 3. Meer samenwerking tussen scholen en sportverenigingen; 4. Meer leerlingen die beseffen dat verantwoord sporten goed is voor de gezondheid; 5. De resultaten en effecten van het geven van ondersteuning aan de sportverenigingen; 6. Meer en zinvolle samenwerking tussen verenigingen onderling; 7. Intensievere samenwerking tussen gemeenten die met Breedtesport bezig zijn; 8. De verbreding en versterking van het sportaanbod; 9. Een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen; 10. Kennistoename van de vrijwilligers/kaderleden; 11. Meer sportdeelname door jeugd en jongeren die nu geen lid zijn van een sportvereniging; 12. De ontwikkeling van buurtsport, naschoolse activiteiten en vakantieactiviteiten; 13. Het bereiken van jeugddeelname bij sportactiviteiten en het mede organiseren ervan; 14. Een toename van het aantal volwassenen- en ouderensporters; 15. Integratie van groepen chronisch zieken, volwassenen en ouderen bij sportaanbieders; 16. Een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers uit de groep ouderen. Aan de hand van een evaluatie per projectonderdeel zal in kaart worden gebracht of deze effecten zijn bereikt. 4

5 Projectonderdeel 1 Doelgroep Beleidstaak Doelen Resultaat Continuïteit Verenigingsondersteuning Bestuurlijk, sporttechnisch en organisatorisch kader van sportverenigingen Sportverenigingen krijgen voorlichting en ondersteuning op de voor hen relevante thema s en knelpunten (vraaggestuurde werkwijze). 1. Ondersteuning bieden bij het werven van vrijwilligers en bestuurlijk, sporttechnisch en organisatorisch kader; 2. Deskundigheidsbevordering van bestuurlijk, sporttechnisch en organisatorisch kader en kadervorming binnen verenigingen; 3. Bevorderen van structurele samenwerking tussen sportverenigingen; 4. Bevorderen van structureel overleg tussen gemeente en sportverenigingen; 5. Verstrekken van specifieke informatie en ondersteuning bieden bij de uitvoering van verenigingstaken; 6. Het bevorderen van jeugdparticipatie in de sportvereniging. Er is meer zinvolle samenwerking tussen sportverenigingen gerealiseerd. Er treedt kennisverbreding in algemene zin op van kaderleden. Op de gemeentelijke website is een apart deel ingericht voor breedtesport met daarop relevante verenigingsinformatie. De continuïteit moet gewaarborgd blijven en moet ondersteuning in stand gehouden worden. Gerealiseerde activiteiten 2003 Themabijeenkomst Verenigingsondersteuning WhoZnext: formeren lokale teams en uitvoering activiteiten Regionaal sportcongres Kadervorming: voorbereiding cursussen en themabijeenkomsten 2004 WhoZnext: Reimerswaal is next presentatie deelnemende teams aan alle betrokkenen en belanghebbenden Themabijeenkomst Wat kan de gemeente voor u betekenen Themabijeenkomst ARBO Themabijeenkomst Het bouwen van een website Overleg tussen CIOS en sportverenigingen over wat men voor elkaar kan betekenen Themabijeenkomst Geldzorgen zorgen voor geld EHBSO bijeenkomst Regionaal sportcongres WhoZnext: streetevent diverse workshops voor jongeren 5

6 2005 Cursus tapen en bandageren IVA bijeenkomsten Beëindiging WhoZnext (lokaal), voorbereiding WhoZnext on Tour (regionaal) Cursus Samen Blijven Sporten Cursus ARBO/RI&E (risico-inventarisatie en evaluatie) Sportloket (Reimerswaal en Kapelle gezamenlijk) Voorbereidingen website voor informatie breedtesport 2006 Voorlichtingsavond ARBO/aansprakelijkheid WhoZnext on tour: sportevenement in Goes Cursus blessurepreventie Cursus secretariaten Cursus EHBO Sportloket (Reimerswaal en Kapelle gezamenlijk) In gebruikname gemeentelijk website met daarop uitgebreide informatie over breedtesport 2007 Themabijeenkomst jongerenbehoud IVA bijeenkomsten Cursus blessurepreventie Cursus voorzitters Cursus EHBSO Cursus tapen en bandageren Verdiepingscursus word Themabijeenkomst fondswerving en sponsoring Themabijeenkomst media en de vereniging Sportkennismakingsproject Sportzapper 2008 IVA bijeenkomsten Cursus voorzitters Cursus EHBSO Cursus tapen en bandageren Cursus penningmeesters Examentraining en examen SVH (sociale hygiëne) Sportkennismakingsproject Sportzapper 2009 Cursus Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) Cursus Eerste Hulp Bij Sport Ongevallen (EHBSO) Cursus reanimeren en gebruik AED Cursus secretaris Examentraining en Examen Sociale Hygiëne (SVH) Themabijeenkomst Media Themabijeenkomst Website 6

7 Wat hebben we bereikt? Door het aanbieden van cursussen en themabijeenkomsten zijn verenigingen in de gelegenheid gesteld gratis of tegen een gereduceerd tarief specifieke kennis op te doen die de kwaliteit van het kader vergroot. Tevens zijn initiatieven van verenigingen ondersteund, mits de activiteiten voor iedereen, dus niet alleen voor leden, toegankelijk waren. Door middel van het sportkennismakingsproject Sportzapper is de basisschooljeugd de mogelijkheid geboden kennis te maken met verschillende sporten door het volgen van proeflessen en zijn de verenigingen die aan dit project meededen ondersteund in het werven van nieuwe leden. Bij het organiseren van cursussen en themabijeenkomsten is samengewerkt met de buurgemeenten. Hierdoor kon bijvoorbeeld bij een zelfde cursus in een andere gemeente worden aangeschoven als een vereniging op de datum in de eigen gemeente niet kon. Ook werd de organisatie gedeeld door de verschillende gemeenten. Een cursus en themabijeenkomst waarvoor in één gemeente te weinig belangstelling was, kon doorgang vinden doordat verenigingen uit de verschillende gemeenten deelnamen aan de cursus of bijeenkomst. Om verenigingen verder te ondersteunen is de breedtesportcoördinator, die bij aanvang van het breedtesportproject is aangesteld, regelmatig op eigen initiatief en/of op verzoek aangeschoven bij vergaderingen en bijeenkomsten. Punten die hierbij naar voren kwamen zijn meegenomen om adequaat in te kunnen spelen op de problematiek van verenigingen. Gebleken is dat de aanwezigheid van de breedtesportcoördinator een positieve uitwerking heeft op de contacten en daarmee op de samenwerking tussen de gemeente en de diverse verenigingen. Het doel van deelname aan het project WhoZnext was om de jeugdparticipatie in de georganiseerde sport te bevorderen. Over het project waren alle deelnemers, zowel verenigingen als leden van het WhoZnextteam, enthousiast. Een aantal verenigingen heeft deze jeugdige WhoZnextteamleden structureel op kunnen nemen in de technische staf of in het bestuur. Vanuit Servicesteunpunt Vrijwilligerswerk Reimerswaal wordt de vrijwilligersondersteuning uitgevoerd. Wat hebben we niet bereikt? Een van de doelen van dit projectonderdeel was het bevorderen van de samenwerking tussen sportverenigingen. Hoewel de verenigingen elkaar beter hebben leren kennen, m.n. tijdens cursussen en themabijeenkomsten, is vooral incidenteel samengewerkt. Alleen tussen de Reimerswaalse voetbalverenigingen onderling (Reimerswaalcup en Reimerswaalelftal) en de Reimerswaalse tennisverenigingen onderling zijn structurele samenwerkingsvormen tot stand gekomen. Dit is minder dan gehoopt. Conclusies De verwachtingen op het gebied van verenigingsondersteuning waren: De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; De resultaten en effecten van het geven van ondersteuning aan de sportverenigingen; Meer en zinvolle samenwerking tussen verenigingen onderling; 7

8 Intensievere samenwerking tussen gemeenten die met Breedtesport bezig zijn; Een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen; Kennistoename van de vrijwilligers/kaderleden; Het bereiken van jeugddeelname bij sportactiviteiten en het mede organiseren ervan. Door middel van Sportzapper hebben de basisschoolkinderen kennis kunnen maken met verschillende sporten van lokale sportverenigingen. Doordat kinderen maximaal 3 proeflessen kunnen volgen, kunnen kinderen zelf ontdekken welke sport ze leuk vinden en/of waar ze goed in zijn. Ook kunnen ze kennis maken met de vereniging. De diverse sportclinics die zijn aangeboden (sportstimulering en jeugdsport en bewegingsonderwijs) hebben hier ook aan bijgedragen. De aangeboden cursussen en themabijeenkomsten hebben bijgedragen aan een kennistoename van de vrijwilligers en kaderleden van de sportverenigingen. Doordat diverse gemeenten cursussen en themabijeenkomsten gezamenlijk aanbieden is er een constructieve samenwerking tussen deze gemeenten tot stand gekomen. Naast de resultaten en effecten van de cursussen en themabijeenkomsten zijn verenigingen ook ondersteund bij het organiseren van eigen activiteiten. WhoZnext heeft bijgedragen aan de jeugddeelname bij sportactiviteiten en de organisatie van de activiteiten. De contacten tussen gemeente en de diverse verenigingen is bevorderd doordat de breedtesportcoördinator regelmatig vergaderingen/bijeenkomsten heeft bijgewoond en daardoor adequaat kan inspelen op problemen en/of wensen. Of er ook daadwerkelijk een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen is gerealiseerd, is niet helemaal duidelijk. In samenwerking met Scoop is gedurende 2007 een onderzoek uitgevoerd naar de ondersteuningsbehoefte van vrijwilligers. Uit het onderzoek kwam onder meer naar voren dat vooral bestuursleden lastig te vinden en te behouden zijn. Als mogelijke oorzaak werd genoemd dat men zich liever inzet voor een korte klus, een bestuursfunctie is iets langdurigs. Aanbevelingen Vervolg geven aan: Sportzapper; Ondersteuning (incidentele) activiteiten verenigingen; Cursussen en themabijeenkomsten, gezamenlijk met de buurgemeenten georganiseerd; Ondersteuning vrijwilligers vanuit Servicesteunpunt Vrijwilligerswerk Reimerswaal. 8

9 Projectonderdeel 3 Doelgroep Beleidstaken Doelen Resultaat Continuïteit Jeugdsport en bewegingsonderwijs Leerlingen basisonderwijs (4-12 jaar) Groepsleerkrachten en schoolbestuurders/directie van basisscholen Beroepskrachten kinderopvang en peuterspeelzalen Kaderleden en bestuurders van sportverenigingen 1. Het aanpassen en implementeren van het deelschoolwerkplan bewegingsonderwijs; 2. Ondersteuning bieden bij de invoering van het deelschoolwerkplan; 3. Ondersteuning bieden bij het geven van lessen bewegingsonderwijs; 4. Het verzorgen van sportkennismakingsactiviteiten; 5. Het vergroten van deskundigheid bij de groepsleerkrachten en het vergroten van draagvlak bij schoolbestuurders; 6. Het zorgdragen voor overdracht sportkennismaking naar en samenwerking met de sportverenigingen en aanbieders. 1. Het verbeteren van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs; 2. Het stimuleren van sportkennismaking door samenwerking tussen scholen, peuterspeelzalen, kinderopvang en sportaanbieders; 3. Het stimuleren van beweeggedrag van kinderen. De basisscholen krijgen gerichte ondersteuning bij de invoering van deelschoolplannen bewegingsonderwijs, het geven van lessen bewegingsonderwijs en het organiseren van sportkennismakingsactiviteiten. Het project is vooral ondersteunend, dat wil zeggen gericht op deskundigheidsbevordering van de eigen leerkrachten. Aan het eind van de projectperiode zal bekeken worden of handhaven van ondersteuning gewenst en/of noodzakelijk is. Gerealiseerde activiteiten 2003 Aanstellen coördinator bewegingsonderwijs Introductie deelschoolwerkplan: uitgewerkte lessen bewegingsonderwijs die alle kerndoelen van bewegingsonderwijs bevatten, in Reimerswaal doen alle basisscholen mee Implementatie deelschoolwerkplan pilotscholen De Comrieschool, Parelmoer (voorheen Prinses Beatrixschool) en De Horizon Uitvoering beweegscan in groepen 7 en 8 Bijeenkomsten voor groepleerkrachten over deelschoolwerkplan Klas op Wielen 9

10 2004 Themabijeenkomst werken met deelschoolwerkplan voor groepsleerkrachten LOBOS stagiaires Sportkennismakingsactiviteiten tijdens gymlessen Samenstellen gymroosters in blokuren Implementatie deelschoolwerkplan De Eendracht, De Schuttevaer, Het Kompas en D n Akker Provinciale dag Sportiviteit en Respect Themabijeenkomst Hulpverlening Klas op Wielen 2005 Afspraken over definitieve implementatie deelschoolwerkplan Implementatie deelschoolwerkplan D n Bogert en De Wiekslag Aanpassing deelschoolwerkplan: Zeeuwse methode Themabijeenkomsten: Groene spelen en Pleinspelen Tussentijdse evaluatie met projectscholen Bijeenkomst toekomst van het bewegingsonderwijs Kapelle en Reimerswaal Klas op Wielen 2006 Verdere verbetering deelschoolwerkplan: Zeeuwse methode Implementatie deelschoolwerkplan De Zevensprong en De Reigersberg Bijeenkomst toekomst van het bewegingsonderwijs Reimerswaal Klas op Wielen 2007 Verdere verbetering Zeeuwse methode Maatwerk richting basisscholen voor implementatie en uitvoering Zeeuwse methode Sportkennismakingsproject Sportzapper Klas op Wielen 2008 Verdere verbetering Zeeuwse methode Maatwerk richting basisscholen voor implementatie en uitvoering Zeeuwse methode Aanschaf roulatietas met daarin aanvullende materialen uitvoeren bewegingsonderwijs Sportkennismakingsproject Sportzapper Themabijeenkomst ouders Gezond bewegen 2009 Verdere verbetering Zeeuwse methode Maatwerk richting basisscholen voor implementatie en uitvoering Zeeuwse methode Sportkennismakingsproject Sportzapper 10

11 Wat hebben we bereikt? In Reimerswaal werken bijna alle scholen volgens de Zeeuwse methode. Daarnaast geldt in Reimerswaal dat op diverse basisscholen CIOS stagiaires stage lopen die volgens een CIOS methode, die vergelijkbaar is met de Zeeuwse methode, de lessen verzorgen. Een aantal scholen hebben sinds 2008 een vakleerkracht bewegingsonderwijs in dienst. De huidige stand van zaken is dus dat er op alle Reimerswaalse basisscholen met een methode wordt gewerkt. Door middel van het sportkennismakingsproject Sportzapper is de basisschooljeugd de mogelijkheid geboden kennis te maken met verschillende sporten door het volgen van proeflessen. Ook zijn er tijdens de lessen bewegingsonderwijs verschillende clinics aangeboden om de kinderen met diverse sporten in aanmerking te laten komen (sportstimulering). In een aantal van deze clinics is ook bewust ingegaan op het nastreven van een gezondere leefstijl (anti roken, alcoholmisbruik en gezondere voeding). Tijdens het project Klas op wielen hebben de basisschoolleerlingen ervaren hoe het is om een lichamelijke beperking te hebben. Dit heeft er mede voor gezorgd dat deze leerlingen op een positieve manier tegen mensen met een beperking aankijken en er mee omgaan. Met de introductie van de (Zeeuwse) methode is er op de scholen aandacht besteed aan de gezondheidsaspecten van sporten. Positief is dat de ouderraad van een van de basisscholen uit de gemeente zelf om een presentatie over de sportmogelijkheden heeft gevraagd. Hierbij is vooral gesproken over het belang van bewegen, gezond leven en de verschillende mogelijkheden die de gemeente biedt voor alle doelgroepen, ook de kansarme, om bewegen te bevorderen. Deze bijeenkomst was een succes en voor herhaling vatbaar. Wat hebben we niet bereikt? Sportzapper heeft de samenwerking tussen de scholen en de sportverenigingen bevorderd. Hoewel deze partijen elkaar nog wel wat actiever zouden mogen opzoeken zonder tussenkomst van de gemeente, weten ze elkaar inmiddels wel te vinden. Sportkennismaking in samenwerking met de peuterspeelzalen en kinderopvang is niet tot stand gekomen. Er vindt nog steeds overleg plaats met deze partijen, inclusief de scholen, om samenwerken te bevorderen. In eerste instantie wordt hierbij gekeken naar de mogelijkheden op de twee brede scholen die de gemeente telt. Hiervoor is inmiddels, naast de breedtesportcoördinator, een coördinator brede school aangesteld. Conclusies De verwachtingen op het gebied van jeugdsport en bewegingsonderwijs waren: Een verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; Meer samenwerking tussen scholen en sportverenigingen; Meer leerlingen die beseffen dat verantwoord sporten goed is voor de gezondheid. 11

12 Doordat op alle basisscholen in de gemeente Reimerswaal nu wordt gewerkt volgens een methode, is de kwaliteit van het bewegingsonderwijs toegenomen ten opzichte van de start van het Breedtesportproject. Door middel van Sportzapper hebben de basisschoolkinderen kennis kunnen maken met verschillende sporten van lokale sportverenigingen. De diverse sportclinics die zijn aangeboden (verenigingsondersteuning en sportstimulering) hebben hier ook aan bijgedragen. Sportzapper heeft de samenwerking tussen de scholen en de sportverenigingen bevorderd. Hoewel deze partijen elkaar nog wel wat actiever zouden mogen opzoeken zonder tussenkomst van de gemeente, weten ze elkaar inmiddels wel te vinden. Naast extra beweegmomenten was er ook aandacht voor gezondheidsaspecten van sport, gezonde voeding, overgewicht enz. Met de introductie van de (Zeeuwse) methode is er aandacht besteed aan de gezondheidsaspecten van sporten. Ook de diverse clinics en de presentatie voor de ouders hebben hier een steentje aan bij gedragen. Aanbevelingen Vervolg geven aan: Sportzapper; Continueren van het geven van bewegingsonderwijs volgens de (Zeeuwse) methode; Het bevorderen van sportkennismaking in samenwerking met de peuterspeelzalen, kinderopvang en scholen; Het bevorderen van een gezondere levensstijl. 12

13 Projectonderdeel 4 Doelgroep Beleidstaak Doelen Resultaat Continuïteit Volwassenen- en ouderensport Volwassenen van jaar Volwassenen en ouderen vanaf 45 jaar die actief willen bewegen Aandachtsgroepen, met name 55+, met een handicap of chronische ziekte 1. Projecten voor specifieke doelgroepen; 2. Aanbieden laagdrempelige bewegingsactiviteiten. 1. Ondersteuning bieden bij de ontwikkeling van volwassenensport en ouderensport; 2. Specifieke aandacht voor mensen met een handicap of chronische aandoening of mensen met andere redenen voor beperkte sportmogelijkheden en (waar mogelijk) integratie van die deelnemers in bestaande structuren of aanbod. Er is integratie van groepen ouderen gerealiseerd bij bestaande sportaanbieders. Er is een gevarieerd aanbod aan sport- en bewegingsactiviteiten intramuraal en extramuraal voor ouderen onder leiding van gekwalificeerd kader. Aan het eind van de projectperiode zal bekeken worden of ondersteuning van volwassenen- en ouderensport in een behoefte heeft voorzien en hoe zorggedragen kan worden voor de voortgang van het gerealiseerde aanbod. Gerealiseerde activiteiten 2003 Voorbereiding GALM (Groninger Actief Leven Model) en MbvO-projecten (Meer bewegen voor Ouderen) 2004 Uitvoering GALM: inwoners uit alle kernen konden deelnemen aan de fittest Oprichting GALMgroepen bij Omnisport Reimerswaal (conditietraining: Hansweert, Rilland, Yerseke en Kruiningen), Sparta (gymnastiek: Krabbendijke) en Inter Scaldis Waarde (gymnastiek: Waarde) Uitvoering MbvO door Allévo Aanzet gemeentelijk beleid senioren in de sport 2005 GALM vervolgprogramma Clinic nordic walking Uitvoering MbvO door Allévo 2006 GALM vervolgprogramma Afsluiting GALM groepen Breedtesportproject en onderbrengen van de groepen bij verenigingen Clinic nordic walking Uitvoering MbvO door Allévo 13

14 2007 GALM vervolgprogramma Clinic nordic walking Uitvoering MbvO door Allévo Fitweek voor senioren met diverse activiteiten, w.o. GPS fiesttocht thema Industrie en vooruitgang 2008 GALM vervolgprogramma, ondersteund door CIOS stagiaire Clinic nordic walking Uitvoering MbvO door Allévo GPS fietstocht voor senioren thema Landbouw Diverse activiteiten in Nationale Sportweek specifiek voor senioren 2009 GALM vervolgprogramma Uitvoering MbvO door Allévo Clinic nordic walking GPS fietstocht voor senioren thema Hightea Zomeractiviteiten senioren, w.o. golf clinic Diverse activiteiten in Nationale Sportweek specifiek voor senioren Voorbereiding nieuwe fittest GALM Wat hebben we bereikt? Dit projectonderdeel was erop gericht activiteiten en projecten uit te voeren voor de volwassenen en ouderen. Er is gedurende de projectperiode vooral prioriteit gegeven aan de doelgroep jaar (GALM) en 65+ (MbvO). Voor de doelgroep volwassenen tot 55 jaar zijn incidenteel activiteiten georganiseerd. De beweeginterventies uit de GALM-familie hebben in de afgelopen 12 jaar landelijk bijna senioren blijvend in beweging gekregen. 12 jaar geleden is het allemaal begonnen met GALM (Groninger Actief Leven Model). Een beweeginterventie voor inactieve ouderen in de leeftijd van jaar. In de loop der tijd zijn daar een zestal nieuwe beweeginterventies uit voortgevloeid: SCALA, beweeginterventie voor 55-plussers met een chronische aandoening GALM+, beweeginterventie voor inactieve 65-plussers ACTOR, een beweeginterventie voor eenzame ouderen GALLOM, een beweeginterventie voor allochtone ouderen SMALL, een beweeginterventie voor inactieve 55-plussers woonachtig in kleine gemeenten of kleinere kernen GROSSO, een beweeginterventie gericht op grote steden problematiek Vanwege het natuurlijke verloop binnen de bestaande GALM-groepen en doordat de aanwas uitbleef, is met aanvang van het Breedtesportproject aandacht besteedt aan het instandhouden en uitbreiden van deze groepen. Met het SCALA project werden ook senioren met chronische aandoeningen en/of lichamelijke handicaps de mogelijkheid geboden deel te nemen aan het project. In de loop van de projectperiode zijn de groepen 14

15 steeds zelfstandiger geworden en uiteindelijk ondergebracht bij de gymnastiekvereniging Sparta (Krabbendijke), Omnisport Reimerswaal (Hansweert, Rilland, Yerseke en Kruiningen) en Inter Scaldis Waarde (Waarde). MbvO wordt uitgevoerd door Allévo, gesubsidieerd door de gemeente Reimerswaal. Voor andere sportieve activiteiten is de samenwerking met Sportzeeland en diverse Reimerwaalse verenigingen opgezocht. Zeker de GALM-groepen zijn een succes gebleken. De motivatie om aan te sluiten bij een GALM-groep is overigens uiteenlopend. Mensen die hun hele leven al actief sporten en vanaf een bepaalde leeftijd behoefte hebben aan een leeftijdsspecifiek sportaanbod tot mensen die bijvoorbeeld door verlies van partner, verhuizing enz. eenzaam zijn geworden en aansluiting zoeken bij een club mensen. Wat de motivatie ook mag zijn, de GALMformule heeft zich in de gemeente Reimerswaal absoluut bewezen. De GALM-groepen in Hansweert en Waarde zijn inmiddels door natuurlijk verloop opgeheven. De overgebleven leden zijn ondergebracht in de GALM-groepen in de overigen kernen of bij andere verenigingen met activiteiten voor senioren. Over het algemeen is het ledenaantal van de GALM-groepen redelijk stabiel. Natuurlijk verloop wordt in de grote kernen opgevangen door nieuwe leden. In de kleine kernen blijkt dat de doelgroep en daarmee het aanbod van mogelijke deelnemers gewoonweg te klein is. Verder hebben in de afgelopen jaren steeds meer verenigingen groepen opgericht, waarin activiteiten voor ouderen worden aangeboden. Hierdoor is het aanbod van activiteiten toegenomen. In 2009 is een aanvang gemaakt, in samenwerking met de beleidsterreinen gezondheid en WMO, met het project Vitaal Reimerswaal. In 2010 is dit project van start gegaan. In het kader van dit project zijn alle senioren in de gemeente opnieuw uitgenodigd voor een fittest, waarbij ook aandacht is besteed aan psycho-sociale problematiek en overgewicht. Tevens is een sportkennismakingsprogramma van start gegaan, waarbij ouderen onder deskundige begeleiding kennis kunnen maken met diverse takken van sport en activiteiten die binnen onze gemeente worden aangeboden. De deelnemers aan het project zijn over het algemeen zeer positief. Voor diverse verenigingen, ook voor de GALM-groepen, heeft het nieuwe leden opgeleverd. Wat hebben we niet bereikt? De doelgroep volwassenen tot 55 jaar is een moeilijk bereikbare doelgroep. Incidenteel zijn er activiteiten aangeboden voor deze doelgroep, met wisselend succes. Deze doelgroep bestaat vooral uit werkende mensen, vaak met kinderen. Tijdgebrek lijkt het grootste obstakel om deze doelgroep bij activiteiten te betrekken De clinics, die een georganiseerd werden voor de hele doelgroep (inclusief 55 jaar en ouder) werden wisselend bezocht. Bij aanvang van het breedtesport project zijn bijvoorbeeld pogingen gedaan om (GPS) fietstochten te organiseren, maar het aantal deelnemers bleek minimaal. Na enkele jaren is in samenwerking met het Calvijn College uit Krabbendijke een nieuwe poging gedaan om deze fietstocht te organiseren. In het kader van een maatschappelijke stage hebben de leerlingen van deze school een thema verzonnen en de tocht vorm gegeven. Een groot succes, waardoor de GPS-fietstocht nu weer, in samenwerking met het Calvijn College, structureel in het aanbod zit. De clinic nordic walking was bij aanvang erg populair. Na een aantal jaren is de belangstelling afgenomen, waardoor deze clinic nu niet meer wordt aangeboden. Er zijn ook pogingen gedaan om bijvoorbeeld een golfclinic te organiseren maar het aantal deelnemers bleek minimaal. 15

16 Conclusies De verwachtingen op het gebied van volwassenen- en ouderensport waren: Een toename van het aantal volwassenen- en ouderensporters; Integratie van groepen chronisch zieken, volwassenen en ouderen bij sportaanbieders; Een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers uit de groep ouderen. Er zijn nu vier GALM-groepen (Krabbendijke, Yerseke, Rilland en Kruiningen) Ook wordt er in verschillende kernen MbvO (gymnastiek) aangeboden. Het aantal ouderensporters is m.n. door het GALM-programma toegenomen. Verder is het aanbod van sportieve activiteiten voor ouderen door diverse verenigingen vergroot. Met het SCALA project werd ook senioren met chronische aandoeningen en/of lichamelijke handicaps de mogelijkheid geboden deel te nemen aan het GALM-project. Integratie bij reguliere sportaanbieders blijkt echter lastig. Zoals in het hoofdstuk betreffende verenigingsondersteuning al werd gemeld, is niet geheel duidelijk of er een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen is gerealiseerd en dus mogelijk een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers (ongeacht de leeftijdsgroep). Aanbevelingen Vervolg geven aan: (Incidentele) activiteiten voor volwassenen en ouderen; Samenwerking tussen sport en ouderenwerk; Project Vitaal Reimerswaal; In stand houden en uitbreiden GALM en MbvO-groepen. 16

17 Projectonderdeel 5 Doelgroep Beleidstaken Doel Resultaat Continuïteit Sportstimulering Sportaanbieders Specifieke en/of kansarme jongeren Projecten voor specifieke doelgroepen. 1. Het stimuleren en ondersteunen van sport- en bewegingsmomenten die leiden tot een verhoging van sportdeelname en meer samenwerking tussen sportaanbieders; 2. Het stimuleren van specifieke en/of kansarme groepen tot sportdeelname. Er is meer sport- en bewegingsdeelname gerealiseerd voor specifieke doelgroepen die geen lid (willen en/of kunnen) zijn van een (sport)vereniging. Er worden meer mogelijkheden gecreëerd voor recreatieve sportieve activiteiten door instellingen en verenigingen zelf wat een verrijking vormt op het bestaande aanbod. Voortzetting van het aanbieden van mogelijkheden voor en het stimuleren van sportbeoefening Gerealiseerde activiteiten 2003 Startbijeenkomst Breedtesportproject met skeelertocht Voorjaarsactiviteiten Herfstactiviteiten Skateclinic groep 7 en 8 basisscholen Sporthuldiging 2004 Vaststelling deelverordening Subsidies incidentele sporten jeugdactiviteiten Schoolsportdag Skateclinic opening skatebaan Waarde Survivalactiviteit Hansweert Skateclinic basisscholen Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire Herfstactiviteiten Sporthuldiging 2005 Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire Zaalvoetbaltoernooi Rilland en Yerseke Schoolsportdag Spelenkermis Kruiningen Streetdance Hansweert Sportactiviteiten Hansweert door CIOS Herfstactiviteit Oudejaarsactiviteit Reimerswaal Sporthuldiging 17

18 2006 Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire Zomeractiviteiten in alle kernen Sportactiviteiten Hansweert en Kruiningen door CIOS Hockeyclinics op diverse scholen Voetbalfestijn Kruiningen Schoolsportdag Basketbalclinics op diverse scholen Skateclinics op diverse scholen Megamiddag Krabbendijke Herfstactiviteit fitnesscircuit Kruiningen Sporthuldiging 2007 Voorjaarsactiviteit Schoolsportdag Zomeractiviteiten in alle kernen Pannavoetbal Basketbalclinics op diverse scholen Judoclinics op diverse scholen Herfstactiviteit Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire Sporthuldiging Ladiesnight Kruiningen Skateclinics op diverse scholen Hockeyclinics op diverse scholen Streetdanceclinics op diverse scholen 2008 Voorjaarsactiviteit Diverse activiteiten in Nationale Sportweek Voorrondes Panna K.O. Zomeractiviteiten in alle kernen Zeeuws kampioenschap Panna K.O. Herfstactiviteit Basketbalclinics op diverse scholen Judoclinics op diverse scholen Ladiesnight Kruiningen Kerstvakantieactiviteiten w.o. schaatsen Naschoolse activiteiten door CIOS stagiaire Sporthuldiging Oudejaaractiviteit: mountainbiken Schoolsportdag Skateclinics op diverse scholen Hockeyclinics op diverse scholen Streetdanceclinics op diverse scholen 18

19 2009 Voorjaarsactiviteit Diverse activiteiten in Nationale Sportweek Nationale buitenspeeldag Panna K.O. voorrondes Zomeractiviteiten in alle kernen Herfstactiviteit: Zeeuws Kampioenschap Panna K.O. Ladiesnight Waarde Kerstvakantieactiviteiten, w.o. schaatsen Sporthuldiging Oudejaaractiviteit: mountainbiken Schoolzwemkampioenschappen Schoolsportdag Wat hebben we bereikt? Door het organiseren van allerhande activiteiten in de vakanties en na schooltijd, hebben kinderen, ook de kansarme, op een vrijblijvende manier kennis kunnen maken met allerlei sporten en vormen van bewegen. Plezier in het bewegen stond voorop. De meeste activiteiten waren op instuifbasis. De opkomst was daardoor nooit precies te voorspellen en vaak weersafhankelijk. Over het algemeen werden de activiteiten goed bezocht. Het sociale aspect speelde hierbij een grote rol, voor kinderen die niet op vakantie gaan biedt een sportieve vakantieactiviteit een leuke invulling van de vakantie samen met andere kinderen. De zomervakantieactiviteiten hadden over het algemeen een meer zomers fun karakter; springkussens, levend tafelvoetbal, buikschuifbanen, sumoworstelen, panavoetbal, enz. In de andere vakanties en tijdens de lessen bewegingsonderwijs op school werden diverse clinics gegeven waarbij kinderen kennis konden maken met verschillende sporten. Hierbij werden, indien mogelijk, de Reimerswaalse verenigingen betrokken. Ook werden hierbij het groeiend aantal initiatieven van de verenigingen zelf ondersteund. De laatste jaren is er steeds meer samengewerkt met jeugd- en jongerenwerk, zodat ook de oudere jeugd bereikt werd. Een succesvolle activiteit voor deze doelgroep, die uit deze samenwerking is voortgekomen, is de Ladiesnight. Deze avond, die inmiddels structureel wordt aangeboden, is speciaal voor meisjes tussen jaar. Ze krijgen op een leuke manier informatie over bijvoorbeeld verzorging, gezonde voeding en alcoholgebruik. Verder zijn er diverse workshops en clinics om de meisjes aan het bewegen te krijgen. In 2004 is de deelverordening Subsidies incidentele sport- en jeugdactiviteiten vastgesteld. Met deze subsidie worden verenigingen, organisaties en individuen in staat gesteld vernieuwende (sportieve) activiteiten te organiseren voor de jeugd. Deze subsidie is vanaf vaststelling veelvuldig aangevraagd. Er zijn veel leuke activiteiten mee georganiseerd, waarvan een aantal zelfs structureel opgenomen zijn in het aanbod van verenigingen. Wat hebben we niet bereikt? Al vanaf het begin van het Breedtesportproject worden structureel naschoolse activiteiten aangeboden. Ondanks de wisselende opkomst van kinderen blijkt dit een goede toevoeging aan het sport- en beweegaanbod van de gemeente Reimerswaal. De activiteiten werden aangeboden op de schoolpleinen van de verschillende basisscholen en uitgevoerd door 19

20 CIOS-stagiaires die het grootste deel van de looptijd het Breedtesportproject versterkten. Doordat Reimerswaal veel scholen heeft is het aantal momenten dat de naschoolse activiteiten worden aangeboden per school beperkt. Ondanks het succes nemen de scholen minder initiatief dan gehoopt om deze activiteiten zelf te organiseren en/of daarvoor iemand in te zetten. De doelgroep blijft een moeilijke doelgroep om te bereiken. Verschillende activiteiten zijn georganiseerd, maar deze werden over het algemeen niet druk bezocht. Toch wordt er voor deze doelgroep steeds geprobeerd in samenwerking met de jeugd- en jongerenwerker nieuwe activiteiten te organiseren die de jongeren aanspreken. Binnen de gemeente bestaat de mogelijkheid voor minima om in aanmerking te komen voor een tegemoetkoming, waarvan bijvoorbeeld het lidmaatschap van een vereniging kan worden bekostigd. Om meer kinderen, die als kansarm worden bestempeld, te kunnen bereiken is door de gemeente enkele jaren geleden de intentie uitgesproken om deel te nemen aan het jeugdsportfonds. Bij dit initiatief kunnen kinderen uit kansarme gezinnen een vergoeding krijgen voor het aanschaffen van middelen (bijvoorbeeld kleding of schoenen) zodat zij lid kunnen worden van een vereniging. De deelname aan het jeugdsportfonds is, m.n. door bezuinigingen en door de personeelswisselingen op de afdeling, die uitvoering aan dit initiatief moet geven, nog niet geconcretiseerd. Conclusies De verwachtingen op het gebied van sportstimulering waren: Meer sportdeelname door jeugd en jongeren die nu geen lid zijn van een sportvereniging; De ontwikkeling van buurtsport, naschoolse activiteiten en vakantieactiviteiten. Gezien de opkomst bij de verschillende activiteiten kan worden gesteld dat aan de eerste verwachting voldaan is. Uitzonderingen daar gelaten (in geval van heel slecht weer waren er enkele keren slechts een paar kinderen, maar meerdere keren zijn er ook 50 of meer kinderen naar een activiteit gekomen), bestond de opkomst doorgaans uit zo n 20 à 30 kinderen. De samenstelling van zo n groep is divers. Voor kinderen die niet aangesloten (willen of kunnen) zijn bij een sportvereniging biedt een activiteit de mogelijkheid sportief bezig te zijn, samen met andere kinderen. Andere kinderen zijn juist al heel sportief en lid van een vereniging en doen mee met een activiteit omdat ze sporten en bewegen juist al heel leuk vinden. Wel nemen deze kinderen weer vriendjes en vriendinnetjes mee en worden zodoende heel veel kinderen bereikt. De ontwikkeling van de vakantieactiviteiten is succesvol geweest. De laatste jaren van het project is toegewerkt naar een activiteit in iedere schoolvakantie. Ook de naschoolse activiteiten hebben hun succes bewezen en veel kinderen bereikt. Aanbevelingen Vervolg geven aan: Vakantieactiviteiten; Naschoolse activiteiten; Concretiseren deelname jeugdsportfonds of andere initiatieven voor kansarme kinderen; Ondersteuning (incidentele) activiteiten verenigingen; Samenwerking tussen sport en jeugd- en jongerenwerk. 20

21 Coördinatie en beheer Bij aanvang van het project zijn afspraken gemaakt over de projectorganisatie. Aanvankelijk bestonden er een stuurgroep (wethouders, raadsleden, beleidsmedewerkers) en een projectgroep (afdelingshoofden, beleidsmedewerkers en bewegingsconsulent) t.b.v. het Breedtesportproject. Voormalig raadsleden dhr. A.P. Beekman (Reimerswaal) en dhr. C.A. Vleugel (Kapelle) maakten deel uit van de stuurgroep Breedtesport. Inmiddels zijn zij beiden geen raadslid meer. Tijdens het stuurgroepoverleg van 9 oktober 2006 is besloten om de stuurgroep te laten bestaan uit betrokken wethouders, afdelingshoofden en beleidsmedewerkers sport van beide gemeenten en als projectgroep niet meer bijeen te komen. Stuurgroep: De heer J.J.L. de Kunder wethouder Reimerswaal De heer J.H. Herselman wethouder Kapelle Mevrouw J.M. Vermue afdelingshoofd Reimerswaal De heer J.M. van Hove afdelingshoofd Kapelle Mevrouw C.E.M.M. Rovers beleidsmedewerker sport Reimerswaal Mevrouw A.M. Daniëlse beleidsmedewerker sport Kapelle Taken: stuurgroep; bewaakt de voortgang van het project. beleidsmedewerkers sport; zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit en de effectiviteit van het project. Kapelse Sportraad; adviseert de gemeente Kapelle (on)gevraagd over de inhoudelijke ontwikkeling en voortgang van het project. De gemeente Reimerswaal heeft geen sportraad projectteams; zij beheren en voeren de projectonderdelen uit. 21

22 Aanbevelingen en vervolg De aanbevelingen die voortkomen uit het Breedtesportproject Reimerswaal zijn de volgende: Projectonderdeel 1: Verenigingsondersteuning Vervolg geven aan: Sportzapper; Ondersteuning (incidentele) activiteiten verenigingen; Cursussen en themabijeenkomsten, gezamenlijk met de buurgemeenten georganiseerd; Ondersteuning vrijwilligers vanuit Servicesteunpunt Vrijwilligerswerk Reimerswaal. Projectonderdeel 3: Jeugdsport en bewegingsonderwijs Vervolg geven aan: Sportzapper; Continueren van het geven van bewegingsonderwijs volgens de (Zeeuwse) methode; Het bevorderen van sportkennismaking in samenwerking met de peuterspeelzalen, kinderopvang en scholen; Het bevorderen van een gezondere levensstijl. Projectonderdeel 4: Volwassenen- en ouderensport Vervolg geven aan: (Incidentele) activiteiten voor volwassenen en ouderen; Samenwerking tussen sport en ouderenwerk; Project Vitaal Reimerswaal; In stand houden en uitbreiden GALM en MbvO-groepen. Projectonderdeel 5: Sportstimulering Vervolg geven aan: Vakantieactiviteiten; Naschoolse activiteiten; Concretiseren deelname jeugdsportfonds of andere initiatieven voor kansarme kinderen; Ondersteuning (incidentele) activiteiten verenigingen; Samenwerking tussen sport en jeugd- en jongerenwerk. Sommige activiteiten zijn inmiddels dusdanig ingebed dat ze slechts in stand gehouden hoeven worden. Dit geldt voor het methodisch bewegingsonderwijs en voor de GALM- en MbvO-groepen. De gemeente heeft hier slechts nog een rol aan de zijlijn; deze activiteiten zijn overgenomen door de scholen en de gymnastiekverenigingen. Met incidentele verzoeken om ondersteuning moet positief worden omgegaan. Andere activiteiten behoeven nog wel actieve ondersteuning vanuit de gemeente. Sportkennismakingsproject Sportzapper, cursussen en themabijeenkomsten, de vakantie-, 22

23 naschoolse- en incidentele activiteiten en clinics voor alle doelgroepen zullen vanuit de gemeente gecoördineerd en georganiseerd moeten blijven worden om de continuïteit te waarborgen. De samenwerking van sport met zowel het jeugd- en jongerenwerk alsmede het ouderenwerk is met name de laatste jaren van het project tot stand gekomen. Deze samenwerking blijkt vele positieve effecten te hebben; de organisatie wordt gedeeld, het activiteitenaanbod wordt breder en er wordt gebruik gemaakt van elkaars netwerken waardoor een groter aantal mensen wordt bereikt. Ook de samenwerking met andere gemeenten op het gebied van de organisatie van cursussen en themabijeenkomsten is goed uitgepakt. De verschillende samenwerkingsvormen die tot stand zijn gekomen tijdens het Breedtesportproject kunnen nog verder geïntensiveerd worden. 23

24 Bijlage 1: Uitkomsten van de verwachtingen Verwachting 1 Een verbetering van de kwaliteit van het bewegingsonderwijs door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; 2 De bewustere sportkeuzen die kinderen kunnen maken door de kennismakingsactiviteiten met diverse sporten; Middel Zeeuwse methode Sportstimulering Sportzapper Sportstimulering 3 Meer samenwerking tussen scholen en sportverenigingen; Sportzapper 4 Meer leerlingen die beseffen dat verantwoord sporten goed is voor de gezondheid; 5 De resultaten en effecten van het geven van ondersteuning aan de sportverenigingen; 6 Meer en zinvolle samenwerking tussen verenigingen onderling; 7 Intensievere samenwerking tussen gemeenten die met Breedtesport bezig zijn; Sportstimulering Verenigingsondersteuning Verenigingsondersteuning Verenigingsondersteuning 8 De verbreding en versterking van het sportaanbod; Verenigingsondersteuning 9 Een afname van het aantal vrijwilliger- en kaderproblemen; Verenigingsondersteuning 10 Kennistoename van de vrijwilligers/kaderleden; Verenigingsondersteuning 11 Meer sportdeelname door jeugd en jongeren die nu geen lid zijn van een sportvereniging; 12 De ontwikkeling van buurtsport, naschoolse activiteiten en vakantieactiviteiten; 13 Het bereiken van jeugddeelname bij sportactiviteiten en het mede organiseren ervan; 14 Een toename van het aantal volwassenen- en ouderensporters; 15 Integratie van groepen chronisch zieken, volwassenen en ouderen bij sportaanbieders; Vakantieactiviteiten, naschoolse activiteiten Sportstimulering Vakantieactiviteiten, naschoolse activiteiten Sportstimulering WhoZnext GALM Volwassen en ouderensport SCALA Volwassen en ouderensport 24

25 16 Een toename van het aantal kaderleden en vrijwilligers uit de groep ouderen. Verenigingsondersteuning 25