Behandeladvies geven voor de besluitronde

Transcriptie

1 Toelichting over de behandeling van: Raadsvoorstel Kadernota Beeldkwaliteit 2013 Raadsvoorstel Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen Raadsvoorstel Beleidsnota reclamebeleid Van: Het college van B&W van 9 april 2013 Kadernota Beeldkwaliteit 2013 en Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen Het college van B&W van 19 februari 2013 Beleidsnota reclamebeleid Doel: Behandeladvies geven voor de besluitronde Toelichting: 1. Besluitvorming Aan de raad wordt voor gesteld om de Kadernota Beeldkwaliteit 2013, de notitie Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen en de Beleidsnota reclamebeleid vast te stellen. Naam steller: steller: 2. Kadernota Beeldkwaliteit 2013 De laatst vastgestelde Kadernota Beeldkwaliteit en de Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit dateert van Een aantal ontwikkelingen op rijks- en gemeentelijk niveau en de ontwikkelingen van de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) zorgen er voor naar het oordeel van het college dat het beleid geactualiseerd moet worden en er daarbij nieuwe accenten gelegd kunnen worden. Vandaar dat het college van B&W een nieuwe kadernota Beeldkwaliteit aan de gemeenteraad voorlegt. 3. Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen In de Kadernota Beeldkwaliteit 2013 wordt de versoepeling van het welstandstoezicht gerelateerd aan de mate waarin een gebied van invloed is op het stadsbeeld of de mate waarin een gebied gevoelig is voor verrommeling. In dat kader wordt in de notitie Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen de versoepeling van het welstandstoezicht geconcretiseerd en wordt gemotiveerd op welke wijze de verschillende niveaus van toetsing aan de verschillende delen van de stad zijn toegewezen. Het college van B&W geeft aan dat wanneer de notitie Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen gelijktijdig met de Kadernota Beeldkwaliteit 2013 door de gemeenteraad vastgesteld wordt de in de Kadernota voorgestane versoepeling direct geformaliseerd worden. 4. Beleidsnota reclamebeleid Het college heeft in de beleidsnota Reclameboodschap zijn visie en doelen en contouren van het reclamebeleid uitgewerkt. Hierna stelt het college een Uitwerkingsnota op, waarin de onderwerpen concreet worden uitgewerkt. Het reclamebeleid gaat over elke aanduiding, van zowel commerciële als niet commerciële aard in de vorm van een opschrift, aankondiging of mededeling die vanuit de openbare ruimte zichtbaar is. 5. Reden van gezamenlijke agendering De genoemde onderwerpen hebben een sterk raakvlak met elkaar als het gaat om beeldkwaliteit. Vandaar dat deze gezamenlijke geagendeerd worden. J. van der Zanden en C.van Koppen j.van.der.zanden@nijmegen.nl c.van.koppen@nijmegen.nl Bijlagen: 1. Raadsvoorstel Kadernota Beeldkwaliteit Raadsvoorstel Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen 3. Raadsvoorstel Beleidsnota Reclamebeleid Tel. steller: / Ter inzage via dropbox, internet, Raadsgriffie en Informatiebalie 1. De Kadernota Beeldkwaliteit 2013 met bijbehorende plankaart Beelddragers Nijmegen 2. Inspraaknota Kadernota Beeldkwaliteit Meningspeiling toezicht beeldkwaliteit 4. Notitie Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen met bijbehorende plankaart 5. Inspraaknota in het kader van de notitie Versoepeling Welstandstoezicht Nijmegen 6. Reclameboodschap Beleidsnota reclame en andere uitingen

2 Voorstel aan de Raad Datum raadsvergadering / Nummer raadsvoorstel 15 mei 2013 / 28/2013 Fatale termijn: besluitvorming vóór: N.v.t. Onderwerp beleidsnota reclamebeleid Programma / Programmanummer Openbare Ruimte / 1062 Portefeuillehouder T. Tankir Voorstel van het College van Burgemeester en Wethouders d.d. 19 februari 2013 Samenvatting In de beleidsnota Reclameboodschap is onze visie en doelen en zijn de contouren van het reclamebeleid uitgewerkt. Hierna wordt een Uitwerkingsnota opgesteld, waarin de onderwerpen concreet worden uitgewerkt. Het reclamebeleid gaat over elke aanduiding, van zowel commerciële als niet commerciële aard in de vorm van een opschrift, aankondiging of mededeling die vanuit de openbare ruimte zichtbaar is. Het betreft zowel boodschappen in de openbare ruimte, en op particulier terrein en gevels. Ons beleid dient als juridisch vangnet, we leggen meer verantwoordelijkheid bij ondernemers zelf neer. Er is een duidelijk economisch belang voor de stad en een balans tussen uitstraling van de stad en uitingsvrijheid. Voorstel om te besluiten 1. De beleidsnota "reclameboodschap" vast te stellen. Opgesteld door, telefoonnummer, Christel van Koppen, , c.van.koppen@nijmegen.nl Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

3 Voorstel aan de Raad Aan de Raad van de gemeente Nijmegen 1 Inleiding In de stadsbegroting is opgenomen dat we beleid voor reclame gaan ontwikkelen. We hebben op dit moment nog geen overkoepelende reclamebeleidsnota. Er is behoefte aan een integraal en actueel beleidskader om ervoor te zorgen dat reclame de sociale, economische en ruimtelijke kwaliteit van de stad ondersteunt. We willen meegaan met nieuwe (digitale) ontwikkelingen die elkaar in een hoog tempo opvolgen. Met een overkoepelende beleidsnota voor reclame, kunnen we ons aanbod voor reclamevoorzieningen in de openbare ruimte integraal op de markt zetten. De komende jaren lopen bestaande contracten af. We verwachten met deze nieuwe aanbesteding een grotere opbrengst te kunnen genereren, waarmee we de kosten ten aanzien van het faciliteren en handhaven van reclame kunnen dekken en een impuls kunnen geven aan kwaliteitsverbetering. Met ons nieuwe reclamebeleid treden we als overheid terug, en geven ondernemers ruimte om zelf verantwoordelijkheid te nemen. We willen een faciliterende rol nemen en ons opstellen als partner. Ondernemers in Nijmegen willen zelf verantwoordelijkheid nemen, mits de gemeente een juridisch vangnet inzet om excessen aan te kunnen pakken als ondernemers er zelf niet uitkomen. 1.1 Wettelijk kader of beleidskader De wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de algemene plaatselijke verordening (APV) en de Uitwerkingsnota beeldkwaliteit zijn de instrumenten die het juridische kader vormen om reclame en andere uitingen te reguleren. Op basis van deze beleidsnota zullen verschillende APV wijzigingen worden voorgesteld. De concrete wijzigingen zullen in de Uitwerkingsnota reclamebeleid worden uitgewerkt. Ook in de nieuwe Uitwerkingsnota beeldkwaliteit worden reclameaspecten uitgewerkt. 1.2 Relatie met programma De beleidsnota Reclameboodschap hoort in meerdere portefeuilles thuis: 1. reclame in de openbare ruimte (programma openbare ruimte, portefeuille beheer openbare ruimte) 2. reclame aan gevels en op particulier terrein (programma ruimte en cultuurhistorie, portefeuille grondbeleid) 3. citymarketing, narrowcasting en evenementen (programma citymarketing, economie & toerisme, veiligheid. Portefeuille economische zaken en deels burgemeester) De relatie met het programma openbare ruimte is dat de beleidsnota en de uitvoering daarvan bijdragen aan de hoofddoelstelling van het programma openbare ruimte: een schone, hele en veilige openbare ruimte. 2 Doelstelling Visie voor reclame: Het Gemeentebestuur van Nijmegen faciliteert burgers, ondernemers en instellingen bij het maken van reclame, het zenden van boodschappen en het uiten van hun mening. Zij biedt haar burgers een schoon, heel, veilig en fraai Nijmegen waar reclame en andere uitingen passen bij de kwaliteit van de stad. Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

4 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 2 Om de visie voor reclame te verwezenlijken, zijn de volgende drie beleidsdoelen geformuleerd: 1. Verschillende belangengroepen, zowel de zenders als de ontvangers, willen we op maat faciliteren 2. Reclame moet passen bij de stad en geen afbreuk doen aan een schone, hele, veilige, fraaie en duurzame stad 3. De kosten die deze doelen met zich meebrengen moeten gedekt worden door de inkomsten uit reclame 3 Argumenten Er is behoefte aan een integraal, actueel een overkoepelend beleidskader Tot op heden was het beleid voor reclame versnipperd opgenomen over verschillende beleidsdocumenten, die onder verschillende portefeuillehouders en gemeentelijke diensten vallen. De juridische instrumenten zoals de APV, Uitwerkingsnota beeldkwaliteit en Wabo blijven vigeren, maar het is wenselijk om één overkoepelende visie te hebben op reclame en andere uitingen zowel op openbaar terrein als op particulier terrein en aan gevels. Voor de waarnemer buiten zijn alle uitingen immers in één blikveld zichtbaar. Het oog maakt geen onderscheid tussen particulier of openbaar terrein, tussen verschillende portefeuilles en tussen gemeentelijke diensten Contracten met reclame-exploitanten lopen af De huidige contracten met verschillende reclame-exploitanten waaronder JCDecaux en CBS lopen na vele jaren af. Uit marktonderzoek is gebleken dat de opbrengsten van de huidige contracten niet meer marktconform zijn. We verwachten met een nieuwe aanbesteding een grotere opbrengst te kunnen genereren waarbij we de hoeveelheid voorzieningen kunnen verminderen en de kwaliteit van de voorzieningen kunnen verbeteren. Met deze opbrengst kunnen we de kosten dekken en meeropbrengsten inzetten voor kwaliteitsverbetering We willen dereguleren en zelfregulering bevorderen We willen als overheid terugtreden en ondernemers de ruimte geven zelf verantwoordelijkheid te nemen. We willen een faciliterende rol spelen en ons opstellen als partner. Door de beslistermijn van de Omgevingsvergunning en APV vergunning voor reclame te verkorten van acht naar vier weken, zorgen we voor meer gemak voor ondernemers. Ondernemers in Nijmegen hebben ook de wens om zelf verantwoordelijkheid nemen, mits de gemeente een juridisch vangnet heeft om illegale situaties en excessen aan te kunnen pakken als ondernemers er zelf of samen niet uitkomen. Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

5 Voorstel aan de Raad Vervolgvel We willen het initiatief van de Raad om meer sponsorrotondes in Nijmegen te introduceren overnemen door een experiment voor een periode van drie jaar met sponsorrotondes te starten. Hoewel de besparing op beheerkosten beperkt is indien een rotonde wordt geadopteerd ( 500 per rotonde per jaar), is het doel van sponsorrotondes voornamelijk om lokale ondernemers te betrekken bij het beheer van de stad en om lokale ondernemers extra mogelijkheden te geven voor naamsbekendheid. Ook worden enkele rotondes in de stad opgeknapt. We gaan daarvoor in zee met een intermediair die lokale adverteerders en groenbeheerders aan een rotonde koppelt. De intermediair ontzorgt de gemeente met betrekking tot acquisitie, contractbeheer, toezicht en handhaving van beheerders en biedt Nijmeegse ondernemers de mogelijkheid om te adverteren met naamsaanduidingen op een rotonde. Gezichtsbepalende rotondes en rotondes op doorstroomwegen, invalswegen en 2x2 wegen sluiten we uit als sponsorrotondes. De intermediair verplicht zich om binnen drie jaar minimaal drie rotondes die bestond momenteel in matige staat zijn, op te knappen. De intermediair verplicht zich tevens om het beheerniveau van alle sponsorrotondes te verhogen. Reclameuitingen op rotondes mogen geen afbreuk doen aan de verkeersveiligheid en beeldkwaliteit. Met de intermediair gaan we een overeenkomst aan met afspraken tav afmeting en type reclame, beheerniveau, wijze en tijdstip van beheer, verkeersveiligheid, ontwerp en kabels en leidingen. Na de experimentele periode van drie jaar evalueren we de tevredenheid van lokale adverteerders, de beeldkwaliteit, mogelijke hinder en de kosten of baten. Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

6 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 4 4 Klimaat Dit reclamebeleid draagt een steentje bij aan de duurzame gemeentelijke ambitie om in 2045 een energieneutrale stad te zijn. Het gaat hierbij om verlichte reclamevoorzieningen in de openbare ruimte die moeten voldoen aan het beleid voor openbare verlichting Zicht op Nijmeegs licht. Dit betekent dat verlichte reclamevoorzieningen in de openbare ruimte energiezuinig en met duurzame materialen uitgevoerd moeten worden en dat de verlichting 's nachts moet worden gedoofd. 5 Risico s Reclame is een snelle markt, waarbij vele ontwikkelingen elkaar in steeds hoger tempo opvolgen. Met deze beleidsnota zijn deze ontwikkelingen niet bij te houden. Met deze beleidsnota zijn de contouren, het kader van de mogelijkheden in Nijmegen verwoord. Hierbij gaan we niet specifiek in op vormen van reclame, zodat het beleid flexibel is voor nieuwe ontwikkelingen. In de Uitwerkingsnota s voor reclame en beeldkwaliteit worden onderwerpen concreter uitgewerkt. We geven bovendien ondernemers de ruimte om zelf verantwoordelijkheid te nemen, om zelf met elkaar actuele regels af te spreken. Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

7 Voorstel aan de Raad Vervolgvel Ook de reclamesector heeft te lijden onder de crisis. Bovendien hebben we het uitgangspunt Less is more voor reclame. Een grotere opbrengst voor reclame in de openbare ruimte is niet zeker. We kunnen met nieuwe technologieën het aantal reclamevoorzieningen in de stad verminderen, zonder het aantal boodschappen (dus de reclame-inkomsten) te verminderen. Dit kan onder andere door toepassing van roterende vlakken, door digitale reclame (in kader van Narrow casting) en door te kiezen voor enkele grote reclamemasten langs de snelwegen zodat we qua opbrengsten een evenredig aantal voorzieningen in de stad kunnen verwijderen. We zullen specialistische expertise inhuren bij de aanbesteding van reclamevoorzieningen in de openbare ruimte om een marktconforme opbrengst te genereren Door als overheid terug te treden en zelfregulering te stimuleren lopen we het risico dat de stad verrommelt en verloedert met een overdaad aan uitingen. Als zelfregulatie in de praktijk niet werkt, dan zullen we de beleidsnota als juridisch vangnet hanteren, en kunnen we met de Uitwerkingsnota beeldkwaliteit, de APV en de Wabo reclame en andere uitingen reguleren De besparing op beheerkosten bij sponsorrotondes is minimaal, terwijl de kosten kunnen oplopen De besparing op beheerkosten bij het huidige beheerniveau is beperkt, indien een rotonde wordt geadopteerd scheelt dit de gemeente ca 500,- per jaar aan beheerkosten. We verplichten de rotonde intermediair daarom om de sponsorrotondes met een hoger beheerniveau te (laten) beheren. Besparing op inrichtingskosten is mogelijk bij nieuw in te richten rotondes. Het grootste deel van onze bestaande rotondes hebben op basis van onderzoek een voldoende kwaliteitsniveau. Indien reeds ingerichte rotondes ten behoeve van adoptie opnieuw worden ingericht, betekend dit kapitaalvernietiging. We starten daarom met inrichting van nieuwe rotondes of herinrichting van een beperkt aantal rotondes dat op dit moment ook aan herinrichting toe is. De rotonde-intermediair bepaalt de (mogelijk hoge) reclametarieven voor de adverteerders. Hier kunnen we afspraken over maken in de overeenkomst met de rotonde intermediair Sponsorrotondes passen niet in ons beleid Op basis van de richtlijnen voor verkeersveiligheid zijn afleidende objecten op kritische verkeerpunten zoals rotondes sterk af te raden. We willen sponsorrotondes daarom beperken tot rotondes in woonwijken. In het beleid Geef ze de (openbare) ruimte ambiëren we integraal beheer. Door de uitvoering van het groenbeheer en grijsbeheer uit elkaar te trekken en bij verschillende uitvoerders onder te brengen wordt integraal beheer bemoeilijkt. Het beheer grijs (rotonderand en wegdek) blijft de gemeente zelf doen. Beheer door derden is minder goed te sturen en controleren. Denk aan gebruik van bestrijdingsmiddelen, tijdstip van beheren (en daardoor belemmeren van verkeersdoorstroming) en inrichting. Hierover zullen we afspraken maken in de overeenkomst met de rotonde intermediair. Na de experimentele periode van drie jaar evalueren we de tevredenheid van lokale adverteerders, de beeldkwaliteit, mogelijke hinder en de kosten of baten. Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

8 Voorstel aan de Raad Vervolgvel 6 6 Financiën De huidige inkomsten, via verschillende exploitanten, uit de reclamevoorzieningen bedragen ,- euro per jaar. In 2010 is marktonderzoek verricht en dat toont aan dat de inkomsten substantieel kunnen worden verhoogd. Afhankelijk van enerzijds de eisen en voorwaarden die de gemeente stelt en anderzijds de actuele situatie van de reclamemarkt is er volgens het marktonderzoek een maximale netto extra opbrengst van ,- euro in 2020 mogelijk. Omdat we nog lopende contracten hebben kan de verhoging van de reclame-inkomsten niet onmiddellijk worden gerealiseerd, maar een netto extra opbrengst van ,- euro in 2015 wordt reëel geacht aldus het marktonderzoek. Met netto wordt in dit geval bedoeld dat met de extra kosten, die dit beleid met zich meebrengt, al is rekening gehouden. De reeds ingeboekte bezuiniging van ,- euro in 2015 is dus realiseerbaar. 7 Communicatie Er is een openbare werkconferentie De vele gezichten van Nijmegen" geweest voor burgers, ondernemers en andere betrokkenen. Er hebben daaropvolgend twee rondetafelgesprekken plaatsgevonden met externe stakeholders waaronder ondernemersverenigingen, culturele organisaties, commissie beeldkwaliteit, winkeliers, horeca, Huis voor de binnenstad, bewonersplatforms, sportverenigingen en Kamer van Koophandel. Ook hebben we een werkbezoek gebracht aan de gemeente Eindhoven en aan Stichting Eindhoven365 om te leren van de ervaring van een andere gemeente met betrekking tot het uitbesteden van het operationele reclamemanagement aan een externe stichting. We hebben de bedrijfsmakelaars in Nijmegen uitgenodigd om zelf regels te formuleren voor hun branche. Tijdens deze externe bijeenkomsten en overleggen hebben we behoeften opgehaald, nuttige feedback gekregen en kansen ontdekt. Al deze zaken zijn waar mogelijk geïntegreerd in deze nieuwe beleidsnota. Bij het streven om via een nieuw reclamebeleid de kwaliteit van de openbare ruimte te verbeteren, dragen ook ondernemers en winkeliers een stuk verantwoordelijkheid. Ondernemers en winkeliers zullen nadrukkelijk bij het reclamebeleid betrokken blijven en uitgenodigd worden om zelf actief invulling te geven aan het nieuwe reclamebeleid. 8 Uitvoering en evaluatie Na vaststelling van deze beleidsnota worden onderwerpen concreet uitgewerkt in deel twee; de Uitwerkingsnota reclame. Op basis hiervan wordt de APV en de Uitwerkingsnota beeldkwaliteit aangepast. Vervolgens zal het beleid geïmplementeerd en gecommuniceerd worden. De aanbesteding van reclamevoorzieningen in de openbare ruimte zal worden voorbereid. Ook willen we de mogelijkheid onderzoeken om het (delen van) operationele reclamemanagement uit te besteden aan een nog op te richten stichting. College van Burgemeester en Wethouders van Nijmegen, De Burgemeester, De Gemeentesecretaris, drs. H.M.F. Bruls drs. B. van der Ploeg Bijlage(n): Beleidsnota Reclameboodschap Raadsvoorstel beleidsnota Reclame boodschap.doc

9 Reclameboodschap Beleidsnota reclame en andere uitingen Gemeente Nijmegen

10 Leeswijzer Het reclamebeleid wordt in twee fasen opgesteld en bestaat uit twee delen: deel één is deze beleidsnota "reclameboodschap" en deel twee is de Uitwerkingsnota reclamebeleid. Deel twee volgt als deel één is vastgesteld. Aan het begin van de nota staat de samenvatting met de 11 belangrijkste maatregelen. Onze visie op het reclamebeleid, de beleidsdoelen en een doorkijk naar de toekomst, is opgenomen in hoofdstuk twee. Hierin staat een visie op zowel korte als wat langere termijn. Ieder beleidsdoel is vervolgens apart uitgewerkt in een hoofdstuk. In hoofdstuk drie "Faciliteren" is het eerste beleidsdoel uitgewerkt. Het vierde hoofdstuk "Reclame die past bij de stad" gaat verder in op het tweede beleidsdoel. Het laatste beleidsdoel is nader uitgewerkt in hoofdstuk vijf: Financiën. Hoofdstuk zes tenslotte gaat in op de handhaving en het beheer van het reclamebeleid. Om een idee te krijgen van de vele mogelijkheden (met ieder zijn eigen aspecten) van reclame staan in de bijlage de meeste vormen van reclame weergegeven. Inhoud Samenvatting 3 1 Inleiding Geschiedenis Waar hebben we het over? Waarom deze beleidsnota? 7 2 Reclame: beleidskader, visie& doelen Beleidskader Visie en beleidsdoelen Terugtredende overheid Toekomstvisie Beleidsdoel I Faciliteren Faciliteren van zenders van reclame Gevelreclame en reclame op eigen terrein Reclamemogelijkheden in de openbare ruimte Faciliteren van ontvangers van reclame Beleidsdoel II Reclame die past bij de stad Reclame moet passend zijn in de omgeving en stadsstructuur Less is more Voorkomen van verrommeling Duurzaamheid Beleidsdoel III Kostendekkende Financiën Handhaving en beheer 18 Bijlage 1 Overzicht reclamevoorbeelden 19 2

11 Samenvatting Het reclamebeleid wordt in twee fasen vastgesteld. De eerste fase betreft deze beleidsnota waarin visie, doelen en beleid worden vastgesteld. De tweede fase betreft de uitwerking van het beleid. Deze uitwerkingsnota volgt als de beleidsnota is vastgesteld. Visie: De Gemeente Nijmegen faciliteert burgers, ondernemers en instellingen bij het maken van reclame, het zenden van boodschappen en het uiten van hun mening. Zij biedt haar burgers een schoon, heel, veilig en fraai Nijmegen waar reclame en andere uitingen passen bij de kwaliteit van de stad. Om deze visie voor reclame te verwezenlijken, zijn de volgende drie beleidsdoelen geformuleerd: 1. Verschillende belangengroepen, zowel de zenders als de ontvangers, willen we op maat faciliteren 2. Reclame moet passen bij de stad en geen afbreuk doen aan een schone, hele, veilige, fraaie en duurzame stad 3. De kosten die deze doelen met zich meebrengen moeten gedekt worden door de inkomsten uit reclame Beleidsdoel 1: Faciliteren, dereguleren en zelfreguleren (hoofdstuk 3) Voor het eerste beleidsdoel, het op maat faciliteren van verschillende belangengroepen, willen we vaste reclamevoorzieningen in de openbare ruimte ter beschikking stellen waar verschillende doelgroepen vergunningvrij advertentieruimte kunnen huren. Het is van belang dat ondernemers ook in de openbare ruimte reclame kunnen maken, er is een duidelijk economisch belang voor de stad. Met tariefsdifferentiatie zorgen we ervoor dat ideële organisaties en andere minder draagkrachtige doelgroepen ook ruimte hebben om hun boodschap tegen lage kosten of zelfs gratis te uiten. Het is van belang dat iedereen zijn boodschap of mening kan uiten. Ook met gevelreclame, reclame op eigen terrein of reclame op terrassen geven we doelgroepen de mogelijkheid om aandacht te trekken voor hun onderneming of boodschap. Reclame aan gevels is wel vergunningplichtig, omdat iedere gevel in zijn context anders is en daarom om maatwerk vraagt. Niet de kwaliteit van één gevelreclame-uiting maar het totale beeld van het pand, de straat en zelfs de hele stad bepaalt de kwaliteit voor de bezoeker. Voor meer gemak van ondernemers gaan we onderzoeken hoe we door vooraf standaardcriteria mee te geven, de vergunningprocedure voor gevelreclame kunnen verkorten. Ook willen we meer verantwoordelijkheid bij ondernemers leggen en ruimte geven om zelf regels af te spreken. Als gemeentelijke overheid treden we terug, we geven ruimte en nemen een faciliterende rol en bieden een juridisch kader als vangnet. De regels die we hebben moeten echter niet dogmatisch worden, ze zijn bedoeld om problemen aan te pakken. Gemeenschappelijke initiatieven en afspraken tussen ondernemers onderling willen we bevorderen, zodat zelfregulering toeneemt. We faciliteren bewoners en bezoekers van Nijmegen in hun informatiebehoefte met allerlei informatie op cultureel, commercieel en ideëel gebied, bijvoorbeeld in de vorm van aankondigingen van evenementen, open dagen, concerten, naamsaanduidingen en bewegwijzering. Ook behoeden we hen voor een overdaad aan visuele prikkels en fysieke obstakels. We willen niet dat een overdaad aan uitingen als storend wordt ervaren. Ook mag de toegankelijkheid van voetgangersgebieden en trottoirs door reclameobjecten niet in het geding komen. Beleidsdoel 2: Reclame die past bij de stad (hoofdstuk 4) Het tweede beleidsdoel is reclame die past bij de stad en geen afbreuk doet aan een schone, hele, veilige, fraaie en duurzame stad. Reclame beïnvloedt de kwaliteit van de stad in hoge mate. Het kan, wanneer de plaatsing en vormgeving van reclames deel uitmaken van een doordacht concept, een positieve bijdrage leveren aan de uitstraling en de structuur van de stad. Reclame kan echter ook bijdragen aan verrommeling van het straatbeeld. We willen het beleid voor reclame conform de Kadernota Beeldkwaliteit gebiedsgericht differentiëren, omdat de mogelijkheden voor en de behoefte aan reclame niet overal in de stad hetzelfde zijn. Zo zullen er reclamezones en reclame arme gebieden ontstaan. 3

12 We gaan uit van het principe "Less is more. We willen minder kwantiteit en meer kwaliteit. Dit kan door in woonwijken geen reclame toe te passen (met uitzondering van naamsduidingen en bij winkels of voorzieningenharten), door reclame te combineren met andere functies (geïntegreerd in straatmeubilair), door roterende en digitale voorzieningen toe te passen en door te kiezen voor enkele grote reclamemasten in plaats van vele kleinere formaten reclame- voorzieningen in de openbare ruimte Verrommeling door wildplak, bekladding en illegale uitingen willen we voorkomen. Bij het aanpakken van illegale uitingen in de openbare ruimte leggen de nadruk op beheren. We verwijderen ongewenste uitingen of poetsen ze weg. Excessen worden bestuursrechtelijk gehandhaafd. Beleidsdoel 3: Kostendekkende financiering (hoofdstuk 5) Het derde beleidsdoel is de kosten voor het faciliteren en het verhogen van de kwaliteit te dekken uit de inkomsten uit reclame. De belangrijkste inkomstenbron is de afdracht die we ontvangen van reclame-exploitanten voor reclamevoorzieningen in de openbare ruimte. We verwachten dat we de inkomsten hiervan kunnen verhogen, omdat de afdracht op dit moment niet meer marktconform is. We faciliteren reclamevoorzieningen in de openbare ruimte, passen tariefsdifferentiatie toe en dekken de kosten voor beheer en handhaving van ongewenste uitingen. De meeropbrengst willen we inzetten voor projecten in de openbare ruimte, zoals lichtprojecten. Nieuw beleid mag voor zover de gemeente dit kan beïnvloeden niet leiden tot lastenverzwaring voor lokale ondernemers. De 11 belangrijkste maatregelen: 1. Minimaal 20% van het reclameoppervlak in de openbare ruimte wordt bestemd voor nonprofit boodschappen, waaronder ideële reclame en evenementenreclame, om ook ruimte te bieden aan minder draagkrachtige partijen. 2. Reclame aan gevels blijft vergunningplichtig. We willen de beslistermijn van vergunningen voor reclame verkorten van 8 naar 4 weken. Daarnaast willen we onderzoeken of we voor reclame die voor 100% aan door ons vooraf opgestelde standaard voorwaarden voldoet de vergunning binnen 1 week kunnen verstrekken. 3. Alle niet vergunde uitingen buiten de door de gemeente gefaciliteerde voorzieningen in de openbare ruimte zijn illegaal. In het kader van beheer van de openbare ruimte zullen deze worden verwijderd en/of bestuursrechtelijk gehandhaafd. Kleine tijdelijke bordjes of briefjes (maximaal A4 formaat), zoals poes kwijt of kersen te koop, zullen de eerstvolgende schoonmaakbeurt worden verwijderd. 4. Door middel van invoering van gebiedsdifferentiatie (een zonering van de stad in reclame zones en reclamearme gebieden), willen we de mogelijkheden voor reclame beter aanpassen aan de directe omgeving. 5. We willen 10% minder reclamevoorzieningen in de openbare ruimte (kwantiteit). Door gebruik te maken van o.a. digitale schermen willen we reclame aantrekkelijker maken (kwaliteit). Ook onderzoeken we de optie om langs de snelwegen (A73 en A15) een grote reclamemast te plaatsen en een, qua opbrengsten, evenredig aantal reclameobjecten te verwijderen uit de stad. 6. Om de huidige stadsentrees aantrekkelijker en minder rommelig te maken, willen we de plattegrondkasten, de infostopzuilen, de verouderde welkomstborden en de NEC-borden verwijderen. Daarvoor in de plaats komt per stadsentree één digitaal welkomstbord. 7. We starten op initiatief van de Raad een experiment van drie jaar met sponsorrotondes. 8. Neveneffecten, als verrommeling, wildplak etc willen we aanpakken. De extra kosten van dit beheer van de openbare ruimte wordt gedekt uit de opbrengsten van reclame. We hanteren de trits: Voorkomen Beheren Handhaven. We willen onder andere in gesprek gaan met veelplakkers en evenementenorganisaties, starten een pilot "schone Nuts kasten centrum, en passen anti graffiti of anti plak coating toe op objecten in de openbare ruimte. 9. Door marktconforme prijsafspraken te maken willen we de inkomsten uit reclame in de openbare ruimte vanaf 2015 laten stijgen. De meeropbrengsten zullen naast de reeds 4

13 10. Bij sportvelden is naar binnen gerichte reclame (naar het veld of tribune) zonder vergunning toegestaan. Naar buiten gerichte reclame is niet toegestaan. Voor naar buiten gerichte uitingen (zichtbaar vanuit de openbare ruimte) is een vergunning vereist. Alleen naar buiten gerichte naamsduidingen die betrekking hebben op de sportclub zijn toegestaan. Voor bestaande situaties die niet aan dit beleid voldoen, geldt een overgangstermijn van een jaar. Daarna wordt handhavend opgetreden. 11. We passen de APV en andere regelgeving aan ten aanzien van de volgende punten: het opnemen in de APV dat onze vrije plakplaatsen alleen bestemd zijn voor ideële uitingen en lokaal culturele uitingen. Aanpassing van het uitstallingenbeleid, waarbij ondernemers buiten het centrum vergunningvrij één reclamebord op de stoep mogen plaatsen als aan algemene regels wordt voldaan (uitwerking in deel twee). Schrappen van het uitzonderingsbeleid voor circussen en politieke partijen voor het plaatsen van sandwichborden rond lichtmasten. Er zijn voldoende alternatieven voor beide doelgroepen beschikbaar, we willen als overheid het goede voorbeeld geven en rechtsongelijkheid voorkomen. Implementeren van reclamebeleid op relevante APV bepalingen, waaronder: objectenvergunning, terrassen, reclamevoertuigen, standplaatsen, uitstallingen, evenementen, steigers of hoogwerkers, plakken en kladden, voorwerpen of stoffen op, aan of boven de weg, reclame op onroerend goed, venten. Toekomstvisie Ondernemers in Nijmegen geven nu al aan dat zij zelf afspraken willen maken over regels voor reclame in Nijmegen. Reclame in de Marikenstraat is daar een goed voorbeeld van. Zij willen elkaar daarbij aanspreken op afwijkingen (zelfregulering). Ook de bedrijfsmakelaars van Nijmegen spreken in de vorm van een gentlemens agreement onderling regels af voor borden bij bedrijfspanden die te koop of te huur zijn. Het is voorstelbaar dat een straat of gebied of een branche samen met de gemeente afspreekt waaraan de reclame moet voldoen. In dat geval is vergunningverlening gegarandeerd binnen 1 week rond. Screening en toezicht zijn dan helemaal in handen van de ondernemers. Het gemeentelijke beleid moet dan in uiterste gevallen dienen als een vangnet om in te kunnen grijpen. Op deze wijze ontstaat een gedragen beleid. Ook op het gebied van verlichting (lichtreclame, etalageverlichting en illuminatie van panden) willen we ondernemers meekrijgen en verleiden met goede voorbeelden, met energie besparing en met ons Lichtplan om de lichtsterkte af te stemmen op het totaalbeeld van de omgeving. Zo kunnen ondernemers er samen met de gemeente voor zorgen dat de verlichting van panden, lichtreclames, etalages en de openbare verlichting een aantrekkelijk beeld van de binnenstad en het winkelgebied opleveren in het donker. Een andere noviteit is Narrow Casting. Deze digitale manier om te vermaken, boodschappen te zenden en reclame te maken, maakt de komende jaren grote ontwikkelingen door. De Gemeente wil onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de Nijmeegse ondernemers hierbij te faciliteren. In plaats van als gemeente zelf reclame in de openbare ruimte aan te besteden en te organiseren, is het ook mogelijk reclame taken uit te besteden en als overheid terug te treden. We willen de mogelijkheid onderzoeken om (delen van) het operationele reclamemanagement extern te organiseren. Dat kan bijvoorbeeld door het oprichten van een stichting. Het uitbesteden van werkzaamheden kan variëren van beheer van reclame faciliteiten tot screening van vergunningen tot evenementenorganisatie. Voordelen zijn: meer inkomsten en minder kosten, een deel van de meeropbrengst wordt geïnvesteerd in de stad Nijmegen, de stichting kan als private partij professioneler en slagvaardiger werken. Voorwaarde is dat gemeente een goed werkende overeenkomst met de stichting heeft. Absolute winstmaximalisatie is dan geen optie en de gemeente zal de afspraken ten aanzien van handhaving gestand moeten doen. De gemeente blijft verantwoordelijk voor bestuursrechtelijke handhaving en vergunningverlening. 5

14 1 Inleiding 1.1. Geschiedenis Reclame bestaat al zolang mensen economisch actief zijn. Er zijn reclameboodschappen teruggevonden uit het Romeinse Rijk. Reclame is dus niets nieuws. Wat permanent verandert, is de vormgeving en de presentatie. Er komen steeds meer reclamevormen bij. Wat begon met schilderingen op wanden, is via posters, borden en multifunctioneel reclamemeubilair uitgegroeid tot nieuwe (digitale) mediavormen op schermen, internet en via smartphones. De conventionele uitingen blijven ook bestaan. Reclame stapelt zich op waardoor individuele uitingen niet meer opvallen en de stad verrommelt. In Nijmegen zijn de afgelopen twintig jaar verschillende acties ondernomen om greep te krijgen op de diversiteit aan uitingen en om de wildgroei van reclame en bekladding in te perken. Zo zijn mupi's, vrije plakplaatsen en evenementenborden in de stad geïntroduceerd, zijn reclamecriteria opgenomen in de nota beeldkwaliteit en heeft in het centrum een opschoonactie voor reclame plaatsgevonden Waar hebben we het over? Definitie reclame: elke aanduiding van zowel commerciële als niet commerciële aard in de vorm van opschrift, aankondiging of mededeling, al dan niet in combinatie met een attentie-element (object of een uitstalling), die vanuit de openbare ruimte zichtbaar is. Overal in Nijmegen hangen en staan borden: reclameborden, evenementenborden, verwijzingsborden, mupi's, billboards, abri s, uithangborden, gevelreclame, makelaarsborden... Deze beleidsnota gaat over het beleid voor alle buiten zichtbare reclame of uitingen. Ze kunnen voorkomen op borden, maar ook op spandoeken, vlaggen, lichtprojecties, flyers, samples en straatmeubilair, in de openbare ruimte en op particulier terrein en aan gevels. In bijlage 1 staat een foto overzicht van de uitingen die we bedoelen in het reclamebeleid en die we voor het gemak als geheel reclame noemen in deze notitie. Reclame is niet alleen maar commercieel. Er wordt ook veelvuldig aandacht gevraagd voor lokale publieksevenementen, sociaal culturele activiteiten, citymarketing, tentoonstellingen, sportevenementen, kermissen, beurzen, open dagen, dance events en dergelijke. Juist deze uitingen dragen bij aan het imago van Nijmegen; een culturele, dynamische, veelzijdige en ondernemende stad. Reclame geeft ondernemers, bedrijven en de culturele en non-profit sector de mogelijkheid om aandacht te trekken voor hun product, evenement, onderneming of (ideële) boodschap. Als er sprake is van panden en plekken met een fraaie architectuur, of zelfs monumenten, kan reclame echter als storend worden ervaren. Naast dit effect op de beeldkwaliteit van de stad kan een overdaad aan vooral illegaal aangebrachte uitingen (wildplak en bekladding) leiden tot verrommeling, verloedering en (een gevoel van) onveiligheid. Deze beleidsnota is tot stand gekomen met een multidisciplinair intern projectteam. Er is een uitgebreide inventarisatie uitgevoerd en er is een marktonderzoek uitgevoerd door een externe deskundige partij. Ook externe partijen, waaronder ondernemersverenigingen, bewoners, het Huis voor de binnenstad, culturele organisaties en bedrijven zijn betrokken bij de ontwikkeling van deze beleidsnota. Er is een gezamenlijke openbare werkconferentie in Lux georganiseerd voor de beleidsnota reclamebeleid en de Kadernota beeldkwaliteit. Daaropvolgend hebben twee verdiepende rondetafelgesprekken plaatsgevonden met externe stakeholders. Ook hebben we een werkbezoek gebracht aan de gemeente Eindhoven en aan Stichting Eindhoven 365, om te leren van de ervaring van een andere gemeente met betrekking tot het uitbesteden van het operationele reclame management aan een extern stichting. Het initiatief om meer sponsorrotondes in Nijmegen te introduceren is door de Raad ingebracht. We hebben de bedrijfsmakelaars in Nijmegen uitgenodigd om zelf regels te formuleren voor hun branche. Tijdens deze externe bijeenkomsten en overleggen hebben we behoefte opgehaald, nuttige feedback gekregen en kansen ontdekt. Al deze zaken zijn waar mogelijk geïntegreerd in deze nieuwe beleidsnota. Uiteindelijk gaat het hier om een 6

15 beleidskader, bedoeld als informatiebron voor ondernemers, adverteerders en organisaties en als ambtelijk kader voor de aanpassing van de APV en andere beleidsdocumenten en processen. Nadat het beleidskader is vastgesteld door de Raad, zullen de bijbehorende uitvoeringsmaatregelen ter hand worden genomen (Uitwerkingsnota Reclame) Waarom deze beleidsnota? Er is behoefte aan een integraal en actueel beleidskader Het huidige reclameaanbod in de openbare ruimte is geleidelijk en zonder overkoepelende gemeentelijke toekomstvisie ontstaan op basis van ad hoc behoeften van de markt en de politiek. Ook is het versnipperd over verschillende beleidsdocumenten, die ook nog eens onder verschillende portefeuillehouders en gemeentelijke diensten vallen. Het reclamebeleid is daardoor voor ondernemers en andere partijen niet duidelijk. Door het gebrek aan handhaving blijven er enerzijds kansen liggen om het beleid duidelijk te maken en ontstaat er anderzijds een vorm van rechtsongelijkheid door oude afspraken en uitzonderingssituaties. Er is behoefte aan een integraal reclamebeleid om ervoor te zorgen dat reclame de sociale, economische en ruimtelijke kwaliteit van de stad ondersteunt. We willen meegaan met nieuwe (digitale) ontwikkelingen en inspelen op ontwikkelingen, zoals de groeiende trend van festiviteiten en evenementen. Vanwege de vele ontwikkelingen die elkaar in een steeds hoger tempo opvolgen, moet het beleid ook flexibel zijn. Contracten met reclame-exploitanten lopen af In de loop der jaren is er in Nijmegen een te groot aanbod ontstaan van exploitanten die zich met reclame in de openbare ruimte bezighouden. Vrijwel elk bedrijf heeft zijn eigen voorwaarden, contractvormen en al dan niet stilzwijgende verlenging hiervan met meerdere jaren. Dit maakt contractbeheer ingewikkeld. De komende jaren gaan deze contracten aflopen. We willen ons aanbod integraal op de markt zetten. Daarvoor is een visie op reclame nodig. Bovendien is uit marktonderzoek gebleken dat de opbrengsten van de huidige contracten niet meer marktconform zijn. We verwachten met een nieuwe aanbesteding een grotere opbrengst te kunnen genereren, waarmee we de kosten ten aanzien van het faciliteren en handhaven van reclame kunnen dekken en meeropbrengst in kunnen zetten voor kwaliteitsverbetering in de openbare ruimte, bijvoorbeeld projecten in het kader van het Lichtplan. Deregulering en zelfregulering We willen als overheid terugtreden en ondernemers de ruimte geven zelf verantwoordelijkheid te nemen. We willen een faciliterende rol spelen en ons opstellen als partner. Ondernemers in Nijmegen willen zelf verantwoordelijkheid nemen, mits de gemeente een juridisch vangnet heeft om ongewenste situaties en excessen aan te kunnen pakken als ondernemers er zelf of samen niet uitkomen. 7

16 2 Reclame: beleidskader, visie & doelen 2.1. Beleidskader Er zijn verschillende overkoepelende en aanverwante wet- en beleidskaders die van toepassing zijn op reclame en andere uitingen. Het betreft onder andere de Nederlandse Grondwet, de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo), de algemene plaatselijke verordening (APV) met daarin de terrassennotitie en het uitstallingenbeleid, de Kadernota- en Uitwerkingsnota beeldkwaliteit, het beleid voor openbare verlichting en het beleid openbare ruimte. In de uitwerkingsnota zijn deze kaders beschreven. De meest voorkomende reclame-uitingen kunnen op basis van de Wabo, de APV en de Uitwerkingsnota beeldkwaliteit worden gereguleerd. Deze instrumenten vormen daarmee het juridische kader om reclame en andere uitingen te reguleren. De Wabo is van toepassing voor reclame in de vorm van bouwkundige constructies. In de praktijk betreft dit 95% van alle uitingen. Alleen reclame-uitingen die je gemakkelijk kunt oppakken en verplaatsen, kunt oprollen, opvouwen of die kunnen wapperen, zijn geen bouwkundige constructies. Voor dergelijke reclame-uitingen, die op particulier terrein of openbaar terrein worden aangebracht en zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte, is de APV van toepassing. Voor de toetsing van beeldkwaliteitsaspecten aan de APV en de Wabo wordt verwezen naar de Uitwerkingsnota beeldkwaliteit. In de uitwerkingsnota zijn de actuele regels voor reclame-uitingen uitgebreid weergegeven. Voor bestaande reclameuitingen die niet passen binnen het reclamebeleid geldt een overgangstermijn van 1 jaar. In de Uitwerkingsnota Reclame is dit nader uitgewerkt. Beleidsnota Reclameboodschap :: Wabo voor uitingen in de vorm van blijvende bouwkundige constructies APV voor uitingen in de vorm van niet-bouwkundige constructies en tijdelijke objecten terrassennotitie uitstallingenbeleid Kadernota / Uitwerkingsnota Beeldkwaliteit 2.2. Visie en beleidsdoelen Visie: De Gemeente Nijmegen faciliteert burgers, ondernemers en instellingen bij het maken van reclame, het zenden van boodschappen en het uiten van hun mening. Zij biedt haar burgers een schoon, heel, veilig en fraai Nijmegen waar reclame en andere uitingen passen bij de kwaliteit van de stad. 8

17 Om de visie voor reclame te verwezenlijken, zijn de volgende drie beleidsdoelen geformuleerd: 1. Verschillende belangengroepen, zowel de zenders als de ontvangers, willen we op maat faciliteren 2. Reclame moet passen bij de stad en geen afbreuk doen aan een schone, hele, veilige, fraaie en duurzame stad 3. De kosten die deze doelen met zich meebrengen moeten gedekt worden door de inkomsten uit reclame We willen dat (lokale)ondernemers en andere partijen de mogelijkheid hebben om aandacht te trekken voor hun producten, evenementen, bedrijf, dienst, beroep of (ideële) boodschappen. Er is een duidelijk economisch belang voor de stad. Daarnaast willen we bewoners en bezoekers van Nijmegen voorzien in hun informatiebehoefte, maar beschermen tegen een overdaad aan prikkels en fysieke obstakels. Bovendien willen we dat de stad levendig, kleurrijk en fraai is, zonder dat het een rommeltje wordt. We willen dat reclame geen afbreuk doet aan, maar past bij het imago van Nijmegen: historisch met een rijk verleden, ondernemend, dynamisch, cultureel, duurzaam, innovatief en verzorgd. We zoeken een balans tussen uitstraling van de stad en uitingsvrijheid. We willen tegemoet blijven komen aan non-profit instellingen en minder draagkrachtige adverteerders. We ontvangen van reclame-exploitanten jaarlijks een bedrag aan afdracht. Hiermee willen we de kosten voor het faciliteren, beheren en handhaven van reclame dekken Terugtredende overheid De rolverdeling tussen de gemeente en haar bewoners en ondernemers verandert. Bewoners, bedrijven en instellingen worden meer aangesproken op hun eigen verantwoordelijkheden. De gemeente wil zich minder regelend en verzorgend opstellen en burgers en ondernemers de ruimte geven om zelf verantwoordelijkheid te nemen: actief burgerschap. Van de gemeente wordt een faciliterende rol verwacht die alle partijen enthousiast maakt en daarnaast oog heeft voor partijen die minder zelfredzaam zijn. Belangrijk in dit proces is een verschuiving van individueel denken naar groepsdenken. Immers niet de kwaliteit van één pand, maar de totale kwaliteit van de straat of het plein maakt de kwaliteit. Ondernemers kunnen samen afspraken maken over hoe ze reclame maken op straatniveau en perceel niveau. Deze afspraken kan men vervolgens afstemmen met de gemeente. "Op een fraaie manier opvallen" is niet volledig in regels te gieten. Het is een benadering die de gemeente samen met de ondernemers wil delen. De gemeente wil zich opstellen als partner. Als ondernemers samen afspraken maken over reclame ontstaat er eenduidigheid en een rustig straatbeeld. Het proces zoals in De Marikenstraat is daar een uitgesproken voorbeeld van. Als ondernemers met elkaar afspraken hebben gemaakt zullen zij elkaar eerder aanspreken op afwijkingen daarvan en zullen ze elkaar met goede voorbeelden stimuleren (zelfregulering). Het is voorstelbaar dat een straat of gebied of een branche samen met de gemeente afspreekt waaraan de reclame moet voldoen. In dat geval is vergunningverlening gegarandeerd binnen 1 week rond. Screening en toezicht zijn dan helemaal in handen van de ondernemers. In de praktijk is dit effectiever dan handhaving door de gemeente zelf. In Nijmegen zijn de meeste ondernemers ervan doordrongen dat naleving van het reclamebeleid beter is voor een onderneming, voor een bedrijventerrein of winkelgebied en voor de stad. Convenanten met eigenarenverenigingen of winkeliersverenigingen blijken goed te werken. Vooral in gevallen waar het eigendom of beheer van een winkelgebied voor een groot deel in handen is van vastgoedeigenaars, blijkt de gewenste situatie zonder noemenswaardige gemeentelijke bemoeienis in stand gehouden te kunnen worden. Door versnipperd pandbezit en freeriders die zich niet houden aan afspraken is 100% zelfregulering niet haalbaar. Reclame is een branche met grote commerciële belangen, waarbij het opzoeken en overschrijden van grenzen voor partijen lucratief kan zijn. Soms leidt dat tot ongewenste situaties of zelfs excessen. Om het mogelijk te maken dergelijke excessen te kunnen handhaven, is een duidelijk juridisch kader nodig. Dit kader willen we vooral als vangnet toepassen als ondernemers er samen niet (meer) uitkomen. In zo n situatie biedt de gemeentelijke handhaving de welkome steun in de rug voor ondernemers die van goede wil zijn en gezamenlijk op willen trekken. 9

18 In Nijmegen is de laatste jaren al op verschillende beleidsterreinen gedereguleerd. -Het uitstallingenbeleid is daar een voorbeeld van. Door het stellen van algemene regels, in plaats van vergunningverlening, wordt regeldruk verminderd. Er vindt een verschuiving plaats van toetsing en handhaving naar voorlichting en zelfregulering. -Ook de invoering van de Wabo in 2010 heeft geleid tot minder regeldruk. De beslistermijn onder de Wabo voor reclame in de vorm van bouwkundige constructies is verkort. De beslistermijn bedraagt maximaal acht weken. Deze termijn willen we nog verder inkorten naar vier weken. Ook willen we onderzoeken of we vergunningen voor gevelreclames die voldoen aan voorwaarden (uitgewerkt in deel twee) binnen een week kunnen verstrekken. -Recent is de flyervergunning en de samplevergunning afgeschaft. Nijmegen kent geen reclamebelasting, wat scheelt in regels en kosten voor ondernemers. Ook met deze beleidsnota worden publiekrechtelijke regels geschrapt: zie de uitwerking in deel twee. Om ongewenste situaties of excessen te vermijden, blijven regels noodzakelijk als vangnet. In deze beleidsnota en de Uitwerkingsnota zijn die publiekrechtelijke regels opgenomen. Deze regels zijn streng genoeg om ongewenste situaties aan te pakken. In de vierdaagseweek treden wij als gemeente al terug: alle reclamezaken zijn dan uitbesteed aan de Nijmeegse stichting ACBN. Zij regelt zelf de privaatrechtelijke zaken, zoals reclameborden, spandoeken, etcetera. Reclame-inkomsten worden aangewend voor de financiering van de feesten. Publiekrechtelijke zaken (vergunningaanvragen) worden voorgedragen aan de gemeente. Hierin heeft de stichting een adviserende rol naar de ondernemers Toekomstvisie In plaats van als gemeente zelf reclame in de openbare ruimte aan te besteden, is het ook mogelijk reclame uit te besteden en als overheid terug te treden. We willen de mogelijkheid onderzoeken om (delen van) het operationele reclamemanagement extern te organiseren. Dat kan bijvoorbeeld door het oprichten van een stichting. Het onderwerp reclame in een stichting kent verschillende aspecten die op dit moment in meerdere portefeuilles thuis horen en waarbij sprake is van heel verschillende geldstromen. Het gaat hierbij om: 1. reclame in de openbare ruimte (portefeuille beheer openbare ruimte) 2. reclame aan gevels en op particulier terrein (portefeuille grondbeleid) 3. citymarketing, Narrow casting en evenementen (portefeuille economische zaken en deels burgemeester) De werkzaamheden worden dan in de vorm van een concessie bij de stichting die voor de uitvoering zorgt, weggezet. In de bijbehorende basisovereenkomst moeten de spelregels en wederzijdse verantwoordelijkheden zorgvuldig worden vastgelegd. De stichting opereert helemaal binnen de regels van het Nijmeegse beleidskader. Deze werkwijze zou veel voordelen kunnen bieden. Een gegarandeerd deel van de opbrengsten uit reclamevoorzieningen in de openbare ruimte is dan bestemd voor de gemeente. Bovendien kan de gemeente dan nog afspraken maken om voor een deel in de extra opbrengsten mee te profiteren (percentage). Een deel van de opbrengst is bestemd om de kosten van de Stichting zelf te dekken en het overblijvende deel wordt geïnvesteerd in de stad Nijmegen. 10

19 Een stichting zou als private partij professioneler en slagvaardiger kunnen werken. Bijvoorbeeld aanbestedingen zijn voor private partijen niet verplicht. De stichting zou ook een selectie/beoordeling vooraf kunnen doen met betrekking tot reclame aan gevels, zoals dat ook tijdens de vierdaagse gebeurt. De stichting neemt dan een deel van de gemeentelijke werkzaamheden over. Lokale ondernemers die aan een dergelijke stichting verbonden kunnen zijn, zouden meer dan nu kunnen profiteren. Niet alleen direct in de vorm van inkomsten, maar ook doordat ze actief meewerken om de eigen winkelgebieden aantrekkelijker te maken. De gemeente Eindhoven heeft goede ervaringen met een dergelijke constructie. De inkomsten van de gemeente zijn fors toegenomen en komen ten goede aan beheer, handhaving en promotie van de stad. De stichting kan als private partij professioneler en slagvaardiger werken dan de gemeente. Werkzaamheden hoeven niet meer door de lokale overheid te worden georganiseerd, er is meer kwaliteit door een eenduidige uitstraling, de lokale ondernemers zijn zeer tevreden en de belangen van ideële instellingen en minder draagkrachtige ondernemers en eigen evenementen worden gemakkelijker behartigd, soms tegen extreem lage prijzen. Voorwaarde is dat gemeente een goed werkende overeenkomst met de stichting heeft. Absolute winstmaximalisatie is dan geen optie en de gemeente zal de afspraken ten aanzien van handhaving gestand moeten doen. De gemeente blijft verantwoordelijk voor bestuursrechtelijke handhaving en vergunningverlening. Een andere noviteit is Narrow Casting. Deze digitale manier om te vermaken, boodschappen te zenden en reclame te maken, maakt de komende jaren grote ontwikkelingen door. De Gemeente wil onderzoeken wat de mogelijkheden zijn om de Nijmeegse ondernemers hierbij te faciliteren. Narrow casting geeft moderne digitale mogelijkheden voor het adverteren door ondernemers en kan daarmee een deel van de conventionele borden, spandoeken en sponsoring vervangen. Een volgend voorbeeld van samenwerking tussen gemeente en ondernemers gebeurt op het gebied van verlichting (lichtreclame, aanlichting van panden en etalageverlichting). Ook op het gebied van verlichting willen we ondernemers meekrijgen en verleiden met goede voorbeelden, met ons Lichtplan en met energie besparing om de lichtsterkte af te stemmen op het totaalbeeld van de omgeving. Zo kunnen ondernemers er samen met de gemeente voor zorgen dat de verlichting van panden, lichtreclames, etalages en de openbare verlichting een aantrekkelijk beeld van de binnenstad en het winkelgebied opleveren in het donker. Net als de bedrijfsmakelaars van Nijmegen, die in de vorm van een gentlemens agreement onderling regels afspreken voor borden bij bedrijfspanden die te koop of te huur zijn, zou dit voor verschillende andere branches kunnen werken. 11

20 3 Beleidsdoel 1 Faciliteren Beleidsdoel 1: Verschillende belangengroepen, zowel de "zenders" als de "ontvangers", willen we op maat faciliteren. We willen dat (lokale) ondernemers en andere partijen de mogelijkheid hebben om aandacht te trekken voor hun producten, evenementen, onderneming of (ideële) boodschappen. Er is een duidelijk economisch belang voor de stad. Daarnaast willen we bewoners en bezoekers van Nijmegen voorzien in hun informatiebehoefte maar beschermen tegen een overdaad aan prikkels, obstakels en informatie Faciliteren van zenders van reclame Met "zenders" bedoelen we alle partijen die in de vorm van een opschrift, aankondiging of mededeling een boodschap willen verspreiden die zichtbaar is in de openbare ruimte. Ondernemers, bedrijven, burgers en de culturele en de non-profit sector hebben verschillende mogelijkheden om in Nijmegen aandacht te trekken voor hun product, evenement, onderneming of (ideële) boodschap. We maken daarbij onderscheid naar reclame op gevels en op particulier terrein en reclame in de openbare ruimte Gevelreclame en reclame op eigen terrein Met gevelreclame en reclame op eigen terrein bedoelen we elke actuele aanduiding op of aan vastgoed of particulier terrein voor zover dit vanuit de openbare ruimte zichtbaar is. Voorbeelden van gevelreclame en reclame op eigen terrein zijn opgenomen in fotobijlage 1 Aan gevels is een zorgvuldige inpassing van reclame van belang. Omschrijvingen als terughoudend, zorgvuldige inpassing of passend bij de omgeving zijn echter weinig concreet. Dergelijke uitgangspunten zijn moeilijk in objectieve criteria uit te drukken. Voor gevelreclame en reclame op particulier terrein wordt dan ook getoetst op maat met een vergunningprocedure. Iedere situatie is uniek in zijn eigen context en moet daarop beoordeeld worden. Dit gebeurt in de procedure van de vergunningaanvraag door ambtenaren of de commissie beeldkwaliteit. Door zich op te stellen als partner en goede voorbeelden te geven, wil de gemeente dit proces vergemakkelijken en verkorten. Uitgangspunten op hoofdlijnen: 1. Voor reclame en andere uitingen op en aan onroerend goed is een vergunning nodig op basis van artikel van de APV (als het gaat om niet-bouwkundige constructies) of op basis van de Wabo (bij bouwkundige constructies). 2. We willen de beslistermijn van de omgevingsvergunning en APV vergunning voor reclame verkorten van 8 naar 4 weken en we willen bepaalde uitingen (waaronder reclame op bedrijventerreinen, uitgewerkt in deel twee), welstandvrij maken. Daarnaast willen we onderzoeken of we voor reclame die voor 100% aan door ons vooraf opgestelde standaard voorwaarden voldoet de vergunning binnen 1 week kunnen verstrekken. 3. Reclame moet voldoen aan het gebiedsgedifferentieerde beleid voor reclame, zie hoofdstuk 4. Door middel van invoering van gebiedsdifferentiatie (een zonering van de stad in reclame zones en reclamearme gebieden), willen we de mogelijkheden voor reclame beter aanpassen aan de directe omgeving. 4. We maken bij reclame een onderscheid tussen naamsaanduiding en merkreclame. Het vermarkten 1 van oppervlakken op particulier terrein willen we tegengaan. 5. Er zijn uitzonderingen, afwijkingen en vrijstellingen mogelijk. Kleine naamplaatjes zijn bijvoorbeeld vergunning vrij, de maten zijn opgenomen in de APV. 1 Met het vermarkten van oppervlakken bedoelen we het aanbieden van particuliere terreinen of oppervlakken voor reclame van derden in ruil voor inkomsten of andere opbrengsten. Een voorbeeld is de bewoner die in ruil voor circuskaartjes aankondigingen van het circus op zijn perceel plaatst. Een ander voorbeeld is de sportclub die op op het perceel of de omheining ervan naar buiten gerichte reclame van een ondernemer in de binnenstad heeft aangebracht, voor een financiële vergoeding. Dit leidt tot verrommeling van de openbare ruimte, en concurrentie voor reclame in de omgeving. 12